Aimctl NiEIWS-, Almiïitii!- Liiiliiil i Zondag 17 Augustus 1902. 16ste Jaargang No. 3758. EERSTE BLAD. Gemengd Nieuws. De Schoolstrijd in Frankrijk. TRANSVAAL. Buitenlandsch Nieuws. Dit blad 'verschijnt tweemaal per week Woensdag- en Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden ADVERTKNTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst. INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger. Etureau ICH AftEN, Laan, D 4. UitgeverP. TRAPMAN. MedewerkerJ. I X R E L. Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60. Afzonderlijke nummers 5 Cent. ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25 iedere regel meer 5 ct Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Dit nummer bestaat uit drie bladen. In Bretagne is de opgewondenheid over de sluiting der kloosterscholen nog geens zins verminderd. Maandagnacht vertrokken verscheiden automobilisten en wielrijders inderhaast uit Landerneau, om de bevolking van pioudaniel, Folgoet, Saint-Méen en Lesneven te waarschuwen, dat de gendarmes uitrukten om de zusters uit de scholen te verwijderen. Toen de boodschappers aankwamen, werd overal de alarmklok geluid, waarop van alle zijden het landvolk toestroomde, vër- scheidenen gewapend met stokken. De be woners van veratgelegen hoeven werden gewekt, en ruiters gingeu op weg om der rijtuigen was zoo groot, dat verschei- met het onderwijs hebben belast, te laten den „peeressen" urenlang moesten wach ten. Eenigen dames vermoeide het voort durend staan zoodanig, dat zij alle deco rum lieten varen en met hare prachtige zijden en fluweelen sleepgewaden op het trottoir gingen zitten. Anderen lieten haar rijtuig in den steek en wandelden tot groot vermaak van het publiek aan den arm van een soldaat naar huis. De hertogin van Devonshire tuimelde door een misstap haar kroon visl stuk op den grond en hare diamanten rolden op straat. Zij viel doorluchtigen persoon, die steeds als een om de vrouwen en de andere in de motie bestaan, order voorwaarde evenwel, dat toonbeeld van de opbeuring en ondsr- duidelijk genoeg aangegeven redenen." geen nieuwe leden meer in die orden steuning van de kunst heeft geschitterd. Zou niet reeds het gedrag van de worden opgenomen. Na 25 jaar zon dan Tegelijkertijd verzoek ik u, de som, welke hands-uppers verdeeldheid hebben gebracht zijn verkregeD, wat de regeering thans u noodig heeft, te uwer beschikking te onder uw volk? met kracht wil doorvoerende opheffing mogen stellen, opdat u in staat moogt zijn, j „Och merkte de heer Reitz ongeveer van de geestelijke scholen. in de ruimste mate de taak op het gebied op er zijn zoovele redenen, die een man De Fransche geestelijkheid tracht den van de kunst, die u zich gesteld heeft, te er toe kunnen brengen, zich te onderwer- Paus in het conflict te betrekken, doch op volvoeren." pen, en wie zal het den man en vader het Vaticaan schijnt men niet zeer genegen Dit telegram van Keizer Wilhelm heeft kwalijk nemen, wanneer hij uit bezorgdheid te zijn, om met de Fransche regeering in plotseling heel wat pennen in beweging voor het leven, het welzijn van vrouw en botsing te komen. gebracht, 't Is dan ook een ongedacht kinderen, de wapens neerlegt Maar en Men weet, dat er in de Fransche Kamer buitenkansje in de komkommerdagen. De hier kreeg des heeren Reitz' stem een iet- eene sterke minderheid is, die de ophef- Keizer krijgt er duchtig van langs, of wordt wat scherpen klank en blonk een harde fiag van het concordaat en de scheiding warm verdedigd, al naar het s'andpunt,waar-j glans in zijn zachtmoedig blikkende oogen van kerk en staat verlangt. Nu zou bet van de redacties der couranten de zaak be- die zich noemende National Scouts, de n j i <5nceral "u m voimu«o. nu tuu van ae reuacties uer couranien uo zaait uc- uie ziuu uuemeuue jvationai ocouts, ae piia auw, maar e mar ï.s v koren op den molen dier minderheid zijn, zien. Natuurlijk, de clericale pers erg uit haar Judas Iskarioth's, die tegen het eigen volk hielp haar weer op de been en Diacü .„n Ha Paus zioh AnAnlnlt aan Ha uuHa IniTnanr 7Ü tra]f onUlAi. Han IfAiTAr mPf Ha wnnPna lipHKAn (.AurtorH mat Hia .al zoo de Paus schaarde van zich hen, bielp haar weer op de haar naar zijn rijtuig. De Markies van Anglesea was de i tegen de regeering prediken. Daarom moet plechtigheid bijna misgeloopen. Zijn1 een breuk met de regeering vermeden rijtuig wilde niet komen. Eindelijk nam worden, zij het ook ten koste Tan een bij een kloek besluithij nam den sleep katholiek beginsel. van zijn hermelijnen mantel in zijn han- Schipperen en laveeren is men op het den en begaf zich, evenals een jocgejut- l Vat'ca£n Z°° vaart het j. i Jpolitieke bootje tusschen Rome en Was- !r°„U:W^< fu5?°g '8 V°°r P eD' hington sedert eenigen tijd. De Amerikaansche regeering eiecht de naar de Abdij. Vele dames openlijk aan de zijde humeur. Zij valt echter den Keizer niet die verzet en geweld aan wegens zijn afkeuring over de handel wijze der Beiersche Centrummannen, doch betreurt het, dat de Keizer zich op zulk een wijze bemoeid heeft met de inwendige aangelegenheden van een anderen Bonds staat. Dit is een zet, want daardoor hoopt z'i ook de Beiersche liberalen van den Keizer te scheiden. Het particularisme bloeit welig in Beieren en in hun verzet tegen de overheersching van Pruisen, gaan de gendarmes op te sporen Te Saint-Méen versperden de boeren t de schooldeuren. Te Gonazec werden ty^118 de plechtigheid met haar magen de Philippijnen. Deze orden zijn bij de derlijk samen. Ook liberale bladen keuren 1 te kwaad. Maar met vrouwenlistigheid bewoners dier eilanden zóó gehaat ze heb-j het optreden van den Keizer af. Zij meenen, A A L J 1 1 i O O watv.li») IC/gUU uu UVOl UOOIOOULU^ V nu X 1 U1DV.UJ guuu in de Aboy kregen net verwijdering van de monniken-orden van rood en blauw en zwart gewoonlijk broe- de gendarmerie en de politie met stokkea j en steenen ontvangen en tot den terug- j tocht gedwongen. Duizenden bezetten de toegangen tot de school, en konden j niet verjaagd wordenin het gedrang werden verscheiden ruiters uit het zadel geworpen. Pas om zes uur 's avonds, nadat een compagnie van het 118e linie regiment te hu p geroepen was, konden de zusters verwijderd worden. Te Roscoff trad graaf De Mun kalmeerend tusschen beide Te Cro- zon hadden de boeren een kring van wagens, onderling door kettingen verbonden, om het schoolgebouw heen- geplaatst. Een detachement infanterie en zes brigades gendarmen waren Doodig om die beletselen uit den weg te ruimen. Te Morlaix moesten drie scholen open gebroken worden, na verscheiden bot singen met het volk. Het ging hier zoo erg toe, dat takkenbossen in brand gestoken werden, om, door den rook, de werklieden, die de deuren wilden open breken, op de vlucht te jagen. De troe pen werden met een regen van steenen bestookt. De zegels, op de schooldeuren gehecht te Landerneau, Quimper, Vernelle de la Roche en andere plaatsen, zijn herhaal delijk verbroken. Eenige personen worden deswege gerechtelijk vervolgd. De burgemeester van Petit-Mars, bij Nantes, is geschorst omdat hij tegen de nitzettings maatregelen had geprotesteerd. De abbé Blouin is bij verstek tot twee maanden gevangenis veroordeeld. Een zekere kapitein Mangin d'Ouince werd in de vesting Belle-Ile en Mer opgesloten. Te Ploujeau hadden een aantal aan zienlijke personen binnen het school gebouw postgevat, om een lijfwacht te vormen voor de zusters. Toen de deur geforceerd was, moest men één voor één die mannen en vrouwen, die niet wijken wilden, naar buiten dragen. De Gaulois noemt de namenYvonne de la Barre de Nanteuil, gravin de Gouyon-Beaufort, gravin d'Honincthun, graat de Gouyon- Beaufort, commandant Dulong de Ros- nay, enz. De Gaulois verneemt nu, dat de Paus zich aan de zijde dergeneu plaatst, die zich tegen de uitoefening van het Regee- ringsgezag verzetten. De overste der Eudisten, pater Le Doré, zou volgens dit blad uit Rome zijn teruggekeerd met «en schrijven van kardinaal Rampolla den nuntius te Parijs, waarin de °ieuwe bevelen van den Pans zijn vervat. 'De Frankf. Ztg. daarentegen gelooft niet, dat de Paus openlijk tegen de Fransche regeering partij zou kiezen, omdat dan het gevaar ontstaat, dat de Fransche regeering het concordaat zou opzeggen, waardoor de scheiding van kerk en staat in Frankrijk niet meer z°u te vermijden zijn. In Frankrijk worden pogingen aange kend om tot een verzoening te geraken. Na de kroning. De cor- vespondenten vertellen Dog allerlei bijzon derheden vin verband met de kronings plechtigheid in Engeland. Dy bet verlaten der Abdij kwamen er omieche incidenten voor. De drukte hadden zij biscuits, chocolade en bonbons ben daar zóóveel kwaad bloed gezet, dat in baar kronen weten te verstoppen, hare uitzetting voor batere toestanden Minder komisch, dan wel ergerlijk was, volstrekt noodzakelijk is. dat na het vertrek van den koning en dat de Keizer boven de partijen behoort te staan, terwyl hij voor al zyne daden een verantwoordelijken raadgever behoort te Sedert eeuwen zijn de monniken op hebben, die door de afgevaardigden des de koningin uit de kerk een onbeschnjf- de. philippijnen oppermachtig geweest, volks ter verantwoording kan worden 5 Zij hebben zich langzamerhand het ge- geroepen. Beiersche bladen van naam en lgke wanorde in het gebouw on 8 torn heele grondbezit met bosch en water incluis invloed, waarschijnlijk uit Berlijn geïnspi- Da aanwezige peers, maar vooral de toegeëigend. Zij hebben zich van het gezag reerd, trachten het gedrag des Keizers te peeressen wilden tot eiken prijs de vol- over dood en leven meester gemaakt en vergoelijken. Zij zien in de daad het bewijs, doening smaken van, zij het maar een het recht steeds op de meest partijdige dat de Keizer Beieren, zijn bestuurder en oogenblik, te gaan zitten op do stoelen, wyze toegepast. Al de bronnen van inkom- München, de kunststad bij uitnemendheid, die zooeven nog in aanraking waren sten stonden onder hun beheer, en zij j een zeer warm hart toedraagt, geweest met de koninklijke ledematen hebben zich er steeds aan gelaafd, hen Ziedaar danElck wat wils 1 Vooral de dames wierpen zich met di? er natuurlijke aanspraak op konden waren hartstocht in het iredransr en late,n 8elden> °P e.en afstand houdende. Zij jx ïf'u hebben de bevolking in domheid en onwe- fo0STnneSen gewektDdieaelkLr''geduwd" teDdheid haar beataa.n late» leide+n' Een medewerker van het A.H. heefteen toginnen zijn geweest, me ejkaar geauwa, om zooa)en<ie te beter de heerschappij te i h d vehad mPt <qPn hfiPr T?P;t. ^pn geslagen ja zelfs gekrabd hebben, om tot kunnen voeren Zij hebben zich steeds Staatssecretaris van Transvaal. Hij woeg de bewuste zetels te kunnen doordringen, vereenigd met de vijanden des volks en ^em 0 m Wat tijdens de plechtigheid zeer in zyn bij elk verzet en bij iederen opstand Kunt" u mij ophelderen, waarom de het oog viel, was, dat in de geheele bloediger opgetreden, dan krijgslieden van BoereD vrede hebben gesloten reusachtige kerk, tusschen al de prachtig J beroep. Z wlang evenwel de Spaansche j begrijp, dat men hier verbaasd is gekleede edelvrouwen en de schitterende regeerlDg te Manilla zetelde, was het bestaan geweest" aldus viDg de heer Reitz - - - - der orden verzekerd. 1 uniformen der militairen, pairs en hof- dignitarissen, slechts één eenvoudig in zwarten rok gekleed persoon zichtbaar was, n.1. de gezant der Vereenigde Staten. Van Koning Edward hebben de pairs en pairessen wat moois cadeau gekregen. De pairs en pairessen mogen namelijk ter herinnering aan den plechtigen dag den stoel behouden, waarop zij bij de kerkelijke plechtigheid hebben gezeten in iederen stoel zijn de woorden gegra veerd „KroniDg van Koning Edward VII." Weinigen zullen zeker vermoeden, dat de leden der Engelsche aristocratie deze praktische en mooie souveniers onmiddellijk tot handelsartikelen zouden verlagen. Dat dit desniettemin het ge val is, bewijst een advertentie in een Engelsch weekblad „The Onlooker", waarin een pairsvrouw het koninklijk cadeau voor een redelijken prijs te koop aanbiedtDe echtheid van het artikel en van de inscriptie worden door de verkoopster gewaarborgd ving ae neer Keitz zijn antwoord aan,„want het rapport vanSmuts Zij toch vormden met die regeering één was, wat den stand van de oorlogvoering geheel. Met de komst der Amerikanen is j betreft, volkomen juist. De commando's in vele zaken wel een groote ommekeer j verkeerden nog in vrij gunstigen toestand, gekomen, doch de orden blijven een doorn in het oog der Filippino's en haar groot grondbezit is onveranderd blyven bestaan. Nu heeft de Amerikaansche regeering te Rome de verwijdering der orden gevraagd en dat wel onder bewoordingen, die willen zeggen, dat, wanneer het vertrek niet door tusschenkomst van het Vaticaan geschiedt, de regeeriDg te Washington de kwestie zelf zal oplossen. Het geval is zeker lastig. Aan den eenen kant kan de Paus moeilijk de orden aan zij zetten, aan den anderen kant wil hij de goede betrekkingen met Amerika Diet verbreken. Als tusschenweg heeft men er thans op gevonden, dat de Spaansche monniken de eilanden zullen verlaten. Zoo worden de geit en de kool beiden gespaard. De toestanden op de Philippijnen lceren ons, hoe gevaarlijk het voor een land is, als het clericalisme opper- Waterberg was kost genoeg voor alle machtig wordt. In andere vormen, doch commando's in het veld, niets belette den in het wezen gelijk, zien wij op dit oogen- commando's daarheen te trekken, maar ze Er waren geen kleeren, maar we wisten ons te helpen, op vele plekken was geen kost. maar elders was overvloed en allen hadden daarheen kunnen trekken. Munitie was er ook nog. „En toch moesten we besluiten tot den vrede en wel voornamelijk om den treuri gen toestand van de vrouwen en kinderen buiten de kampen. Er waren er een 7000- tal, die haar mans en vaders op commando aan bepaalde plekken bonden. Zij waren midden tusschen de Kaffers en liepen ge vaar, door dezen mishandeld te worden, dus konden de mans haar niet onbeschermd in het veld laten. „Tegelijkertijd konden de mannen niet op zekere plekken blijven, omdat daar geen voldoende kost was. Op andere plekken bijv. in Zoutpansberg en de wapens hebben gevoerd, met die zal het nooit recht komen." Op de vraag, wat de indruk was, dien het besluit, te Vereeniging genomen, op de strijders gemaakt had, antwoordde de heer Reitz diplomatiek „Over het algemeen waren onze menschen zeer terneergeslagen over de vredesvoor waarden, maar ik heb nog nooit iemand zelf hooren zeggen, dat hij ontevreden was over het gevallen besluit. Wel hebben anderen dat van sommigen gezegd, maar ik heb het nooit door iemand zelf hooren zeggen. En toen de menschen den uitleg hoorden, wóórom het besluit was genomen, berustten zij daarin." Beslist weigerde de heer Reitz, zich uit te laten over de toekomst van zijn volk. „Ik zou zelf niet terug willen naar Zuid-Afrika, maar ik zou evenmin willen, ook maar de mogelijkheid te openen dat mijn landgenooten in Zuid-Afrika zouden benadeeld kunnen worden door mijn denk beelden. Hun plicht is, zich te gedragen als trouwe onderdanen van het nieuwe gezag. Als ik zelf in Zuid-Afrika ging wonen, zou ik het ook mijn plicht achten om niets te ondernemen, dat in de verste verte ook maar zou lijken op samenspan ning tegen Engeland. „Ik zelt beD niet voornemens terug te gaan en mij of mijn kinderen te stellen onder Engelsch gezag. Ik meen echter, en dat is ook de meening van comm.-gener. Botha, dat ons volk als geheel in Zuid-Afrika behoort te blijven. Ook onze voormannen in het algemeen moeten daar blijven." De heer Reitz, heeft het voornemen om zich binnenkort naar Parys te begeven, ten einde met de Fransche RegeeriDg te onderhandelen over de vestiging van Boe rengezinnen op Madagascar. Enkele Boerenfamilies hebben zich daar reeds nedergezet. Later zal de heer Reitz waarschynlyk naar de Vereenigde Staten gaan, om lezin gen te houden over Eogeiand's wijze van oorlogvoeren. Hij heeft daartoe een aantal beëedigde verklaring n betreffende Britsche handelingen medegebracht. De „Petit Bleu" heeft ook een vraagge sprek met den heer Reitz gehad, waaraan wij het volgende ontleenen Op de vraag, waarom de Boerenleiders in Zuid-Afrika den vrede hadden geteekend, zonder vooraf overleg te hebben gepleegd met de vertegenwoordigers in Europa, antwoordde Reitz, da* de Boeren ia Zuid- Afrika wel degelijk de noodzakelijkheid hadden ingezien van overleg te plegen met hun landgenooten in Europa en dat zij herhaaldelijk aandrongen op het verleenen van een verlof daartoeevenwel weigerde blik de clericalen hunne macht in Beieren mochten de vrouwen en de kinderen niet lord Kitchener, omdat de Engelsche regee- MM nremcM ter wel. Bretagne is in Frankrijk de meest vaste burcht voor het clericalisme en royalisme. Tijdens de Groote Omwenteling waren het de bewoners van Bretagne, die zich aan de zijde van den koning schaarden, en nergens heeft de burgeroorlog feller ge woed en meer bloed gekost, dan in deze Fransche provincie. Ook nu is het Bretagne, dat aan de spits van het verzet tegen d« veiwijdering der zusters uit de scholen staat. Nauwelijks is het bekend, dat de regee ring in deze of gene gemeente tot de sluiting der scholen zal overgaan, of het landvolk wordt dcor klokgelui en man nen te paard opgeroepen, om getuigenis van zijne verontwaardiging te geven. En wanneer dan de commissaris van politie, vergezeld van de noodige troepen, de bevelen der regeering uitvoert, heelt dit overal plaats onder een heftig protest van duizenden geloovigen. Dat er tot heden nog geen bloed is gevloeid, is te danken aan de zeer gematigde houdiDg der regee ring. Thans worden er pogiDgen aangewend, om tot eene verzoenirg te komen. Er is bij de regeering een voorstel ingekomen, om de congregaties, die zich misbruiken. In Beieren was de ultra-cleri- cale minister Landman onmogelijk geworden. Met een ridderorde en wat mooie woorden werd de minister door den prins-regent op zijde gezet. in achterlaten. En ze medenemen ging ook ring eenmaal bevolen had, dat de vredes niet, de laatste wagen was verbrand, onderhandelingen in Afrika en niet zoodat ze te voet tusschen de Engelsche Europa zouden worden gevoerd, blokhuizen hadden moeten doorgaan." „De Boeren in Afrika", zeide Reitz, Vervolgens vroeg de medewerker„hebben geen oogenblik geloofd, dat dé hadden medewerker Dit beviel evenwel den partijgenooLn in Konden deze vrouwen en kinderen niet j Boeren in Europa in overeenstemming in de kampen komen Deze waren wel handelden met dr. Kuyper. den Hollandschen geen gezochte plaatsen, maar ze hadden eersten minister, want het initiatief der het er allicht beter gehad dan in het veld Nederlandsche regeering bleek duidelijk „De Engelschen hebben geweigerd, onze uit den tekst zelf der nota." vrouwen en kinderen op te nemen. Ik Op de vraag, of de Engelschen te Ver denk, dit was een slinksche streek, hun eenigiDg mondelinge beloften hadden afge- ingegeven door een verrader, die onze legd, die niet in het vredesverdrag voor- moeilijkheid had gezegd. Het gevaar, dat kwamen, antwoordde Reitz, dat lord Kit- deze vrouwen liepen, was wel de voor- 1 chener beslist aan generaal Botha beloofd naams te beweegreden, die onze officieren had, dat onafhankelijk van de amnestie drong de vredesvoorwaarden aan te nemen, der rebellen, die door het vredesverdrag „Had dit gevaar niet bestaan, dan hadden bepaald was, hy al het mogelijke zou doen we den strijd nog lang kunnen volhouden, om de Engelsche regeering te bewegen! Er is gezegd, dat de kost weinig wasdit om de rebellen een volkomen amnestie té was alleen waar voor zekere plekken ik verleenen bij gelegenheid der kroning, zelf heb gezien maïs, door de Kaffers ge- Op nog een aoder punt was een monde- zaaid waarvan genoeg was om wel honderd- liDge belofte afgelegd; lord Kitchener zou duizend man maanden lang te voedeD. aaD de Boerengeneraals hebben beloofd „Op de samenkomst te Vereeniging op- J l perden sommige sprekers het denkbeeld, dat de commando's, die er zeer slecht aan toe waren, zich zouden overgeven met de vrouwen en kinderen, en dan de andere commando's den strijd zouden volhouden. de Kamer niet, en allen, die ladden medegewerkt tot den val van hun minister, werden met hunne wraak bedreigd. De Begrooting was aan de orde. Bij den post voor „schoone kunsten" begon de aanval. De 100 000 mark werden van de begrootirg geschrapt. Wel herstelde de lste Kamer den po6t, doch de 2de Kamer verwijderde hem andermaal, onder bijvoe ging, dat, zoo de lste Kamer de gelden noodig oordeelde, zij die maar uit de particuliere beurzen bij elkander moest brengen. Baron Kramer, een protestantsch lid van de lste Kamer; stelde daarop terstond de som beschikbaar. Doch het muisje had nog een ongewenscht staartje. Nauwelijks kwam Keizer Wilhelm de za8k ter oore, of hij telegrafeerde in de eerste opwelling van zijne ergernis aan den Prins-regent: „Zooeven terug gekeerd van mijn reis, lees ik met de diepste verontwaardiging van de ver werping der som, die u voor kunst aangelegenheden gevraagd hadt. Ik haast dat het herstellen van het burgerlijk be stuur zou plaats hebben en, naar alle waar schijnlijkheid, reeds eenige maanden na den vrede Tot zoover het interview, waarby slechts deze opmerking, dat indien het mij, mijn toorn te luchten over de enoode Daarop werd echter geantwoord, dat zulk gesprek juist is weergegeven - de Ened- ondarkbaarheid, die nit deze handelwijze een besluit verdeeldheid moest breDgen schen, zoowel inzake de amnestie als de spreekt, zoowel jegens het hui» Wittelsbach onder ons volk". j wederinstelling van liet civiel bestuur tot in het algemeen, alsook tegen uwen Zoo werd dus tot den vrede beslotendusver in gebreke zyn gebleven.l

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1902 | | pagina 1