Zondag 22 APRIL i900.
44ste Jaargang No. 3515.
ONDERWIJS.
Her® van Maten en Gewichten.
Politiet oreraiclit der teel.
Gemeente Scha gen.
Bekendmakingen.
Kennisgeving.
TRANSVAAL.
Buitenlandsch Nieuws.
SCHAGE
ilititu
j
COURANT.
Aflurifiitu- Laiiliifllifl.
en
Uit blad verschijnt tweemaal per week Woensdag-
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
A.DVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau: M HAGEA, Laan, 0^7
Uitgever: P. TRAPMAN.
Medewerker: J. WINKEL.
Prijs per jaar f 8.—. .Franco per post f 8.60,
Afzonderlijke nummers 6 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 6 ci
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dit nummer bestaat uit drie blade
EERSTE BLAD.
POLITIE.
Ter Secretarie dezer gemeente zijn inlich
tingen te bekomen omtrent een ach
tergebleven schaap, terwijl
inlichtingen worden verzocht omtrent a
verrrmste schapen.
van
de
van nieuwe
Burgemeester en Wethouders
Schagen, brengen ter kennis van
ingezetenen
lo. dat het toelaten
leerlingen op de Openbare Lagere School
aldaar zal geschieden op den eersten
Mei a. S., en alsdan kunnen worden
toegelaten de kinderen, geboren in het
jaar 1894;
2e. dat de ouders der betalende
scholieren, welke deze wenschen toege
laten te zien, daarvan aan het Hoofd der
School, den heer RESSING, kennis moe
ten geven vóór d.6H 24 dezer, ook
voor leerlingen, die onderwijs wenschen
te ontvangen in de Fransche, Duitsche
en Engelsche talen
3o. dat de verzoeken om kosteloos
onderwijs voor de nieuwe leerlingen
alleen moeten worden gedaan ter ge
meente-secretarie, vóór den 22 dezer.
De geboorte- en vaccine-bewijzen der
nieuwe leerlingen moeten bij de toelating
tot de school worden medegebracht.
Schagen, 10 April 1900.
Burg. en Weth. voornoemd,
S. BERMAN,
De Secretaris,
DENIJS.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Schagen.
gelet op art. 266 der Gemeentewet,
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat bet
door Heeren Gedeputeerde Staten op den llen April
1900 goedgekeurde primitieve kohier van den hoof-
delyken omslag dezer gemeente en dat van de belas
ting op de bonden, dienst 1900, gedurende vijf maan
den ter Secretarie der gemeente voor een ieder ter
lezing is nedei gelegd.
Bezwaren tegen den aanslag kunnen binnen 3
maanden na den dag der uitreiking van het aanslag
biljet, bij den Raad, op ongezegeld papier, worden
ingebracht.
Schagen, den 20 April 1900.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S. BERMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
Burgemeester en Wethouders van Schagen;
Gelet op het besluit van Heeren Gedeputeerde
Staten dezer provincie van 20 December 1899 (Pro
vinciaal blad do 146), brengen ter kennis van de
ingezetenen dier gemeente, dat de Heryk van maten
en gewichten aldaar dit jaat zal plaats hebben in het
daarvoor afgesloten achtergedeelte san het lokaal de
kolf Daan, behoorende bij het Noord-Hollandsch Koffie
huis, wijk B no. 56, aan oe Lagezyde aldaar, bewoond
door D. v. Twulver, ingang door de steeg, en dat
daartoe zitting zal worden gehouden als volgt
Voor fijne gewichten op 2 Mei e. k., des namiddags
van 1 tot 4 nur
voor den heryk io het algemeen op 3, 4, 5 Mei
e. k., telkens des voormiddags van 9 tot 12 en des
namiddags van 1 tot 4 uur. Voor Sint Maarten op
Mei e. k., des voormiddags van 9 tot 12 nur.
Belanghebbenden wordt verder medegedeeld, dat
1. ingevolge Kon. besluit van den 25 November
1899 (Stbl. no. 231) de maten en gewichten in het
jaar 1900 ot 1901 moeten ouderworpen worden aan
ileu heryk, en dat die heryk zal plaats hebben binnen
het tydvak, dat aanvangt op 1 Januari 1900 en eindigt
op 1 September 1901
2. de maten en gewichten behoorlijk schoon en
droog moeten worden aangeboden
3. de verificatie der onderdeelen van ihet gram
uitsluitend a;in een der ykkantoren geschiedt
4. onjuiste gewichten, zoo mogelijk, dooyien yker
worden gejusteerd volgens bij Koninklijk Besluit
vastgesteld tarief;
5. zy hebben toe te zien, dat de vour»i'erPeD vaR
het vereiaohte ijkmerk voorzien zijn en *fgekeurde
malen of gewichten niet voorhanden blJveB °P
plaatsen, aangeduid in art 11 der IJkwet2„
6. het IJkkantoor te Alkmaar in 19(f® za' 8e"
opend zijn 11 en 12 Mei; 1, 2, 22 en
voormiddags van 9 tot 12 uur; des na
l'/j tot 4'/j uur, en na 11 Juli eiken D1
Vrydag ,aB >g voormiddags 9 tot 's naihij
Schagen, 20 Ai
Burgemeester en Weihouders'
S. BERMAN,
ddags van
"erdag eu
dags 1 uQr.
ril 1900.
voornoemd,
~~0——o
Alhoewel de hoofdman der i democraten
met zyu profetieeu aa.gaandè ha t'Pi8terie niet
Veel succes heelt oehnd j_, fcrie ondanks
ZIJD
1901
succes heelt gehad "en dat «'„"tl
Werken hoogstwaarschijnlijk de verk
wel zal halen, heelt dr. Kuvd
eenmaal den politieken profetenmantel
angen van
toch nog
angen en
zich aan een nieuwe profetie gewaagd. In
De Standaard van 3 April jl. lezen we in een
driester
.De ongevallenwet tobt.
„In de Eerste Kamer schijnt de oppositie vrij
sterk te zijn, en de verwachting van den
Minister, alsof deze Kamer met zekeren spoed
en met lichten tred over het ontwerp heen zon
glijden, wordt niet verwezenlijkt.
„Men mag zich voorbereiden op een zeer
uitvoerig verslag. Dit verslag zal een breede
Memorie van Antwoord noodzakelijk maken. En
het is zeer de vraag, of het ontwerp nog in deze
zitting zal kunnen worden afgehandeld.
„Dit nu betreuren we om de slachtoffers van
de nijverheid, die alzoo ongeholpen blijven.
„Maar de schuld hiervan komt geheel op den
Minister neer, die zich er met hand en tand
tegen verzet heeft, dat op zijn plan, gelijk het
nu eenmaal was uitgewerkt, ook maar iets in
décentraliseerenden zin werd afgedwongen."
Dit laatste is aan het adres der Patrimonium-man
nen, opdat deze toch vooral niet mogen denken, dat
öf een uitstel der behandeling van de wet, of eene
verwerping daarvan de schuld zou zijn van deGroot-
nijveren, wien dr. Knyper met zijn amendement zoo
zeer in het gevlei heeft weten te komen en die thans
al hun kapitalistische pressie uitoefenen om de wet
te doen verwerpenneen, het is de schuld van den
minister, die er met hand en tand tegen heeft gewaakt,
dat de werkman of zijn nagelaten betrekkingen, waar
zij de voordeelen zonden genieten, hun door de wet
geschonken, niet afhankelijk zouden worden van den
werkgever.
Met deze profetie was echter de hoofdman der
christelijke democraten niet tevreden. Als Jeremiais
hij gaan neerzitten op de puinhoopen van zijn politiek
streven en met dezen nitroepende„De tegenpartijder
heeft zijne hand aan al hare gewenschte dingen
uitgebreid", jammert hij over de verdorvenheid van
dit kabinet, dat pressie op de Tweede Kamer heeft
uitgeoefend.
Dr. Knyper begon met een driester in De Standaard
van 29 Maart jl. met het Veelzeggende hoofdje: „Het
miuisteriëele woord" en beschuldigde den minister van
binnenlandsche zaken, die in zijn Memorie van Ant
woord had verklaard, dat bij het Leerplichtoutwerp
geen pressie zou worden uitgeoefend, daarin van
woordbreuk
Het schynt dat dr. Knyper, die soms stelselmatig
zeer slecht lezen kan, uit die verklaring heeft gedis
tilleerd, dat het ministerie ook van het beginsel geen
kabinetsqnaestie zou maken, terwijl wij en misschien
honderden anderen met ons daarin niets anders lazen
dan de verklaring, dat de Tweede Kamer de wet naar
hartelust zon kunnen amendeeren, daaruit zelfs het
herhalingsonderwijs lichten, maar dat de zaak van
leerplicht, een qnaestie zou zijn van staan of val
len van dat kabinet.
Bij de behandeling der amendementen is dan ook
de minister zoo toeschietelijk mogelijk geweest, maar
dat hij, omringd door zijn ambtgenooten, toen het om
het beginsel ging, verklaarde dat verwerping der wet
bij de eindstemming tot een ministeriëele crisis zon
leiden, was zoo natuurlijk, dat wij ons geen andere
houding zouden hebben kunnen voorstellen. De minister
had niet alleen te maken met de principiëele bestrij
der» der wet, maar ook met de duizenden en duizenden
voorstanders van leerplicht in het land, met de vooruit-
strevend-liberale en vrijzinnig- democratische fracties,
die met de radicalen het aannemen der wet hadden
aanbevolen, en met die breede schare van het arbeiders -
volk, die sinds jaar en dag op een wet op den leer
plicht had aangedrongen.
De minister heeft dan ook later, ter verduidelijking
der positie, verklaard, van de amendementen geen
portefeuille-quaestie te zullen maken.
Nu maakt dr. Knyper, eu oogenschynlyk meteenig
recht, er den minister een grief van, dat, toen het
amendement vaD dr. Schaepman op het laatste artikel,
om de eerste alinea te lezen„deze wet treedt in
werking opeen nader by de wet vast te stellen tijd
stip" aan de orde kwam, de geheele regeering het
amendement onaannemelijk verklaarde.
Dit nu was volgens dr. Knyper weer „pressie." De
sterkst denkbare pressie zelfs. „Wat bleef er," vraagt
hij, „dan ten slotte over van het ministeriëele woord
In een hoofdartikel van De Standaard van Woensdag
4 April met het hoofd „Ministeriëele crisis" de
druiven zijn tot nu toe zuur zet dr. Knyper zijn
klaaglied voort. Omtrent de bedoeling, welke hij
en zjjn partij in het ameudement-Schaenmaa zagen,
laat hij zich un duidelijk uit
„Het gold niet", schryft.hy, „de wetsvoordracht,
maar een amendement om de uitvoering der wet
te verdagen tot tijd en wijle, dat ook in de
Schoolwet, de Arbeidswet of de Armenwet die
wijzigingen zonden zijn aangebracht, die door de
Leerplichtwet noodzakelijk werden gemaakt en
die haar richtige uitvoering moestee verzekeren.
.Dit amendement was niet tegen den Leerplicht
als zoodanig gericht, maar uitsluitend tegen de
onvolledigheid der tot de invoering van Leerplicht
ingediende voorstellen
„Toch werd ook tegen dit amendement de Long
Tom in batterij gebracht en bij het eerste schot
het amendement doodelyk getroffen."
Men weet, dat dr. Schaepman op aandringen van
deD beer De Savomin Lohman zijn amendement heeft
ingetrokken, en hij deed dit, zooals hij zeide, na de
zeer stellige en naar zijn beste overtuiging eerlijke
verklaring, die de Mipiater van Binnenlandsche Zaken,
namens de geheele regeering had afgelegd, dat zij,
voor zoover hel vap haar afhing, zon zorgen, dat het
bjjzonder onderwijs door de invoering van den
Leerplicht niet van ongunstiger conditie zou worden.
Nu is wel zeker, dat de principiëele tegenstanders
vau Leerplicht als dr Kuyper en de zijnen, er steeds
naar zouden streven, opdat de Leerplichtwet niet zou
worden ingevoerd, om elke wijziging van Schoolwet,
Arbeidswet of Armenwet onmogelijk te maken, met
het dubbele nadeel dus, dat ook die wetten niet
werden verbeterd, op welker wijziging herhaalde malen
was aangedrongen Dit heeft de regeeriag terecht
ingezien. Die wijziging was een kapstok om er de
geheele Leerplichtwet aan op te hangen.
Had bovendien de heer Schaepman zijn amendement
niet ingetrokken, dan bad het, waar er in de zitting
vau dea 23sten Maart 97 leden tegenwoordig waren,
alle kans gehad, met 50 tegen 47 stemmen te zijn
aangenomen en 's ministers arbeid ware voor lange
jaren onvruchtbaar geweest
Dat dr Kuyper over die daad van dr. Schaepman
treurt wie zal het hem kwalijk nemen Nn
zegt hy dit wel niet dadelijk, .want een ministeriëele
crisis is vooral in een land als het onze ten hoogste
ongewenscht en over en weer beseft men, dat by de
keuze van een vierjarige Kamer, de geregelde gang
van zaken het best bevorderd wordt, indien er alleen
na de generale stembus van miniateriëele crisis sprake
komt", maar uit alles blijkt toch dat het intrekken
vsn Bet amendemeurvoor hem een bittere teleurstelling
was.
Daarna verklaart hg zeer lief, .dat een tekort
ministerieel leven aan het afdoen van zaken in den
weg staat. Het i8 zeker met het O"daarop, dat
üeze calvinistische staatsman hst n.ië van het
Mgenblik, dat het is opgetreden, bestreden heeft, alles
heeft gedaan om het in discrediet te brengen, ook
alles orn het te doen tuimelen, en dat hij nn nog
bezig is, als hoofdredacteur van De Standaard, zoo
mogelijk, een verwerping van de Ongevallen-wet door
de perste Kamer uit te lokken, en deze tegenover de
arbeiderswereld zoo ongehoorde daad voor de Patrimo
nium-mannen smakelyk te maken door de geheele
schuld op de Regeering te werpen, die inaar niet
naar zijn pijpen heeft willen dansen.
Wat de regeering bovendien heeft gedaan, „het
zich gezamenlijk voor het beleid van een enkel minis
ter verantwoordelijk stellen", zoowel bij «Ie Trans-
vaal-motie, als nn weer bij de Leerplichtwet, was,
volgens De Standaard, de „vrije actie" van het
Parlement te niet doen.
„Op die wijs toegepast, kan het dreigement
van ministeriëele crisis het Parlement noodzaken,
om, tegen heter weten in, niet alleen materiëel,
maar ook formeel, de grofste fouten van één der
Ministers goed te keuren. En de ministeriëele
partij ziet zich. gaat dit proces door, ten slotte
genoodzaakt, door dik en dun met eiken voorge
stelden maatregel mee te gaan en zelfs hev
billijkste tegenvoorstel af te stemmen,of, nog eer het
in stemming komt. te vermoorden."
Nn is de puinhoop, waarop onze politieke Jeremia
is gaan zitten, een tooneel-puinhoop, door hem voor
deze gelegenheid gefabriceerd.
Voetstoots geeft Rij toe, dat de voordracht van
Leerplicht op zichzelf een ontwerp kon zijn, „waar
mee bet kabinet wenschte te staan of te vallen".
Hy schrijft„kon",want„een voordracht,die feitelijk alleen j
strekt om het ongeregeld schoolgaan van schoolgaande
kinderen te doen verminderen", was volgens dr. Kuy
per, „niet van algemeen politieke beteekenis". Nu,
dat is een qnaestie van appreciatiewij hopen ten
minste, met de Leerplichtwet nog wel wat meer te
kunnen uitvoeren en dat dr, Kuyper en
met hem alle calvinisten en op twee na alle
katholieken, tegen dat wetje stemden, toont aan, dat,
waar zij er toch voorstanders van waren - zij
hebben dit ten minste luid genoeg uitgebazuind
om het ongeregeld schoolgaan van schoolgaande kin-
denen te doen verminderen, de wet wèl in hun oogen
een groote politieke beteekenis had.
„Maar wat op den 23sten Maart geschiedde, wis"
in de oogen van dr. Kuyper, „geheel iets anders."
Nu, dat is volkomen juist. Door het intrekken van
het amendement-Schaepmap, het gevuig der ministeri
ëele verklaring, werd ieder lid van de Kamer gedwongen
bij de eindstemming kleur te bekennen Ware het
amendement gebleven en aangenomen, waartoe alle
kans bestond, daar Schaepman en Kolkman er zelf jI
voor zouden gestemd hebben, dan zou het kabinet öf i
zijn afgetreden, öf de Kamer zou zijn ontbonden ener
zou geen eindstemming zijn gehouden.
In het laatste geval had de oppositie tegenover de
kiezers kunnen beweren „Ziet ge, we zijn zoo perti
nent niet gekant "tegen het beginsel van leerplicht, regeenngon
maar wij meenden, dat eerst de Schoolwet, de Arbeids
wet en de Armenwet moesten worden herzien, aleer
we tot een richtige uitvoering van een leerplichtwet
konden komen."En er zouden wel andere democraten dan
calvinistische zijn geweest, die haar hadden toegejuicht.
Thans hebben de hij de eindstemming uitgebrachte
stemmen onherroepelijk aangetoond, wie tegen leerplicht
waren, en de kiezers kunnen daarmee in 1901 rekening
houden.
Als nu dr. Kuyper bovendien zegt, dat er aau den
kant der oppositie niet de minste toeleg bestond om
een tusschentydsche ministeriëele crisis uit te lokken,
n.u niet en vroeger niet, daar moet hij toch hij zijn
lezers een gebrek aan memorie veronderstellen, groot
genoeg, om hem recht te geven met zulke tastbare
onwaarheid voor den dag te komen.
Er is niet één wet van beteekenis cloor dit ministerie
ingediend, er is niets gebeurd in het ministeriëel
leven der laatste drié jaren, of dr. Kuyper heeft
in de Kamer een wapen daaruit en daartegen trachten
te smeden, dat hem kon helpen in het uitlokken vaD
een ministeriëele crisis en wat hij daarbuiten omtrent
dat kabinet heeft verteld, beweerd en geinsinuëerd,
zou een vermakelijke bloemlezing kuDnen geven van
de wijze, waarop een christelijk democraat een demo
cratisch ministerie bestookt met het bekende systeem,
dat, als men maar altijd kwaad spreekt, er wel altijd
iets van zal blijven hangen.
Men heeft echter dat spelletje doorzien en nu het
faliekant uitloopt, nu op gewichtige oogenblikken geheel
de vrijzinnige partij zich als één man om de regeering
schaart, jammert onze- politieke Jeremia niet alleen
dat „het ministeriëele woord" is gebroken, maar dat
de uitslag alleen aldus is verkregen, omdat men de
„constitutioneele usantiën" in den wind ons
„constitutioneel staatsrecht" ongeoorloofd wijzigde en
„de veer van het constitutioneele staatsleven" verlamde.
Deze zonden heeft dit kabinet op zijn geweten, omdat
het zich verzette tegen het opzettelijk wegmoffelen
van de wet op den Leerplicht
Nu kunnen wy begrijpen, dat dr. Kuyper treurig
gestemd is over het feit, dat zijn profetenwoord tot
na toe nog altijd niet vervuld iswij kunnen met
hem medegevoelen, nu hij het resultaat zijner politieke
campagne tot nihil ziet gereduceerd, maar dit geeft
hem niet het recht om de lezers van zijn blad te
houden voor zulke idioten, dat zij zijn klaagliederen
zullen opvatten als de uiting vau een staatsman met
een gevoelig hart, die meent, dat de vrijheid der
beraadslaging wordt geschonden en ons constitutioneel
staatsrecht verkracht. Ook den kleynen luyden kan
men te veel willen
Tal van reservisten in het Britsche
leger denken er ernstig over
om zich in den Vrijstaat te vestigen,
daar de vraag naar bekwame arbeids
krachten na den oorlog zeer groot zal
zijn. Een officier van een der garde
regimenten heeft onder de reservisten
bij zijn compagnie twaalf man gevonden,
die in het land willen blijven. De eenige
moeilijkheid is voor hen gelegen in het
overkomen van hun gezinnen. Men
hoopt daarvoor een tegemoetkoming
van de Britsche Regeering te zullen
krijgen.
De Amerikaansche consul te Pretoria
deelde aan het departement van Buiten-
landsche Zaken mede, dat de leden der
Chicago-ambulance bij aankomst te Pre
toria de wapens hebben opgevat.
De ambtenaren van het departement
verklaren, dat het onmogelijk was voor
de Vereenigde Staten, zulk een schending
van het volkenrecht te voorkomen,daar die
menschen Amerika zonder wapens hebben
verlaten. Het was dientengevolge onmoge
lijk hen als flibustiers aan te houden.
Een Schotsche boer binnen Mafeking
heeft een manier aan de hand gedaan
om een voedzame pap te maken uit baver-
gruis, tengevolge waarvan de kwestie,
hoe de naturellen gevoed moeten worden,
opgelost heet.
Er schijnt te Bloemfontein bij de troe
pen van Lord Roberts veel ziekte te
heerschen. Gewoonlijk wordt van officieren
alleen geseind, dat zij aan ziekte overleden,
of gevaarlijk ziek zijn. Doch voor
hertogen en graven of zoons daarvan
maakt men een uitzondering, en uit een
telegram van Lord Roberts blijkt, dat
van die categorie van strijders allen
officieren der Life Guards of Royal Horse
Guards alleen 7 aan koorts lijden, onder
wie de hertog van Roxburghe en d
graat van Wicklow. Zij worden door ee<»
specialiteit behandeld en zijn beterend, n
Volgens den Kaapstadschen correspon-
van de Standard hebben de Boeren-
ecn hartstochtelijk beroep
gedaan op de Afrikaanders, eindigende
met de woorden Gij kunt, gij moogt
den dwingeland niet toestaan dat hij door
onze onderwerping uw nationaliteit uit-
wischt. Met uwe hulp zullen wij over-
winuen wij vertrouwen vast op uw
bijstand in dezen strijd tot den dood.
Transvaal heeft Portugal aangeboden,
haar het bedrag te leenen van de
schadeloosstelling in zake den Delagoa-
baai-spoorweg. Het aanbod werd onder
dankbetuiging beleefd geweigerd.
De Transvaalsche regeering is voorne
mens te protesteeren tegen het overbren
gen der krijgsgevangenen naar St. Helena.
Pretoria, 17 April. Commandant
Froneman rapporteert, dat hij 400 man
Engelsche troepen over de rivier heeft
gejaagd in de richting van Aliwal Noord,
verscheidenen gevangen nam en een
aantal wagens en vee buit maakte.
Voorts, dat de brug bij Bethulië is
„opgeblazen".
Kaapstad, 17 April. De nieuwe
tijdelijke spoorwegbrug bij Bethulië zal
einde dezer week worden geopend.
MaBeru, 18 April. Dit deel van het
land lijdt yeel van de vreeselijke regens;
de rivieren stroomen alle overde grond
kan het water niet meer verzwelgen.
Alle diepten en slooten staan vol water.
Er zijn teekenen, dat de vredesbeweging
in Engeland toeneemt. De machtige
arbeiderspartij heeft in een adres met
80.000 handteekeningen zich tegen den
veroveringsoorlog inZuid-Atrika verklaard.
Dit adres is mede onderteekend door de
acht vertegenwoordigers, die deze partij
in het parlement heeft. Van liberale zijde
begint men ook weder tegen de Zuid-
Afrikaansche politiek der regeering te
zenden, waarin gedreigd zou worden met
een bezetting van Afghanistan, zoo Enge
land het geschil met de Republieken niet
aan een scheidsrechterlijke uitspraak
onderwerpt.
Het zou vooral de schending der
neutraliteit door Portugal geweest zijn,
die den Czaar bewogen zou hebben, zijne
passieve houding te laten varen.
Over die schending worden nog steeds
in alle pers-organen ernstige klachten
aangeheven. De „Voss. Ztg." betreurt
het in een hoofdartikel, dat er geen
internationaal gerechtshof bestaat, dat de
Portugeesche regeering ter verantwoor
ding kan roepen.
Zooals echter de zaken nu staan, kan
alleen de Portugeesche volksvertegen
woordiging of het Portugeesche volk
rekenschap van de daden der regeering
vragen. Het pleit voor het rechtsgevoel
dier natie, dat er talrijke stemmen opgaan,
die het gedrag der regeering afkeuren.
Een telegram der studenten te Lissabon
aan dr. Leyds, waarin tegen de vergun
ning tot het doortrekken van Engelsche
troepen door de provincie Beira werd
geprotesteerd, is door de censuur aan
gehouden.
Ook heeft de Portugeesche regeering
verboden, telegrammen van sympathie
aan het Transvaalsche volk af te zenden
Door enkele bladen is eene beweging op
touw gezet,om tegen de houding der regee
ring te protesteeren. Het blad „Patria"
te Oporto zegt: „Alle weldenkende Por-
tugeezen achten het eene krenking der
nationale eer, dat de regeering door hare
gedienstigheid voor Engeland, den schijn
doet ontstaan, dat Portugal eene oneer
lijkheid pleegt jegens de Boeren."
De protestlijsten van dit blad worden
met duizenden handteekeningen bedekt.
De Diario de Noticias" oefent mede eene
scherpe critiek uit. Art. 13 der overeen
komst met Engeland, zegt dit blad, staat
niet toe, hoe uitgebreid de uitlegging
ook moge zijn, dat troepen in oorlogstijd
over Beira worden vervoerd. Zijn er voor
het begin van den oorlog uitbreidingen
De correspondent van de „Morning
Post" te Bloemfontein beweert, dat de
Boeren voornemens zijn na den val van
Pretoria de helft van hun leger terug
te trekken in het district Zoutpansberg velde te trekken. Of deze stemmen echter
en de andere helft in Swaziland. voldoende zullen zijn, om het jingoïsme
Swaziland is, zegt hij, een natuurlijke der toongevende staatsmannen op vreed-
vesting, rijk aan graan en vee, en j zamer paden te leiden, is zeer te betwijfe-
gemakkelijk verdedigbaar tegen eiken len. Een krachtiger druk zal op Londen
aanval, behalve uit het noorden. Er
zijn reeds afgezanten van de Boeren
naar het land gegaan, om zich door de
Swazi's de alleen aan dezen bekende
holen te laten wijzen, waar voorraden j de Republieken in de bres zou springen,
en levensmiddelen kunnen worden Czaar Nicolaas zou, in overeenstemming
opgestapeld. De Swazi's zijn tegen deze met Frankrijk en Duitschland, vanuit
praktijken gewaarschuwd.Moskou een ultimatum naar Engeland
uitgeoefend moeten worden, om de inzich
ten van Rhodes-Chamberlain te wijzigen.
Volgens het „Berl. Tageblatt" zou er
kans bestaan, dat Rusland ten slotte voor
aan gegeven, dan had Portugal zich
openlijk neutraal kunnen verklaren, daar
het door geheime overeenkomsten die
neutraliteit niet kon handhaven."
De beweging tegen de regeering is
dus reeds gaandemoge zij zoodanig in
kracht toenemen, dat zij het ministerie—
Beiraro met zijne eigenaardige rechts
opvattingen vernietige.
Voor de Transvaal levert het vervoer
van Britsche troepen over Beira geen
oogenblikkelijk gevaar op, en ook zullen
ze voor het ontzet van Mafeking waar
schijnlijk te laat komen. Om Boeloewayo,
dat wil zeggen de spoorlijn naar Mafeking,
te bereiken, moet het Engelsche leger
een der meest gevreesde landstreken van
Zuid-Afrika doortrekken. Besmettelijke
koortsen en millioenen giftige moeras-
vliegen maken het gebied bijna doodend
voor een Europeaan. In den regentijd,
die thans is aangebroken, gaat een tocht
door dat onherbergzame oord nog met
vele andere moeilijkheden gepaard.
De wegen zijn zeer primitief en wor
den door de plasregens in ware modder
poelen herschapen. Kleine spruitjes
zwellen op tot krachtige stroomen, die
moeilijk doortrokken kunnen worden.
Zijn deze bezwaren voor de troepen groot,
nog ernstiger zijn ze voor den legertros.
Het geheele commissariaat moet op ossen
wagens worden medegevoerd Door de
vele hinderpalen, die die trein op zijn
weg zal vinden, is het bijna onmogelijk,
dat de tros de troepen bijhoudt, al mar-
cheeren deze ook zeer langzaam. Bij al
deze hindernissen kan men nog vrij zeker
op verrassingen van de Boeren rekenen.
Reeds nu wordt gemeld, dat 250 man,
uit Zoutpansberg, allen jagers en her
ders, die de landstreek kennen en tegen
het klimaat gehard zijn, zijn opgetrokken
om den troep van generaal Carrington
een welkom toe te roepen. Vat men
een en ander te zamen, dan kan men
gerust aannemen, dat de expeditie van
uit Beira eene gewaagde onderneming
is, die niet veel kans van slagen beeft.
De geheele zaak wordt in Amerika als
eene onhandigheid van Engeland be
schouwd, die de mogendheden aanleiding
zou kunnen geven tusschenbeide te
komen.
Over de Amerikaansche beweging ten
gunste van de Boeren is in de laatste dagen
weinig vernomen. Trouwens, de propa
ganda van den gewezen ondersecretaris vac.
f
