Zondag 5 November 1893.
37ste Jaargang No. 2775.
Uitgever, J. WINKEL.
Bureau: SCHAOKX. Laan, D 4.
Bij dit nummer behoort
een B ij voegsel.
Gemeente S c h a g e n.
Bekendmakingen,
Vergadering'van den RAAD
der gemeente S c h a g e n op Dl N S-
DAG 7 NOVEMBER 1893,
des voormiddags ten 10 ure.
Binnenlandsch Nieuws.
Zaak de Jong
y Nieiiï-
1
Ataisaiis- LhNiivIIiL
en
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag-
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's middags 12 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 6 Cents.
ADVERTENTIEN van I tot 5 regels f 0.25iedere regel meer 5 ct
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Burgemeester en Wethouders van
Schagen herinneren de eigenaars van
paarden in die gemeente, dat de hen
ter invulling uitgereikte biljetten
binnen acllt (laitCIl na de dag-
teekening daarvan, ter Secretarie moe
ten worden ingeleverd.
Verzuim is stralbaar met eene boe
te van ten hoogste f 25.
Schagen den 31 Oct. 1893,
Burgemeester en Wethouders voor
noemd,
C. H. BEELS.
de Secretaris
DENIJS.
Punten van behandeling
1. Ingekomen stukken.
2. Wijziging politieverordening.
3. Suppletoir kohier belasting op
de honden
4. Suppletoir kohier Hoofdelijke
Omslag.
Afgaande op de betrekke-
lijk hooge prijzen, die er dezen Zomer voor
de groenten aan de LANGEDIJK besteed
zijn, verkeeren velen in de meening, dat
het voor de landbouwers aldaar ten zeer
gnnstig jaar is geweest. Dit is echte, niet
zoo. Er i.» veel te weinig groente geteeld,
geschikt voor buitenlandsche verzending.
Was er in den beginne nog al vraag naar
goede waar, allengs nam dit af en tigen-
woordig wordt er zeer weinig van de hand
gedaan. Als de winterkool in het volgende
voorjaar niet dunr is, ziet het er voor va
le „buurbouwers* treurig uit.
Belangstellenden inde te
W1ERINGERWAARD te houden tentoon
stelling en verloting van voorwerpen van
Kunst en smaak, verwijzen wij naar achter
staande advertentie. Wij twijfelen geenszins,
of het goede doel, hetwelk de Vereen. Vrije
Liefdadigheid daardoor tracht te bereiken,
zal ruimschoots aller waardeering genieten,
waarvan een druk bezoek der tentoonstel
ling zeker mede duidelijk bewijs zal opleve
ren.
I n het afgeloopen leesjaar
is van de volksbibliotheek van de HEER-
HUGOW AAltD toebehooreudeaanhet Nut s-
depaitement, gebruik gemaakt door
34 personen die 172 boeken ter lezing heb
ben afgehaald. De gelegenheid tot het ver
krijgen van boeken voor ingezetenen der
gemeente is opengesteld eiken Vrijdag van
4 tot 5 uur, bij deu bibliothecaris de heer B.
Pijperdde, gaarne bereid is, inzage van den ca
talogus te geven, en de boeken gratis afgeeft.
Dat een druk gebruik van deze nuttige
instelling mege gemaakt worden, is zeer
zeker de wensch der stichters,
Het Mannenkoor Luterpe
te AMSTERDAM zal dezen winter een
Edvard Grieg-avond geven; de componist
zal zijn werken komen dirigeeren.
Beethoven-Avonden. De
heer Kes stelt zich voor, met zijn or
kest, achtereenvolgens BeethoveD's meester
werken uit te voeren op 9 zondagavonden,
zoodat op elk dier avonden één sjmpho-
nie zal worden gegeven, terwijl de pro
gramma's verder zullen worden aangevuld
met al de ouvertures, de Egmont-muziek,
de Prometbeus-muziek het Septet, het
viool-concert cd het triple-concert.
De 9e avond, die 1 April zal plaats
hebben, wordt besloten met de 9e sjmp-
honie met het slotkoor.
De opbrengst van dit laatste concert,
waarvan de lot; ai g cp t 1 gtsteld wordt,
is besttmd roer hulptehotvende Amster-
damsche kunstenaars.
De entré voor de eerste 8 concerten is
op f 0.75 gesteld, terwijl men zich voor al
le 8 kan abonneeren voor f 4.
Het kleine acappellakoor
onder leiding van Anlon Averkamp te AM
STERDAM, stelt zich voor, een uitvoering
in de eerste dagen van Februari, geheel
aan Palestrina te wijden. (Palestrica stierf
den 2n Febr, 1594.) Alsdan zal worden
uitgevoerd een zijner zes-stemmige missen:
Assumpla est Maria.
Op een volgende uitvoering komt Orlan-
do Lasso aan de benrt met zijn Boetpsal
men, die algemeen als zijn hoofdwerk wor
den beschouwd.
J ozef Cramer, te AM STER»
DAM, is ongesteld.
Nn geruchten loopen, als zouden door
een gevangene te 's Hertogenbosch mede-
deelingen van veel belang kunnen worden
gedaan, wordt gemeld in verband hiermede,
dat door de Maatschappij Nederland te
Amst. aan den president van het Hoog Ge
rechtshof een briefkaart van de J. is ge
zonden, waarin deze in Maart 1893 uit
Calcutta aau den heer Hosbach, shipping
master van genoemde Maatschappij ver
zocht hofmeester te worden aan booid van
een der stoomers, daar het leven hem aan
boord van een Engelsch schip hem niet
beviel en hij pluD had te Amsterdam te
trouwen.
♦Omtrent de naspoiingen welk eergis
teren op de htide bij BUSSUM, nabij de
vroegere renbaan, verricht werdeD, meldt
men, dat tot hall-vijf nog niets gevonden
was. Het onderzoek der militairen op
verdacht terrein is nu afgeloopen.
Van de in de hei Lij Bussum gevon
den kleedingstukken zijn een hemd en
en een blouse berkend als hebbende loc-
behoord aan Maria Schmitz. Beide klee
dingstukken waren van achteren geheel o-
pengesneden.
De eigenares van het hotel waar De
Jong het laatst met MaiiaSchmitz logeer
de, twijfelde geen «ogenblik, dat genoem
de kletdings'.ukktn die van Maria Schmitz
waren.
Naar aanleiding van het vertelseltje
van den landlooper, die in Den Bosch in
arrest zit, dat Hendritc de Jong ook de
moordenaar zou zijn van de dienstbode
der familie Viotta te Amsterdam, zegt de
Echo
Anna Verhoeven werd den 29en Maart
1892 vermoord en De Jong, die den 2en
November 1889 tot eene gevangenisstraf
van 2 jaar en 6 maanden werd veroor
deeld en den 6en November 1889 zijnen
straftijd begon, werd pas den 4en Mei
1892 ontslagen.
Volksbanken!
Met genoegen zien wij, dat het besluit,
weinige jaren geleden door de Maatschap
pij tot Nut van 't Algemeen genomen tot
bevordering der oprichting van Volksban
ken, allengs toepassing erlangt. Thans vin
den wij in de Staatscourant de
statuten der Volksbank,' door hel Nuls
departement Veendam gesticht, om aan de
ingtzetenen van deze en van aangrenzende
gemeenten „op voordeelige voorwaarden
eeltig voor hun bedrijf benoodigd kapitaal
te verschaffen." Daartoe is de vorm ge
kozen van een veieeniging met eigeu rechts
persoonlijkheid en werkende met een grond-
kapitaal, dat bij de oprichting f 1825
bedraagt Leden zijn de houders van één
of meer aandeeien in dat kapitaal. Er zijn
twee soorten van aandeeien, alle op naam
geheel volgestorte van f25 elk en die
zoolang de vereeniging bestaat riet opvor-
derbaar zijnen aandeeien van f 10, ver
kregen uit achtereenvolgende stortingen en
coDtributiëD, welke na het overlijden van
den eigenaar aan de rcchtveikrijgenden op
hun verlaDgen worden terugbetaald. Van
de winst wordt eerst een gedeelte afgezon
derd tot vorming van een reservefonds; het
overige wordt gebezigd om op de aandee
ien ten hoogste 4 pCt. uit te keeren en
die van 1 25 uit te loten.
Het bestuur (onbezoldigd) wordt voor
den eersten keer benoemd door het De
partement.
Te ALBLASSERDAM
heeft woensdag nacht een hevige brand
gewoed, waardoor 14 gezinnen dakloos ge
worden zijn. Tegen middernacht uitgebro
ken in de f:mmerloods van den heer
Abr. Fiji, wtrü spoedig het wtouhuis van
dien hter aangetast, waarop de vlammeD
over den dijk sloegen en eene rij huizen
afbrandden, waaronder ook het nieuwe
woonhuis van de gebr. Lepeltak. Het
grootste gedeelte is verzekerd. Eerst te
acht uren kon een gedeelte der spuitgas
ten afgedankt worden. De spuit van Oud-
Alblas, op het terrein gekomen, kon niet
werken door het lage water. Daar de
schuur reeds te vijf uren door het volk
verlaten was, kan onvoorzichtheid niet de
oorzaak zijn. Er wordt dan ook aan kwaad
willigheid gedacht.
LandverhuizingnaarZuid-
Afrika. De Nieuwe Gron. Ct. drukt let
terlijk het antwoord af van den heer Reitz,
president van den Oranje-Vrijstraat, op
eene vraag van iemand uit GRONINGEN
die met den president bekend is, of n. 1.
landverhuizing naar Transvaal, in het al
gemeen naar Zuid-Afrika, aan te raden is.
De heer Reitz schrijft
„Gaarne zou ik in staal willen zijn aan
u en andere jonge Hollanders te kunnen
zeggen pkomt hierheen,* maar dat durf
ik niet te doen, want mijne verantwoorde
lijkheid zou daardoor te groot worden.
Naar een vreemd land te gaan, waar men
zonder kapitaal te bezitten, eene nieuwe
loopbaan moet beginnen, is altijd een waag
stuk, want (zooals u weet) „onbekend maakt
onbemind' en wij hebben hier zulk een
klein land. wat bevolking betieft, dat het
bijna onmogelijk is om in het begiD werk
van eenige soort te krijgeD.
„Wat landbouwers betreft, indien Hol-
landsche boeren genoeg geld zouden heb
ben o bi eene plaats (zeg van 1000 mor
gen gionds) te koopen en die dan te bebou
wen, dan zou ik't beschouwen, dat zij betere
kansiü zouden hebben om hier vooruit te
komen dan in Europa doch ontbreekt
het kapitaal tot aankoopen van zulkeplaats
en moet men bijwoner worden op de plaats
van een ander, dan blijft hij zijn leven
een soort van slaaf van den grondeige
naar.
„Ik hen dus niet ten gunste van im
migratie, tenzij zulks ondernomen wordt
door ten gezelschap van zeg 10 of 12
buisgeziunen, die met elksar goed overweg
kuDnen komen (en daar zit één der geva
ren), en die onder hen voldoeneude geld heb
ben om eene plaats in het veroverd grondge
bied ^of graaDproducereud gedeelte van den
staat) te koopen, en die aldaar als één
man voor eenipe jaren samen zouden wer
ken, zonder twist te krijgen, of zonder dat
sommigen hunner aan den drank zich
zouden ie buiten gaan. De vraag zou ech
ter altijd zijn of, indien men niets (hoe
weinig ook) bezit, hij niet even goed kans
heeft om ia zijn vaderland vooruit te ko
men, als in een vreemd land.'
In een Friesche platte
landsgemeente las de secretaris in de
raadsvergadering de notulen. Het bleek dat
ze wat al te „woordelijk" uit een couran
tenverslag waien overgenomen, want men
hoorde de secretaris lezen yieeds in ons
vorig nornmer gemeld."
Ten bewijze, dat de armoe
de in sommige gemeente van FRIESLAND
schrikbarend toeneemt, moge dienen, dat
voor de armverzorging voor 1894 op de
gemeen te-bfgrooting van Opsterland
f 46.000 is uitgetrokken tegen f 36.000
over 1893.
Fooien! In den gemeente
raad te ARNHEM, is door het lid, deu
heer Jolles beweerd, dat een veerknechl
aldaar jaarlijks alleen aan fooien f 2000
heeft ontvangen.
D tHandels- en Landbouw
courant te VEENDAM deelt mee:
Een der twee Veendammer cacdidaten voor
't lidmaatschap der Kamer bood zijn „te
genpartij" een anker wijn,wanneer hij zich te
rugtrok. Deze wenschte daaraan echter niet
te voldoeD.
Men schrijft uit OOSTER
HOUT aan het E.blad
Van diegenen die deze zomer weigerach
tig bleven, de tienden af te staan of wel
zich hiertegen te verzetteD, terwijl er en
kelen waren die deze zelfs inhaalden, heb
ben reeds eenigen met de arrondissements
rechtbank kennis gemaakt, en zich daar
door menig voDnis op den hals gehaald.
Tegen eeuen dezer, die eveneens weiger
achtig bleef en de tienden inhaalde, waar
van de waarde circa f2 bedroeg, werd
naar aanleiding van dien een vonnis ge
veld, hetwelk met inbegrip der kegten vijf-
en-zt ventig gulden kostte. Betaling werd
geweigerd, men ging Vrijdag jl. tot inbe
slagneming van den inboedel over, waar
van de kosten met een en ander totf 131.20
opliepen.
Zaterdag ging de man, om verdere ge
volgen te voorkomen, deze som naar Bre
da brengen, en dit alles voor eene waarde
van twee gulden Van socialistische zijde
is in deze min verkwikkende gebeurtenis
sen veel kwaad bloed gestooktdaarbij
heeft de redevoering van mr. Troelstra den
8en October te Breda in eene vergadering'
van den Bond tot afschaffing der tienden
vele gemoederen opnieuw in beroering ge
biecht.
Hardvochtig?
Eene dienstbode te 's HERTOGEN
BOSCH, die reeds bijna 4 jaren in den-
zeltden dienst naar men meende trouw en
eerlijk werkzaam was, zou trouwen. Alles
was daartoe voorbereid en de toekomst
liet zich goed aanzien. De aanstaande huis
vrouw echter was niet gerust \66r zij ha
ren biechtvader had beleden, dat zij zich,
ten koste van haren meester, met onge
veer f 300 had verrijkt en toen deze haar
opdroeg die gelden terug te geven, ging
zij ook werkelijk daartoe over. Hoe treu
rig voor haar dat de meester hardvochtig
genoeg was cm haar, na de gelden te
hebben opgestreken, bij de politie aan te
geven.
In plaats van een huwelijk staat haar
thans gevangenisstraf voor de deurvoor-
loopig is zij al gehecht.
Brutale Luitenants. Men
schrijft uit 's-HFRTOG EN BOSCH On
geveer acht dagen geleden nam de huza
ren-luitenant v. L., te 's-Bosch in garni
zoen, de vrijheid om een 7 a 3 jarig
knaapje, dat hij verdacht van naar zijn
paard te hebben gegooid, diens vader,
moeder en last not least, den verbaliseer
den politieagent slagen met de karwats
toe te deelen, welke karwats hem door
den luitenant S. voor dat doel was afge
staan.
Beide luitenants zullen echter, naar men
verneemt, voor deze wel wat al te ver ge
dreven vrijmoedigheid voor den Krijgsraad
moeten verschijnen. Dinsdagavond
moest de politie een luitenant der infan-
trie alhier in arrest nemen. Deze die,
blijkbaar wat bove-i zijn theewater, een
praatje met een dienstmeisje had aange-
koopt, meende gerechtigd te zijn den
huisheer, toen deze, door de deur te slui
ten aan de conversatie een einde wilde
makeD, een slag in 't aangezicht te geven.
Wijl de persoon in quaestie weigerde aan
de inmiddels verschenen agenten van de
politie zijn naam op te geven, werd hij
door deze en gevolgd door tal van jongens
naar het bureau van politie gebracht. Dat
een en ander niet strekt om het prestige
van den militairen stand te verhoogeu, ligt
voor den hand.
Onder RIJSWIJK is eer
gisteren een man gestikt in de
cognac.
Moord in MAROLLE-
PUT.
De verdachte Lampier heeft thans be
kend, den diievoudigeu moord te Marol-
leput (Zeeland) te hebben bedreven en
dus zijn vrouw, zijn schoonzuster en zijn
schoonmoeder te hebben vermoord.
Een familie te KUILEN-
BURG ontkwam Woensdagavond aan een
ernstig ongeluk. Boven hun woonkamer
bevond zich een zolder, waarop ongeveer 300
H. L. gerst geborgen was. De kindereu
hadden zich reeds ter rust.begeven, toen
opeens de zolder ineenzakte en het graan
naar beoeden storte, en zich tot een
manshoogte opstapelde. Gelukkig kon
men met moeite de kleintjes uit hun
benarden toestand redden. Een er van
bekwam nog al belangrijke kneuzin
gen.
Tot de gemeenten, waar
de mannen, die met de handhaving der
rust belast zijn, niet ruim bezoldigd
worden, behoort zeker het Drentsche
dorp EMMEN. Men heeft daar de loffelijke
liever voordeelige gewoonte, bet
ambt van nachtwacht aan te besteden,
zoodat hij die de minste eischen stelt, be
noemd wordt. Dezer dagen werden drie
innctionarissen in dienst gesteld, die sa
men den geheelen winter, have en goed
der burgers zullen beschermen voor de
geringe som van 183. Neemt men hier
bij in aanmerking, dat hiervoor twee hun
ner gedurende 5 maauden eiken nacht
dienst moeten doen, en dat van 's av. 10
tot s mor. 5 uur, dan komt men per
hoofd en per nacht op een verdienste van
27Yj cent.
Een wonder! De wonderen
zijn de werelJ nog niet uit. Volgeude zal
den ongeloovigste daarvan overtuigen.
Zekere landbouwer uit de Muggenhoek
heelt op RUFKEN een boerderij verhuurd
met den halven appeloogst en Zonhag-
middag besloot de boer de niet verpachtte
helft der appelen in ontvangst te gaan ne
men. Het paard werd voor de kar gespan
nen en voort ging het naar Rufken toe.
In de daarvoor meegebrachte zakken wer
den de appels op de kar geladen en wel
gemoed werd de terugtocht aanvaard,
't Is een eenzame weg naar Ruiken en onze
boer was wat blij, toen een herberg hem
eene aangename afwisseling aanbood.
't Is er recht gezellig in zoo'n Hees-
wijdsche herberg en onder vroolijken kout
werden de glaasjes geleedigd ea vervlogen
de minuten tot uren, immers:
Wie met de volle glazen klinkt
Ze op Heeswijksch welzijn ledig drinkt
Die houdt een heerljjk feest.
Er is evenwel een tijd van komen en
een tijd van gaan en eindelijk dacht ons
boertje, dat de tijd van gaan reeds lang
aangebroken was. Voldaan, misschien ook wel
volgedaan, dat weten we niet, beklom hij
de kar en.... vort perd
't Was al wijd avond, onwillekeurig
raakte hij aan 't mijmeren en gingen de
opgeladen appelen in zijn geest in „heeten
bliksem" en heerlijke gedroogde appeltjes
of appelmoes. Toen hij thuis kwam was hij
er nog vol van. 't Volk werd geroepen
om appelen af te laden en uit te schudden
maar o wonderde appels verdwenen. In
plaats van met zakken vol appels kwam
hij thuis met zakken vol zand. Hij was
zandboer geworden.
De eerste tooneelvoorstelling ten
behoeve van het Sint Nikolaasfonds, is
voor dezen winter te BARSINGER-
HORN gehouden op den avond van den
lsten Novenber j.1.
Hoe ongunstig het weder ook was, had
het rederijksgezelschap toch weder een
groot aantal toeschouwers.
Het opgevoerde tooneelstuk „Marie
Jeane" vieljzeer in den smaak, waartoe
de verdienstelijke voordracht der hoofd
personen uit het stuk wel het meest
heeft bijgedragen.
Degemeonteraad van KROM
MENIE heeft met algemeene stemmen
besloten, den commissaris der koningin
in kennis te stellen met de herhaalde af
wezigheid van den burgemeester. In de
laatste twee maanden was ZED. Achtb.
bijna de helft van den tijd buiten de ge
meente, waardoor veel ongerief voor de
ingezetenen ontstaat.
-Naar de „L i m b. Koerier"
uit vertrouwbare bron verneemt, heeft
H. M. de Koning-Regentes zelf het
verlangen te kennen gegeven het volgend
jaar de provincie Limburg te bezoeken,
De pogingen in oostelijk
Drenthe aangewend, om door een ruimen
spurrie oogst in bet tekort aan veevoeder te
voorzien, zijn bijna oveial mislukt. Be
tere resulaten zijn aldaar bekomen door
het knollengewas, hetwelk vooral op
zware en vochtige gronden goed is uit
gevallen. Door den ruimen voorraad
knollen en koolrapen, die er hier en daar
nog verbouwd zijn, zal men het veevoeder
be'angrijk kunnen aanvullen, waarvoor
ook de groote partijen aardappelen goe
de diensten kunnen bewijzen.
Wandelaars in het Asser
Bosch vonden Donderdag 1.1. het lijk
van een gruwelijk vermoorden man, be
dekt met een aantal messteken aan het
hoofd, de keel en den buik. De vermoor
de stond als een onzedelijk persoon be
kend. De daders zij n nog onbekend.
Nader wordt nog het volgende mede
gedeeld
Het lijk van Albertus van O. werd
ontdekt door den heer en mevrouw v. d.
Wuit Assen, die wandelden in het As
ser Bosch, achter de Bnitensocieteit.
Het bleek bij onderzoek, dat hier van
een- moord sprake moest zijn, daar het
lijk zeer ernstig was verwond door ver
schillende sneden over hoofd, aan aange
zicht en handen, waarvan de duim na
genoeg af was; ook op het hoofd was
een gapende SDede, Het lijk is ter schou
wing overgebracht naar het gerechtsge
bouw. Daar het voorval vermoedelijk in
den avond of dinsdagnacht heeft plaats gq.
