ilfditi Nicms-, Atmititie- LuüiitUiL op Donderdag 29 October a, s. winterscliool. Eiits-ïiiter-Laiilioifuloül Sonda? 25 October 189S. 40ste Jaargang Ufo. 3145. Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en Z a t e r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst. INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger. UitgeverJ. WINKEL Bureau: SCHAOKS» Laan, 1) 4. Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60. Afzonderlijke nummers 5 Cents. ADVERTENTIEN van L tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Bij dit Nummer behoort een Bijvoegsel. Ge meenteSchagen Bekend ma kin gen. GROOTE te S c h a g e n, Binnenlandsch Nieuws. COURANT. POLITIE. Ter Secretarie dezer gemeente zijn inlich tingen te bekomen omtrent een omstreeks de Schager kermis gevonden gou den broche. Burgemeester enWethouders van Schagen, brengen bij deze ter algemeene kennis, dat tegen ultimo November a. s. in hunne gemeente zal geopend worden, de voor de provincie NOORD-HOLLAND. Zij hopeD, dat de uitkomst zal leeren, dat de Regeering eene gelukkige keuze heeft gedaan; door Schagen voor de vesti ging dier school aan te wijzen. Ieder, die er van overtuigd is, dat goed vak-onderwijs voor vee- en bouwboer eene levenskwestie is geworden dat land bouw en veeteelt slechts door genoegzame theoretische ontwikkeling van den land bouwer of veehouder vooruit kan gaan dat toch eene goede bewerking en verbe tering van den grond eene oordeelkun dige bemesting; eene juiste voedering van het vee enz. enz. slechts verkregen wordt door kennis, en dat die kennis, kan worden opgedaan aan voor melde landbouwschool, werke naar vermo gen mede, om deze school aan haar doel te doen beantwoorden. Van hoe groot belang het daar gegeven onderwijs is, heeft de J. L. 1. Groneman te Wieringerwaard in het bijvoegsel der Schager Courant van 18 October j.1. zóó helder en juist uiteengezet, dat Burge meester en Wethouders dezer gemeente niet beter meenen te kunnen doen, dan daarnaar te verwijzen. Belangstellenden zij voorts medegedeeld, dat het stuk van den heer GronemaD ter secretarie alhier voor een ieder ter inzage is nedergelegd. Eindelijk vestigen Burgemeester en Wet houders er de aandacht op, dat mede ter Secretarie ter lezing ligt, de instructie voor Rijkslandbouwleeraren in Ne derland dat tot Rijkslandbouw- 1 eer aar voor Noordholland is benoemd de directeur der landbouwschool te Scha gen, de heer C. IMobel, door wiep alle verlangde inlichtingen omtrent de winterschool worden verstrekt, en dat de leerlingen voor den weldra te openen cur sus zich zoo spoedig mogelijk bij den direc teur dienen aan te melden. Schagen, 22 October 1896. Burgemeester eu Wethouders: S. BERMAN. .De Secretaris, DENIJS. Het bestuur der Liberale Unie heeft een flinke daad gedaan het heeft te gen de vergadering, die 14 Nov. a.s. zal plaats hebben, een tweeledig pro gramma aan de orde gesteld, een alge meene beginselverklaring en een ver- kiezingsprogram. Daarmede is de pas afgesneden aan hen, die beweren, dat in bet program der Unie te veel omge haald wordt, en dat al wat er in ver meld wordt, toch niet tot uitvoering komt, en tevens wordt hierdoor voorkomen, dat men, zich bij de Liberale Unie aansluitende, voor een program voor een aanstaande campagne, niet weten zou, hoe mon in andere zaken zou willen of moeten handelen. Klare wijn wordt er nu in allen geval geschonken. Over het algemeen programma heb ben wij nu niet in bijzonderheden te treden. Het komt in hoofdzaak overeen met het vroeger medegedeeld ontwerp, en daarmede hebben wij onze instem ming betuigd, ook wat de leidende ge dachten betreft. Yelen hebben tegen het ontwerp als bezwaar ingebracht, dat men die leidende gedachten niet kon vinden. Wij vonden ze wel en hebben ze indertijd aangewezen, maar nu wor den zij in een beginselverklaring vooropgesteld. In een begeleidend schrij ven wordt een pleidooi gevoerdvoor het op nemen dier beginselverklaring, dat men overbodig zou kunnen achten, eene mee ning intusschen, die wij geenszins dee- len. Als een verwijt tegen het ont werp-program heeft men doen gelden, dat het zooveel bevatte, waarmede iede- een het eens kon zijn. Men zag daarbij over het hoofd wat nu voor uit gezegd wordtdat men wil voort bouwen op den grondslag der bestaande constitutioneele instellingen en volks rechten, die men wil verdedigen tegen eiken aanval, van welke zijde ook. Daarmede kie3t de Liberale Unie partij eenerzijds tegen de clericalen, ander zijds tegen de socialisten, die ieder op hun wijze, als hun beginselen doorwer ken, de bestaande grondslagen willen veranderenHet is goed, dat dit voor opgesteld wordt, want daardoor is het program niet alleen een vereenigings- punt voor alle vooruitstrevende vrijzin nigen, maar ook een scheidingsmiddel tusschen vrijzinnigen eenerzijds en cleri calen en sociaal-democraten anderzijds. Doch eene andere scheiding wordt ook beoogd, en ongetwijfeld bereikt, door het tweede uitgesproken beginsel dat bij bet ter hand nemen van sociale vraagstukken er naar getracht worde, alle bevoorrechting van het kapitaal te doen ophouden, de belangen van den arbeider tot hun recht te doen komen. Ziedaar een middel om uit de groote, liberale partij hen te doen afscheiden, die conservatief van nature, wel zoo'n beetje aan sociale maatregelen willen mededoen, maar liefst toch niet verder gaan dan onvermijdelijk noodzakelijk 18. Dit alles geldt voor het partijprogram, dat, zooals wij vroeger bij de bespre king van het ontwerp reeds aantoonden, op onderscheiden gebied in het licht stelt, welken weg wij te bewandelen hebben. Dit is wel te onderscheiden van het verkiezingsprogram. Beide programma 's zijn wel uit el kaar te houden want zij hebben een ge heel verschillend doel. Dit blijkt o. a. uit het kiesreebtvraagstuk, waarin het bestuur o. i. geheel naar eisch stelling neemt, wat te meer aanbeveling ver dient, omdat daarover zoo veel en veler lei en zoo ongezond wordt geredeneerd. In het partijprogram wil het bestuur bet oude standpunt handhaven uitbrei ding van het kiesrecht, zoo ruim moge lijk en met losmaking van eiken band met de belasting Dit is het beginsel. Dit is het doel, waarnaar men te streven beeft. Dit is, wat men in de toekomst hoopt te bewer ken. Maar nu, vooralsnog, legt men zich bij het verkregene neder, omdat, hoe on bevredigend de nu tot stand gekomen regeling ook moge wezen, het een eisch van goede staatkunde is, eerst de erva ring uitspraak te laten doen. Dit is, naar onze meening, het volkomen juiste stand punt. Na al wat er voorgevallen is, is er van onze geestverwanten niet te wach ten, dat zij met de tot stand gekomen kieswet tevreden zouden zijnmaar het zou van hunnen kant ook niet verstan dig zijn, nu reeds dadelijk weer het kies- rochtvraagstuk' aan de orde te stellen en daarmede zooveel andere, nuttige za ken weer voorloopig van de orde van den dag af te voerenwant dit is toch wel zekerals de kiesrechtstrijd aan de or de blijft, in dien zin dat men dade lijk naar eene nieuwe oplossing streeft, dan komt er van andere plannen en maatregelen zoo goed als niets. Werkt men daarentegen geregeld aan andere plannen voort, dan zal het on voldoende der kiesrechtregeling zich zelf openbaren. Wat de andere plannen betreft, daar omtrent is een keuze gedaan uit het groot aantal punten van het partijprogram. Die zal men wel algemeen gelukkig achten, want het bevat do nommers, die reeds van verschillende, meer rechtsche en meer linksche zijden zijn op den voor grond gesteld, en welker oplossing men tot zekere hoogte reeds voldoende voor bereid kan achten. Ten deele hebben zij reeds een onder werp van voorbereiding uitgemaakt, ten deele heeft de publieke opinie er zich zoo duidelijk en krachtig over uitgespro ken, dat men wel mag aannemen, dat uitvoering van dit werkplan in een wet gevende campagne zeer goed mogelijk is. ij: Over de verschillende punten van dit werkplan zullen wij wellicht in een vol gend nummer nog een on ander zeggen; nu wenschen wij nog slechts een algemeene opmerking te maken. Het is deze dat men beide ontwerpen nu moet beschouwen in het licht, waarin zij moeten worden gezien: dat is, niet ieder in zijn eigen licht maar in het licht dat ons allen beschijnen kan; met andere woorden: als ieder nu gaat ziften en uitpluizen, of men dit of dat niet nog wat anders zeggen kan; of er niet een enkel onderwerp bij op of een ander van af kan, dan komt men niet, waar men wezen wil. Men moet, deze ontwerpen beoordeelende, op den voorgrond stellen kan ik mij er mee vereenigen? Dat is, bevat het datgene, dat ik onvermijdelijk noodig aclit; bevat het nieis, waartegen ik onoverkomelijk bezwaar heb? Is het antwoord op die vragen bevredigend, dan mag en kan en moet men er zich bij aansluiten. behoudens natuurlijk ieders vrijheid om in de algemeene vergadering op 14 Nov. te trachten, eventueele verbeteringen te doen aannemen. Wanneer in dien geest de ontwerpen behandeld en vastgesteld worden, dan kunnen zij den grondslag uitmaken van een gezonde partijvorming en tevens den weg banen voor een krachtige werkzaamheid in de aanstaan de parlementaire campagne; want voor de verwezenlijking van haar werkpro gram zal de vooruitstrevend-vrijzinnige partij zonder twijfel steuD vinden bij velen, die haar partijgprogram als zoo danig niet kunnen onderschrijven. Aan de Kiesvereenigin- gen-Leden der Liberale Unie werd het volgende schrijven verzonden Binnen kort zult U een oproeping ontvangen voor eene Algemeene Vergadering van Afgevaardigden tegen Zaterdag den 14en November a s. In die vergadering zullen 1°. huishoudelijke aan gelegenheden moeten worden afgedaanen zullen 2°. betreffende het Hervormings-programma aan de be raadslaging en stemming der Afgevaardigden onder worpen worden twee ontwerp-besluiten, die in de Bijlage van dezen brief zijn opgenomen. Het ontwerp Hervormings-programma wordt U voorgelegd in overeenstemming met de opdracht der Algemeene Vergadering van 22 Juni 1895. Zooals het thans luidt, is bet door ons opgemaakt nadat het, ingevolge onzen brief van 30 December 1895, in vele van uwe vereenigingen werd besproken en nadat de uitslag dier bespreking door ons met aandacht werd overwogen. De reden, die ons er toe geleid heeft om naast het ontwerp Hervormingsprogramma nog een tweede waarbij eenige belangrijke hervormingen op den voorgrond zijn gebracht, als het ware een programma van urgentie, aan uwe goedkeuring te onderwerpen, is medegedeeld in de overweging van het daarop betrekkelijk Ontwerp-besluit (II). Aan die medcdeeling hebben wij zeer weinig toe te voegen. Uit de verslagen der bij de Liberale Unie aange sloten kiesvereenigingen is ons gebleken, dat men in onzen kring van de booge urgentie der daar genoemde maatregelen vrij algemeen overtuigd is. Het zal er vooral op aankomen, bij de verkiezingen van 1897, candidatcn te vinden, die uit Volle overtuiging tot het tot stand komen van die hervormingen willen meewerken. Het ontworpen Hervormings-programma (Ontwerp besluit 1) bevat een lange reeks van wenschen ten aanzien van wetgeving en regeeringsbeleid, die dat erkennen wij gaarne niet alle binnen eenige jaren kunnen worden afgedaan. Hoeveel trouwens b.v. in een vierjarige periode onder de leiding van een krachtige regeering kan worden tot stand gebracht, is bezwaarlijk met eenige zekerheid te voorspellen. Met de hervormingen in hot tweede Ontwerp besluit genoemd, mag zeker niet worden gedraald. Maar dit behoeft geenszins te beletten, dat ook andere onderwerpen met spoed worden ter hand genomen. Terwijl b.v. de hoofden van enkele ministeriëele departementen bezig zijn met het voorbereiden van z g.n. sociale wetten, kunnen immers ook andere departementen men denke b.v. aan die 'van Financiën en Koloniën gelegenheid vinden op hun terrein belangrijke maatregelen aan de orde te stellen. Ten slotte nog ditHet ontwerp Hervormings programma hebben wij door enkele étyi»s<?7-overwegin- gen doen voorafgaan. op de meer De verklaring, in de tweede overweging, dat de Liberale Unie onze constitntioneele instellingen en volksrechten tegen eiken aanval, van welke zijde ook ondernomen, wil gehandhaafd zien, moge misschien velen overbodig schijnen, bij de vaststelling van een politiek programma is zij naar de mcening van uw Bestuur op hare plaats, als aangevende den grondslag waarop behoort te worden voortgebouwd. In eene volgende overweging is weergegeven, welk beginsel voor de sociale wetgevingspolitiek, naar de meening der Liberale Unie, leidend richtsnoer moet zijn. Die beginseluitspraak is tronwens dezelfde, welke reeds de Algemeene Vergadering van 32 Juni 1895 aannam in hare motie, waarbij zij aan bet Bestuur de samenstelling van een ontwerp-programma opdroeg. Het is onze vurige hoop, dat de Liberale Unie, door in de richting der U voorgedragen besluiten werkzaam te zijn, moge bijdragen tot verhooging van de geestelijke en stoffelijke welvaart van het geheele volk, tot bevordering van vrede en rechtvaardigheid in de maatschappelijke verhoudingen. AMSTEBDAM.17 October 1890. Het Bestuur der Liberale Unie G. A. VAN HAMEL, Voorzitter. E. E. VAN RAALTE, Onder-Voorz- H. GOEMAN BORGESIUS. E. FOKKER. D. DE KLERK. R. MACALESTER LOUP. L. MICHIELS VAN KESSENICH. IV. L. P. A. MOLENGRAAFF. P. RINK. W. P. RUYSCH. J. W. C. VELLEGEN. P. J. DE WIl'T, Secretaris. I. De Liberale Unie" in hare Algemeene Vergadering van 14 November 1896 Overwegende dat voor haar de tijd gekomen is tot het vaststellen van een staatkundig programma, geschikt om te strekken tot vereenigingspunt voor alle vooruitstre vende vrijzinnigen dat voor de gezonde ontwikkeling van ons staat kundig leven noodig blijft de handhaving van onze constitutioneele instellingen en volksrechten tegen iederen aanval, van welken kant ook ondernomen, maar dat daarmede gepaard moeten gaan ingrijpende hervormingen ter bevordering van de geestelijke en stoffelijke welvaart van bet geheele volk dat bovenal op het gebied der sociale vraagstukken krachtig de hand aan het werk moet worden geslagen, opdat in de wetgeving elke bevoorrechting van het kapitaal ophonde, de belangen van den arbeid en den arbeider tot hun recht komen, en in het voor zoover de wetgeving invloed uitoefent verdeeling der maatschappelijke goederen, rechtvaardigheid worde betracht Besluit vast te stellen het volgend HERVORMINGSPROGRAMMA. 1. Ten aanzien van het kiesrecht blijft de Liberale Unie, in overeenstemming met wat in 1891 en in 1894 door haar beleden werd, een zoo ruim mogelijke uitbreiding van het kiesrecht, los van eiken band met belastingen, noodzakelijk achten. 2. Ten aanzien van de sociale vraag stukken worde van den wetgever verlangd instelling van Kamers van arbeid, met toekenning van gelijke rechten aan werkgever en werkman regeling van het arbeidscontract, tot hetere verzekering van de wederzijdsche rechten en ver plichtingen; de nadere regeliug van de pachtovereen komst, ter voorkoming dat de eigenaar alle risico ten nadeele van den pachter brenge en hem recht matige veigoeding voor aangebrachte verbeteringen onthoude beperking van overmatigen arbeids duur, ook voor volwassen mannelijke arbeiders, en verzekering van een wekelykschen rust dag, zooveel mogelijk den Zondag; invoering vau een stelsel van verplichte verzekering tegen de nadeelen waaraan de arbeid blootstaat, tengevolge van ongevallen, ziekte, invaliditeit en ouderdom, en zulks, althans voor invaliditeit en ouderdom, ten deele op kosten van den Staat: vaststelling van bepalingen tot ingrijpende verbe tering van woningstoestanden; hervorming van het onteigenings-recht, noodzakelijk niet alleen met het oog op woningbouw, maar ook ter bevordering van productieve bearbeiding van onontgonnen gronden en van doelmatige uitbreiding van de bebouwde kommen der gemeenten meer afdoende behartiging van de volksge zondheid, ook door toezicht op de volksvoeding en het tegengaan van vervalsching van levens middelen meer ingrijpende maatregelen tegen drank misbruik; herziening der a r m e n w e t, tot verzekering der samenwerking van alle armbesturen en tot erkenning van den plicht der overheid, zoowel om nood te lenigen, als om voortwoekering van het pauperisme te keeren 3. Onafhankelijk van' wettelijke maatregelen behoort de overheid, waar zij, reehtstreeks of middellijk, als werkgeefster optreedt, tegen misbrnik van werkkrachten te waken, o. a. door voorschriften omtrent arbeidstijd en loon. 4. Ten aanzien van de volksopvoeding zijn dringend noodzakelijk; invoering van leerplicht, ook voor voortgezet of voor herhalingsonderwijs uitbreiding van vakonderwijs en bevordering van een practische richting bij het on derwijs behartiging van het lotvan verwaarloosde kinderen, waar noodig onder opheffing of beperking van de ouderlijke macht. 5. Herziening van het personenrecht en van het erfrecht, met name tot verbetering van den rechtstoestand der vrouw, zoo wat haar persoon als wat haar vermogen betreft, en in 't bijzonder tot waarborging van het recht der gehuwde vronw op de opbrengst van haar arbeid verbetering van den rechtstoestand van natuurlijke kinderen, in het bijzonder door opheffing van het verbod van onderzoek naar het vaderschap; uitbreiding van het erfrecht van den langstlevenden echtgenoot opheffing van de wettelijke erfopvolging van verwijderde bloedverwanten. O. Behartiging van de ontwikkeling van landbouw, veeteelt, handel eu n ij ver heid, niet door beschermende rechten, maar door ndere maatregelen, o.a. door verbetering van erkeers- en gemeenschapsmiddelen, ook tusschen afgelegen streken en de centra van bevolkingen, wat den landbouw aangaat, o.a. door verbreiding van landbouwonderwijs, door samentrekking van de bestuurstaak ten aanzieu der landbouwbelangen bij één der departementen van algemeen bestuur, door herziening van de bepolingen op het stuk vau de jacht. 7. Ten aanzien van het defensiewezen, bij welks inrichting rekening worde gehouden met de internationale verhoudingen, die in redelijkheid kunnen worden voorzien, en met de flnanciëele lasten, die zooveel mogelijk behooren te worden vermin derd regeling der levende strijdkrachten, met invoering van het stelsel der persoonlijke vervulling van den dienstplicht en met ophef fing van de schutterijen; nieuwe regeling van den rechtstoestand van den militair. 8. Invoering van administratieve rechtspraak; vereenvoudiging van het procesrecht tot verkrijging van snel en goedkoop recht en tot bespoedigde berechting van lichte vergrijpen. 9. Herziening der gemeentewet ter verzekering van een krachtiger werkzaamheid der gemeentebesturen, vooral op sociaal en hygiënisch gebied. 10. Op het gsbied der financiën: A. Gemeente-financiën: aan de gemeen ten worde van staatswege tegemoet gekomen in den druk, die het gevolg is van uitgaven haar in het rijksbelang opgelegd haar belastinggebied worde verruimd. B. R ij ks -financiën: een zuinig beheer, ter voorkoming van belastingverhooging, sta op den voorgrond mochten niettemin ingrijpende sociale hervormingen versterking van middelen onvermijdelijk maken, dan behooren daarvoor in aanmerking te komen, niet accijnsen op eerste levensbehoeften, maar debiet- reebten en soortgelijke indirecte beffingen op voorwer pen of verteringen van weelde, alsmede belasting op goederen in de doode hand hervorming in bet samenstel der belastingen worde voortgezet, door, met verlichting van den druk der minder gegoeden, bet beginsel van progressie, ook bij de successiebelasting, ruimer in toepassing te brengen. 11. Op bet terrein der koloniale staat kunde: bevordering van de vrije ontwikkeling der particuliere nijverheid, onder kraehtdadige bescher ming van de rechten en belangen der inlanders; hervorming van bet bestuur onzer Oost-Indische bezittingen, met name in de richting van overbrenging van een deel der bestuurstaak van bet centraal gezag naar onderdeelen maatregelen tot verbetering van de welvaart der West-Indische koloniën. II. De Liberale Uniein hare Algemeene Vergadering van 14 November 1896; Overwegende dat, met bet oog op de algemeene verkiezingen van 1897, bet noodig is, eenige der in haar „Her vormings-programma" genoemde maatregelen wegens hunne bijzondere beteekenis voor de welvaart van het geheele volk en voor de verbetering der maatschappelijke verhoudingen in dien zin op den voorgrond te brengen, dat zij van de te stellen candidaten verlangt, niet enkel dat zij instemming betuigen met de strekking van het geheele Hervormings-programma, maar ook dat zij van natenoemen maatregelen met volle overtuiging de urgentie erkennen dat de omstandigheden meebrengen, kiesrecht hervorming onder de urgente maatregelen voor het oogenblik niet op te nemen, omdat, hoe onbevredi gend de tot stand gekomen regeling van het kiesrecht ook moge wezen, het eisch van goede staatkunde is, niet op een nieuwe aan te dringen, zoolang de ervaring omtrent de uitkomsten der vastgestelde kieswet met betrekking tot het aantal kiezers nog geen uitspraak beeft gedaan Verklaart, als zoodanige hervormingen te beschouwen 1°. Invoering van een stelsel van verplichte verzekering tegen de nadeelen waaraan de arbeid blootstaat, tengevolge van ongevallen, ziekte, invaliditeit en ouderdom, en zulks, althans voor invaliditeit en ouderdom, ten deele op kosten van den Staat 2°. regeling van het arbeidscontract, tot betere verzekering van de wederzijdsche rechten en verplichtingen, beperking van overmatigen arbeidsduur, ook voor volwassen mannelijke arbeiders, en verzekering van een wekelijkschen rustdag, zooveel mogelijk den Zondag: 3U. vaststelling van bepalingen tot ingrijpende verbetering van woningstoestanden; 4°' herziening der armenwet, tot verzekering der samenwerking van alle armbesturen en tot erkenning van den plicht der overheid, zoowel om nood te lenigen als om voortwoekering van het pauperisme te keeren; 5°. invoering van leerplicht, ook voor voort gezet of voor herhalingsonderwijs 6°. regeling der levende strijdkrachten, met invoe ring van het stelsel der persoonlijke vervul ling van den dienstplicht en met ophef fing vande schutterijen; 7°. verbetering van den rechstoestand der vrouw, zoo wat haar persoon als wat haar vermo gen betreft, cn in 't bijzonder tot waarborging van het recht der gehuwde vrouw op de opbrengst van haar arbeid behartiging van het lot van ver waarloosde kinderen, waar noodig onder opheffing of beperking van de ouderlijke macht. Tengevolge van het bedan- ken van den heer Jè. Fraij als Secretaris-Pen ningmeester van den Ringpolder, is door het bestuur in zijne vergadering van den 14 dezer als zoodanig benoemd de heer Jb. Dam, Ambtenaar ter Secretarie te Haringcarspel. Devereeniging „Vooruit gang" te Alkmaar, heeft besloten, zich aan te sluiten bij de Liberale Unie. El- ken Dinsdagavond zal eeDe commissie uit het bestuur zitting houden om aan de aanstaande kiezers alle inlichtingen te verschaffen in verbaud met de nieuwe kieswet.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1896 | | pagina 1