Zondag 13 Januari 1398.
42ste Jaargang No. 3275.
INGEZONDEN.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau: SCHIOÜM, JLaan, JD 4.
UitgeverP. TRAPMAN.
MedewerkerJ. WIKKEL.
Prijs per jaar f 8.Franco per post f 8.60.
Alzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen,
EERSTE BLAD.
GemeenteSchagen,
B ekendmakingen.
Het HOOFD van het PLAATSE-
LIJK BESTUUR der Gemeente
SCHAGEN, brengt bij deze ter ken
nis van de ingezetenen dier gemeente,
dat het kohier No. 3 van de
belasting op bedrijfs- en andere in
komsten over het belastingjaar 1897/98
op den llden dezer door den heer
Directeur der Directe Belastingen te
Amsterdam, is executoir verklaard en
op heden aan den heer Ontvanger der
directe belastingen binnen deze ge
meente ter invordering is overgegeven.
Ieder ingezeten, welke daarbij be
lang heeft, wordt alzoo vermaand op
de voldoening van zijnen aanslag be
hoorlijk acht te geven, teneinde alle
gerechtelijke vervolgingen, welke uit
nalatigheid zouden voortvloeien, te
ontgaan.
Schagen, den 14 Januari 1898.
Hel Hoofd van het Plaatselijk Bestuur
voornoemd,
S. BERMAN.
Binnenlandsch Nieuws.
LANDBOUW.
Het Landbouw-Blauwboek.
VAN DER MEULEN.
SCMAGER
Atieieei ïitiii-,
COURANT.
limttitiE- Lulkiiiilii
Door deuKerkeraadder
Ned. Hercormde Gemeente te Barsin-
gerhorn is tot predikant beroepen Ds.
Qldetnan te Ouderkerk.
Donderdag brandde te Ou-
desluis de boerenwoning af, bewoond door
deu heer Jb. MosJc. Oorzaak onbekend.
Men meldt uit Alkmaar:
Ongeveer eeu half jaar geleden vermis
te iemand, die zich bij een barbier liet
scheren, zijn gouden iiug, dien hij een
oogenblik bad afgelegd om zich na de be
werking het aangezicht te wasschen. De
ring was nergens op te sporen. Onmid
dellijk werd aan diefstal gedacht, en al di
rect had men zeker persoon op het oog,
dien men voor deu verdachte hield. Er
werd aangifte bij de politie gedaan, doch
de verdachte, die zich onmiddellijk, en nog
vóór de diefstal bekend was, had verwij
derd, was nergens meer te ontdekken.
Kort daarop werd hij dan ook in het Alge
meen Politieblad gesignaleerd, aanvankelijk
zonder resultaat. Door de marechausée
in Overijsel bij Steenwijk is hij thans
echter aangehouden, waarna bleek, dat bij
steeds onder valschen naam gezworven
had en den gonden ring had verkocht aan
een koopman in goudeu en zilveren werken
te Amsterdam, waar hij thans spoedig werd
herkend. De dader ie hier aangebracht en
ter beschikking van de justitie gesteld.
Exame n-w e r k.
Op gezag van de Bossche Ct. vermel
den wij onderstaand procesverbaal, opge
maakt door een sollicitant naar de betrek
king van agent van politie in een ge
meente, alwaar de liefhebbers een kleine
proeve moeten afleggen, om te zien, of zij
eene hehoorlijke hand schrijven en zonder
al te groote taalfouten hunne gedachten
op papier kunnen brengen.
Persesranbaal.
De 18 Janrë 1898 hep ik als amte-
naar bekaliceett Jan van Hooft, oud 22
Jaar Wegens hedeleD, aan het hnis van
Piet Hofmans in de Zoutstraat.
Waar hij met een tas met Papier in
de hand de straat lansliep. Des naami-
dags om 9 uur hep ik hem bekaliceerd
en na den midag om vier uur, liep hij
nog de straat langs, als of hen een hond
achter de veren zat, Mij dunkt dat zoo
een vend nog meer vanplanwaa te begin
gen en, daar on straf verdiend heeft.
Dos Heeren ocrdeeld daarover het geen ik
u voor schrijf.
(Handteekening)
Politi Achgent.
De verschillende proe
ven met mergelbemesting in Friesland ge
nomen, zoowel cp bouw- als weilanden,
beantwoorden niot aan de verwachting. De
meeste landbouwers houden zich aan stal
en kleiaarde, met bijvoeging van kunst
mest.
Moord te LEUR (Br.)
Op de volgende wijze wordt melding
gemaakt van een moord, die te Lear heeft
plaats gehad.
De ruim twintig-jarige dochter van ze
keren S. te Leur, die gewoon was van
zondag tot zaterdag bij den hovenier F.
te werken, was niet op tijd in haar dienst
teruggekeerd. F. liet vragen, waar het
meisje bleef en kwam nu tot de ontdek
king, dat zij sedert zondagavond, nadat zij
de ouderlijke woning had verlaten, spoor
loos verdwenen was. Allerwegen werd nu
gezocht, met het gevolg, d*t de stiefvader
het lijk zijner dochter vond liggen in een
heg dicht bij Attelaken, onder genoemde ge
meente. De ongelukkige hg met afge
sneden hals en eenige wonden op het ge
laat. Alles toonde aan, dat zij zich vree-
selijk moet hebben verzet tegen haar
moordenaar. Moordtuig werd in de na
bijheid niet gevonden. De stiefvader, half
krankzinnig van smart, waarschuwde zelf
de politie. Twee personen zijn gearresteerd
als verdacht, de misdaad te hebben bedre
ven.
Aan de Prov. Nbr. Ct. wordt uit Leur
geseind, dal bet onderzoek in de zaak
van het vermoorde meisje zware vermoedens
oplevert tegen F., bij wiens ouders de
vermoorde dikwijls ging kaartspelen.
Da andere verdachte, de boerenarbeider
van Beek, heeft zijn alibi kunnen bewijzen.
Het heeft aan H. M. de Ko
ningin-Weduwe, Regentes, behaagd bij
besluit van 12 dezer no. 24, met ingang
van 15 dezer
1. te benoemen tot minister van ma
rine den gepensionneerden vice-admiraal,
oud—commandant der zeemacht in Neder-
hndsch Oost-Indië, jhr. J. A. Röall,
adjudant in buitengewonen dienst van
H. M. de Koningin j
2. den minister van oorlog, generaal-
majoor K. Eland, eervol te ontheffen van
het hem tijdelijk opgedragen beheer van
het Departement van marine, met dank
betuiging voor de in deze betrekking be
wezen diensteD.
Jhr. J. A. Röall heeft den leeftijd van
60 jtar bereikt.
Hij is de broeder van den minister
van bnitenlandsche zaken in het vorige
Kabinet.
Leerplicht.
Naar Het Vad. verneemt, is het wets
ontwerp op den leerplicht gereed en zal
het eerstdaags aan den Raad van 8tate
worden toegezonden.
Naar Pruisen.
Uit het Oostelijk deel der provincie
Groningen schrijft men
Van hier zijn nog voortdurend tal van
arbeiders aan de overzijde der grenzen, ten
deele zelfe ver van honk, werkzaam.
Sommigen ijn in Pruisen nog al goed
aangeland. Echter zijn lang niet allen
ook maar half tevreden. Misschien had
den ze te hooge verwachtingen. Een feit
is misschien, dat sommigen zich door fraaie
voorspiegelingen om den tuin hebben laten
leiden.
Iemand nit Nieuwolda ging b. v. naar
den vreemde in de verwachting, een mooi
heerenbaantje deelachtig te zullen worden.
Als hij maar mennen kon, zes paarden
tegelijk. Na, daar zag hij wel kant toe.
De f 300 plus vrijen kost en inwoning en
misschien nu en dan nog een aardig buiten
kansje lachten hem toe.
ToeD hij echter ter plaatse kwam, bleek
het, dat zijn werk zou bestaan in
planken sjouwen, en dat overigens alles
hem door gekleurde glazen was voor
gesteld. In het land van protectie blijken
de zegeningen daarvan niet zoo bijster
groot. Wel gelukt het Dog, een goede
daghuur te makeD, maar alles is er pe
perduur.
Het oordeel der Groningers, meest vrij
gezellen, is daarom ook „Oost, West
Thuis best." Daarom is een deel dezer
tijdelijke „uitlanders", met Kerstmis te
ruggekeerd met het plan, na de heilige dagen
weer te gaan, maar stilletjes thuis geble
ven. Men kon in den vreemde bijna niets
overhouden en daar was het toch om te
doen. lel.
- Omtrent een brand te
STIENS wordt in de Leeuw. Ct. het vol
gende gemeld:
De boerenhuizinge, die hier in den nacht
van maandag op dinsdig afbrandde, staat
even buiten STIENS, dicht by het voor
malige Tol hnis.
Behalve in een vroeger als wagenhuis
gebruikte woning, waarin een huisgezin,
wordt deze huizinge bewoond door drie
gezinnen, waaronder dat van G. Haitsma,
den persoon, bij wien de bekeade inbraak
van Britsam werd gepleegd. H. woont
daar met eene meid-hnishoudster, een
bloedverwante.
Te tien uur waren allen reeds ter rus
te. 't Zal half elf geweest zijn, toen de
bunrman nog iemand zeer bedaard het
heem zag oploopen, doch verder werd
aan dezen niet gedacht. Te elf uur moet
nog iemand gepasseerd zijn, die niets van
brand had bemerkt, en te twaalf uur viel
het dak reeds in, H. meende eerst, dat
het ontzettend hagelde en ontwaakte daar
door. Rook en brandlucht maakten hem
evenwel met iets anders bekend.
Pogingen om het vee te redden, konden
niet meer worden aangewend, zoodat 5
paarden, 8 koeien, 2 hokkelingen, 4 scha
pen en 16 konijnen in de vlammen om
kwamen. Ongeveer 24 weiden hooi ver
brandden, benevens wat boonen- en
erwtenstroo van den buurman op het Tol-
nuis.
Alleen de voorkamer is blijven staan
doch is in die mate gehavend, dat zij on
bewoonbaar is.
De brand wordt algemeen aan kwaad
willigheid toegeschreven,
Biljarten.
Uit GRONINGEN wordt aan de Veen-
dammer Ct. gemeld
Op sportgebied is dezer dagen in een
veel bezocht koffiehuis hier ter stede iets
zeldzaams vertoond. Het gold namelijk een
biljartwedstrijd tusschen twee joDge fabri
kanten, de heeren C. en v. H., vurige
sportlui, die, gelooven we, op 't gebied van
biljart-matches nu het record wal zullen
hebben geshgen.
De heer C. voelde zich namelijk zóó
veel sterker dan zijn tegeapartij,
dat hij dezen uitdaagde tol een
match van honderd partijen. Elke partij
zou bestaan uit 100 punten, op welk aan
tal de heer C. zijn tegenpartij nog 10
voorgaf; verloor de heer C., dan betaalde
hij v. H. f 1000, terwiji deze voor elke
verloren partij slechts f 10 had te dokken.
Als C. dus van de honderd partijen
één enkele verloor en negen-en-negentig
won, kwam hem dit nog juist op f 10 te
staan. Dan, de godin Fortnna lachte den
moedigen kampioen niet toena acht-en
twintig partijen te hebben gespeeld had hij er
reeds twee, dus f 2000, verloren
En de treurige afloop van den met zoo
veel moed aangevangen reuzenstrijd zal
zijn, naar wordt bericht, dat de heer C.
voor een civiel sommetje ds verplichting,
om de honderd partijen af te spelen, zal
trachten af te koopen.
Door het departement van binnenland-
sche zaken is uitgegeven het Blauwboek
van den landbouw over 1896-1897, zijnde
eene verzameling van verslageD, betrekking
hebbende op de van wege het Rijk ge
subsidieerde proefvelden, het landbouwon
derwijs, de rijkslandbouwproefstafions, het
veeartsenijkundig onderwijs en de paarden-
en reefokkerij, als tak van staatszorg.
Het boek neemt steeds in omvang toe
en heeft thaDS bijna 800 bladzijden de
eerste jaargang, vier jaren geleden, bevatte
nauwelijks de helft. In dezelfde mate is
het cijfer der bijdragen, op de staatsbe-
grooting toegestaan voor landbouwonder
wijs en al hetgeen daarmede verband
houdt, geklommen. Het is bijna verdub
beld en bedroeg f 397.930. Bijna de
helft hiervan (f 169130) zijn kosten
van de hoogere land- en boschbouwschool
te Wageningen, namelijk f 97000 voor
tractemeuten van hooger en lager perso
neel en f 72130 voor onderhond van ge
bouwen, aanvulling van verzamelingen,
administratie en huishoudelijke uitgaven.
De rijkslandbouwproelstations kosten te
zamen aan tractementen van directeuren,
ambtenaren en bedienden f 37000 cd aan
onderhoud en huur van gebouwen, admi
nistratie enz. f 40050. Voor elf rijksland-
bonwleeraren en drie rijkstuinbouwleeraren
werd uitgekeerd een bedrag van f 31000
aan traktementen en bovendien voor sub-
sidiën, ten behoeve van zuivelconsulenten
in verschillende provinciën en voor de
winterlandboawcnrsnsse.n en verder onder
wijs in land- en tuinbouw en houtteelt
nog f 52800.
Voor de opleiding van onderwijzers voor
lager landbouwonderwijs was f 3000 be
stemd en bijna f 31000 voor kosten,
voortvloeiende nit de oprichting en in
standhouding van winterscholen j terwijl
f 14.500 over de gezamenlijke provinciën
verdeeld werd voor de kosten van aanleg
en exploitatie van proefvelden.
Van dit laatste kwam het grootste be
drag, f 1700, ten bate van Noord-Bra
bant, het kleinste, t 649, voor Noord-
Holland.
Het Blauwboek bevat uitvoerige be
schrijvingen dezer proefvelden en van de
resultaten, daardoor verkregenbijna 800
bladzijden worden door haar ingenomen.
Welk een verschil zij opleveren in de
onderscheidene provinciën blijkt ook hier
bij terwijl Noord-Brabant eene ruimte
inneemt van 40 bladzijdenheeft Noord-
Holland genoeg aan een viertal.
Uit het verslag van de rijkslandbouw
school blijkt, dat in 1896 de cursus werd
aangevangen met 227 leerlingen en 2
toehoorders; van deze behoorden 78 tot
de hoogere burgerschool, 57 tot afdeeling
A, 64 tot afdeeling B en 33 tot den voor
bereidenden cursns voor technische ambte
naren bij het boschwezen in Ned. Indië.
Ook werd nog .landbouwkundig onderwijs
gegeven aan vier officieren van den inten
dance-cursus.
De examens ter verkrijging eener akte
van bekwaamheid voor middelbaar onder
wijs in landbouw- en tuinbouwkunde en
houtteelt werden aan de rijks-landbouw
school afgenomen.
Voor landbouw hadden zich aangemeld
8 cmdidaten, die allen slaagden, terwijl
aan één, die de akte voor houtteelt ver
langde, deze niet kon worden uitgereikt.
Ook de examens voor de akte lager
landbouwonderwijs hadden te Wageningen
plaatsvan 47 candidaten, die zich had
den aangeboden, kon de akte aan 32 wor
den verleend.
Deze toeneming van aspiranten, zoowel
als de gunstige uitslag, waren te danken
aan de lessen, die door de rijks-landbouw-
leeraars in verschillende provinciën aan
onderwijzers gegeven worden. Zij hadden
plaats gewoonlijk in halfjaarlijksche cur
sussen, te Heerenveen, te Deventer, te
Zwolle en te Enschedé, te Groningen, in
het Westland, te Goes, te VHertogenbosch
en te Bergen-op-Zoom, te Hoorn, te
Sch.agen en te Sittard.
Uitvoerig worden de programma's en
reglementen medegedeeld der landbouw-
winterscholen te Groningen, Goes, Sittard,
Dordrecht en SchageD, welke gemiddeld
ieder door 20 leerlingen werden bezocht,
en der tuinbouw-winterschool te Naaldwijk,
die het eerste jaar geopend werd met 11
leerlingen.
Oader de vakscholen, die eene rijkssub
sidie genieten, behooren de Gerard Adri-
aan v. Swieten-scholen, de zuivelscholen te
Bolsward en die der Geldersch-Overijsel-
sche Maatschappij van Landbouw en ein
delijk de vereeniging Landbouwonderwijs te
Middelharnis, die allen in uitbreiding zijn
toegenomen.
Wat de lagere winter-cursussen aanbe
langt, worden er 7 genoemd voor Noord-
Brabant, 10 voor Gelderland, 2 voor Zuid-
Holland, 5 voor Noord-Holland, 1 voor
Zeeland, 8 voor Friesland, 4 voor Overij
sel, 6 voor Groningen en 8 voor Drente,
terwijl in Utrecht en Limburg geene cur
sussen werden gehouden. Van alle cur
sussen wordt mededeeling gedaan van den
leergang, het aantal leerlingen, de resul
taten enz.
Eene afzonderlijke rubriek in het Blauw
boek wordt ingenomen door al hetgeen
vanwege den staat geschiedt ter bevorde
ring der paarden- en veefokkerij, zoowel
als het reglement en het verslag van de
veeartsenijschool te Utrecht terwijl te
vens mededeeling wordt gedaan van de
cursnssen in hoefbeslag en de regeling be
treffende de opleiding van burgerhoefsme
den bij het legerdaaruit blijkt, dat 14
jongelui van deze laatste gelegenheid had
den gebruik kannen maken en dat aan
een vijftigtal smeden een diploma kon
worden uitgereikt, die de cursussen te
Nijkerk, Doetinchem, Steenwijk, Zaltbom-
mel of Winterswijk hadden bezocht.
De elf rijkelandbouwleeraren deelen, ieder
omtrent zijne provincie, een verslag mede
van hunne handelingen en bevindingen
waarbij min of meer nauwkeurige opgaven
betreffende laudbouw en veeteelt en den
economischen toestand in hunnen diénst-
kring. Voor zoover de zuivelbereiding aan
gaat wordt dit neg aangevuld door de.
naededeelingen der zuivelconsulenten in
Friesland, Zuid-Holland en N.-Holiand
waarbij tevens melding wordt gemaakt
van de instructies der nieuwe consulenten
voor Utrecht, Gelderland en Limburg.
Ten slotte wordt nog een afzonderlijk
hoofdstuk gewijd aan alles wat betrekking
heeft op de handelingen en den toestand
der rykslandbouwproefstations ts Wage
ningen, te Goes, te Hoorn en te Gronin
gen, waarbij is opgenomen een over
zicht der uitkomsten van de" openbare
contröle, evenals de methoden, bij het on
derzoek aangenomen.
Uit het bovenstaande overzicht blijkt,
dat ieder, die iets verlangt te weten om
trent hetgeen verband houdt met de zorg
voor den landbouw van overheidswege, het
nieuwe blauwboek niet vruchteloos zal be
hoeven ter zijde te leggen. De prijs van
fl is ook zeker geen beletsel. N. R. Ct.
(Niet geplaatste ingezonden stukken
worden nimmer teruggegeven
Mijnheer de Redacteur
Het kan misschien zijn nut hebben het
volgende onder de aandacht van de lezers
van uw blad te brengen.
In het laatste No. van „de Vacature"
(een advertentieblad voor het Lager-,
Middelbaar- en Gy mnasiaal-Ondarwijs)staat
de volgende vraag
„Gaarne ontving ik opheldering omtrent
het onderstaande.
„Door het uitloven yan openbare be-
„loouingen en eereblijken kan het getrouwe
school bezoek vanwege het gemeentebestuur
worden aangemoedigd. In de M. v. T.
„staat verder De hier bedoelde belooningen
„en eeteblijken moeten (ik cursiveer) even
zeer voor het getrouw bezoeken van
bijzondere als van openbare scholen
„gegeven worden.
„Welke verhouding bestaat er tusschen
„het eerste kan en 'i later moeten t
„Worden met bijzondere scholen alie
„bijz. scholen bedoeld, of alleen die, ge
zoemd in art. 3, sub al. 8
„Moet bat moeten uit de M. v. T. als
„streng verplichtend opgevat worden P
„Kan eeu gemeentebestuur subsidie voor
„dat doel aan een R. C. school weigeren
„terwijl het wel gelden disponibel stelt voor
„de O. L. S.P
„Geelt het gem. bestuur van Amsterdam
„ook subsidiën voor dat doel aan alle bij-
„zondere scholen
„Bij voorbaat voor de beantwoording
„mijn dank.
(was geteekend) J. C. V.'
Het antwoord in datzelfde blad luidde:
„Zooals nit art. 83 blijkt, is het uitloven
„van belooningen enz. niet imperatief,
„indien het gem. bestuur zulks evenwel doet,
„dan is het in den geest der wet, dat
„het getrouw schoolbezoek wordt beloond,
„onverschillig of openbare, bf bijzondere
„scholen zijn bezocht.De gelden, uit de gem.
„kas daarvoor verstrekt, mogen niet enkel
„ten bate van kinderen der openbare school
„komen. De Min. meende dan ook met
„„moeten", dat geen onderscheid in dezen
„moet worden gemaakt, omdat de beloo-
„ning is voor getrouw schoolbezoek. Met
„bijzondere scholen worden bedoeld alle
„bijzondere scholen voor L. O. Beloo-
„ningen (dat is geen subsidie te weigeren
„aan R. C. kinderen, en wel te geven aan
„kinderen der O. L. S., zou o. i. niet
„mogen, omdat het hier de quaestie is van
„aanmoediging van getrouw schoolbezoek,
„en de gelden komen nit de openbare kas.
„Hoe het gem. best. van Amsterdam han-
'elt, is ods onbekend.'
Vanneer ik het bovenstaande lees en
tevens denk aan de voorlaatste gemeente
raadsvergadering van 1897, waarin de beer
Bijpost op eenen bescheiden toon zeide,
dat bij zich niet begrijpen kon, waarom
of dit (n.1, het verzoek om belooningen
enz.) niet eerder was opgekomen in het
brein van die heeren (het bestuur der
R. C. School) dan verwondert het mij,
dat genoemde heer zoo heeft kannen spreken,
vooral, omdat hij geheel en al den bal
missloeg. Veeleer, dunkt mij, had hij moeten
vragen, of het gem. bestuur zich niet aan
eene herhaalde oveitreding van de wet op
ons onderwijs had schuldig gemaakt, zoo
ja, op welke wijze zou men dan het plichtig
verzuim wederom het best kunnen her
stellen.
U, M. de R., dank zeggende voor de
opname, Uw Dienaar,
