Uit en voor de Pers.
Buitenlandsch Nieuws.
Politiek omMt ier wl.
<3
PLAATSELIJK NIEUWS
Schagen, 24 November I894
GEMENGD NIEUWS.
189L
ongelegenheid zon brengen.
Die bekentenis herbaalde zij ter terecht
zitting geheel, en de officier van jus
titie door die bekentenis en de getuigen
verklaringen het ten laste gelegde wettigen
overtuigend bewezen achtende, vorderde
beklaagde's Yeroordeeling, wegens meineed,
tot een jaar gevangenisstraf.
De man die bij den brand
van Zondag te Limmerschouw, gemeente
WINKEL, bijna alles heeft verleren, is
door de gegoede ingezetenen der gemeente
in staat gesteld zich weder van het noodige
te voorzien. Het Hoofd der Gemeente had
hem namelijk Terlof gegeten, zich daartoe
met eene lijst tot die ingezetenen te wen
den. Gelukkig voor den man dat hij zich
zoo weer het noodzakelijkste voor zich en zijn
gezin kan aanschaffen, maar bevreemdend
is het, dat er thans nog menschen gevon
den worden, die zoo de liefdadigheid van
anderen moeten inroepen,
Dat deze brand daarom weder eene aan
sporing wezen moge, uiet allecu voor hem,
die hij getroffen heeft, maar ook voor zoo
vele anderen, die het tot heden nog ver
zuimden, om zich bij eene der vele maat
schappijen tegen brandschade te verzekeren.
Zoo hoog is de premie niet of die kan wel
betaald worden en treft dan het ongeluk
dan heeft men recht op schadevergoeding
en behoeft men niet afhankelijk te zijn van
goedgeefschheid van anderen.
Bij de firma wed. J. R. Van
Rossum te UTRECHT, zal nog deze maand
verschijnen de tweede reeks van dr. Schsep-
man's Menschen en boehen, inhoud Joseph
De Maistre, Moeder en zoon. De jeugd
van Charles De Montalembert, Louis "Veuil-
lot, Joseph Von Görres, Het Duitsche
Centrum, Hermann Von Mallinckrodt,
Lassalle en Bismarck.
Eene aanzienlijke firma
te SNEEK heeft hare betalingen gestaakt.
Het „tekort" moet meer dan twee ton be-
[U. B.)
V
dragen.
De armvoogden in de
Friesche gemeente OPSTERLAND zullen
over een week de bedeeling moeten staken,
omdat dan de kas ledig is. Er zal door
't gemeentebestuur door een tijdelijke
geldleening opnieuw in de behoefte moeten
worden voorzien, maar het wordt zeer be
twijfeld, of de gemeenteraad daartoe gene
gen zal zijn. Men verwacht, dat de leden
van 't armbestuur, evenals de raadsleden,
collectief ontslag zullen nemen.
Te VLIELAND is eene col-
lecte gehouden ten behoeve van de wedu
we Bakker te Tessel, die in den jongsten
storm haren man en drie zoons verloor.
De collecte bracht ruim f 120 op.
De schuit met tnig is bij Cocsdorp aan
gedreven. De lijken zijn nog niet gevon
den.
Diefstal van f 50.000.
Donderdag avond kwam te HELMOND
een vermomd persoon, ouder voorwendsel
voor de kinderen van een geacht ingeze
tene voor St. Nicolaas te moeten spelen,
in de bakkerij van de Wed. Van Nieuw-
stad St. Nicolaas-gebak koopen. Na de
dienstbode om een boodschap te hebben
gezonden, heeft de kwasi-St. Nicolaas de
reeds bejaarde vrouw op bed geworpen en
zich meester gemaakt van ongeveer 50.000
gulden aan effecten en andere papieren
van waarde.
De vermoedelijke dader A. de K.,
slijter te Amsterdam, vroeger gewoond hek
bende en geboren te Helmond wtrd
juist op het oogenblik, dat hij in den la t-
sten trein naar Amsterdam wilde stappeD,
dcor de politie, die van het voorgevallene
was onderricht, gevat. Behalve het gesto-
lene werd nog op hem bevonden een val-
sche baard, een lang mes, touwen en eer.
fleschje met een nog onbekende vloeistof.
«De liefde sticht, 1895'
het bekende, bij Van Holkema en Waren-
dort te AMSTERDAM uitgegeven alma
nakje van de «Vereeniging van Stichte
lijke Blaadjes", is verschenen. Het bevat
Adelheid C. Horch, Ernestine, Roldanus,
Lakerveld, Lanrillard, enz.
In de zitting der alge-
meene Synodale Commissie werd tot corres
pondent voor de provincie Nooid-Holland
gekozen, de heer Be Kanter.
Naar de Tijd verneemt is
dr. Kuyper zoo ver hersteld, dat hij Pau
waarheen hij zich tot herstel zijner ge
zondheid had begeven heeft verlaten
en op terugreis naar ons land is.
Bij het installatiefeest
van den burgemeester te RUKFEN
(Noord-Brabant) was in de optocht ook
een praalwagen, waarop men pannekcekeD
bakte metbrandewijn I
Een der feestvierenden heeft daarvan
zooveel gegeten, dat hij aan de gevolgen
is overleden.
om, in den gemeenteraad van den Hel
der zitting te nemen, volgens de ge
meentewet .verplicht was. Na vruchte
loos zich lot den Minister van Binnen-
landsche Zaken te hebben gewend, leg
de hij hem af, onder verklaring hem
slechts als eene formule te beschouwen
Thans heeft hij zich tot de Tweede Ka
mer gewend met verzoek te voorkomen,
dat art. 39 der gemeentewet op zoo
willekeurige wijze wordt toegepast.
Als de Kamer zich de zaak aantrekt,
zal de heer van Houten in een moei
lijken toestand verkeerenhij zal thans
de verplichting tot eedsaflegging moe
ten verdedigen, die hij vroeger, zwart op
wit, zoo sterk met argumenten heeft be
streden
Kieuw Leven, vindt dat antwoord van'ran
Houten wel zonderling en vraagt:
Moet hier niet geholpen worden 't Is
waar, dat art. 32 van de Gemeente-wet
zegt„Bij het aanvaarden hunner be
trekking wordt door de leden van den
raad in handen van den voorzitter, door
ieder op de wijze zijner godsdienstige
gezindheid, de volgende eed of belofte
afgelegd," en dan volgen de woorden
van den eed. Maar moet dat artikel zóó
nu blijven? Ip er geen oorzaak, om aan
dien eedsdwang een einde te -maken
„Men zegt, dat enkele vooizitters (bur
gemeesters) met een „belofte" genoe
gen nemen; maar regel is zeker, dat van
allen, die niet Doopsgezind zijn, een
„eed" gevraagd wordt. Welnu met dui
zenden in onze dagen hebben wij tegen
dien dwang groot bezwaar. En dat komt
bij ons, zooals ieder begrijpt, niet uit
ongodsdienstigheid voort, maar juist uit
liefde voor den godsdienstWij weten
zeer goed, dat er velen zijn, bij wie
het godsdienstig geloof te loor ging. Laat
dat nu ten onrechte zijn, uit onkunde
of welke oorzaken, geschied zijnmaar
het is eenmaal zoo.
„Hen desniettemin te dwingen lij God
een eed te zweren, dat strekt zeer stellig
niet tot aankweeking van den godsdienst
zin, die door dwang nooit kan opgewekt
op de plaats des
stonden de logés
want,
SLia -.t en
worden. Maar bovendienIs ook voor
een godsdienstig menseh een „belofte" niet
voldoende Wie kent niet het woord
van Jezus„Zweert ganschelijk niet,
doch laat uw woord zijn ja, jaen neen,
neen Wij zien geen enkele reden, waar
om alleen Doopsgezinden van den eed
moeten vrijgesteld worden. Iederdie be
zwaar heeft, moet vrijheid hebben om te
volstaan met een belofte. Er zijn dns wel
degelijk termen om tusschenbeide te tre
den.
„Men drong reeds lang op de wijziging
der gemeentewet aan, omdat de fiancieele
regeling een wijziging noodig maakt. Nu
komt de zaak van den eed er bij. Ter
men dus in overvloed! Wie zal de hand
aan dit werk slaan Laat ons hopen,
dat er weldra wat van gezien worde
CHOLERA.
Gisteren heeft zich te NIEUWERKERK
a/d. IJsel weder een geval van aziatische
cholera voorgedaan bij eene vrouw.
De toestand van de üjderes is op het
oogenblik bevredigend.
Te HEER (Limburg) is een geval
van cholera voorgekomen.
De Heldersche
kwestie.
£eds-
De politiek is en blijft een zonderlinge
wetenschap. Wie meent de ware richting
te bewandelen, is soms al lang op ne
venpaden verdwaald. Had men ooit kun
nen of durven voorspellen. ENGE
LAND dat de meest lieftallige lonkjes
naar RUSLAND zou werpen en dat
de huidige verhouding tusschenDUITSCH-
LAND en FR ANKRIJK zelfs zeer vriend
schappelijk is? En toch is dit thans zoo.
BISMARCK bad steeds gestreefd met
Rusland op een vriendschappelijken voet
te verkeeren, hetgeen hem ook in zoover
re was gelukt dat Tsaar Alexander III
zijn wantrouwen in de Duitsche staat
kunde langzamerhand verloor. Met den
val van Bismarck hadden er echter op po
litiek gebied gewicht ge wijzigingen plaats.
De antipathie tusschen Wilhelm en
Alexander, de tarievenoorlog, de sluiting
der Duitsche- geldmarkt voor Russische
fondsen, deden eene steeds dalende ver
koeling ontstaan. De betrekkingen tus
schen Engeland en het drievoudig ver
bond werden steeds inniger en algemeen
stond het in staatkundige kringen vast,
dat tusschen genoemde mogendheden een
ongeschreven verhond bestond.
Ten einde het verbroken evenwicht
zooveel mogelijk te herstellen, had er
eene aansluiting tusschen Rusland en
Frankrijk plaats.
Als in de vertelling van Blauwbaard,
had de Gallische haan reeds lang de
rol van zuster Anna vervuld. Maar op
de verzuchting der Fransche regeering
of er nog niets in 't verschiet kwam,
klonk het steeds, hoewel slechts fluiste
rend „helaas nog niets."
Eindelijk komt uit de donkere poli
tieke stofwolk de schitterende manifesta
tie te Kroonstad te voorschijn, weldra
gevolgd door de innige verbroedering te
Toulon. Zoo stonden de zaken, en wat
zien wij nu
Frankrijk en Duitschland vereenigen
zich naar aanleiding van de Engelsch-
Belgische-Congo-overeenkomst en dwars-
boomen op velerlei wijzen hetEngelsche
ministerie. Daarbij kwam nog de Cbi-
neesche kwestie. Duitschland is beslist
Japan's gezind. Het heeft trouwens wel
redenen daartoe. Tal van Japansche
jongelui, uit de eerste familën, vertoeven
in Duitschland, 't zij op handels-inrich
tingen, 't zij dat ze scholen voor hoo-
ger onderwijs bezoeken. Met toestem
ming van den Keizer worden er bij alle
wapens van het Duitsche leger, geregeld
De kennismaking met de bedaarde. Toen de brandweer
voorkomende, vlijtige en zeer ontwikkel- onheils verscbeneo was,
de Japanners, heeft eene sterke strooming handenwringend vonr e ram e
ten hunnen gunste doen ontstaan, die zelfs daar de branu van innen e g
in de politieke en hofkringen wordt ge- konden zij uiet de kamers v.r a e
voeld.
Engeland daarentegen is op de hand van
China. Het ziet, in het zich met reuzen
schreden ontwikkelende Japan, een ern
stige mededinger in de toekomst en gaar
ne zou het Japan ten gunste van het
logge, dommelende China verzwakken.
Ziedaar waarom Engeland naar Rus
land word gedreveo, een toenadering, die
vooral in Oostenrijk met leede oogen
wordt aangezien. In do Balkanquesties
heeft Engeland steeds de Oostenrijksche
politiek gesteund. Russische inmenging
werd daardoor steeds voorkomen, maar
dat kan geheel anders worden, zoo Rus
land, zij het dan ook zijdelings, op Enge
land kan rekenen.
Nu moge de RUSSISCHE POLIE—
TIEK nog zoo vredig zijn, dit staat
vast, dat het geene gelegenheid voorbij
zal laten gaan, om zijn invloed op het
Balkan-schiereiland te versterken.
Het einddoel van elke Russiche re
geering zal steeds het bezit van Ivon-
stantinopel zijn. 't Is voor een Reuzen-
rijk als Rusland een hard gelach ,als zee-
en handelsmogerfdheid van de genade
van anderen te moeten athangeD.
De havens van Noord-Rusland, als
Archangel, Kola, enz. zijn gedurende 9
a 10 maanden van het jaar door het
ijs gesloten en gaarn6 zou het dan ook
een ijsvrije haven in Noorwegen bezitten.
De Oostzee-steden, hebben alleen door
de nauwe Sont tusschen Denemarken en
Zweden gemeenschap met den Oceaan,
terwijl geheel Zuid-Rusland met zijn
talrijke schoone havens aan de zwarte
zee en zijn belangrijken uitvoer, de straat
van Konstantinopel moet passeeren.
Daarbij komt nog, dat bij de vrede
te Parijs in 1857 de straat van Con-
stantinopel voor Russische oorlogschepen
is gesloten. "Wat geeft het een hoer, een
vruchtbaar stuk land te bezitten, zoo hij
slechts over het erf van zijn buurman
daarop kan komen. Bij het minste mis
verstand immers, wordt hem den ver
deren overgang geweigerd. En wanneer
nu genoemde boer ruimschoots de mid
delen bezit, om het land met het over
pad in eigendom te krijgen, zal hij dan
niet alle middelen aanwenden om daartoe
te komen
Het bezit van Turkije's hoofdstad is
voor Rusland een levenskwestie en vroeg
of laat zal het testament van Peter de
Groote waarheid worden en zal Konstan-
tinapel Russisch zijn.
Zoo schommelt de politieke balans, nu
naar rechts dan 'weer naar links; een
tikje hier, een stootje daar, ja zelfs een
geringe luchtstroom, zijn daarvoor vol
doende. Gevoelig is ze, gelijk wij zagen,
maar gelukkig juist door hare overge
voeligheid, biedt ze de waarborgen, dat
het schommelend evenwicht, slechts
zeer tijdelijk verbroken kan worden.
Moge een uitstekende mechanicus soms
eene beweging voorzien of daartoe mis
schien direct of indirect medewerken, voor
ons leeken, die wel de gevolgen, slechts
zelden de daadwerkelijke oorzaak ont
dekken, blijft immers de hoop, dat de
beweging zich slechts tot de balans zal
blijven bepalen, het ingewikkelde rader
stelsel van ons maatschappelijk leven met
rust latende.
-Bij een bo k s e fl
het I heat er van Syracuse (staat \P» v 1
Zij
leu sprongen uit de veusteis op
werden ernstig verwond of vielen verplet
terd neder.
Een der gasten had een aantal bedde-
lakens aan elkander geknoopt en kwam
zoo behouden beneden.
Voor eeu venst r vau 7 meter boogie
boven den beganen grond, stond een jonge
vronw met haar kind. Een der brandwach
ten riep haar toe, hem bet kind toe te
werpen. Hij zou het in zijn armen opvan
gen. Een oogenblik twijfelde de moeder
dan drakte zij nog eeümaal het kind aan haar
kloppend hart en wierp hrt toen den brand
wacht toe, die het opving. Door middel
van een lang louw, dat aan het venster
vastgemaakt werd, gelukte het ook de
moeder te redden. Bij bet opruimen van de
overblijfselen werden 16 verkoolde lijken
gevonden, waarvan sommigen onherken
baar waren.
Whisten.
Er bestaan een massa aneednten over
het Engelsche whistspel, die wel de moei
te waard zijn, eens te vertellen.
Whisten is geen oud spel, het is onge
veer 2 eeuwen geleden in Engeland voor
het eerst gespeeld en in Frankrijk speelt
men het ook eerst anderhalve eeuw-
Omdat het spel door alle meDschen even
gaarne gespeeld wordt, zoowel door bis
schoppen als door generaals, beslaan van
verschillende lieden anecdoten.
Zoo was eens in de kerk in Cambridgejde
goede gemeeule eeu en al oor voor de preek
vanden domiöó, (Oen plotseling iu een oogen
blik van stilte klonk: „Wie heeft troef
Eenige studenten verdreven zich name
lijk zoodoende de verveling. Het moderne
C imbridge zal wel zoo goddeloos niet meer
zijn.
Dat vrouwen even gaarne whistspelen
als mannen, en dat zij ook borendien be
driegen, ondervond Sir John Casthope, die
in Parijs met Lady Wyattville speelde en
zag dat ze valsch deed- Toen bij haar dat
verweel, vloog zij woedend op en hij kon
slechts deu storm bezweren, door te zeg
gen: hoe meer de vrouwen bedriegen, hoe
sehconer zij zijn."
Ook koningen spelen whist en Louis
Philippe, die zooals bekend, zeer spaarzaam
was, moest op zekeren dag aan de whist
tafel eene zeer dure gedachte verduwen.
Hij iiet een Louis d'or op den
gioud vallen en men hield op met spe
len.
Terwijl zijne majesteit onder de tafel
zocht, nam een gezant een banknoot van
honderd francs uit ziju portefeuille en stak
deze aau om den koning licht te geven.
V a n de 500 Joden, die voor
rekening ven baron Hirsch naar Argenti
nië zullen worden gezonden, is de eerste
paftij, uit het Gouvernement Grodno, 96
mannen en 361 jongens, 77 vrouwen en
41 meisj >s) van Libou naar Stettin ver
trokken. Het sijn allen landbouwers of
handwerkslieden en zij zijn ruim vau geld
voorzien.
Heer: Hier is je loon. Hen
drik, een maaud 40 gulden. Daar gaan af
63 s'garen van 8 cent het
bracht de bokser Titzsimmons
partij Con Riordan zoo'n
tusschen de oogen toe, dat'de on^ïTvc'9'
dood neersloeg De beide boksers
*ateti
det to«.
°P?e*on.
boksers
ooezemvrienden, maar de kreten
schouwers hadden hen geweldi?
den. Titzsimmons is wanhopig.
Men moet maar
zijn. Op de tentoonstelling te 3
pen miste de inzender van een ander" 2a
bewaakte m >taUin? een
Wel.
n. stalling een sostbaar
kleed. Terstond ging hij bij de politik
gifte doen van den diefstal. Bij z;jn ia°'
komst bleek hem, dat in dien tnMM,*"1.?*
ook de tafel was gestoleuenl'j6
Het concert d e r D 8 w
Zangvereeniging Euphonia is ïu
gesteld op Zondag 16 December e.
lokale van den heer J.P. Blauw. De hè
Schouten en Werne r,van denHslT'
Jb. Molenaar en J b.De?'
K z. te Schagen, zullen door de uitvo^
van een strijk-quartet van Haydn, en de j" 3'
W e r n e r door een solo "voor vin"
afwisseling in het programma brem
De Jaarlijksche
meene Vergadering, der Westfrieg^
Kanaalvereenigine, zal worden p
houden op Woensdag 28 November 1894 d
middags te 12 uur, in de Céiès te SchaC
Op de agenda is o.in. geplaatst:
Rekening van den Penningmeester-Be.
grooting voor 't volgend dienstjaar'ver.
kiezing van Bestuursleden.
Al|(r_
IZDTGKEZOJNTIDEïT
stuk, dat maakt
Goed gezien.
Herodotus, de oudste der Grieksche ge
schiedschrijvers, vermeldt een zonderling
gebruik, weardoor de oude Babyloniërs niet
alleen schoone, maar ook leelijke meisjes
aan den man brachten. Zij hielden elk jaar
een formeele meisjesveiling. Eerst werden de
schoonste der huwbare dochters van Oud-
Baby lot ie geveild en aan den meestbie
dende verkocht: Daarna kwamen de twee
de-soort schoonheden aan de beurt en zoo
ging het voort. Wanneer al de met licha
melijke schoonheid bedeelde jonge dames
verkocht waren, werd het geld, wat de
veiling der schoonen opgebracht had, on-
dere minder door de natuur begunstigde
zust ren uitgedeeld, naarmate van hare lee-
lijkhnd en daarna werden ook zij in vei
ling gelr-icht. Wie dus met de schoonste
Balylonische meisjes wilde trouwen, moest
de bccgste sommen betalen maar wie zich
met de letlikste vergenoegde, kreeg met
haar hit u ceste geld.
Een opzienbare verkla ring
heelt dezer dagen een landman in Uster-
berg afgelegd, toen hij zijn einde voelde na
deren.
Op zijn ziekbed verklaarde de grijsaard
dat hij voor 36 jaar den boschwachter van
een der heitogeu had doodgeschoten. De
moordenaar werd destijds gevangen geno
men; men heeft hem echter vrij moeten
laten bij gebrek aan bewijs.
Hij wilde voor zijn «terven nog de be
kentenis van den moord afleggen met het
vreeselijk geheim bij zich, wilde hij Liet
raar het graf gedragen worden.
Overigens kan nog worden rnedi gedeeld,
dat de man mooi begint te beteren.
Zestien menschen ver
brand. Uit New-York komt het be
licht van reD vreeselijk brandoDgeluk.
Het West-Street—hotel te Seatie (Washing
ton) is tot den grond afgebrand. Het vuur
vei breidde zich met een verbazende snel
heid van uil de beide bovenverdiepingen
Japansche officieren gedetacheeid, zoodat
13r\ Frowein weigerde aan van-1 het Japansche leger, dan ook geheel naar
kelijk den eed af te leggen, waartoe hg Duitsche systeem is ingericht.
f 2.88, blijft f 37.12.
HuisknechtMaar mijnheer
HeerJa man, als je mijn sigaren te
duur vindt, moet je je maar een goedkoo-
per merk aanschaffen.
Leeringen wekkeD, voor-
beelden trekken. Daar zijn van die
menschen, die opperbest het kleed van een
ander kunnen afborstelen, maar zelf met
bestoven kleeren en beslikte schoenen laags
's Heereu wegen gaan. 't Zijn dikwijls ha
telijke indringers, die onvermoeid hun
vinger naar het vlekje richten, dat zij iü
iemands karakter hebben opgemerkt. Daar
bij schreeuwen zij als kwakzalvers, en roe
pen „Kijkt eens, wat een zondaar
Mnar mogen wij dan geen dwalenden te
recht brengen? Dat is te zeggen,als de manier
goed is, zeer zeker. De wijze, waarop wij
het doen, moet echter het merk der liefde
dragen, den geest der barmhartigheid
ademen.
«Jan*, zei Piet Meert, „gij moest
lid van het afscbaffingsgenootechap wor
den gij hebt vandaag weer gedrouken.*
Piet was zelf geen drinkerde dok
ter bad hem sterkeu drank verboden. Piet
was bovendien schraapzuchtig, stond zelfs
bekend als gierig. Voor de meeste kollek-
tes en lijsten was zijn deur gesloten. Als
het hem geen geld kostte, ja! dan wilde
hij barmhartig zijn. Of, indien hij iets gaf,
moest hij zeker wezen, dat hij het op de
een of andere wijze terugkreeg.
„Gij neemt zelf nooit een slok, Piet,
dat is wi ar! Gij zijt echter rijk bij mij ver
geleken. Waarom wordt gij dan geen lid
van de een of andere vereeniging, waar
men uw geld best kan gebruiken Gij
doet u als barmhartige voor. Waar is uw
werk?"
«Ja, Jan maai gij moet het ver
schil tusschen uwe omstandigheden en de
mijne ook in aanmerking nemen
«Scheid maar uit, Piet, met uw
praatjes. Zeg mij eens, hoe kwam het, dat
de straten in Jeruzalem altijd zoo schoon
en zindelijk waren
„Jan, nu neem je een loopje met
de zrak. Daarvoor is zij te ernstig."
«Spreek op. Weet je het niet
„Welnu*, hernam Jan, «dan zal ik
Mijnheer de Bedacteur
In een verslag van het oordeel, dat
het dagblad Be Avondpost velde over
de werkstaking der typografen, las ik de
volgende zinsnede: „Algemeene loons-
verhooging is alleen te bereiken door
algemeen overleg, door solidariteit in
den echten zin." Hoewel nu in hoofd
zaak met het uitgesproken oordeel van
Be Avondpost instemmende, wenschte ik
wel een enkele zaak onder de aandacht
der lezers te brengen, die m.i. te veel
vergeten wordt.
De aangehaalde volzin immers en
hierop wilde ik de aandacht vestigen
gaat slechts in zoover op, als met het
algemeen overleg gepaard gaat een be
perking van het aanbod van arbeids
krachten. „Er is geen verbetering der
economische toestanden te verwachten,
zoo niet de aanwas van bevolking aan
merkelijk trager wordt, ja ons ideaal
zou zijn, dat elke aanwas ophield"zegt
Mr. N. G. Pierson in zijn Leerboek der
Staathuishoudkunde II pag. 163. „In
het beperken van dien aanwas ligt de
kern van het vraagstuk, het eenig mid
del voor algemeens verbooging van den
levensstandaard", schreef Mr. S. van Hou
ten in het Sociaal Weekblad (14 Febr.
De looustandaard immers hangt af
van vraag en aanbod, van arbeidskrach
ten. Stijgt dus de vraag naar arbeid,
of daalt het aanbod van werkkrachten,
of geschiedt beide tegelijk, dan za
loonsverhooging (vroeger of later) vo-
gen.
In het tegenovergestelde geval gebeu
het omgekeerde.
Men mag dus den factor der bevo
king hierbij niet buiten rekening D'
Dat die factor in den tegenwoordige»
tijd vooral meer dan vroeger op
voorgrond treedt, leeren de vo.
cijfers, die ontleend worden aaD
Economist van 1891, pag. 101 (vei?®1!)
pag. 171):
den
de
Telling van bevolking
1 Jan. 1840: 2,860,559
19 Nov. 1849: 3,056,8(9
31 Dec. 1859 3,309,128
1 Dec. 1869; 3,579,529
31 Dec. 1879 4,012,693
81 Dec. 18S94.511'61Ld.*-
Jaarlijks leveDd geb. Jaarlijks overl. JaM
per 100.00 inwon. per 10.000 inw. op de ov*A
Se .AnnO.
1840—49 331,27 262,20
1850—59 335,05 251,66
1860—69 346,02 247,29
1870—79 363,03 244,72
1880—89 344,76 212,77
Alzoo een jaarlijksche toename
volking in percenten
69 pet- P'
ïo.ooo.
69,0'
83,39
98,53
118,31
131,99
der
in 184049 van
een verdubbeling
jaar)
in 185059 van
in 186069 van
in 187079 van
m
100
het
zeggen. Hef was, omdat iedtr de straat
vi n h«t 1 o' el naar de laagte. De uitweg voor zijn eigen deur daal schoon hield.*
was
den.
langs de trappen onmogelijk gewoi
Toen ging Jan heen en Piet stond
vei bluft. Kieuw Leven. H. H.
0.83 pcb;
0.99 pet- yerdUV
111 .n varr 1.18 P®*1».'
beling in minder dan 60
in 1880-89 van 1.32 pet-
deling in ruim 50 jaar.)
In velband met de toenemiEr jj.
volking, die in die jaren van f
3.000.000 tot 4.511.610, 0811 teg<®
aanwas van 50 60.000 periJ hd
pl m. 20.000 omstreeks lböu- ké.
vraagstuk van niet gerl°S jO s
boe in Nederlandse*^
een
nis is
60.000 nieuwe
burgers
een
geheele bevolkeng van -- j
ningen) moeten worden ge*