Anoniem.
Zondag 24 Maart 1901.
45ste Jaargang No. 3612.
TWEEDE BLAD.
De Thee-avondjes
bij M. A. G. NUS.
FEUILLETON.
Binnenlandsch Nieuws.
Provinciale Stierenkeuring.
SCHAGER
COURANT.
Schagen, 21 Maart 1901.
Eland en Sam op bezoek. Minister zonder
portefeuille Kamerlid zonder stoel.
Succesvolle kieswet en gewipte leger-
wetten. Een omschrijving van men-
schelijke volmaaktheid. Een blije
ex-ministermaar een spelbreker.
Zijn militair hart. Zijn Gro-
ningsch hart. Strijdlustige
Sam. Candidaat voor 100
zetels. Wat liberaal is.
Arm Vaderland Bet
gróóte manifest. Roosje
leestRoosje roept
Roosje brultRoosje
schreeuwt, Roosje
stamelt. Een paar
regimenten vrou
wen. Wat Sam
liever ziet.
Roosje is
Nus krijgt ruzie met Roosje en
vertelt een verhaaltje.
Meneer Eland zei ik, wees welkom
in mijn woning. Rust op mijn gemak-
kelijksten stoel, drink mijn lekkerste
thee, praat met Roosje, met mij en met
Van Houten, die daar al zit, uw intiemste
gedachten uit en ontvaDg mijn deelneming
in uw val
Eland drukte mij en Roosje droevig
glimlachend de hand.
Dag Samzei hij tot Van Houten.
Dag Generaal ex-ministerant
woordde deze.
Een minister zonder portefeuille
en een kamerlid zonder zetel, wat een
curieuse ontmoeting, merkte Roosje op.
Houdt je gemak heeren, maakt
het je plezierig, riep ik met mijn jovi
aalste stem, big met het bezoek, maar
bangelijk om die ontmoeting.
Je hebt niet veel succes gehad
met je legerwetten,Eland, zei Van Houten.
Minder dan jij met je kieswet,
antwoordde Eland.
Ja, meneer Van Houten heeft ge
bóft, meneer Van Houten boft altijd,
merkte ik op. Zijn menschelijk vol
maakte kieswet ging er in, en over zijn
even menschelijk volmaakte legerwet
struikelt minister Eland.
Vondt je mijn wet werkelijk men
schelijk volmaakt,Nus P vroeg de generaal
schuchter.
—Wel wis en drie. Precies zóó als die
van v. Houten. Dus,natuurlijk met enkele
foutjes, enkele fouten,enkele gebrekms,
ROMAN
van
MARIE STAHL.
36.
In plaats van een antwoord te geven,
wierp Valerie zich op den divan en begroef
haar gelaat in de kussens.
De vrjjheer lag op zijn knieën voor haar
en kuste haar handen, heur haar.
„Mjjn lieveling, mijn eenige lieveling
Ik ben nu de jouwe, de jouwe voor eeuwig.
Luister naar me, Valerie. De band tusschen
mijn vrouw en mij is verbroken voor altijd,
van heden af aan behoor ik jou. Je wordt
mijne vrouw, zoodra ik geheel vrij zal zijn
Langzaam hief Valerie het bovenlijf op,
legde beide armen om den hals van Aribert
en zeide
„Ik geef mij aan je over, onder één voor
waarde 1"
„Vraag wat je wilt!" stamelde de van
verliefdheid dronken man.
„Kom," antwoordde de zieke, die nu
weer plotseling meesteresse was van haar
krachten, op de schrijftafel toeloopend. „Ga
zitten en schrijt wat ik je dicteer."
Willoos nam de vrjjheer den penhouder
in de hand.
Valerie dicteerde met vaste stem, en hij
begon te schrijven, als 't ware gehypnoti
seerd
„In bevestig hiermede, dat ik alles weet
van, en mede geholpen heb aan de in den
laatsten tjjd in Staffenhagen verspreide
enkele gebreken, die in de toekomst mis
schien, na enkele maanden, althans onder
een volgenden minister technische wijzi
gingen noodig zouden maken, misschien
ook een geheele verandering. Maar zij
was menschelijk volmaakt, je wet
En toch is ze gevallen, zuchtte
Eland.
Spijt het U, dat u geen minister
meer bent, generaal vroeg Roosje.
Misschien evenveel als het Sam spijt
dat hij niet meer in den ministerraad zit,
merkte ik op.
O neen, dat niet, 't kan me niets
schelen. Eigenlijk ben ik blij, dat ik geen
minister meer ben, 't was toch niets
voor mij riep de generaal. Maar weet
je wat onder ons vervelend is,
dat ik 't niet nog een paar maanden heb
kunnen uithouden? In Juni treden we
allemaal af. En nu moet voor dien kor
ten tijd al dien rompslomp voor een
nieuwen minister gemaakt worden 't Is
zoo spelbrekerig van me.
Je hadt toch kunnen blijven,
Eland
Om de loopende zaken af te doen,
zeker! O nee' Nus, dank je wel! Mijn
militair hart
Ik heb óók een militair hart, een
militair Groningsch hart nog wel, riep
Van Houten. Maar ik was maar geble
ven.
Met mijn politieke loopbaan is het
uitzuchtte Eland.
Waarom P troostte Van Houten.
Desespereert niet, kerel.
Dat doet meneer Van Houten óók
niet, juichte Roosje*
Warempel niet. Ik ga weer in
den strijd met de aanstaande verkiezin
gen. En je zult eens zien hoe ik 't 'em
lever! Ik zal er hier of daar wel een
paar een beentje lichten.
Hij stelt zich candidaat in alle
honderd kiesdistricten, plaagde ik.
In honderd is wat veel. In vijftig
misschien, zei Eland,
Neen, neenIk stel me candidaat
waar het Vaderland en de liberale partij
me noodig heeft, beweerde Van Houten.
Dan houdt het met geen vijftig
op, vriend. Want dan kom je met een
candidatuur overal waar géén conserva
tief gesteld is.
Spreek niet van conservatieven
viel Van Houten uit. Wat jij conserva
tieven noemt, zijn je echte liberalen en
wat jij denkt dat liberalen zijn, Kerdijk,
Borgesius, Lely, Van Gilse, dat zijn
radicalen. Zij hebben zich vier jaar
geleden als liberalen laten kiezen en nu
zij uitgezeten zijn, nu pas komen zij
verklaren,dat zij „vrijzinnig-democratisch"
zijn. Komt dat te pas
Maar wie is dan liberaal
Ik en nog een enkele andere
zei Van Houten, bescheiden. Ach, onze
arme liberale partijZe is verwaterd,
vermoord door
Door Vooruitstrevendenvulde ik
aan,
Ja juist, flapte Van Houten eruit.
Maar Sam, riep ik. Maar Sam 1
Moet niet juist de liberale partij, de par
ty der Vooruitstrevenden zijn 1 Wil je
dan, dat liberalen niet vooruitstreven Dat
zij remmen
Ja, maar, zij streven te ver 1 En
zij streven in verkeerde richting 1 klaagde
Van Houten. Ik zeg je, dat ik me tegen-
ongeteekende brieven."
„Zoo, en nu den daturn er onder en ge-
teekend met je vollen naam," beval Valerie.
Kraschwitz viel de pen uit de hand.
„Je steekt den draak met mij, Valerie.
Kom, mijn lieveling, geef mij een kus."
Met vurigen hartstocht wilde hij haar op
nieuw omhelzen, maar Valerie trad terug.
„Teeken, of je raakt mij nooit meer aan."
„Maar kind, waarvoor die gekheid. Wat
moet dat nu eigenlijk beteekenen
„Het is geen scherts, het is bittere
ernst. Ik wil je handteekening."
„Maar mijn hemel, ik kan toch die leu
gen niet onderteekenen Wat wil je daar
mede wat moet dat
„Ik wil dat document zeker en veilig
achter slot en grendel bergen, daar in mijn
schrijftafel. Ik zeg je, dat ik alleen je
vrouw word, als je dat papier teekent
anders niet."
De vrijheer staarde haar met groote
oogen aan.
„Ja, ziet ge, ik wil wel je vrouw, maar
niet je slavin worden."
„Maar, Valerie
„O, ik weet heel goed, hoe je nü denkt
3n voelt in dit oogenblik, nu je zoo razend
op mij verliefd bent. Maar, mijn beste, het
leven is zoo lang. Er is een vervolg op
den dag van vandaag over die dwaas
heid is al zoo menige vrouw gestruikeld.
Dit briefje is een wisseltje dat mij de toe
komst verzekert, begrepen
„Valerie, ik wil je eiken anderen borg
geven voor je rust, je onafhankelijkheid en
geluk. Maar verlang deze leugen niet van
mjj."
„Elke andere borg zou tot niets nut
doen, want op geen enkele andere manier
over alle vrijzinnig-democraten candidaat
laat stellen
Als d e éénige, de onvervalschte
liberaalvoegde ik erbij.
Ik ben een man van principes en
beginselen. Als ze mij overal uitwerpen,
dan kan ik verklaren, dat ik als eerlijk
Groninger en als braaf partijman op het
veld van eer ben gesneefd 1 zei Van
Houten en hij dronk zijn thee leeg.
En wat doet U, meneer Eland P
vroeg Roosje.
Ik ga in dienst terug, om me te
ergeren aan allerlei dingen, die nu onver
beterd blijven oefeningstijd te lang, een
schutterij om je ziek te lachen, te weinig
zonen uit één gezin, éénige zoons vrij 1
Arm Vaderland 1
Zeg dat wel, arm Vaderland, waarin
geen echte liberale partij is 1 zuchtte Van
Houten.
Zeg dat wel, arm Vaderland, waarin
geen vrouwen het kiesrecht hebben 1 riep
Roosje vinnig.
Daar doet Sam niet aan mee. Is
't wel Sam P vroeg ik.
Nooit van m'n leven. Een vrouw
hoort aan den pot, niet aan de stembus.
Hebt U ons manifest niet gelezen,
't manifest van de vereeniging voor
vrouwenkiesrecht P vroeg Roosje en toen
Sam en Eland „neen" schudden, diepte
zij uit een zak een verkreukeld papier
op, een manifest, het manifest van haar
vereeniging. En zij las
„Kiezers van Nederland 1
„Weer nadert de tijd, waarin ge geroepen
zult worden de uitstekendste mannen der
natie uit te kiezen, om het geheele Neder-
landsche volk te vertegenwoordigen."
Dat is heel goed gezegd 1 verklaarde
Van Houten. Zóó is het. De uitstekendste
mannen der natie.
„Dat ge dit moet doen niet alleen voor
uzelf, maar ook voor hen, die van het
kiesrecht zijn uitgesloten, maakt uwe taak
dubbel zwaar."
Nee', da's niet waar, da's een leugen.
Mijn Kieswet is er toch, riep Sam.
„De mannen, die gij kiest, moeten toch
ook vertegenwoordigen een groot aantal
onvermogende mannen en bovendien de
geheele vrouwelijke bevolking."
Wij vertegenwoordigen geen vrouwen.
Wij vertegenwoordigen alleen mannen 1
verklaarde Van Houten.
„Kiezers van Nederland 1
„Als mannen kunt gij u niet aanmatigen
ten volle te gevoelen, hoe de vrouw onder
hare uitsluiting lijdt.
„Als bezittenden kunt gij u niet verplaat
sen in den toestand van hen, die te weinig
bezitten om kiezers te worden.
„Ge kent de belangen van vrouwen en
van onvermogenden niet bij ervaring en
kunt dus daarvoor niet opkomen."
Gekheid. Allemaal gekheid 1 inter-
rompeerde Van Houten. Wij kennen de
belangen der vrouwen heel goed 1 Maar
wij hebben meer te doen, dan ons aan
de vrouwen te wijden. Tenminste, voeg
de hij er ondeugend bij, aan de politieke
vrouwen. Neen, dat is niets voor ons ern
stige mannen 1
Roosje raakte in vuur 1 Zij las, neen,
zij riep
„Keizers van Nederland 1"
Ho, ho, zei ik. We zijn geen Keizers
Nu, Tirannen dan 1 brulde Roosje.
„Tirannen
„Als ge wilt handelen in het alge
kan ik mijn rust en onafhankelijkheid ver
zekeren. Dus je zet je naam daaronder, óf
we zijn gescheiden I"
De vrijheer slingerde de pen weg, die
zij hem in de hand had gedrukt, sloot
Valerie in zijn armen en kuste haar harts
tochtelijk.
Hij raasde, hij smeekte, knielde
voor haar, hij dreigde geweld te zullen ge
bruiken.
Zij bleef onverzettelijk. Geen medelijden,
geen blijk van liefde, geen hartstocht, geen
vrees kon haar wil veranderen.
Eindelijk, toen hij, geheel gebroken, moe
en krachteloos was, liet hij zich de pen in
de hand duwen en zette zijn naam onder
de geschreven leugen.
Valerie sloot het document voor zijn
oogen in de schrijftafel en was dadelijk
daarop zoo onbevangen en lief, als was er
niets gebeurd.
Aribert von Kraschwitz kon zich niet
zoo snel over zijne vernedering heen zetten,
hij voelde zich zeer zenuwachtig.
De eerste kus na dit voorval brandde hem
op de lippen, maar de smart loste zich
spoedig op in zijn liefderoes.
Het nieuwe paar was van dat uur af aan
als twee galeislaven aan elkaar geketend
door den ketting van gemeenschappelijke
sehuld.
HOOFDSTUK XL.
Een jaar was er voorbijgegaan en in
Staffenhagen was de kleinburgerlijke rust
wedergekeerd, die mevrouw Valerie inder
tijd zoo ondragelijk was geweest.
Er kwamen geen anonieme brieven meer
en het familiedrama op Liebenberg, dat in
alle kringen groote belangstelling had
meen en in uw eigen belang
„Kiest dan mannen, die in de eerstvol
gende periode van wetgeving willen ko
men tot
Legerhervorming 1 riep Eland.
Eén groote liberale partij 1 riep Van
Houten.
„GRONDWETSHERZIENING",
schreeuwde Roosje. „Grondwetsherziening
om het Algemeen Kiesrecht voor mannen
en voor vrouwen mogelijk te maken."
Is 't nu uit 1 vroeg Van Houten.
Ja, zei Roosje, triomfantelijk. En
dit manifest wordt overal aangeplakt,
overal. En als de regen, of de man ze
vernielt, dan plakken wij nieuwe aan.
En dan zullen ze eens zien, wie
de baas is over de Kiezers 1 Sam, of de
vrouw 1 voegde ik erbij. Ja, onze poli
tieke vrouwtjes worden boos. Wemogen
wel oppassen.
Roosje was te moe om veel te zeggen.
Zij zag bleek.
Ik zal niet rusten
voor de vrouw het kies
recht heeft 1 stamelde zij.
't Is een fout van je geweest,
Eland, zei ik, dat je bij je legerherzie-
ning ook niet met de vrouw rekening
hebt gehouden. Met een paar regimenten
vrouwen, goed gedrild en gewapend, "us
Nederland onneembaar geweest.
Wie zegt je, dat wij niet kunnen
vechten vroeg Roosje, smadelijk.
Ja, dat kunnen jullie wel 1 getuigde
Sam. Jongens, als je zoo'n manifest kunt
opstellen, ben je eventjes weerbaar, zou ik
zeggen.
't Zou misschien nog zoo kwaad
niet wezen, als je de vrouwen in je partij
opnam Sam, stelde ik voor. Je zou
een macht in den lande worden, vriDd.
Nooit van m'n leven 1 riep Sam.
'k Heb warempel al genoeg met man
nelijke kiezers te doen. Verbeeld je, dat
ik ook nog dames moest bevechten.
Dan lei je 't af, Sam 1 lachte Eland.
Zooals jij 't afgelegd hebt, Eland 1
lachte Van Houten.
Toen lachten we allemaal, behalve
Roosje. Die keek ernstig en deed thee in
den pot.
Ik zie liever een vrouw thee in een
pot doen, dan een biljet in de bus steken,
zei Van Houten. Toen lachten we weer 1
Kokend water er op en trekken
laten, dan krijg je 't ware, sprak Roosje
diepzinnig en ze haalde een nieuw pakje
thee uit de kast. Rustig kwam ze bij
ons zitten en strikte het pakje los.
Ho 1 Wat doe je daar, riep ik ver
schrikt.
Nu, ik haal het strikje eraf, zei
Roosje verbaasd.
Jawel, maar zie je niet wat voor
kleur dat strikje heeftP
Nu, oranje 1
Ja juist, ddórom. Van een oranje
strikje moet je afblijven 1 Je moogt er
zelfs niet naar wijzen, er niet over den
ken I Want dat geeft zooveel onaange
naamheden. Pas toch op. Wil jij kiezer
worden en weet je niet eens dat van
een Oranjestrikje ruzie komt 1
Maar 't is geen oranje, 't is rose I
verbeterde Sam.
Doet er niet toe, toch ruzie
zei ik. En ik vertelde een in onze buurt
niet geheel onbekende historie.
gewekt, was eindelijk afgewikkeld.
In verschillende huisgezinnen hadden de
gebeurtenissen op Liebenberg de gemoede
ren hevig beroerd en hartstochtelijk was er
partij getrokken.
Eerst was het 't scheidingsproces tus
schen het echtpaar Von Kraschwitz, dat
zooveel stof tot praten had gegeven. De
vrijheer werd in dat proces als de schul
dige veroordeeld; een poging van zijn kant,
om het testament van tante Wanzlow voor
ongeldig te doen verklaren, mislukte.
Mevrouw von Kraschwitz en de kinderen
bleven in het volle bezit der erfenis en de
nog onmondige kinderen werden de moeder
toegewezen, die smetteloos uit alle aan
vallen en verdachtmakingen te voorschijn
trad.
Ottfried stond in dezen strijd aan de
zijde zijner moeder met een energie en
een moed, die zijn vroegrijpe mannelijk
heid openbaarde.
Nauwelijks was het proces achter den
rug, toen mynheer von Kraschwitz en
mevrouw Kober de wereld verrastten met
hun voltrokken huwelijk, nadat Valerie haar
villa in Staffenhagen had verhuurd en te
koop had aangeboden.
Er was iets in dat huwelijk, dat den
menschen onaangenaam aandeed en hen
vijandig stemde.
Geen mensch kon zeggen, hoe het gerucht
ontstaan was, maar luid en zacht noemde
men Valerie de maakster der anonieme
brieven.
Men was beginnen te twijfelen aan de
onschuldigheid van haar drukken omgang
met Bieberitz en nadat deze spoorloos was
verdwenen, zonder zijn opdracht ten einde
te brengen, geloofde niemand meer dat
m
ai
Door het Bestuur der A f-
deeling Noordholland van het Neder-
Landscti Paarden-Stam-
boeli is bepaald, dat merriën, met
welke men aan de premie-keuringen
wenscht deel te nemen, niet slechts door
de hiervoor aanbevolen hengsten, doch
ook door alle in het Stamboek ingeschre
ven hengsten mogen worden gedekt.
Op hengsten, enkel goedgekeurd volgens
provinciaal reglement, is deze bepaling
niet van toepassing.
Op de verspreide biljetten staat, dat
de voorkeuring te Winkel zal plaats
hebben Donderdag 4 April a.s. ten 10
ure 's morgens; dit moet zijnDonderdag
4 April a. s. des middags half twee.
DeRijkstuinbouwleeraar
N. Nobel zal werkzaam zijn binnen de
provinciën Noord-Brabant en Zeeland en
hem wordt als standplaats aangewezen
de gemeente Breda.
Scheepsramp te VLISSIN-
GEN.
Woensdagnacht te ongeveer 1 uur had
op de reede te Vlissingen eene aan
varing plaats tusschen de stoomschepen
Chemnitz van Australië via Antwerpen
naar Hamburg, en de Tay, van Antwer
pen naar Londen bestemd. Laatstge
noemd stoomschip lag geankerd en werd-
zoodanig getroffen door de Chemnitz
dat het zonk voordat de opvarenden in
de gelegenheid waren zich te redden.
14 Personen, onder wie de gezagvoerder
en 3 vrouwen, zijn bij de ramp omge
komen, terwijl de le stuurman en 2
man zijn gered.
Het lijk van een 18-jarigen jongen is
reeds te Vlissingen aangebracht.
De Chemnitz beliep, zoover bekend,
geen schade.
Nader meldt men
De Chemnitz liep de voor ankers
liggende Tay aan, die onmiddellijk zonk.
De noodsignalen, schieten enz.werden, hoe
vreemd ook,niet door de wachthebbende
roeiers van beide loodswezens te Vlissingen
opgemerkt. Eerst Donderdagochtend,
toen het reeds dag was, zag men het
ongeval en een lijk in den mast hangen.
Een Belgische roeiboot ging derwaarts
en haalde den 18-jarige dood uit het
want.
De Chemnitz is opgevaren naar Ant
werpen. Een geredde moet zich daar aan
boord bevinden. De twee andere gered
den, de stuurman en de kok, werden per
sleepboot te Vlissingen aangebracht.
De omgekomenen zijn, hetzij slapende
in hunne kooien verdronken, of door
koude gestorven. De nacht was helder.
De Tay lag volgens beweren van des
kundigen niet in het vaarwater.
Wel lagen nog een 5-tal booten op
de reede aldaar voor anker.
Van de Tay zijn alleen de masten
zich tbaar.
Kon. besluiten. Benoemd
tot inspecteur van den landbouw F. B.
Löhnis, inspecteur middelbaar onderwijs
voor landbouwscholen te 's-Gravenhage
tot inspecteur laatstbedoeld P. van Hoek,
rijkslandbouwleeraar te 's-Hertogen bosch.
Valerie hem behulpzaam was geweest bij de
nasporingen tot ontdekking van het geheim.
Toen zich ten slotte het gerucht ver
spreidde, dat men Bieberitz in Nizza en
Monte Carlo had gezien, werden gevolgtrek
kingen gemaakt, die niet zeer ten gunste
waren van de rijke weduwe, bij wie hij de
huisvriend was geweest. Men fluisterde
allerlei leelijke dingen.
Wellicht had Valerie's meid het een en
ander gehoord, of was miss Jefferson niet
zoo doof geweest als wel leek, maar kort en
goed, door dienstbodengebabbel en wasch-
vrouwengeklets drong langzamerhand in de
hoogere kringen door, dat Valerie de ano
nieme brieven had geschreven, om zoodoende
het huwelijk te verstoren van den vrijheer
Von Kraschwitz en dezen aan zich te binden.
Men vertelde ook, dat mijnheer Bieberitz
spoedig achter het geheim gekomen was
en van Valerie een geduchte som had ge-
eischt voor zijn zwijgen.
De ijverzucht der Staffenhager dames
wereld met betrekking tot Bieberitz stelde
de zaak in een voor Valerie nog ongunstiger
licht. Daar echter niemand bewijzen had,
waagde men de aanklacht niet ofliciëel te
doen.
Valerie's huwelijk met den half onder-
geganen vrijheer Von Kraschwitz, dien
evenwel nog velen haar misgunden, deed
haar het laatste greintje openbare achting
verliezen.
Zij had er goed aan gedaan, Staffen
hagen te verlaten en alle vroegere betrek
kingen af te breken.
Haar dochter Ellen, die algemeen be
mind was, werd diep beklaagd. Men ver
telde elkaar van allerlei conflicten tusschen
moeder en dochter en dat Ellen er de