Btei
AiKrtsiliE- LuDinNil
Zondag 20 Octoloer 1895,
O
39ste Jaargang No. 3038.
Het Personeel.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Uitgever J. WINKEL
Bureau: SCHAOEI. Kjaan, D <4.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Hij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
GemeenteSchagen.
Bekendmakingen.
Openbare Vergadering
van den li a a d der Gemeente
SCHAGEN op Dinsdag 22 Oclober
a. 8. des voormiddags te 10 ure.
Punten van Behandeling
1. Verzoek van den Klokkenist
Berte om eervol ontslag.
2. Behandeling gemeentebegroo-
tiug 1896.
Schagen, 18 October 1895.
De Burgemeester,
S. BERMAN.
Nog een en ander uit de Memo
rie van Antwoord,
De te CALLANTSOOG aange
spoelde viDvisch, die sedert zijn komst
aldaar, honderden bezoekers heeft gelokt,
begint langzamerhand een ledige plaats
achter te laten.
Tegen Zondag a. s. hoopt men met
het opruimen van dat monster gereed
te zijc.
In zes stukken wordt het geraamte
over het duin gebracht en hoewel ach
ter dan toch in de onmiddellijke nabij
heid van het dorp neergelegd waar
het Zondag ter bezichtiging ligt.
Hoe verheugd men ook eerst was,
met het oog op het finantieel voordeel,
hetwelk men met dien vondst hoopte
te behalen, verlangt toch iedereen en
niet het minst de personen, die er
aan werkzaam zijn, naar het einde
der werkzaamheden, daar het beest een
ondragelijken reuk van zich afgeeft, die
zelfs op een grooten afstand merkbaar is.
Vandaar dat velen hem met groote
vreugde zagen komen, maar met nog
meer vreugde zien heengaan.
De heer M. Brinhgreves e c r e-
taris van „Trouw aan koning en Vader
land verzoekt ons het volgende te mel
den:
„Met machtiging van H. M. do Koning
in—Regentes, de hooge Beschermvrouw
van de Vereeniging Trouw aan Koning
en Vaderlandwordt dezer dagen in
geheel Nederland eene collecte gehouden
voor het fonds, dat die Vereeniging wil
vormen ter ondersteuning van behoef-
tigen, gerechtigd tot het dragen van het
Metalen Kruis of de Citadelmedaille
„Wij bevelen die collecte met warmte
bij onze lezers aan. De mannen, wien
het geldt, hebben in 1830 en 1831, op
de roepstem des konings, hun leven be
schikbaar gesteld voor het vaderland
Bij alle gelegenheden, die zich daartoe
leenden, werden zij als brave helden toe
gejuicht, maar inmiddels liet men de
armen onder hen gebrek lyden. Van
verschillende zijden werd daarop onlangs
de aandacht gevestigd. Intusschen had
den eenige wakkere mannen reeds voor
eenige jaren begrepen, dat dit niet lan
ger mocht voortduren en zij sloegen de
handen aan bet werk, om dien armen
een dragelijk lot te bereiden in het laatst
hunner dagen. Hun roepstem vond weer
klank bij H. M. Koningin-regentes, bij
de Staten-Generaal, bij de natie- vele
bijdragen werden ontvangen, maar nog
altijd te weinig om meer te doen dan
den armsten onder de armen eene klei
ne ondersteuning te geven.
Daarom komt het Bestuur der Ver
eeniging tot allen in den lande, wier
hart warm klopt voor Vaderland en
Koning, en van medelijden bewogen is
met de aime braven, wier dagen ge
teld zijn, waarvan er dagelijks graf
waarts gedragen worden en do meesten
ten grave neigen het vraagt hun
draagt allen uwe gaven bij, groote of
kleine, doet het met milde hand
want er is veel noodig voor de honder
den die armoede, die voor een groot
deel broodsgebrek lijden.
Zij, die door omstandigheden niet in
de collecte hebben bijgedragen en toch
een gave willen schenken, kunnen die
doen toekomen aan den penningmeester,
den heer Mr. W. Th. GROTHE VAN
SCHELLACH, te Utrecht, dfe ze allen
met dankbaarheid zal aanvaarden."
POLITIE.
Ter secretarie dezer gemeente zijn in
lichtingen te bekomen, omtrent twee gezon
den <1 war seinden van een kippen
hok.
De Minister verzekert in zijne Memo
rie van Antwoord dat hij bij het ontwer
pen zijner wet alleen op het Personeel
en op niets anders gelet heeft.
„Geen enkele bepaling werd gemaakt
in eenig verband met de toekomstige re
geling van het kiesrecht. En nadat het
ontwerp op die wijze voorloopig gereed
was gemaakt, is met het oog op het
kiesrecht daarin geen enkele verandering
gebracht, daaraan niets toegevoegd, daar
uit niets weggelaten".
Als ons dat zoo stellig verzekerd wordt
past het ons, daaraan niet langer te twij
felen. En dan kunnen wij niet anders
dan den heer van Houten gelukkig prij
zen, dat het lot hem een Minister van
Financiën tot ambtgenoot schonk wiens
belastingswet, zoo geheel onopzettelijk,
precies in zijn plannen past.
Maar geheel zonder bezwaar is het
toch niet, dat de Minister van Financiën
zoo heelemaal niet aan de kieswet denkt.
Want nu is er eene kleine moeielijkheid
ontstaan, die hare eigenaardige beteeke-
nis heeft.
Er is voor 's Gravenhage een nieuwe
klasse gevormd, 's Gravenhage behoorde
volgens het eerste ontwerp tot de twee
de klasse, en daar begon dus de belast
baarheid boven een huurwaarde van f 100.
Nu geeft de Minister toe, dat dit cijfer
wat laag is voor den Haag, maar het
cijfer der oorspronkelijke le klasse,
f 125, is hem te hoog. Hij heeft dus
voor den Haag eene nieuwe „tweede
klasse" gevormd van f 112.50.
Dit past in het ontwerp van den Mi
nister van Financiën, maar hoe gaat het
nu met de tabellen van zijn ambtgenoot?
Zooals men weet, is ieder, die zijne
belasting betaalt, kiesbevoegd maar
bovendien is naar de huurwaarde kies
bevoegd ieder, die een huisje bewoont,
waarvan de huurwaarde gelijk is, in iede
re gemeente, met die, waarboven in de
klasse, waartoe zij (volgens het eerste
ontwerp) behoort, de belastbaarheid aan
vangt. Nu was den Haag in de oude
tweede klasse en begon dus de belast
baarheid boven een huurwaarde van f 100
Derhalve, wie er in een huisje van f 2.
woont is daar kiezer.
Wat is nu het gevolg: van dien toe-
stand? 6
Dat, terwijl in de hoogste klassen, vol
gens bet stelsel van het kiesrechtont-
werp, de lijn der huurwaardekiezers moest
loopen vlak onder langs de grens der
personeel-kiezers, er voor den Haag nu
een zoom zal ontstaan van kiezers die
in een exceptioneelen toestand verkeeren.
Haar toch moet men, om zijn kiesrecht
het Personeel te ontleenen, minstens
2.25 verwonen; doch wie iets meer dan
P verwoont tot f2.25 toe, is inden
kiezer wegens de huurwaarde, een
gestand, die in geen andere plaats voor-
is dat op zichzelf geen kwaad;
PaBt *n '8 Ministers stel-
*1. wellicht ontdekt de heer van Hou
ten nu bij het overwegen der kieswet,
zonder eenigermate op het Personeel te let
ten; dat ook voor de kieswet aan den Haag,
eene afzonderlijke klasse toekomt. Maar
wat blijkt dan hieruit? Het onverbreke
lijk verband, dat in het stelsel van deze
Regeering tusschen kieswet en belasting
bestaat, zelfs al ontkennen de Minis
ters nog zoo stellig dat verband. Dit
zal wel nader big ken, als de Kamerleden
ook aan het werk gaan met het per
soneel „zonder eenig verband met de
toekomstige regeling van het kiesrecht".
De belasting van de kantoorlokalen,
terwijl winkels en andere gedeelten van
perceelen, die dienen om geld te verdie
nen en niet om te verteeren, worden
vrijgesteld,verdedigt deMinister op eene
eigenaardige manier. Men herkent hier
den man, die een open oog heeft voor
kleine dingen der toepassing van eene
belastingwet, maar die ten eene male
blind is voor de beginselen, waarop zijne
wet berust. De redeneering komt hier
op neer eigenlijk zouden ze wel buiten
de belasting moeten blijven, maar het
is zoo lastig, ze vrij te stellen. „De
Memorie van Toelichting," zoo zegt de
Minister, „begon met zelve op den voor
grond te stellen, dat zij liggen op de
grens van belastbaarheid en onbelastbaar
heid. Daarom moet gekozen worden.
En waarom kiest nu de Minster de be
lastbaarheid „Omdat er zekere eischen
zijn, waarvan de belastingwet moet vol
doen, wil zij behoorlijke toepassing mo
gelijk maken, en omdat die eischen
dwingen tot de voorgestelde op
lossing. Want wilde men de kantoor
lokalen buiten de belasting brengen, dan
zou, hetzij de wet, hetzij het spraakge
bruik, eene definitie van een kantoor
of kantoorlokaal aan de hand moeten
doen." En nu ontwikkelt de Minister
j met eene bewonderenswaardige kunst
vaardigheid alle bezwaren, die de amb
tenaren op hun weg zullen ontmoeten.
Ja „de personeele belasting zou van
aard veranderen en een zeer ongewenscht
karakter aannemen, moest voortdurend
in het oog gehouden worden, waartoe
allerlei kamers werden gebezigd. En werd
daarop niet gelet, dan zou het gevaar
bestaan, dat in menig geval bet fraaiste
deel van het huis buiten de belasting
werd gehouden. En nog wel het fraaiste
deel van de grootste huizen, want in de
kleinere is de ruimte te beperkt, om
een of meer vertrekken onder de vrij
stelling te doen vallen. Daar zouden
zij de duidelijkste sporen van huiselijk
gebruik dragen.* Hoe nu Kan men
wel zien, dat een als kantoor aangege
ven vertrek voor huiselijk gebruik dient?
Maar dan zijn immers al die bezwa
ren vervallen? Of.... stelt de Minister
zich voor, dat aanzienlijke dames, opdat
hunne heeren gemaals van wat belasting
vrij zullen komen in haar salon de piano
door een bureau en de sopha's en cau-
seuses door kantoorkrukken zullen ver
vangen
Het is niet moeilijker een kantoor
van een ander vertrek te onderscheiden
dan menig ander vraagstuk op te lossen,
dat de wet van den ambtenaar: b. v. om
maar iets te noemen, welke haardsteden
al of niet gebruikt worden.
En waarom liggen die kantoorlokalen
op de grens? „Omdat er vele zijn, waar
aan geld ten koste wordt gelegd, lang
niet uitsluitend, zelfs niet in de eerste
plaats, om er geld mee te verdienen.
In tallooze gevallen zou er niet minder
worden verdiend, wanneer veel minder
aan kantoorlokalen werd besteed." Dat
kan wel waar wezen; maar dat is. om
iets te noemen, van winkels even waar.
Er zijn omgekeerd ook winkelhouders die
opzettelijk in een onaanzienlijk lokaal ver-
koopen om te kunnen zeggen, dat zij
goedkoop kunnen verkoopen. omdat zij
geene uitgaven hebben te doen aan moo
ie spiegelruiten en schitterende verlich-
ting.
Maar wat doet er dat alles toe, wan
neer men als beginsel stelt: dat de be
lasting uitsluitend verteringsbelasting zijn
moet en daarom vertrekken, die gebruikt
worden om er geld in te verdienen, onbe
last moeten blijven?
ren en anderen hooger te belasten dan
weleer, omdat vroeger de belasting slecht
geregeld was.
Maar overigens redeneert de Minister
over den middenstand al oven zonderling
als over de kantoren. Hij weet niet,
waar die begint en weet niet, waar die
eindigt, en met het Voorloopig Vetslag
zegt hij„men moge voor den midden
stand meer willen doen, het is niet mo
gelijk." Over die uitspraak hebben wij
het onze gezegd.
Wat de zaak zelve betreft, zullen de
grootste en ernstigste bezwaren verval
len, als de Minister gevolg geeft aan
zijn voornemen om aan de gemeenten
eene uitkeering te geven, die het haar
mogelijk maakt de opcenten niet te ver-
hoogen.
Dan blijft er intusschen nog over de
zware druk van hen, die bedrijfsbelas
ting betalen, maar vrij waren van pa
tent. De Minister meent „te mogen
aannemen, dat niet van hem kan wor
den verlangd eene regeling, waardoor
die categorie op een specialen voet zou
worden behandeld. Het zou toch vol
strekt ondoenlijk zijn in de wet op de
personeele belasting eene onderscheiding
te maken tusschen de belastingplichtigen,
die vroeger patentrecht betaalden, en ben,
die zulks niet hadden te doen. Of zou
men gewenscht hebben, dat eene rege
ling ware ontworpen, waardoor allen, die
woningen van zekere categoriën van
huurwaarde bewonen, eene bijzondere
ontheffing kregen, om daardoor aan de
ambtenaren enz. eene compensatie voor
de bedrijfsbelasting te geven? Zou dat
eene goede wijze van tegemoetkoming
zijn? Zou men, omdat enkele tonnen
bedrijfsbelasting van die personen zijn,
gewonnen grootere sommen perso
neele belasting opofferen? Inderdaad,
dat zou eene weinig aanbevelenswaardige
financiële politiek zijn."
Ja, dat zou wezenlijk weinig aanbe
velenswaardig zijn. Maar dat alles wordt
niet verlangd en is niet noodig. De Mi
nister stelt het geschiedt meer in
zijne Memorie de zaak ijselijk moeie-
lijk voor, om haar onuitvoerbaar te kun
nen noemen. Wat niet onuitvoerbaar is,
en wat niet grootere sommen zal vorde
ren dan de bedrijfsbelasting zal opbrengen,
is, wat door billijkheid geboden wordt,
te weten dat er een overgangsmaatregel
worde vastgesteld, volgens welke zij, die
vroeger geen patent en nu wel bedrijfs
belasting moeten betalen, vrijgesteld
worden van het betalen van hooger aan
slag in het Personeel, dan zij tot dusver
betaalden zoolang zij hetzelfde perceel
blijven bewonen. Verhuizen zij, dan
moeten zij zelf de gevolgen daar
van in aanmerking nemen en dragen,
maar zoolang zij hetzelfde perceel blij
ven bewonen, is het hard, hen, nadat bun
reeds eene nieuwe belasting is opgelegd,
ook nog hooger aan te slaan in eene
belasting, welker nieuwe regeling de al-
gemeene strekking heeft, den belasting
druk billijker te verdoelen en dien voor
den middenstand en de mindervermogen-
den te verminderen.
Binnenlaudsch Nieuws.
Over den invloed der herziening voor
de middenklassen spreekt de Minister
ten deele in denzelfden zin als wij. Hij uaerkt:
toont aan, dat het onvermijdelijk is som
migen aan te alaan, die vroeger vrij wa-
Heden is te CALLANTSOOG
nit zee aangespoeld een zwemgordel ge-
CYCLONE
G L A S G O W.
Bleek de gemeente ANNA
PAULOWNA dit jaar bijzonder gespaard
voor branden, Donderdagmiddag toch bleek
er mede io het Westdeel een brand te
woeden en weldra vernam men, dat de
boerderij van J. Hoogvorst in den Meerweg
in vlammen was opgegaan. Spoedig lag
alles in de ascb, De oorzaak is niet bekend.
Door het Nutsdeparte-
ment te SPANBROEK wordt een Fio-
ralu-vereeniging opgericht.
Bedankt voor het beroep
als predikant te OTERLEEK en HENS-
RROEK, door den heer A. Stramroodpropo
nent te ÓoDKAKSPEL.
Met hetoog op in dege-
meente voorkomende gevallen van f e b r i s
tvphoidea, waarschuwen Burgem. en
n'eth. van AMSTERDAM, opnieuw tegen
het gebinik van ongekookte melk.
Men schat het aantal
plaatsen, waar getapt wordt zonder vergun
ning, zoogenaamde proeflokalen, in AM
STERDAM, grootendeels in de nieuwe wij
ken, op ruim duizend.
Te PURMEREND heeft het
hoofd der politie gelegenheid aangeboden
om de sleutels van tijdelijk onbewoonde,
hnizen aan het politie-burean in bewaring
te geven, cpdat de wachthebbende agen
ten die woningen des nachts kunnen bin
nengaan en onderzoeken. Door verschei-
denen wordt van deze gelegenheid gebruik
maakt.
De stoomtram heeft Woen-
dagmiddag tusschen SNEEK en IJS-
BERCHTUM een 25jarigeu boerenzoon
uit Oosterzee, bij Lemmer, overreden en
terstond gedood.
Het paard, dat de man aan den teugel
loidde, schrok voor het voertuig, begon te
steigereD, trok zijn geleider op de rails en
geen twee secondea daarna was het hoofd
van den ongelukkigen bijna van den romp
gescheiden.
M r. J. W. J. b a r o n de Vos
van Steenwijk, te 's-GRAVENHAGE,
heeft aan de afdeeling Leeuwarden en
Leeuwarderadeel der Fr. Maatschappij van
landbouw de volgende vragen ingezonden
lo. Zonde het niet aanbeveling verdie
nen om aaD de boterfabrieken alleen den
room tar verwerking te geven en de ont-
roomde melk aan de boerderij te zenden
2o. Zijn er niet centrifuges of separa
tors te verkrijgen voor een bekwamen prijs,
die in niet te veel tijd, met handkracht,
de melk van een beslag van 16 tot 24
koeien kannen ontroomen
De heer De Vos van Steenwijk schijnt,
volgens zijn schrijven, van meening te zijn,
dal de fabriekmatige boterbnreiding nood
zakelijk tengevolge moet hebben achter
uitgang van den aanfok wegens onvoldoen-
qaaliteit van de wei, die de fabrieken te
ruggeven.
De heer Mesdag, zuivelconsnlent in
Friesland heeft in een zeer uitvoerig rap
port aangetoond, dat de coöperatieve fa
brieken voldoende karnemelk teruggeven
aan wie dit verlangen, doch dat de erva
ring geleerd heeft, dat de zoete ondermelk
eerst met volle zoete melk in allengs af
nemende hoeveelheid nog beter is voor de
kalveren. Bij het gebruik der centrifuge is
noodig de beschikking over eene groote
hoeveelheid water in den zomer van 15°
Celsius voor de spoedige afkoeling.
In dat gunstige geval berekent hij het
voordeel in boteropbrengst van een beslag
van 20 koeien, doch stelt daarnaast eene
berekening der daarmede gepaard gaande
kaasopbrengst. Het groots voordeel der
centrifugale ontrooming is echter niet in
de eerste plaats gelegen in de grootere bo
teropbrengst, maar veel meer hierin, dat de
melk van een groot aantal koeien gemeen
schappelijk en volgens een rationeele me
thode verwerkt kan worden tot groote
partijenfijne boter tsd geheel
uniform equaliteit. Dit voordeel
zou verloren gaan als de melk op ver
schillende plaatsen onder ongelijke om
standigheden werd ontroomd. Hij raadt
de handcentrifuge op de boerderijen af.
Bloedvergifting.
Hoe voorzichtig men moet zijn met
verwondingen, blijkt alweder uit 't vol
gende
Een 80-jarig man te SCHERMER-
j HORN verwondde zich bij het yrllea van
een koe en weldra deden zich verschijn
selen van bloedvergiftiging voor. Een ge-
neesheer uit een naburige gemeente werd
geroepen; deze verleende deuoodigehulp,
doch verwondde zich even met een zijner
gebruikte werkluigen. Ofschoon veiligheids
halve aan deze wond, van zeer geriDgen
aard, dadelijk de noodige zorg werd be
steed, duurde hel niet lang of hand od
arm zwollen op en ernstige verschijnseleen
van bloedvergiftiging deden zich bij d n
geneeskundige voor, zoodanig dat m n
zich genoopt voelde een paar doctoren en
een professor nit Amsterdam te ontbieden,
nu de patiënt in levensgevaar verkeert.
Niet dan met veel zorg zal de zieke in 't
leven kunnen worden gehouden. De grijs
aard, die de onwillekeurige oorzaak van
dit ongeval is, betert goed.
In 't Friesche dorp KIMS-
WERD hebben heeren ke rkvoogden der
Hervormde gemeente aldaar inl890 stukken
land aan arbeiders verhuurd, te zamen
28 perceelen. In 't begin van 1895 werd
door de kerkvoogden in overleg met no
tabelen weer een stuk bouwland aange
kocht, om dat op dezelfde wijze te ver
huren. Daar de huurjaren van dein 1890
verhuurde perceelen nu verstreken waren,
wensckten de heeren kerkvoogden te ver
nemen, wis opnieuw stnkkeu weischten
te haren en of er personen waren, die nu
voor de eerste maal verlangen te hnreD.
De belangstelling was zóo groot, dat alle
28 perceelen weer verhuurd zijn, terwijl
het nieuwaangekochte bouwland werd ver
pacht aan p«rsonen, die vroeger niet ge
huurd hadden, alles tegen billijken prijs.
Er zijd in 't geheel 49 huurders.
Ook in 't dorp ARUM, niet ver van
Kimswerd, heeft de spaarbank van 't Nuts-
departement bouwgrond aan arbeiders ver
haard, waarvan de bemesting komt voor
rekening der spaarbank.
Dat het voor de arbeiders een groot
genot is, om hun eigen winter-provisie
geheel of ten deele van 't gehuurde land
te kunnen haleD, laat zich begrijpen.
Voor het bedje van een
kind te EMMES had men, uit onvoor
zichtigheid, een pot met kokende pap ge
plaatst. Toen het kind, dat in bed ge
slapen had, opstond, sprang het met bei
de beentjes in de pap, met het gevolg,
dat het vreeselijke brandwonden bekwau]
Het arme kind lijdt vreeselijke pijnen.