Kiezerslijst.
2oncLag 4 Februari 1900.
44s's Jaargang No. 3492.
MM ivnkt der weel
UitgeverP. TRAPMAN.
MedewerkerJ. VS IKKE Ij.
EERSTE BLAD.
Gemeente Sc hagen.
Bekendmakingen.
Buitenlandsch Nieuws.
Binnenlandsch Nieuws.
HAGER
aIicbcci Nieuws-
CODRAAIT.
Aiurititis- LanibouwDlui.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
kDVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Horean: SCHAGKiI, Laau, O 4.
8.60.
Prijs per jaar f 8.Franco per post t
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
A.DVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 8 ct
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dit nummer bestaai uit tioee bladen.
MARKTPOLITIE.
Burgemeester en W ethouders vau
Schagen, herinneren bij deze belangheb
benden, ter voorkoming van bekeuring,
aan de volgende bepalingen in de alge-1
meene politie-verordening voor die ge
meente
Art. 20.
„Onverminderd de verplichting tot op
volging van alle bevelen, door Burge—
„meester en Wethouders tot handhaving
„der marktpolitie gegeven, behooren de
„manden en tobben, waarin boter ter
„markt wordt gebracht, of de deksels,
„waarmede die manden of tobben zijn
„gedekt, voorzien te zijn van den naam
„van den aanvoerder."
Overtreding van het vorenstaande is
strafbaar met eene boete van ten hoogste
f 25 of hechtenis van ten hoogste zes
dagen.
Schagen, 19 Januari 1900.
B. en W. voornoemd,
S. BERMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
De BURGEMEESTER der gemeente SCHAGEN
Gelet op de artikelen 11, 12 en 13 der Kieswet
(Wet van den 7den September 1896, Staatsblad
No. 154);
Noodigt de mannelijke inwoners dezer gemeente
nit, om, zoo zij in eene andere gemeente over bet
volle laatstverloopen dienstjaar in eene derRijks
directe belastingen zijn aangeslagen, wat de
grondbelasting betreft in eene andere gemeente
of in meer gemeenten te zamen, tot een bedrag van
ten minste één gulden, daarvan door overlegging
der, overeenkomstig het bepaalde bij artikel la der
Kieswet, voor voldaan geteekende aanslagbiljetten
vóór den 15d e n Februari a s. te doen
blijken. Deze aanslagbiljetten worden na de vaststelling
der kiezerslijsten aan belanghebbenden teruggegeven.
Nog worden de mannelijke inwoners, die op grond
van bet bepaalde bij het derde lid van artikel 2
der voormelde wet aanspraak meeneu te kunnen
maken om geplaatst te worden op de kiezerslijst,
uitgenoodigd daarvan vóór den löd e n Februari
s. aangifte te doen.
De bewijsstukken, bij zoodanige aangifte over te
leggen, waartoe moeten behooren het aanslagbiljet,
of een door den Ontvanger gewaarmerkt duplicaat
daarvan, eene opgaaf van het bedrag vau het aandeel
in den aanslag en de noodige bescheiden ten bewijze
van bet gemeenschappelijk bezit, worden na de
vaststelling der kiezerslijsten aan belanghebbenden
teruggegeven.
Tevens worden de mannelijke inwoners dezer
gemeente, die krachtens artikel lb derzelfde wet
aanspraak moenen te kunnen maken om geplaatst te
worden op de kiezerslijst, uitgenoodigd daarvan vóór
den 15den Februari a. s. aangifte te doen
Wie tot deze aangifte bevoegd zijn, blijkt uit de
artikelen 1 en 2 der Kieswet, luidende
Artikel 1.
De leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
worden gekozen door de mannelijke ingezetenen des
Rijks, tevens Nederlanders, die den leeftijd van vijf
en twintig jaren hebben bereikt, voor zoover zij over
het laatstverloopen dienstjaar in eene of meer der Rijks
directe belastingen zijn aangeslagen, het te dier zake
verschuldigde voor ot op den lsten Maart voldaan
hebben, en
a. over bet volle laatstverloopen dieustjaar zijn
aangeslagen in de, grondbelasting voor een bedrag van
tenminste een gulden, in de vermogensbelasting, in de
belasting op bedrijfs- en andere inkomsten of naar
een of meer der vijf eerste grondslagen van de personeele
belasting, zooals die is geregeld bij de Wet van 16
April 1896 (Staatsblad No. 72); of
b. indien zij niet overeenkomstig het bepaalde
sub a zijn aangeslagen, voldoen aan eene der volgende
voorwaarden
lo dat zij als hooiden van gezinnen of ais alleen
wonende personen op den 3lsten Januari sedert den
lsten Augustus van het vorige jaar hebben bewoond
krachtens buur, achtereenvolgens in dezelfde gemeente
niet meer dan twee buizen of gedeelten van huizen,
voor elk waarvan, met of zonder bijbehoorenden
grond of lokalen en bijgebouwen, niet ter bewoning
bestemd, de werkelijke huurprijs per week berekend,
tenminste heeft bedragen de som, voor de gemeente
of bet gedeelte der gemeente, waar het buis gelegen
is, vermeld in de bij deze wet gevoegde tabel
of, krachtens eigendom, vruchtgebruik of huur,
eenzelfde vaartuig van tenminste 24 kubieke Meter
2o dat zij op den 31sten Januari sedert,
dei lsten Januari van het laatst- vel oo»
pen jaar bij dezelfde persoon, onderneming, open
bare ot bijzondere instelling in dienstbetrekking of
als inwonende zoon in bet bedrijt of beroep der ouders
werkzaam zijn en als zoodanig over dat jaar een
inkomen hebben genoten als voor de gemeente of het
gedeelte der gemeente, waar zij wonen, is vermeld in
de bij deze wet gevoegde tabel
of dat zij op den lsten Februari in het genot zijn
van een door eene openbare instelling verleend peosioen
van gelijk bedrag
met dien verstande dat voor ben, die in beide gevallen
verkeeren, zoo noodig, ter bereiking van het vereischte
bedrag,het inkomen en het pensioen worden samengeteld;
3o. dat zij op den lsten Februari sedert een jaar
den eigendom met recht van vrije beschikking hebben
van ten minste f 100.(nominaal), ingeschreven in
de Grootboeken der Nationale Schuld of van ten
minste f 60.ingelegd in de Rykspostspaarbank
4o. dat zij hebben voldaan aan de eischen van
bekwaamheid, door of krachtens de wet eesteld voor
de benoembaarheid tot eenig ambt, voor de vervulling
van eonige betrekking ot voor de uitoefening van
eenig bedrjjf of beroep.
Art 2.
Onder ben, die den leeftijd van vyf en twintig
jaren hebben bereikt, verstaat deze wet hen. die dien I
léeftijd hebben bereikt vóór of op den Ï5den Mei.
De aanslag der vrouw in de Rijks directe belas
tingen geldt voor haren man die van minderjarige
kinderen wegens goederen, waarvan hnn vader bet
vruchtgenot beeft, voor hunnen vader.
Aanslagen in de grondbelasting wegens onroerende
goederen eener onverdeelde nalatenschap gelden ook
voor den mede eigenaar, wiens naam niet bij den
aanslag in het kohier is vermeld, mits zijn aandeel in
dien aanslag ten min9te één gulden bedraagt
Door den aanslag in de grondbelasting, in art. 1 ver
meld, worJen de hoofdsom en de Rijksopcenten verstaan.
AansTag in de vermogens- ot in de bedrijfsbelasting
geeft geene aanspraak op kiesrecht, indien hij het
gevolg is van eene met de waarheid strijdige aangifte
Bij de berekening van den werkelijken hourprys
wordt maandhuur tot weekhnur herleid door deeling
met vier, jaarhunr door deeling met vijftig.
Bij de berekening van het inkomen, bedoeld in art.
lb, 2o., eerste lid, worden viije woning of inwoning
en vrije ko9t en inwoning gerekend op het bedrag,
voor de gemeente of het gedeelte der gemeente, waar
zij genoten worden, vermeld in de bij deze wet
gevoegde tabel; enkel vrije kost op het bedrag, ver
meld in de laatste kolom, verminderd met dat, vermeld
in de voorlaatste kolom dier tabel Overigens komt
alleen geld in aanmerking.
Indien het inkomen, bedoeld in art. 1 b, 2o., als
vast week-, veertiendaagsch-, maand- of jaarloon is
geDOten en dit loon wegens ziekte of verwonding
gedurende ten hoogste twee maanden niet of niet ten
volle is ontvangen, wordt bet geacht tot het normale
bedrag te zyn genoten.
Indien gedeelten eener Gemeente in de bij deze wet
gevoegde tabel afzonderlijk worden genoemd, wordt
de grens tn9scben die gedeelten door Ons, Gedeputeerde
Staten gehoord, bepaald en wanneer verandering van
omstandigheden daartoe aanleiding geeft, gewijzigd.
Van deze besluiten wordt mededeeling gedaan in
de „Staatscourant*1, met bij voeging van de adviezen
van Gedeputeerde Staten, voor zoover by de besluiten
van die adviezen is afgeweken.
Volgens artikel 20 der Wet is voor hen, die
krachtens vroeger gedane aangifte op de loopende
kiezerslijst voorkomen hernieuwde aangifte
o n n o o d i g,indien de plaatsing op die lijst berustte op
1. bewoning van 'een huis of gedeelte van een
huis of van een vaartuig, mits zij op 31 Januari
alsnog hetzelfde huis of een gedeelte van hetzelfde huis
of hetzelfde vaartuig bewonen
2'. genot van pensioen
8 bezit van eene inschrgving in de Grootboeken
der Nationale Schuld of van een inleg in de Ryks
postspaarbank
4. aflegging van een examen.
Daarentegen is hernieuwde aangifte w 1 noodig
voor hen, wier plaatsing op de lijst berustte op
1. bewoning van een huis of gedeelte van een
huis of van een vaartuig, indien zij niet meer op
81 Januari hetzelfde huis of een gedeelte van hetzelfde
huis of hetzelfde vaartuig bewonen; of
2. op genot van inkomen in dienstbetrekking, of
als inwonende zoon, in het bedrijf of beroep der
ouders werkzaam,hetzy met of zonder genot van pensioen.
Aan hen, die verkeeren in het laatste onder No. 2
vermelde geval, wordt door den Burgemeester een
aangifte-biljet ter invulling toegezonden.
In de tabel, bedoeld in de artikelen 1 en 2 der
Kieswet, is, voor zoover de Gemeente Schagen betreft
het volgende bepaald
Gemeente of
deel der
Gemeente
O0
t-
A
fa
3
3
Be
lb,l°.
i
a n"
s
J 1
u ja
s
d o e 1 d
lb, 20.
3
i n A r t
2.
3
tb
oo a
■S'i
u
:?.2
i k e 1
2.
Schageti.
fL-
f3.-
f37.50 'f200,—
De formulieren tot het doen van aangifte zijn
kosteloos verkrijgbaar ter Secretarie de Gemeente.
De ingevulde formulieren kunnen kosteloos per
post aan den Burgemeester worden toegezonden, met
inachtneming van het volgende vooischrift:
dat de omslagen met aangiften en stukken moeten
dragen boven aan de voorzijde het opschrift „Vrij van
briefport, ingevolge art 50 der Kieswet*' en in den
linkerbenedenhoek de vermelding vau den naam en
de woonplaats van den afzender, gewaarmerkt door
zijne handteekeuing
Schagen, den 30 Januari 1900.
De Burgemeester voornoemd,
S BERMAN.
Uilenspiegel heeft eenmaal gezegd de
menschen mogen mij niet, maar ik maak
het er naar. In zoo'n zelfde verhouding
als eenmaal de bekende potsenmaker tot
zijne omgeving stoud, staat thans de
Eugdsche monarchie tot Europa, ja, tot
bijna de geheele wereld. De menschen
mogen mij niet, maar ik maak het er
naar. Daar is nu letterlijk geen rijk in
of buiten Europa, of het heeft zijne bij
zondere grieven tegen Albion. 't Is waar,
soms zijn de redenen voor verbolgenheid
wel wat ver gezocht, doch men laat ze
te gelegener tijd gelden, en dat is toch
het voornaamste.
Om te beginnen met Frankrijk. Enge
land heett ten allen tijde gepoogd, om
Frankrijk's invloed te verminderen. De
Fransche zeemacht werd tot driemaal
toe, in 1688 en 1702 met behulp van
Holland, en later door Nelsou vernietigd.
Daardoor was het tijdelijk een mede
dinger ter zee kwijt, wat de Pranschen
zeer wel voelden.
Later kwamen er grieven van anderen
aard. OnderNapoleon den Eersten bereikte
de Fransche nationale trots zijn toppunt.
Doch de gebieder over het vasteland van
Europa werd ten slotte door Engeland
van z.ijn hoogverheven standpunt gerukt.
Frankrijk's afgod werd door Engeland
op St -Helena gekerkerd en vernederd.
Vooral dit laatste heeft Frankrijk Enge
land nooit vergeven. Voeg hier nog bij,
dat Engeland Frankrijk uit Noord-Ame
rika en Indië verdrong, dat een onafge
broken twist in Afrika en Azië de ge
moederen voortdurend in spanning houdt,
en men zal begrijpen, dat de betrekkingen
tusschen deze en gene zijde van het
Kanaal in geenen deele vriendschappelijk
zijn.
Aan gene zijde van de Pyreneeën heeft
men ook raeüig appeltje met John Buil
te schillen. Spanje en Portugal, eenmaal
de machtigste koloniale rijken van Europal
hebben hun koloniaal bezit, en daarmee
huu macht en invloed, aan Engeland
moeten afstaan,
Spauje heeft nog zijne bijzondere rede
nen tot vijandschap jegens Engeland.
Een deel van het Spaansche grondgebied
is in handen der Engelschen. Door de
Engel8chen en Hollanders in don Spaan-
schen erfopvolgings-oorlog veroverd,bleef
Gibraltar bij den vrede van Utrecht in
het bezit der Engelschen.
Vrij zeker is het, dat Spanje gaarne
iedere gelegenheid zal aangrijpen, om
den Engelsehen den sleutel tot de Middel-
landsche Zee weder te ontnemen. Een
sterke coalitie tegen Engeland, kan zeker
op de Spanjaarden rekenen.
Een zelfde grief, hoowel van minder
beteekenis, heeft Italië tegen Engeland.
Het zou gaarne Malta met zijn Italiaan-
sche bevolking aan de kroon van Savoye
hechten. Eveneens is het zeer belust op
Tripolie, doch het is alweer Engeland
dat zich tusschen den wensch en de
werkelijkheid plaatst. Italië heet vriend
schappelijk gezind, doch hoe diep die
vriendschap zit, blijkt uit de voornaamste
bladen, die algemeen den lof der Boeren
tuiten. In Spanje en Portugal nemen we
hetzelfde waar.
De grootste tegenstander van Groot-
Brittannië is zeker Rusland, dat van zijn
kant dan ook heel wat EDgelsche streep
jes op den kerfstok heeft staan.
Om te beginnen, dankt Rusland den
Krimoorlog aan Engeland. Bij den vrede
van Parijs, wist Engeland te bewerken,
dat Rusland binnen de ZwarteZee bleef op
gesloten.Door de sluiting der Dardanellen,
werd Rusl. buiten allen politieken iuvloed
in de Middellandsche Zee geweerd. Enge
land was het mede, die de onafhankelijk
heidsverklaring van Bulgarije en Roemenië
krachtig steunde, waardoor het Russische
bloed tevergeefs voor het bezit van Kon-
stantinopel had gestroomd. Engeland
was het, dat bij het Cyprus-traktaat Tur
kije zijn Aziatische bezittingen waarborgde,
welke overeenkomst rechtstreeks tegen
Rusland was gericht. Engeland ontnam
den Rus de vruchten van Hen oorlog
tegen Turkije in 1878, door het verdrag
vau San Stefano aan de conferentie te
Berlijn te onderwerpen. Engeland is nog
steeds de slagboom op den weg van
Petersburg naar Stamboel. In Oost- en
Midden-Azië vindt Rusland overal den
Engelschtnan om hem te dwarsboomen.
In Klein-Azië, Perzië, China en Afgha
nistan zou Kuslaud reeds voorlang gezege
praald hebben,wanneer Engeland het niet
doorloopend den voet dwars had gezet.
Duitschland is tegenwoordig voor Enge
land, wat Holland in de 17eeeuw was:
de groote concurrent op koloniaal en
handelsgebied. Wanneer bij handelsvol
ken afgunst en naijver de politiek bestu
ren, dan duurt het niet lang, of de con
current wordt als een natuurlijke vijand
beschouwd, die klein en onschadelijk
moet worden gemaakt. Reeds zijn vele
kenteekenen aanwezig, die er op wijzen,
dat de Angelsaks en de Germaan een
maal met de wapenen in de hand tegen
over elkander zullen staan.
Zelfs de volken, die werkelijk verplich
ting tegenover Engeland hebben, of die
door stamverwantschap zijn natuurlijke
bondgenooten moesten zjjn, koesteren
een stillen wrok tegen den bemoeial en
slokop.
Griekenland, dat grootendeels zijne
wedergeboorte aan Engeland heeft te
danken, kan het elecht verdragen, dat
het nog voortdurend onder Engelsch toe
zicht staat. Het is wel niet alleen
Engeland, dat zich tot voogd der Griek -
sche financiën heeft opgeworpen, maar
toch wordt het voornamelijk aan Enge-
jand geweten.
Dat Turkije alsnog in Europa geduld
wordt, heeft het voornamelijk aan Enge
land te danken. Toch neemt de sultan
het Engeland hoogst kwalijk, dat dit
zich in de Nijidelia heeft genesteld en
het hoopt, dat zijn hooge beschermer
goed-of kwaadschiks zoo spoedig mogelijk
zich weder terug zal trekken. De Mon-
roc-leer is in Noord-Amerika een poli
tiek beginsel geworden. Amerika ten
noorden van de Landengte vau Panama
vereenigd onder de sterren en strepen-
vlag, is de leus van ieder volbloed Ame
rikaan.
Onmogelijk is het evenwel, dien wensch
vervuld te krijgen, zoolang Canada tot
de Engelsche koloniën behoort. En
zoo kan men in een niet te
verre toekomst tusschen beide stamver
wante volken een strijd om Canada
verwachten.
Hoe thans de geest in het gebied van
Uncle Sam is, getuigen de geestdriftvolle
bijeenkomsten, ten gunste van de Boeren
belegd. Waarlijk,in de langdurige regeering
van koningin Victoria heeft zij het getal
vijanden met vele zien toenemen,
getuige ook wel de veertig oorlogen,
waarop de godvruchtige vorstin onder
haar bestuur bogen kan.
Die oorlogen waren
Een tegen Rusland in 1854, drie tesen
Afghanistan in 1838, 1849 en 1878,
vier tegen China in 1841, 1849, 1856
en 1860, twee tegen de Sikhs in 1845
en 1848, drie tegen de Kaffirs in 1846,
1851 en 1877, drie tegen Birmah in
1850, 1852 en 1885, negen in Indië in
1857, 1860, 1863, 1864, 1868, 1879,
1890, 1895 en 1897, drie tegen Ashanti
in 1864, 1873 en 1899, een tegen Abes-
synië in 1867, een tegen Perzië in 1852,
een tegen de Zoeloes in 1878, een tegen
de Basutos in 1879, een in Egypte in
1862, drie in Soedan in 1894, 1896 en
1899, een in Zanzibar in 1890, een tegen
do Matabelen in 1894 en twee tegen de
Transvaal in 1881 en 1899.
En dat alles uit zuivere onbaatzuch
tigheid Welk een heerlijk jubileum.
Wie zijn de schuldigen voor al dat vergoten
bloed, voor de verspilling van miiliarden
sehafp? Eigenlijk allenkroon, regeering
en volk hebben om strijd gewedijverd,
om de Engelsche suprematie in alle oor
den der wereld te vestigen. Wel zijn er
soms in 't parlement hooge woorden
gevallen, doch ten slotte hebben allen
in koor geroepen „de Engelsche belan
gen gebieden dien oorlog", of „de
Engelsche eer kan alleen met eene vol
komen overwinning tevreden zijn."
Zoo ook thans weer.
i Het parlement is Dinsdag geopend
1 met een troourede, waarin gezegd wordt,
dat, behalve den Zuid-Afrikaanschen oor
log, de betrekkingen met de mogendhe-
den van vriendschappelijken aard waren.
De heldenmoed der troepen wordt ge
prezen en verder wordt het Lagerhuis
om de noodige middelen tot voortzetting
van den oorlog gevraagd.
De liberalen, die aan de nagedachte
nis van Glaastone verplicht waren,
dezen droevigen strijd met vurige
woorden te brandmerken, verklaren
bij monde van hunnen leider
den heer Bannerman, dat hij en
zij uit wier naam hij sprak, besloten
waren, de regeering krachtig te steunen
in de voortzetting van den oorlog,teneinde
de integriteit van het Rijk in stand te
houden.
Natuurlijk werd het beleid der regee
ring afgekeurd, doch mee r om de nood
lottige gevolgen, dan wegens hare impe
rialistische politiek. Groot-Engeland is
aller leus. al moet dit. worden opgebouwd
op de slagvelden, gedrenkt door stroo-
nien bloeds van landzaat en vreemdeling.
Op nader te bepaien dag
in Februari zal voor de leden van de
Sociëteit te W icringerwaard
eene Soiree worden gegeven.
Enkele leden hebben met behulp van eeni-
ge jongedames eene operette „Oost West
thuis best" ingestudeerd, anderen zullen
een blijspel, „Hercules", opvoeren, terwijl
nog ecnige lieeren zich bereid verklaren,
eene voordracht te houden.
Een en ander zal worden opgeluisterd
door muziek van het Strijkorchest.
Zondag j. 1. keerden
een paar echtelieden te W'iermaei -
waard (Nieuwealuis) van een bezoek
bij een hunner kennissen huiswaarts.
Zij hadden den huissleutel laten liggen,
elk voor zich wilde, dat de ander dien
haalde, er ontstond twist, en de vrouw
sloeg in een kwade luim een ruit in,
waarbij zij zich den pols zoodanig ver
wondde, dat de dokter erbij te pas kwam.
Naar aanleiding van ons
bericht uit W in kef betreffende het
niet inwilligen door de tramdirectie van
het indertijd gedaan verzoek om een
dienst, later dan 5.10 uur, uit Schagen
te doen loopen, deelt de heer Vas
Visser ons mede, dat hij met leedwezen
moet erkennen, dat verzuimd werd, tot
de beantwoording van dit adres, tijdens
zijn verlof ingekomen, over te gaan, en
ook hij van meening is, dat zoowel voor
vele reizigers als voor de post eene aan
sluiting op den trein van 6.14 van meer
beteekenis zou zijn dan op dien van 5.10.
Echter is hij niet in de gelegenheid,
om aan dien wensch te voldoen, omdat
a. de door de Regeering toegestane
werktijd te kort ie, om dezen trein door het
in functie zijnde personeel te doen bedienen;
b. wel daardoor de aansluiting
op een trein over Schagen zou worden
verbeterd, doch de correspondentie over
Wognum met den trein van 6.21 naar
Hoorn en die over Schagen met dien van
8.25 naar Alkmaar en verder, zouden
komen te vervallen
en hij ten slotte meent, dat althans
voor de reizigers naar Amsterdam dit
bezwaar is opgeheven sedert er retours
verkrijgbaar zijn gesteld, welke voor de
heenreis via Schagen, voor de terugreis
via Wognum geldig zijn.
Donderdagochtend brak er
brand uit bij den schoenmaker H. te
Zuid-Scharwoude. Het perceel
brandde geheel af, doa:h de inboedel werd
grootendeels gered.
Drankschulden!
De besturen van de afdeeling
Utrecht van den „Volksbond, vereenigiDg
tegen drankmisbruik" en van eenige an
dere te UTRECHT gevestigde vereeni-
gingeu, hebben zich met een adres tot
den minister van binnenl. zaken gewend,
hem verzoekende het denkbeeld in over
weging te willen nemen om in het eer
lang in te dienen ontwerp tot herzieniug
der drankwet zulke bepalingen op te
nemen, waardoor
a. alle sterke-drank-schulden in rechten
oninvorderbaar worden verklaard;
b. de uitoefening van andere maat
schappelijke betrekkingen aan houders
van een vergunning wordt verboden.
Men meldt uit FRIESLAND
Het getal personen, die in 1899 uit
Friesland als landverhuizers naar Noord-
Amerika vertrokken, bedroeg slechts
310, maar 37 meer dan in 1898, doch
voor het overige belangrijk minder dan
in vroegere jaren, toen de Friezen bij
honderden en honderden naar de nieuwe
wereld heen togen. Tegen deze vermin
dering staat echter het steeds toenemend
vertrek in de laatste jaren van tal van
personon naar Duitschland, om daar op
verschillende wijze den kost te verdienen.
In 1899 begaven zich uit Friesland
niet minder dan ongeveer 4500 personen
naar dat land, allen voorzien van een
nationaliteitsbewijs. Dit duidt reeds
genoeg aan, dat zij den staat als Neder
lander wenschen te behouden, terwijl
zij, die vroeger naar Noord-Amerika
vertrokken, daar een nieuw vaderland
zochten en, in veel vroeger jaren, velen
ook om des geloofs wille het deden.
Dan is er nog een verschil. Onder de
laatstbedoelden waren er altijd velen,
die nog min of meer als welgesteld
waren te beschouwen. Daarentegen bestaat
het volkje, dat naar Duitschland heeu-
trekt, slechts uit arbeiders, die anders,
althans in den winter, werkloos zouden
zijn, of wel tegen minder loon dan in
het naburige land zouden moeten werken.
Onder de 310 in 1899 naar Noord-
Amerika vertrokkenen waren 135 hoofden
van huisgezinnen of vrijgezellen. Met
eerstgenoemden vertrokken 41 vrouwen
en 134 kinderen. Van do 135 waren
opgegeven 13 als welgesteld, 96 als min-
gegoed en 26 als behoeftigvan hen
waren 82 Ned. hervormd, 38 gereformeerd
en 5 roomsch-katholiek 10 hadden op
gegeven tot geen godsdienstige gezindte
te behooren. Behalve ook al om lotsver
betering (de meesten), gingen ook eenigen
heen om zich met familieleden te vereenigen.