Tervoli Bmilaitó lens.
B ij voegsel, behoorende bij de
Scliager Courant
van ZONDAG 29 OCT. 1893,
!¥o. 2H3.
Cholera.
Uit en voor de Pers.
Gemengd Nieuws.
De liberale kiesvereeni—
ging te Stadskanaal in het district VEEN
DAM, heeft den heer tnr. J. A. van
GilSö van Ro'terdam candidaat gesteld.
Bij KOEYORDEN is een
kind in een mestput gevallen en daarin
omgekomen.
Door de kiesvereeniging
Burgerplicht te VEEN DAM is tot voorloo-
pig candidaat voor de Tweede Kamer in
het kiesdistrict Veendam gesteld mr. P.
J. G. van Diggelen te Zwolle.
De heer Treub gaf bij telegram kennis,
dat, als hij tot lid der Tweede Kamer ge
kozen werd, hij bedanken zou als wethou
der van Amsterdam.
De circa 100 H. A., deel uit
makende van den polder, We9terkoog"
bij OOSTHUIZEN (N. Holl.) speciaal het
gedeelte, „De Kleine Koog' genaamd, waar
in den nacht van 15 of 16 dezer eene
dijkbreuk ontstond, zijn weder van water
bevrijd.
Te HOORN heeft een bru
tale diefstal plaats gehad langs den spoor
lijn. Een paar zak aardappelen, 24 konij
nen, 6 kippen, eene partij waschgoed, en
een handwagen om de goederen te vervoe
ren, werden ontvreemd. De politie is er in
geslaagd de goederen te achterhalen, en
ook de vermoedelijke daders te vatten. Zij
zijn naar Alkmaar gebracht.
Naar men verneemt, is de
door den Minister van Financiën toegezegde
gedeeltelijke herziening van de wet op de
personeele belasting aan het Departement
bijna gereed.
Een wijziging in de successiebelasting en
in de zegelbelasting zouden o. a. het equi
valent moeten leveren voor de verminde
ring van ontvangsten, die daaruit voor de
schatkist voortvloeit.
Het moet in de bedoeling liggen de par-
tieele herziening zooveel mogelijk gelijktij
dig met de bedrijfsbelasting in te voeren,
zoodat de indiening der voorstellen niet
lang meer zal uitblijven.
Veekeuring. Men schrijft
uit PURMEREND
Ter gelegenheid der groote najaarsmarkt
te Purmerend verzond de bekende firma
Munnikhuis Zn. aldaar reeds eene be
zending stieren en kalfvaarzen naar Frank
rijk met speciale vergunning vau de land-
bouwvereeniging van het arrondissement
Rethel. Eene bijzondere commissie kwam
op die jaarmarkt zich persoonlijk overtui
gen omtrent den gezondheidstoestand van het
Hollandsche rundvee. Hoe wekte het hare
verbazing op, dat, bij een aanvoer van
5180 stuks geen enkel beest,, ongekeurd ter
markt was aangevoerd en allen, als waar
borg, gemerkt waren met het wapen vau
Purmerend
Deze kolossale nauwgezetheid verleende haar
dus de zekerheid, om van het bijzonder
verlof,haar door den Franschen minister
van landbouw verleend, gebruik te maken en
zich tevens van de opgedragen taak te
kwijten, om voornoemden minister verslag
te geven van haar wedervaring op de jaar
markt te Purmerend. Ongetwijfeld heeft
lat verslag aanleiding gegeven tot herope
ning van den vrijen invoer van Holland
sche vee in Frankrijk.
Den Burgemeester van Purmerend
Jhr. C. van Citters komt voorzeker
een woord van hulde en dank toe voor de
flinke maatregelen, door hem ook reeds
vroeger genomen, ten einde deze beroemde
veemarkt voor besmetting te vrijwaren en
daardoor zoowel binnen- en buitenland-
sche kooplieden de verzekering te geven,
dat het ter markt aangevoerde vee onbe
smet is. Als een bewijs van den werkzaam
heid des burgemeesters verdient nog ver
meld te worden, dat deze, op den dag der
groote veemarkt reeds 's morgeus vóócvier
uur door de stad wandelde, ten einde zich
persoonlijk te overtuigen, dat de controle
streng ten uitvoer werd gebracht.
Een v r ij erin het nauw of
de liefde in een coDfectie-winkel. Op
den Nieuwendijk te AMSTERDAM in een
confectie-magazijn, dient een alleraardigst
dienstmeisje, Poortje genaamd. Reeds me
nige kruideniers- en slagersgezel heeft een
poging gewaagd om op een meer vertrou-
welijken voet met de frissche Geldersche te
komen, waartoe hun dsgelijksche bezoeken
om te „hooren* en te brengen' hun wel
de gelegenheid bood.
Al die pogingen leden echter schipbreuk
en de kansen van de worst- en de krenten-
verkoopera zijn nu ook voorgoed verkeken,
daar de aardige „Door' blijkbaar meer ge
steld op een uniform-man, hart en hand
heeft toegezegd aan en een„eerlijke verkee
ring* heeft aangeknoopt met... een korporaal
-ba'tmeester, met roem dienende op een der
oor'ogsbodems, te Amsterdam gestationneerJ.
Moeder en vader van Door badden den
zeeman, blijkbaar met welgevallen aangeno
men, en zij zou juist haar „Freerik" Zon
dagochtend aan „mevrouw," wie het
welzijn van Door zner ter harte gaat, voor
stellen.
Nu gebeurde het, dat Zaterdag Freerik
nog even kwam babbelen. „Het volk' de
gewone term voor mijnheer en mevrouw,
was uit, het magazijn gesloten en met na
druk werd Freerik door zijn Doortje op
het hart gedrukt om toch vooral kranig
den volgenden ochtend zijn opwachting te
maken. Hij moest zijn buitenmodel „Bra
niekraag» omdoen en zijn mooie tricot borst-
hemd aantrekken, zijn strepen moesten wat
gegeelokerd worden en vooral zijn Atjeh-
medaille moest flink glimmen, dat zou ef
fect maken. Te dien einde kreeg de korpo
raal een kwartje om brillantine te koopen,
om alles te poetsen.
Zoo stond het aardig paartje tegen den
post van den groote magazijndeur te keuve
len toen.,, een rijtuig op het asphalt stilhield
en mijnheer met mevrouw, die licht oDge-
steld was geworden, thuis kwam.
In minder dan geen tijd was Freerik
achter de deur gevlucht, maar, het licht
brandde nog flauw in den winkel, men
zou hem ongetwijfeld herkennenDaar
toonde de krijger, die in Atjeh meermalen
bewijzen van flinkheid had gegeven, dat
hij niet alleen moedig maar ook bedacht
zaam was in de ure des gevaars.
Hij neemt een kort besluit. In de éta
lage stonden vier of vijf matrozen-costuums
voor jongeheeren op de standaards volgens
de grootte opgesteld. Snel springt de wak
kere gast naast het grootste, blijft onbe
weeglijk staan en... mijnheer en mevrouw
wandelden hem voorbij zonder iets te heb
ben gemerkt. Maar.... daarmee was de zaak
nog niet uit.
Doortje die, meer dood dan levend, me
vrouw gevolgd was naar de opkamer, zag
tot haar schrik, dat meneer de deur afsloot
en als naar gewoonte deu sleutel meenam.
Wat moest er van haar Freerik worden?
Reeds een half uur, dat aan beiden min-
nenden een halve eeuw toescheen, was ver-
loopen en waren er tusschen hen allerlei
gebaren gewisseld, toen mevrouw, die al
wat flink was gebeterd, van uit den opka
mer naar buiten ziende, in de door een
gaslantaarn verlichte etelagekast, een groote
matrozen-uniform bespeurde. En nu ontspon
zich tusschen de echtelieden het volgende
gesprek.
„Zeg lieve, hoe kom je er toe, om een
matrozenpak van dat nummer iu de kast te
zetten
„Van dat nummer ik heb niet hooger
uitgestald dan van...'... enkel voor jon
gens.'
„Nou, in dat eene kostuum daar, kan
tenminste een flinken jongen in, dat ver
koop je nooit.*
„Wat maal je toch, te groot, ik heb ze
niet te groot uitgestald
Op hetzelfde oogenblik blijft mijnheer,
als door den bliksem getroffen, steken, want
het uitgestalde costuum had het hoofd om
gedraaid en mijnheer met eem paar glinste
rende oogen aangekeken.
Het was duidelijk, dat was een nieuw model
inbreker! Mijnheer wist echter raad en riep
Doortje boven, die over al haar leden be
vend aan kwam loopen. Met een bedenke
lijk gezicht werd haar verteld, wat er gaan
de was en verder werd ze aangemaand,
niet flauw te vallen, maar al haar moed
bijeen te rapen en de deur te gaan open-
sluiten, onmiddellijk weer dicht te doen en
daD buiten, zoo hard mogelijk om hnlp
te roepen. Al was Door vreeselijk in de
war, de liefde behield de overhand. Zie open
de haastig, terwijl mijnheer en mevrouw
de opkamer barricadeerden voor een moge
lijken overval van den krijger, de deur,
maar liet haar Freerik gelegenheid, om
te ontsnappen.
Toen wierp ze zich snikkend voor de
deur van de biunenresting en, toen de ver-
sperriug was weggenomen, verklaarde rij
ouder tranen, wat geschied was.
In het eerst keek „het volk" boos, ver
volgens kreeg mevrouw medelijden met de
minnende en eindelijk keek men elkaar aan
en begon hartelijk om het geval te lach
en.
Freerik liet zich door dit geval niet af
schrikken, maar verscheen Zondag als rid
der zonder vree» en blaam, op 't appèl en
kreeg na een kleine „strafpredikatie» ver
gunning, om op gepaste tijden, Doortje aan
den winkel te mogen spreken en... Freerik
behoeft dus voortaan niet meer als confec-
tie-artikel dieBSt te doen.
Zooals blijkt uit de mededeling van den
burgemeester van Rotterdam, z;jn ook
in de afgeloopen 24 uren (loo-
pende van gister-middag 2 uren) geen nieu
we lijders aan cholera asiatita aangegeven.
Sterfgevallen hadden ook niet plaats.
Eén lijder blijft nog iu behandeling.
Te Nieuwe-Pekela is een geval
van cholera asiatica voor
gekomen bij schipper Oosting, varende
met aardappelen naar een fabriek in de
Ommelanderwijk (Veendam).
Meerdere gevallen van twijfelachtigen
aard hebben aldaar plaats gevonden. De
patiënt is beterende. De geneeskundige
inspecteur stelt een onderzoek in.
Te Utrecht heeft zich weder een
geval van cholera voorgedaan, bij een man
buiten de YVeerd.
-- De gemeente KUILENBURG werd
eergisteren bezocht door den geneeskundi
gen inspecteur voor Gelderland en Utrecht
den heer Verspyk, tot bet nemen der noo-
dige maatregelen bij een zich aldaar in een
slaapstede voorgedaan hebbend en reeds ver
meld geval van cholera met doodelijken af
loop. De overledene was de vrouw van den
honder der slaapstede, zekere C. J. H. De
logeergasten in die slaapstede zullen in
die gemeente gedurende eenige dagen in
observatie worden gehouden, waartoe de
cholera-commissie hare zeer te waardeeren
hulp bereid was te verleenen.
Te MEPPEL kwamen in de laatste
dagen vijf gevallen van cholera asiatica
voor waarvan drie met doodelijken afloop. Van
de twee patiënten op 25 Oct. stierf één
na korten tijd.
Individualisme en «soci
alisme. Li zijn laatsten staatkundigen
brief had de heer Van Houten, de legen-
stelling tnsschen individualisme en socia
lisme besprekende, opgemerkt, dat wel
niemaid alle staatsinmenging zou willen
afwijzen en evenmin iemand alle vrij
heid en individueel initiatief zon willen
vernietigen, en dat het dus ook hier quaes-
ties van meer of minder geldt. „Maar"
had hij daaraan toegevoegd „er is toch
een beslissend verschil tnsschen hen, die
het terrein der vrijheid willen vergraoten
en hen die het willen inkrimpen."
Het Vaderland zegt un, dat de heer
Van Houten hier speelt met het woord
„vrijheid." Hij vergeet, dat het terrein der
vrijheid voor onbepaalde uitbereiding vatbaar
is, maar dat juist door staatsdwang alleen
de vrijheid in de maatschappelijke ver
houdingen kan worden verzekerd. Hij ziet
voorbij dat men de individueele vrijheid
ja schijnbaar kan uitbreiden maar dat de
keerzijde der formeele vrijheid vaak is
materieele onvrijheid. M. a. w. zegt
Hot Vaderland de staatsinmenging kan
schijnbaar inkrimping der vrijheid zijn,
maar ten slotte de vrijheid beter verzekeren.
En zulk eene staatsinmenging is so
cialistisch, maar past zeer in het kader
der liberale beginselen.»
En daD gaat Het Vaderland aldus
voort
„Zoo velen in onze dagen de staatsmacht
meer willen doen ingrijpen in de maat
schappelijke verhoudingen, dan kan dit
geschieden op drieërlei wijze. Bepalingen
ter verzekering van orde, veiligheid en
openbare zedelijkheid laten wij hierbij bui
ten aanmerking, daar wel niemand betwist,
dat die in de allereerste plaats op den weg
van den staat liggen.
„In de eerste plaats breidt men uit
het eigen arbeidsveld van staat en gemeen
te. Men kan, naast de sinds lange jaren
gebruikelijke staatsexploitatie van posterijen,
telegraphie, loodswezen, vorderen staatsex
ploitatie van spoorwegen en telephonen, ge
meente-exploitatie van tramwegen, water
leidingen, lichtfabrieken. Men kan dit doen,
om het algemeen belang beter te dienen
en de exploitatiewinst allen ten goede te
doen komen. Tegenover deze voordeelen
staan nadeelen. Hierover is te redeneeren.
Maar de tegenstelling tusschen individua
listische en socialistische arbeidsorganisatie
heeft niets hiermede te maken. De staat,
die exploiteert, doet dit op den grondslag
der individualistische, of, zoo men wil,
kapitalistische organisatie.
„In de tweede plaats streeft m?n naar
betere regeling dn.- privaatrechtelijke rechts
verhoudingen. Men wil in het arbeidscon
tract rechten en plichtez van patroons en
arbeiders, in het pacht contract rechten en
plichten ran verhuurders en pachters na
der preciseeren. Wederom niets socialistisch.
Het kan zijn, dat eene partij iets van
hare „vrijheid" zal moeten prijsgeven,
maar is eenige rechtsregeling ten slotte
iets «nders dan vrijheidsbeperking edoch
vrijheidsbeperking, die tot meerdere ver
zekering der vrijheid leidt En is het een
eisch der liberale leer, dat het recht be
schouwd moet worden als tegenwoordig te
verkeeren in eene versteeningsp iriode
„In de derde plaats kan men trachten
onmiddellijk invloed uitte oefenen op de
verdeeling van den rijkdom. Dan nadert
men het socalisme, gelijk de heer Vau
Houten met zijn onteigeningsontwerp. Tot
deze categorie van maatregelen behoort een
uitgebreider armenzorg, voorschriften om
trent duur en regeling van werktijd, eene
bepaling van overheidswege van een mini
mum-loon, eene pensioenverzekering op
staatskosten en wat dies meer zij. Toch blijft
het kapitale onderscheid met de socialis
tische organisatie nog dit, dat de indivi
dualistische methode als grondslag van
deu maatschappelijken arbeid onaangetast
blijft, dat niet gestreefd woTdt naar het
gemeen maken van het productiemiddel en
naar oflicieele verdeeling van het arbeids
product. Men kan bij dat al de aangehaal
de poringen om invloed uit te oefenen op
de oeconomische distributie bedenkelijk ach
ten,eu inderdaad geen „geavanceerd'li
beraal overdenkt die dingen, of hij ziet,
tenzij hij in de leer der oeconie geheel
onderlegd is, de schaduwzijde. Zelfs is het
eene zeer ernstige vraag, of er niet spoe
dig, als men in die richting werkt, meer
kwaad dan goed gesticht wordt. Maar wie
alles, wat in dien geest wordt aanbevolen,
afvrjjst met een beroep op de „vrijheid,"
toont zich bevangen in vooroordeeleD, bij
na even bedenkelijk als de dwalingen der
socialisten.
„Wie dan ernst der tijden begrijpt, ont
houdt zich vsd groote woorden en verdacht
makingen, maar gaat ook op dit gebied
kalm zijn weg en zoekt naar waarheid al
leen."
Maandag is te Hannover
begonnen de openbare behandeling van het
proces tegen een negental woekeraars en
valsclie spelers, waaronder vijf „bankiers"
en een gepensioneerd ritmeester, die nog
wel ridder is van den Roeden Adelaar 4e kl.
met de zwaarden en van de Saks. Ernes-
tinische huisorde le kl.Op een aanklacht
wegens valsch spel werd een gerechtelijk
onderzoek ingesteld en kwam aan het licht
dat men met een wijdvertakte bende te
doen had, die er haar werk van maakte
vooral officieren geld te leenen en aan het
spel te brengen. De leeningen geschiedden
tegen wissels, van welk bedrag niet alleen
5 5 °/0 rente en 1 k 2 °/0 provisie
werd afgehouden, maar waarbij, in plaats
van geld, grootendeels loten in betaling
werden gegeven. Van die loten kregen de
slachtoffers meestal niet de origineele stuk-
keD, maar slechts recht op enkele trek
kingen en moesten zij de eventueele prij
zen boven zeker bedrag aan de geldschieters
afstaan, die bij wantbetaling der wissels
op gelijke wijze wederom „helpen,"
Voorts verleidden zij, vooral te Hannover
Homburg en Baden—Baden, onder valsche
namen enz. tal van officieren tot spelen,
soms tot sommen van 60,000 mark en
daarbij deed eeD gepensioneerde 2e luitt. een
„vrijheer', die reeds zijn moeder geplun
derd had en nu voortvluchtig is, dienst als
lokvogei. De meeste der beklaagden zijn reeds
vroeger wegens oneerlijkheden en overtre
ding der wet op de loterijen gestraft* Er
ziju ver over de 100 getuigen gedagvaard,
grootendeels officieren, zelfs een generaal-
maioor, uit tal van Duitsche garnizoenen,
en „riddergoedbezitters," studenten, enz.
Den eersten dag werden de aangeklaag
den verhoord.
Ontdekking van Turkoo-
zen. In Australië is er valt thsne
blijkbaar niet meer aan te twijfelen een
groote bedding van turkoozen ontdekt. Een
toeval bracht den heer Gascoigne, eeD
ambtenaar der bereden politie, op het
spoor. Hij is een verzamelaar van steen
soorten en vernam nu op een keer van
een der landslieden dat er ergens bij He-
di, in King-Riveistreek, een lichtblauwe
steen was gezien. Hij zocht en vond dien
steen in een grijze lei-achtige steensoort in
groote aderen. Men wilde echter r.iet ge-
looven aan de waarde van deze steenen,
die ook door kenners niet voor turkoozen
werden gehouden, maar hij zette zijn werk
voort, de s'een werd beter, naar mate hij
dieper kwam, en thans zijn ook de mine
ralogen het met hem eens het zijn turkoozen
en wel zoo groot en zniver, dat ze meer
waarde zullen heböen dan de schoonste
turkoozen, zooals die tot nu toe alleen in
Perziè werden gevonden.
Alleen zil het te bezien stasn of de
steenen hun kleur zullen behouden en
daarvan haDgt natuurlijk vooral de waarde
af. In Perzië Leeft men de exploitatie van
enkele mijnen moeten staken, omdat «Ie
steenen, die m*n daaruit dolt, te spoedig
verbleekten.
Bij München is een hotel, dat door een
prins en een hertog gehouden wordt. Duizend
jaar geleden ontdekten Benedictijner mon
niken daar in het gebergte een zwavelbron
en vestigden daar een ziekenhuis, dat in
het bezit der orde bleef, tot voor 90 ja
ren koning Maximiliaan het kocht tn het
maakte tot een gesticht voor onvermogende
zieken. Na den dood van den koning had
zijn kleinzoon, hertog Theodor van Beie
ren, bijna het sticht moeten opheffen, we
gens gebrek aan de noodige middelen;
maar hij vond er iets op. Tezamen met zijn
broeder, prins Lodewijk, richtte hij er een
hotel in. Dat hotel, waarheen de hertog
van zijn landgoederen grocnteD, melk en
vleesch zendt, wordt in de zomermaanden
drnk bezocht door vorsten en andere voor
name personen, maar niet laDger dan tot
81 Augustus, Na dien datum worden er
na elkander verschillende groepeD onvermo
gende zieken (kunstenaars, schrijvers, slecht
betaalde, geestelijken, klerken,, militairen,
enz.) verpleegd voor het geld, dat de rijke
gasten den vorslelijken hotelhouders in den
zomer liet verdienen.
Onschadelijk drinkwater.
Om een in ieder geval onschadelijk
drinkwater te hebben, is het voldoende
om er wat citroenzuur, liefst in
den vorm van citroen-essence bij te
doen.
VolgeDs proeven in het instituut-Pasteur
te Parijs genomen, is 6 decigram citroen
zuur voldoende om binnen een kwartier
de mogelijk voorhanden zijnde bacillen
te dooden9 decigram van dit zuur is
voldoende om de typhusbacillen in een L.
water onschadelijk te maken. Men vermenge
dus het gekookte drinkwater, nadat het
kond geworden is, met een eetlepel ci
troenessence per Liter, late het een kwar
tier staan en drinke het eerst dan, Door
er wat wat suiker bij te doen en het door
middel van ijs af te koelen, krijgt men
een lekkere, verfrischende limonade.
Onderofficier tot recrunt:
„Zeg boer, waf is dat voor een medail
le dat ja daar op je borst
draagt
Recruut„Dat is de prijs die onze
koe op de laatste landbouwtentoonstelliag
heeft gekregen."
Het volgende verhaal
van den Parijschen Matin zal onze lezers
zeker interesseeren. Het blad spreekt o-
ver de menschenmarkt in Frankrijk als
volgt.
In het begin van September neemt het
aanwerven van schoorsteenvegers een aan
vang. Het grootste aantal leveren de Sa-
vooysche kantons La Chambre, Aignebelle,
Saint-Michae], Saint-Jeunne de-Maurieene.
WanDeer ze aan een meester verhuurd
worden, hebben de knapen gewoonlijk den
ouderdom van 6 tot 8 jaren bereikt. De
meester monstert en betast ze alsdan, om
te oordeelen, of zij gezond zijn, om de
koude in den winter te verduren. De prijs
is zeer verschillend, evenals bij het ver
huren van lastdieren: eerst na afloop van den
tijd wordt de huur, van 50 fot 100 francs,
uitbetaald. Het vei trek van de kinderen
geeft dikwijls aanleiding tot hartverscheu
rende tooneelen. De kleine wil nietmeê en
neemt de vlucht naar dc velden, waar hij
één oi twee dagen verborgen blijftna
dien tijd keert het arme kind weer terug,
en vermoeid en uitgehongerd ziekt het zij
ne laatsfe schuilplaat*waar
Bij zijne moeder natuurlijkEn deze
zegt niet
„Ga mijn kind, het betreft uw ge
luk.'
O, neeD, zij weet van hen, die terugge
keerd zijD, wat haar arm kind in de groo
te stad wacht, zij wil het bij zich
houden.
Maar de meesier dwingt den vader, on
der bedreiging van een aanklacht te zul-
