Donderdag 28 Februari 1895.
39ste Jaargang FTo. 2967
ld
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Uitgever J. WINKEL.
Bureau: SCHAOtSi, liaan, I) 4.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 6 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Gemeente 8 c h a g e n.
Bekendmakingen.
Binnenlandsch Nieuws
n Nieuws-
Aimieitie- L
De Burgemeester van S c h a g e d,
brengt ter kennis van de ingezttenen,
dat de Heer Landmeter van
het Kadaster zich tot het opnemen van
kadastrale veranderingen in deze gemeen
te zal vervoegen op Zaterdag den 2 Maart
a. s.
Schagen, 26 Februari 1895
De Burgemeester voornoemd,
S. BERMAN.
Ook Armenzorg neemt eene plaats in
onder de vraagpunten, die door het Be
stuur van de Liberale Unie aan de orde
zijn gesteld en terecht. Zal het niet ge
makkelijk vallen eene goede oplossing te
vinden, des te meor wordt het hoog tijd,
er ernstig naar te zoeken, want er wordt
in naam der menschlievendheid ontzet
tend veel kwaad gedaan.
Een stap in de goede richting is naar
ons oordeel al vast, dat het vraagstuk
door het Bestuur goed omschreven is
„betere leniging van werkelijke armoede
moet gepaard gaan met doeltreffende be
strijding van het pauperisme."
Daar komt het op aan. Het vraag
stuk heeft twee zijden, en veelal wordt
slechts één ervan zoo niet uitsluitend,
dan toch bij voorkeur in het oog gevat:
zij, die een warm hart hebben voor de
armen, zijn zelden blind of althans erg
kortzichtig voor de nadeelen, die menige
wijze van hulp bieden heeftanderen,
die armoede en verarming bestrijden en
voorkomen willen, houden niet altijd vol
doende rekening met de gevolgen, die de
door hen noodig geachte maatregelen
hebben kunnen en hebben moeten voor
menschen, die wezenlijk armoede lijden
en hulp behoeven. Volkomen juist is
dus de meening van het Bestuur, dat
men bij alle pogingen om betere wegen
te vinden, op beide zijden van het vraag
stuk letten moet.
Het bestuur spreekt van de onbillijk
heid en hardheid der armenwet. En in
hare toepassing leidt die tot menige
hardheid en onbillijkheid Is dat de schuld
van de wet Dat is nog de vraag de
wet gaat, ten aanzien van de armen
zorg, uit van het beginsel, dat de voor
standers van de bijzondere scholen voor
het onderwijs willen toegepast zien, en
waarvan zij schoone gevolgen voorspel
len de bijzondere school regel de
openbare aanvulling, zóó moest het
zijn. Welnu, zóó is het op het gebied
der armenzorg. Bijzondere en kerkelijke
liefdadigheid regel, openbare liefda
digheid aanvulling. Maar helaas, de vruch
ten, die het stelsel op dit gebied geeft,
doen inderdaad niet naar de toepassing
ervan op onderwijsgebied verlangen. Want
indien bijzondere en kerkelijke liefdadig
heid deden, wat zij konden en moesten
doen,dan zou de openbare armenzorg zich
inderdaad bij het onvermijdelijke kunnen
bepalen. Nu het geen regel zijn moest,
in waarheid geen regel is, en wat aan
vulling zijn moest, in vele plaatsen ge
heel, en overal voor velen regel is, nu
ontstaan en hardheden en onbillijkheden,
minder uit het beginsel der wet, dan wel
door de averechtsche toepassing van dat
beginsel, waardoor te veel aan de open
bare armenzorg wordt overgelaten.
Nu moet, ter voorkoming van mis
verstand, hier dadelijk eene opmerking
bjj gemaakt worden. Dit verwijt treft
niet de mate waarin, maar de wijze waar
op liefdadigheid wordt uitgeoefend. De
goede naam, die Nederland's weldadig
heid geniet, is volkomen verdiend. Waar
nood te lenigen is, vindt men altijd ge
opende beurzen en milde handen.
En als al, wat de gegoede Nederlan
ders voor hunne arme natuurgenooten
afzonderden, naar verstandige regelen met
goed beleid verdeeld werd, dan zou, wij
houden ons daarvan overtuigd, werd alle
oood gelenigd kunnen worden. Maar het
wemeldt in ons land van liefdadigheids
instellingen van allerlei aard, die ieder
op haar eigen wijze een eigen deel der
armen helpen daarnaast geven tal van
bijzondere personen op hun eigen gele
genheid aan hunne armen en eindelijk
gaat een heirleger van bedelaars gansche
streken, vooral het platteland, brandschat
ten. Dat het geld, aan deze laatsten ge
geven, weggeworpen geld is, hebben wij
niet opzettelijk te betoogen.
Wat de twoe eerste betreft, is een
enkel woord noodig. We zouden ze niet
gaarne missen, noch de liefdadige instel-
lingeo, noch de persoonlijk weldoende
menschende laatsten vooral niet, want
zoo iets heilzaam werken kan op dit ge
bied, is het persoonlijk optreden, reclit-
streeksche aanraking van den weldoener
met den beweldadigde. Waar de „bedee
ling" den arme vernedert in eigen en
anderer oog, hom in de schatting zijner
evenmenschen doet dalen en zijn eigen
geestkracht en zelvertrouwen doodt, daar
werkt de liefdegaven, door eene
vriendelijke hand gereikt, niet
zelden verheffend, opbeurend, moed en
kracht gevend, door de toewijding, door
het medegevoel, door den invloed ten
goede van hem of haar, die de schame
le woning goed doende binnentreedt. Met
Staats-armenzorg zouden wij ons daarom
nooit kunnen vereenigen en tegen onbe
perkte uitbreiding der openbare armen
zorg zouden wij ernstig bezwaar hebben.
Wel moeten middelen gevonden worden,
om het verkeerde uit de bestaande wijze
van weldoen weg te nemen. En dat
verkeerde komt hierop neer, dat al die
instellingen en al die personen hande
len zonder onderling overleg en zonder
zich door juiste beginselen te laten leiden.
Dat zij handelen zonder overleg inet
elkander heeft dit gevolg, dat lieden,
die er slag van hebben hunne armoede
te kijk te zetten, die weten „in beklag"
te komen, van verschillende zijden hulp
ontvangen en overvloedig bedeeld wor
den, terwijl anderen, die zich scha
men voor hunne armoede, en bedeesd op
den achtergrond blijven staan, niet zel
den onopgemerkt worden voorbijgegaan,
of met een zeer schamel deel worden
heen gezonden. Eene betere verdeeling
der liefdegaven zou leeds menigeen, die
nu in nood en ellende blijft zitten, uit
den brand helpen, vooral als de nutte
loos weggeven bedelcenten daarbij ge
voegd worden.
Dit echter is het voornaamste niet.
Het voornaamste is, dat er veel te
veel gegeven wordt door menschen, die
zich meer door een week en warm hart
dan door een helder, koel hoofd laten
leiden, en zoodoende weldoen op een
wijze, die kwaad brouwt, om lat men in
stede van armen op te heffen, en weer
op te leiden tot zelfstandige menschen,
een zeer groot aantal dergenen, die hun
eigen brood aten, tot bedeelden stempelt
en maakt.
Om in dien toestand verbetering te
brengen, zijn hier en daar vereenigingen
opgericht,öf met het meer beperkte doel,
een algemeen informatiebureau naar be-
hoeftigen ten dienste van allen in het
leven te roepen hetzij met de meer
omvangrijke taak om de armenverzor
ging zelve te verbeteren. Behalve, dat
die inrichtingen slechts in groote plaat
sen zijn en konden worden tot stand ge
bracht, hebben zij daar niet aan hare
bestemming beantwoord.
Men beschouwde ze niet als nuttige
factoren, die een gemeenschappelijken
arbeid kunnen doen slagen, maar als
lastige indringers, die kwamen stroopen
op anderer jachtveld, als onderkruipers,
die bestaande zaken een deel van hare
clientèle kwamen ontnemen; en waar al
niet de vijandige gezindheid openbaar
aan den dag gelegd werd, bleef toch de
hartelijke, op wederzijdsch vertrouwen
gegronde samenwerking ontbreken. En
toch moet het o. i dien weg uit. Er
moet een middel gevonden worden, om
te voorkomen, dat de liefdegaven zoo
onglijk, maar vooral, dat zij zoo ondoel
matig verdeeld worden, als nu het ge
val is, en dit blijven zal, zoolang er niet
een andere weg bewandeld wordt. Die
andere weg nu zou nu o. i. deze kun
nen zijn, dat men tot het beoefenen der
liefdadigheid aan kerkelijk en bijzondere
instellingen en bijzondere perso
nen den voorrang laat en de over
heid slechte aanvullend optrede, maar
dat de leiding uitga van het openhaar ge
zag. Dit zou o. i. kunnen geschieden
door in elke gemeente eene centrale
commissie te benoemen, waarin men aan
bestaande instellingen een rechtmatigen
invloed geeft, en die niet aan het bedee-
lingswerk deelneemt, maar eensdeels de
taak aanvaardt der iuformatiebureaux, d.i.
alle gegevens verzamelt ten dienste van
allen, die wel willen doen; en ander
deels goede beginselen omtrent armen
zorg tracht ingang te doen vinden en
verkeerde maatregelen tegengaat. In de
ze laatste taak konden die commissies
gesteund worden provincies-gewijs door
deskundigen, die van tijd tot tijd, met
elke commissie in overleg traden en zoo
v >n hare ervaringen partij trokken, om
daarnaar eigen denkbeelden en inzichten
te verruimen en te verbeteren, terwijl
die provinciale deskundigen nu en dan,
evenals de inspecteurs van het genees
kundig Staatstoezicht in het Dep. van
Binnenl. Zaken vergaderende, op hunne
beurt door onderlinge gedachtenwisseling
meer licht zouden ontvangen en versprei
den over een gebied, waarop de practijk
nog vaak in het duister rondtast, omdat de
theori,die haar moest inlichten, veelal meer
rekening houdt met wat zijn moet dan
met wat is, terwijl men in ons stel
sel van wat ii komen zal tot wat zijn
moet met inachtneming van wat kan.
De Vereeniging tot Ont
wikkeling van denLandoouw in Hollands
Noorderkwartier zal ksre voorjaarsver
gadering honden op woensdag!) Maart
1895, des voormiddags elf ure, ten hui
ze van den heer G. Slotemakerte OUD
KARSPEL, ter behandeling der navolgen
de Punten van behandeling
1. Mededcelingen van verschTlenden aard.
2. Ingekomen stukken. 3. Jaarverslag der
vereeniging (art. 3 der statuten). 4. Rap
port van de finantieele commissie, betref
fende de rekening en verantwoording over
1895. 5. Verslag van de vergadering der
vereeniging „het Nedorlandsch Paarden
stamboek", uit te brengen door den Heer
W. leengs. 6. Mededeeüngena. omtrent
tuberculiue-inspuitingen bij rundvee, b. om
trent de inspuitingen tegen het uitstoeien-
en kalfverwerpen van koeien, c. omtrent de
uilslag der proafvelden. d. het aankoopen
en verkrijgbaar stellen van veredelde zaai
granen en zaden. 7. Benoeming: a. van
een afgevaardigde naar hit Lindhuishoud-
kundig Congres, b. van een af
gevaardigde naar de vergadering
der vereenigiug «het NedtrLndsch
Paarden-Stamboek-" c. van drie leden vas
het Bestuur, wegens periodieke aftreding
van de Heeren S. ZuurbierP. Buis Jz.
en K. Breebaart Jz. d. van een onder
voorzitter. 8. Bepaling van de plaats
waar de Algemeene Vergadering in No
vember 1895 zal gehouden worden. Voor
dracht van het Bestuur Alkmaar. 9.
Voorstellen van het Bestuura. Hel be
vorderen van het opleiden van hoefsmeden
In te leiden door den heer C. Kooy Hz.
b. Het aanleggen van een proefveld, ter
opsporing der middelen die het gaarkoken
van erwten kannen bevorderen. In te
leiden door den Heer K. A. Kaan. c. Het
voortzetten der proeven met bloembollen
cultuur. In te leiden door den heer J.
Groot Pz. d. Het voortzetten der proef
nemingen tegeD vlasbrand. In fe leiden
door den Heer K. Breebaart Jz. e. Het
uitloven van belooaingen aan onderwijzers
in Hollands Noorderkwartier gevestigd, die
in 1896 de acte voor Lndbouwkuude zul
len verwerven. In te leiden door den Heer
C. Kooy Hz. f. Het houden van een
wedstrijd met nieuwe en verbeterde ploe
gen. In te leiden door den heer K. Bree
baart Jz. g. Het bevorderen van het aan
houden en beschikbaarstellen van uitste
kende springstieren. In te leiden door den
heer K Kaaskooper. h. Het instellen van
een vergelijkend onderzoek naar het meer
dere of mindere melkgebruik bij toepas
sing van lange wei, tegenover andere
methoden van kaasbereiding. In te leiden
door den heer D. Brander. 9. Vaststel
ling der Begrooting, dienstjaar 1895. 10.
Bespreking van verdere werkzaamhe
den.
Bij kon. besluit van den 23
is benoemd tot heemraad van den polder
WIERINGERWAARD, de heer K. Schenk
Az., aldaar.
De Rollandsche Maatschappij van
Landbouw i.l op Maandag 11 Maart e. k.
in het hotel „Krasnapolsky" te. AMSTER
DAM eene keuring vau zaaigranen
houien.
Prijzen worden uitgeloofd voor de ver-
schilleude soorten van erwten, boonec, ha
ver en gerst.
Dj monsters, groot 1 liter, motten wor
den bezorgd vóór 10 uur en daarbij wor
den vermeid hoeveel daarvan ie koop is eu
tegen welken prijs.
Een gezellige avond was
velen op Zondag L1. bereid door de uit
voering van het zanggezelschap „de
Vriendschap" te BARBINGERHORN,
onder leiding van den heer Joh. de Groot.
Hoe weinig uitlokkend het winterweer
dien dag ook mocht zijn, toch waren ve
len in de kolfbaan van den heer Ootjers
komen hooren naar het zingen.
De zangnummers, meestal gekozen uit
den bekenden bundel „Neêrland's Taal"
werden afgewisseld door de voordracht
van de Ouverture Zampa (Piano) en door
een tooneelstukje voor twee personen,
getiteld "de macht der liefde."
Als overal en altijd zullen ook hier de
aandachtige en belangstellende toehoor
ders aan het een de voorkeur hebben
geschonken boven het anderdat toch
is een overoud gebruik. Billijk is het
evenwel, dat men in het oog houde, dat
bij de openbare uitvoeringen van zang-
of rederijkersgezelschappen ieder mede
werker er op uit is, om zijnen toehoorders
of toeschouwers genoegen te geven en
te doen, wat in zijn vermogen is.
Dat dit ook het geval was bij de zang
uitvoering van Zondagavond mocht men
wel opmaken uit de algemeene aandacht
onder het gezang van „de Vriendschap",
uit den toon vau welwillendheid, waar
mede het werk van zangeressen en zan
gers werd ontvangen, en uit de opge
wekte stemming die onder hoorderessen
en hoorders heerschte gedurende dien a-
vond.
Door den Nederlandschen Schaak
bond zal eeue wedstrijd worden gehou
den op Zondag 10 Maajit a.s, in 'tCa-
fé 't Centrum te HELDER.
De Bond heeft verwachting en hoopt
dat vele Noord-Hollandsche schakers, ook
aangelokt door het succes bij den wed
strijd te Alkmaar in Maart 1894, dit
toornooi te Helder, zullen gaan bijwo
nen.
Van elk arrondissement
van N.-Hollaud zal een der leden van
het N. O.—G. door het gewestelijk bestuur
worden uitgenoodigd zitting te nemen in
eeu commissie voor de pensioen—bewegiug
van weduwen en weezen.
Cholera.
In de Anna Paulownastraat fe ROT
TERDAM kwam eergisteren nacht
een verdacht cholerageval voor. Onver
wijld zijn maatregelen gekomen, om ver
spreiding der ziekte te voorkomen.
Moord te AMERSFOORT.
Inzake den moord te Amersfoort wordt
het volgende gemeld
Vrijdagavond is op den Aruhjmschen
weg voor het Aldegondeg.sthuis te Amers
foort,omstreeks halfacht een moord gepleegd.
Een 57-jarig man, zekere v. d. E., bijge
naamd het «duiveltje," leefde sinds
geruimen tijd iu onmin met zijn 19—jari
gen huurman. Na een woordenwisseling,
die een uur te voren was voorafgegaan,
geraakten de beide m nnen, toen zij elkaar
weer ontmoetten, ia twist en heeft laatst
genoemde zijn tegenstander met drie mes
steken op den rug zulke zware wonden
toegebracht, dat verbloeding onmiddellijk
den dood ten gevolge had.
De jeugdige moordenaar is in verzekerde
bewaring genomen en heeft reeds aan den
commissa is van politie bekend.
Zaterdagmiddag arriveerden de officier
vau justitie en de rechler-commissaris uit
Utrecht om een onderzoek ter plaatse in
te stellen.
Spoorweg ALKMAAR over
HEER-HUGOWAARD naar HOORN-
Bij de Tweede Kamer is ingekomen
een wetsontwerp tot bekrachtiging van
een overeenkomst met de Holl. IJzeren
Spoorweg-Maatschappij betreffende den
door deze Maatschappij aan te leggen
spoorweg van Alkmaar over Heer-Hugo-
waard naai Hoorn.
Daar de bestande spoorwegverbinding
tusschen Alkmaar en Hoorn over Zaan
dam voor het verkeer ontoereikend wordt
geacht, omdat deze ruim 81 K.M. bedraagt
terwijl de rechtstreeksche afstand 22 K.M.
meet, doet de behoefte zich meer en meer
gevoelen aan eene directe spoorwegver
binding. De H. IJ. S. M. verklaarde
zich bereid die tot stand te brengen,
door een normalen door haar aan te leg
gen spoorweg
Over een afstand van 6 K. M. zal de
nieuwe spoorweg, waarvan de geheele
lengte 23ij2 KM. zal bedragen, een twee
de langs de Staatsspoor naar Heerhugo-
waard te leggen spoor berijden, em van
daar door de welvarende dorpen Ob-
dam en Spierdijk naar Hoorn worden
gebouwd.
Door deze besparing zal het personen-
en goederenvervoer tusschen beide steden
worden bevorderd, terwijl de spoorweg
krachtig zal kunnen bijdragen tot ont
wikkeling van de streek waarvoor hij is
ontworpen en voor de groententeelt.
Bovendien biedt de lijn voordeelen
aan voor de exploitatie, daar door do
nieuwe spoorweg het baanvak Zaandam-
Amsterdam en het zeer bezette station
Amsterdam ontlast worden, doordien
daarin niet langer treinen van Enkhui
zen en Hoorn, naar zuidelijk gelegen
stations bestemd, zullen behoeven binnen
te rijden. Ook het vervoer van Hoorn
en noordelijk gelegen plaatsen met zui
delijk van Haarlem gelegen stations en
België zal er door worden bevorderd.
De kosten worden geraamd op f 1,850.000
welk bedrag te verminderen is met het
renteloos voorschot van de provincie
Noord-Holland ad f 200.000, en het sub
sidie van de gemeente Alkmaar ad f40,000.
De opbrengst van den spoorweg wordt
globaal geraamd op f 72615,do ex-
pïoitaie-kosten op t 48650,zoodat een
netto jaarlijksche opbrengst van f23965.
of 2 V2 pCt. van het aauleg-kapitaal,
na aftrek van de subsidiën.
Naast de staat dus de lijn, zoo komt
hij in 't bezit van een spoorweg, waar
van een matige rente kan worden ge
maakt.
Evenals is geschied ten aanzien van
den stoomtramweg Ede Wageningen
en den locaalspoorweg Sittard Herzo-
geurath, is overeengekomen, dat in geval
van naasting, volgens art. 39 der bij de
wet van 22 Juli 1890 bekrachtigde over
eenkomst met de H. Sp.-Mij., of van ver
vallenverklaring dier overeenkomst, de
spoorweg door den Staat zal worden
overgenomen, als «lat de spoorweg vol
tooid zijnde, zal komen onder de bepa
lingen van genoemde overeenkomst.
Eindelijk is bepaald, dat deze overeen
komst zal vervallen, indien de concessie
voor den spoorweg vervalt of wordt in
getrokken.
Uitslag der doorDijkgraaf
en Heemraden van den polder WIEBIN-
GERWAARD den 25 Febr. j. 1. gehouden
aanbesteding van de levering van 80000
K. G. puike gezeefde Engelsche stoomko-
len pa. kw,van Nievelt Co. te Dor
drecht Rd. f 9,30 per 1000 K. G.
B. Iiagedoorn Sf Zoon te Amsterdam
f 8.15 C. Berghuys 8j Zonen te
Amsterdam, ad. f8.;/. F. ütnsen Az. te
Rotterdam, ad. f 7.88; W. Ho
ven 8j Zoonte Rotterdam, ad. f 7.82
Aan den laagsten inschrijver is de le
vering gegund.
Eene algemeene vergade-
ring der atdeeling ALKMAAR van de
Hollandsche Maatschappij van Landbouw
onder voorzitterschap van den Heer mr.
H. F. de "JVildt, had plaats op Maandag,
den 25, des middags te 12 unr, in het
kofliehuis van den heer P. H o u t k o o-
p e r,
Nadat de door den penningmeester in
geleverde rekening over 1894 door eene
commissie, bestaande uit de heeren D.
J. Goveis, Jb. Fortuin en G. de Jongh,
was nagezien en goedgekeurd tot een be
drag in ontvang en uitgaaf van f 1623,03,
weid der vergadering medegedeeld, dat
de gemeente Alkmaar voor dit jaar hare
subsidie ten behoeve der jaariijksch©
paaschtentoonstelling had gemeend te
moeten verminderen tot f 250. Hoezeer
men zich niet ontveinsde, dat deze verlaging
de afdeeling min of meer in moeielijkheid
bracht, honpte men, dat ruimere vrijwil
lige bijdragen haar zouden vergoeden. Der
gemeente Alkmaar besloot men een schrij
ven van dankbetuiging toe te zenden.