Zondag 16 Mei 1897.
41ste Jaargang No. 3204.
Dit blad verschijut tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTEEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau: SCH1GKÏ, Laan, 3 4.
UitgeverP. TRAPMAN.
.MedewerkerJ. W 1 K E L,
Prijs per jaar f 3.—. Franco per post f 8.60
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere ri
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
meer 5 ct
Bij dit Nummer behoort
een Bijvoegsel.
Het Bestuur der afdeeling ffNoord-
Holland benoorden het IJ" van de
Nederlandsche vereeniging tot b e-
scherming van dieren, heeft
aan onze gemeentelijke aanplakborden
de volgende publicatie doen beves
tigen, waarvan wij den inhoud in het
belang der diercnbesclier-
III i HUT gaarne (ook langs dezen weg)
ter algeraeene kennis brengen
Dieren te mishandelen is laf en wreed.
Pijnig en martel daarom uw Vee
niet bij 't slachten.
Vervoer uw VEE, de arme, nuchtere
Kalveren vooral, zonder hen te doen
lijden.
Beroof de nuttige ZANGVOGELS
niet van hunne EIEREN of JONGEN.
Trap of sla uweTREKHONDEN niet
belast hen niet tot zij bezwijken
Ook de dieren hebben gevoel.
GemeenteSchagen.
Bekend m akin ge n.
Binnenlandsch Nieuws.
Nederlandsche Slagershond.
Landbouwcomité.
smai Niens-,
ït- Lailiimllai
Het Bestuur der afdeeling „Noord-
Holland benoorden het IJ"
der Ned. Ver. lol Bescherming
van Dieren.
POLITIE.
Ter Secretarie dezer gemeente zijn in
lichtingen te bekomen omtrent eene gevon
den portemonnaie, inhoudende eenig geld.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Schagen brecgen ter kennis van be
langhebbenden, dat wegens het invallen
van den Hemelvaartsdag op 27 Mei a. s.,
de gewone Donderdagsche markt Bldaar in
die week zal worden gebonden op Woens
dag.
Schagen, 11 Mei 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S. BERMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
Nadat de deputaten der antirevolutio
nairen te Utrecht vergaderd hadden, zijn
de afgevaardigden der r. kath. kiesver-
eenigingen daar ook bijeen geweest. En
het antirevolutionaire program van actie
is, zooal niet met opzet zoo gemaakt,
dan bij toeval toch zoo uitgevallen, dat
de Roomschen daarmee een heel eind
kunnen opschieten en op grond van dat
program tot samenwerking met de anti
revolutionairen besloten hebben.
Althans zoo heel in het alge
meen. Er zijn echter eenige „maren"
aan verbonden. Men zal met de anti
revolutionaire kiesvereenigingen in
overleg treden. En wat in de door de
vergadering aangenomen motie niet staat,
maar wat De lijd er bijvoegtmen zal
dien steun niet verleenen daar, waar
de keuze van een r. katholiek zeker is,
ook niet ddór, waar reeds nu een r.
katholiek zitting heeft. Men wil dus
houden, wat men heeft, en, al zei
dr. Schaepman in zijne rede ter toelich
ting der motie, dat men veel zou geven
en weinig ontvangen, men geeft toch
niet meer blijkbaar dan steun in die
districten, waar men toch weinig kans
heeft, zelf de zege te behalen. Dat
neemt niet weg, dat de steun voor de
antirevolutionairen waarde heeft, en dan
door hen ook wel zal worden aanvaard,
waar er niet tegenover gevraagd wordt
steun voor roomschen in districten, waar
deze niet al reeds zitting hebben.
Er is intusschen nog een ander
.maar". De antirevolutionairen van de
linker- en van de rechterzijde sturen
weer op elkaar aan en er schijnt een
plannetje in de maak, om de districten
tusschen de rechtsche en de linksche
candidaten om en om te verdeelen. Dat
zou nu voor die twee groepen misschien
^.e ttendoch wat zegt De lijd nu
a weer „Dat niet alle antirevolutio
naire candidaten voor ons (de roomschen)
gelijke waarde hebbendat het in be
paalde districten gemakkelijker zal val
len, de overgroote meerderheid der
katholieke stemmen te doon uitbrengen
op den antirevolutionair A. dan op den
antirevolutionair B., spreekt zóó zeer van
zelf, dat men van de zijde van hen,
wier belangen in dezen strijd met de
onzen (die der roomschen) zullen samen
gaan, ten bate der gemeenschappelijke
zaak wel op eenigen tact en eenige
tegemoetkoming zal mogen rekenen."
Ja, daar heeft De lijd wel gelijk in.
Maar hoe moet het dan gaan met de
eerljjke verdeeliug tusschen linksche en
rechtsche antirevolutionairen, als, zooals
wel eenigszins te verwachten is, de
rechtschen meer in den smaak der
roomschen vallen en ook gemakkelijker
tot samengaan te bewegen zijn P
Er is nu nog eene andere zaak. Het
is te doen Dr. Schaepman heeft liet
verklaard om eene christelijke meer
derheid. Daarvoor zullen de roomschen
meegaan met hen, die ook volgens
Schaepman wel eens hunne „erfvijan
den" genoemd zijn, maar van wie men
verwacht, dat ook zij offers zullen willen
brengen voor de zegepraal der christe
lijke beginselen
Maar, als dat het doel is, waarom
zondert men dan de christelijk-histori-
schen van dat bondgenootschap uit
Dat zijn toch ook christenen En zij
staan als protestanten althans den anti
revolutionairen op christelijk gebied
nader dan de roomschen
Wij zouden zoo meenen, dat, als het
inderdaad noodig ware, in ons vaderland
de belangen van den godsdienst in het
algemeen, van het christendom in het
bijzonder te verdedigen tegen wie dan
ook, de christelijk-historischen daar
toe even goed geroepen zouden zijn, en
zeker geroepen zouden worden. Dat
men hen uitsluit niet alleen, maar dat
men zich met gelijke felheid tegen hen
kant, is een bewijs, dat het bondgenoot
schap een ander doel heeft, dan gods
dienst en christendom te verdedigen.
Dit alles gaat intusschen buiten ons
om en wij hebben ons in dat gehaspel
niet te mengen. Hoe de clericalen den
te behalen buit verdeelen en of zij
daarbij al dan niet gebruik maken van
de diensten der christelijk-historischen,
die wel godsdienst en christendom, maar
geen clericalisme willen, ligt buiten het
terrein onzer beschouwingen. Wat ons
wel aangaat is ditwat men ons zeiven
aanwrijft en hoe hoog de waarde is,
waarop de strijders voor eene christelijke
meerderheid die zelve aanslaan. Men zou
verwachten, dat die waarde heel hoog
zou zijn. De zegeningen, die daarvan
het gevolg zullen zijn, worden op hoo-
gen toon verkondigd. En, wie de wel
sprekendheid van Dr. Schaepman kent,
kan het zich levendig voorstellen, hoe
zijn gehoor in geestdrift ontvonkt is
voor de christelijke meerderheid. En
toch
Toch is er iets, dat voor de room
schen hoogere waarde heeft. Zij willen
voor eene christelijke meerderheid veel
doen, zij willen veel geven en weinig
terug ontvangen, zij willen zelfs hunne
erfvijanden helpen kiezen, maar één ding
willen zij niet.
Het is in de motie eenigszins om
floerst en bedekt te kennen gegeven,
maar Dr. Schaepman zei het met ronde
woorden
„De katholieken willen eene christelijke
meerderheid, maar één prijs willen zij
daarvoor niet betalende opheffing van
de plaatsvervanging".
Inderdaad, het staat zoo in de versla
gen, die de roomsch-katholieke bladen
zelve hebben opgenomen 1
Christelijke beginselen, eene christelijke
meerderheid, heel mooi maar het
voorrecht van plaatsvervanging gaat toch
dat alles te boven
En diezelfde redenaar, die zoo het
eerstgeboorterecht zijner partij verkoopt
voor een schotel linzenmoes, die een
voorrecht van de bemiddelden stelt boven
al de door hem zoo schoon bezongen
zegeningen van eene christelijke meerder
heid, durft van de liberalen te zeggen
„Onder de liberalen zijn zeer zeker
mannen van karakter, en men zou ver
keerd doen, ze allen over één kam te
scheren. Zij allen echter hebben één
ding gemeen ze meenen, dat men God
niet uit den hemel moet halen. Yan
God als den grondslag van den staat, van
God's souvereiniteit, van God's waarheid
en 'gerechtigheid willen zij niet weten.
Om de munt kan mea nog een rand
schrift maken„God zij met ons",
maar in de wetgeving met God rekenen
wilden zij niet."
Heel veel zullen wij over dit onder
werp niet zeggen. Wij hebben het er
vroeger meer over gehad. Wij hebben
hier te doen met eene kwaadwillige
voorstelling, die den indruk moet geven,
alsof „de" liberalen van God en gods
dienst niet weten willen. Zij meenen
inderdaad, dat men God niet uit deu
hemel moet halen, en bedoelen daarmee
o. a., dat men de menschen niet plaat
sen moet voor de keuze tusschen eene
christelijke meerderheid en het voorrecht
der dienstvervangingdat men God en
godsdienst niet moet gebruiken als een
wapen in den staatkundigen strijd. Doch
niet, omdat zij met God in de wetge
ving niet rekenen willen. Er zijn onder
de liberalen even goed oprechte geloo-
vigen, als er onder de katholieken en
orthodoxe protestanten menschen zijn,
die den naam, dien zij voeren, schande
aandoen.
Voor die geloovigen is echter het ko
ninkrijk Gods eene zaak, die niet komt
met uiterlijk gelaat, eu is de godsdienst
niet een feestgewaad, dat zij nu eens
aantrekken eu dan eens afleggen, dat zij
b. v. aan den kapstok hangen, als zij
in dat gewaad de plaatsvervanging bij
de militie zouden moeten derven. Zij
zien in den godsdienst niet eene staats
leer zij luisteren niet naar de stem
van den onfeiibaren paus te Rome, noch
naar den niet minder onfeiibaren dr.
Abraham Kuyper te Amsterdamzij
luisteren naar de stem van hun geweten;
die leidt hen bij hun zitten en hun op
staan, bij hun denken en hun sprekeD,
bij hun rusten en hun bandelen, in het
dagelij ksch leven en op staatkundig ge
bied het is hun geen uithangbord,
maar levonsbeginsel, een beginsel, dat
hen leidt bij al hun doen en al hun la
ten, niet als een uitwendig voorgeschre
ven leefregel, maar als een innerlijke
drang, om al te doen, wat hun geweten
hen als goed heeft doen erkennen.
"Waar wij er tegen op komen, dat
aan de kerkelijke partijen bij uitnemend
heid het karakter van godsdienstigheid
zou toekomen, moeten wij met nog te
meer nadruk van ons werpen het ver
wijt, dat het liberalisme tot grondslag
van het bestaan Yan den mensch maakt
den grooten ego. Integendeel, terwijl
de bij uitstek kerkelijke partijen, bij
voorkeur zich verdiepten in de zuiver
heid der leer, hebben de liberalen meer
dan zij oog gehad voor het hoofdbegin
sel des ChriatendomsHeb God lief bo
venal. Dit is het eerste gebod. En het
tweede daaraan gelijk isheb Uwen
naaste lief als U zei ven. Liefde tot God,
zich openbarende in liefde tot den naas
te, bij voorkeur tot de verdrukten, de
zwakken, de ongelukkigen, dat is het
liberale levensbeginsel in School en
Kerk, in Staat en Maatschappij.
En nu wat moeten wij tot alle deze
dingen zeggen Moeten wij nu met de
N. R. Ct. jammeren„aaneensluiting,
aaneensluiting, aaneensluiting anders
gaan wij ten gronde
"Wij wenschen onze kalmte te bewa
ren. Als wij ten gronde moeten gaan, zal
dat met en zonder aaneensluiting moe
ten geschieden. Als de roomschen en an
tirevolutionairen willen samengaan, zul
len zij dat niet laten of doen, omdat wij
al of niet aaneengesloten zijn. Als zij
te zamen de meerderheid niet hebben,
zullen zij die ook niet verkrijgen, als de
liberalen eerst in twee groepen stemden.
Wie wij bij de herstemming stemmen
zullen, zullen we later zien. Nu nemen
we onze eigen candidaten of gaan slechts
mee met de zoodanigen van de rechtsche
groep, waarvan wij verwachten mogen,
dat zij mee den weg der hervormingen
zullen opgaan.
Doch buitendien over die zegepraal
der clericalen maken wij ons ook zoo
erg ongerust niet. Dat is te zeggen
wij achten het niet onmogelijk, dat zij
nu de zege behalen, al is dat nog lang
zoo zeker niet. Zij zullen echter aan
die zege niet veel hebben. De heer
Schaepman heeft gezegd, dat de antire
volutionairen en roomschen erfvijanden
genoemd worden. Dat is eene verzachten
de uitdrukking, met het oog op de nu
gewenschte verhouding. Het tijm erfvij
anden. Het zijn erfvijanden juist op
dat gebied, waarop zij de gemeenschap
pelijke zegepraal moeten benuttigen. Na
tuurlijk, dat er maatregelen kunnen ge
nomen worden, die wij niet kunnen goed
keuren, dat er bestuurd zal worden in
eene richting, die de onze niet is dat er
benoemingen zullen plaats hebben meer
naar het geloof, dan naar de verdienste.
Dat alles is te duchten. En daarom ra
den wij ieder aan te trachten die ge
beurlijkheid te voorkomen en te trachten,
eene niet-clericale meerderheid te vormen.
Maar als er eene clericale meerderheid
komt, dan zal die uiteenspatten, zoodra
zij haar eigenlijk doel wil najagen, dat
is, den staat te vervormen naar kerkelij
ke inzichten, want, dan zullen de Room
schen en de Calvinisten ieder hun eigen
God uit den Hemel halen en iü de wetge
ving met hun eigen God willen gere
kend zien. Dan zal de onverzoenbaar
heid der Roomsche en der Calvinistische
kerkleer aan het licht komen en zal de
meerderheid uiteenspatten, die, welke
offers men er van weerszijden ook voor
over heeft, als zij tot stand komt, blij
ken zal, op een zandgrond te zijn ge
bouwd, omdat de grondslag niet bestaat
uit christelijke levensbeginselen, maar
uit kerkelijke leerstelsels, die, onderling
mot elkander in strijd zijnde, geen
hechten samenhang bieden!
Tot notaris te Obdam is be
noemd de heer H. B Gottmer, can-
didaat- notaris te ALKMAAR en plaats-
vervangend-Griffier bij het Kantonge
recht aldaar, tevens werkzaam ten kan
tore van den heer Mr. F. H. G. van
der Roeven, advocaat en procureur.
De heer C. Lely is v e r h i n-
derd geworden, den 21en dezer te Zijpe
voor de kiezers op te treden. Als lid
der commissie voor de eind-ex3mens der
Polytechnische School te Delft is hij ver
plicht dien dag eene vergadering bij te
wonen.
In verband met de groote uitgestrekt
heid der gemeente Zijpa en met de daar
aan grenzende gemeenten Callantsoog en
Petten, is den heer Lely thans verzocht
I in de Zijpe op twee plaatsea te komen
sprekeD. Plaats en tijd zullen later bekend
worden gemaakt.
Landbouw-crediet.
In de jongste vergadering van aandeelhou
ders vau de uaamlooze vennootschap Noord-
hollandsch Landbouw-crediet is in plaats
van wijlen den heer mr. A. P. de Lange
met algemeene stemmen gekoz.n tot ge
delegeerd commissaris de heer mr. W. C.
Bosman te Alkmaar, en herkozen als
lid vau de commissie van advies de heer
G. Bos Wz., OU DORP.
De heer d. P. Staalman is d e
candida&t der antirevolutionairen ia het
district BRIELLE.
Czaar Peterfeesten.
Een der voornaamste bijdragen tot vie
ring van het Czaar Peterfeest te ZAAN
DAM zal de opvoering van het tooneel-
stuk zijn, dat door den heer G. J. Honig
te Zaandijk vervaardigd is. In de vorige
week heeft de auteur het manuscript in
eene goed bezochte vergadering der veree
niging „Vondel", san wie de opvoering
is opgedragen, voorgelezen, eD volgens de
Zaanl. Ct., is de indruk zeer gunstig ge
weest. Een groot aantal personen uit deu
tijd van Czaar Peter's verblijf te Zaandam
in de Augustusweek van het jaar 1697
treden er in op en behandelen met elkan
der de bijzonderheden, op dat verblijf be
trekking hebbende en spreken over toestan
den te Zaandam uit dat jaar. Het stuk
is getiteld: Pi» ter Michaelofl, onder wel
ken naam de Czaar te Zaandam kekend
was, en bestaat uit vier bedrijven, spelen
de in het huisje op het Krimp, op de
scheepswerf van Rogge en in het hai3 van
den koopman Calff. Vooraf gaat een be
drijf sis inleiding tot het stuk, een ijsta-
fereeltje op de Voorzsan voorstellende,
hetwelk niet weinig tot het sncces van
de uitvoering zal bijdragen.
De Nederlandsche Slagershond hield
dez.-r dagen te ROTTERDAM zijne jaarlijk-
sche algemeene vergadering. De vergade-
dering werd geleid door den heer E. M.
S. van Santen, voorzitter van het be
stuur van den Bond, die in herinnering
bracht het resultaat van het petitione-
ment van den Bond in zake de quaestie
van de uitzonderingswet, door de Tweede
Kamer om advies in handen gesteld van
den minister van justitie, die, zooals spre
ker van betrouwbare zijde heeft vernomen,
zich zijnerzijds tot andere departementen
van algemeen bestuur, enz. om advies
heeft gewend.
Uit het jaarverslag van den secretaris,
den heer Joh. Heijnen, bleek o. m., dat
de Bond meer en meer in bloei vooruit
gaat, tellende hij thans 18 afdeelingen
met 774 leden.
In 1898 zullen bij de
Paaschtentoonstelling,
hetzij te Alkmaar, Scha
den of Purmerend, me
dailles namens deu bond
beschikbaar worden ge
steld.
De heeren J. A. M, Prankemolle en J.
J. Rooijers, die aan de beurt van aftre
ding waren, werden als leden van het
Uondsbestunr herkozen.
Tot plaats, waar de volgende bondsver
gadering zal worden gehouden, is Haarlem
gekozen. Hld.
Treurige dood. Te DON
GEN is een 15-jarige jongen, die zich
vermaakte met in eene schuur aan een
touw rond te slingeren, met zijn hoofd
tegen een paal aangeslagen, waardoor hij
bewnsteloos werd. De jongen is aan de
gevolgen overleden.
De antirevolutionaire
kiesvereeniging te OOSTEREND op Tes-
stl heeft tot candidaat bij Je verkiezing
op 15 Juni gesteld den heer A. P. Staal
man.
In de vr ij dagavond ge-
houden vergadering van de afd. Het Witte
Kruis te Schagerbrug is beslo
ten, een regen waterbak te stichten te
Oudesluis en de heer H. Feisser
werd benoemd tot afgevaardigde naai de
algemeene vergadering.
Tengevolge de sluiting
der grenzen voor den invoer van hollandsch
vee in Duitschland en België, is de prijs
van het vleesch in de prov. Groningen vrij
wat gedaald. In de veenkoloniëo dier prov.
betaalt men voor prima qualiteit rund-
vleesch zonder been 821/285 en met
been 40 cent per 1/s kilogram; prima
kalfsvleesck zonder been kost 4C cent,
met been 32 Yj85 cent per l/2 kilo.
Door het provinciaal be-
stuur van Noord-Holland is heden bij
enkele inschrijving aanbesteed: Het verbe
teren der Rijkszeewerken op het eiland
Wieringen, provincie Noord-Holland.
(Raming ƒ25.000.) Minste inschrijver J.
Hermans te Wieringen, voor 20.880.
Naar de N. Bred. Ct. ver-
neemt, wordt te BREDA gedacht aan de
oprichtiug van een exporthandel in ge
slacht vee, dat in bevroren toestand zal
worden uitgevoerd naar Engeland.
In den Hortus botanicus
te UTRECHT bloeit thans eene uit Mid-
dec-Amerika komende orchidee, met niet
minder dan ruim 600 fraai geteekende,
sierlijk gevormde bloemen.
-Te SAPPEMEER is woens
dagnamiddag een moord gepleegd. Twee per
sonen uit Muntendam, beiden Slor ge
naamd, kregen ruzie. De jongste stak den
oudste een mes in de zijde. De gewonde
is aan bloedverlies bezweken en de dader
gevankelijk naar Winschoten overgebracht.
De bewoner van perceel
97 (boven), Utrechtschestraat, AMSTER
DAM, was den eigenaar eenige huurpen
ningen scheldig en daarom reeds eenige
malen aangemaand, te vertrckkeD, waaraan
hij echter niet voldeed. Daarom werd
eeu eigenaardig dwangmiddel aangewend.
Drie personen klommen namelijk, op
last van den huisheer, vaD perceel 95 op
97, en in een ccgwenk was 't dak ontbloot
vau pannen, zoodat de bewoner thans atn
weer en wind is blootgesteld.
De huishoudelijke en eene algemeene
vergadering van het Nederlandsch Land
bouwcomité zal worden gehouden op
dinsdag 25 Mei, des voormiddags elf uur