een groote partij Stalen.
BeiiaDgseljajifir,
boerenmeid
Gevonden
Stlj
bij P. Boon
Rijwielhandel.
Vollenhoven's
STOUT
Vollenhoven's
LAGER
Grafkransen
Graf kransen.
Hekgeld f 1.25.
Photografie.
kastpapier,
HEERENKLEEDING,
1heeThomson
DANKBETUIGING.
U 2ra 3en MSleiÈg,
Muziek voor den Dans.
Wed. Johs. DENIJS,
NIEUW! NIEUW!
Nieuw Verbeterd
WASCHMIDDEL
G. B. H. NIESTADT Zoon,
Peek
Cloppenburg,
RANDEN
Jan Winkel,
PLAATSELIJK NIEUWS.
Landbouwonderwijs waarzoo
en waarom?
Van den Kerkbouw.
Predikbeurten.
8CHAGEW.
Burgerlijke Stand.
Gem. §€HAG£IÏ.
351ste STAATSLOTERIJ.
Getrokken Pr ij zen.
Marktberichten.
ADVEKTËNTIEN.
GEVRAAGD, om dadelijk in dienst
te treden, bij C. Speetg, te LUT
JEWINKEL.
Er wordt gevraagd een
die kan melkeil of het wil
leeren, om zoo spoedig mogelijk
in dienst te treden, bij den heer K,
Bree baart, Oud-Dijkgraaf te
WINKEL.
Een V Jj SJ M. Diegene, die ver
meent de rechthebbende te ziju, kan ze
tegen Advertentie«kosten terug beko
men bij w. Govers, te Dirkshorn.
(lsten Pinksterdag,)
Scliarloo, Alkmaar;
Beleefd aanbevelend
P. P. Visser.
Aan hetzelfde adres wordt een
Dienstbode gevraagd.
P. D E N IJ S Johz.
Voorhanden I I Rijwiel 4 maan
den bereden le kl. machine
voor 120 gulden.
meest versterkende drank.
beste Bier voor dagelijksch
gebruik.
zijn in ruime keuze
en prijzen, steeds
verkrijgbaar bij
BoogzUde,
§CHAG V
so
3
13
ï-
o
Bij J. Ij, T. Broneman,
aan den Barsingerweg te Wie-
ringerwaard, is tot dekken be
schikbaar
de één-jarige Stier,
waaraan bij de onlangs, vanwege
„Hollands Noorderkwartier" ge
houden keu ringen eene aan-
houdingspremieis toegekend.
Voorbehoedmiddel tegen
bij J. Rotgans,
voor Schapen en Lammeren,
Zilveren Mte d a i 11 e.
H. Hesterman Jr.,
Ontvangen een nieuw
Atelier-Ameublement,
uitmuntend geschikt voor groepen
en kinderportretten.
Dagelijks gelegenheid tot
het maken van opnamen.
SCIÏAGEIV.
ONTVANGEN
en Jongenspakjes,
W. VADER,
die zich bevonden in een leeg reservoir van
een naburige petroleum-bergplaats.
De petroroleuin is een vloeistof, die on
der het verbranden de hoeveelheid warmte
oDtwikkelt, minstens 12000 caloriën per
kilogram. Bij het vlamvatten in bovenbe
doeld magazijn hebben 500 of 600 gram
men, die zich in het reservoir bevonden,
ongeveer 6000 caloriën vrijgemaakt, die
in staat zijn 2000000 kilogram-n.eter me-
cbattischen arbeid te verrichten, hetgeen
gelijk staat met 20000 paardekrachten.
Gelukkig geschiedt de verbranding niet
onmiddellijk, zooals bij het schietkatoen,
anders zouden de dynamische gevolgen in
zoo'n geval verschrikkelijk zijn.
Het is dns raadzaam zich te wachten
voor petroleurareservoirs, vooral bij toestel
len, waarin de petroleum tot een hooge
temperatuur kan verhit worden er bestaat
gevaar voor 't springen van het reservoir
en gevaar voor een ontploffiog, voortvloei
ende uit het daarop volgend vlamvatten
van het mengsel van lucht en petroleum-
dampen.
Schagen, 16 Mei 1896.
Woensdag had de jaarsver
gadering onzer Harmoniekapel plaats.
Tot bestuursleden werden gekozen, de
keereu: W. Vader als voorzitter, en her
kozen, de heeran Tjalkens en J. Rog
geveen Lz. als secretaris en penning mees
ster. Uit de rekening en verantwoording
van den penningmeester bleek, dat was ont
vangen f 652,05 en uitgegeven f 676,975,
nadeelig saldo f 24,924,
Vijf aandeden der muziektent werden
uitgeloot van f 12, de nos. 123832; van
f 10; nos. 2829. Besloten werd, het 1ste
zomer-concert te honden den zondag vóór
kermis en de repitities na Juui weer te
houden in het vroegere lokaal, nl. in dat
van het Noord-Hollandsch Koffiehuis.
In de vergadering der af-
deeling Schagen van den Bond ran
Neder]. Ocderw., gehouden j. 1. 14 Mei
in het lokaal Roggeveen alhier, is besloten
de volgende motie aan de Plaatselijke
Schoolcommissie en bet Hoofd der openba
re school te zenden: „De afdeeling Scha
gen van den Bond van Nedeil. onderw.
keurt af de wijze, waarop in het school-
verslag over 1895, zooals dit voorkomt
in de Schager Courant van Donderdag 2
April, wordt gesproken over de klasse-
ouderwijzers der O. L, S. te Schagen."
Er is wellicht geen streek in Nederland,
waar zooveel verscheidenheid op bet ge
bied van landbouw en veeteelt valt waar
te nemen, als iu het deel ten noorden van
Alkmaar, meer bekend onder den naam
van Hollands Noorderkwartier.
Het middelpunt van deze schoone en
vruchtbare polders, vormt het welvarende
Schagen.De polders zelve ligt op aller-
uitstekendsten kleigrond, groctendeels wei
land, met een enkel stuk bouwland daar-
tusscben. Op de weiden wordt meestal de
zoogenaamde koeboerdetij gedreven, d.
melkerij, die de stichting van eenige ccö-
perative kaasfabrieken ten gevolge had.
Ook zijn er, die zich bezig houden met
het vetweiden van runderen en schapen,
die om hnnne hoedanigheid als slachtvee
gezocht en beroemd zijn. In de omgeving
treedt de landbouw meer op den voor
grond. In de gemeente Zijpe, worden al
lerlei grondsoorten gevonden van besten
kleigrond af tot schralen zandgrond, zelfs
duingrond of nollen toe.
Uitgenomen op de zware gronden, waar
bouw- en weilanden meer blijvend zijn,
wordt in deze uitgestrekte gemeente hoofd
zakelijk wisselbouw gedreven. Het weiland
wordt daarbij, nadat het als zoodanig een
tiental jaren heeft dienst gedaan, gescheurd,
om slechts een paar jaren te worden be
bouwd met rogge,tarwe,haver of andere veld
vruchten, om vervolgens weer als weiland
te blijven liggen.
De aangrenzende gemeenten St. Maar
ten, Harenearspel, Barsingerhorn,
Wieringerwaard en "Winkel, uit
veelal goede of beste, maar toch in hoe
danigheid zeer uiteenloopende landerijen
bestaande, geYen bij afwisseling wei- en
bouwland te aanschouwen.
Op het eerste is koeboerderij hoofd-
vetweiderij bijzaak, uitgezonderd de scha
penfokkerij, met daaraan verbonden vet
weiden. Op de bouwlanden treft men al
lerlei gewassen aan. In de nabijheid van
Schagen liggen de zoogenaamde Lange-
dijken, met hun fijnbouw van uien, kool,
karwijzaad en mosterd meer naar 't noor
den de zeepolders Waard en Groet en
Anna Paulowna, met boerderijen in 't
groot en in 't klein.
Hier teelt men voornamelijk tarwe, rog
ge, haver, gerst, aardappelen, fabrieks-en
voerbieten, mosterd, karwij, blauwmaanzaad,
koolzaad en vLs. Al deze landerijen wor
den in den regel op uitstekende wijze be
werkt en onderhouden, soms zelfs zoo
keurig, dat meD eer aan tuin-, dan aan
landbouw denken zou. In het westelijk
deel van Anna Paulowna, iu den Koe-
graspolder en 't Bnitenveld waar nog uit
gestrekte velden op ontginning wachten,
werden in de laatste jaren paarden—stoe-
rerijen opgericht.
Een centrum als Schagen, met
een zeer aanzienlijke weekmarkt,
waar handel wordt gedreves en rund- en
wolvee, varkens, paarden en gevogelte, met
de meeat verschillende grondsoorten daar
omheen, met zuivelbereiding en kaasfabrie
ken met verschillende systemen vrn be
reiding, met landbouw in het groot en in
't klein, met fijn- enj toinbouw, met vet-
weiderijen van koeien en schapen, is aan
gewezen, als de plaats waar de aanstaande
boer, de noodige wetenschappelijke land-
bouwkeunis kan opdoen.
Algemeen toch komt men ook hier tot
de overtuiging, dat goed laadbOUWOn-
derwijs in de naaste toekomst voor vee— en
bauwboer eene levenskwestie is.
De landbouwer moet vooral iu den te
genwoordige tijd naar de hoogst moge
lijke opbrengst van zijne landerijen en zijn
vee streven.
Hij heeft het niat in zijne macht den
marktprijs te regelen of te bepalen in
vloeden buiten ziju bereik werken hierop
in, waar hij machteloos tegenover staat.
Maar wel kan hij door verstand en vlijt
de opbrengst van zrjn bedrijf doen toene
men, waardoor hij eenige vergoeding vindt,
voor de geringe waarde der producten.
Door oordeelkundige bemesting van den
grond, door veredelen en doelmatig voede
ren van zijn vee, door het methodisch
behandelen van zijn wei— eD hooiland en
vooral van zijn bouwgrond, kan hij het
productievermogen van land en vee aan
zienlijk verhoogen. Maar hiervoor is ken
nis noodig en helaas, de gelegenheid om
die te verwerven, ontbreekt vrij algemeen.
Maakt de koeboer meer kaas en boter,
teelt de landman meer mudden graan of
peulvruchten, meer baaltjes karwij of
blauwmaan, meer ponden bieten of bun
dels vlas, dan kunnen en zullen ze hierin
eene tegemoetkoming vinden tegen lagen
marktprijs.
Wij laten hier maar buiten bespreking
welk een belangrijke factor goed land
bouwonderwijs kan zijn voor de algemeene
ontwikkeling van den aanstaanden Neder-
landschen Staatsburger.
Het is een feit, dat de boer zijne jon
gens niet gaarne naar de stad «turnt. Af
gescheiden van de kosten, die voor het
groote meerendeel niet te dragen zijn, riet
bij zijn zoon niet gaarne uit den kriDg en
den stand zijner omgeving gerukt. Hij
vindt, dat zij het buitenleven ontwennen
en de stad met zijn tal van genoegens wel
dra prettiger zullen vinden dan de veelal
afgelegen boerderij. Zij zullen zich ten
slotte niet meer thuisgevoelen daar, waar
zij ten slotte hun leven moeten doorbren
gen.
Daar is nog een beiangrijke reden, die
aan het vestigen van landbouwscholen ten
plat'.enlande, den voorkeur geeft.
Wat de leerlingen in de school hebben
geleerd, kunnen zij toetsen aan hetgeen
daar buiten te zien is, en de leeraren zul
len ruimschoots gelegenheid hebben, hen
opmerkzaam te maken op hetgeen er
in den omtrek waar te nemen valt. Te
midden van vilden en weiden zullen
theorie en praktijk allengs een samenhan
gend geheel vormen, dat den vaderland-
schen landbouw ten zege zal strekken.
Vele toongevende of belangstellende
landbouwers uit den omtrek, die met hoofd
en hand voor den nationalen landbouw en
veeteelt leven, hebben om bovengenoemde
en meer andere redenen met instemming
vernomen, dat er wellicntin Schagen eene
winterlandbouwschool opgericht zal
worden.
Na het noordoosten, het zuidwesten en
't midden des lands, zal ook het noord
westen de zegenrijke gevolgen van dit
onderwijs kunnen oogsten. Ingezonden
De heimachine is de geheele week met
prijzenswaardigen ijver aan het werk ge
weest. Sissend en blazend, stampend en
ratelend volbrengt zij haar plicht, op een
wenk van den machinist dan het zware
heiblok omhoog heischend, dan het weer
loslatend en het van een hoogte van 3,
4 of 5 meter neer doen bonzend op een
langen heipaal, die tot aan den kop in den
vasteu grond moet worden gedreven. De
eerste palen van een groep dalen vlugger
dan de laatste, 't Is daar onder in den
grond al net als er boven. Wie bet eerst
beneden is, zoekt een ruime plaats en staat
vaD zijn aandeel in de ruimte liefst zoo
weinig mogelijk af aan wie na hem komen.
Met Jcracht en geweld moeten die laatste pa-
len een plaatsje in de onderasrdschemaat-
schappij veroveren en soms gebeurt het zelfs
dat zij in den strijd om het bestaan ten onder
gaan en boven den grond afknappen, eer zij
hun doel daar beneden bereikt hebben.
Het gedienstige heiblok helpt ze wel zoo
veel mogelijk, maar is niet altijd in staat
de koppige broertjes wat te doen opschik
ken voor het later komend broertje. Veel
palen worden er op een dsg niet ingesla
gen. Zeventien of achttien is wel zoowat
het hoogst bereikte aantal. De goochelaar
met zijn gulden, die in waarheid kan zeg
gen „zoo zie je'm en zoo zie je'rn niet"
is door de heimachine nog niet overtrof
fen. Als de eeiste slag op een paal is ge
vallen, kan je gerust een wandelingetje om
den Nieuwen Weg maken, eer de laatste
slag om een volgenden paal vraagt. Er
is daarom een nieuw blok aangebracht, een
Eransch blok van 800 K. G., zeggen de
deskundigen, dat feller slagen toedient en
dus vlugger een heispier in de klei doet
zakken. En als dat nog niet helpt, zal een
tweede machine waarschijnlijk de eer
ste in haar moeielijken arbeid bijstaan.
Nu, veel handen maken licht werk en
twee machines bekorten ongetwijfeld den
heitijd met de helft. Zeiden wij in
ons vorig verslag, dat de grond
voorVisser's laudaanwinning een drup
peltje aan den emmer mocht heeten, wat
de vermindering der aardhoopen betreft,
zoo'n klein druppeltje is het toch niet;
de geheele aardwal op het terrein z<lve is
leeds dcor de stal ionssloot opgeslikt
en dat is toch geen kleinigheid.
Behalve het heien en bet wegrijden der
aarde trokken nog een drietal zaken deze
week ieders aandacht. Ten eerste de tri
bune aan de buitenzijde der schutting aange
bracht, die het den werklieden gemakke
lijk maakt de wagens met zand op het
terrein te ledigen; ten tweede de verkoop
van het kistenhout onder de werklieden
bij den bouw betrokken; en ten dei de de
geurige rook, die de heimachine uitblaast
en bet zuidelijk marktterrein niet tot de
uitlokkelijkste plaatsen maakt om eens
een praatje te houden. Als er ergens een
luchtje aan is dan is het aan die rook en
wie nooit is zwart gemaakt kan nu profi-
teeren.
Vrijdag zijn eenige grondwerkers weer
beginnen te graven aan de laatste, de
Zuiderfondamentssleuf. De aarde uit die
sleuf wordt op den hoogen wal bij Go-
vers gekruid en van het marktterrein
is weer aan die zijde een strook voor
grondberging afgestaan. Dat dit alles
de levendigheid op het terrein weer ver
meerdert, spreekt van zelf. Aardig is het
te zien, hoe de kinderen, van de ver
gunning der heeren opzichters gebruik
makende, in het middaguur een lange
rij van kijkers en kijksters vormen bo
ven op den Westelijksten aardwal, 'tls
vooral het nieuwe heiblok dat nieuws
gierigen trekt door zijn geweldig sissen
en dampen. Het ding lijkt net een prop
penschieter, die met den steel op een hei
paal steunt en waarvan de koker door
den stoom op en neer bewogen wordt
langs dien staanden steel. De stoom wordt
door een lange slang van uit de machine
naar en in den koker geleid. Men zegt,
dat het blok 4 slagen in de minuut
doet en dat aantal zal zeker vrij juist
zijn, want een heipaal is door de krach
tige opvolger van den 900 ponder be
trekkelijk gauw in den grond geslagen.
Den volgende week zal het torenhei
werk wel gereed komen.
De Godsdienst-oefeningen beginnen om
Va ure, des voormiddags.
17 Mei, Geen dienst.
24 le Pinksterd. Ds. A. W. v. Kluijve.
25 r 2ePinksterd. Ds. A. W. v. Kluijve.
31 Ds. A. W. v. Kluijve.
7 Juni, Ds. A. W. v. Kluijve.
14 Juni, Geen dienst.
21 Ds, A. W. v. Kluijve.
26 Ds. A. W. v. Kluijve.
Ingeschreven van 13 15 Mei 1896.
Geboren Willem, zoon van Cornelis
Wit ec van Trijnte Korver, Catharina
Erancina, dochter van Jan Boekei en van
Erancina Swenne.
Ondertrouwd Geene.
GetrouwdKlaas Kant en Maartje
Harder. Willem Bos en Aagtje Droog.
Overleden Adriaantje Kos, oud 16 jr.
en 2 mnd., dochter van Arie Kos en van
Jantje Dikstaal.
5de Klasse Trekking van 13 Mei.
Prijs van f 1000No. 3582 6154 7550 14662
400: 688 1346 12402 17480
200: 1038 14613 19212
100: 2443 3429 4356 6695
8260 8501 8681 9643
14875 20013 20870
5de Klasse. Trekking van 15 Mei.
Prijs van f 1000 No. 858 3377
400: 10787 14350 19612
200: 775 4991 5012 8911
10082 19224
1003539 7520 9696 13445
15675 16092 17079
HOORN, 13 MEI 1896. Aangevoerd:
Kleine Kaas, hoogste prijs f 26.50 Com
missie f 23.—, Middelbare f aangev.
177 stapels, wegende 50168 Kilo.
ALKMAAR, 15 MEI 1896.
Kleine Kaas f 27.— Commissie 23.—
Middelbare f 24.aangevoerd 315 stapels,
wegende 115000 K.G. Handel goed.
ALKMAAR, 15 MEI 1896. Aangev.
Granen 218 H.L. als;
114 H.L. tarwe f65.6 af 6.15 HL rog
ge f 4.50 a HL. gerst, f
HL. chevalier ia 36
HL. haver f 3.a 3.20. 25 HL. boonen
paarden- f 4.35 a HL. bruine
f 9.75 a 11.50 HL. citroen- f 11a
HL. duiven- fa HL. witte
f 11,a—8 HL. erwten, groene-f
a grauwe f 15.— a vale
f a witte- f a
HL mosterdzaad, rood f a H. L,
geel f a HL. Karwijzaad
f a HL. Koolzaad f
HL. Ljjnzaad f a H.L.
Kanarie raad f a 1 HL. blauw
maanzaad f a
ZAANDAM, 13 MEI Aangevoerd: 15
stapels kleine Kaas, prijs f 23.
ENKHDIZEN, 13 MEI 1896. Heden
werden aangevoerd stapels kaas, prijs
per 50 KG.
De prijzen der zaden waren als volgt
Karwijzaad f 14.a f
Mosterdzaad i 8.— a f 14.Maanzaad
(6 50 a 6.—. Groene erwten 10.— a
fll.Vale erwton f 8.a 12.—. Wijker
Vale f7.— a 9..Grauwe erwten f 10.
a 13.Bruine boonen f 9.— a 10.25
Paardenboonen f 4.50 a 5.Gerst f 3.25
a 4.—, Haver f3.a 3.50.
Aangev.: Vette Varkens f.15 a —.19
per '/i KG. Magere Varkens f 13.a
f 20. p. st. Biggen f 4.— a 7.50 Scha
pen f 16.a 24.Lammeren f 6.—
a f 10.Konijnen f .55 a f 1.10 Kip
pen f —.75 a 1.25, eieren f 2.75 a l 3.—
per 100 stuks. Boter f0.50 f 0.52» per kop.
Hiermede onze hartelijke dank aan
Familie, VriendenBuren en Kennissen,
voor de felicitatie-kaarten en brieven in pro
za, poëzie en op geestig gebied; ook voor
de mondelinge toespraken, alsmede voor
de geschenken, zoo ruimschoots op den 12en
Mei ontvangen, bij gelegenheid van ons
vyi-en-twintig- jarig- huwe
lijksfeest.
D. KRAMER.
A. KRAMER-Klos.
SckageD, 15 Mei 1896.
Kastelein,
IN es.
2. HOOGZIJDE, SCHAGEN. p
i1 beveelt zich beleefd aan tot
g" LEVERING en REPA- *05
fcj REERING van alles wat tot *E^
g-1 den RIJWIELHANDEL be-
r- hoort.
-3
3
t»
fD
3
3
3
m
P
o3
Riiternon I,
Onmisbaar voor iederen houder vauYarkens.
Verkrijgbaar 60 Ct. per K.G.
SCHAGEN.
genaamd: „Het Hollandsche
Schaap", beste en goedkoop
st e in het gebruik.
Bekroond op de Landbouwtentoonstelling
1895 te Arnhem. Bekroond op de Land
bouwtentoonstelling 1895 te Edam met de
Verkrijgbaar bij
Jacob Snijder, Schagen.
P. van Driel,
C. Spaans, Nes, bij
P. Klerk Az. te Sint—Maartensbrug,
Hoofdagent den heer W. D. Kaan.
Groote Keetes, Callantsoog.
EDAM.
van de firma
EEN
Nieuwste ModelleD. Solide. Laagste prijzen.
Groote sorteering Heerendassen.
Aanbevelend,
Laagzijde, B 66.
Voorhanden:
REKKING VAK
Woensdag 13 Mei '96.
De eerste prijs i 10.is heden gewonnen
door L. van Beveren, Appelmarkt B 8, Zie-
rikzee. De 2e prijs f10.W. Meerman
Loods, Molenstr. Bronwershaven; de 3e
prijs f5.Wed. K. A. van den Berge te
Brninisse.
lederen Woensdag ten 2 uur Verloting voor
IEDER TOEGANKELIJK, Kloveniersburgwal
No 25 Amsterdam.
en
in verschillende soorten en kwaliteit, ver"
krijgbaar in den Boekhandel van
LAAN, Schagen.
