Zondag 26 October 19G2. 46ste Jaargang No. 3778. Bureau: S(1H.4ÖKAT, liaan, 11 4. UitgeverP. TRAPMAN. MedewerkerJ. W I K E L. EERSTE BLAD. BEKENDMAKINGEN. Schager Kaasmarkt. Het Kaas Comité. Kruger's Gedenkschriften. Buitenlandsch Nieuws. Plaatselijk. Nieuws. SCHAGE Alssisüi Bitlis- J COURANT. AinrlEitis- LulknvlUi Dit blad verschijnt tweemaal per week Woensdag- en Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden ADVERTEREN in het eerstuitkomend nummer geplaatst. INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger. DU nummer bestaat uit drie bladen Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60. Afzonderlijke nummers 5 Cent. ADVERTÏNTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25 iedere regel meer 5 ct. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Oemeente Scbagen o-o POLITIE. Ter Secretarie dezer gemeente worden inlichtingen verzocht omtrent een ver loren gouden ring. 0—00 Sluiting 1'opperijen. 0— De Burgemeester der gemeente Sc ha gen; Overwegende, dit bij gelegenheid der loting voorde Nationale Militie in den regel vele lotelingen lieh schuldig maken aan misbruik van steikcn drank; Maant bij deie belanghebbenden aan om op den dag der loting voor de Nationale Militie, ijjnde M a a n d a g 27 October 15(02, geen ster- Ven drank te schenken tot des namiddags 2 unr en mlks ter voorkoming van de noodzakelijkheid, dat door hem Burgemeester, krachtens art. 11 der alge- meene politieverordening de tijdelijke sluiting esn kolBshniaen en tapperijen zou moeten wordan gelast Schagen, den 21 October 1902. De Burgemeester voornoemd, H. J. Pot. Naar ons uit goede bron wordt medege deeld, zal de lieer Heil te Haarlem de markt van a.s. Woensdag komen bezoeken en zijn er motoren beschikbaar voor het ver voeren der kaas naar Haarlem en Rotterdam. Ook andere bekende kaaskoopers zullen ook weer de volgende week hunne vertegen woordigers naar onze markt zenden. Een kaasprodacent uit onze omgeving be zocht de eerste Schager markt met 400 stnks kaas en de Alkmaarsche markt van "Vrijdag met 490 stnks. Op de Schager markt kreeg hij f24.—, op die te Alkmaar f 24'/i. Het vervoer naar Schagen kostte hem per kaas '/i cent, dat naar Alkmaar 1 cent. Wat was hem nu het voordeeligst Behoeft het nog gezegd te worden De onkosten te Behagen waren voor hem f 6.36 en te Alk maar f 18.16, d. i. 60 cent voordeel per 100 K.G. voor vracht en 60 cent voor wik- en weegloon, tezamen per 100 K.G. f 1. Ondanks den halven gulden minder te Schagen, bracht deze markt hem toch het meeste geldelijk voordeel op. Het spreekt vanzelf, dat het Dagelijksch Bestuur der gemeente Schagen al het moge lijke in het werk stelt, om tekortkomingen, tijdens de eerste markt ontdekt, vóór de tweede te verbeteren. Er komen dus kaaskoopers, vervoermidde len, verbeteringen, en de Schager Kaasmarkt geeft den boer geldelijk voordeel. Wat moet nu gebeuren om dit alle6 te bevestigen en te behouden Er 'moet kaas komen, goede, gewilde kaas. Thans ligt het in de hand vooral van boeren en fabrieken om den veehouder te helpen. Weten de aandeelhouders der fabrieken, wat op het spel staat, als zij hunne stem niet verheffen en eischen, dat de fabriek hare kaas te Schagen markt Beslist wel, en daarom nog eens eene krachtige aansporing aan fabrieken en boeren, om voort te gaan op den ingeslagen weg en te zorgen, dat de Schager markt kaas kan aanbieden. Niet V3, V* of de helft naar Schagen, maar allesDe kaaskoopers hebben getoond en zullen toonen, dat zij hun belang begrijpen en komen onze markt bezoeken zij hebben behoefte aan de kaas nit Schagen's omgeving. Begrijpen de boeren, de aaadeelhouders der fabrieken hnn belang evenzoo Dan Woensdag weer öp naar Schagen en gemarkt op een plaats zonder hooge wik- en weegloonen. O Van het nieuwe boek van President Kruger heeit het Handelsblad van Ant werpen eenige fragmenten vermeld. In de Nieuwe Courant lezen we, aan Wengenoemd blad ontleend, daarover het yolgende, dat onze lezers ook wel zal ttteresseeren Een ambt van beteekenis aanvaardde Kruger in het jaar 1852, toen hij gekozen werd tot veldkornet in werkelijken dienst. Als zoodanig vergezelde hij in dat jaar den ouden opper-commandant A. W. J. Pretorius naar de Zandrivier, waar het rekende Zandrivier-tractaat gesloten is. Nog in hetzelfde jaar volgde de veld- yht tegen het Kafferhoofd Sechiel (ook ^?tyili of Setscheli genoemd), waaraan ^poger als commandant deelnam. Deze "®cfiiel had hulp verleend aan een anderen -■^fferhoofdman Moseliel (ook Moselele ge jamd), die in de Zuidafrikaansche repu- Jllek moorden had gepleegd, en hij wei gerde hem uit te leveren. Het verzoek om v» beantwoordde hij met de brutale ^kianng, dat wie Moseliel wilde hebben, -halen ""S *Ün maag moest komen Hij wilde daarmede zeggen, dat Moseliel bij hem even veilig geborgen was, als de spijzen die hy gegeten had. Een commando, onder bevel van den hoofdcommandant Scholtz en den ni»uw- gekozen commandant Paul Krtiger, werd afgezonden om hem te tuchtigen. Toen het commando voor de stad van Sechiel kwam, zond de Kafïerhoofdman aan kom- mandant Scholtz een bode, en liet hem zeggen, dat hy hem morgen niets zou doen, omdat het dan Zondag was, maar Maandag zou hy goed met hem afrekenen. Tegelyk liet hy heel naïef waarschijn lijk op grond van zijn beleefdheid om ons den geheelen Zondag te ..sparen" om een beetje koffie en suiker verzoeken. Commandant Scholtz gaf als antwoord op deze boodschap, dat hij wel koffie en suiker had, maar niet bestemd voor verzending. Maar Maandag zou hy hem daarvoor wat Paprika zenden. Maandagmorgen begon de bestorming. Kruger was als gewoonlyk een van de eersten en schoot met zijn vierponderge- weer, dat hij met groot schroot geladen had, vele Kaffers dood. Toen de berg, waarop Sechiels sled lag. reeds gedeelte lijk veroverd was, schoot Louw du Plessis, die het kanon bediende, tegen een grooten steen, en de terugspringende kogel vloog met zooveel kracht langs het hoofd v.m Kruger, dat hij bewusteloos neorviel. Hy werd op de been geholpen door zekeren Van Rooijen, die hem tegelijkertijd een doek op het gewonde hoofd legde. Terwijl 1 Kruger bewusteloos lag en Van Rooijen met hem bezig was, hield een jonge Hot- tentot van zijn broeder, die terstond was toegesneld, door zijn zeker schot de Kaffers op den noodigen afstand. Toen Kruger weer bijkwam, zag hij juist boe de Kaffers achter rotsblokken en wagen» kwamen aansluipen, en by begreep, aan welk gevaar zijn burgers zouden prijs gegeven zijD, indien zij niet spoedig ge waarschuwd werden. Terstond hief hij zich op, om den aanval op het bedreigde punt te leiden, ofschoon hij door zyne verwon ding zelfs nog geen geweer hanteeren kon. De Kaffers schoten met alle macht uit hun holen en schuilplaatsen te voorschijn, maar na een hard gevecht gelukte het den burgers, hen van den berg te verdryven. Nog eenmaal kwam Kruger tijdens dit gevecht in levensgevaar. Een vijandelijke kogel uit een buitengewoon groot geweer, gleed hem rakelings over de borst en scheurde zijn wambuis stuk. De sluwe Sechiel vertelde later, dat hij het tot op het laatste oogen- blik in zijn hand gehad had Kruger terug te dry ven„maar van het oogenblik af waarop deze gelegenheid had gevonden om aan zyn brandewijnflesch te komen, was hij onoverwinnelijk geworden," Men moet weten, dat Kruger nooit één druppel bran dewijn heeft gedronken Na het einde van het gevecht zond com mandant Scholtz naar het huis van den Engelschen zendeling Livingstone, dat niet ver van de Kafferstad verwijderd lag. Hier vond Theunis Pretorius een volledige werk plaats voor het herstellen van geweren, en een menigte oorlogsbehoeften, welke Living stone ten dienste van Sechiel bewaarde. Dat was een schending van het Zandrivier- tractaat van 1852, waarbij bepaald was, dat aan de Kaffers noch wapens noch am munitie mocht verschaft worden, en ook niet toegelaten mocht worden, dat zij zichzelven het een of ander verschaften. Scholtz confisqueerde daarom het oorlogs- arsenaal van den zendeling, en om die reden werden de Boeren door Livingstone in heel Engeland beschimpt en belasterd. Kort nadat de Oranje-Vrij3taat zijn onaf hankelijkheid verkregen had, werd hij ge wikkeld in een oorlog met de Basoeto's. Masues, het hoofd der Basoeto's, was een niet gering te schatten tegenstander en hy had de beschikking over een sterke oorlogsmacht. Zijn benden trokken dan ook roovend en plunderend door geheel het zuidelijk deel van den Oranje-Vrijstaat. Zoodra Kruger daarvan hoorde, besloot hij naar den Vrijstaat te gaan en aan de regee- riDg zyn hulp aan te bieden. De jonge Pretorius, de zoon van den ouden opper-commandant A. W. J. Preto rius, die intusschen tot Staats-president der Zuid-Afrikaansche republiek gekozen was, vergezelde Kruger met ongeveer 50 man, ouder veldkornet Bodenstein. Te Osspruit, aan de Boven-Zandrivier, kwam men aan het eerste legerkamp der Vrüstaters. Dien zelfden nacht roofden de Kaffers de kudden van dat kamp. Kruger zond hun veldkor net Bodenstein met zyn mannen achterna, en het gelukte hun, den Kaffers het vee weer af te nemen. Van hier trok Kruger met zijn volk over Winburg naar Bloem fontein. Aldaar aangekomen, bood hij zich aan, om zelt naar Masues te gaan en met dezen over vrede te onderhandelen. De regeering van den Oranje-Vrijstaat nam dit aanbod aan en gaf hem generaal Piek en Martinus Schoeman als geleide meê. Masues woonde op den Berg Thaba Bosi- go. Toen zy aan den voot van dezen berg waren aangekomen, zond Kruger iemand caor boven naar Masues, met de boodschap dat hij hem wenschte te spreken. Masues gaf als antwoord meê Tk zal terstond komen, om met den hoer Kruger te sprekon. Maar dat duurde Kruger te lang; hij ging zelf den berg op, om rechtstreeks naar de stad van Masues te gaan. Toen by met zyn geleiders de hoogte be reikt had, kwam Masues hem juist tege moet. De Kaffer-kapitein Magnto, uit den omtrek van Rustenburg, dien wy vroeger reeds hebben leeron kennen, en die zich bij Masnes bevond, stelde Kruger voor, door te zeggen Dat is Paul Kruger. Waarop Masues hem de hand reikte en zeide Is dat Paul Kruger? Hoe is dat mo gelijk Ik heb toch al zooveel jaren van hem hooren spreken en ik ben reeds zoo oud. Hoe kan hij dan nog zoo jong zyn Toen nam Masues hem bij den arm en bracht hem naar zijn huis, in een kamer, waar geen zwarte mocht binnentreden, maar die steeds voor de ontvangst van blanken bestemd was. Nadat eenige ververscbingen gebruikt waren, begon men terstond met de onder handelingen Kruger sprak „Waarom schiet gij elkander toch dood, om zulk een kleinigheid Waarom komt gy niet liever tot een vriendschappelijke verklaring Gy moet toch inzien, dat de oorlog u zelf schade toebrengt. Gij verspert daardoor de groote wegen ook voor do andere volken, met wie gy in vrede leett." Na veel heen-en weerpraten zeide Masues eindelijk Het is waar, wat gij zegtwant alles wat ik hier in mijn huis noodig heb, moet ik van andere volken koopen. En als de wegen door den oorlog versperd zijn, kan ik natuurlijk ook niets krijgen. Toen begon hij weor opnieuw Zijt gij de man, vroeg hij aan Kruger, die Mapela van zijn Dorg gehaald heeft? Kruger antwoordde Ja. Daarop zeide Masues, na eenige oogen- blikken te hebben gezwegen Gij moot niet denken, dat het uw dapperheid was, die Mapela van zijn berg gehaald heeft, maar het was Gods beschikking, die Mapela bestraft heeft. Toen nu Masues bij elke gelegenheid over Gods beschikkiag sprak en vele vrome woorden gebruikte, zeide Kruger tot hem Maar als gij werkelijk zoo geloovig zijt, hoo komt het dan, dat gy meer dan Óen vrouw hebt Masues antwoordde Ja, ik heb er ongeveer tweehonderd; maar dat ia nog niet half zooveel als Salomo er had. Daarop Kruger weer Ja, maar weet gij dan niet, dat sinds Christus en het Nieuwe Testament iedere man maar één vrouw mag hebben Masues dacht even na en antwoordde toen Ja, wat zal ik u zeggen het ligt zoo in de natuur. Des avonds liet Kruger nogmaals Masues by zich roepen, en nu werd tusschen hen een overeenkomst gesloten, waarop de oorlog terstond zou ophouden. Masues nam de verplichting op zich. om zyn Kaffers terug te roepen, zoodra hij bericht zou ontvangen hebben, dat de Oranje-Vrijstaat de over eenkomst aanvaardde. Een vredesverdrag werd opgesteld en den volgenden morgen onderteekend Masues noodigde Kruger uit, nog wat bij hem te vertoeven, want hij wilde een goed rijpaard vcor hem uitzoeken. Kruger nam de uitnoodiging aan. ofschoon zyn geleiders, Fick en Schoeman niet langer waohten wilden en allen vertrokken. Masues bracht hem toen een voortreffelijk rijpaard als geschenk. De regeering van den OraDje-Vrijstaat erkende later het verdrag, dat Kruger met Masues had opgesteld. Daarmede was de eerste Basoeto-oorlog geëindigd Generaal Potgieter, een neef van den zou gruwelijk vermoorden Herman Potgie ter, trok in het jaar 1853 met 100 man van Zoutpansberg op, om den moord van zijn bloedverwant te wreken. Tegelijk brak opper-commandant Pretorius met 200 man van Pretoria op, met hetzellde doel. In het commando van dezen laatsten was ik als onderbevelhebber. Voordat de commando's zich vereenigd hadden, vielen de Kaffers bij nacht op het kamp van Potgieter aan, doch werden gelukkig teruggeslagen. Na het vereenigen van de beide commando's werden de Kaffers naar hun bergen gedre ven, waar zij zich in helen en bergengten terugtrokken. Hier werden zy door het vereenigde commando ingesloten om door den honger tot de overgaaf gedwongen ta worden. Nadat de Kaffers geruimen tyd aldaar geiegerd wareo geweest en reeds door hongersnood vele verliezen geleden hadden, zonder dat wij verder kwamen tot ons doel, beproefde ik, er een einde aan te maken en hen door list tot de overgaaf te nood zaken. Ik kroop daartoe in de duisternis, zonder dat iemand ray gewaar werd, in het hol, waarin de Kaffers bijeenwaren. Midden tusschen hen zittend, sprak ik hen aan in hun eigen taal, als ware ik een van de hunnen, en ik zeide hun, dat het toch beter was, zich over te geven, dan van hon ger te sterven. Ook zeide ik, dat de blan ken ons stellig niet zouden dooden en ik bood mij zelt aan om naar buiten te gaan, naar de blanken en daarover met dezen te onderhandelen. Op eens riep toen een gewa pende Kaffer; „Magoa" (dat is: blanke manj. Maar ook dat gevaarlijke oogenblik ging voorbywant toen die Kaffer „Magoa" riep en de anderen dieper het hol in vlucht ten, sprong ik ook op en vluchtte met hen naar den achtergrond. De kaffers zochten nu overal naar den blanken man, behalve op de plaats was hy was, namelijk midden onder hen. Toen zij weer wat tot rust gekomen waren, sprak ik hen nogmaals in hun eigen taal aan, met vernieuwde aansporing om zich toch over te geven. Ten slotte gelukte het mij 170 180 vrouwen en kinderen met mg mede te mogen nemen en eerst toen ik buiten was, bemerkten zij, dat ik het was en geen Kaffer die tot hen gesproken had. Mijn plan was eigenlijk geweest door vrijwillige overgaaf der Kaffers hun schul dige opperhoofden in onze handen ta krij gen. Maar dat doel had ik niet kunnen bereiken, en wij waren genoodzaakt het beleg voort te zetten. Polst ovemcit te ral Naar aanleiding der sluiting van de kloos terscholen in Frankrijk, die, tusschen haakjes, al meer en meer blijkt door de conserva tieven met een politiek doel uitgelokt te zijn, hebben de Fransche bisschoppen zich met een adres tot de Kamer gewend. De minister-president heeft omtrent deze manifestatie te kennen gegeven, dat zij naar zijne meening in strijd is met het Concordaat. Nu bestaat er al lang in Frankrijk eene sterke strooming, die naar de volledige scheiding tusschen Kerk en Staat wordt geleid. Tot dusver hebben de Fransche staatslieden nog altijd de opzeggiDg van het Concordaat weten te voorkomen. Vooral in 't belang der Fran sche politiek in Syrië, meende men, was het noodig, dat de banden tusschen Kerk en Staat niet werden verbroken Het schynt, evenwel, dat de staat in dezen thans den steun der kerk wel kan ontberen, want èn in het ministerie, én in het kabinet vertoonen zich sterke neigingen om zich geheel van Rome los te maken. Een voorstel van Jules Roche tot scheL ding van Kerk en Staat, is nu naar eene commissie van 33 leden verwezen. Deze commissie, waarvan de meerderheid tegen het Concordaat is, zal de Kamer in deze hoogst belangrijke kwestie van advies die nen. In Rome is men over dezen nieuwen aanval op de kerk, zooals men het voorstel gelieft te noemen, bijzonder ontstemd. Het zijn thans evenwel minder de geestelijke, dan wel de stoffelijke belangen, waarover de kerk zich bekommert. Er is geen land, dat zulke groote bedra gen jaarlijks aan het Vatibaan afdraagt, als Frankrijk. Wanneer door de scheiding van Kerk en Staat, de Fransche Katholieken straks zelf de tractementen voor de gees telijken zullen moeten betalen, dan, vreest men, zal de gouden stroom naar Rome in zijne bronnen verstopt raken. Zoo 50 mil- lioen meer ot minder beteekent voor de Propaganda en andere instellingen, die vooral door Fransche middelen gesteund worden, heel wat. De Fransche radicaal-sociale linkerzijde wenscht met de vrijgekomen gelden een der vele sociale vraagstukken op te lossen. Zij heeft voorgesteld, dat deze 50 miPioen als eerste bijdrage voor een pensioenfonds voor oude werklieden zal dienen. De s ciale kwestie, met haar economische nitloopers van protectie en bescherming, heeft ook al de zittingen van den Duitschen Rijksdag ge durende deze week in beslag genomen. Wat men gevreesd had, is gebeurd de conservatiet-clericale-agrarische meerderheid heeft de tarieven der oommissie vsn onder zoek, die door de regeering Biet aanneme lijk waren verklaard, aangenomen. Nog op het laatste oogenblik heeft de Rijkskanselier Von Bülow de wet trachten te redden. Hij waarschuwde de protectioniaten, dat ze nooit weereen kanselier zouden krijgen, die zooveel voor den landbouw wenschte te doen, als hij. Dreigementen, noch vleieryen evenwel mochten baten. En zoo werd het recht op de gianen zoodanig opgevoerd, dat eene schik king of vergelijk onmoge'.yk werd. De Rijksregeering heeft thans de kenze tnsschen drie wegen. Jammer, dat de weg wijzer op den driesprong niet aanwijst, waar elk dier wegen naar toe voert. De Regeering kan de behandeling der wet haar gang laten gaan,zonder zich verder tot iets te verbinden. Het verloop der besprekingen zou dan nog tot eene schikking kunnen leiden. By de besliste verklaringen der agrarische meer derheid is evenwel eene toenadering van die zijde byna een onmogelijkheid. Ze kan de wet intrekken, doch daarmee blijft de toestand gelijk hij is, en daarmeê is niemand gediend. Zij kan een beroep op de natie doen, door den Rijksdag te ontbinden. Er bestaat dan evenwel kans, dat de uiterste partijen, zoowel van rechts als van links, versterkt terugkomen, en dat zou de moeilijkheden nog vergrooten. De Regeering heeft de middenpartijen, be staande uit de vrij-consorvatieven en natio- naal-llberalen, als balanceerstok hoog noodig. Zooals het zich thans laat aanzien, zal de regeering zich niet tegen eens verdere be spreking der wet verzetten. Vóórdat de 976 artikels behandeld zyn, kan er nog heel wat gebeuren. Do gepasseerde week was niet alleen voor Frankrijk en Duitscbland hoogst belangrijk, ook andere volken zullen haar nog lang in herinnering houden. In Dene marken is de afstand dor Dsensohe Antillen aan Amerika tot eene beslissing gekomen. Zoowel de vóór- als de tegenstanders van het verdrag hebben al het mogelijke gedaan om sich de overwinning te verzekeren. Het slot van 't lied was, dat de overdracht met 32 tegen 32 stemmen werd verworpen. Het ministerie moet nn plannen in over weging hebben genomen, hoe zy het lot der bevolking zal kunnen verbeteren, Deze zullen van Deensche zijde groote gel delijke opofferingen vragen, waartegenover luttel baten zullen staan. De kwestie is door de jongste stemming dan ook niet van de baan geschovenhare definitieve oplossing is slechts tijdelijk uitgesteld. Men heeft waarlijk geen zienersgaven te bezitten, om te voorspellen, dat het prac- tische Deensche volk de kostbare kleinoodiën wel spoedig van de hand zal zetten. Een volgende algemeene verkiezing zal de regeering in deze eene meerderheid ver schaffen. Een week vol teleurstelling en vernedering ia het voor het Servische vorstenhuis geweest. Zoo heel gaarne had koning Alexander met zijne vrouw een bezoek aan het Rus- j sische Keizerpaar gebracht, doch helaas, deze hartewensch is niet bevredigd mogen 1 worden. De Czaritza heeft het niet van zich kun nen verkrijgen, om de gewezen ingenieurs weduwe, door listen en lagen koningin van Servië geworden, als haar gelyke te ontvan gen. Zeker heeft zij steun gevonden bij de dames van het hof,of wel in overleg met dezen gehandeld. Zelfs de wil van den Uzaar is in dit geval onmachtig gebleken en zoo heeft Rusland's gebieder aan zijn naam genoot in Servië laten weten, dat hij het koningspaar gaarne op zyn slot te Livadia ontvangen zou. Doch daarmeê was Koningin Draga niet gediend. Nu de zaken deze wending hadden genomen, meende het radicale, Russisch- gezinde kabinet den Koning zijn ontslag te moeten aanbieden. Uit pare baloorigheid heeft daarop Alexander getracht, Oosten- rijksch-gezinde bewindsmannen aan het roer te brengen, doch dat is hem niet mogen gelukken. De Oostenryksche party is zwak en hare hoofdmannen weinig in getal, zoodat, althans op dit oogenblik, een krachtig kabinet door haar niet bezet kon worden. De Koning heeft nu de radi calen opnieuw met de portefeuilles belast. De wrok blijft echter bestaan. Het kan eenmaal een der pionnen op het politieke Balkan-schaakbord worden. Schagen, 26 Oct. 1902. "We moeten tot onze spijt mededeelen, dat onze berichtgever met zijn nieuwtje over een door de dames Pot en Feisser op te rienten naaicursus, onder leiding van mej. Atema, voorbarig en daardoor min der juist is geweest, aangezien genoemde dames eenigen tijd geleden wel met mej. Atema over iets dergelijks hebben gesproken, maar er nog geene conferentie, waarin be paalde besluiten konden worden genomen, heeft plaats kunnen hebben, wegens onge steldheid van een der dames. Men gelieve het nieuwtje dus meer te beschouwen ala een welwillend, doch ongevraagd advies.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1902 | | pagina 1