Bericlit voor onze Lezers!
(Instuimig Bloed",
Zondag 22 October 1893.
37ste Jaargang tto. 2771.
■BE3I
1
1
m
g§
g|fj§f
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Z a te r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's middags 12 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25; iedere regel meer 5 c
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Bij dit nummer behoort
een B ij voegsel.
-
Groote VEEMARKT.
Binnenlandsch Nieuws.
Opbeuring van den landbouw
Alimti Niems-
i
AimtüiiiÊ- LulliivM
Uitgever, J. WINKEL,
üurcau: 8CHAOEIK, JLaan, 13 4.
In ons co. van Zondag 29 October, zal
als nieuw feuilleton aanvangen, de met
zorg bewerkte vertaling van
den teer degeljkenmodernen en boetenden
roman
Roman van I1ERMANN HEIBERG.
De Red.
'M
Gemeente 8 c h a g e n.
11 e k e n «i ni a k i 11 g e n.
Burgemeester en Wethouders van Scha-
gen, brengen ter kennis van belangheb
benden, dat de
groote najaarsveemarkt
aldaar, dit jaar zal gehouden worden op
den Sen November.
Scbagen, den 20 October 1893.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
C. H. BEELS.
de Secretaris,
DENIJS.
Op het drietal der voor-
dracht voor de vacature penningmeester
van den POLDER WAARD en GROET,
zijn geplaatst, de heeren
1. T. KoiK'en Az. van Kolhcrn
2. O. de Kieviet «au Wiergcrwaard,
en 8. Breebaarl Cz. van Kolhom.
Gister is teCALLANTS-
OOG uit zee aangespoeld een vat terpentijn
inhoudende nagenoeg 200 L.
Va:, het merk zijn maar slechts eenige
letters leesbaar.
Door den directeur der
Zangverteniging Orpheus" te OUD—KAR
SPEL is een zangklasse van jongens op
gericht, tot versterking na voleindigde
s*udie van bet mannenkoor. Een twaalf
tal jongslui nemen aan de lessen deel.
Waar een directeur zoo voorgaat de lief
de voor den zang aan te kweeken, kan
het niet uitblijven of de leden der ver-
eeniging zullen hunne beste krachten in
spannen om hem in ijver te evenaren.
TeBERKHOUT doetzich
hetzelfde opmerkelijke verschijnsel voor,
hetwelk tegenwoordig op onderscheidene
plaatsen ten plattelande wordt waargenomen,
dat namelijk de armenhuizen nagenoeg
ledig staan. In het armenhuis der burger
lijke gemeente ^2500 zielen) bevinden zich
sedert jaren niet meer dan een paar ver
pleegden. Het diaconie wees- en armhuis
der hervormde gemeente (1800 zielen)
herbergt sedert vele maanden slechts een
drietal „i'ide luidjes", terwijl de laatste
wees er ^rt jaren uit vertrokken is.
Toch k arbeidende klasse in het
dorp talrijk legeuwoordigd.
7- Dinsdag avond j. L 0 m-
streeks 4 ure omtsond een begin van brand
in het Hooi van H. Berkhouwer te DIRKS-
HORN. Door het kracht'g optreden van
verschillende personen, was men na pl.
m. 6 uren hard gewerkt te hebben, het
gevaar voor uitslaan meester, wat niet on
gelukkig was, daar door den sterken wind
het onheil niet te voorzien was geweest.
Des snachts te 2 ure hervatte het weder
en des andere daags moest men nog we
der eenige uren werkzaam zijn. Hooibroei
ia oorzaak, zoodat er veel van de waar
de van het hooi ia verloren gegaan en in
huis aan goederen veel waterschade is
toegebracht.
Bij eene gerechtelijke
verkooping van een in beslag genomen
inboedel van de wed. F. te HILVA-
RL NB KELK onder Tilburg deed, volgens
daar heerschend gebruik, niemand eenig
bod, en werden de verschillende goede
ren door de familieleden teruggekocht.
Twee paarden brachten tezamen fl6op,
gemaakt.
Tusschen het dorp O O 8 T-
HU1ZKN en de Beestei-bruggeii ligt
de polder „11e Westerkoog", geheel groot
800 hectare. Dóór dien polder loopt de
weg der „Zes Noord-llollandsche steden",
en de vaart van dit college. Aan de west
zijde (de Kleine Koog genaamd) liggen
100, aan de oostzijde 200 hectaren goed
laad ongeveer.
Maandag den vroegen morgen
toen de boeren vroeg in de weer waren om
naar de groote uajaarsmarkt te Purmerend
te gaan, ontdekte men eene scheur in de
kade van de Kleine Koog. Wel was hel wa
ter van Schermerboezem Zondag zeer hoog
geweest, doch het peil was niet bc-
reikt.
Onmiddelijk werd den dijkgraaf den
oud-burgemeester C. Kaaskooper te Oi »!-
huizen kennis gegeven van de dreigen
de ramp, en even snel trad hij op, om ver
dere doorbraak te voorkomen. Bij de ka
de van de Beetskoogdie onlangs doorbrak,
lagen materialen zand, zakken, houtwa
ren enz., en die werden gehaald. De oude
heer Kaaskooper vuurde alle manschappen
aan, en het gelukte eene geheele inun
datie te voorkomen. Het laagste gedeelte
werd onder water gezet, de slooten liepen
vol, en het andere land werd drassig.
Maar toen ook was het kwaad ge
stuit.
Het vee werd in allerijl naar de .»tal-
lingen gebracht, en op dit oogenblik is
vermoedelijk het gevaar geweken. De heer
Schoitens, hoofdingenieur van den pro
vincialen waterstaat, kwam de kade in-
specteeren.
Ook hij betuigde zijne tevredenheid over
de genomen maatregelen. Door kloek op
tieden is eene ramp als bij Schardammerkoog
voorkomen.
Een wielrijder reed met
bijna ongelooflijke snelheid over dtn IJsel-
mondschen weg, tot hij plotseling tegen
een paar klompen aanreed, die een boer
op den weg had laten staan, waardoor hij
hals over kop bij een kleermaker, die voor
zijn woning zat te werken, onder de tafel
terecht kwam, tuimelde onderst boven, hier
door schrikte zijn vrouw zoo geweldig,
dat zij een ketel koflie, dien zij pas opge
schonken had, uit ha^r handen liet valien, j
met het treurig gevolg, dat de inhoud op
het lichaam van den slapenden hond te
recht kwam, die deerlijk verbrand, vreese-
lijk jankend de deur uitvloog, waardoor
een buurvrouw, die bezig was met spek
bakken, zoo vreeselijk schrok, dat zij de
pan uit baar hand liet vallen en een
schoorsteenbrand deed ontstaan. Op haar
luid geschrei kwamen twee mannen toe
snellen, die zich op het dak begaven om
den brand te blusschendoor een vree-
selijken rook had een dier mannen het
ongeluk van het dak der natuurlijk niet
zeer hooge woning te vallen, en kwam in
het kippenhok van een daarnaast wonen
den boer toerecht, die woedend naar buiten
kwam stormen, den man bij den kraag
vatte en hem op een pak slaag'onthaalde,
dat de andere zich zoo maar niet liet welge
vallen, zoodat een vreeselijke worsteling
ontstond die daarmede eindigde, dat de j
veldwachter, geholpen door eenige bij bet
spektafel tegenwoordig zijnde personen,
beiden in het arrestantenhok stopte.
En dat alles door het buiten laten
staan van een paar klompen.
Iemand te BREDA ver
miste een paar jaren gejeden een bank
biljet van i'25 en had daarvan de dienst
maagd verdacht, echter zonder bewijzen
te kunnen vinden en dus ook zonder
de hulp der politie in te roepen.
Dezer dagen vond een zijner kinderen
bet biljet in een gebonden jaargang van
een illustratie, die in het salon op tafel
lag. Heel veel gebruik werd dus van het
plaatwerk niet gemaakt. Pour acquit de
conscience schonk de eigenaar het geld
aan de ten onrechte verdachte "enstbo-
de.
Te AALSMEER is eergister-
ochtend overleden de heer G. B. de Jong,
die kort geleden zijn 102den verjaardag
vierde.
Dinsdag en woensdag j.1. had te
LEIDEN het examen plaats voor kapel
meester bij het 4e reg. inf. Yan de 18
opgeroepen candidaten namen 14 aan het
examen deel. De comissie 'Je iaande uit
Dan. De Lange, Gortfried Mann en N.
A. Bouwmann, heeft hen, na onderzoek,
naar het aantal door hen behaalde pun
ten alsvolgt gerangschikt:
D. Gouwenhoven, ArnhemE. Bick-
nese, Amsterdam; W. Van Erp, Leiden;
A. Rudersdorff, Den HaagJ. Ooste
laar, Leiden Joh. VY. "Wensink, Deven
ter; Joh. C. Geijp, Leiden; C. Th.
Klemann, UtrechtW. J. C. llekker,
Den Haag F. J. F. nantsch, Utrecht
J. Bortstlap, Den HaagW. Meijer,
Arnhem Simon Kroon, Amsterdam, en
J. J. Zwart, Beverwijk.
Sinds eenigen tijd wordt
langs de kusten van TEXEL weer een
Yogel opgemerkt, die maar voortdurend
tusschen de meeuwen en andere zeevogels
rondvliegt, om op die wijze aan den
kost te komen. De naam van den vogels
zooals hij in den mond der visschers en
kustbewoners luidt, is van dien aard,
dat hij niet in de courant kan genoemd
wordt.
Deze vieze zeeschuimer, die zeer snel
vliegt, vervolgt zoolang andere vogels,
tot zij uit angst hun faeces laten vallen.
Daarop loert de gore vervolger, die ze
in de vlucht opvangt en verorbert.
Bijna alle vogels zijn vreeselijk bang
voor dezen vogel, die bijna zoo groot is
als een gewone meeuw, doch ranker en
vlugger in zijn bewegingen. Zijn kleur
is bijna zwart. Dezer dagen werd een
exemplaar in een der wieken geschoten
en daarna levend buit gemaakt. De ge
vangen vogel is opgezonden naar „Artis."
„De Tel."
Deafdeeling HOORN en
omstreken der Hollandsche Maatschap
pij van landbouw, daartoe gedrongen door
de gunstige resulaten van dit jaar,
heeft opnieuw de gelegenheid geopend
tot het inenten van jonge varkens als
voorbehoedmiddel tegen de besmettelijke
varkensziekte.
Het inenten zal verricht worden door
heer J. M. Billroth. rijksveearts aldaar.
Het bericht, dat door d®
bemoeiingen van „Patrimonium" slechts
24 werklieden inplaats van 50 zooals aan
vankelijk het voornemen was, op de lands-
werf te AMSTERDAM zouden zijn be
dankt, wordt nu weder met beslistheid
tegengesproken. Niet slechts 24, doch al
le 50 werklieden hebben wegens gebrek
aan werk gedaan gekregen. Alleen zij op
gemerkt, dat ongeveer 17 werklui op de
landswerf nog werkzaam zijn aan een
werk, hetwelk zij als particulier aan
nemer onderling van de marine hebben
aangenomen.
Twee landbouwers te
HET BILDT raakten onlangs handge
meen en éen hunner kreeg zoo'n duchtig
pak slaag, dat hij zijne tegenpartij met
eene vervolging drek de. Deze trachtte
het zaakje te schikken en men kwam
tot een vergelijk: de vechtersbaas moest
duizend gulden aan het gemeentebestuur
zenden voor de armen der gemeente. De
Raad moet nu beslissen of hij deze schen
king zal aannvaarden.
Decommiasie voor de Al-
gemeene Synode der Ned. Herv. Kerk
en bestaande uit prof. Acquoy, dr. Brons
veld, dr. Francken, G. J. Yan Lakerveld
en dr. S. D. Yan Yeen, koos in haar
eerste bijeenkomst dr. Acquoy tot voor
zitter, dr. Bronsveld tot secretaris en dr.
Francken tot penningmeester en verdeel
de de werkzaamheden.
Eergist ernacht heeft het in
de Haarlemmermeer dermate gevroren,
dat in den vroegen morgen een vliesje
ijs op de slooten was waar te nemen.
Door den heer Klaver,
hoofd der openbare school te HOOFD
DORP Haarlemmermeer), is een zang
gezelschap opgericht met 53 leden en een
fanlarecorps met 15 werkende leden.
"Wat is de oorzaak der 1 a-
ge graanprijzen De correspondent van
het Handelsblad, te Petersburg,
schrijft aan genoemd blad het volgen
de
Het Russische ministerie van finan
ciën heeft reeds lang het plan gekoes
terd, een onderzoek in te stellen naar de
oorzaken van den tegenwoordigen lagen
prijs der tarwe op de Europeesche markt.
Tot dit doel is onlangs een bekwaam
deskundig ambtenaar van de handelsaf-
deeling van genoemd ministerie naar het
buitenlar.d gezonden. Hij had de opdracht,
Berlijn, Hamburg, Rubeck, Amsterdam
Rotterdam, Antwerpen, Brussel en Lon
den te bezoeken en gegevens omtrent den
graanhandel in die plaatsen te verzame
len. Ook werd hem opgedragen, na te
gaan welke plaats aan het dalen van de
graanprijzen de meeste schuld had. Deze
ambtenaar is thans van zijn reis naar
het buitenland teruggekeerd.
Het verslag dat hij den minister van
financiën, Witte, heeft overgelegd, is even
belangrijk als leerrijken trekt in de Rus
sische handelskringen algemeen de aan
dacht,
De ambtenaar kwam tot de overtui
ging, dat Berlijn voornamelijk de schuld
draagt van het dalen der graanprijzen.
Daar de Berlijnsche markt geen genoeg-
zamen toevoer uit het binnenland ont
vangt en daardoor aan buitenlandsch
graan behoefte heeft, zijn lage graanprijzen
natuurlijk voor die markt van veelbe-
lang. Hierbij komen nog de gebruiken
op de Berlijnsche markt en de keer-
schende speculatie in granen, waardoor
een stijgen dier prijzen niet wel moge-
gelijk is, en een dalen bevorderd wordt.
De andere plaatsen staan veelal on-
I der den invloed der Berlijnsche markt.
Een uitzondering maken Londen en Am
sterdam, die de marktprijzen van Ber
lijn en Londen niet altijd volgen. Inte
gendeel, het komt meermalen voor, dat
de hoogere noteeringen te Londen en
Amsterdam de Berlijnsche markt tegen
werken en een verder dalen der graan
prijzen verhoeden.
Tot deze opvatting is de ambtenaar
gekomen ten gevolge van een onderzoek
op de markten te Londen en Amsterdam
ingesteld zoowel de Engelsche als Ne-
derlandsche belanghebbenden stonden hem
met het geven van inlichtingen welwil
lend ter zijde.
Landbouw.
Brood e n Hooi.
Vreemd genoeg dat er onder de vele
combinatiën vau voedingsmiddelen, die ter
vervanging van het te kostbare hooi wer
den aanbevolen, door niemand gewezen
werd op het voordeelige gebruik van brood
als paardenvoeder. Dit doet nu den in
zender van een artikeltje in de Industrie
laitiére. „Brood,* zegt hij, „kan hier bijna
alle auder voedsel vervangen. Men wist
dat beter in vroeger dagen, toen de spoor
wegen er nog niet waren de „postmees
ters" hadden v.ost hunne paarden groote
hoeveelheden brood noodig, vooral aan de
haltes, waar men de dieren liever het voed
sel gunde, dan den lijd om het te genieten.
Men vindt daarover vele aanteekeningen
in de rekeningen en rapporten van ge
noemde postmeesters. Algemeen werd aan
genomen 1 kilo 2Yj kilo best hooi.
Wat kost tegenwoordig een kilo brood?
Men verkrijgt van 100 kilo graan, 73 ki
lo gebuild meel en 25 kilo zemelen, met
2 kilo verlies. Bij het verbakken van 73
kilo meel wordt zooveel water opgenomen
dat er 100 kilo van wordt verkregen,
zoodat 100 kilo graan 100 kilo brood
is. Maar in dit geval kan de zemel mee
worden verbakken, in welk geval 100 kilo
graan 120 tot 125 kilo brood geeft.
2e Qualiteits tarwe (1) kost nu slechts
f 9 per 100 kilo; de kostende prijs van
het brood staat dus op circa 7 cent per
kilo of, met inbegrip van maal- en bak
loon, op 12 cent. Vergelijken wij daarme
de den prijs van 2'/2 kilo hooi, als aequi-
valent, dan is hel brood 6s/t cent goed-
kooper. (1 kilo brood, 12 cent2Yj kilo
hooi, i f 70 per 100 kilo, 833/4 cent) 10
kilo hooi, als rantsoen van een paard,
zoude f 0.70 kosten en het aeqnivalent
daarvoor, 2J/j brood, slechts f 0.48.
(1) Men weet in Frankrijk van geen
roggebroodtweede qnaliteit tarwe kost
daar f 9; hier de eerste nauwelijks f 7.50
en de rogge f 6. Overigens is het voede
ren van brood hier ook wel bekend, al
heeft men de kosten misschien niet ver-
gtlijkender wijs tegen die van hooivoeder
berekendbij deu veronderstellcnden prijs
van het hooi zou de verhouding hier nog
meer ten gutste van het brood staan.
Uit Weenen wordt geschreven: aan de
N. Bott. Crt.
Tengevolge van de verwarring in onze
politieke kringen door de indiening der
nieuwe kieswet veroorzaakt, is een tegelij
kertijd ingediend wetsontwerp, tot verhin
dering van den verderen achteruitgang
van den landbouwersstand en de waarde
vermindering van het grondbezit, als 't ware
onopgemerkt voorbijgegaan, en toch is dit
ontwerp in zijne soort niet minder ge
wichtig, dan dat betreffende het kiesrecht.
De klachten over den achternitgang van
den landbouw en het boerenbedrijf en
over den steeds zwaarder drukkenden
schuldenlast, waaronder het gebukt gaat,
hoofdzakelijk sedert de concurrentie van
Amerika op de wereldmarkt, zijn zoo alge
meen, dat de regeering daarvoor niet
langer doof is kunnen blijven en middelen
moest beramen om daaraan tegemoet te
komen. Door twee middelen tracht zij
verbetering aan te brengeD, en wel door
het oprichten van landbouwgenootschappen
met verplicht lidmaatschap, en 2o. door
het oprichten van zoogenaamde „Renten-
güter*, ter vervanging van de door hy
potheek bezwaarde boerderijen. Wat het
eerste middel betreft, eischt de regeering,
uitgaande van het denkbeeld dat slechts
van coöperatie verbetering in den toestand
te wachten is, dat alle landbouwers van een
district verplicht znllen zijn tot eene ver-
eeniging toe te treden, welke haar middel
punt zal vinden in het provinciaal landbouw-
genoolschap. Die vereeniging krijgt het
recht om door middel van een hoofdelijken
omslag over alle leden, de gelden bijeen
te brengen welke tot het bereiken der ge-
meenschappelijken doeleinden noodig zijn.
Daartoe behoort onder meer het inkoo-
pen van landbouwartikelen, zaden, werktui
gen enz., verder het op goedkoope wijze berei
den van ruwe landbouwproducten tot voor
de markt geschikte waren en het vergemak
kelijken vau den afzet en den verkoop door
het oprichten van agentschappen, winkels
en magazijnen, waar, om een voorbeeld te
noemen de producten van de vereeniging
der landbouwers uit Neder-Oostenrijk ver
kocht zullen worden. Daar de staat de op
richting dier vereenigingen volgens de nieu-
de wet verplicht stelt, zullen die dus een
ambtelijk karakter dragen.
Maar dit is slecht» eene der zijden van
hare werkzaamheid; zij zal ook middelen
moeten verschaffen tot het veranderen van
door hypotheek bezwaarde boerderijen in
zoogenaamde „Rentengüter." Hieronder ver
staat de wetgever die hofsteden, waarvan
de koopprijs niet in geld of effecten be
taald wordt, maar door eene op lange ter
mijnen afloopende rente. 1Yie zulk een
„Rentengut" iD gebruik krijgt, betaalt den
prijs door aflossing in termijnen over 50
a 60 jaar loopeude. Hoewel de regeering
deze wijze van betaling als regel ingevoerd
zou willen zien, zal zij, teneinde ai te
groote schokken in het oeconomisch leven
te vermijden, deze slechts bij executieve
verkoopen toepassen. Zuodra dus in het
vervolg eene boerderij wegens schulden
verkocht wordt, zal het provinciale land-
bouwgenootschap, waarvan hierboven spra
ke was, verplicht zijn de boerderij te laten
taxeeren en haar ook te koopen, indien niet
bij dien verkoop een prijs geboden wordt,
welks percenten dien taxatieprijs te boven
gaal. Wo-dt haar de boerderij toegewezen,
dan wordt zij een zoogenaamd Rentengut
aan den rechthebbende, dus gewoonlijk den
voormaligen eigenaar of diens kinderen te
gen vast te stellen afloopende rente in ge
bruik gegeven, teneinde er voor eigen re
kening het landbouw bedrijf op uit te oe
fenen.
De gebruiker wordt du3 eene soort van
pachter die, om zijn schuld af te doen,
heel wat meer faciliteiten heeft dan van
een gewonen geldschieter te verkrijgen
zouden zijn. De hypothecaire schulden
worden door de provinciale landbouw ver
eenigingen afgelost, welke in de afloopen-
pende r-~'e, door den eigenaar te betalen,
moet 01 den schadeloos gesteld. Al die
omslag zou echter niet veel bateD, als
de gebruiker de boerderij weer met nieuwe
schulden kon belasten. Om dit te verhinde
ren bepaalt de wet, dat op de boerde
rij, zoolang zij Rentegut is, geen schulden
kunnen gevestigd worden en verkoop, ver
pachting, verdeeling of vestiging van eenig
servituut ongeldig is zonder uitdrukkelijke
loestemming der Genossenschaft, welke
bij mislukte oogt of tot het aanorengen
van noodzakelijke verbeteringen, van dit
beginsel afwijken kan.