Een ontzettend ongeluk. Twee
slachtoffers
De Schager Courant
Raadsverslagen
belang stellen.
Plaatselijk Nieuws.
Burgerlijke Stand.
vorig*
V(Y
lir
Vergadering van den Kaal
der gemeente WINKEL, gjhoaien op Dins
dag 26 Augustus j.1., 's voorin. 10 uur.
Tegenwoordig alle leden.
Na opening der vergadering door den <x>rz.,
lezing en goedkeuring de notulen van de
vergadering.
deelt mede. dat van H H. Ged.
goedgekeurd zijn terugontvangen
-erete snppletoire begrooting voor
enat van.. 1902 betreffende de herstel-
m den dorpsstraatweg.
J De kohieren hoofdelijken omslag en
honden nelasti ng.
Ingekomen zijn
a Een verzoek van den heer Bergman.
hoofd der school, om eervol ontslag uit zijne
betrekking tegen 1 Febr. 1903.
Wordt tot nadere behandeling voorkennis-
geving aangenomen.
b Een verzoek van Winkel's Harmonie,
tot liet mogen plaatsen van een muziektent
in den tnin bij de onderwijzerswoning, of op
een terrein aan den pubheken weg. De tent
is 5 meter in middellijn.
Met het oog op het vertrek van den heer
drukwerk ter secretarie f124.33*. onderhond
van huizen, torens enz. f 119.89*, onderhond
wegen en voetpaden f 43.64. id. bruggen
f30.96, grondlasten f 101.30*, dijk- en polder-
lasten f 174.92. jaarwedde agent van politie
(Zijdewind) f 60 id. veldwachter f275.
gratificatiën aan rijks- en gemeente-politie
f69.kleeding veldwachter f50.jaarw.
onderwijzers f3700.onderh. schoollokalen
en onderw.-woningen f325.69', huur onderw.-
won. f90.leermiddelen f 181.38, verlicht.,
verwarming en schoonh. schoollok. f285.11.
jaarwedde vroedvrouw f50.—, subsidie Bur
gert. Armbest. f 1200.—, bijdrage voor onder
houd wegen aan 't polderdistrict f 250.—,
onvoorziene uitgaven f 160.68*.
De totale inkomsten bedroegen f9801.89;
de totale uitgaven bedroegen f8913 78*. zoo
dat het dienstjaar een voordeelig saldo ople
vert van f888.10*.
Niemand verlangt verdere inlichtingen of
heeft op- of aanmerkingen, zoodat de reke
ning op de genoemde bedragen wordt vast
gesteld.
Hierop wordt overgegaan tot het opmaken
van de voordracht van dubbeltallen voor
Bergmanïn het begin van het volgende jaar zetters, vóór 1 September aan den Commis-
en het benoemen van een ander hoofd der A
school, is men eenparig van gevoelen, afwij
zend op het verzoek te moeten beschikken,
wat betreft het plaatsen van de tent in den
tnin van het hoofd, der school. Het ontmoet
echter geen bezwaar, een paar plaatsen aan
te wijzen, waar -de tont op gemeente-grond
zal mogen worden gebouwd.
Op voorstel van Voorz. wordt goedgevon
den. een gedeelte van het groote schoolplein,
het kleine schoolplein, of de ruimte voor het
raadhuis, naar keuze beschikbaar te stellen,
een en ander in overleg met Voorz.
c. De begrooting van het Armbestuur
voor den dienst van 1903.
Deze geeft alleen aanleiding tot bespreking
wat aangaat den daarop onder ontvangsten
uitgetrokken post: subsidie van de gemeente
ten bedrage van f 3850.
De sub6idie-aan vraag wordt zoo successie
velijk steeds grooter, wat voor een groot deel
kan worden toegeschreven aan de vele oude
arme huisgezinnen en weduwen, die onder
steuning behoeven.
Kon verloden jaar een subsidie van f3400.
worden verleend en dus aan de aanvrage
voldaau worden, de gemeen te-begrooting voor
1903 laat niet toe, met de aanvraag ook om
f 3850.te kunnen meegaan, waarom B. en
W. f 3600.— subsidie op de begrooting heb
ben gezet.
Het is zeer wel mogelijk, zegt Voorz., dat het
Armbestuur daarmede kan volstaan, omdat
het bedrag der bedeeling tot heden in ver
saris der Koningin in te zenden. Op de voor
dracht worden geplaatst de beide aftredenden,
de heeren Jb. Haringhnizen en C. Hille. en
als 2e candidaten de heeren J. van der Oord
en A. Strijbis.
De verordening op de heffing en invor
dering van waaggelden is indertijd goedge
keurd tot 1 September 1902.
Wanneer men dus met de heffing wil
doorgaan, zal de verordening opnieuw ter
goedkeuring moeten worden opgezonden.
Nadat Voorz. de beide verordeningen heeft
voorgelezen, wordt op zijn voorstel algemeen
goedgevonden, de verordeningen zooals ze
thans luiden, opnieuw in te zenden.
In behandeling wordt nu genomen het
adres bovengenoemd van de afd. Noord-
Holland van den Algem. Ned. Politiebond.
Voorz. vraagt, hoe de heeren er over denken.
De heer Hille meent, dat Voorz. het best
zal kunnen zeggen, hoe hoog het inkomen
van den heer Kooiman is met inbegrip var.
zijn emolumenten.
De heer Over denkt, dat de adressanten
met die emolumenten niet bekend zullen zijn.
Voorz. veronderstelt, dat Kooijman met
inbegrip van zijn emolumenten ongeveer f 426
inkomen zal hebben. De heer Hille meent
alleen uit de rekening f 436 geteld te heb
ben.
De bedragen uit de rekening samentellende,
komt men tot de conclusie, dat over 1901
uit de gemeentekas aan den heer Kooijman
f 434 is uitbetaald. Daaronder is echter een
houding tot het vorig jaar beduidend minder I som van f 24 voor gratificatiën, welk bedrag
is, zoodat dit een gunstig toeken en een
hoop voor de toekomst kan zijn.
Wordt besloten, aan het Armbestuur voor
het jaar 1903 uit de gemeentekas een subsidie
van f 3600.— te verleenen.
Daar overigens tegen de posten van ont
vang en uitgaaf geene bedenkingen bestaan,
wordt de begrooting met wijziging van
f 250.minder sndsidie, goedgekeurd en
vastgesteld tot een bedrag van f 5025.50 in
ontvang en uitgaaf.
Hierna wordt door den Voorz. aangeboden
en overgelegd de door B. en W. opgemaakte
gein. begrooting 1903.
In verband met art. 203 der Gemeentewet
wordt de behandeling hiervan uitgesteld tot
na de ter-visie-ligging.
Wegens periodiek aftreden van de heeren
Slooves en Timmerman als leden van het
collegie van zetters, wordt thans, ter voor
ziening in de vacature, een voordracht van
tweemaal zooveel personen als er plaatsen
te vervullen zijn, opgemaakt.
Bij stemming worden daarop geplaatst
no. 1. de heer P. Slooves Kz., no. 2, de heer
J. Timmerman, no. 3, de heer S. Over, no.
4, de heer 0. Meurs, welke voordracht aldns
opgemaakt aan Ged Staten zal worden op
gezonden.
Ten slotte wordt gelezen de verordening
op de heffing van schoolgeld, wat betreft de
gewone dagschool, en geeft Voorz. hierbij
als zijn meening te kennen, dat deze veror
dening ook kan gelden voor het herhalings-
onderwijs, immars beiden sluiten in openbaar
lager onderwijs,wanneer althans geene wij
ziging in de bedragen wordt noodig geacht.
Dit wordt niet noodig gevonden, omdat
men ter aanmoediging van deelname aan het
herhalings-onderwijs, het schoolgeld zoo laag
mogelijk moet stellen, en daar volgens de
bestaande verordening het bij de Wet gestelde
minimam schoolgeld wordt geheven, kan
dit zeer goed gaan.
De rondvraag, niets opleverende, sluit de
Voorz. de vergadering.
Vergadering van den Raad der
gemeente OUDE NIEDORP, op Dinsdag 26
Augustus 1902, voormiddags 10 uur.
Tegenwoordig alle leden. Voorzitter de
Burgemeester de heer A. Wonder Pz.
Na de opening met het gebruikelijk wel
kom door den Voorz., worden de notnleu der
vorige vergadering gelezen en goedgekeurd.
Voorz. deelt mede, dat, zooals den heeren
trouwens bekend zal zijn, de aanbesteding
van de verbouwing der z.g. oude school tot
veldwachterswoning heeft plaats gehad. De
natuurlijk niet vaststaat. Gemiddeld zal even
wel op een bedrag van f 425.gerekend
kunnen worden. Daar komt bij het bode
schap van het polderdistrict en van den Nie-
dorper- en Leijerpolderhulp aan den ge
meente-ontvanger, enz enz., zoodat de veld
wachter een inkomen zal hebben van f 500.
Voorz. vraagt, of men dit voldoende acht. De
heer Van der Oord meent, dat dit bedrag
niet in slechte verhouding zal staan tot de
jaarwedden van de agenten van politie in
Amsterdam, ook met het oog op de werk-
die er voor gedaan moeten
zaamheden,
worden.
Aangezien
vergadering
echter de volgende week weer
moet pl tats hebben, vindt men
goed, over dit punt nog eens na te denken en
er nader op terug te komen.
Een suppletoir kohier van de hondenbelas
ting, opgemaakt tot een bedrag van f 11.26,
wordt onveranderd vastgesteld.
Nadat nog in geheime zitting een supple
toir kohier van Hoofdelijken Omslag is vast
gesteld, wordt na de rondvraag, die niets
oplevert, de vergadering gesloten onder dank
zegging aan de leden voor hunne opkomst
en medewerking en aan den gemeente-ont
vanger voor zijn nauwkeurig beheer.
't Was Maandagavond even achtuur. Op de
Prinsengracht te AMSTERDAM tnsscheD de
Utrechtschestraat en den Amstel was het
stil en rustig, zooals in den regel op dit
stadsdeel het geval is. Op eens hoort men
een vreeselijk gekraak, gevolgd door een doffen
slag, die de huizen deed schuddendadelijk
daarop een vreeselijk gegil. Er was iets ont
zettends gebeurdin 't eerst dacht men, dat
een gasontploffing had plaats gehad. De
bewoners van beide kanten der gracht vlogen
naar hun vensters, van de Utrechtschestraat
stroomde de menigte toe. Een onzer ver
slaggevers, zegt het Hbld., mede daar woon
achtig, vloog de deur uit, de straat op en
was dadelijk ter plaatse, waar het onheil had
plaats gehad. Hij verhaalt thans als volgt:
Ik spoedde mij naar den kant van den
Amstel, waar ik zag, dat de menschen zich
reeds ophoopten, voor perceel 850, en zag
spoedig wat geschied was Voor dat hnis
tegen den wal gemeerd lag de ledige tjalk
van schipper De Hond uit Wildervank, die
gisteren zand gelost had voor het in aanbouw
zijnde theater op het Rembrandtsplein. De man
was op het oogenblik, dat het ongeluk ge-
L beurde, de stad in de vrouw vertelde mij, dat
inschrijvingen waren als volgtJ. Burgmeijer een oogenblik te voren een met metselsteenen
f 1093.P. Steen f 1296.W. Kriller geladen schnit langs zij was gekomen, waarop
f .1180.K. van Rijn f1170.en R. Groen eenige mannen waren. Twee hnnner waren
f 1240.Aan den laagsten inschrijver, den over haar schuit op den wal gegaan, om te zien
heer J. Burgmeijer, was het werk gegund. of de schutsluis in den Binnen-Amstel open was.
Ingekomen zijn a. Een tweetal missiven Zij waren teruggekeerd en hadden hun vier
Politie van het posthuis Frederiksplein was
toegesneld en ook de brandweer.
Beschenen door het fantastisch licht der
brandweerfakkels, dregde men in de omgeving
maar het daurde geruimen tijd vóór men een
der beide ongelukkigen kon te pakken krijgen.
Het was tegen negen uur toen de dreg
pakte ongeveer in het midden van de gracht,
waarheen de omgekantelde schuit was afge
dreven. Eenige oogenblikken later werd een
lijk naar de tjalk gesleurd en aan boord
gehaald het was dat van J. Kleerebezem.
Het lijk werd gelegd in een der reeds aan
gekomen lijkenmanden en naar het politie
bureau aan den Amsteldijk vervoerd.
Niet zoo gemakkelijk ging het om het lijk
van den anderen verongelukte te krijgen.
Wel is waar pakte spoedig de dreg en
kreeg men een arm van den ongelnkkigen
Pieter Stoop boven water, doch er was geen
mogelijkheid het lijk boven te halen, zóó
bekneld was het onder de steenenvracht.
Eerst des nachts tegen 1 unr gelukte het, het
lijk boven water te krijgen.
De heer G. C. Hulst te SCHA-
GERBRUG heeft een eersten prijs behaald
op de Internationale Hondententoonstelling
te 's-Gravenhage, met zijn hond ras Field
Spaniels.
Het Bestuur der Afdeeling
„Waard en Groet" van de Holl. Mij. van
Landbouw heeft tot Voorzitter gekozen den
heer W. C. Visser te NIEUWE NIEDORP
in plaats van den heer P. Schaap te Winkel,
die als zoodanig niet herkiesbaar was.
Kostelooze opleiding H. B. S.
Men schrijft
„Zooals men weet, had de minister Van
Houten al spoedig na zijn optreden bepaald,
dat onvermogende jongelingen kosteloos op
de Rijks-hoogere burgerscholen konden wor
den toegelaten, mits zij een bijzonder goed
examen hadden afgelegd. Minister Borgesius
ging verderhij bepaalde, dat ieder onver
mogend jongeling zoo hij slechts aan de
eischen van het toelatingg-examen had vol
daan, kosteloos onderwijs aan genoemde
inrichtingen kon ontvangen. Zóó bleef het
ook in 1901, kort nadat dr. Kuyper minister
van binnenlandsche zaken was geworden,
„Thans is het echter anders geworden. Dr.
Kuyper heeft een ware razzia ouder de
onvermogende jongelieden, ofschoon ze een
voldoend toelatingsexamen hadden afgelegd,
gehouden. Slechts een zeer klein getal van
hen is door hem uitverkoren om de R. H. B.-
school kosteloos te bezoeken. Op sommige
plaatsen slechts een vierde. Men begrijpt,
welke groote teleurstelling thans heerscht
onder vele „kleine luyden", voor wie Dr.
Knyper vóór hij Minister was, bij voorkeur
zei te willen opkomen."
Naar men aan de Midd. Ct.
meldt, is dezer dagen tegen den pastoor der
R. K. kerk van SINT JANSTEEN proces
verbaal opgemaakt wegens wederrechtelijke
vrijheidsbeneming.
In Mei j.1. moet iemand uit de naburige
gemeente Stekene, die onder den dienst het
kerkgebouw verlaten wilde, door voornoem
den pastoor daarin verhinderd zijn, waarbij
zelfs beleedigingen zouden geuit zijn. Een
aanklacht wegens die beleedigingen tegen den
pastoor is, naar men wil, ingetrokken.
De kantonrechter te Hulst, wien het
feit ter oore is gekomen, heeft last gegeven
tot het doen van onderzoek, waarvan het
bovenbedoeld proces-verbaal 't gevolg is.
weest zijn. waaruit ik opmaak dat het den
eenen dag erger is dan den anderen.
Marktbericht van WINKEL van
Gladb 1 aadjes f 0.90 per zak, s'aboonen 22'
dus dat in de steden, waar de arbeiders j
industrie geen kiesrecht hebben, de bezit>
neemt van alle gemeenten van
Hollands Noorderkwartier de
op, waardoor de burgers vooral in
de Schager Courant
kameraden, die op de schnit waren, toege
roepen, dat de sluis dicht was en men dus
moe6t vast-meeren. Over de tjalk gingen zij
weer naar de schnit, teiwijl de andereu met
haken aan het stuurboord van de tjalk vast
hadden zij voet op de
lading steenen begon af
van den Rijks-ontvanger d.d. 2 Juli en 2
Augs., mededeelende. dat op genoemde data
aan den Gemeente-Ontvanger is uitgekeerd
resp. f 206.61* en f 154.41*
b. Een missive van Gedeputeerde Staten,
ten geleide van het goedgekeurde raadsbesluit hielden. Nauwelijks
tot het bezigen van een som, thans bij de schuit gezet, of de
Grootboeken der N. S. ingeschreven, voor de te glijden, een zwaard en een deel van het
betaling van de verbouwing der oude school, boord van de tjalk werden afgerukt, een
bij elke missive tevens toezending verzocht vreeselijk gekraak gevende, en in eenige
wordt van een besluit tot wijziging van de seconden was de geheele lading steenen
begrooting voor 1902. afgegleden in het water, de schuit daarbij
Deze stukken worden voor kennisgeving onderst boven werpende. De mannen er op
aangenomen. 1 hadden er niet intijds af kannen springen en
Het adres van de afdeeling Noord-Holland waren allen te water geraaktdegenen, die
van den Algem. Nederl. Politiebond, om her- juist weder op het vaartuig teruggekomen
ziening van de jaarwedden der politie-amb-
tenaren. zal straks, na het onderzoek der
rekening, in behandeling genomen worden.
Hierop wordt overgegaan tot het nazien
der gemeenterekening over 1901.
Ter assistentie hierbij is mede aanwezig de
gemeente-ontvanger, de heer P. Schaap.
Van de inkomsten vermelden weBatig
saldo dienst 1899 f 462.25, huur van lande-
waren. konden spoedig weder op het droge
komen, doch de vier anderen werden met de
lading steenen naar de diepte gesleept
slechts een gil hadden zij kunnen slaken.
Knechts eener stalhouderij op de gracht,
kruiers schoten toe, schippers van nabijlig-
gende schuiten, en men had het geluk twee
spoedig op de tjalk te hebben.
mannen vrij g r
Een hnnner had een bloedende hoofdwonde,
rijen f 2042.40, 40 opcenten gebouwde eigend. een ander werd in bewusteloozen toestand
f 610.92, 10 id. ongeb. eigend. f 336.08. 30 uit het water gehaald. Beii
Beiden werden gebracht
bij dokter H. J. Damen, die de eerste hulp
verleende. Den drenkeling Chr. Roos kon hij
gelukkig spoedig tot bewustzijn brengen en
naar huis laten vervoerenden verwonde
Arie Dokter verbond hij en liet hij daarna
naar het Binnen-Gasthuis brengen. De beide
w anderen, P. Stoop, en J. Kleerebezem, waren
polderdistrict voor onderhoud bruggen f400.bepaald onder de steenenvracht medegesleept
Van de uitgavenjaarwedde Burgem. en jammerlijk omgekomen,
f 400.wethouders f50.secrt. f350.Ondertusschen heerschte er om de tjalk
ontv. f 160.—, bode f 50.—, bureaubeh. en van schipper De Hond een groote drnkte.
id. personeel f336.01''. hoofd, omslag f 1023.30,
hondenbelasting f 150.75. belasting op tooneel-
vertoon. en O] enb. vermakelijkheden 1 67.20,
vergunningsrecht f 160. schoolgeld f 164.95,
vergoeding van het Rijk lager onderwijs f 1100,
Rijksuitkeering wet "97 f2720.02*,Rijksbijdrage
jaarw. Burg. en Secr. f 187.50, vaste bijdrage
Explosie.
Zondag overkwam den heer Otto Ringer,
reparateur van naaimachines, wonende in de
Tuinderstraat te ROTTERDAM, een ernstig
ongeluk. Bezig zijnde met het beproeven van
een spiritusmachiDe, welke hij in reparatie
had, sprong eensklaps de ketel dier machine
met één slag en kreeg R. den brandenden
spiritus over het lyf. Over het geheele
lichaam kreeg hij brandwonden, die zijne
onmiddelijke overbrenging naar het Zieken
huis noodzakelijk maakten. Een stuk vloog
door de deurruit van een der buren aan de
overzijde.
Op het gerucht der explosie waren een
viertal spuiten uitgerukt, doch behoefden
geen hulp te verleenen.
De eigenaar der machine was bij de be
proeving tegenwoordig en kreeg een lichte
hoofdwond. Ook hij begaf zich naar het
ziekenhuis om verbonden te worden.
Een wereldwandelaar.
Hans Holzer, de wereldwandelaar, die van
eenen naar UTRECHT wandelde, kwam
op zyn terugreis j.L Donderdag te Culemborg
aan. De gymnastiekvereeniging „Kracht en
Vriendschap" aldaar bood den wandelaar een
kruiwagen aan (zeker een symbool, dat men
dien tegenwoordig moet bezitten, om door de
wereld te komen) met het opschrift„Te voet
van Culemborg naar Weenen, aangeboden door
de Turnvereeuiging „Kracht en Vriendschap"
te Culemborg."
Zondagmiddag tegen halfvijf aanvaardde
Hans met dezen kruiwagen aan de hand de
terugreis naar Weenen, gevolgd door een
tiental turners en honderden nieuwsgierigen.
Hij vertrok in de richting van Gelder malser,
Zaltbommel, 's-Hertogenbosch enz.
Bijeninstinct.
De heer H. D. Luppeus schrijft in het Hbld.
Vanochtend langs de Nassankade gaande,
bemerkte ik een zwerm bijen, die zich hadden
nedergezet tegen den deurpost van het pand,
gelegen Nassaukade, hoek Jac. van Lennep-
straat, in welk pand een tapperij wordt uit
geoefend.
Mij nader op de hoogte wenschende te
stellen, werd mij medegedeeld, dat ongeveer
16 jaar geleden voor 't laatst in datzelfde
pand bijenkorven werden gehouden, en nu
sinds al die daaropvolgende jaren het pand
door een zwerm bijen wordt bezocht, welk
bezoek ongeveer 3a 4 weken aanhoudt, zeker
niet ten gerieve van den tegenwoordigen
huurder, die door het ongewenscht bezoek
verplicht is de voordeur gesloten te Houden,
waardoor de bezoekers door een zijdeur moe
ten worden binnengelaten.
Eigenaardig is het, dat den daarjaast wo
nenden kruidenier in geen enkel opzicht door
de diertjes overlast wordt aangedaan, te meer
mag dat eigenaardig worden genoemd als
men in aanmerking neemt, dat zoo'n kruide
nier veel zoete waar als krenten, rozijnen,
sniker, enz. in hnis heeft.
J.1. Maandag moet 't aantal byen legio ge-
a 0.95, witte idem f 0.40 a t 0.75 per 100,
roode aalbessen 9 cent per pond, komkommers
2 a 3 ct. per stuk, wortelen 3 ct. per bos,
kruisbessen 4 ct. per pond.
Uit HOORN schrijft men:
Door prachtig zomerweer begunstigd, hield
de Vereeniging tot bevordering van het
vreemdelingenverkeer voor Hoorn eti omstre-
ken Maandag haar eerste feest. Duizenden
vreemdelingen waren met treinen en trammen
reeds vroeg in de met vlaggen versierde
stad aangekomen.
's Middags te 12 uur steeg de luchtreiziger
H. J. Rodenhof van het Doelenplein op.
Spoedig daalde de balion echter en kwam in
de Zuiderzee terecht, waar de luchtreiziger
door een schipper werd opgepikt en behouden
aan boord gebracht.
Een groote aantrekkelijkheid leverde de
internationale harddraverij op, afstand 280 M.,
bespannen voor sulkeys. Door de jury wer
den toegekend le prijs 250 gld. „David A",
eigenaar C. de Goede, Purmerend, berijder C.
Bier le premie 150 gld. „Sador II", eigenaar
H. K. Glas, Loppersum, beryder J. Ensing
2e premie 75 gld. „üawnlight", eigenaar J.
Koster, Heemstede, berijder J. KosterTroost
prijs 60 gld. „Fanny", eigenaar C. de Goede,
Purmerend, berijder C. Bier.
Aan den berijder M. Brocatus, paard
„Ideaal", Gastelveen, werd f 10 toegekend
voor 't mooiste kostuum.
Na afloop der harddraverij volgden muziek
uitvoeringen, vuurwerk en bal. De extra-
treinen, die tegen middernacht vertrokken,
waren overvol met menschen. De feestviering
is nitstekend geslaagd.
„N ienwLeve n", Station NOORD-
SCHARWOUDE
23 Aug. Aanvoer 5300 stuks kool. Roode
kool f4.— a f 5.25, gele f 4.75 a f6.—,
witte f 7.per 100.
25 Aug. Aanvoer 60 mnd. aardappelen en
6600 stuks kool. Groote muizen f0.66, graafjes
f 0.66 per 35 K.G. Roode kool f4.a fö.—
gele f3.a f 5.50, witte f6.— per 100.
Nep f 1.76, drielingen f 1.25, uien f 1.70 per
50 K.G.
26 Aug. Aangevoerd ruim 6000 stuks kool.
Roode kool f3.a f4.gele f3.af4.—
per 100.
Uit SNEEK meldt men:
In 't Friesche stadje Workum heeft de
diaken M. D. zich schuldig gemaakt aan
diefstal van den collectantenzak. De man
werd op heeterdaad betrapt door ds. V. en
een kerkvoogd. De treurige zaak is thans
in handen van den rechter.
M. D. is streng geloovig. Naar men mede
deelt, kon hij 't eenige jaren geleden met
zijn geloof niet overeen brengen, dat er op
een feest van schoolkinderen een draaimolen
zop komen.
De diefstal is niet uit armoede gepleegd.
D. verkeert in zeer goeden doen.
klasse thuis blijft en geen gebruik rn r
van haar recht.
Maar dergelijk redeneeren is maar
doekje voor het bloeden, omdat de heer»
belang bij hebben, dat de arbeiders 'f
inedekiezen. Ook de tegenwoordig gen
HÜ "oen,,'
i wordende en gemaakte sociale wetten knn
in Spr.8 oog geen genade vinden. Hij
luidjes tevi
het allen middeltjes om de
te honden.
red,»
De kieswet, die algemeen kiesrecht schenl
Wa
is de allereerste wet, die er moet doorko
niet met geweld, maar door agitatie
neer de
ze zouden
arbeiders geweld zouden gebruik
sn de macht, de militaire
tegenover zich vinden.
Ook om het militarisme te bestrijde
algemeen kiesrecht noodig. ErgerIijkJ'
wat nu op dat gebied wordt vermorst t
voorbeeld haalt Spr. Helder aan. Een Rf'
te Helder is een zucht op Texel.
te
Schagen, 27 Augustus 1902.
Onze p 1 a a t s g e n o o t e de firma
Merz, kaashandel, heeft op de internationale
landbouwtentoonstelling te Leeuwarden een
lsten en een 3den prijs behaald met hare
inzendingen kleine Edammer kaas.
De meeting voor Algemeen
Kiesrecht, Zondagmiddag in het lokaal van
den heer J. Vader Az. gehouden, had maar
een 20-tal belangstellenden. Het slechte weder
zal wel een der oorzaken zijn geweest.
De heer Roep opende de bijeenkomst en
gaf iD de eerste plaats het woord aan den
heer J. Verstegen.
De spr. begon met te wijzen op de agitatie
voor algemeen kiesrecht, die reeds voor 25
jaar was gehonden en gaf als de reden op,
waarom die agitatie was doodgegaan, de
scheuring in den Sociaal-Democratischen Bond.
Domela Nieuwenhnizen, die eerst voor alge
meen kiesrecht had gestreden, veranderde
van tactiek en zag meer heil in een revolu-
tionnair optreden. In Friesland had men van
de toenmalige agitatie te veel gehoopt, men
was over den uitslag teleurgesteld en de
agitatie verliep.
Met die vroegere beweging was toch nog
iets verkregen en dat was de wet van den
minister Van Houten, een echte knoeiwinkel,
waarbij meer dan de helft van alle meerder
jarige Nederlandsche ingezetenen en alle
vrouwen van het kiesrecht werden uitgesloten.
Vau dat oogenblik is men weer begonnen
te ageeren en ongeveer 2 jaar geleden heeft
de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij het
initiatief genomen tot een k1 achtige beweging.
Spr. gaat nu na wat nut er aan het alge
meen kiesrecht is verbonden en wat doel
men met het algemeen kiesrecht heeft.
In de eerste plaats heeft het dit nut, dat
het zal bevredigen het rechtsgevoel van elk
Nederlander.
Allen worden gedwongen door verschil
lende wetten, allen moeten bijdragen in 't
belang van het land, en dat wel de arbeiders
het meest. Onder de strafwet hebben zy het
meest te lijden, de heeren kannen verschil
lende straffen afkoopen voor alles heet men
gelijk, maar voor de kieswet is men dat niet.
Alle bestaande wetten zijn voor de arbei
ders, de een meer, de ander minder, drukkend
en bezwarend, en nu is het voor die arbei
ders van het hoogste belang, dat zij mannen
knnnen kiezen, die die bezwarende wetten
kunnen veranderen in wetten, die voor hen
nuttig en noodig zijn.
Wat belang hebben de arbeiders bij de
tegenwoordige wetten? Ze zijn bijna allen
speciaal gemaakt in 't belang van de heeren
Er moeten andere wetten worden gemaakt
verzekeringswetten, schoolwetten; wetten dus,
waar de arbeider belang bij heeft.
De arbeiders moeten zorgen, dat mannen,
die hnn belangen kennen, in de Tweede
Kamer, in den Gemeenteraad komen te zitten,
om hun belangen te bepleiten. Algemeen
kiesrecht is zoo noodig.
De arbeider is nog niet rijp voor algemeen
kiesrecht, wordt beweerd, en tevens, dat wij
socialisten daar schade by zullen hebben.
Wat dat laatste betreft, antwoorden we dat
kan ons niet schelen. Algemeen kiesrecht is
een recht, dat wij allen willen geven op een
paar uitzonderingen na, en welke partij er
voordeel by heeft, of nadeel, dat raakt ons
niet. Op het eerste bezwaar zou ik willen
antwoorden: loopt een kind, als het ter
wereld komt, óók dadelijk neen, niet waar
welnu, geeft den arbeiders algemeen kiesrecht
en wij zullen het ze leeren gebruiken.
De bewering, dat er geen gebruik wordt
gemaakt door de arbeiders, die nu het kies-
recht hebben, van dat recht, gaat niet op,
1 want de statistieken wijzen het uit, dat op
het platteland, waar het kiesrecht het meest
uitgebreid is, juist het best wordt gestemd
Algemeen Kiesrecht is noodig om penBi
krijgen. Voor een arbeider is er
pensioen, dat is te duur. Voor een nf*1*
gemaal, als zijn vrouw de koningin j!?'"
gaat, f 160.000 pensioen.
De ex-minister Cort v d. Linden
eens gezegdwanneer de arbeiden
kiesrecht vragen, is er geen reden b«,.
geven; wanneer ze het vragen is er
reden het ze te onthouden, en dnaron, f
eindigt Spr.: vragen, steeds vrageu om L
algemeen kiesrecht, niet omdat het is C,
eenigst noodige, maar het éérst iioodigr om
SppW) - Werkelijke S0Ciale he™rnfin'g£
De heer A. Rezink krijgt nu het woord
en zegt er zich toe te zullen bepalen, dc
houding te bespreken van de andere partijen
die stelling genomen hebben in het kies'
rechtvraagst.uk, en hij stelt in verband daar"
mede de vraag hoe komt het toch, dat iets dat
iedereen moet erkennen als een reclit. niet
als een recht van een enkele, maar als een
recht van allen, door de politieke partijen
waartoe mannen behooren, die men bc
weert de beste hersens te bezitten en b,.r
gevoeligste geweten, die steunen op God.'
woord, hoe komt het, dat oud-liberalen eii
antirevolutionnairen en katholieken, dat recht
niet willen geven
De katholieken wil Spr. maar in hnn sop
laten gaar koken, daar wordt het volk als
een ondereind behandeld, daar geven zc blijk
geen gezond verstand te bezitten, dns ,'lië
tellen niet meê. Pastoor commandeert: dien
moet je stemmen, en het gebeurt; zoolang
als men daar niet eerst gezond leert denken
wil Spr. zich niet met hen bemoeien.
De liberalen beweren, dat de arbeiders
ezels zijn, dat ze geen hersens genoeg heb
ben, om het kiesrecht te kunnen gebruiken.
Het beste middel is daarvoor, meent Sjc;
leer het ze gebruiken, en dat kan je alleen
door het ze te geven. Eerst zullen ze flaters
maken, de arbeiders, eerst zullen ze liberalen
en antirevolutionnairen kiezen, maar spoedig
zullen ze bemerken, dat dat voor hen de
ware broeders niet zijn en zij zullen huu
eigen kornuiten kiezen, om hnn belangen te
behartigen, ze zullen mannen afvaardigen,
die die belangen kennen van nabij.
De anti-revolutionnairen zeggenjelui
liberalisten, dat is het heele zoodje dat niet
direct alles gelooft wat in den bijbel staat,
jelui liberalisten hebt geen principes, jelui
bent slechte menschen. Je denkt alleen om
je eigen belang, om wat meer brood en
minder werk, en verder om niets anders, en
wij, wij steunen op Gods woord. Maar nu is
het gekke, dat je uit Gods woord halen kunt
wat je maar wilt, en nn maken ze voor het
kiesrecht uit dat woord van God een huis
manskiesrecht, waarover natuurlijk geen
woord in den bijbel staat.
Nu is er tusschen het uitgebreid huismans
kiesrecht van Patrimonium, zooals Talma
dat wil en ons algemeen kiesrecht niet zoo
heel veel onderscheid. Talma zegtook den
ongehuwden het kiesrecht, mits ze het een
of ander doen, niet leegloopen, als je hebt
een verantwoordelijke positie.
Nu zal men zeggen als er dan tusschen
dat uitgebreid huismanskiesrecht en hef
algemeen kiesrecht zoo weinig verschil
is waarom ga jelui dan niet samen in deze
beweging.
De anti-revolurionnairen beweren, dat ze
niet in ons zog willen varen. Niets is er
minder waar, dan dat; juist voor ons zon dat
het geval zijn, omdat de anti-revolutionnaire
party veel machtiger en grooter is, dan de
sociaal-democratische. Maar men is bang,
dat, als de antir. arbeiders in deze kwestie
met ons zijn opgetrokken, zij bij ons zullen
blijven, omdat ze weldra zullen ontdekt
hebben, dat wij degenen zijn, die hunne
belangen naar waarheid behartigen, dat het
bij de andere is: echte volksbedriegerij.
Wat oorzaak is er voor, dat de liberalen
en de anti-revolutionnairen toch zoo bang zijn
voor dat algemeen kiesrecht? Dat komt, omdat
zij wel inzien dat het algemeen kiesrecht
van de arbeiders zal maken één groote
partij, die een krachtige organisatie in het
leven üal roepen, om tot een betere wetgeving
te komen, tot een betere inrichting der
maatschappij.
35 regeert op dit oogenblik 65 °/a, eu
men begrijpt daar in die partijen, dat dat
anders zal worden. Dht mag niet, en nu
werpt men als twistappel het geloof daar
tusschen. Alweer in dien bijbel staat over de
scheiding van bokken en schapen. E° 'r
geloovige arbeiders, dat zijn de schapen, de
ongeloovige dat zijn de bokken, en die
mogen niet bij elkaar. Maar dat staat niet
in dien bijbel.
We zien het voor onze oogen: de burgerlijk®
partijen sluiten zich nauwer aanoen. De
liberalen en anti-revolutionnairen vinden
elkaar zoo kwaad niet,» omdat ze begrijpen
dat zy één belang hebbeneen strijd tegen
de arbeiders.
Daartegenover past een algemeene orga
nisatie der arbeiders, een krachtige agitatie
van de arbeiders, opdat de bezittende klasse
gedwongen zal worden met de eischen van
de arbeiders, met den eersten eisch algemeen
kiesrecht, rekening te houden. (Applaus).
Van de gelegenheid tot debat werd geen
gebruik gemaakt en de heer Roep sloot met
een woord van dank aan sprekers en publiek
de vergadering.
Dinsdagavond vergaderde
de feestcommissie ter vaststelling van het
feestprogramma, dat per advertentie in dit
no. is opgenomen. De verschillende bijzon
derheden zijn reeds in vorige nommers mee
gedeeld. Het Dagelijksch Bestuur dezer
gemeente is uitgenoodigd, bij de officiëele
opening tegenwoordig te zijn.
Gemeente ZIJPE.
Ingeschreven van 15 22 Aug. 190--
GeborenMaria d.v. Jacob Boontje»
en Dieuwertje Vries. Catharina Margare-
tha d.v. Jacob Johan Groenvelden Ietj0
Brommer. Willem PlorinuB, e.v. Nio<>"
iico-
