opgaven m Zondag 22 Mei 1898. 42ste Jaargang No. 3312. NATIONALE MILITIE. NATIONALE MILITIE. 3 Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst. INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger. Bureaa: SCMAÖHS, Laan, O 4. UitgeverP. TRAPMAN. MedewerkerJ. WINKEL. Prijs per jaar f 3.—. Franco per post f 8.60, Afzonderlijke nummers 5 Cents. ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Dit nummer bestaat uil twee bladen EERSTE BLAD. GemeenteScbagen. PROVINCIALE STATEN. tëinnenlandsch Nieuws. SGHAGER 11161861 NiEDWS- IteiEitiÈ- ilai. Bekeiidniafeiutsrei». Burgemeester en Wethouders van SCHAGEN Gelet op het Besluit van Heeren Gedeputeerde Sta ten dezer Provincie van 29 December 1897 (Provin ciaal blad No. 146) brengen ter kennis van de inge zetenen dier gemeente, dat de Herijk van maten en fewichten aldaar dit jaar zal plaats hebben in het aarvoor afgesloten achtergedeelte van het locaal, de kolfbaan, behoorend» bij het Noordhollandsch Koffie huis, Wijk B. No. 57, aan de Lagezijde aldaar, bewoond door D. van Twuiver, ingang door de steeg en dat daartoe zitting zal worden gehouden als volgt: Voor apothekers-, goud- en zilversmidsgewichten, verdere gewichten bestemd tot fijnere wegingen van 1 gram eri daarboven, 25 Mei e. k., van 's morgens 9 12 uur, voor den herijk in het algemeen25 Mei van 's nam. 1 4 uur, 26 en 27 Mei van 9 12 en van 1 4 nur. Voor Sint Maarten 28 Mei van 9 12 uur. Belanghebbenden wordt verder medegedeeld 1®. dat ingevolge Kon. Besluit van den 19 No vember 1897 (Staatsblad No. 273) de maten en ge wichten in het jaar 1898/1899 moeten worden onder worpen aan den herijk en dat die herijk zal plaats hebben binnen het tijdvak, dat aanvangt op 1 Januari 1898 en eindigt 1 September 1899. 2®. dat het goedkeuringsmerk, gedurende het herijk-tijdvak 1898/1899 te bezigen, zal zijn bij den ijk en herijk der maten en gewichten, de letter hinden gewonen schrijfvormbij den jjk van gasmeters de koninklijke kroon. 3®". dat de maten en gewichten, op gevaar van straf, voorzien moeten blij ven van de vereischte stem- pelmerken dat dus het laatst geplaatste goedkeurings merk. gedurende twee jaren ongeschonden moet worden bewaard. 4®. dat de maten en gewichten behoorlijk schoon, droog en roestvrij ten herijk moeten worden aangebo den om onderzocht en duidelijk gestempeld te kunnen worden s indien dit niet het geval is worden ze onherijkt teruggegeven. 5®. dat de verificatie van miligram-gewichten uit- iluitend aan de IJkkantoren kan plaats hebben. 6®. dat het IJkkanloor te Alkmaar in de jaren 1898 en 1899 geopend zal zijn op de navolgende dagen: In 1898: 1, 2, 3, 4, 13 en 14 Juni, 2, 4 en 5 Juli, dagelijks van 's voorm. 9 tot 's nam. 3 uur van '26 Augustus 1898 tot 16 Maart 1898, en na 26 Augustus 1899 eiken Maandag, Woensdag, Vrij dag: en Zaterdag, van 's voorm. 9 tot 'snam. 1 nur; van 16 Maart tot 26 Augustus 1899 4, 5, 7, 8, 28 en 29 April, 1, 2, 3, 23, 24, 26 en 27 Mei, ,16 en 17 Juni, 7, 8, 9, 10, 11, 29 en 31 Juli, 2, 4, 5, 18 en 19 Augustus, dagelijks van 's voorm. 9 tot 's nam. 3 uur. Schagen, 10 Mei 1898. Burgemeester en Wethouders van Schagen, S. BERMAN. De Secretaris, DENIJ S. TERHÜKIN» VOOR DE De BURGEMEESTER der Gemeente SCHAGEN brengt hiermede ter openbare kennis, dat op Dinsdag, den'7 Juni aanstaande, zal plaats hebben de verkie zing van twee leden van de Provinciale Staten van Noord Holland, in het Kiesdistrict Schagen, waartoe deze Gemeente behoort dat op dien dag, van des voormiddags negen tot des namiddags vier uren, bjj den Burgemeester der Gemeente Schagen (hoofdplaats van het Kiesdistrict) kunnen worden ingeleverd als bedoeld in artikel 51 der Kieswet en artikel 8 der .Provinciale wet. Deze opgaven moeten inhouden den naam, de voor letters en de woonplaats van den candidaat en onder teekend zijn doort e n minste veertig kiezer», bevoegd tet deelneming aan deze verkiezing. De inlevering dezer opgaven moet geschieden per soonlijk door één of meer der personen, die de opgave hebben onderteekend. De eandidaat kan daarbij tegen woordig zijn. Van de inlevering wordt een bewijs van ontvangit afgegeven. Formulieren voor de opgaven bovenvermeld, zijn ter Secretarie dezer Gemeente kosteloos verkrijgbaar van den 23 Mei 1898 tot en met den dag der verkiezing. De Burgemeester brengt hierbij in herinnering artikel 151 der Kieswet, luidende als volgt: Hij, die eene opgave, als bedoeld in artikel 61 inlevert, wetende dat zij is voorzien van handteekeningcn van personen, die niet bevoegd zijn tot deelneming aan de verkiezing, waarvoor de inlevering geachiedt, terwijl zonder die handteekeningen geen voldoend aantal voor. eene wettige opgave zou overblijven, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of eene geldboete van ten hoogste honderd twintig gulden. Met gelijke atraf wordt gestraft hij, die wetende dat hij niet bevoegd is tot deelneming aan de verkiezing, eene voor die verkiezing ter inlevering bestemde opgaYe, bedoeld bij artikel 51, heeft onderteekend. Schagen, den 20 Mei 1898. De Burgemeester voornoemd, S. BERMAN. April j. 1. in het geDot van onbepaald verlof waren gesteld, zal plaats hebben te Schagen, op Zaterdag, den 11 Juni 1898, des morgens ten 10 ure, en dat mitsdien op evengenoemd tijdstip zich voor dat on derzoek aan het Raadhuis aldaar moeten bevinden de onderstaande personen Lichting. Namen en Voornamen, 1891. Roggeveen, Jan kps.Pants.Art. 1892. Jongh, de Willem Karei 4eReg. Inf. Kant, Klaas 4e R.Vest. art. Kieseling, Andries id. Meuleveld, Pieter id. 1893. Marcellis, Theodorus SeR. Veld. art. Molenaar, Jan 4e Baars, Johan kps. Pants art. 1894. Slijkerman, Nicolaas 4e Reg. Inf. Moei, de Cornelis R. Grs.enJgr. Molenaar, Jacob 4e R. Vest. art. 1895. Dekker, Pieter id. Jorna, Johannes Theodorus le Reg. Inf. Bas, Lourens 4o R. Vest art. Jongh, de Anthonie id. Spaans, Willem kps pants.art. Wit, de Gerrit R.Grs. en Jgs. 1896. Stompedissel, Arie 2e R.Veld. art. Floor, .Revjer 4e R. Vest. art. Bakker, Albert R.Grs. enJgr. Weeland, Maarten le Reg. Infant. Delver, Arnoldus 4e R. Vest. art. 1897. Keet, Theodorus A.Jz. id. Van Vuure, Klaas R. Grs.en Jgr. Smit, Cornelis 4e R.Vest. art. Zoomede de verlofganger» in de termen voor het onderzoek vallende, welke zich vóór den datum der inspectie alsnog van elders in de gemeente komen vestigen. Belanghebbenden worden verder herinnerd, dat zij moeten verschijnen in uuiform gekleed en voorzien van de kleeding- en uitrusting-stukken, hun bij hun vertrek met verlof medegegeven, alsmede van huuie zakboekjes dat zij, in uniform zijnde, onderworpen zijn aan het reglement van krijgstucht, en zich bij verzuim, nalatigheid of wangedrag bloot stellen aan arreatstraffen van twee tot zes dagen, alsmede aan oproeping tot werkelijken dienst voor den tijd vaD drie tot zes maanden, Schagen, den 20 Mei 1898. Burgemeester en Wethouders voornoemd, S. BERMAN.^ De Secretaris, DENIJS. Korps De Burgemeester van Schagen, daartoe de noodige aanschrijving ontvangen hebbende, brengt ier algemeene kennis, dat tot den werkelijken dienst worden opge roepen onderstaande verlofgangers der lichting 1896, te weten Cornelis Jacobus Melker, behoorende tot het 4e Arnoldns Delver, Regt. Vesting—Artillerie, respectievelijk tegen 21 Juni en 26 Juli 1898. Schagen, 20 Mei 1898. De Burgemeester voonoemd, S. BERMAN. Burgemeester en Wethouders van Schagen, brengen ter kennis van belanghebbenden, dat het onderzoek van de in die gemeente verblijfhoudendc verlofgangers der Militie te land, voor zooverre zy vóór den eersten De 7ereeniging voor Christelijk-Nationaal Schoolonderwijs had in haar laatste alge meene vergadering, in September 1897 gehouden, de hoofdcommissie gemach tigd een commissie te benoemen, met opdracht om in de algemeene vergade ring van dit jaar, den 2den Juni a.s. te Amsterdam te houden, rapport uit te brengen over „Leerplicht". Tot leden dier commissie werden be noemd de heeren mr. Th. Heemskerk, oud-lid van de Tweede Kamer, H. Bij- leveld, directeur van de Gereformeerde Kweekschool, Prof. mr. D. P. D. Fa- biüs, hoogleeraaar in de faculteit der rechten, Prof. dr. J. Woltjer, hoog leeraar in de laculteit der letteren, bei den van de Vrije Universiteit, en H. J. van wijlen, hoofd eener school voor meer uitgebr. L. O. op gereformeerden grondslag. Hun lijvig rapport, dat 20 pagina's groot is, is in de afgeloopen week bij den uitgever W. Kirchner te Amster dam in het licht gegeven onder den veel- belovenden litel„Leerdwang" Wij moeten erkennen, dat de arbeid der commissie niet zonder verdienste is. Wij hebben er ten minste uit geleerd, dat wij in zake leerplicht een van de meest achterlijke staten ter wereld zijn. Leerplicht is toch volgens de commissie ingevoerd in Pruisen, Saksen, Beieren, Wurtemberg, Baden, Oldénburg, Ham burg, Oostenrijk, Hongarije, Frankrijk, Engeland, Denemarken, Zweden, Noor wegen, Spanje, Italië, Zwitserland, Grie kenland, Turkije, Japan, Victoria, Queens- land, Tasmanië, Nieuw-Zeeland en inde Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Dit nu zullen zeker alle leden der 7er eeniging voor Christelijk—Nationaal^ School onderwijs zou er ook nog christolijk- internationaal schoolonderwijs zijn niet hebben geweten. Niettegenstaande dit voorbeeld, door andere landen gegeven, stelt de commis sie de vergadering, op den 2den Juni a. s. te houden, voor, te besluiten „De Vereeniging enz., zonder zich op dat oogpnblik uit te spreken over hetgeen ter bevordering van schoolbezoek wen- schelijk en mogelijk zou wezen, is van oordeel, dat het bij do Stateu-Generaal aanhangige wetsontwerp op den leerplicht onaannemeljjk is, als bevattende eene reglementeering der opvoeding, die het ouderlijk gezag aantast, als onrecht vaardig voor ouders, die zich niet aan verwaarloozing der opvoeding hunner kinderen schuldig maken, als bedrei gende het bijzonder onderwijs zoowel in zijn bestaan als in zijne ontwikkeling, als verstorende de verhouding tus- schen de ouders en de hoofden der scholen, en aan deze laatsten onrecht matige lasten opleggende, als misken nende de eischen der tucht op school, als schadelijk zoowel uit een financiëel als uit maatschappelijk oogpunt." Wordt deze motie aangenomen, dan heeft een beteekenisvolle vereeniging op het gebied van het onderwijs voor het geheele volk verklaard, dat er aan het geheele wetsontwerp geen haar goed is, een vereeniging, die zich zoo voortreffe lijk waant, dat haar commissie beweert, dat men ten minste aan haar en haar aanhangers „de krenkende poging tot het invoeren van Xeerdwang had kunnen besparen". Wordt deze motie, die vrij wel in 't kort den inhoud teruggeeft der vele ar tikelen, door dr. Kuyper tegen het wets ontwerp geschreven, goedgekeurd, dan zal de vergadering dat doen krachtens haar christelijk-gereformeerd consciëntie, dat voor haar de leiddraad is bij al haar handelingen. Leerplicht is volgens het rapport leer dwang, waardoor een kiem van ont binding wordt gelegd in het gezonde leven van het huisgezin en, al. mogen nu ook al andere volkeren leerplicht hebben ingevoerd, deze blijft leerdwang. „Hier te lande als partijwet van het liberalisme, ten gunste van het intellectualisme en van de recht s-p ositie der open bare school snijdende in het leven des volks, zoude hij", aldus decreteeren de vijf anti-revolu- tionnaire cor ypheeën, „zijn nadeelige gevolgen in dubbele mate doen gevoele n". Toen bovengenoemd rapport over ^jLeerdwavg" verscheen, bevatte. De lijd, in zijn nummer van 9 Mei j.1. een jam merend artikel, omdat den volgenden dag het wetsontwerp tot invoering van den persoonlijken dienstplicht aan de or de zou worden gesteld. Het katholieke blad wees er nog eens op, hoe dr. Schaepman op de vergadering, te Utrecht in het vorige jaar gehouden, sprekende over de wenschelijkheid van een bond genootschap met de anti-revolutionnairen, verklaard had, daarvoor niet als prijs te willen betalen de opheffing der plaats vervanging, en dat elk ministerie, die deze zou voorstellen, zonder verdere waarschuwing het vertrouwen der Ka tholieken geheel en al zou verbeuren. „Geheel het katholieke Nederland", schrijft De lijd„heeft nauwelijks een jaar geleden het destijds te Utrecht ge sprokene bevestigd"; en nu is het blad ken nelijk boos, dat er zoo weinig of in het geheel geen agitatie tegen het „dreigende wetsontwerp van den minister Eland" is in het leven geroepen. De oorzaak vindt De Tijd in het wetsontwerp zelf, omdat het Vipur et simpte" alleen de afschaffing van de plaatsvervanging voorstelt, en in re denen van zielkundigen aard. De an tipathie tegen het militarisme en de ka zerne is even sterk, maar de quaestie heeft alle frischheid en aantrekkelijkheid verloren. Men is gekomen tot een „gevoel van moedeloosheid" en zekere fatalistische berusting". Er valt aan de zaak, hoe onaangenaam ook, niets meer te veranderen. „De stemmen zijn geteld." Toch acht De lijden het blad doet dit nu aan de hand van den hoogleeraar Bluntschli, het nogmaals noodig zijn stem te verheffen tegen kazerne-dwang. In de vergadering van de Tweede Kamer van Dinsdag den 3den Mei had mede de beraadslaging plaats over de definitieve vaststelling van hoofdstuk VI der Staats- begrooting (Marine), en het was bij die gelegenheid, dat de heeren De Savornin Lohman en Van Vlijmen zich beklaagden over de wijze, waarop de godsdienst oefeningen aan boord der oorlogsschepen werden gehouden. Volgens art 6 van hoofdstak V, deel II, der Verordeningen voor de Kon. Ned. Zeemacht, moet des Zondags in zee vroeg tijdig onderzocht worden, hoeveel leden van de état-major en schepelingen aan het houden van kerk wenschen deel te nemen. Wanneer nu de commandant meent, dat de kerk niet al te leêg zal zijn, dan is hij gehouden, hen, die zich hebben opgegeven, bijeen te roepen, vooi hen een gebed uit te spreken, en een preek voor te lezen. Acht hij den oogst te mager, dan behoeft hij dat niet te doen, maar moet hij de equipage tijd en ge legenheid geven, om zich met stichtelijke lectuur bezig te houden. Nu meende de heer De Savornin Lohman, dat de regeering het volk wel wil dwingen zich intellectueel te ont wikkelen, maar dat zij er, blijkens deze verordening, onverschillig voor was, of het volk zich leerde houden aan God en Zijn gebod. In ieder geval was een mindere niet geroepen, om aan de overheid te zeggen wat hare roeping is. Het mocht eenigs- zins moeilijk zijn voor menschen, die volstrekt aan niets gelooven, om bij zulk eene godsdienstoefening voor te gaan, maar waar de marine-oificieren zich aan zoovele dingen inzake tucht te onder werpen hebben, kon het toch geen be zwaar opleveren, ook op dit punt van hen onderwerping te eischen. Dr. Kuyper was er in De Standaard dadelijk bij, om dezo quaestie nog verder uit te werken. Godsdienstoefening moest er gehouden worden, maar, daar er per sonen van verschillende religie op een schip waren, o. a. Boomschen, moet zulk een kerkdienst een gemengd karakter dragen. Hij wil een „huiselijke oefe ning", hoofdzakelijk bestaande uit litur gische gebeden, uit het zingen van een psalm, uit het voorlezen van een stuk uit het Oude of Nieuwe Testament, en hoogstens uit een klein preekje van een minuut of tien, voor te lezen uit een boek. Ook moest er een klein handorgel zijn om aan de zaak nog meer relief te geven. Kerk moest er echter gehouden worden en welke overtuiging de commandant zeli ook mocht koesteren, hij was regle mentair gedwongen om als voorganger op te treden. En wat de matrozen betreft, daarmee weet Dr. Kuyper ook wel raad „Men moet", schrijft hij aan 't slot van zijn betoog, „een matroos niet vra gen wilt ge, dat we godsdienstoefening houden Dan doet bijna niemand een mond open. Maar men moet zeggen er wordt huiselijke godsdienst gehouden. Dienst ia het dat ge er bij zijt. En al leen die verklaart gemoedsbezwaren te hebben, wordt van dien dienst door den commandant ontslagen." Wij stellen ons nu zoo'n commandant voor, knap genoeg in zijn vak, die ge houden is over de gemoedsbezwaren b. v. van een anabaptist te oordeelen, of van een anti-revolutionnair, die het erg uit den booze heeft gevonden, dat de com mandant den vorigen Zondag een gezang in plaats van een psalm heeft laten zingen Dr. Kuyper, die den schoolopziener al niet geschikt acht om over gemoeds bezwaren van de gemoedsbezwaarden in zake leerplicht een oordeel te vellen, wil thans, niet vragende of de comman dant soms zelf gemoedsbezwaren heeft, deze daarover laten oordeelen. Aangenomen nu, dat de commandant die gemoedsbezwaren niet gewichtig ge noeg oordeelt, en de man gaat dan toch niet ter kerk, zal hij hem dan met provoost straffen Zou de commandant, indien er Israë lieten zich aan boord bevinden, ook niet gehouden zijn, om voor hen des Zaterdags synagoge te houden Daar staan wij nuter wille van 's lands defensie en der sociale rechtvaar digheid dienstplicht in te voeren, wordt van katholieke zijde geacht een „natio nale ramp" te zijn en voor kazerne- dwang uitgemaakthet voedsel des gees- tes te brengen aan het verwaarloosde kind, plichtvergeten ouders den weg te wijzen, die de natuur en de gemeenschap hun gebieden, wordt door vijf anti-revo- lutionnaire grootheden, commissoriaal ver- eenigd, leerdwang geheeten, aantastende het ouderlijk gezag en de heiligheid van het gezin en een I)e Savornin Loiiman en een Van Vlijmen, sprekende voor geheel do natie, zien er niets geen be zwaar in, om, zonder te achten op conscientie-bezwaren, kerkdtoang voor te schrijven. Dwingt ze om in te gaan, met ver scherpte verordeningen, strafdienst en provoost 1 Als er van de kerk sprake is, dan vreest men geen dwang Is er echter sprake van een „partij wet van het liberalisme", in waarheid een zegen voor het volk, dan wordt de krijgsklaroen gestoken, en in naam van de bedreigde vrijheid van het huisgezin verwerping der wet gevraagd Dit meten met twee maten bij de clericalen is niet van humor ontbloot. Dejaarlijksche kolfwed- strijd van Hollands Noorderkwartier zal dit jaar worden gehouden op 8 Juni a.s. in de kolfbaan van de Mej. Wed. Slotemaker te Barsingerhorn. Deze wedstrijd zal nu één dag lang zijn in verband hiermede zal aan verafwo- nende liefhebbers gelegenheid worden gegeven, om vóór het vertrek van den laat sten trein te kunnen afkolven. Al de onderwijzers van Barsingerhorn, Kolhorn en Ha ringhuizen, daartoe uitgenoodigd door den Burgemeester, hielden met het Da- gelijksch Bestuur der gemeente, op Don- derdaguamiddag j 1. eene bijeenkomst op het Raadhuis, ter bespreking van het schoolfeest, dat door de Gemeente op den aanstaanden 3len Augustus den schoolkinderen zal worden aangeboden. Er is vastgesteld, dat bij die gelegen heid door de kinderen zal worden uitge voerd de Oranje-Nassau-cantate van C. v. Rennes, met begeleidiug van muziek. Omtrent de vooruitzie h- ten van de ooftteelt vernamen wij uit Winkel het volgende I)e pruime- en appelboomen prijken met overvloed van bloesems. Mochten de nog al strenge nachtvorsten der laatste dagen vooral de pruimeboomen niet te zwaar hebben getroffen, dan beloven de ze vruchten een ruim beschot. De voor uitzichten voor peren staan niet zoo gun stig. De bloei is middelmatig, ja bij en kele fijne soorten bepaald slecht. Bessen voorspellen over 't geheel eene ruime opbrengst. De visscherij werd in de- ze week met afwisselend geluk uitgeoe fend. Soms was de vangst gering, soms loonden volle netten den arbeid des vis- schers. Yoor ansjovis werd 10 gld. per duizend betaald. De prijzen van de geep liepen zeer snel terug. Het laagst ston den ze genoteerd voor 5 gld. per tal. In de zouterijen waren dagelijks van 10 tot 25 personen werkzaam. Een kijkje daarin is wel eigenaardig. Op een lange tafel ligt de ansjovis bij duizendtallen opgehoopt.Daaromheen zitten de personen, die het vischje van kop en grom ont doen. Een groote kuip met water dient voor reinigingstoestel. Vervolgens wordt de blinkende zeebewoner in vaatjes ge pakt én geperst, waarbij het zout niet vergeten wordt. Na weinige dagen is dit zeebanket voor het gebruik en de ver zending klaar. Yooral naar Zuid-Europa en onze bezittingen wordt veel ansjovis verzonden. In de vergadering der Banne Sint Maarten werd j.1. Maan dag besloten, voor f 5000.aandeelen te nemen in de Noorder Stoomtram vereen., tevens werd goedgevonden, een premie te stellen op het vangen van ratten. De Banne Eenigenburg besloot met bijna algemeene stemmen, geen aandeelen in bovengenoemde tram te nemen. Door de „Profes tantsche Kiesvereeniging" teHeer-Hugowaard, die op de onlangs gehouden vergadering nog geen candidaat stelde voor den twee den zetel in de Prov. Staten van Noord- Holland, is thans daarvoor gekozen de heer Jb. Zijp Hz., te Wieringerwaard. Benoemd tot onderwijzer aan de O. School te Oudkarspel de hee ren II. J. Minderhoud te Sneek en R. Bakker te Giethoorn. Het Hoofdbestuur van den Bond van Nederlandsche Onderwijzers heeft besloten, in elke provincie een verga dering te beleggen, ten behoeve van de lots-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1898 | | pagina 1