43ste Jaargang No. 3457.
Zondag 8 Octoloer 1393.
fNJsrsiÜKorrxt^""geptaw-
Öureau: ILaao, 1» 4.
UitgeverP. TRAPMAN.
MedewerkerJ. WIKKEL.
EERSTE Li LAL).
(ïemeenleSchage n.
Beken dmakin&en.
Aangifte van verhuizing.
Koepok-Inenting.
Buitenlandsch Nieuws.
Politici owriÉ ier rel.
Binnenlandse!] Nieuws.
A
itiici HieiTi-,
CODRAMT.
AlïSrtEBliE- k LllllllVlllL
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
ADVERTENTTEN1! lüZ®n^g tot's morgens 9 ure, worden
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 8.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADYERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct
Groote letter» worden naar plsatsruimte berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
POLITIE.
Ter Secretarie dezer gemeente worden
inlichtingen verzocht omtrent een verlo
ren zilveren naaldenkoker en
een dito r ij g p e n.
Openbare vergadering van den Raad
der gemeente Schagen, op Dinsdag
den lOden October 1899, des voor
middags ten 10 ure.
De onderwerpen van beraadslaging zijn:
1. Ingekomen stukken.
2. Aanbieding begrooting.
3. Voorstel tot verplaatsing der markt
stalletjes.
4. Verordeningen Markt-, Staan- en
Waaggelden.
5. Benoeming onderwijzers voor het
herhalingsonderwijs.
6. Pensioneering gemeente-ambtena
ren.
Schagen, 6 October 1899.
De Burgemeester,
S. BERMAN.
AANGIFTE VOOR DE
Bevolking sregisters.
Burgemeester en Wethouder» ran Schagen;
Gelet op het Kon. Besluit ran 29 Juli 1887
(Staatsblad No. 141), regelende de verplichting tot
het doen van aangifte voor de bevolkingsregisters,
brengen, ter voorkoming van vervolging, onder de
aandacht der ingezetenen, de volgende in genoemd
besluit opgenomen artikelen
Artikel 7.
Elk hoofd van een huisgezin geeft uiterlijk binnen
ééne maand kennis aan het gemeentebestuur van
ieder lid dat in het huisgezin wordt opgenomen of
daar uitgaat, inwonende diensten werkboden
daaronder begrepen. Omtrent die kennisgeving geldt
art. 3.
Dezelfde kennisgeving geschiedt door afzonderlijk
levend» personen, wanneer zij andere personen in
hun huisgezin opnemen.
Bestuurders van instellingen, gestichten en inrich
tingen, niet staande onder bestuur of toezicht van het
openbaar gezag, waar personen onder eenig bestuur
samen wonen, geven maandelijks aan het gemeente
best iur kennis van alle personen, die iu de samenwoning
zjjn opgenomen oi daarvan zijn uitgetreden.
De verplichting vervalt, wanneer langs een anderen
weg de vereischte kennisgeving voor het bevolkings
register gedaan is.
6 Artikel 8.
Onverminderd de bovenstaande voorschriften is een
ieder, door het gemeentebestuur daartoe opgeroepen,
verplicht tot het doen der opgaven, die vereischt
worden om de bevolkingsregisters in te vullen.
Artikel 9.
Overtreding der bepalingen van dit besluit wordt
gestraft met hechtenis van ten hoogste veertien dagen
Schagen, 22 September 1899.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
6 S. BERMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
Burgemeester en Wethouders van SCHAGEN
brengen, voor zooveel noodig, met het oog op het
verzuim,betrekkelijk het doen van aangifte ter Secretarie
bij verhuizing binnen de gemeente, aan de ingezetenen
in herinnering het bepaalde bij art. 5 van de Politie-
verordening dezer gemeente, luidende als volgt.
Ingeval van verhuizing binnen de gemeente, zal
daarvan binnen acht dagen behooren te worden kennis
gageven ter Secretarie der gemeente, te weten
.Voor een geheel gezin, inwonende, dienst- en
werkboden daaronder begrepen, door het hoold van
dat gezin*.
Voor afzonderlijk levende personen door henzelf.
Voor de geheele bevolking van gestichten of andere
inrichtingen waar personen onder eonig bestuur te
zamen wonen, door de bestuurders.
„Overtreding wordt gestraft met «en geldboete van
ten hoogste „Een gulden.'
Schagen, den 26 September 1899.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
6 S. BERMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
Burgemeester en Wethouders van
Schagen breDgon ter algemeene kennis,
dat gelegenheid tot kostelooze inenting
en herinfenting zal worden gegeven op
Maandag 9 October a.s., des nam.
ten 3 7, ure, in de gemeenteschool,
door den heer A. 0. Melchior, gemeente-
geneesheer albier. m
Burgemeester en Wethouders voorn.,
6 S. BERMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
De Afrikaansche kwestie is op dit
oogenblik feitelijk de spil, waar de wereld
politiek om draait. De geheele Euro-
peeache pers is dagelijks gevuld met
artikelen, waarin deze aangelegenheid op
allerlei manieren wordt besproken en van
velerlei kanten wordt bekeken. Beschou
wingen, veronderstellingen over de oor
zaken en gevolgen van het vraagstuk,
zijn getint al naar de kleur der partij,
die de pen hanteert.
Over 't geheel is de pers op de hand
der Boeren. De Duitsche bladen, die
niet aan den leiband der regeering loopen,
hekelen streng de slinksche wijze,
waarop Engeland naar eene gelegenheid
zoekt om beslag op de goudvelden te
kunnen leggen. De Russische couranten
ademen een zelfden geest en verklaren,
dat Rusland, Duitsehland en Frankrijk
niet kunnen gedoogen, dat de zelfstandig
heid der Republieken door Engeland ver
nietigd zal worden. De Parijsche pers
wenscht Kruger met de kloeke houding,
die hij tegenover Ohamberlain heeft aan
genomen, van harte geluk.
Het „Journal des Débats", een der
gematigdste Fransche bladen, leest Oham
berlain duchtig de les.
Het noemt de welwillende verzekering
van Ohamberlain, dat hij volkomen waar
borgen wil geven tegen eenigen aanslag
op de onafhankelijkheid van Transvaal,
bittere ironie, na Jameson's inval en het
schandelijk onderzoek dat daarop volgde.
In de Zuid-Afrikaansche Republieken
schijnt men over 't algemeen tegen een
strijd met Engeland niet op te zien.
Men rekent vrij zeker op een opstand
der Boeren in de Engelsche kolonies,
waardoor een overwinning der Engelschen
meer dan twijfelachtig zou worden. Er
is zeker veel, dat vóór deze opvatting
pleit. De Boeren in Natal weigeren, of
schoon Britsche onderdanen, den eed van
getrouwheid af te leggen. De Boeren hier
en in de Kaapkolonie zijn van het beste
schietgeweer voorzien, waarvoor Trans-
vaalsche agenten gezorgd hebben. De
Afrikaander Bond kan zeker over 70.000
scherpschutters beschikken, die, gewoon
aan het klimaat, gehard in de Kaffer-
oorlogen, tevreden zijn met een dronk
water en een stuk droog beschuit. Stel
tegenover deze Afrikaansche Spartanen
de verwende Engelsche mannekens, en
het wordt ons duidelijk, dat iedere Boer
5 rood-baadjes voor zijne rekening neemt.
Doch ook al kunnen de Transvaal en
de Vrijstaat niet op den steun hunner
rasgenooten rekenen, dan is hunne on
dergang nog verre van zeker. Indien
de Republieken in Europa lagen, zou
zulks het geval zijndoch zij liggen
nu eenmaal ia Zuid-Afrika, honderden
mijlen van de zee verwijderd. Aan hun
ne vloot hebben de Engelschen in een
Afrikaanschen oorlog niets. De Vaalri-
vier is voor een oorlogsschip niet be
vaarbaar, daar zij op sommige plaatsen
slechts een diepte van eenige decimeters
heeft.
Pretoria is thans een vesting van den
eersten rang. Om deze stad te bereiken
hebben de Engelschen in het gunstigste
geval een maand noodig. Ver
onderstel, dat de Engelschen Preto
ria bereiken, dan zullen toch de
corpsen der Boeren daardoor niet inge
sloten zijn. De stad wordt verdedigd
door vier forten van de laatste con
structie en deze zijn voorzien van het aller
beste vestinggeschut van Creusot, dat een
afstand van 111/2 Engelsche mijl be
strijkt. Daar kunnen de Britten met hun
veldgeschut uiets tegen beginnen. Aan
eene uithongering van de stad valt niet
te denken. Pretoria zit vol proviand en
ammunitie, die trouwens over het geheele
land in overvloed verspreid is. De
Engelschen zullen hunnen toevoer uit
hunne operatie basis moeten hebben.
Tot aan de grenzen kunnen ze daar
voor gebruik maken van het spoor, doch
verder zal het door ossen en muildieren
moeten geschieden. Wat dat beteekent,
zal de vijand tot zijn groote schade
ondervinden. Uiterst moeilijk zal hot
vallen, het leger op dien afstand van de
kust te proviandeeren, vooral ook, daar
do geheele Engelsche linie door troepen
gedekt moet worden. Wordt door een
of ander toeval do toevoer afgesloten,
dan is hun leger verloren, en dat zou
werkelijk niet tot de onmogelijkheden
behooren in zulk een bergachtig land,
waar de Boeren door de uitmuntende
bekendheid met het land in staat zijn
elk convooi onveilig te maken.
Een guerilla-krijg is zelfs voor de
sterkste landmogendheid een oorlog,
waarin de grootste opofferingen gevergd
worden. Do geschiedenis geefc daarvan
uitnemende voorbeelden ten beste. Napo
leon had zijne beste krachten noodig om
in Spanje de baas te blijven. Ja, men
raag gerust zeggen, dat de Spaansche
guerilla den grondslag heeft gelegd voor
den val van het eerste Fransche keizer
rijk. Niet minder merkwaardig is de
strijd der Tirolers tegen de Beieren en
Franschen.
Een voorbeeld van nog jonger dagteekening
leveren Bosnië en de Herzegowina. Deze
Turksche gewesten werden bij het con
gres van Berlijn onder toezicht van
Oostenrijk gesteld. De bevolking
was met deze voogdij niet ge
diend, zoodat ze zich tegen de Oosten
rijkers verzette. Vier Oostenrijksche
divisiën hadden daar in 1878 te strijden
tegen 80.000 „opstandelingen" en ten
slotte zag Oostenrijk zich genoodzaakt,
veertien divisiën ter sterkte van 262.000
man bijeen te brengen om het
land te onderwerpen. Hoeveel kracht
zullen, daarbij vergeleken, de Engelschen
wel moeten ontwikkelen in een land,
negen maal zoo groot als Bosnië, waar
van de inwoners die van Bosnië in dap
perheid evenaren en als schutters over
treffen. En dan nog ligt er tusschen
Engeland en de Republieken een Oceaan
met een onbetrouwbaar kustgebied, ter
wijl Oostenrijk slechts door een riviertje
van Bosnië is gescheiden. In een
brief uit Pretoria, opgenomen in de
N. R. Courant, komen de volgende lezens
waardige bijzonderheden voor
Het is voor een Europeesch deskun
dige moeilijk, zich een denkbeeld te
maken van de gesteldheid van den bo
dem en de tactiek der Boeren.
Wie niet direct bij het gevecht be
trokken zijn, mogen niet mee vechten
alleen mogen de naastbij wonenden als
gidsen dienen en dat is vooral in een
land vol ravijnen en klippen mede hoofd
zaak. Iedere Boer weet, hoe hij daarvan
gebruik moet maken, de veldcornet of
andere aanvoerder geeft aan zijn troep
order, om een zeker doel te bereiken,
zonder zich bloot te geven aan den
vijand.
Hoe hij zich te dekken heeft, weet ie
der alleen bij het vereenigen worden
signalen gegeven. Krijgen zij het te
kwaad, dan een paar mijlen terug en
opnieuw afgewacht, of weer vooruit met
de noodige dekking.
Dit kan geschieden door de onmete
lijke ruimte van het land en de kennis
van elk paadje en toepad. Hoe dus een
leger, dat in het gunstigste geval Preto
ria insluit, geproviandeerd moet worden,
is een raadsel, vooral daar de meeste
wegan bij Pretoria turfbodems zijn, waar
bij regentijd elke ossenkar tot aan de
assen inzinkt en waarvan een rade-
looze verstopping het gevolg moet zijn.
Dan moet men niet vergeten, dat de
Boeren beter gewapend zijn, dat de Mau
sers een veel beter schot geven en verder
dragen dan het Lee-Metfort-geweer. Dit
laatste is vooral daarom minder te ver
trouwen, wijl na 20 k 30 schoten de
hulzen niet meer vanzelf uitvallen, maar
met de nagels uitgehaald dienen te worden.
Verder is ons veldgeschut ontzettend veel
beter dan het Engelsche Armstoone-type,
zoowel wat snelheid vau vuren,als afstand-
treffen betreft. Ook is het Boerenleger
geheel bereden, zijn de Boeren aan het
klimaat gewoon, desnoods met gedroogd
vleesch en meelpap tevreden, en last, not
least vechten zij voor hun eigen land,
hun eigen zaak.
De heer A. J. Wilson, liberaal parle
mentslid en oud-redacteur van de Times,
plaatst de kwestie in een onderhoud met
denTemps-correspondent in het ware licht:
„Die grieven der Uitlanders", zegt de
heer Wilson, „zijn slechts een grapje.
Gedurende 14 of 15 jaar zijn zij naar
de Transvaal getrokken, waar zij met j
toenemenden vooruitgang uitstekende j
zaken hebben. In hunne werkzaamheden j
en zaken-doen hebben zij nooit eenige
ernstige hindernis ontmoet. De eenige
reden van Engeland's bemoeizucht is
dezede Chartered moet gered worden.
De Chartered-Company is opgericht met
een kapitaal vau 24 millioen gulden.
Verder heeft zij sedert 1875 voor 84
millioen aandeelen uitgegeven. Wat zijn j
de werken, die met deze 108 millioen I
zijn uitgevoerd; welke mijnen zijn ge
opend; welke wegen aangelegd
Een groot deel van het geld is be
steed om inlandscho opstanden te be
dwingen, om een kostbare administratie
te voeren en om eenige geheime opera
ties op touw te zetten. In stede van
rente heeft de maatschappij daardoor een
jaarlijksch tekort van 6 millioen guldens.
Aan actief bezit de Vereen, (in welker be
stuur behalve de heer Rh»des als voorz.,
eenige hertogen van Engeland, waaronder
zelfs van de Koninklijke familie, zitting
hebben) den spoorweg in Betsjoeanaland
en bet dagblad South Africa ter waarde
van ongeveer 1.600 000 gld aandeelen
in verschillende goudmijnen 12.240 000
gld.aandeelen in den Mashonaland-
spoorweg 2.760.000 gld.; voorschotten
verstrekt aan verschillende lichamen
2,448.000leeningen aan de Beira- en
Betsjoeanaland-spoorwegen 2.160 000,
en uitgaven voor concessies 14.736.000.
Aan de verdediging van Rhodesia is
30 millioen besteed. Het totaal bedraagt
ongeveer 85 millioen gulden. De wer
kelijke waarde is practisch echter nul.
De Chartered is nu aan het eind
van haar hulpbronnen. Voor het publiek
zal zij hare zaken bloot moeten leggen,
wat een groot schandaal zal veroorzaken.
Tal van hooggeplaatsten zijn daardoor
voor altijd gecompromitteerd. Om deze
ontknooping te voorkomen, moeten de
goudmijnen van de Transvaal onder het
bestuur der Zuid-Afrikaansche Compag
nie worden gebracht. De nadeelige exploi
tatie van Rhodesia zal dan gedekt kunnen
worden door de rijke opbrengst aan
den Rand. Zoolang de Transvaal onder
het bestuur der Boeren blijft, zal die
samensmelting vrijwel onmogelijk zijn.
Daarom moet de Boerenregeering
vernietigd worden. Chamberlain, die
sterk geïnteresseerd is bij de fabricatie
van ontplofbare stoffen, waarvan de fa
bricatie bij een vrijen invoer belangrijk
zal toenemen, is in deze gaarne de
gewillige dienaar geworden van de Com
pagnie. Indien de oorlog niet de ge-
wenschte resultaten mocht hebben, zal
hij voor een faillissement der Compag
nie een voor het groote publiek vol
doende verklaring geven, waarmee de
eer der hooge speculanten gered is. Of
daardoor duizenden in ellende gestort,
millioen schats verslonden worden en
een onuitroeibare rassenhaat wordt
gesticht, komt er natuurlijk niet op aan
Omtrent een droevig on
geluk te SCHIEDAM deelt men de vol
gende bijzonderheden mede:
Een allertreurigst ongeluk heeft plaats
gegrepen in de branderij van den heer
R. A. de Kroes, uit Overschie, staande
aan den Vellenvestsingel.
Terwijl de brandersknechts J. Smit,
wonende Emmastraat, en S. van der
Kruit, wonende Stationestraat, werkzaam
waren de een bij den ander op den ruw-
ketel, is een stuk, dat op den bodem van
den ruwketel was gezet, losgegaan, ten
gevolge waarvan de inhoud in het vuur
terecht kwam.
Door de geweldige spanning, hierdoor
ontstaan, werd de ketel uit den steenen
mantel gewrongen, waardoor de helm
boven op don ketel lossprong. Uit de
daardoor ontstane opening stroomde de
kokende massa over den ketel, zoodat
de eene branderskuecht, die boven op den
ketel naar een lek in de geleiding zocht,
ze daar over het lichaam kreeg, terwijl
zijn makker door het wegvloeiende vocht
beneden werd overstroomd.
Gruwelijk werden beiden gebrand, ter
wijl de meestersknecht, die onmiddellijk
ter hulp snelde, eveneens niet zonder
brandwonden vrijkwam.
Een paar timmerlieden, die op den
bovenbak aan het werk waren, konden
zich slechts met moeite redden voor den
ontsnappenden gloeienden stoom.
Zoo snel mogelijk werd om hulp ge
zonden en spoedig verscheen de politie
met de verbandkist en legde het eerste
verband, waarna de ongelukkigen per
brancard naar het ziekenhuis zijn gebracht.
Inmiddels zijn beiden overliden.
Weigerachtige sch.utters.
Door een schutter te SNEEK zijn
wapens en kleeding ingeleverd met de
mededeeling, dat hij die niet langer
wenscht te dragen.
Een in Augustus ingedeeld schutter
weigert ook wapens en kleeding te halen.
Een bange tijd.
De botter U. K. 92, Bchipper Jan
Rost, geraakte dezer dagen tusschen
Nieuwediep en Wieringen aan den grond.
De visscher had zijn knecht, woon
achtig te Helder, aldaar gelaten,
meenende alleen wel naar Urk te kun
nen zeilen, te meer wijl weer en wind
nog al gunstig waren.
Vruchteloos waren de pogingen, door
hem aangewend om vlot te komen,
waarom hij al wadende een dreg uit
bracht. Karig vau voedsel en brandstof
voorzien, bracht hij aldaar een paar
bange dagen en nachten in storm en
branding door, onopgemerkt, wijl wegens
het onstuimig weder zich geen vaartuig
op zee vertoonde. Daarna keerde de
wind naar het westen en steeg het
water, zoodat de botter vlot kwam.
Toen de man het zeil geheschen had en
hij het zwaard liet zakken, stortte hij
daarbij overboord.
Gelukkig kon hij onder den val het
zwaardtouw grijpen en zich door inspan
ning van alle krachten binnen boord
werken. Een eind was hij inmiddels
met zijn schip door de golven voortge
trokken. Tijd of gelegenheid om zich
van droog goed te voorzien, had hij
niet. De stormwind joeg hem voort
naar de Urker haven, welke hij zonder
onheil binnenstevende.
De plannen voor een
electrisehe tram AMSTERDAMZAAN
DAM zijn geheel gereed.
Concessionarissen vertrouwen voor dit
gedeelte der baan met de daarbij be
trokken besturen tot overeenstemming
te komenhet zal echter onmogelijk
blijken, de lijn door te trekken tot het
einde van Wormerveer, daar de gemeen
tebesturen van Koog aan de Zaan en
Zaandijk van concessionarissen te groote
financieele offers eischen.
Dezen winter zullen in
300 gemeenten pl. m. 10.000 jongelie
den deelnemen aan de vrijwillige oefe
ningen in den wapenhandel. De uit
komsten, met deze oefeningen in vorige
jaren verkregen, worden in het leger,
blijkens de rapporten, vrij algemeen als
onvoldoende beschouwd.
Leger-organisatie!
II. M. de Koningin heeft den Minister
van Oorlog gemachtigd, om bij de Tweede
Kamer aanhangig te maken de
wetsontwerpen tot regeling van de sa
menstelling der landmacht en tot nadere
wijzigiug, in verband daarmede, van de
militiewet. De indiening dezer ontwerpen
zal een dezer dagen plaats hebben.
Naar het Vad.' bevatten deze wetsont-
werpen^o.a, de volgende hoofdbepalingen:
De landmacht is samengesteld uit
lo. het leger; 2o. de landweer, ter
vervanging van de op een nader te
palen tijdstip op te heffen schutterijen;
3o. den landstorm, voor zoover de land-
stormplichtigen voor den dienst zijn
bestemd. In tijd van oorlog of oorlogs
gevaar worden ook de met Koninkl.
goedkeuring opgerichte vrijwilligerskorp
sen tot de landmacht gerekend. Deze
stellen zich alsdan ter beschikking van
het militair gezag.
In do indeeling der verschillende wa
pens en diensten zijn eenige wijzigingen
voorgesteld.
Omtrent de militie-wet valt meer be
paald het volgende aan te stippen
Jaarlijks worden bij de militie ingelijfd
ter volledige oefening ten hoogste
12.300 man
tot korte oefening ten hoogste 5200 man.
Behoudens uitzondering, bij de wet
vastgesteld, duurt de dienst voor de
ingelijfden te land 8, thans 7, en voor
die der zeemilitie 5 jaren.
De land-miliciens worden, tenzij de
Koningin dat niet noodig mocht achten,
onder de wapens gehouden
de ingelijfden ter volledige oefening
bij do onbereden korpsen 12 en bij de
bereden korpsen 18 maanden
de ingelijfden tot korte oefening 4
maanden.
Zij komen na volbrachten eersten oe-
leningstijd voor herhalingsoefeningen in
werkeljjken dienstde volledig geoefen-
den bij de onbereden korpsen 12 weken,
verdeeld in ten hoogste 3 perioden bg'
de bereden korpsen eenmaal voor 6 we
ken, de voor korte oefening ingelijfden
12 weken, verdeeld over 2 perioden.
Zij gaan bij hun ontslag uit het leger
met uitzondering van de torpedisten
