Over den oorlog.
Het aantal jaren, dat Duitschland in de
ze eeuw oodng gevoerd heeft, bedraagt 83,
het aantal jaren van vrede 13. Voor Oos-
tenrijk-Hongarije bedragen deze cijfers re
spectievelijk 79 en 17; voor Engeland
75 en 21; voor Italië 73 en 23; voor
Rusland 72 en 24; voor Frankrijk 69 en
27 voor Turkije 59 en 37.
Een ander merkwaardig feit is, dat de
overwinning niet altijd bevochten is door
de partij met de grootste legers. E*n over
zicht van de veldslagen sedert Molwitz en
Rosbach toont dit ten duidelijkste aan. Van
de 73 geleverde veldsUgen, welke sinds
dien geleverd zijn, zijn er 33 gewonnen
door de strijdende partij met de geringste
getalsterkte. Bij de zeeslagen doet zich het
zelfde voor. Alle groote zeeslagen zijn ge
wonnen door een vloot, die kleiner was
dan de vijandelijke. Bij Trafalgar streed
Nelson mtt 27 schepen tegen 83 bij Nava-
rino behaalden de geallieerden de overwin
ning «et 26 schepen tegen 82 van de
Turksch-Egyptische vloot. Bij Liasa ver
sloeg wel Tegetthoff met 27 schepeD de
Italianen, die er 24 hadden, doch de Ita-
liaansche schepen waren veel beter uitge
rust en bewapend dan de Oostenrijksche.
Niet minder leerzaam is een vergelijking
van de bij de laatste oorlogen geleden
verliezen. In den Krimoorlog, waarbij de
verbonden legers 428000 man sterk waren,
telde men 362000 zieken, waarvan er
69200 stiervenslechte 6200 overladen er
aan de gevolgen van bekomem verwondin
gen. De oorlog van 1870 heeft de mees
te menschenlevens gekost. Van de 200.000
Duitschers, die Mets inges'oten hielden,
lagen er 130.00 in de ambulances en van
de 295.000 patiënten, die in de Duitzche
hospitalen verpleegd werden, waren er
slechts 88.000 wegens verwondingen. Het
totaal aantal zieke of gewonde Duitschers
steeg met het aantal op Duitrch grondge
bied verpleegde Fransche krijgsgevangenen
tot 812.000 man. Dit ontzaglijke cijfer zal
nog worden overtroffen in de gevechten
der toekomst, die steeds langduriger zullen
worden. Met dsn oorlog in Sleeswijk-Hol-
stein is het tijdvak der korte en beslissen
de veldslagen afgesloten. Dit klinkt in 't
eerst zonderling met het oog op de kracht
der vernielingswvrktuigen, die nog steeds
verbeterd worden. Doch juist deze verbe
tering ia de bedendaagsche vuurwapenen
dwingt de strijders, bet gevecht op verren
afstand te beginnen en doet het zoo des
te langer duren. De beide partijen kunnen
elkaar niet naderen, vóór de eene of de
andere zeer ernstige verliezen heeft en alle
troepen, die met hnn aanzienlijke sterkte
„Ik dank u, majoor. Wees er verzekerd
van, dat het aas mij niet zal liggen de
atruikelblokjes uit den weg te halen. Ook
de aangeltgenbeid met het boschik
weet niet, of ik het te zwart inzie, maar ik
geloof, dat het voor u zeer groote schade
met zich zal brengen. Uwe akkers en
jongo bosscbeu worden zonder eeiiige be
schutting aan den wind prijs gegeven.
Mijnheer von Randen had de wenkbrau
wen gefronst en zijn stem klonk dreigend.
„Meent ge P Ja, jat Maar daaraan is
niets meer te veranderen. Spreek mij liever
daarover niet meer- Bovendien -" Hij
wendde zich half tot Margaretha en in zjjn
toon klonk bitterheid, „ik vrees,dat wij mij
ne vronw vervelen. Voor dergelijke pro
zaïsche zaken interesveeren de tegenwoordi
ge dames zich nu eenmaal niet- Niet waar,
Margaretha P"
Margaretha lachte een weinig gedwongen.
„Waarom niet P Het komt er slechts op
aaB, nit welk gezichtspunt men deze pro
zaïsche zaken bekijkt. Maar gij mannen
zijt in 't algemeen veel te ongeduldig, ons
op de hoogte te brengen, zoodat we dergeljjke
zaken begrijpen. Gij verlangt, dat we da-
deljjk alles zuilen weten en begrijpen. En
daarbjj vergeet ge, dat onze opvoeding ons
juist van het praetische leven Terwgderd
beeft gehouden. Opretteljjk sluit ge ons
af, opdut we g6en kennis zullen opdoen,
daar we dan later in uwe kaarten zouden
kunnen tien, en opdat ge ons eeuwig zls
speelgoed kunt behandelen en beheor-
sohen."
De majoor zag verwonderd op.
„Dat hoor ik waarachtig vandaag voor de
eerste maal van u. Vroeger hebt ge nooit
lust getoond, of tijd gehad om u te eman-
cipeeren."
Zij wierp aanvallig het hoofd in den nek.
„Emancipeeren I Daar hebt ge 'tl Met
dat woord slaat gij alles dood, wat maar
naar zelfstandigheid zweemt. Gij spreekt
dat woord uit op een toon, alsof het in ziek
•luit, dat men „verloren," „ontaard," „ver
dorven" moet zjjn. En dan -
Zij brak verlegen af. Mijnheer von Ran
den stond tegenover haar, met zulk een on
gehuichelde verbazirg zag hjj haar aan, dat
over een groote oppervlakte opgesteld zijn,
in het vuur zijd gagaan, een operatie, wel
ke vaak veel tijd eischt, Ds gevechten op
korten afstand, met een snel verloop, zul
len steeds zeldzamer worden. De toekom
stige veldslageu zullen ongetwijfeld ver
scheidene dagen duren.
Voor de volkeren zeil draait de leger-
quarstie om de financieels en politieke
quacstie. Sedert de oorlogen van 1866
en vooral van 1870 wedijveren alle vol
keren er om, wie ia geval van mobilisatie
het grootst aaatal manschappen in het ge
vecht zal brengen. Op 't oogenblik wordt
de sterkte der legers van het vasteland op
voet van oorlog door de volgende getallen
aangegeven Rusland 2.500.000 Duitsch-
Lud, 2.300.000 Frankrijk, 2.200.000
Oostenrijk-Hongarije, 1.800.000Italië,
800.000. Rangschikt men dus d« rijken
naar de allianties, dan levert het dit op
Frankrijk eo Rusland 4.700.000 Drievou
dig Verbond 4.400.000.
Wanneer hebben deze vermeerderingen
het toppunt bereikt? Oogensehijolijk wan
neer de opbrengst der belastingen haar
uiterste grens bereikt heeft. Doch de mi
nisters van oorlog en financiën slagen er
nog steeds in, uit den gspersten citroen een
paar droppels te halen. Evenwel zal de
uiterste grens onvermijdelijk bereikt zijn,
wanneer elke ma», in staat om de wapenen
te dragen, in de gelederen heeft gediend.
Zoover is 't in Frankrijk bijna gekomen,
want daar heeft 7.8 percent der bevolking
«gediend". In andere landen daarentegen
is het percentage nog slechts als volgt
in Duitschland 6.5 persentin Italië 5.3;
in Oostenrijk 5, Rusland met zijn ontzag
lijke bevolking heeft nog slechts 8.9 per
cent van de inwoners onder de wapenen
geroepen.
Een Mormoonsche begra-
fenisplechtigheid. Een paar weken
bad in Salt Lake City, de hoofdstad van
Utab, de begrafenis plaats van Wilfoid
Woodruf, den president van de Mormoon
sche Kerk. De stad was vol bezoekers.
De dienst in den tabernakel begon te 10.30
en dnnrde tot in den namiddag. Alleen
zij, die in den kolossalen tempel geweest
zijn, en hit orgel en het koor van 400
stemmen hebben geboord, knanen zich
een voorstelling maken van de kracht
van de muziek en den zang. Het beken
de «God moves in a mysterious wsy",
door de vergadering van elfduizend men-
schen aangeheven, was vooral indrukwek
kend. De toespraken waren eenvoudig,
overeenkomstig de begeerte van den over
ledene, en werden geleverd door de „Apos-
eij voelde, boe baar het bloed naar de
wangen steeg. Eo als een bliksem schoot
het door hare gedachten, dat hij voor dezs
verwondering volop reden had. Nooit te voren
had jij. dat werd haar nu helder, zoo ge
sproken, of liever zoo gedacht. Nooit had
ze zelfs de zwakste belangstelling voor zijn
beroep gekoesterd. Nooit had zij voor zich
een deel van den arbeid verlangd, welke vol
gens de wetten der moderne wereld, die
het bes'aan reeds zoo moeilijk maakt, op
haar schouders had moeten rusten. Integendeel
toos en telkens weer had zij alles grof
afgeweerd, wat haar in haar rust en be
haaglijke gemakzucht stoorde. Zonderling en
vreemd moest het den majoor daarom schjj-
nen,dat zij nu zoo plotseling zoo geheel anders
van zinnen en gedachten was geworden.
Eu zonder twijfel zou bij met zyne gewone
aohterdoobt deze verandering in hare ge
voelens aaa andere invloeden toeschrijven.
Die gedaohte was nauwelijks in haar op
gekomen, toen de majoor baar reeds
bewees, dat die gedachte waar was. Mat
een schijnbaar spottend lachje, waarachter hjj
de smart zijner gevoelige natuur verborg,
wendde bij zich lot Arno.
„Ik ben werkelijk verwonderd, hoe snel
een vrouw hervormd kan worden. Denk eens,
heden morgen bij de koffie hadden we het
zelfde gesprek met elkander. Ik wensehte
namelijk, dat Margaretha, daar z|j niets met
het landbonwersberoep op heeft, tenminste
dan toch liefbebberjjwerk zou doen. De da
mes hebben tegenwoordig zooveel van die
aardigheden.
„Daarmede kon zij dan een deel van de
verveling van deo dag doodeu. Maar zij
wilde niet. Ik heb geen talent, zeide zij.
En nu plotseling heb ik deze verande
ring soms aan u te danken, mijnbeer von Erd-
maun
Bij had do laatste woorden zoo gemak
kelijk, zoo sohjjnbaar zonder eenige bedoeling
gezegd, dzt Arno den geheimen strik niet
bigreep. Hij ging dan ook argeloos op de
vraag in, des te meer, daar hjj er naar ver
langde, den majoor, zonder hem te beleedi-
gen, den weg te wjjseu, om de verhouding
tussohen sich en zjjn vroaw te verbeteren.
WORDT VERVOLGD.
telen."
De optocht, die het lijk volgde, scheen
zonder einde en was vergezeld van ver
scheidene muziekkorpsen. De lijkwagen
eu kist waren wit, volgens dea wensch
van den overledene.
Esn poosje geleden gaf Wilford
Woodruf zelf de volgende voorschriften
voor zijn begrafenis:
„Aangaande mijn dood en begrafenis
begeer ik, dat de geschiedschrijver van de
ksrk een korl verslag zal doen van mijn
leven, arbeid en reizen al» een onderling
en een apostel iD de Kerk van Jezus
Christus van de heiligen der laatste dagen.
Ik wensch, dat mijn lichaam schoon wordt
gewasschen en gekleed in wit linnen, vol
gens de orde van hel heilige priesterschap,
en gelegd zal worden in een eenvoudige,
nette kist nit Utahhout gemaakt, met o-
vervloed van ruimte.
«Ik begeer dat er geen zwart zal gebruikt
worden aan mijn kist, noch aan het rij
tuig, waarmede mijn lichaam naar het graf
zal worden vervoerd. Ik begeer, dat mijn
gezin of vrienden geen rouw voor mij
zullen dragen, bij noch na mijn begrafenis,
want als ik getrouw en oprecht beu tot
aan mijn dood, behoeft niemand over mij
te treuren. Over mijn begrafenisdiensf
heb ik geen beveleD te geven, alleen dat
het mij aangenaam zou zijn, dat er zoo-
velen van de aanwezige presidenten en
apostelen spreken als het wijs wordt ge
acht. Hun toespraak zal zijn tot de leven
den. Inlisn de wetten sn gewoonten van
de geestenwereld zulks toelaten, zon ik be-
geeren, mijn eigen begrafenis bij te wonen,
doch daarin zal ik mij onderwerpen aan
de raadgeving, die ik in de geestenwereld
ontvang.Aan het hoofdeinde van mijn graf be
geer ik een eenvoudige zerk met mijn naam en
ouderdom er op.en datik gestorven ben in het
geloof van het Evangelie van Christus en
in de gemeenschap der heiligen."
De overledene was den len Maart 1807
te FarmiDgtoD, in den Amerikaanschen
staat Connecticat, geboren en had dns den
ouderdom van 91 jaren bereikt. In 1847
arriveerde hij hier, nadat hij reeds 14
jaren in de Mormoonsche kerk werkzaam
was geweest als zendeling in Engeland en
de Yereenigde Staten. Toen veelwijverij
nog in zwaDg was, had hij vijf vrouwen;
iaat 134 kinderen en kleinkinderen na.
Niettegenstaande Woodrnf in publieke
toespraken somwijlen achting voor Pro-
testantsche en andere kerkgenootschappen
uitdrukte, was hij een dweepziek Mor
moon. In de samenleving echter was hij
een voorbeeldig man, eenvoudig, ijverig,
eerlijk eu vriendelijk. Zijn opvolger als
president der kerk zul waarschijnlijk Lo-
renzo Suow zijn, een patriarch van 84
jaren oud, thans „President van de twaalf
apostelen."
De Donderdag j. I. ge-
storven Koningin van Denemarken
is wel eens de «moeder van Euro
pa" genoemd. Immers, door de huwelijken
harer kinderen en kleinkinderen is zij met
een groot getal vorstenhuizen in Europa
verwant.
Koning Christiaan IX is thans 80 jaar
oud en regeert sedert 1863. In 1842 was
hij gehuwd met prinses Louise van Hes
senKassei, die op 7 Sept. jl, haar
8l8ten verjaardag heeft gevierd en wier
moeder een Deensche prinses was.
Uit hun huwelijk zijn 6 kinderen ge
boren 3 zoons en 8 dochters.
De oudste zoon, kroonprins Frederik, is
gehuwd met prinses Louise van Zweden,
eeu kleindochter van prins Frederik dsr
Nederlanden. Zij hebben 8 kinderen, 4 zoons
en 4 dochters. Van de zoons is een ge
huwd met een hertogin van Mecklenburg
en een met prinses Mand van Engeland
(dochter van den prins van Wales)van
de dochters is een de gemalin van een
Zweedschen prins, en een van een prins
van Lippe-Schauanburg.
De tweede zoou is koning George van
Griekenland, wiens oudste zoon is gehuwd
met een zuster van den Dnitschen keizer.
De derde zoon is gehnwd met prinses
Marie van Orleans, dochter van den her
tog van Chartres.
De oudste dochter is de prinses van
Walesde tweede is de keizerin-wedu
we van Ruslandde derde is gehnwd
met den hertog van Cnmberland, zoon van
den laatsten koning van Hannover.
Het Niagara-Sohierei-
land is zwaar geteisterd door een orkaan,
ontstaan door de ontmoeting van twee
windstroomen vaa ongeljjke temperatuur.
De stad St. Catherine en het doip Merri-
ton waren blootgesteld aan de volle kracht
van dea trechtervormigen storm, die alle
gebouwen op zijn pad vernielde, groote
hoornen optrok en zelfs het water van het
Welland-kanaal opzoog. Vijf menschen
werden gedood door rondvliegende stuk
ken hout en twintig gewond. De schade
aan eigendommen is groot.
Over den staat New-York is een zware
cycloon losgebarsten. Over een afstand van
tien mijlen baande de storm zich een pad
van 200 meter breed dwars door de stad
Tonawanda. Op dezs baan werden hui
zen en boomen als weggevaagd. Voor zoo
ver bekend is, zijn tien menschen omge
komen, maar men vreest dat het aantal
slachtoffers veel grooter is.
Lastige mnemotechniek.
In een Dnitschen spoorwegcoupé zitten
twee heeren, van wie er een zich moeite
geeft het nummer van den waggon 1618
te onthouden, „omdat het zoo gemakkelijk
is", zegt hij tot zijn reisgenoot, «wanneer
men onderweg is ïitgestegen, dat men zijn
coupé spoedig terugvinden kan."
«Nu', meent de ander, „het nummer
vau onzan waggon is nogal gemakkelijk
te onthouden 1618 je denkt maar
aan bet begin van den deitigjarigen oor
log."
«Ja, dat is waar ook", bekent de eer
ste, ofsohoon hij zich met den geheelen
dertigjarigen oorlog, nadat hij van school
is gegaan, niet meer heeft bemoeid. Na
eenigen tijd heeft men aan een station
tien minuten oponthoud. Onze reiziger stapt
uit, om in de wachtkamer het een en an
der te gaan gebruiken, es eerst toen de
conducteur waarschuwt om in te stijgen,
denkt hij er aan zijn csnpé weder op te
zoeken. Drommels I daar was hij het
nnmmer vergeten 1Doch wacht, het
was het jaar, waarin de dertigjarige oor
log begon ja maar wanneer was dal
eigenlijk „Instappen, het ia hoog tijd 1"
wordt hem toegeroepen. Hij wendt zich
daarom haastig naar een medereiziger, die
eveneens wat te laat is. «Mijnheer
weet u niet, in welk jaar de dertigjarige
oorlog begon Een verwonderd ge
zicht is het eenige antwoord. „Klaar 1"
roept een der conducteurs. In vertwijfe
ling richt onze man zich tot den stations
chef, dien hij bij den arm pakt. «In
's hemelsnaam, mijnheer zeg mij toch
als 't n belieft, wanneer de dertigjarige
oorlog begon 1" roept hij uit. De stations
chef ziet hem onderzoekend in het gelaat,
geeft het teeken, dat ds trein kan ver
trekken, en de man, dien men voor
krankzinnig houdt, wordt vastgehouden,
tot hij heeft verklaard, waarom hij zoo'n
zonderlinge vraag heeft gesteld 1
J a s s e n-r e c h t.
Id Duitschland is het hoogste rechts
college onlangs de vraag voorgelegd, of een
zomer-orerjas in beslag mag worden ge
nomen bij een executie wegens schulden.
De beslissing luidt aldus, dat een overjas
iu dit opzicht niet gelijk staat met een
winterjas, welke als een noodzakelijk
kleedingstuk is aan te merken, zoodat een
overjas wèl vatbaar is voor beslag.
Bevroren rleesch.
Het feit, dat versch vleesch door de
inwerking der koude voor bederf kan; wor
den bewaard, is reeds lang bekend en
toch werd pas in 1870 deze wetenschap
op eenigszins uitgebreide schaal in de
praktijk toegepast. Welk eeu uitbreiding
deze methode van conserveeren heeft on
dergaan, blijkt wel hieruit, dat in 1894
in Engeland uit Amerika 833.000 cente
naars bevroren ossen- en schapenvleesch
zijn ingevoerd en ait Australië minstens
evenveel. De beste methode is, om bet
vleesch bij 10 15 graden te laten be
vriezen en het vervolgens te bewaren in
een temperatuur van 4 tot 6 graden. Zoo
behandeld, kan het vleesch vele maanden
worden bewaard, zonder dat klenr, smaak
of verteerbaarheid verandert.
Door nauwkeurige chemische onderzoe
kingen heeft men waargenomen, dat de
structuur van het bevroren vleesch vol
komen gelijk is aan die van het pas ge
slachte, ook wal verteerbaarheid aangaat,
ontstaat geen wijziging. Alleen wanneer
het bevroren vleesch ontdooid bewaard
wordt, vertoont het eenige uren vroeger
dan het versch geslachte sporen van be
derf.
De rekening wegens siga
ren voor eene vijandin van reoken.
Men schrijft uit Lohden
De tabaksrook is voor koningin Victo
ria ondraaglijk. In hare onmiddellijke
nabijheid is derhalve niemand het rooken
veroorloofd. Ondanks dat, is de rekening
wegens sigaren voor de Koninklijke Hofhou
ding, namelijk ds gasten daarvan, zeer
hoog. Den hoofdpost vormen de fijnste
Havana-sigaren, die voornamelijk voor ds
Koningin vervaardigd en, hermetisch ia
glazen buizen gesloten, naai Windsor ge
zonden worden. De „Koningin Victoria"-
sigaren kon men zelfs op Gubi, in massa
gekocht, niet onder dsn dollar het stuk
bekomen. De arbeiders, die de sigaren,
vervaardigen, krijgen 80 cents per stuk
en slechts den ondsten en bekwaamstea
sigarenmakers wordt het werk toevertrouwd.
Een eigenaardige plant
is de in Arabië voorkomende «lachplant,"
die hare benaming van de werking heeft
gekregen, die het eten van haar saad-
korrels tengevolge heeft.
Van middelmatige grootte, draagt de
plant schoone, groote, gele bloemen en zach
te, fluweelachtige zaadpeulen, waarvan elks
2 of 3 zaadkorrels bevat, die eenigszins op
kleine, zwarte boonen gelijken. De inboor
lingen drogen het zaad en stampen hst
dan tot gruis. Juist dit poeder is het,
dat een zoo wonderlijk effect heeft
Een kleine dosis van bet poeder is
voldoende, om sen geheel kalm en bedaard
persoon tot dolle sprongen te verleiden,
hem wild, luidruchtig en uitbundig te
laten lachen en hem in een aan
wilde dwaasheid grenzenden toestand te
brengen. Deze toestand houdt een uur
aan, na welken tijd de in verrukking ge
raakten persoon in een slaap van eenige
aren vervalt, en waarna hij van zijne wil
de, dolle handelingen niets meer weet. Bjj
herhaling hiervan treedt zenuwstoring in,
die ten slotte tot waanzin of zelfmoord voert.
Wij hebben hier dus met een dier scha
delijke vergiften als opium, morphine en
dergelijke te doen.
Van de 151.398 Pruisische
recruten der lichting 1897—1898 hebben,
blijkens de jongste statistieken, 170 geen
onderwijs genoten dat is dus 11 van de
10.000. Hoe zeer het oudeiwijs is voor-
uitgegian, zegt een vergelijking van de
lichting 18791880; toen was het getal
analphabeten 230 op de 10,000 of 20
maal zooveel.
De meeste analphabeten komennit de
provincie Posen 43, Oost-Pruisen 37,
West-Pruisen 36, Silezië 19, de Rijnpro
vincie 13, Pommeren 7 ea Brandenburg
5. De overige provineien leveren hoogstens
één of twee.
Buitengewoon gunstig heeft de Pruisisohe
volksschool gewerkt in de Oostelijke pro
vinciën in Posen bjjvoorbeeld konden in
18791880 van de 10.000 reernten 1099
lezen noch schrij vende lich
ting 1897—1898 telt er slechts 93 op de
10.000.
Kinderen bij de maat.
Op een der Beiersche meren vaart een
stoomboot, waarbij een zonderlinge vracht-
regeling is ingevoerd. Kinderen tot 60
centimeter hoogte zijn vrijvoor kinderen
van 60 tot 130 centimeter moet de hal
ve vracht betaald worden. Vermoedelijk
is dit bepaald, omdat met de lengte
niet gesmokkeld kan worden, gelijk met
den leeftijd. Men moest nu eigenlijk de
volwassen passagiers naar de dikte laten
betalen.
Eene vrouw van 127 jaar
woont, zooals een bloedverwant der vrouw
schrijft, in Auberive-en-Royans. Zij heeft
de volgende tijdperken in Frankrijk be
leefd Lodewijk XV, Lodewijk XVI, de
Republiek, Keizer Napoleon, Lodewijk
XVIII, Karei X, Lodewijk Philips, de
tweede Republiek, het tweede Keizerrijk,
en de derde Republiek,
Handelsreiziger: O, me-
juffrouw, mag ik u mijn hart en leven
aanbieden Extra kwaliteit, duurzaam,
onverslijtbaar, onovertroffen, concnrientie
onmogelijk.
Goed gemeend.
Een oud vrouwtje, verrukt over de In
huldigingsfeesten, merkte tegen haar buur
vrouw op«mens, mess, wat zijne die
feeste prachtig afgeloopejammer dat de
ouwe Koning dat nou niet meer het mo
ge beleve."
„Zegt uwes dat wel, jaffronw, dat heb
ik ook al tenge m'n man gezeid."
D e zekerste geldkist bezit
wel de koning van Anam. Hjj bergt zijne
spaarpenningen in uitgeholde boomstam
men, welker opening hij zorgvuldig af-
s'uit, waarop hij den sohat in een door
krokodillen bewoonden vijver laat werpen.
Deze zorgen er voor, dat geen dief de
schatten nadert-
