Politiek (Wiekt ier week.
Heerhugowaard. Dekerkeraad
der Hervormde Gemeente heeft tot
predikant beroepen den heer ds. Miedema,
Anna-Paulowna.
W ïerxngeil heelt eene gelukkige wen- dat een kleine afdeeling. die toevallig oen
Brand Schagerbrug.
Dirkshorn.
Staten-Generaal.
Tweede Kamer.
Wieringen.
Buitenlandscli Nieuws.
beroemen, opdat alsdan afzendingen van
huwelijks-afkondigingen en andere spoed-
eischende bescheiden tijdig kunnen ge
schieden.
Hiervoor tot stemmen overgaande,
wordt de heer Sloot met 4 stemmen tot
Ambtenaar van den Burgerlijken Stand
gekozen. Op de heeren Slooves en lim-
merman was elk 1 stem uitgebracht,
terwijl 1 van onwaarde moest worden
verklaard.
Ten slotte deelt Voorzitter mede, dat
Burg. en "Weth. de gemeente-gebouwen
hebben onderzocht en de daaraan in dit
jaar noodige herstellingen hebben over
wogen.
Na mededeeling van den aard der
verschillende reparatiën, wordt besloten,
aan Burg. en W eth. de uitvoering hiervan
over te laten, en naar dat werk, 't welk
voor besteding vatbaar is, te laten in
schrijven.
In omvraag zegt de heer Timmerman
het zeer wenschelijk te vinden,
dat er een paar banken tegen het hek
op het schoolplein te Lutjewinkel werden
gemaakt, opdat alsdan de kinderen, welke
in het middaguur bij de school blijven,
daarop kunnen gaan zitten. Besloten
wordt, hieraan gevolg te geven, zoo dit
niet te veel kosten met zich brengt,
waarna de voorzitter de vergadering sluit.
Bijhetop 11 Mei te Am
sterdam gehouden examen voor on
derwijzeres is ook geslaagd Mej. J. Bol Cd.
van Barsingerhorn.
Op Woensdag den llen
Mei j.1. werd ten huize van Mej. de Wed.
Slotemaker de vergadering der afd Bar
singerhorn van het „Witte Kruis*
gehouden. Een twintigtal leden waren
aanwezig.
Door den secretaris, den heer Br.
Beekerwerd Verslag uitgebracht over
den toestand, waarin de afdeeling verkeert.
Uit dit verslag bleek, dat de veree-
niging uitstekend werkt en steeds ster
ker wordt. Het aantal leden bedraagt
thans 156. Geschikte verplegingsmidde-
len, waaronder verbandkisten en eene
ijsmachine, zijn aangeschaft, en geduren
de het afgeloopen jaar zijn 175 maal
voorwerpen in bruikleen afgegeven. Op
eene enkele uitzondering na, viel over de
geregelde terugbezorging der geleende
verplegingsmiddelen niet te klagen.
Wat dit verslag nog meer belangrijk
maakte, was de beschouwing Over den
ziektetoestand in het afgeloopen jaar. In
de wijken de Kreil en Poolland hadden
zich gevallen van typhus voorgedaan,
doch in de laatste maanden van '97 en
de eerste maanden van dit jaar waren
zeer weinig ziektegevallen van verschil
lenden aard voorgekomen.
Opmerkelijk noemde spreker het, dat
juist in Noord-Holland bij het heerschen
van het gevreesde mond- en klauwzeer
onder het melkvee, tegelijk zoovele ty-
phusgevallen zich hebben voorgedaan,
zoodat er naar het verband gezocht
wordt tusschen deze verschijnselen onder
vee en menschen.
In verband hiermede wees hij op de
schromelijke veronachtzaming van de
middelen, om het verspreiden van be
smettelijke ziekten tegen te gaan. Ge
woonlijk zijn de menschen bang voor
besmetting bij cholera, terwijl zij voor
typhus zich minder in acht nemen, en
toch is het gevaar van overbrengen van
de laatste ziekte grooter dan dat bij ge
vallen van cholera. Gelijk hij al vroeger
bij openbare lezingen had gedaan, gaf
ook nu spreker den ernstigen raad, om
steeds gekookte melk te gebruiken, ook
in thee of koffie, en niet zonder volstrek
te noodzakelijkheid huizen binnen te
gaan, waar besmettelijke ziekten heer
schen. Met deze aanbevelenswaardige
wenken eindigde Dr. Beeker zijn verslag.
Uit het verslag der commissie, benoemd
tot het nazien der rekening van den Pen
ningmeester, bleek, dat de afdeeling be
schikken kan over een batig saldo van
f 21.64.
Vervolgens werd met algemeene stem
men herkozen tot bestuurslid der afdee
ling, de heer E. Kluijver en werden ge
kozen tot Afgevaardigde ter Algemeene
Vergadering de heer Dr. Beeker en tot
diens plaatsvervanger de heer Ds. J. Kooi
man.
Bij meerderheid van stemmen werd
aan den afgevaardigde vrij mandaat ge
geven, zoowel bij de aanstaande verkie
zing van drie leden voor het Hoofdbe
stuur, als bij de voorgestelde wijzigin
gen in het toekennen van subsidie door
het Hoofdbestuur aan de Afdeelingen
van het Witte Kruis, zooals die voorko
men op de Agenda voor de Algemeene
Vergadering van 17 Mei a. s.
Nadat dit was afgehandeld, werd door
verschillende aanwezigen de wensche-
lijkheid uitgesproken en betoogd van
't in-gebruik-stellen van dreggen voor het
redden van drenkelingen. De ligging van
Barsingerhorn en Kolhorn beide aan
een stroomend, diep water, rechtvaardigt
wel eene geldelijke uitgave uit de eigen
middelen der afdeeling voor dit doel.
Op voorstel van den heer Bax werd beslo
ten, om eenige exemplaren vanOkhuijzen's
Dreg aan te schaffen, en die op nader
te bepalen plaats en wijze beschikbaar
te stellen bij voorkomende ongelukken.
De ansjovis-vangst
H 1 0 P daardoor zou zich 't geval kunnen voordoen,
ding genomen. De beide zouterijen, zoo
wel die voor het kantoor te Vlaardin-
gen, als die van den heer Hage te
Workum, hebben het druk.
Ook voor den heer Braaf te Medem-
blik komen belangrijke partijen aan.
Een sloep van Oosterland ving voor de
ze firma niet minder dan 59000 stuks
in één nacht. De prijs bedraagt 11 gld.
per 1000.
De geepvisschers hebben bet mede
druk en besommen zeer hooge prijzen.
Er zijn ongeveer 100 sloepen en schui
ten en booten voor de geepvangst.
Wij hoorden van een sloep met drie
netten, dat zij 28 tal had ge
vangen. Deze geep werd tegen 28
gld. het tal te Den Helder voor
aas verkocht. De geepprijzen zijn ech
ter aan sterke afwisseling onderhevig.
Genoemde prijs kan binnen enkele da
gen soms tot 10, ja tot 5 gld. terugloo-
pen. Voor genoemden visscher was de
ze prijs «Jus een extra buitenkansje.
De heer Lichthart, wiens woning en
gereedschappen bij den grooten brand
geheel verloren zijn gegaan, heeft van de
burgemeesters uit den omtrek vergunning
gekregen, de ingezetenen om geldelijke
bijdragen te verzoeken, opdat zijn gele
den schade de man was niet geassu
reerd zooveel doenlijk hersteld zal
kunnen worden.
Zij, die met aardscbe goederen geze
gend zijn, kunnen door ruime bijdragen
een oppassend man van verderen onder
gang redden.
Door denheer WTit te
Oudkarspel is op den 12den Mei j.1.
te Amsterdam met gunstig gevolg het
examen als onderwijzer afgelegd.
Het departement Winkel
der Maatschappij tot N. v. 't A. heeft
tot afgevaardigde naar de algemeene
vergadering, die den len Juni te Amster
dam zal worden gehouden, gekozen den
heer S. Vonkterwijl als afgevaardigde
volgens rooster is aangewezen de heer
J. Bakker. Tot plaatsvervangers zijn ge
kozen de heeren A. J. Onnekes en C. Meun.
In een tweede vergade
ring ter voorbereiding van de feesten te
Winkel, gehouden op Zondag 8 Mei
bij den heer A. Wit, is een voorloopig
program opgemaakt, dat aan den Raad
zal worden ter hand gesteld, en zijn geko
zen als voorzitter de heer Air. Sloos en
als secretaris de heer L. Beyntveld.
Verleden week zijn uit
de gemeente Winkel onder geleide
van den heer J. Knecht naar Gerresheim
in Duitschland vertrokken 5 personen,
die aldaar als bouwknecht of melkknecht
zijn geplaatst tegen een weekloon van
f 4 tot f 6 boven kost en inwoning.
Acht personen zijn er nu reeds heen en
er kunnen nog ongeveer 20 geplaatst
worden.
T e Winkel z ij n den 2en Mei
9 nieuwe leerlingen op school gekomen,
te Lutjewinkel 11 en te Groetpolder 12.
Het getal leerlingen op de drie scholen
in de gemeente bedraagt 240.
De uitslag van den Kolf-
wedstrijd, gehouden te Krommenie
10 en 11 dezer, is als volgt:
K. Booij te Krommenie, lste prijs met
147 punten, een verguld zilveren med.
en f 35.P. N. de Boer te Koog
a. d. Zaan, 2de prijs met 146 punten,
een zilveren kruis en f 25.A.
Schipper te Koog a. d. Zaan, 3de prijs
met 140 punten, een zilveren kruis met
f 15.G. L. van Vliet te Krom
menie, 4de prijs met 136 punten, een
zilveren med. en f 10.H. Ton te
Oudcarspel, 5de prijs met 134 pun
ten, een zilveren med. en f 5.—.
Voor de meeste punten in de le serie,
een zilv. med., W. Tensen, te Schel
linkhout, met 54 p. Voor de meeste
punten in de 2e serie, een zilv. med.,
C. Asjes te Schagen, met 50 p. Een
zilv. med. als corpsprijs voor de corps
kolvers te Krommenie, met 416 punten.
Een dito voor de corpskolvers van Koog
a. d. Zaan, mede met 416 p.
Op den avond van 10 Mei j.1 hield de
Afdeeling Harenkarspel van de Noordh.
Vereen, „het Witte Kruis" een vergadering
ter behandeling van den beschrijvingsbrief
voor de in de volgende week te houden
Algemeene Vergadering en het benoemen
van een afgevaardigde. Klein, zeer klein was
het getal der opgekomenen, maar in weer
wil daarvan werden door de aanwezigen de
te behandelen zaken con amore besproken.
De lange lijst van candidaten passeerde
allereerst de revue; door de afdeeling waren
in een vorige vergadering reeds twee can
didaten gesteld, n.m. de heeren J. G. van
Eden te Nieuwe Niedorp en H. J. Cal
koen te Edam en 't zoeken was dus al
leen nog maar naar een derden. De heer Dr-
Niemeijer te Monnikendam was de
gelukkige, die als derde candidaat door den
afgevaardigde zal gestemd worden. Bij dit
zoeken naar een candidaat gaf een der leden
zijn spijt te kennen dat hij in de vorige ver
gadering, toen de heer Van Eden candidaat
werd gesteld, niet kennis heeft kunnen
nemen van den geheelen inhoud van 't
voorstel N. Niedorp, Alkmaar en Purme-
renddan toch zou hjj zeker zjjn stem niet
gegeven hebben aan iemand, die te kennen
geeft „verzwaring der eischen, aan het
stichten van Afdeelingen gesteld" wensche
lijk te vinden.
In behandeling kwam nu het voorstel
van bovengenoemdè afdeelingen. Door geen
der aanwezigen werd dit in bescherming
genomen tegen de aanvallen, die het te
verduren had. Allereerst noemde men het
een verkeerden maatstaf, de subsidie te doen
afhangen van 't inkomen eener afdeeling;
donateur had met een ruime jaarlfjksche
bijdrage, meer subsidie ontving dan een
groote afdeeling, die dat genot miste. .In
't algemeen vond men de voorstellen druk
kend vooral op de kleine plattelandsgemeen
ten, waar dikwijls meer behoefte aan hulp
is, dan in plaatsen met een groote kom,
waar dikwijls buiten „'t W. K." om genoeg
zame hulp te verkrijgen is. 't Best kon men
zich vereenigen met het sub-amendement
Winkel, in verband met het amendement
van 't H. B. Met het oog op het belangrijke
van dit onderwerp werd besloten, voor deze
maal twee afgevaardigden ter Alg. Verg. te
zenden en een hunner een vergoeding voor
reis- en verblijfkosten uit de kas te geven.
Tot afgevaardigden werden alsnu gekozen
de heeren J. Swan en E. Meijer Drees
en tot plaatsvervanger de heer L.Eeuvers.
Vervolgens kwam ter sprake een voorstel
van den heer J a c. K e s e r, die echter
verhinderd was ter vergadering te komen,
waarom het op diens verzoek door den heer
E. Meijer Drees ter tafel werd gebracht.
Dit voorstel strekte, om in het reglement
een bepaling op te nemen, waardoor ook
niet-ingezetenen van Harenkarspel lid der
afdeeling zouden kunnen worden. Wegens
de bezwaren, aan een reglements-wijziging
verbonden, begreep men echter, dat het be
ter was het reglement in dezen onveranderd
te laten.
By de rondvraag deelt de magazijnmees
ter, de heer A. Blad, mede, dat er door
hem nog geen filtern zijn besteld, omdat hij
eerst wenschte te weten, hoe groot de in
houd er van moet zijn. Wordt besloten, voor
de school te Dirkshorn er een aan te schaf
fen van 23 L. en voor die te Kerkebuurt en
te Waarland een van 16 L. inhoud.
Nogmaals komt ook de slootkwestie ter
sprake, die in vorige vergaderingen een punt
van discussie heeft uitgemaakt. Dat de
toestand ter plaatse slecht is, is uitgemaakt
dat er verbetering kan aangebracht worden
ook, schijnt het. Maar wie zal dat betalen?
Dat is de vraag. Laten we eerst eens on
derzoeken, hoeveel een gewenschte verbete
ring moet kosten, „'t Witte Kruis" is hier
wel niet de eerst-aangewezen persoonlijkheid,
om die kosten op zich te nemen, maar wie
weet: „Eendracht maakt macht;" als Ge
meente, Kerk en Witte Kruis samenwer
ken wilden, zou de goede zaak misschien
tot stand komen.
Hierna sluiting.
PERSOONLIJKE DIENSTPLICHT.
Zitting van Donderdag 12 Mei.
Aan de orde is de wijziging en aanvulling der
militiewet.
De Voorzitter verzoekt de qnaestie der vrij
stellingen te behandelen bij de amendementen.
De heer Travaglino zal bezadigd, niet verbit
terend optreden tegenover de Regeering. Reeds 7
jaar geleden bracht hij zijn bezwaren in tegen de
invoering van persoonlijken dienstplicht. Wat hy
toen zeide, blijft heden nog waar.
Wat de wet zelf betreft, overwegend bezwaar heeft
hy tegen de invoering op 1 September, omdat hy
vreest, dat de inwerkingtreding een sterke dissonant
zal zijn in de a. s. nationale feestviering,- ontkent
hy, dat de groote meerderheid van het volk den maat
regel als sociale hervorming wenscht, terwijl mili
taire redenen niet overwegend zyn. Overigens meent
hij, dat zoolang de vrijstellingen gehandhaafd blijven,
een specifiek katholieke quaestie bij de wet niet
gemoeid is.
Hierop treedt spr. in beschouwingen over het
verband van de afschaffing der dienstvervanging en
de legerhervorming.
Ook ziet hij de consequentie er van niet in, dat
de afschaffing der plaatsvervanging ook opheffing van
nummerverwisseling noodig maakt. Hoe dit zy, dit
wetsontwerp is zijns inziens een eerste stap tot
verhooging der financieele en persoonlijke lasten.
Hy bestrijdt ook het argument der sociale rechtvaar
digheid, voor dit ontwerp aangevoerd. Dat dienst-
plicht zal leiden tot betere onderlinge standenwaar-
deering kan hij evenmin toegeven. Dat samenbrengen
zal de ontevredenheid slechts voeden. Zijn conclusie
is, dat invoering van den persoonlyken dienstplicht is
in strijd met 's lands belang.
De heer Pyttersen brengt der Regeering hulde
voor de indiening dezer wet, die een einde zalmaken
aan een schromelyk voorrecht. Hoe nog aanhangers
der remplaceering gevonden worden, verklaart Spr.
uit onbekendheid met de kwade praktijken, bij de
plaatsvervanging toegepast.
W ie daarmede beksnd is, kan deze menschonteerende
handelwijze niet verdedigen. Deze wet zal daaraan
een einde maken en het millioen, dat in de zakken
der belanghebbenden, nl. kroeg- en bordeelhouders,
vloeit, zal wordeu bespaard. Reeds daarom is de
afschaffing toe te juichen, ook uit een oogpunt van
sociale rechtvaardigheid. Want alleen de vermogende
is in staat zich te bevrijden van den last, van niet-
vermogenden gevorderd. En wordt plaatsvervanging
afgeschaft, dan zal aan de bloedbelasting haar vinnigste
angel worden ontnomen en zal in de minste woning
doordringen, dat het woord sociale rechtvaardigheid
geen ijdel woord is en geen revolutie noodig is om
misstanden weg te nemen, zoodat de maatregel veel
kan bijdragen tot demping van de klove, die tusschen
de verschillende standen gaapt. En dan zal blijken,
dat bezit niet fier se behoeft te leiden tot egoïsme
en het stelsel van afkoop uit het leger gebannen wordt.
Intusschen maakt hy het ontwerp geheel los van
elk toekomstig stelsel van legerorganisatie, omdat hij
niet geneigd is de lasten voor de natie te verzwaren.
De heer V er menlen ziet in het ontwerp een
poging, om een einde te maken aan een recht, waaraan
een groot deel van het volk zeer gehecht is, gelijk
hieruit blijkt, dat 2000 ouders zich zware offers
fetroosten, om hun zoon of pupil in den dienst te
oen vervangen. Trouwens, hij ontkent dat bet geld
grootendeels in de zakken komt van remplaqantenbazen.
Zijn er misbruiken, hy is bereid ze weg te nemen.
Maar vaak wordt het geld goed besteed. De af
schaffing zal niet ten goede komen aan de minver
mogenden en de aanwezigheid der meergegoeden in
de kazernen zal de ongelijkheid doen toenemen.
Ook is het een feit, dat de kleine ambtenaar en
handwerksman van de plaatsvervanging gebruik
maakt, In België althans is gebleken, dat bet niet
juist de ryken zijn, die hun kinderen in den dienst
laten vervangen. Men behoude dus een recht, dat aan
alle maatschappelijke klassen voordeelen bezorgt.
Spr. tracht verschillende argumenten tegen de
afschaffing der vervanging te weerleggen, ten einde
nader te doen uitkomen, dat het beginsel niet los is
te maken van toekomstige legerhervorming en de
Kamer zich bepaald bindt tot een nog duurder leger-
stelsel dan het bestaande.
In ieder geval zou het wenschelijk zijn, de wet niet
in te voeren voordat de legerorganisatie is vastge
steld. 6
De heer Van Kol doet uitkomen, dat de Kamer
nog geheel in het duister verkeert omtrent de ge
volgen van deze wet, voor de vermeerdering der
geldelyke en persoonlyke lasten, en acht dus duidelijke
verklaringen der Regeering hieromtrent noodig.
Welke zijn hare voorloopige plannen voor de toe
komst f Het is voor spr. de vraag, of de maatregel
zal leiden tot ondragelijk militarisme of tot algemeenen
weerplicht en oefenplicht liefst buiten kazerne
in de vrije lucht, in garnizoensplaatsen door middel
van vrye- en ordeoefeningen.
De menschenhandel houde op en hy gaat gaarne
mee met de afkeuring der Regeering tegen dezen
dienstafkoop en dat privilege. Het wetsontwerp
heft dan ook een klein deel op van het onrecht, dat
in Nederland bestaat. Overigens meent hij, dat de
loting door een ander middel moet worden vervangen
door een keuze, niet geleid door het toeval, doch
door recht en billijkheid, bijv. door strenge keuze.
De doodarmen vallen desnoods buiten den dienst
plicht, maar overigens moet iedereen dienen.
Hoe Spr. den ocfenplicht zou willen zien ingericht
met een weerbelasting voor de niet-dienenden, wordt
door hem in hoofdtrekken niteengezet. Bij de
vrystellingen moet volkomen gelykheid van rechten
schadevergoeding wegens krenking van rechten door
afschaffing der plaatsvervanging, en is ook voor
«chadeloosstellins: van het gezin, waaraan de lojell'8
zal men slechts
schadeloosstelling van het gezin,
onttrokken wordt. Op die wyze zal men
een kleine sociale hervorming hebben ingevoeld. Het
moet komen tot volkswapening, de weerbaarheid der
democratie, dau is voldaan aan de sociale recht
vaardigheid.
Zitting van Vrijdag 13 Mei.
De heer De Visser zegt zijn oordeel, omdat
hierbij, behalve de militaire, ook de maatschappelijke
quaestie is betrokken ,- 't geldt hier een ontwerp, dat
diep ingrijpt in het volksleven en dat de vrijheid
voor hen, die tot den dienst zijn aangewezen,
verandert in dwang.
Spr. is tegen plaatsvervanging. Wordt het leger
nationaal, het zal alleen gebruikt worden tot
handhaving van ons nationaal bestaan. Tlaatsvervangjng
past ineen stelsel van verovering, niet van verdediging.
Dit ontwerp is een stap tot het nationale leger en
waarborgt zekerheid van een sterk leger op de
goedkoopste wijs. Daarom is hy voor dit ontwerp.
Spr vereenigt zich niet met de volkswapening, die
in kleine plaatsen onuitvoerbaar is en geen nationaal
leger verzekert, omdat daarin plaatsvei vanging
mogelyk is
Van verbroedering der standen koestert hij niet
hooge verwachting, maar wel is hij overtuigd, dat het
samenbrengen van velen tot een gemeenschappelijk
nationaal belang het individualisme zal bevorderen en
het nationale gevoel versterken, en dat nationaliteits.
gevoel is het krachtigst wapen tot verdediging van
onze onithankelykbeid. Met het oog op het nationali-
teitsbelang heeft hy dus sympathie voor het ontwerp.
Alleen zou hij er tegen zyn, indien de groote
meerderheid van het Ned. volk dit ontwerp niet wil,
want iedere wet moet hel merk dragen van de
wenschen des volks. Maar hy kan dit niet aannemen.
Hy is overtuigd van het tegendeel en hoopt daarom,
dat het ontwerp straks met den steun van alle
politieke partijen zal worden aangenomen.
De heer Van Vlijmen herinnert, dat de dwang
tot militairen dienst (conscriptie zonder plaatsvervan
ging) steeds weerzin hseft gevonden, maar dat de
persoonlijke vrijheid steeds meer en meer beperkt.
Doch spr. meent, dat zonder beperking van die vrijheid
de weerkraeht voldoende is te waarborgen. Hij betwist
dus de bewering, dat legervorming niet mogelijk is
zonder afschaffing der plaatsvervanging.
Bij de uiteenzetting der beginselen van leger
organisatie wijst hy er op, dat in den loop der
eeuwen steeds gerekend is met het in vredestijd zooveel
mogelyk buiten de kazerne houden der dienstplichtigen.
Spr.'s ideaal is een groot leger, zooveel mogelijk met
vrywilligers, aangevuld met dienstplichtigen en met
behoud voor de laatsteu der plaatsvervanging. Spr.
verdedigt de door hem roorgestane legerorganisatie,
die ook het rechtsgevoel der natie zal bevredigen en
die een reserveleger oplevert, waarin zoowel ryken als
armen dienen. In dat reserveleger zal wel degelijk
gelegenheid bestaan zijn bloed voor het vaderland te
offeren. Dat in dat leger geen tucht en orde zouden
zijn, weerspreekt hij ten stelligste. Zyn standpunt
tegenover dit ODtwerp is, dat, nu men het onrecht
wil aantasten, het kwaad by den wortel moet
aangetast en alle bevoorrechting uit het ontwerp
moet verdwynen. Spr. protesteert tegen de beperking
der persoonlijke vryheid en, zegt hij blyven wij
getrouw Oranje tot in den dood.
De heer VanderZwaag kent aan het ontwerp
slechts betrekkelijke waarde toe, zoolang de maat
schappelijke toestand niet verbetert, want al maakt
't een einde aan voorrechten, het bestendigt een
instelling, flie hij gaarne zoo spoedig mogelijk zag
verdwijnen. Voor hem vervalt alles wat verband
houdt met het militarisme en blijft de quaestie van
rechtvaardigheid.
Behoort de linkerzijde in vooruitstrevende richting
op de Regeering te werken, hy althans zal van hel
ontwerp trachten te halen, wat er van te halen is,
zoodat het ontwerp voor hem alleen aannemelyk is,
als men uitzonderingen maakt op den plicht tot
verdediging van het land, die op allen moet drukken
zoolang de loting gehandhaafd blijft. Ook ziet hij
een bevoordeeling van de bezittende klasse in de
bepaling, dat vooraf geoefenden hun garnizoen mogen
kiezen. Immers, de arbeiders zouden aan die oefenin
gen niet kunnen deelnemen.
De heer D e R a s meent ook, dat militaire eischen
het noodig hadden gemaakt, de afschaffing der
plaatsvervanging niet af te scheiden van de leger
organisatie, omdat de economische en financieele
belangen der natie daarmede ten nauwste samenhangen.
Waar bovendien het lotingsstelsel wordt gehandhaafd,
gaat het niet aan, de plaatsvervanging af te schaffen,
dewijl het in dat stelsel even goed kan gebeuren, dat
de rijke vrijloot en de arme moet dienen. En waar
blijft dan het beginsel van gelijkheid?
Spr. acht het bovendien niet zeker, dat, is eenmaal
de persoonlijke dienstplicht er door, de legerorganisatie
zal aangenomen worden, want het zou wel eens kunnen
blijken, dat men haar met den persoonlijken dienstplicht
er in niet zou willen. Met de uitbreiding der vrij
stellingen kan hij zich geheel vereenigen. Zij ligt
geheel iu de lijn der wet van 1861 en getuigt dat
de Regeering rekening wilde houden met gemoeds
bezwaren, waardoor zij voortzetting van den strijd
door de Katholieke Staatspartij na invoering van den
persoonlijken dienstplicht kan voorkomen.
Spr. resumeert: voor hem is het wetsontwerp niet
onontbeerlijk en het had in allen gevalle gepaard
moeten gaan met plannen van legerorganisatie. Om
goed te zijn, behoeft een leger geen persoonlijken
dienstplicht.
De heer V e r h e y vindt geen nieuwe gezichtspunten
in de argumenten der tegenstanders van dienstplicht;
ofschoon hij niet alle argumenten daarvoor deelt,
wel in hoofdzaak. In ieder geval is de persoonlijke
dienstplicht een goed en rechtvaardig beginsel: de
tijden van een huurleger zijn voorbij, een vrijwilli
gersleger is een fictie. Waar het volk zijn souvereine
rechten door het zwaard moet verdedigen, moet het
gewapend en vooraf geoefend worden. De pers. dienstpl.
kweekt de solidariteit tusschen het volk. Hoe men
denke over oorlog, de realiteit noopt, daarmee rekening
te houden. Legt dus da Staat krygsdienst op, dan
moet ieder dien vervullen en is het beginselloos er
zich aan te onttrekken.
Men make de innerlijke samenstelling van het
leger zoo goed mogelijk. Want de tegenwoordigheid
van ontwikkelde mannen wordt dadelijk in het leger
gevoeld. Grootendeels van hen hangt de leiding bij
het vuurgevecht af. Of 2000 vervangenen schrander
zullen zijn, durft hij niet zeggen. Maar door de
opleiding zullen zij flinke soldaten worden.
Spr. ziet in de wet de voorbereiding tot hervorming
der levende strijdkrachten en acht hij de Kamer
verplicht na aanneming van dienstplieht op dien weg
voort te gaan, zoodat hij aandringt op spoedige
indiening wet legerorganisatie.
De heer B a h 1 m a n had met het oog op de
inhuldigingifeesten gewenscht, dat de regeering
met de indiening van het ontwerp nog een jaar had
gewacht. Met den leider der antirev. partij had hij
dit kiescher gevonden en hij weerlegt de gronden, die
de regeeriug legen dat uitstel aanvoerde.
Intusschen make de Regeering zich geen illusie,
dat de geheele Katholieke partij met het ontwerp zal
meegaan als de vrijstellingen er maar inblijven. Hij
althans maakt voor zich een reserve en zal niet
rusten, voordat vervuld is de belofte, door koning
Willem I eenmaal afgelegd van de puien van het
stadhuis (afschaffing conscriptie).
Spr. begeeft zich in een betoog, dat de Staat zijn
autoriteiten niet mag gebruiken om allen burgers
krijgsdienst op te leggen, doch het leger allereerst
moet trachten te vormen uit beroepssoldaten.
Spreker haalt daarna nog nieuwe citaten aan
(plotseling zijgt hij bewusteloos op zijn bank neder).
De Y o or z i 11 e r schorst de vergadering vooreen
kwartier
Twee doctoren komen in de zaal. Zij onderzoeken
den heer Bahlman en constateeren zijn dood aan een
beroerte.
De Voorzitter heropent dc vergadering, wydt
een woord aan dit plotselinge sterfgeval en verzoekt
den leden, de vergadering te verlaten en verdaagt de
zitting tot Dinsdag. Vittr. Jlbl.)
Een vry brutale streek is in den nacht
van Donderdag op Vrijdag gepleegd; men heeft
namelijk een nieuw visschersvaartuig van
den heer A. B. alhier, door 't los snijden der
touwen, dry ven laten. Dadelijk liet men
alle pogingen in 't werk stellen, om het
de kust van Kolhorn te krijgen, gelukkig
nog bijtijds, anders was het schip op de
steenen goloopen en aan stukken geslagen.
Wie toch die grap mag hebben uitgehaald
De politie zal hopen we,den dader aan het licht
brengen.
worden iu acht genomen. Hjj is niet afkeer ig van vaartuig te zoeken,en men slaagde er in, het op
Er is een gevolg van den oorlog, dat
zich door geheel Europa scherp doet go-
voclen de verhoogde graanprijzen. Wel
kan men aannemen, dat deze slechts tij
delijk zullen zijn, daar de oogsten van
Rusland, Roemenië en andere landen
binnen een paar maanden klaar zullen
zijn, waardoor de prijzen onmiddellijk
zullen dalen. Reeds nu wordt op Augus-
tcs- en September-levering bolangrijk la
ger verkocht, dan thans wordt genoteerd.
Behoeven wij ons dus niet al te bezorgd
te maken, toch zijn de klimmende brood
prijzen in menig land thans de oorzaak
van groote bezorgdheid. In Frankrijk
heeft het protectionistische kabinet Méline
broodoproertjes weten te bezweren door
tijdelijk de graanrechten af te schaffen.
De broodprijzen zijn ook te Berlijn
aanmerkelijk gestegen.
De rogge, die in Juni '97 voor f 6.60
ds 100 K. G. genoteerd stond, kost thans
f 10.20. Het gros der bevolking, dat in
Duitschland hoofdzakelijk roggebrood eet,
ontvangt thans 4 pond tegen 5'/2 pond
voor eenige weken voor denzelfden prijs.
Geen wonder, dat men ook in het land
der agrariërs om schorsing van het druk
kende invoerrecht vraagt. De grootste
ontevredenheid heerscht evenwel in Ita
lië. Daar drukken bij hooge invoerrech
ten in vele steden nog plaatselijke ac
cijnzen op de granen. Wel heeft het mi
nisterie Rudini ook daar het invoerrecht
tijdelijk buiten werking gesteld, doch to
laat om wanordelijkheden te voorkomen.
De opheffing der graanrechten heeft daar
evenwel o®k hare schaduwzijde.
De inlandsche graanhandelaars en bak
kers hebben van de inlandsche graan-
bouwers het koren gekocht tegen een
prijs, waarin het invoerrecht begrepen
was. Door de opheffing van het recht
moeten zij nu hunne voorraden met
groot verlies verkoopen. Welk een invloed
het gemis dier rechten op de rijksfinan
ciën zulleD hebben, zal later blijken.
Gelukkig de landen, waar de staatsfinan
ciën en de binnenlandsche toestand
niet door zulke zwakke en twijfelachtige
belastingen woidt beheerscht. In Italië
hebben de broodbelastingen in vele ste
den het karakter van opstanden aange
nomen. De politie, gesteund door het
leger, kon in Milaan, Pavia en Livorno
alleen door een krachtig gebruik van
de wapens de opstanden bedwingen.
Het ernstigst was de toestand te
Milaan, waarvan we reeds in het vorige
no. bijzonderheden hebben vermeld.
Het schijnt, dat een aantal monniken
deelgenomen hebben aan de opstanden.
Tenminste een dertigtal monniken van
een klooster zijn in hechtenis genomen.
Daaruit en uit de roode vlaggen, die op
enkele barricades waren geplant, zou men
mogen besluiten, dat het niet alleen de
nood was, die de menigte tot opstand
dwong, maar dat er ook sterke revoluti-
onnaire en olericale elementen in het
spel waren.
In vele opzichten komt de toestand
in Spanje met dien van Italië overeen.
Ook daar met den dag stijgende brood
prijzen, ook daar een verouderde en be
dorven administratie, ook daar clericale
en revolutionnaire partijen, die in
troebel water hunnen slag hopen te slaan.
De republikeinen prediken openlijk de
republiek, don Carlos werpt begeerige
blikken naar den wankelenden troon. Het
parlement vormt niet meer de kracht,
waarop de regeering in den noodlottigen
oorlog kan steunen, doch is de strijd
plaats geworden, waar de diep verdeelde
partijen elkander met scherpe woorden
en kwetsende gezegden bekampen.
De minister-president mocht wel
getuigen
„Ik geloofde, dat het eerste kanonschot,
dat de Yereenigde Staten tegen onze
troepen vuurden, het signaal zou zijn
voor de eenheid en broederschap van alle
Spanjaarden. Ik dwaalde. Eenige par
lementaire groepen maken oppositie en
matigen zich aan, voorwaarden te stellen
als prijs voor hun bijstand. Dus ver
lammen zij onze pogingen. De toestand
is zeer eenvoudig en kan ongelukkig
niet verheeld worden Spanje gaat ten
onder en wordt geruïneerd door inwendige
troebelen."
Wanneer de eerste bestuurder des rijks
zulke bittere woorden uit, dan staat het
er in den lande zeker wel slecht voor.
De kans om door een schitterend ge
vecht de ontevreden bevolking tot kalmte
te brengen, is voorloopig ook verkeken.
De Kaapverdxsehe vloot, die op weg
naar de Antillen heette te zijn, is de
haven van Cadiz binnengeloopen. Deze
onverwachte terugkomst zal niet mede
werken om de toestanden te verbeteren.
De Amerikanen maken van den toestand
in Spanje en de onverklaarbare werk
loosheid der vloot gebruik. Reeds is een
Amenkaansch eskader van negen schepen
begonnen met een aanval op Portorico,
waar het San Juan bombardeert. Is
I ortonco gevallen, dan verliest de Spaan-
sche vloot de laatste kans, om in West-
Indte met eenig succos op te treden.
Want dan mist Spanje zijn kolenstation
op den weg naar Cuba, zijn maritieme
operatie-basis en zijn toevluchtsoord bij
