C. Nobel.
De Kerk van Hai'inghuizen.
bedrijf te missen en de kosten van zijn
verblijf in Schagon te betalen, en voor
die bewering zal ook bij velen wel goe
de grond bestaan, maar ik geloof toch,
dat het volstrekt niet moeilijk zou zijn,
in Noord-IIolland een honderdtal boeren
te vinden, die zoons hebben, welke dë
winterschool te Behagen zouden kunnen
bezoeken, en middelen genoeg bezitten,
om zich de daaraan verbonden opoffe
ringen zonder eenig bezwaar te kunnen
getroosten. En wanneer het waar is, dat
er op de school kennis wordt opgedaan,
die in de praktijk waarde bezit, en dus
de f 400.die men mag rekenen dat
de opleiding aan de winterschool te Scha-
gen voor verafwonenden (dio dus in
Schagen moeten komen wonen) in de
twee jaren kost, in het latere leven
van den leerling belangrijk geldelijk
voordeel (om niet te spreken van andere
voordeelen) kan afwerpen, zullen ook
vele andoren, die niet geheel onmachtig
zijn, de gelegenheid niet mogen laten
passeeren, om dit kapitaaltje in den vorm
van kennis in de hoofden hunner kin
deren vast te leggen en het hun mede
te geven op hun verderen levensweg.
De hoofdreden voor den geringen
toevloed van leerlingen is naar mijne
meening wantrouwen, ongeloovigheid, ge
ringschatting, afkeuring zelfs van het land
bouwonderwijs. Men kan zich niet
voorstellen, dat mén op een school boeren
kan leeren dat hetgeen men daar kan
leeren, eene aanvulling kan zijn van de
in de praktijk opgedane kennis en handig
heid.
Men meent, dat de jongelui door het
bezoeken van een landbouwschool wor
den geleid tot handelingen, die op het
oog wel zeer mooi schijnen, doch per
slot van rekening geld kosten, en zoo
men al niet zóó ver gaat in zijn meening,
dan is men toch van oordeel, dat hetgeen
op een landbouwschool valt te leeren, in
het praktisch leven weinig voordeel zal
kunnen opleveren.
Ik zal niet trachten, de velen, die
zoo denken, door een uitvoerig betoog
te doen inzien, dat over het landbouw
onderwijs in 't algemeen en over dat aan
de winterschool te Schagen meer in 't
bijzonder, zeer verkeerd geoordeeld wordt,
omdat daarvoor te veel ruimte zou wor
den vereischt en ik bovendien van lange
redeneeringen hier weinig heil verwacht.
Daarom wil ik volstaan met als mijne
meening uit te spreken, dat ik de stelli
ge overtuiging bezit, dat voor iedereen, die
in zijn later leven met het boerenbedrijf
in zijn onderhoud wil voorzien, de ken
nis, die aan de winterschool kan worden
opgedaan, groote waarde zal blijken te
bezitten, veel grooter dan de kosten en
moeite, die aau het verkrijgen van die
kennis verbonden zijn.
Ik vermoed, dat menigeen bij de lezing
van deze woorden ongeloovig de schouders
zal ophalen en ik mag dit niemand ten
kwade duiden, maar ik zou het toch ten
zeerste betreuren, wanneer een vooroor
deel de oorzaak werd, dat eene instelling
door de regeering tot stand gebracht in
het belang van den boerenstand in deze
provincie, een kwijnend bestaan moest
voortsleepen tengevolge van gebrek aan
waardeering van de zijde der belangheb
benden. En omgekeerd, wanneer de
landbouw winterschool inderdaad in staat
is kennis te verschaffen, die in het leven
meer waarde zal bezitten dan het geld,
dat er voor moet worden uitgegeven, zal
iedereen, die de gelegenheid heeft laten
voorbijgaan van het onderwijs te profi-
teeren, dit in zijn later leven ten zeerste
moeten betreuren.
Daarom Ouders, en oudere boeren
zoons, roep ik u toe laat u niet leiden
naede in d»n w.igen 8t*pt9 en Br^nk
een gemakkeljjk zfje versohalte.
De ritmeester stond aan het portier,
eveneens gereed om ie te stappen als Jog!
zou zijn uiigestap», en vroeg „Naar den
Keizershof F"
„Neen, Tellen," antwoordde Brunk, „ik
denk dat het beter is, rechtstreeks naar
buis te rijden het zjjn goede paarden
binnen twee uur kan ik in Giesdorf rijn.
Niet waar, dokter, dat ritje kunt a ma wel
toestaan
„Ik kan n onmogelijk vergezellen en tcch
most ik er beslist op staan, dat er iemand
met u meegaat."
„Hm, bmliet de ritmeester 'hooren,
„als ik maar geen dienst had om 11 uur."
„En ik ben ook gebonden," seide Gotenborg
spijtig, „dat treft dan ook drommels Biecht."
„Mijneheeren," riep Jast, die oog rechtop
in het rijtuig van den vrijheer stond, „ik
heb tijd genoeg, ik zal met mijnheer von
B ank meegaan i mat gewonden wiet ik
Bijstekend om te gaan."
De dokier knikte; daarmede kon hij sicb
vareenigen.
„Ga dan maar zitton, Justj" zoide von
Brank, zichtbaar bavredigd, „ik kan mij
geen aangenamer gezèlschap denken. Ia het
kistj9 voor op den bok is roods wijn en koude
koeken; gij zult dus uw ontbijt niet verloo-
pen."
„Dink, hartelijk dank!' antwoordde Jas',
terwijl bij naast den vrijheer plaats nam,
,ik heb geen honger; wanneer u er niets
tegen hebt, steek ik mijn pijp aan."
„En ik een sigaar."
Just greep inden rokzak van deu vrijheer,
haalde er een sigarenkoker ui sneed het
puntje van een havanna at en streek etn luci
fer aan; toodoendo rookte de vrijheer spoe
dig.
„Ik koop dat mijn pijpje niet al te erg
zal stinken," glimlachte bjj dan, terwijl hij
een kort, bijna zwart eindje pijp te
voorschijn haalde en zorgvuldig mot Mary'and
s opte. „Hot is een eoht lekker rooker-
tje, ik rook rooit en andere." Nadat hij
had aangestoken klonk het behaaglijk ,Zic-
*oo, na zijn we kl ar. Wannetr gij' k t
door tegenzin in het nieuwe, laat u niet
weerhouden door uw ongeloof, want gij
weet het immers, onbekend maakt on-
mindstelt eens een weinig vertrouwen
in de personen, die u aanraden van deze
school partij te trekken oordeelt niet
voordat ge althans de proef genomen
hebt of u hebt laten voorlichten door
personen, die uit ondervinding kunnen
spreken, omdat hunne zoons of zij zeiven
de school hebben bezocht, En tot dit
laatste wil ik u in staat stellen door de
namen te noemen van hen, die tot nog
toe de school hebbeD doorloopen. Zij zijn
in volgorde van den leeftijd, waarop zij
tot de school werden toegelaten.
P. Hopman te Schagen, J. C. Maters
te Koegras, C. Best te Scbagerbrug,
H. S. Eriks to Pelten, K. Wit te Schagen,
(Tolke), J. Schoorl te Eenigenburg,
K. Eriks te P.urgerbrug, A, van der Oord
te Oude Niedorp, L. C. Keijser te Texel,
(De Waal), J. Zijp Az. te Wognum,
J. Best Nz. te Baarsdorpermeer, J. Boe
kei Pz. te Schagen, C.Ploeger te Beemster,
J. Jimmink te 't Zand (Zijpe), N. Ii.
Barendregt te Beverwijk, A. D. Grone-
inau te Wieringerwaard, K. Kater te
Wieringerwaard, D. Smit te Barsinger-
horn, J. Vis te Waardpolder, D. vaD der
Oord to Barsingerhorn.
En opdat gij ook tot op zekere hoogte
een zelfstandig oordeel zult kunnen vel
len, omtrent de waarde van de kennis,
die aan de school kan worden opgedaan,
wil ik trachten, een overzicht te geven
van de verschillende punten, van de be
langrijkste althans, die bij het onderwijs
ter sprake komen. Deze zijn dan
De samenstelling en eigenschappen
van de melkpraktische uitvoering van
de bepaling van het vetgehalte en het
gehalte der melk aan andere stoffen
verschillende wijzen van ontrooming der
melk en de toestellen daarvoorpunten
waarop men moet letten wanneer men
van melk goede boter wil bereiden wat
wij weten omtrent den invloed dien de
melk en de wijze van bereiding hebben
op de hoedanigheid der kaaseisclien
die aau goede kaas tegenwoordig worden
gesteldfabriekmatige verwerking der
melk en betaling naar het gehalte
de verschillende soorten van grond in
en buiten onze provincie punten waar
op men bij de beoordeeling van hunne
vruchtbaarheid en hunne geschiktheid
voor de teelt van bepaalde gewassen
moet letten middelen, die in verschil
lende omstandigheden met voordeel kun
nen worden toegepast, om de vrucht
baarheid of de geschiktheid van den
grond te vergrooten de hulpmiddelen,
die den boer bij de bemesting van den
grond ten dienste staan, om daaruit zoo
veel mogelijk geldelijk voordeel te
trekken
punten waarop men bij de voedering
van zijn vee moet letten, en fouten, die
op dit gebied in de practijk somtijds
worden begaan
punten waarop men moet letten bij
de teelt der verschillende landbouwge
wassen, die voor deze provincie van
belang zijn, daaronder begrepen de teelt
van sluitkool, bloemkool, vroege aard
appelen, tuinzaden en groenten, welke
in het groot wordeD verbouwd (Lange-
dijk en de Streek)hetzelfde voor de
teelt van bessen, peren, appelen en
andere boomvruchten (Bangert en om
streken) beschadigingen en ziekten
waarvan onze gewassen te lijden hebben
en de middelen die er bestaan om ze te
voorkomen of te bestrijdenhet ver
beteren van gewassen, o.a. door hot voort-
kweeken van de beste planten
beoordeeling van de gebruikswaarde
en de gebreken van paarden en runde-
goad vind», kunm n we gaan. Da koetsier
weet zeker den weg f
„Ik kom morgen bij n riep de arts „het
verband blijft tot zoolang onaangeroerd.*
„Gelukkige reis en beterschap t" klonk bet
van alle kanten.
Yon Brank stuk nog eenmaal dm gezonden
arm uit het rijtuig tn bood den assessor,
die donker voor zich heen koek, de hand.
„Wij blijveD, evenals te voren, de beste
vrienden, niet waar F"
De assessor beantwoordde den handdruk
en zside beschaamd God zjj met u. Ik
blyi steeds uw sebnldenaar."
„Een oavalier van fop tot teen," riep d«
schilder bewonderend, toen het rjjtaig uit
het oog verdwenen was.
„No, mijneheeren," veraocht de ritmees
ter, „wij mogen zeker wel in uw rijtoig
plaa's nemen Gotenberg, gij moet op den
bok zi ten I Ik norm een dokter op mijn
schoot slechte tot hot station Griinwatd
wij kannon daar van het spoor gebruik
maken."
,,'t Lijkt wel de Ark>Notohs," schertste
hij vorder, toen alle zes in hot rijtuig een
plaats hadden, „allerlei gedierte hee't hier een
plaats. Een geluk, dat we gezamenlijk nog a!
met weinig tevreden ;iju en niet veel pl ats
noodig bobben; een dik gemeste olifant kon
den we hier niet gebruiken."
Am het spoedig bereikte station verlieten
de officieren en de dokiers bet rjjtoig en
Teil r ed alleen met Yölker naar de stad
terng.
Dj ton was hooger gestegen en een wur-
me wind woei de hoeren tegemoet. De
schilder was één en al verrnkking over het
geen hij zsg.
„Zie eens," riep hjj verruk', „de
heerlijke lente, is 'e niet goddeljjk schoon
Wie zoo iets kan schilderen, is een
waer knoeten sar."
„Wat zou hij er aan hebben' zuchtte
Teil droefgees'ig; wanneer ja in dit leven
on ón schept in plaats van natnur, dan is
men ja onderdanig."
He, be, mijn waarde, nie' zoo zwarig dlig.
Meuk het leven niet verantwoordelijk voor
ren, schapen en varkens verpleging van
veepunten waarop men bij den aanfok
van vee moet lettenkennis van enkele
belangrijke rassen hoofdzeken der ver
loskunde van het vee hoefbeslag enkele
belangrijke ziekten (o. a. tuberculose,
I kaliziekte, kalverziekte, enz.)
inrichting en behandeling van som-
j mige belangrijke landbouwwerktuigen;
verschillende zaken, de uitvoering vau
het bedrijf of de inrichting van de sa
menleving betreffende, ais coöperatieve
en andere vereenigingencrediet
verzekeringdo rol van het geld in
de maatschappijvormen van grondge
bruik inrichting van het bedrijf onder
verschillende omstandighedenstaatsbe
moeiing, ten dienste van den landbouw
belastingeneenvoudige boekhouding,
vooral met het oog op de schatting van
de pacht- of koop waarde van een bedrijf
kennis vau de natuur en de werkin
gen die daarin plaats hebben, vooral van
die werkingen, waarmede men bij de
studie van practische zaken te maken
heeft; de inwendige en uitwendige bouw
van planten en dieren en de inrichting
en de instandhouding van hun leven
het regelmatig en zonder veel fouten
leeren neerschrijven vau zijne gedachten
vaardigheid in het uitvoeren van eenvou
dige berekeningen.
Men ziet het, behalve algemeene za
ken, die eigenlijk voor iederen staats
burger en ook in booge mate voor den
boer van belang zijn, strekt het onderwijs
aan de Landbouw winterschool zich uit.
over alle onderdeelen vau het bedrijf,
I zooals dit in verschillende streken van
ons gewest uitgeoefend wordt. Het is
dienstig voor den toekomstigen veehouder
en fokker, voor den zuivelbereider, den
graanboer, den fijnbouwer, den teler van
tuin- en boomvruchten, en niemand, die
later in eenig onderdeel van liet land-
bouwvak zijn bestaan hoopt te vinden,
behoeft dus te vreezen, dat er voor hem
niet veel nuttigs en noodigs te leeren valt.
Met groote zorg wordt voortdurend
door de leeraren getracht, alle overbo
dige geleerdheid te vermijden en alleen
zulke zaken aan de leerlingen mede te
deelen, waarvan de kennis hen in bet
practische leven van nut kan zijn.
Gaarne ben ik bereid aan ieder, die
dit wenscht, meerdere inlichtingen te
verschaffen, onder andere door hem het
programma van het onderwijs ioe te
zenden, waarin hij kan vinden bijzonder
heden aangaande het leerarenpersonecl,
de commissie van toezicht, het school
geld, de verdeeling der lesuren, de om
schrijving van het onderwijs, de lijst
der te gebruiken boeken, het algemeen
en het huishoudelijk reglement, de eischen
van toelating, eene lijst van oudleerlin-
gen die het einddiploma bezitten.
Het kan misschien zijn nut hebben,
vooral ook, omdat ik er zeer op gesteld
ben, dat ook oudere personen de school
bezoeken en ik mij kan begrijpen, dat
deze een deel van hunne schoolkennis
zullen zijn kwijtgeraakt, hier mede te
deelen, dat voor de toelating van oudere
leerlingen veel meer gelet wordt op een
goed begrip en op gezond verstand dan
op kennis, omdat de ondervinding leert,
dat zulke personen de verloren kennis
in zeer korten tijd weer terugvinden en
zij zelfs, ondanks bun gebrek aan ken
nis, zeer goed in staat zijn het onderwijs
aan de school te begrijpen en bij te
houden.
Enkelen zullen zich misschien laten
afschrikken door het examen, dat zij
zullen moeten afleggen, tegelijk met
personen van geringer leeftijd. Hoewel
niemand van dit examen kan worden
vrijgesteld, kan ik toch ieder, die dit
wenscht, aan het gevaar onttrekken van
bij dit examen te worden afgewezcu,
door hem vooraf eens op de proef te stellen.
Ten slotte wensch ik nog met nadruk
er op te wij'en, dat het niet wel moge
lijk is overdag de lessen aan de school
te volgen en dan na tehuiskomst weer
de gewone werkzaamheden in do boer
derij mede te verrichten. Men vergete
niet, dat er door do leerlingen in korten
tijd veel stof moet worden opgenomen
en verwerkt en bedenke, dat studeeren
ook werken is, al komen de tanden er
weinig bij ie pas.
Wie ver van Schagen woont en daar
door dagelijks een groot deel van zijnen
tijd verliest inet reizen per spoor, tram,
fiets of te voet, houdt te weinig tijd over
voor zijne studie. Daarom is het voor
ieder verafwouende hoogst wenschelijk,
dat hij gedurende den winter te Schagen
komt wonen, waartoe gelegenheid ge oeg
bestaat. Daaraan zijn wel eeriigo kosten
verbonden, doch het verblijf tehuis en
het dagelijks heen en weer trekken kan
ook niet zonder kosten geschieden. Het
onderwijs wordt gegeven op alle dagen
der week van 9 tot 12 en van 1 tot 4
uur, uitgezonderd Zaterdag en Zondag.
Desnoods kan men dus nog 2 van de 7
dagen der week tehuis doorbrengen.
Ieder die mijne tusschenkomst wenscht
bij het zoeken van een geschikt on niet
te duur verblijf, zal mij steeds bereid
vinden de verlangde hulp te verleenen.
De IlijksJandbouwleeraar voor
Noord-IIolland,
Schagen, Augustus 1S99.
Bergerhofprijs. Handicap.
Minimum afstand 4000 meter.
1. Nutiiia Kig.B.H.v.Mimsler/üroaiiigBn.
2. Eddellah Stal Trio, Soest.
A. v. d. Munt, Aschgat.
\V. H. J. Brom, Utrecht.
C. Sonius, Groningen.
Reilingh en Leopold,
Groningen.
J. W. Schuijl, Rotterdam
W. A. Ockhorst, Rotterd.
A. A. v. d. Berg, Haarlem.
Stal „Aventi", 's-Bosch.
A. Catz, Groniugen.
J. Koster, Heemstede.
A. Stork,
H. A. van Stralen, Haarlem.
3. M»y Rysdyk
4. Shadelaud Nutjean
5. Linsca II
6. Chilo
7. Newboid
8 Bellwood
9 Jersey
10. Si ra
11 Leda
12. Sersant
13. Hirye
14. Nelly II
Binnenlaridsch Nieuws.
dingen wirr ji zelf alJcm schuld ean hebt.
Ge hebt nu toch zeker wel ingezien,- dat de
ridderlijke vrijheer geeu woesteling, geen
aristocratische misdadiger is F"
Door berouw en verdriet gak weid,knik
te Teil mat hst hoofd.
De schilder ging voort,,Ik houd rao
de eristooraten. Wat waren wij, kunstenaars,
wanueer de menschheid zich niet in ver
schillende soorten had gesplitst FWanneer het
maar zoo'n gelijkmatig rijstebrij-boeltje
was? Wij hebben de voornamen noodig,
want ons ambacht is zelf voornaam."
„Ta midden van ean vrij, beschaafd volk
wnar een voorname gelijkmatigheid heersch o,
te werken, dat sou «vollicht nog dankbaarder
zijn."
„Gekheid mijn beste.Em voorname gelijk
matigheid Ik bid je, dat is toch een tegen
strijdigheid; reeds bij het uiten van hetwoo'd
voornaam, een volkomen ondiug.K-m de be- ie
massa van een volk ooit b: sohaaid, welop
gevoed zijn? Kan de g oete massa stomp
zinnige, domme schepsels zich ooit veredelen?
Is bet woord „volk" in die bs'aekenis niet
een leege phrass F Ik ken slechts enkelen,
de bevoorrechten, die mij aanstaan, vau wL
ik houd in de mass*, in die groote
massa daar om ons heen, steekt steeds oen
hyëna-natunr. Ik moet Ibfhebb n kennen,
wil ik wat soheppsn, wil ik wat voor-bren-
g9u vervloekt is iedere regel, dien een
dichter schrijft, wanneer hjj geen liefde in
zijn hart draagt, Yervlooki is ook het doek,
dat de scbildor bekladt, wanoeer niet de
liefde zijn hart sneller èoet kloppen!"
„Groote hemel, man, je spreekt daar een
ware heeron-moraal."
„Mijnentwege, wanneer er twee soorten
*an moraal zjjn, dan liever een hoeron-moraal,
dan een slaven-moraal. Maar mat alle praa'j*9s
wordt er uil reu echten, moordlustig n anar
chist nooit een waar edelman, geen hoog
duikend mensch waar ware liotda is, daar
moet ook haat, gloeiende haat zijn geen
licht ïoidor schaduw; ik haat el die gelijk
matigheid"
De es89ssor was in stilzwijgen vortooken
K rIijk bekende hij zioh'.elf, dat hij den vrij
heer te overhaast had veroordee'd.Hel gevecht
was godd-nk naar omstandigheden nog best
Wedrennen te Uer-gen.
Aan deharddravörijeuter gelegen
heid van de Berger meeting opZondug 3
September wordt door niet minder dan
53 paarden deelgenomen. De opgave
volgt hieronder.
Wat de aangifte voor het rennen
betreft, deze kunnen eerst aan 't einde
dezer week worden gepubliceerd.
Kennemerprijs. Handicap.
Minimum afstand 2000 M.
1. Ninus Eig. Jac.Roodeiiburg, IJpolder.
2. Luli Brien Stal „Aveati", 's Bo.-ch.
3. Amber II A.A. v. d Berg, Haarlem.
4 Jobanna III Joh. de Mol, 's-Gravenhage.
5. Black Boy H. v. Wiekevoort, Crorn-
melin, Heemstede.
Joh. de Mol,'s-Gravenhage.
S. Snoeck, Bergen.
A. C. v. d. Akker, Hazers-
ivonde.
D. Vermaat, Rotterdam.
S. Snoeek, Bergen.
J. W. Schuijl, Rotterdam.
W. H. J. Brom, Utrecht.
K. v. d. Hulst, Amsterdam.
H. K. Glas, Loppersum.
W. A. Ockhorst, Rotterd.
T. Velstra, Leeuwarden.
A. A. v d. Berg, Haarlem,
S. Witteveeu,
Harendermolen.
D. A. vau Stralen, Haarlem,
dezelfde.
Ptijs van Maasdam, Record Harddraverij.
Minimum afstand 2400 M.
1. Jonge KrylatyJ Eig. A, C.
8. L< ui.se
7. Pullaway III
8. Tarter II
9. Cheriy Blossom
10. Mr. Auguste
11. Balir
12. Herman
13. de Dame
14. Cesar
15. Attila
16. Octavia ex Ada
17. Lady B II ex Lady B
18. Eleclricity
19 Valerie (ex Mie II)
20. Riehard
2. Mr. Auguste
3.Johanna III
4. Amber II
5. Batir
6.Ceres
7. Geert Cremer
8. Herman
9. de Dame
10. Isabelle
11. Princess Airlie
12. Ninns
13 Cherry Blossom
14 Fauuy Fun
15. Riehard
16. Lady B ex Lady B
17. Octavia ex Ada
18. Cesar
19. Siglrida
C. v. d. Akker,
Hazerswoude.
S. Snoeck, Bergen.
Joh. de Mol, 's-Gravenhage.
A. A. v. d. Berg, Haarlem.
J. VV. Schuijl, Rotterdam.
J. A. de Lijster, Pernis.
S. Witteveen,
Harendermolen.
W. H. J. Brom, Utrecht.
K. v. d. Hulst, Amsterd.
A. A. v. d. Berg, Haarlem.
H. v. Wiekevoort Crorn-
melin, Heemstede.
Jac. Roodeuburg, IJpolder.
D. Vermaat, Rotterdam.
J. de Mol, den Haag.
D. A. van Stralen, Haarlem.
A. A. v. d. Berg, Haarlem.
T Velstra, Leeuwarden.
H K. Glas Jr., Loppersum.
dezelfde.
afgeloopeu had bij eigenlijk niet heel tevre
den moeten zijn En toch voelde Teil sich
bedruk», onbevredigd, vernederd hem was
het, alsof een ver geluk, dat hij van de gnnst
der toekomst nog steeds verwacht had, nu
voor immer was verdwenen.
EllenMocht hij sijo oogen nu nog tot
haar ophifisn, nadat hij op den zoo vnrig
door baar beminden vader den doodenden
kogel had gerioht?
HOOFDSTUK YL
Het was feest in de Harmonie.H 4 locati was
voor dien avond aan een vorecniging ver
huurd en voor ean overgroot publiek toe
gankelijk- Tot dekking van de kosten
moesten allen een kleine entré; betalen.
Peter Dcohner, de metselaar, stond met een
witte toss1 als ordtrscheidingateukeo, dat bij
to do oommissie behoorde, ean het loket en
b g-oitle vrouwelijke en mannelijke feestge-
nooten met schertsende, meest spotlende
opmerkingen. Hij wzs hier alechia ter wille
van zijn broer Adoli, den instrumentmaker,
die als eerste tenor in het gcformoerde
kwartet zoa meezingen; hij was hier, zooals
hjj beweerde, om dien nachtegaal eens te
too'en- Eigenlijk veraoh'te hij dele bnrger-
vereenigingen, die feitelijk alle uitzuigers
waren en pleisier hadden en maakten van
hot gild, dat ze den armen werkman hadden
octs oler.- vcor hem was or maar ééo soort
viresnigingen die bij billijkte; dat waren de
eocual-democratisobe veremigingen, die den
kleinen man onder één vaandel samenbrachten,
om den strgd tegen dat gevloekte kapitaal
to kunnen aanvaarden.
„Goeden avond, moedorGoeden avond,
beer pleegvaderP'zoo begrootte bij hetech'paar
Limpert, achter wie eon slank, blozend
mti ja «iohibaar werd, dat g6doldig op het
verstrekken van dj eottéjkaarten wachtte.
Toen Peter haar echter den dikken rug van
tnovronw Lamport had ontdekt, wie;p hg
haar ec-n kushandje toe en stide galant ^.Goe
den avond, mijn sohoone en mooie Sabientje I
Hij (en hiermede bedoelde hij haar verloof
de, Adolf) zal hedon avord zijn naam be
roemd maken een stem roo helder el*
een klok. Hij heelt den ganschen dag
Wie in den omtrek van Schagen kent
nitt het kerkje vn H riDghuizen I
Geen loof van zware iepen verbergt de
kleine spitsboogramen, die, regelmatig
tusschen de steunbeeren verdeeld, de door
niets onderschepte zonuestraien ia het laag
gewelfde gebouw doorlaten geen dichte
kruinen reiken hier en daar tot boven
hit pannendak, zoodst slechts een slaük
torentje uit het groen opschiet. De kerk
van ilatinghoizen is reeds uit de verte in
h-ar geheel zichtbaar met hare gewitte
muren en haar g'ijzeu toren tegen Iet
westen, aan het noordeind vau het klrine
dorp op de hoogte ïm het oude ketkhoi
geplaatst.
Yan naderbij gezien valt het aanstonds
op,dat kerk en toren niet bij elkand-.r passen,
of liever; een zonderling gtheel vormeD; een
zware toren tegen een licht ketkje. Ongetwij
feld hebben kerk en toren er eenmaal anders
uitg< zian dan thaus de bouwmeesters van
den ouden tijd toch maakten geen zoo zware
torens, zonder er een kerkgebouw tegen te
plaatsen, waarbij da afmetingen van breedte
en Loigte san elkander en aan het geheel
geëveuredigd waren.
Het is nog niet zoo heel lang geleden,
dat de thans dichtgepleiatarde nissen aan
de buitenzijden van den tore.d versieringen
in metselwerk vertoonden, evenals de hoog-
gewilfde nis, waarin de ingang geplaatst is.
Stellig is de bovenbouw van den toren
hooger en sierlijker geweest dan thans.
Treedt men door den toren het kerkge
bouw binnen, dau ontwaart men duidelijk,
dat men zich bevindt tusschen de over
blijfselen van vroegere eenwen.
Deskundigen willen de bouw3toffeD,
waaruit sommige deelen van het kerkge
bouw zijn opgetrokken, ternggebracht zien
tot de 15de eeuw.
Tegen den noordmuur vertoonen zich
kolommen op achtkante voetstukken met
versitrde kapiteelen eo buogverbiodiu-
gen, waartegen de muur is toegemet-
seld. Die kolommen wijzen op een vroe
ger bestaan hebbenden zijbeuk of een
neverigewelf naar het noorden, keer
waarschijnlijk moet in dat geval de
kerk ook naar het oosten dieper geweest
zijn en misschien, als bij de meests oude
kerkeD, met een acbtkaDt koor afgesloten.
In „C. Brains Noordhollandsche Arkadia,"
nitgeneven in 1782, staat de fraaie kerk
van Hariughuizen dan ook afgebeeld als
een gebouw met twee kappen cf gewelven,
waarvan de noordelij kste nog een vleugel had.
Aan de buitenzijde van den zuidelijken
muur is eene omlijsting uitgecaetseld, die
doet denken aan een vroegeren uitgang
naar die zijde.
In ieder geval ge;ft de kerk van Ha
ringbuizen ons een beeld vsd vervallen
grootheid. Misschieo wel hebben de ge
waden van edelvrouwen gcrnischt over de
oude zerken, die haar thans nog bevloeren
misschien wel is een edele Heer van Ha-
rinxhuizen opgegaan onder de spitsbogen
van den dikken torenmeur en heeft door
de gewelven hier de nagalm gezweefd van
bedezang en lofbed uit het koor van edel-
knapen en onderhtorigen, als de burchtheer
slechts drop gekauwd en 't niet gewaagd een
pijp op te s ekeD." Een spottend lachen
besloot deze opmerking.
Sabine Meerholt kleurde, wellicht van ver
driet over de wijze waarop hare toekomsti
ge zwager sprak over zijn ziDglnstigen broe
der; maar «jj en'.woordde ni«ts en nam slechts
met een dankende hoofdbeweging de entrée-
kaarl uil mevrouw Lampen'» hand aan. De
dikke goudmidsvrouw echter wendde zich
tot Peter met de woorden
„Wanneer jij maar wilde meezingen. Het
*ou jo bepaald geen kwaad doen, je hsbt
een mooie stem. Jammer dat je je doordion
sooialen rommel aoo laat beetnemen." Niet
zonder welgevallen keek sjj naar baar flinken
pleegzoon, die, met den hoogen bond wat
scheef op het hoofd, haar met tgn donkere,
intelligente oogen guitig aanzag.
„Ju, js, mijn beste Peter," zeide de goud
smid mei sijn saohte, eenigsiina lispelende
stem, „de lieve God siet alles, ook wat «rij
doet, en gij «nlt eenmaal voor ieder onver
standig woord dat nu je mond uitgaat, re
kenschap hebben ai te leggen."
De «oo ernstig loegesprokeno laobtte, als-
ol hg het de moeite niet waard vond op dit
verwijt te antwoorden, -n hjj wees met de hand
naar don tuic; DiarheeD, geëerde heer pleeg
vader; bet oonoert ral dtdeljik boginuen
mgn broer Adolt slaat reeds in postuur en
stemt zijn keelviool 1" Hij sneed eik verder
woord af en wendde zich (ot een groep
andere dames en hejren, wien hij de entrée-
kaarten overhandigde.
Mijnheer Wilhelm Lampert luchtte en
bood zijn betere helft vol waardigheid dan
arm. B ïden zeilden, als twee vlaggesche-
pen p aradeer end, trots en zelfbewnst, don
tuin binnen S*bine volgde hen, als ood
slanke ree, en liet da aardigs oogen over de
meniats glijden en knikte hier en daar een
kennis vriend.lijk toe.
„Daar, daar achterfluisterde zjj baar
matrone toe (zjj had haar moed ir, oen steeds
«leke ambtensarswedawe, moeten thuis laten)
„daar staat da tribune. Wjj kunnen er dicht
bij gaan zitten; Adolf heelt daar een tafel
voor ons opengehouden."
Da instrumentm iker had ajjn pleagoudere
