N o n a
PLAATSELIJK NIEUWS.
Transvaal.
GKVlKMiO iMüüWS.
Daar de heer D. Blaauboer
als Directtur-Penningm. en le Voorwer
ker bjj de Gymnastiekvereeniging „de
Westfriei*te tiarsingerhorn had
bedankt, zijn thans voor deze functies drie
personen verkozen.
Als directeur treedt op de heer C. Smit,
da heer D. Langedijk werd le Voor
werker, terwijl de heer D. Schenk het
financiëel beheer zal voeren.
Uitslag der verkooping
ten overstaan van den Notaris A. Sloos,
op 28 Febr. te Winlxel gehouden:
De Herberg met Wei- en Bouwland,
groot 6.07.10 H.A., kooper de heer W.
Fijnheer te Winkel voor 6129.48 gld.
Een perceel Weiland in den Nederl.-
palder, groot 1.33.90 H.A., kooper de
heer P. Timmerman te Schagen voor
1961.52 gld.
Tot Gemeente-ontvanger
te Krommenie is benoemd de heer
P. Lammerschaag, secretaris der gem.
VV inkel.
De maand Februari is
bijzonder rijk geweest aan neerslag.
Bedroeg deze toch in Februari 1898 en
1899 44 millimeters, thans is hij 82
millimeters geweest, volgens een te
L.utjewiiiliel geplaatsten regen
meter van het Kon. Ned. Met. Instituut
te De Bilt bij Utrecht.
Station Noord-Scharwoude.
Nog steeds wordt de kool graag ge
kocht, terwijl hooge prijzen worden be
steed; zelfs werd voor een paar uitgezochte
partijtjes roode kool, naar men ons
verzekerde, boven de 20 gld. per 100
besteed.
Geldend is echter de volgende notee
ring
Roode kool le soort f 15.a f 17.
2e soort f 12.a f 14.3e soort
f 9.— a f 11.—.
Gele kool le soort f 15.af 17.
2e soort f 12.a f 14.3e soort
f 9.— a f 11.—.
Witte kool le soort f 13.a f 14.50;
2e soort f 10.a f 12.3e soort
i 7.- a f 9.—.
Uien f 1.65 a f 1.75.
Rapen f 2.25 a f 2.50.
Wortelen f 1.20 a f 1.30.
Anna Pnulowna, 2 Maart.
De levering van schoolbehoeften voor
de scholen in deze gemeente is na aan
besteding, door B. en W. heden gegund
aan den heer W. C. Meilink te Zutfen,
voor de som van f 200.51 die voor het
ouderwijs in de handwerken aan Mej.
G. Dekker-Blom alhier, voor f85.
Anna Paulowna. Voor
de vacante betrekking van onderwijzeres
aan school no. 1 hebben zich aange
meld 10 sollicitanten.
Anna Paulowna.
De rederijkerskamer „Eensgezindheid"
zal binnenkort in het lokaal van den
heer Volder ten tooneele voerenAnna
Worthman, tooneelspel in 5 bedrijven,
bewerkt door C. R. H. Spoor, en „Op
leven en dood", kluchtspel in één
bedrijf, door Anonymus.
De openbare voorstelling zal geschieden
ten voordeele van behoeftige weduwen
in deze gemeente.
Dior den heer De Gier,
leeraar aan de Landbouwschool te Scha
gen, zijn met aanvankelijk gunstig gevolg
het vorige jaar te Sint Pankras
proeven genomen tegen de „mop" in de
uien door inspuiting met zwavelkoolstof.
Op denzelfden akker zullen dit jaar,
wat anders nooit gebeurd, weer uien
worden geteeld. De inspuiting zal weer
plaats hebben om de deugdelijkheid van
het middel nader te onderzoeken.
Mocht het blijken, een afdoend middel
te zijn, dan zou dit voor de bouwers van
zeer groote waarde zijn, daar de schade,
door de mop veroorzaakt, enorm is.
Het Handelsblad schrijft
over INeerbosch:
Met de veroordeeling der twee suppoos
ten van het weezengesticht Neerbosch
tot een geldboete, is de vervolging geëin
digd, welke opnieuw de aandacht heeft
gevestigd op de toestanden in dat ge
sticht. De rechtbank te Arnhem heeft
een geringe straf opgelegd, in aanmerking
nemende dat slaan door de directie
nimmer was verboden en als gewoon
tuchtmiddel werd beschouwd.
Bij het getuigenverhoor is tevens aan
het licht gekomen, hoe gebrekkig het
toezicht is in het gesticht. Hieruit Bchijnt
wel duidelijk te blijken dat de verbete
ringen, welke zouden worden ingevoerd
na het onderzoek dat eenige jaren gele
den heeft plaats gehad, volstrekt niet
tot haar recht zijn gekomen, en zeer be
grijpelijk is het dan ook, dat verschillende
diaconieën niet meer hare weezen te
Neerbosch wenschen verpleegd te hebben.
De ambtenaar van het Openbaar Minis
terie te Arnhem heeft in zijn requisitoir
duidelijk doen uitkomen, hoe treurig het
nog op Neerbosch gesteld is en in het
vonnis is dit bevestigd. De geringe straf,
in zulk een ernstig geval opgelegd, is
wel het beste bewijs, dat de rechtbank
het gebeurde in de eerste plaats wijt aan
gebrekkig toezicht en verkeerde toe
standen.
Nu dergelijke zaken voor den tweeden
keer binnen zoo korten tijd zijn aan den
dag gekomen, mag het bestuur der in;
richting niet stilzitten alvorens afdoende
verbeteringen zijn aangebracht, met den
waarborg dat daaraan de hand zal worden
gehouden.
Te VLACHTWEDDE is een dienst
bode van de gebroeders Bruining sedert
3 weken ljjdende aan nona.
Tot dusver is zij slechts één keer voor
enkele oogenblikken ontwaakt.
Amelanders aan het ver
gaderen.
Dezer dagen werd eene vergadering
gehouden van ingelanden van een zeker
waterschap op AMELAND.
Bij den post: kosten van het bestuur,
stelde een ingeland voor, de jaarwedden
op de helft te verminderen, waarover
zich een vermakelijk debat ontspon, of
liever, waardoor een helsch geschreeuw
ontstond.
De voorzitter, die met een steenen
luciferspot op de tafel beukte, verzocht
stilte, doch werd telkens overschreeuwd.
Een heftig debat ontstond tusschen een
lichtwachter en een bakker. Eerstgenoem
de vond het voorstel onbillijk, ter wij 1 de
bakker vergelijkingen maakte met de
presentiegelden van raadsleden. Een an
dere bakker vroeg, bleek van woede, of
de secretaris-ontvanger niet tot het be
stuur behoorde.
Het drama eindigde eindelijk met het
besluit, dat de tegenwoordige titularissen
hun traktement zullen behouden, doch
de nieuw gekozen of herkozen leden ver
minderd salaris zullen ontvangen. Toen
verder met meerderheid van stemmen
werd besloten, voor rekening van het
waterschap een hek om zeker stuk land
te maken, ontstond weer een oorver-
doovend lawaai. Een der sprekers trad
op de bestuurstafel los, sloeg met de
vuisten op elkander en bezwoer, dat hij
zich niet aan het besluit zou onderwer
pen. Anderen schreeuwden, dat de Mas
sificatie herzien moest worden, weer an
deren wilden het reglement wijzigen. De
voorzitter was intusschen zoo verstandig
de vergadering te sluiten, waardoor een
einde aan het onverkwikkelijk debat
kwam. Tel.
Men schrijft uit APPEL-
TERN dd. 2 Maart
Na het vertrek der maróchaussées is
de Katholieke bevolking weer onrustig
geworden. Woensdag bezochten een
broer en zuster van Scherff uit Batenburg
in een open tilbury hun schoonzuster aan
de Blauwe Sluis. Onderweg ontmoetten
zij den burgemeester, die hen ried, terug
te keeren. Hieraan voldeden zij niet.
Aan de Blauwe Sluis gekomen, werden
zij door een opgewonden menigte ont
vangen, die een hagel van steenen over
hen deed regenen. Het meisje kreeg
eene bloedende wonde aan de wang. De
politie, ter plaatse aanwezig, stond er
onmachtig tegenover. Ook had men met
hout den weg versperd, om het rijtuig
te doen kantelen. Deze toeleg mislukte.
Er bestaat gevaar, dat langzamerhand
het Katholieke volk zich kant tegen al
wat Protestant is. Tenminste, gisteravond
heeft men ook bij het hoofd der Bijz.
Prot. School de ruiten ingegooid, hoewel
deze met den moord totaal niets te maken
heeft. Het is zeer te hopen, dat de
politie deze baldadigheden bijtijds weet
te keeren, opdat zij niot tot geloofshaat
overslaan.
I n de Groninger Kerkbode
leest men het volgende
Ik was dezer dagen te YEENENDAAL,
waar ik hoorde van „Zwarte Jannetje".
Het meisje had aanvankelijk plan, ondor-
wjjzeres te worden. Ze werd in het
gezin aangezien als iemand, die voor wat
groots bestemd was. Ze begon met het
lezen der Schrift voor hare huisgenooten.
In het gezin zelf was Gods Woord nooit
in eere geweest en er was geen kennis
der Waarheid. Jannetje begon het ge-
lezene te verklaren en beeldde zich in,
dat het baar beter afging, wanneer ze de
haren losmaakte. Van bet losmaken der
haren kwam ze tot het losmaken van
haar jurk en van elk kleedingstuk, dat
haar belemmerde in het vrijelijk laten
doorwerken van wat zij noemde „den
Geest." Ze kreeg stuiptrekkingen, ver
schijningen, openbaringen, en wanneer ze
dan op den vloer neerlag, geraakte ze
hoe langer hoe meer in wilde vervoering.
Van de huisgenooten, die haar als iets
bijzonders aanzagen, schreed de propa
ganda voort tot bekenden en familieleden.
Uit Polsbroek, niet ver van Gouda, kwa
men er, om het wonder te aanschouwen.
Zij is nu op het oogenblik zoover, dat
ze zich uitgeeft voor de vrouw van
Christus en hare volgelingen haar daarvoor
ook houden. Ze mag de aarde niet meer
aanraken met hare heilige voeten. Hare
volgelingen uit enkele Hollandsche plaat
sen, die in goeden doen schijnen, hebben
daarvoor dan ook gezorgd. Voor haar
werd eene prachtige woning gebouwd,
zooals in Veenendaal wellicht geen tweede
is. Keurig gemeubileerd. Een brugje
werd gelegd, wat den volgelingen wellicht
duizend gulden kostte, om te zorgen, dat
bet rijtuig tot vlak voor haar stoep kon
rijden, wanneer de profetesse naar elders
moest om te profeteeren. Allerlei dolle
dingen worden van die samenkomsten te
Yeenendaal verteld. Zoo bijv. is men
samen allen staan op, springen rondom
de tafel en schreeuwen bijv. het kreupel-
rijm
Onze Dirk, de jongste zoon,
Die moet zitten pp den troon,
Zonen, zonen 1
Tronen, tronen
Jannetje krijgt dan stuiptrekkingen en
oefent een meer dan magischen invloed
uit op hare volgelingen. Wie niet, zooals
ze dat noemen, „wil vallen voor het recht
van 't vrouwtje," wordt buiten de familie
gesloten. Zoo verliet de broer zijn wettige
vrouw, cp wie hij anders niets tegen had.
De toestand schijnt aldaar ook van
dien aard, dat gevaar voor het leven
volstrekt niet is buitengesloten, omdat
men ook door lichamelijke tuchtiging den
duivel tracht te weren
Ongetwijfeld is dit nauwkeuriger onder
zoek waard Ongewapend zou ik dit echter
niet aandirven, want indien Jannetje
„den Geest 'l kreeg, kon het er wel eens
minder geestelijk naar toe gaan.
Onder de Yeenendalers zelf heeft ze
geen aanhanj, maar op verderen afstand
schijnt ze lier en daar in reuke van
bijzondere heiligheid te staan.
Dergelijke verschijnselen zijn ongetwij
feld ernstige roepstemmen voor ieder,
om toch wel toe te zien. In 't bijzonder
ook voor de ouders, om in hunne kin
deren niet den hoogheidswaanzin te
voeden, welke ook „Jannetje" blijkbaar
bedorven heeft. Hoever het ook met
haar reeds gekomen is, kan ook daaruit
blijken, dat hare volgelingen, wanneer
ze stuiptrekkende op den vloer ligt
uitgestrekt ha»r omringen en uit
galmen
Haar naam moet eeuwig eer ontvangen
Men love haar vroeg en spa, enz.
Ik hoorde, dat „Jannetje" zelfs het
plan heeft opgevat, een nieuwe uitgave
van den Bijbel te bewerken, die dan
natuurlijk beter hare plannen zal
kunnen dienen.
Waarschuwing.
Een veehouder te "^ijpe loopt groot
gevaar, een gedeelte van zijn vee te
zullen verliezen wegens vergiftiging,
tengevolge van zijne achteloosheid. Een
ketel n. 1., waarin de veehouder gewoon
was, voer voor zijne koeien te kokeD,
gebruikte hij tevens voor een schapen-
waschmiddel. Vermoedelijk is daarna de
ketel niet voldoende gereinigd en dit de
oorzaak geweest van de vergiftiging van
het vee. Het eerste dier is reeds, of
zal spoedig worden, afgemaakt.
De hr. A. Schild te Nieuwe
TViedorp is in het bezit van
een postzegel, waarvan hier in Holland
misschien geen tweede exemplaar is, en
die stellig te eeniger tijd waarde zal
krjjgen. Het is een Transvaalsche post
zegel, afgestempeld December van het
vorig jaar in een destijds door de Boeren
bezette plaats in Natal (Engelsch gebied.)
Behalve postzegelcuriositeit, is het dus
nog een herinnering aan den huidigen
oorlog.
I n de Woensdag 1.1. gehou-
den Raadsvergadering te LJroeLi op
l-.ti.nijo nel ij li heeft de gemeenteraad
op dezelfde voorwaarden als in de a-idere
Langedijker gemeenten concessie verleend
voor het leggen van den electrischen
tramweg Alkmaar-Oudkarspel. De Raad
heeft echter ook als voorwaarde gesteld,
dat de tram op Zondag niet zal rijden.
De heeren J. Groot Cz. e n
J.Berkhout te Nieuwe Niedoj-p,
Dinsdag jl. bezig zijnde met het sloopen
van het rieten dak op het huis van eerst
genoemde, vonden op een goed ver
scholen plaatsje 19 zilveren muntstukjes
uit de zeventiende eeuw, deels versleten,
deels met nog leesbare cijfers, letters
en wapens. Volgens berekeningen moe
ten deze geldstukjes voor ongeveer 90
si 100 jaren opgeborgen zijn. Misschien
in den Franschen tijd.
Heden, Zaterdag, had in
het polderhuis te Winkel de ver
kiezing plaats van 3 hoofdingelanden van
den Polder Waard en Groet.
De heeren D. Laan en A. J. T. Geert-
sema werden herkozen,en gekozen werd
de hr. K. Breebaart Jzin de plaats van
den heer G. Beers Cz., die had zitting
genomen als heemraad van den polder.
De „Zutf. Ct." verneemt,
dat voor een paar honderd weezen, tot
nu toe in de verpleging te NEER
BOSCH, plaatsing wordt gezocht in de
gezinnen van de Maatschappij van Welda
digheid te Frederiksoord. Bijna even
zooveel waren daar reeds sinds vroe
ger besteed, van wie velen zeer goed
slaagden in het leven.
Schagen, 3 Maart 1900.
Den 9denMaart hoopt mej.
de wed. Veer aan den Bonkelerweg
alhier den dag te herdenken, waarop zij
voor 315 jaar- aldaar als spoorweg-
wachtetes werd aangesteld. Gedurende
al die jaren is haar nooit een andere
standplaats aangewezen, terwijl zij steeds
trouw haar plicht heeft betracht.
Aan het postkantoor-
Schagen en de daaronder ressorteerende
hulpkantoren werd gedurende de maand
Februari ingelegd f 9302 115 j terugbe
taald f 11525.76.
Het laatste door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt het nummer 4685.
Den 25 sten dezer zal de
dameszangvereeniging Euphonia*
alhier een uitvoering geven. Voor het
verkrijgen van de medewerking van een
bekend musicus uit Den Helder worden
reeds stappen gedaan.
Latere berichten.
Kimberley, 1 Maart. Lord Roberts
en Lord Kitchener zijn in den morgen
hier aangekomen. Morgen verlaten zij
de stad weder.
Een troep Boeren werd gisteren bij
Klipdam gezien. Zij verwoestten eigen
dommen en trokken toen naar Windsorton,
plunderend en vernielend. Naar gemeld
wordt, bezetten zij de Frank Smith-mijn
en brachten zij daar ernstige schade
aan de machinerieën toe.
Een troep Boeren vertrok naar Barkley,
welke stad thans beschoten wordt.
Dr. Jameson moet zeer ernstig ziek
liggen aan typhus. Men vreest, dat het
slecht met hem af zal loopen.
Buller vond te Ladysmith in plaats
van een stad, een puinhoop, die door
White met sterke schansen is omringd
met groote hardnekkigheid en volharding
heeft White zijn stellingen vier lange
maanden bezet gehouden. Indien de
troepen van White nog eenige oftensieva
kracht bezeten hadden, zouden zij den
tocht van Joubert naar het Drakenge
bergte en naar de passen in het noorden
van Natal ernstig hebben kunnen be
lemmeren.
Maar zelfs daartoe waren ze niet meer
in staat.
Londen, 2 Maart. Generaal Buller
seint, dat op 27 Februari zes offieieren
sneuvelden en 26 werden gewond, waar
onder generaal Barton
Aan de tweede elitie van de „Times"
wordt uit Ladysmith van 1 Maart geseind,
het totaal der ongevallen sinds de inslui
ting: 24 officieren en 235 man zijn
gesneuveld6 officieren en 340 man
overleden aan ziekte70 officieren en
520 man werden gewond. In deze opgaaf
zijn de blanke burgers in de stad niet
inbegrepen.
De Boeren houden in den Vrijstaat
een stelling op ongeveer 4 mjjlen van het
Engelsche front bezet. Hun rechterflank
is aan de rivier aangeleund, hun linker
flank aan een hoog kopje. Hun aantal
wordt op 5000 a 6000 geschat.
Het Departement van oorlog te Lon
den heeft uit Ladysmith het volgende
telegram van Buller ontvangen
Het blijkt mij, dat de nederlaag der
Boeren meer volkomen is dan ik had
durven verwachten. Dit geheele district
is geheel vrij van hen. Hun laatste
trein vertrok van Modderspruit-station
1 Mrt.en daarna deden zij de brug springen.
Zij pakten hun wagens reeds zes dagen
geleden en brachten ze ten noorden van
Ladysmith, zoodat we geen kans hadden
ze af te snijden, doch ze lieten een
groote hoeveelheid ammunitie van aller
lei soort, kudden vee, kamp-benoodigd-
heden en persoonlijke eigendommen ach
ter. Zij hebben al hun kanonnen op
twee na weggebracht.
Lord Roberts laat ook weer iets van
zich hooren
„Ik ben hedenavond (1 Maart) juist
teruggekeerd van een haastig bezoek aan
Kimb< rley en was zeer getroffen door den
geestdrift van de menschen te Kimberley
voor onze zieken en gewonden. Alle open
bare gebouwen zijn tot hospitalen inge
richt. De mannen maakten het zich zoo
gemakkelijk mogelijk. Ik was getroffen
door de vriendschappelijke wijze, waarop
de gewonde Hoeren en onze mannen te
zamen spraken over hun ervaringen in
den veldtocht. Het verheugde mij te zien
dat onze soldaten hun rantsoenen beschuit
deelden met de gevangen Boeren, voordat
ze den marsch naar Modderrivier-station
aanvingen. Enkele arme kerels waren
uitermate hoDgerig, nadat zij in het laager
half verhongerd waren.
Ongeluk aan boord.
Bij het vertrek van een Fransche mailboot
van Dieppe naar Newhaven heeft Vrijdag
een hevige ontploffing plaats gehad door
het springen van een stoombnis. Men telde
zes dooden en vier gewonden, allen tot de
bemanning behoorendr.
Papieren lncifers worden
tegenwoordig te Parijs vervaardigd. Een
stak papier wordt spiraalsgewijze opgerold
en vervolgens ondergedompeld in eeu oplos
sing vsn was of stearine. Het papier blijft
bierdoor in opgerolden toestand, wordt hard
en geeft een heldere vlam. Men soijdt
vervolgens deze lucifers op de gewenschte
lengte en dompelt ten slotte een der uit
einden in een vloeistof, waarin phosphorus
ia opgelost.
Brand te Newark.
Een hevige brand heelt het sta'ion van
Newark in New-Yersey vernield. De schade
beloopt een miliioen dollar. Sedert den
brand zijn tes personen vermist. Men ver
moedt, dat zij in de vlammen zijn omge
komen. Verschillende brandweerlieden heb
ban bij het blusschingswerk verwondingen
bekomen.
Over geschrikte visschen
lazen we in „De Levende Natuur" een
aardig schetsje vai de hand van den heer
J. N. Loeber Jz.
„Ik las eenmaal in dit tijdschrift, dat
voorzichtig aan den haak gevangen visschen
kannen blijven leven. Dit is mij nog
nooit mogen gelukken ik heb 't zoover
gebracht, dat twee mooie ruischvcorns een
pa&r dsgen in 't aquarium bleven leven
en ondanks versch stroomend water stierven.
Een visscher, dien ik hierover sprak, oor
deelde, dat de visschen niet sterven van
de kaakkwetsing, maar van den schrk. Nu,
dat visscheD geweldig schrikken kunnen,
heb ik in dezen zomer ondervonden. Ik
had in m'n aquarium een mooi klein
baarsje, waarn ee ik langzamerhand op heel
goeden voet kwam. Stond ik voor de rui
ten, altjjd volgde het schranders dier m'n
bewegingen, wachtend op een paar worm
pjes, en als ik heenging, zwom hij me zoo
iaDg mogelijk na. We kenden elkaar heel
goed en hij was me 't liefste van al m'n
dieres.
„Na moest er iets hersteld worden aan
't aquarium en all s verhaisde nasr een
grooten zinken bak, die in den tuin werd
neergezet. Die verandering schaadde geen
der visschen en do verhouding met 't
baarsje bUtf hetzelfde. Toen op een mid
dag, valt m'n dochtertje bij 't spelen in
de kuip ze was er natan'lijk dadelijk uit
eD er werd niet meer aan dat voorval ge-
dacht. E n p ar uur later keek ik alg
naar gewooute in de knip en miste het
anders zoo gaow verschijnende baarsje.
Een oogenblik lster zag ik hel woest door
het water zwemmen en even daarna bleek,
bewegingloos «p den bodem liggen. Hoe
wel de temperatuur van het water uitste
kend was, is het voo'zichtigheidshalve nog
eens duchtig ververecht en langzamerhand
kreeg het viscbj-i zijn kleuren. Dit schrik
ken en het volgeude toeval hethtalden zich
daarna bijna eiken dag bij de geiiogste
beweging boven de knip.
fAle laatste redmiddel heb ik toen mijn
arme diertje in de zuivere badkuip geplaatst
en deze den heeleu dag flink laten door
stroomen met koud duinwater. Successieve
lijk weiden de aanvallen van schrik
minder en na een badkuur van circa veer
tien dagen kon hij weder gezond in het
hersteld aquarium rondzwemmen. Alleen
is zijn eetlust verminderd eD tot nn toe
is 't hem volkomen onverschillig, o( er
iemand door da ruiten kijkt, hij bemoeit
zich met niemand meer en blijft droomarig
in eea hoekje stian.'
Dat 't meer voorkomt, dat
één persoon zooveel geestelijk overwicht
op verschillende personen kan hebben en
dat zooiets eeu zoogenaamde psychische
epidemie kan teweegbrengen, zooals ook
te Appeltere het geval is geweest, kan
ook weer blijken uit hetgeen we over een
leziug van Dr.van Deventer, leti genees-
neer van Meerenberg, in het Handelsblid
vonden, waar deze vertelt van de Pörch-
liauen of biddende broeders uit Boven
Oostenrijk, omdat het juist ten zoo groote
overeenkomst vertoont met Appeltern.
Thomas Pöscbl, een katholiek priester,
was de man die in Oostenrijk de hoofdrol
speelde in deze zonderlinge geschiedenis.
Hij was in zeker opzicht eene iguar als
Spiering, daar hij de aanstichter en boet
prediker was. Doch hij was ook zelf krank
zinnig, leed aan grootheidswaan en be
schouwde zich als den stichter van een
nieuwe Joodsch—Katholieke Kerk, van een
nieuw Jeruzalem.Zijne ^openbaringen" putte
hij uit de gezichte-verschijningen van eene
hysttrica, die hij langzamerhand van haar
gewichtige functie wist te overtuigen, nadat
ze er eerst zelve aan had getwijfeld.
Door zijn krachtige persoonlijkheid, zijn
grooten ijver en zijn voorbeeldigen levens
wandel, maakte hij indruk op het ontvanke
lijk gemoed van zijn gemeenteleden en
bracht hun aan h verstand, dat alle inner
lijke opwellingen, hetzij van goddelijken
oorsprong, hetzij nit den booze waren. Voor
den booze was men nergens veilig, zelfs
niet in den biechtstoelvandaar dat Përchl
in zijn donderende boetpredicaties en in
zijn u ystieke gtschriftenaaudrong op bidder,
vasten en kaatijding, ten einde den dnivel
te verdrijven. Toen hij den 23en Januari
1814 voor het eerst in het opeubaar op.
trad en verkondigde, dat de tijd was aan
gebroken, waarop de Joden in de ware kerk
zonden treden, barstten zijn volgelingen in
lnid gesnik en geween nit.
Pöschl werd weldra opgesloteD, maar zijn
krankzinnigheid was reeds epidemisch ge
worden. De Pöachliaoen bielden bijeen
komsten, eerst in 't geheim, daarna meer
in 't openbaar, waarin angst en vrees voor
den duiv 1 werden opgewekt. Want wie
niet geloofde wanneer „de genadetijd" zou
zijn verstreken, die zou voor eeuwig ver
loren zijn, "Velen spraken van aanvechtin
gen van den duivel, verkeering met Jezos
Christus, openbaringen, veischijningen
sommigen meenden door God tot iets
grootsch te zijn uitverkoreD, eene zieners
gave te bezitten, den duivel te kunnen
uitdrijven, e. d. m.
Jonge meisjes met een st f in de hand
togen zingend en huppelend en rhythmisch
sprekend nit om bekeerlingen te zoeken.
Den 30en Maart 1817 zou de „genade
tijd" verstreken zijn. De „biddende broe
ders" hieldeo afscheidsmalen, „lokeD geen
oog, waren ten prooi aan den hevïgsten
angsf, een doode gelijk, kiegen hevige
krampaanvallen, blafteD als honden, huilden
als wolven, of slootten onverstaanbare
klanken uit, en beschouwden deze uitingen
als werken van den duivel, die hen aan
God trachtte te ontluiken.
Opeens kreeg een van hen de openbaring
dat Pöschl te Praag zou komen om de
Joden te bekeeren en het nieawe rijk te
stichteD. Allen stroomden naar Praag om
hnn leider bij te staaD, gewapend met
bijlen en stokken.
En na komt de afloop, welke zoo steik
herinnert aan dien van het drama te
Appeltern
»In deze stemming vermoordde een op
passende boer, met behnlp van zijn huis
gezin, onder het uitroepen van de woorden
„In naam van Jezus Christus slaat allen
doodzijn zeventiajarigen ongeloovigen
haarman en diens vrouw met bijlslagen.
Zijn dochter verklaarde te hebben geholpen
omdat de geest Gods uit haar vader sprak;
de koecht, iets b-perkt van geest, omdat
zijn baas zeide Jezus Christus te zijn en
hij anders koolzwart en verdoemd zou wor-
deD. In huis teruggekeerd, doodde de boer
hierop een zijner huisgenooten, die tegen
