Zondag' 11 November 1894.
38ste Jaargang No. 2883.
opboepTng
Uitgever J. WINKEL.
Bureau: SinAGEK, Laan, II 4.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Gemeente 8c hagen.
Bekendmakingen.
GOUDEN Z1AAALD.
Vrijwilligers
Nationale Militie.
Een Tipje van den
Sluier opgelicht.
Binnenlandsch Nieuws.
te beschikken.
Moord te ENKHUIZEN
Alismsen Nieuws-,
AlurtBiiin- k UiJliHlla
en
Dit lilad verschijnt tweemaal per week Woensdag-
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTTEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Censt.
ADVERTEXTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25iedere regel meer 5ct
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
POLITIE.
Ter Secretarie dezer gemeente zijn inlich
tingen te bekomen, omtrent een gevonden,
aldaar gedeponeerden
De rechthebbende wordt verzocht bij
aanmelding het tweede exemplaar ter ver
gelijking mede te brengen.
VAN
voor de
(Koninklijk Besluit van den 17den
December 1861 (Stialsbl. No. 1 7.) en de
artikelen 11, 12, 13 en 14 der wet
van 19 Augustus 1861 (Staatsbl. No. 72.)
Burgemeester en Wethouders der ge
meente Schagen
Roepen bij deze op zoodanige ingezete
nen, die verlangen als vrijwilliger bij de
Militie, op te treden, om zich daartoe bij
hen aan te geven in deze maand, el-
ken voormiddag van 9 tot 12 uren.
Oin als vrijwilliger bij de Militie te kan
nen worden aangenomen,moet men ongehuwd
of kinderloos weduwnaar en ingezeten wezen,
voorts lichamelijk voor dienst geschikt, ten
minste 1.56 meter lang, op den 1 aten
Januari van het jaar der toelating als vrij
williger het 19e jaar ingetreden zijn en
het 35ste jaar niet volbracht hebben, tot
op het tijdstip der toelating aan zijne ver
plichtingen ten aanzien van de Militie,
zoover die te vervullen waren, voldaan en
een goed zedelijk gedrag hebben geleid.
Het bezit van die vereischten, met uit
zondering van de lichamelijke geschiktheid
en van de gevorderde lengte, wordt bewezen
door een getuigschrift van den Burgemees
ter der woonplaats, verkrijgbaar op plaats
en tijd boven vermeld.
Hij, die voor de Militie is ingeschreven,
wordt slechts als vrijwilliger toegelaten
voor de gemeente in welke hij ingeschre
ven is, tenzij hij geene verplichtingen ten
»»nzien van de Militie meer te vervullen
heeft.
Hij, die bij de zeemacht, bij het leger
hier te lande of bij het krijgsvolk in 's
Rijks overzeesche bezittingen heeft gediend,
wordt niet als vrijwilliger bij de Militie
toegelaten, tenzij hij bij het verlaten van
den dienst, behalve een bewijs van ontslag
van den bevelhebber, onder wien hij Lat-
rtelijk heeft gediend, eeu getuigschrift heett
ontvangen, inhoudende, dat hij zich gedu
rende zijn diensttijd goed heeft gedra
gen.
Hij kan, heeft hij dit ontvangen, tot
kt zijn veertigste jaar volbracht is, als
vrijwilliger bij de Militie worden toegela
ten.
SCHAGEN, den 6den November 1894-
®UIgemeester en Wethouders voornoemd
S. BERMAN.
de Secretaris,
DENIJS.
Komt niet onwillekeurig bij den onbe-
vooroordeelden lezer de gedachte op aan
bet qui t' excv.se s' accvsewanneer hij in de
*rjdloopige Algemeene Beschouwingen
ever de Staatsbegrooting, alle grieven
öet opgerakeld, die na de Kamer-ont-
mding en in de verkiezingsdagen tegen
en Minister Tak in de pers en in de
Vergaderingen zijn te berde gebracht we-
pos zijne houding op 8 en 9 Maart f
het niet, alsof de „overwinnaars1" in
verkiezingsstrijd er telkens en tel-
6118 behoefte aan hebben om der natie
,P te dringen, dat zij het heusch niet
konden, dat de Kieswet niet tot
"d kwam, de Kamermeerderheid ver-
Haat* werd en het Ministerie-Tak geval-
xg p
.daarom toch? Beseffen zij, dat dit
UMjl6* met rechte duigen toegegaan
Eu het toch eigenljjk zoo'n groote
zegen niet is, die hunne overwinning
aan ons land bezorgd heeft
Wij gevoelen geen lust, de herhaalde
lijk weerlegde redeneeringen opnieuw te
bestrijden. Het is niet noodig ookvoor
hen, die ook verstaan wat zij lezen, is
de zaak helder als de dag, en wat baat
het, hen, die ziende blind en hoorende
doof zijn, te willen verlichten Dat is
den Moriaan schuren.
Wij zullen om dezelfde reden laten
rusten de overigens onweerlegbaar juiste
opmerkingen over het optreden van don
heer Spexger van Etk als Minister van
Financiën in een kabinet, dat niet geacht
kan worden de belastingwetten van zijn
voorganger, die hij, „heftig bestreden en
bespot bad" ongedaan te willen maken,
en over den zonderlingen tweestrijd tus-
schen de positie van den heer van Hou
ten als Minister van Biunenlandscho Za
ken in dit kabinet en de houding van
dien heer als Kamerlid en schrijver! Wij
kunnen ons intusschen het genoegen niet
ontzeggen, de aandacht te vestigen op
de bijzondere wijze, waarop men dit
laatste trachtte goed te praten. Men be
toogde nl., „dat, wie tot het Minister-
ambt geroepen wordt, zich voor eene bot
sing van plichten kan zien geplaats men
kan het, in de gegeven omstandigheden,
nog geene verzaking van overtuiging
noemen, wanneer de heer van Houten
van dadelijke toepassing der door hem
gehuldigde meening afzag."
Geldt die uitvlucht want anders
is het niet voor den heer van Hou
ten, had hij haar dan niet ook moeten
doen gelden tegenover vroegere Ministers,
wien hij het leven dikwijls zoo zuur
heeft gemaakt En zoo niet voor dezen,
waarom dan wel voor hem
Maar bovendien wat botsiug bedoelt
men hier Welke andere plichten kan
een Minister hebben dan tot stand te
brengen, wat naar zijne overtuiging in
's lands belang noodig is En is nu de
overtuiging van den tegenwoordigen Mi
nister daaromtrent anders dan die van
het Kamerlid van Houten, dan is de
tweestrijd daar, waarop gewezen werd
en is die tweestrijd er niet, waar is
dan de botsing van plichten P
Heeft men wellicht het oog gehad op
andere plichten
Heeft men willen zeggen, dat de
meerderheid, waaruit het Ministerie is
voortgesproten, elementen bevat, die een
handelen van den Minister naar de over
tuiging van den Staatsman niet zouden
gedoogen elementen, die men naar
de oogen moet zien Is dat de bedoe
ling P Maar welk licht werpt diin dat
pleiten van verzachtende omstandigheden
op het politiek bedrijf in de voorjaars
dagen
Aan de laatste opmerking wordt een
eigenaardige kracht bijgezet door eene
opmerkelijke zinsnede in het, aan op
merkenswaardige dingen overigens zoo
bitter arm Yoorloopig Verslag. „Eenige
zijner (van des Heeren van Houtens)
medestanders op het gebied van het
kiesrecht voegden hieraan (dat isaan
de opmerking, dat zijn optreden met het
oog op zijne deelneming aan den kies-
rechtstrijd gerechtvaardigd is) evenwel
toe„dat zij van hem geene andere her
vormingen verwachtenew, mocht hij die
voorstellendaarmede waarschijnlijk niet
zouden kunnen medegaanaangezien zijne
antecedenten ten opzichte van verschillende
groote vraagstukken bij hen weinig instem
ming vonden.11
Men lette wel op er is hier geen spra
ke van bepaalde maatregelen het zijn
de beginselen waartegen men bezwaar
heeft, en zoo blijkt dan nu uit de ver
klaringen van de leden zelf, wat dadelijk
na de verkiezingen en na de vorming
van het Ministerie in bet licht gesteld
werd, dat dit voor zijn hoofdwerk steu
nen moet op eene meerderheid,
voor een deel bestaande uit leden, die
andere beginselen zijn toegedaan dan de
Ministers! „Wij hebben u geholpen,"
zoo kan men deze woorden verstaan,
om de Kieswet van den Minister Tak
van de baan te schuiven op dat gebied
zijn wij medestanders, maar denk er wel
aan medestanders zijn wg op dat 4éne
punt, geestverwanten in geenen deele
andere hervormingen verwachten wij
van U niet, en zoo gij ze mocht indie
nen, zullen wij ons veroorloven ze te ver
werpen."
En wanneer zij, die zoo spreken, dat
doen, zullen zij de taak vervullen, die
de heer Haffmans voor de Katholieke
partij weggelegd achtzij suüen tegen
houden, wat zij kwaad achten. Tot stand
brengen, wat zij noodig achten, daartoe
acht hij hen niet in staat in ons parle
ment, maar tegenhouden, wat zij niet
willen, daartoe hebben zij de benijdens
waardige macht. Eene macht, die van
veel beteeken is is ook voor de zaak van
het kiesrecht. Op dat gebied waren zij
des heeren van Houtex's medestanders
in den strijd tegen Tak. Zullen zij het
ook zijn in den strijd vóór het ontwerp-
van Houten P Waarschijnlijk wel als
het huu bevalt, maar even waarschijnlijk
niet als het hun niet bevalt, en dus zal
het nieuwe kiesrecht, wil het den steun
der medestanders verwerven, ook naar
hun genoegen moeten zijn. Anders is het
vonnis gestreken. De aangehaalde zinsne
de, waarop het fortiter in re suaviter in
modo met vollen nadruk toepasselijk is,
is ook in dit opzicht van ondubbelzinni
ge duidelijkheid.
Geheel anders spreken de voorstan
ders van den heer Tak. Van hunne zij
de werd verklaard, „dat men bereid was,
de voorstellen, die het nieuwe Kabinet
zou indienen, met onbevangenheid en naar
hunne innerlijke verdiensten te beoordee-
len. Deze woorden zijn in al hun een
voud een welsprekende weerlegging van
al wat men met voortdurende eenzijdig
heid en schromelijke overdrijving ge
maakt heeft van het gevleugeld woord
„met Tak door dik en dun!' het
kloeke woord van eeu flink Twentenaar,
die in de wereld rondgezien en in de
praktijk des levens zijne wereldwijsheid
had opgedaan, die daarmede zijn afkeer
te kennen gaf van de muggezifterijen en
de parlementaire viezevazen, waaronder
men toen reeds de gezonde gedachte, het
juiste beginsel van Tak's ontwerpen,
trachtte te begraven
Met Tak door dik en dun
Wil het zeggen dat zij naar lichaam en
ziel aan Tak verkocht waren Het zijn
er de mannen nog al naar, die aan
Tak's zijde staan, om hun eigen over
tuiging in beginselen aan voor- of
tegeningenomenheid voor personen ten offer
te brengen
Neen, niets meer en niets anders werd
bedoeld, dan dat zij Tak's ontwerp in
's lands belang achtten en met hem on
voorwaardelijk voor het tot stand komen
strijden wilden.
'8 Lands belang, dat was en dat is hun
het hoogsteen daarnaar zullen zij ook
nu alleen vragen. Zij zullen, als wij ons
niet vergissen, wel niet met van Houten
door dik en dun gaan. Misschien wel,
indien van Houten de vooruitstrevende
man van weleer gebleven wasthans
echter denkelijk niet meer, nu hij zich
aan de conservatieve zijde geschaard heett
en op den steun moet rekenen van ,me-
destanders," die liever een anderen kant
uit willen dan zij en ook de heer van
Houten van weleer. Nu zullen zij zeer
waarschijnlijk moeten trachten zijn ont
werpen te verbeteren.Te verbeteren in hun
geest natuurlijk. Maar „onbevangen" en
„met het oog op de innerlijke verdiens
ten" van de ontwerpen, ook van die be
treffende het kiesrecht. Dat wil zeggen:
met het doel om ze beter te maken
niet met het doel om ze te doen mis-
lukkenjmaar met het doel om zoo goed mo
gelijk eene zoo groot mogelijke uitbrei
ding van het kiesrecht tot stand te bren
gen.
Of het hun mogelijk gemaakt zal wor
den, die rol te vervullen P Als deze Re
geering even „ernstige samenwerking"
met de Kamer begeert als de vorige,
dan zeker.
Dat het Ministerie op rozen slaapt,,
zal niemand beweren op eigen krachten
steuuen kan het Diet, en het moet of
van rechts of van links hulp verwachten.
Naar welke zijde de evenaar zal over
slaan, zal misschien bij de algemeene be
raadslagingen over de Staatsbegrooting
duidelijk worden. Als dat blijkt, zullen
deze een zeer te waardeeren licht hebben
verspreid.
*3-
Men meldt ons van de BUR-
GERBRUG
In den nacht van den 6en en 7en Oct. j.1.
ontstond brand in de Boerenwoning van
den heer Jb. Kruyerde bewoners wisten
zich tijdig te redden. Van den inboedel
kon niets worden gered; ook een tweetal
koeien kwam in de vlammen om, oorzaak
onbekend. Er wordt gedacht aan broeiing
van nahooi.
In de zitting der Prov,
Staten van Noord-Holland,
Donderdag gehouden, wrrd door de com
missie, bestaande uit de heeren: Wester-
woudt, Heemskerk, Dikkers, Rezelman,
Hartkamp, N.. J. den Tex, Groen van
Waarder, Rntgers van Rozenburg en Zur
Mühlen, gunstig geadviseerd ten opzichte
van de voordracht van Ged. Staten tot
toekenning van een renteloos voorschot
voor den aanleg van een tramwegverbin-
dinu SchagenWognnm.
Zoo ook werd geadviseerd de subsidie
voor de ambachtsschool te Alkmnar toe te
staan, indien de gemeente Alkmaar ook
f 500 meer geeft.
Na langdurige discussie is gister de
subsidie san de Ambachtsschool te Alk
maar zooals Ged. Staten die voorstellen,
verleend.
Omtrent het voorstel in zake het ka
naai SCHAGEN-STOLPEN werd
daarentegen geadviseerd, contorm het ad
vies van Gedeputeerde Staten, afwijzend
Ingekomen is eene subsidie-aanvraag
voor de stoomtram AmsterdamAlsmeer
en HoofdorpAmsterdam.
De heeren Van Hamel en Hartogh
drongen er op aan, dat Gedep. Staten
zoo spoedig mogelijk zouden aanwijzen de
kommen van gemeenten, niet vallende on
der het reglement op de wegen.
De najaarsvergadering is daarna gesloten.
In de op 9 gehouden ver-
gadering van de afdteling der Hollaudsche
Maatschappij van Landbouw te HEER-
HUGOWAARD werd in beginsel het
wenschelijke uitgesproken tot heraanschaf-
fen en in gebruik stellen binnen de gren
zen der gemeente, van een stoomdorsch-
macbine.
Het bestuur der afdeeling zal, met
meer uitgewerkte plannen voorzien, later
eene b ij eenkomst uitschrij-
v e n.
Bij de WekelijkscheThee
Thomson's Verloting is op Woensdag 7
Nov. 1894, de prijs van f 25 ten deel ge
vallen aan Mej. B, Kersjens Oenselsche
te Zalt-Bommel, de premie van 5 kilo
thee aan den winkelier de heer H. Groot
hof! aldaar.
Men meldt uit Enkhuizen
In zake den moord op den heer L. G.,
vleeschhouwer aldaar, zijn gisteren ver
schillende personen door den burgemeester
in vooiloopig verhoor genomen.
Gisteren avond is de rechtbank van Alk
maar gekomen, die bet onderzoek tot één
uur hedennacht heeft voortgezet, evenwel
zonder resultaat.
Verder deelt men mede;
Woensdagmiddag om 4 nar verliet de
heer Greiner met een welvoorzienen buidel
zijne woDing, om met iemand, waarmede
hij zaken deed, af te rekenen. Sedert heeft
men niets meer van hem vernomen hij
is niet ter bestemder plaatse aangekomen
en evenmin bij zijn hoogbejaarden vader,
dien hij andera gewoon was in het voorbij
gaan te bezoeken. Donderdag in den vroegen
morgen vond men zijn lijk in de Zuider-
boerenvaart, voorover liggende, met een
tonw strak om den hals getrokken en met
eene wonde aan het achterhoofd.
Het touw was met twee slagen om den
haJs gebonden en in den nek vastgeknoopt,
zóó stijf dat men er geen vinger tusschen
kon krijgen. Het geld, dat de verslagene
bij zicb had toen hij zijne woning verliet,
was verdwenen. Zijne ledige portemannie,
vier centen en een knoop van zijn slagers-
jas vond men op eeDigen afstand, waar de
misdaad dus waarschijnlijk beeft plaats ge
had. Daar is de heer G. ongetwijfeld over
vallen en eerst later naar de vaart ge
sleurd, waar zijn lijk werd aangetroffen.
Het lijk zal op last der jastitie worden
geschouwd.
Van den moordenaar of de moordenaar*
8 tot na toe niets bekend.
Een venter trachtte te
SPANBROEK ^lekker vet vleesch" voor
weinig geld aa* den man te brengen. De
politie vond het zaakje verdacht en nu
blijkt het, dat het vleesch afkomstig is van
een hond
Donderdagavond ontlast
te zich boven TEXEL een onweder, dat
voor den tijd des jaars vrij hevig was.
Eene koe van den veehouder Bakker, in
het Spang, werd door den bliksem ge
troffen en in de weide doodgeslagen.
Overigens richtte het hemelvuur, voor
zoover bekeud is, geene schade aan.
De kolfbaan van het lo
gement jDe Verguld Kikkert', op TE8-
SEL, was Vrijdagavond flink gevuld door
vele belangstellenden en nieuwsgierigen,
om eene politieke lezing van den heer
Staalman, candidaat voor bet lidmaatschap
der Tweede Kamer, bij te wonen. De spre
ker ontvouwde over het geheel dezelfde
denkbeelden, sinds eenige weken in zijn
blad Extra Tijding' bij herhaling gede
biteerd. Van de gelegenheid tot debat
maakten eenige personen gebruik, waaron
der een tweetal liberalen woordvoeders,
aan wie deze taak uitmuntend was toe
vertrouwd.
Zaterdag zou de spreker te Oosterend
optreden. Veimoedelijk zullen zich bij de
verkiezing a. s. vele liberalen van stemmiDg
onthouden.
Door den heer D. Bos, te
AMSTERDAM, is aan B. en W. aldaar
een rekest gezonden met het verzoek om
langs eenige nader te bepalen straten ea
grachten te mogen laten loopen „patent-
motor wagens en onnibussen". Dit «ijn
lichte, vierwielige wagens, door een benzi-
ne-motor gedreven, gelijk er in buitenland-
sche steden (Brussel o. a.)reeds in gebruik
zijn.
Door freule Ljclama h
Nijebol te 's-GRAVEN HAGE is aan de
huurders barer losse hooilanden, in de
Friescbe gemeente Utiugeradeel gelegen,
30 pet. van den huurprijs geschonken, we
gens de schade die de huurders door den
hoogeu waterstand leden.
De commissie door het
Nederlandsch landbouwcomité in zake ont
ginning benoemd, bestaat uit de heeren
F. B. Löhnis, inspecteur vaD het landbouw
onderwijs, 's-Gravenhage; J. B. Westerdijk
in 't Zandt, J. de Koning, ingenieur te
Nijmegen, R. Dinger te Lanteren, J. Hei-
dema te Middelslum, H. J, Lovink, direc
teur van de Ned. heide-maatschappij te
WageniDgeu, A. Ferf, secretaris van het
Ned. landbouwcomité, en W, A. Coolen
te Hel voort.
Naar men meldt word
door de Nederl. H e i d e-M a a t s c h a p-
p ij bet voorloopig onderzoek naar mergen
met kracht aangevat. Dezer dagen werden
in de omgeving van Enschede, in bijzijn
van den merge'zoeker van den Forst-und
Landwirthscha/llichen Verei» uit Lüue-
turg, boringen gedaan met de daarvoor
nieuw aangeschafte gereedschappen, om het
gebruik daarvan te leeren kennen, terwijl
ook weldra op de \elnwe en in de omstre
ken van V interswijk nadere onderzoekin
gen zullen worden ingesteld omdat daar
reeds mergel aangetoond werd. In de ge-
meente Snateren is in een perceel heigrond,
aan die gemeente toebehoorende, mergel
ontdekt van uitstekende hoedanigheid, n.1.
80 pet. koolzure kalk bevattende. De re
sultaten van dat onderzoek zjjn door d*
Nederl. Heide-Maatschappij aan het be
stuur dier gemeente medegedeeld.
Teelt van kalkoenen!
Verscheidene arbeiders in de NEDER-
BETUWE leggen zich toe op de kalkoe,
aenteelt. In gunstige jaren kan zij ecu
aardige winst opleveren een kalkoen van
5 maanden brengt dikwijls 2 f -2.50 op.
Het jaar 1894 was echter ongunstig
doordat er vele vogels stierven; bij één
persoon stierven er zelfs niet minder dan
910«
