de
IHeEZONDEHT
r-sssrtttsSB tSörëaÊEE® &X3S&SS SsgljlSjji
Plaatselijk Nieuws.
WEERSTANDSKAS.
Fragmenten
10.
Een rechtszitting in de vijftiende
eeuw.
ÏÏjStiS.143 300 J"r '°°k i™ - jSj|
YAN Hetstervelt.
slaan, bewijst men het steekhoudende der
Op"24 November 1886 zijn de wik- en weeg-
loonen met 10 ct. verlaagd Zeker, het was
weinig, maar men had toch dat succes, dat
bres geschoten was in dezen voor de
Schagen, 31 Januari 1903.
•A- f de e
Schaeen van Het Witte Kruis, op Woensdag boeren ondoordringbaren muur.
28 Januari 1903, des avonds 8 uur, in t Ik za| n nu een naam noemen, die u voor
lokaal van den heer W. Roggeveen Gz.
Na opening der vergadering, lezing der
n tulen en enkele ingekomen stukken, volgt
de rekening over 1902. De ontvangsten be
droegen f514.09; de uitgaven f 523. rO, het
nadeelig saldo f9.61, tegen f 18.80 vorig jaar.
De rekenin,. wordt goedgekeurd.
De Secretaris leest vervolgens het Jaar-
versla«- over 1902. Daaruit vermelden we,
dat 55 maal ruw ijs en 29 maal kunstijs is
verschaft; van het verplegingsmateriaa) is
97 maal gebruik gemaakt; gedesinfecteerd
is er 3 maalhet ledental bedraagt 224.
De begrooting voor 1903 sloot met een
ontvang en uitgaaf van f410.—.
Tot bestuursleden werden herkozen
heeren A. W. van Kluijve, H. Feisser, A
Melchior en G. Muijs. In de plaats van den
oogen brengt een man, die in deze zaak
"•roote diensten heeft bewezen hen man met
een kloek hoofd en een kloek hart, een man
waarvan het gevleugeld woord zegt .een
man die daden in de vuist heeft. Ik bedoel
mijnheer Zijp, het lid der Tweede Kamer,
reeds van het leveustooneel verscheiden,
maar die in onze herinnering zal blijven voort
leven als iemand, die veel voor de wik- en
weegloonen- beweging heeft gedaan
vuur te moeten halen voor anderen.
De kaashandelaars hebben zich verbonden,
in 1908 de Schager markt niet te bezoeken,
welnu laten de boerenkaasmakers een weer-
standskas oprichten, waaruit naar recht en
billijkheid, zij steun ontvangen, die de öcha-
ger markt met hun kaas bezoeken.
De Commissie heeft deze vergadering
uitgeschreven met het doel u hare denk
beelden eens te ontvouwen. Zij hoopt dat haar
stem niet eene is geweest van een roepende
in de woestijn, maar zij vertrouwt, dat gy
allen adhaesie zult schenken aan haaf pogen
en dat ge bereid zijt door een daad, door
het storten van een gave in de weerstandskas,
te toonen dat het uw wensch is, dat de sti ijd
om de hooge wik- en weegloonen in het
voordeel van de boeren eindige.
Ik wil eindigen met de hoop, dat de Schager
aan al die
doen. Wat
tWas den 9 September 1891,, dat hij m markt"jlgt7u"i^t;'["wordeyom u'allen te verlossen
lans brak voor
en met de meeste
kloeke taal, tegen
de
C.
een Kamerzitting een
boeren-kaasproducenten
kracht protesteerde, in
den weg die nu bewandeld werd, dat
men de kaasproducenten onbillijk veel liet
bctfilcn.
De geest van die Kamerzitting was den
heer S. Keet Dz.. die bedankt had, werd als j heer Zijp niet ten gunste. Maar de warme
vorig jaar.
bedrag,
bestuurslid gekozen de heer Oudenhoven.
De Commissie voor Ziekenverpleging, de
heeren S. Keet Dz en W. Roggeveen, bracht
bij monde van den laatste het jaarverslag
uit over 1902. De ontvangsten bedroegen
f410.075, de uitgaven f75.39, het batig saldo
dus f 834.685. De bijdragen voor dit jaar
bedroegen f 190.75, wat f 30.- meer is dan
Het saldo is nog beneden het
dat van den beginne af voor de
instelling werd beschikbaar gesteld, zijnde
f 347.87'\
Deze rekening werd eveneens goedgekeurd.
De commissie van beheer werd herkozen.
Bij de rondvraag vestigt de heer Feisser
de aandacht er op, dat op de laatste verga
dering van Algemeen Belang steeds is ge
sproken over het slechte drinkwater in de
gemeente, en Spr. vraagt nu, of het niet
op den weg van Het Witte Kruis zou liggen,
in verbinding met Algemeen Belang nog
eens een onderzoek in te stellen of een
noitonput op onze markt zou kunnen worden
geslagen.
De heer Oudenhoven deelt mede, dat bij
iemand in de gemeente een proef zal
worden genomen, om een nortonput te slaan.
Dat onderzoek kan gevoegelijk worden afge
wacht. Slaagt het daar niet, dan hebben wij
het op de markt ook niet te probeerende
bodem zal in onze gemeente wel niet zoo
veel verschillen.
Algemeen wordt goedgevonden, bedoeld
onderzoek af te wachten.
De heer Feisser zou gaarne zien, dat het
water uit de pomp tegen den kerkemuur op
de Markt, tegenover de Nieuwstraat, werd
onderzocht, of dat voor drinkwater geschikt
is. Er wordt tegenwoordig veel water uit
die pomp gebruikt.
Algemeen is men er voor, dat een onder
zoek van dat water plaats heeft.
De vergadering wordt nu gesloten door
den Voorzitter, die deze gelegenheid tevens
aangrijpt, om een wooid van hulde en erken
telijkheid te betuigen aan de nagedachtenis
van den heer C. N. Vlaming, die ook
voor Het Witte Kruis, evenals voor zoovele
dingen in Schagen, een uitstekende kracht
is geweest.
o-o
De Commissie tot afzet van kaas buiten
hooge Wik- en Weegloonen had tegen Don
derdag 29 Januari 1903 een vergadering uit
geschreven in het Noordhollandsch Koffiehuis
te Schagen, tegen 12 ure.
De Voorzitter dier Commissie, de heer W.
F. L. Oudenhoven, opende deze vergadering
en leidde de besprekingen in met te zeggen
Geachte vergadering, sta mij toe deze bijeen
komst te openen, en u met enkele woorden
toe te lichten het doel dezer bijeenkomst, de
aanwezigen dankzeggend voor hun bereidwil
ligheid om aan onzen oproep gehoor te geven.
Te hooge Wik-en Weegloonen, mijneheeren,
't is een gevleugeld woord geworden, dat
reeds over geslachten en geslachten is
heengegaan en waarmede een gestreng on
recht wordt bedoeld. Want het is onrecht,
meer te nemen dan men noodig heeft.
De beweging tegen de hooge wik- en weeg
loonen is oud, en al wat oud is, is eerbied
waardig, maar uit de onbillijkheid die in deze
heffing zit, blijft de krachtige actie daartegen
bestaan.
In 1681 heeft Alkmaar, omdat het met
succes de Spaansche benden buiten hare poor
ten gehouden had, van de 7 geünieerde pro
vinciën, die toen een eervolle plaats innamen
in de reeks van rijken, een belooning ont
vangen voor te,ar kloekmoedigen en manhaf-
tigen tegenstand.
Nu licht er in het verdere iets zonderlings,
maar men moet dat beschouwen in het licht
dier tijden men geeft een cadeau, dat hen
zelf niets kost, men is zoo vriendelijk dat
over te dragen aan anderen. De Staten van
Holland gaven de rechten van de waag aan
de stad Alkmaar. Men bracht de lasten dus
op de schouders der omwonenden, men mag,
gerust zeggen, dat was een goedkoop cadeau.
Maar mijneheeren, zooals gezegd, men moet
zoo iets beschouwen in het licht der tijden
en dan kan men een dergelijken maatregel
billijken, mede ook, omdat het de oorzaak is
geweest van ontwikkeling, bloei en welvaart.
Maar nietwaar, in den loop der tijden is
daarin wel wat verandering gekomende
redenen voor deze schenking bestaan niet meer.
Nu betalen de kaasproducenten datgene, wat
Alkmaar schept en daarstelt ten voordeele
en gerieve harer burgers.
Dat is geen nieuw denkbeeld, want reeds
in 1856 heeft onze eminente Thorbecke, dat
in een zitting der Staten-Generaal uitgespro
ken. Hij heeft het noodig en wenschelijk
geacht, dat bekwamen tijd (en mijne heeren,
O oeSt'ê P de aandacht op, dat we nu r eeds
1903 tellen; overgegaan werd tot billijke ver-
laging der hooge wik- en weegloonen.
Toen reeds een veroordeeling van de te hooge
wik- en weegloonen, maar helaas, tijden zijn
er overheen gegaan zonder dat de strijd heeft
mogen baten.
In 1885, den 17 September, heeft op een
vergadering van de Hollandsche Maatschappij
van Landbouw, onder voorzitterschap van
den heer Visser van Hazers wonde, de secre
taris Waldeck van Loosduinen, ons allen zoo
welbekend, een uitvoerig rapport uitgebracht
en een warm betoog geleverd tegen de on
billijkheid van deze belasting.
Ook de heer S. de Jongh, een man u
allen welbekend, heeft in een van zijn rap
porten over deze zaak heel terecht en leuk
verdediging, die deze stoere strijder voor de
goede zaak hield, kon wel is waar den stroom
in de Tweede Kamer niet veranderen, ^maar
had toch dat resultaat, dat de heeren larne-
combe Sanders en Kutgers van Rozenburg
met hem meegingen en een motie uitlokten,
waarin werd aangedrongen, dat de regeering
grondig zou onderzoeken de bezwaren, die de
heeren hadden geopperd, om tot een billijke
verdeeling en verlaging der wik- en weeg
loonen te kunnen overgaan.
Toen volgde van 1891—24 Februari 1892
in Hollands Noorderkwartier een stadium
van rust, maar het idee bleef voortgaan.
Het wordt ons Nederlanders wel eens ver
weten, en soms met recht, dat we langzaam
besluiten, en lang werk hebben eer we warm
worden, maar dkt mag toch ook niet worden
ontkend, dat, wanneer de Nederlanders een
maal denkbeelden hebben, die ook met taaie
het grove onrecht, dat die markt u vrij
make na bekwamen tijd van de hooge wik-
en weegloonen en dat deze beweging moge
bijdragen tot den bloei van ons land en van
deze schoone provincie in het bijzonder.
(Applaus.)
Door den heer M. Vis3er wordt nu gelezen
een circulaire, die aan den ganschen boeren
stand van Hollands Noorderkwartier zal
worden gezonden. Algemeen kan de verga
dering zich met deze circulaire vereenigen.
Voorzitter deelt nog mede, dat de bestaande
Commissie drie leden aan zich heeft toege
voegd. De heeren H. J. Avis, burgemeester
van Midwoud, en P. Swager te Heerhugo-
waard, hebben de benoeming reeds aanvaard.
Met het oog op het schenken van bijdragen
brengt de heer H. Feisser in het midden, dat
het hem niet wenschelijk voorkomt dat er
staande deze vergadering op een lijst wordt
geteekend. Spr. zon gaarne die giften even
redig gesteld willen zien. Elke kaasprocudent
moest voor zichzelf de berekening maken
zooveel koeien heb ik, zooveel kaas verkoop
ik, laat ik nu, omdat te Schagen ongeveer
60 ct. schade wordt geleden, van mijn kaas-
prijs 25 ct. per 100 K.G. afdragen aan de
maai uciiü.ucojucu - ir «j j
volharding worden vastgehouden, en als dat j weerstandskas. Dan krijgt men een gezonde
ooit waar is geweest, dan blijkt dat karakter I basis. Men moet niet vergeten, t is geen
van ons volk wel hier. I fooi, die men in een meer of minder gulle
t Was in het laatst van het jaar 1900, dat bui afdraagt, 't is een offer, dat men afdraagt
den algemeenen strijd, een offer aan hen,
de vorige secretaris van Algemeen Belang,
een man, die warm is voor de belangen van
onze omgeving, zich in verbinding stelde met
den Bond van Zuivelfabrieken. Het resultaat
van die besprekingen is geweest, dat drie
leden van Algemeen Belang en drie leden
van den Bond van Zuivelfabrieken zich tot
een commissie hebben gevormd, om te komen
tot een afzet van kaas buiten hooge wik- en
weegloonen.
Dat was een gelukkig feit, want men werd
algemeen uit den slaap, die ons dreigde te
overmachtigen wakker geschud, en we hopen
van harte, dat de commissie, die dan nu is
geroepen, om dezen alouden en toch nieuwen
kamp te vechten, dien tot een goed einde
zal mogen brengen.
In de eerste vergadering dier commissie
werd besloten, om als middelpunt harer be
wegingen Schagen te nemen en zoo mogelijk
te Schagen een kaasmarkt te stichten, en, de
geschiedenis is u allen bekend, in Öctober
van het vorige jaar is de le markt te Scha
gen gehouden.
De verwachtingen van die markt waren
niet hoog, dat kunnen we elkaar gerust ver
tellen, maar de oprichting van die markt is
geweest en zal dat steeds blijven een daad
van moed. 't Is een bewijs, dat men niet stil
zit, dat men een daad van beteekenis wil
plaatsen tegen de hooge wik- en weegloonen
men wilde toonen aan de Regeering dat
men genoeg had van die hooge onbillijke be
lasting en dat het recht medebrengt, die te
verlagen.
We hebben nu een aantal markten achter
den rug en al waren de verwachtingen Diet
hoog, we mogen het niet ontkennen de
markt heeft meer gebracht, dan een onzer
heeft durven hopen. Dat onze markt levens
vatbaarheid heeft, dat is ten duidelijkste be
wezen.
In de vergadering van Januari 1902 heeft
de Bond van Kaasfabrieken de motie aange
nomen, dat een kaasmarkt te Schagen levens
vatbaarheid zou hebben, en de tijden hebben
hem in 't gelijk gesteld.
Maar de Schager kaasmarkt is helaas
in w
die anders alléén het gelag zouden moeten
betalen. Laat door een elk in zijn kring voor
deze zaak propaganda worden gemaakt, men
moet niet van oordeel zijn, dat met kleine
bedragen de zaak te redden is, het moeten
bedragen zijn van eenige beteekenis, wil
de beweging een beduidenden invloed uit
oefenen.
De heer Swager van Heer Hugowaard
krijgt, op zijn vraag daarnaar, de mededee
1 -
img,
dat de Bond van Kaasfabrieken de be
heerster der gelden van de weerstandskas zal
zijn. De commissie bereid de zaak voor, maar
de financiën beheert de Bond van Kaasfabrie
ken. De heer Swager is van oordeel, dat de
beweging zoo algemeen mogelijk moet wor
den gemaakt, 't Is een algemeen belang, de
werking moet krachtig zijn en dat is alieen
mogelijk door een algemeene deelname. Ook
te Oudorp, vlak onder Alkmaar, heeft men
er belang bij, ook daar moet men bijdragen
leveren. In Alkmaar wordt het argument ge
bruikt, en daarmede zal men den minister
trachten te overtuigen wij hebben die gelden
noodig voor vergrooting van het marktterrein.
Maar met die redeneering gaat Spr. niet meê.
De stad Alkmaar ontvangt het publiek van
buiten in het belang van Alkmaar, en nu is
Sor's redeneering, dat diegene, die menschen
ontvangt, er ook maar voor zorgen moet, dat
zijn inrichting zoo groot is, dat hjj genoeg
kan bergen. Ook het beharden van wegen is
een argument, dat al lang versleten is.
De heer Kruse vraagt, of de gemeente
Schagen, als de markt straks grooter wordt,
voor 30 ct. weegloon de boeren kan blijven
bedienen. En of de gemeente door het maken
van vaarten geen hoogere heffing moet eischen,
evenals Alkmaar.
Spr. wordt door den heer Zijdewind duide
lijk gemaakt, dat de gemeente Schagen nooit
hooger zal eischen. Bekend is het, dat, als
een zaak grooter wordt, ze goedkooper kan
worden beheerd, zoo ook met de Kaasmarkt
hier. De gemeente heeft bewezen met inge
leverde staten, dat er van de laatste markten
nog iets winst is, dus in de toekomst geen
tegengewerkt, van verschillende kanten, maar sprake van verhooging, misschien van veria
met nadruk wil de commissie er op wijzen, ging. En wat het vaarwater betreft, dat
en zij acht zich gelukkig dat te kunnen euvel wordt te Alkmaar te breed uitgemeten,
doen, dat zij nooit het woord dwang of boy- j We hebben bewezen, zegt spr., op een aantal
cot heeft gebruikt, 't Is een waarheid, dat j markten, dat we zonder eenige stoornis, in
een zaak, die levenskracht heeft, uit zichzelf zeer korten tijd een aanvoer van 30000 kilo
wel dat zal bewijzen. vervoeren te water, zelfs naar Rotterdam.
Op de Schager kaasmarkt worden, wie zal Met een woord van dank aan de aanwezi-
het ontkennen, van de deelnemers offers ge- gen, sluit de Voorzitter vervolgens de ver-
vraagd. Het verbond der groote kaaskoopers,
om niet te Schagen te komen en verdere mach
tige hulpmiddelen, die Alkmaar ten dienste
staan, maken, dat er op de Schager markt
offers gegeven moeten worden.
We achten ons gelukkig, te mogen ver
klaren, dat door velen die offers met groote
blijmoedigheid worden gebrachtdaarvoor
brengen we dien kaasproducenten gaarne
gadering.
Vergadering van het Sohaöbr
Veeverzekeringsfonds, op Donderdag 29
Januari 1903, in het lokaal van den heer
W. Roggeveen Cz. alhier.
De Voorzitter, de heer P. Timmerman Dz.,
opent met een woord van welkom de ver
had in het jaar 1902 zoo goed ak niets ver- hem, met de herinnering
dien(j formaliteiten, slechts om te
Het voorstel van het Bestuur, om ter ge- overigen8 het feit betreft, waarvoor hij
leeenheid van het tienjarig bestaan der er teemt, a-olaJiui door h r.m V, f
tot het houden van Jaarlijksche
Pauschtentoonstellingen van Vee te Schagen
voor de in 1903 vanwege gemelde Vereeniging
te houden Paaschtentoonstelling, behalve de
jaarlijksche contributie van f 10—, aan te
bieden twee prijzen, van f10.— en f5.—,
voor de aanvoerders van vet Rundvee op
bedoelde tentoonstelling, die dien dag het
grootste aantal runderen verzekeren bij het
Schager Vee-verzekeringfonds, werd met
algemeene stemmen aangenomen.
Het inleggeld voor nieuwe leden werd
bepaald op f 26.
Tot bestuurslid werd herkozen de heer J.
de Veer.
Bij de rondvraag wordt ter sprake
gebracht het feit, dat door sommige niet-leden
van het fonds op minder loyale wijze met de
aaDgifte hunner koeien wordt gehandeld.
Heeft men een uitstekend rund, waarvan men
vrij wel verzekerd is, dat het niet zal worden
afgekeurd, dan wordt het dier niet verzekerd.
Heeft men daarentegen een rund waaraan
men twijfelt, dan wordt het verzekerd.
(Men begrijpt dat dit alleen betrekking heeft
op runderen die niet naar Amsterdam worden
gezonden de runderen die naar Amsterdam
gaan, moeten alten worden verzekerd. Het
betreft alleen koeien, die naar Helder of'
elders gaan). Het risico voor het fonds wordt
door een dergelijke handelwijze zeer groot.
De vergadering gaf den keurmeester van
van het Fonds, den heer G. Muijs, dan ook
de machtiging om de rundsreu van die per
sonen, die niet al hun beesten voor het
fonds aangeven, te weigeren.
Hierna sluiting.
De Weleerwaarde heer J. A.
Hendrikx, kapelaan alhier, wordt overge
plaatst naar Middelburg.
veertien dagen geleden door 'e rechters
roêdrager op heden ter verantwoording
geroepen is, j^ff^drie getuigen de
UIT
Het is nauwelijks 8 uur in den mor
gen en toch heerscht er in de nabijheid
van Schagen's kerk reeds een ongewone
bedrijvigheid. Straks zal de gewone
veertiendaagsche Poortding (d. i. recht
spraak betreffende ingezetenen van Scha
gen) gehouden worden en dat deze van
daag buitengewoon belangrijk belooft te
worden, schijnt wel te blijken uit de
groote opkomst van het publiek.
Eindelijk, daar wijst de zonnewijzer
het negende uur van den morgen aan
rechter en schepenen nemen hun plaats
onder den gerechtsboom in, binnen 10 roe
den van het kerkhof.
Thans klinkt het luide uit 's rechters
mond„Dat vraag ik u, of het de
rechte tijd is van den dag, om gerichte
te houden
En met luider stem wordt door den
oudste der schepenen geantwoord: „Het
is de richte tijd van den dag!"
„Is de vierschaar ten gerichte ge
noegzaam bezet, zoodat het van kracht
zij, wat ik rechten zal
„Zij is genoegzaam bezet!" luidt
het bevestigend.
Thans slaat de rechter met zijn staf
tegen het schild, dat boven hem aan den
gerechtsboom hangttot driemaal toe
herhaalt zich de metaalklank luide door
den omtrek, het stommengezwatel zwijgf
nu geheel, alles is stil.
Nu bant hij den gerichtsvrede in
's Graven naam en in naam des Heeren
van Schagenhij zegt allen zekerheid
toe van lijf en goed, mits zij dat niet
hebben verbeurd bij wandaad of bij
vonnis van 's Heeren wege hij verbiedt,
dat iemand een ander in diens rede
valledat iemand toegeve aan toorn of
gekijf, of
onze hulde. Maar de rechtvaardigheid brengt gadering, waarna de notulen worden gelezen
mede, dat de offers, die hier door hen wor- j en goedgekeurd.
den gebracht, worden vergoed. Het jaarverslag over 1902 wordt nu gelezen
Op de laatste vergadering van den Bond door den Secretaris, den heer W. Roggeveen Cz.
,n Kaasfabrieken heeft 1—»- Daaruit vermelden we, dat het jaar 1902
niet zoo gunstig voor het fonds is geweest,
als 1901. De redenen daarvan zijn een min
der aantal aangegeven runderen en in
van Kaasfabrieken, heeft onze commissie
voor de 2e maal een verslag uitgebracht en
op die vergadering is ter sprake gebracht
een denkbeeld, dat is ontsproten aan het
brein van ons mede-commissielid, den heer
Zijdewind, n.1. het stichten van een weer
standskas.
wat wroog-
Wie klagen
„Wrogers wrogen alles
baar is," zegt de rechter.
wil, die klage."
En een man treedt uit den kring van
den ommestand en drie getuigen zijn
rariirrho.'ri a "j "7 7.'mèt hem. Hij plaatst zich met de ziinen
redigheid daarmede een grooter aantal afken- 11 cu
ringen. rechts,waaruit we zien,dat hij aanklager is
B,« hSgTeSdh.,pe„ bij zich h®£Ü
De ontvangsten bedroegen f 2626.22 de Z-'D zaa^ er zeer «Wak bij moet
uitgaven f 2438.880. her. Wte ..u.Staan.
f 87.381/,.
wat er ook soms in haastigen
moede te geschieden placht.
Hiermede is de ding geopend en de *n bun onschuld, en op bevel van
wrogers (aanklagers) kennen ook het rechter leggen allen na elkaar hun hand
oogenblik en houden zich gereed, slechts °P de dooden neer. Reeds zijn er onge-
wachtend op het woord van den rechter. veer een dertigtal op die manier aan het
aanklacht, tegen U «Üfigebtftoht, bij
eede willen bevestigen, daar komt het
hem dwaasheid voor, nog te ontkennen,
en hij onderwerpt zich dan ook aan de
uitspraak des gerechts.
De rechter vraagt daarop aan schepe
nen een vonnis. Schepenen beraadslagen
een wijle en hun oordeel is eenparig.
De oudste hunner deelt het den rechter
mede en de rechter verklaart nu met
luider stem, dat Wouter Klaeszoon
duidelijk bewezen heeft, zijn klapzieke
tong niet genoegzaam in bedwang te
kunnen houden. Dat zulks niettemin
wenschelijk blijkt «in het belang van den
goeden naam der Schagers en hunnen
Heer, weshalve schepenen hadden be
sloten, hem een uur lang in 't openbaar
met een nijptang aan de tong op de
kaak te stellen, tot een waarschuwing
der burgerij. Wouter Klaeszoou moest
vervolgens zweren, noch rechters, noch
ingezetenen, uit weerwraak over dit
vonnis iets te misdoen, op verbeurte
van zijn leven.
Thans is aan de orde de strafzaak
van Michiel van der Heijde. Des rech
ters roêdrager had hem ten gerechte
gedaagd, zeggende, dat men hem be
schuldigd had, omstreeks 18 pond gebro
ken kaarsen en was van beelden te
hebben gestolen uit de kerken van
Schagen, Haringhuizen en Kolhorn, en
ter zelfder oogenblik had hem de schout
gevangen doen nemen. Terstond bekende
hij het feit, maar vreezende voor de
pijn der strenge straf, die hem wegens
dien kerkroof te wachten stond, had hij
de hand aan zichzelven geslagen en door
middel van zijn gordel en kouseband
reeds den tweeden dag zijner gevangen
schap een einde aan zijn leven gemaakt.
Dan, het recht dient zijn beloop te
hebben en waar de misdadiger zè'f niet
strafbaar meer is, daar zal men recht
houden over zijn doode lichaam. En
de uitspraak der vierschaar is, dat het
op een teenen horde met een bast om
den hals, door een paard het dorp uit
onder de galg zal worden gesleept en
opgehangen aan de beeuen ten spiegel
van anderen.
Eindelijk komt in behandeling de
droevige aangelegenheid, waarom reeds
vóór het begin der terechtzitting, zoo
veel menschen ter gerechtsplaatse waren
gekomen. Thans echter zien we, dat
het zelfs zwart ziet van al het volk.
En geen wonder, want aan heel Schagen
is bevolen, zich bij klokkeslag alhier te
verzamelen. Want men wete, er heeft
een moordbrand plaats gehad. Dat wil
zeggen, een alleenwonend, achtbaar inge
zetene is voor weinige dagen tegelijk
met zijn huisbestierster om het leven
gebracht en dien dubbelen moord heeft
men door brandstichting trachten onop
gemerkt te doen blijven. De brand werd
echter onmiddellijk gebluscht, doch
helaas, de dader bleef onbekend. Maar
toch, weten móet men, wie de dader is,
opdat niet heimelijk onschuldigen ver
dacht worden.
En ziet, thans zal het Godsoordeel
volgen. Reeds zijn de lijken der ver
slagenen herwaarts aangebracht. Daar
liggen ze in hun open kist. Ze zijn
gereinigd van bloed en vuil en in hun
doodskleed gewikkeld. Evenwel zóó, dat
de gapende wonden, geheel gezuiverd,
volkomen zichtbaar zijn.
Schout en schepenen staan er bij en
één voor één komen nu de poorters met
gebogen hoofde, maar overigens rustig
den
waar, een vergoeding te gevenhen dus te
steunen in hun strijd tegen de hooge wik-
en weegloonen. Want mijneheeren, let wel,
het hoofddoel is niet, het komen van een
opgemerkt, dat, als men in 1681 een schuld is hét o-mnte
aaa de. stad, Alkmaar had af te doen, deze ligt de kracht
In 1886 kwam de vereeniging Hollands
Noorderkwartier weer met steeds dezelfde
argumenten op deze zaak terug. Dezelfde
argumenten, maar hoe kunnen die ook ver
anderen 't Is een bewijs van de waarheid
ervan. Met steeds op hetzelfde aambeeld te
kaasmarkt te Schagen, ofschoon het wel
gezegd mag worden, dat de burgerij dat een
grooten zegen voor de plaats zou noemen, neen,
het hoofddoel is: vrij te komen van de hooge
wik- en weegloonen, en ik onderschrijf vol
komen het woord van onzen secretaris, den
heer M. Visser, waarmede bij zijn rapport over
onze werkzaamheden eindigde: in het voort
bestaan der Schager kaasmarkt ligt de waar
borg om te komen tot de verlaging van de
hooge wik- en weegloonen.
De Schager markt is, dat is waar, niet ruim
bedeeld met kooplieden, het gevolg van het
verbond der groote kaaskopers. Maar in 1904
houdt die boycot op. Laat ons dus alle krach
ten inspannen, om een macht te formeeren,
die achter ons staat en ons in staat zal stellen'
de Schager markt in stand te houden,
n 46 8tellen nogmaals op den voorgrond de
„„tete der hooge wik- en weegloonen, dat
schuld is het «rrnnft doel en in de Schager markt
om den strjjd, die al zoovele
jaren en jaren is gestreden, tot een goed einde
te brengen.
Eeuwen zijn er gepasseerd waarin de boe
renstand steeds
heeft betaald
stilzwijgend schot
voor de steden, maar
van berusting is voorbij en de
beginnen wakker te
van
en lot
de tijd
menschen
2438.831/!, het batig saldo dus
v j De aanklager doet thans een omslach-
Van de leden was aan verzekeringspremiën i tig verhaal van een avondbiieenlrnrW te
ontvangen een bedrag van f 902 aan .te avunuoyeenKomst ln
schade geleden een bedrag van f 784.02'/f e taveerne, waarbij Wouter Klaeszoon
dus 81.4 van de ontvangen premiën. w boven zijn bier was geraakt, de
Van niet-leden was aan verzekeringspremiën Schagers toen schandelijk had atfrehaald
tongval
verraadt, het woord
Uit de rekening van den penntegmeester' &eBPr]°'i®D; dat door een vreemde!"
den heer W. Roggeveen Cz., bleek, dat het v°egde bij er verontwaardigd bij
fa9F.RR mAa °p 1 Januari 1902 bedroeg Nu, de aangeklaagde, wienB
Lï hetw' T de leden duide,1Jk d®" Vries
over net jaar ïyui f 265.60, das het zuiver KAlrnmon i z. i
saldo was f 2300.09 r daarbij het saldo bekom1e.n h®effc> komt bij tegen de laatste
over het jaar 1902, f 87.38"/*, dus op l Janu- °Pmerkwg krachtig in verzet. Zeker hij
fr2387.47>/WaS 8ald° d6r vereeniging J00nde tot ,voor korten tijd in de Kuin-
De finantiëele commissie der vereeniging ren tr0UW
besta inde uit de heeren K. Jonker A J T Schagen en
Geertsema en Jb. Zijp Hz., adviseerde' bij feeft hlJ niet eerlijk uen scnout vier te te
monde van den laatste tot goedkeuring der I den bode één penning betaald en T °ren*6n-
De heer Zyp bracht tevens een waardee- -
V.a°.drk ,aan,den P^ingmees- 18 niet uit trots, dat hij van hondkn
Zich OD dit poorterrecht beroept. (De hoDden
gerecht voorbijgegaan, als op eenmaal
de wonden der verslagenen een weinig be
ginnen te bloedenEen doodehjke
bleekte overdekt het gelaat desgenen
die het laatst de dooden heeft aangeraakt.
Zijn knieën knikken en schoon hij
stamelend zijn onschuld uit, niet één
gelooft hem Plotseling heeft de afschuw
een wijden kring om hem gemaakt. Zelfs
zijn eigen bloedverwanten verachten en
ontwijken bem. Het Godsoordeel beeft
te duidelijk vesproken en onmiddellijk
maken zich des schouten dienden van
hem meester. Weldra zal een vreeselijk
doodvonnis aan hem worden voltrokken.
Tl i. Ve dlG goeie ouwe
Leve domheid en bijgeloof!
Mijnheer de Redacteur I
gezwo- het^C" 8J6 ZOud^ miJ verplichten met
j- ivolgende o
diens Heer P hondenliefhebbers
onder de aandacht van
en dierenbeschermers
cvncmugen voiaaan aan de scheoenen "V""? van een waro gebeurtenis
ter voldoening van zijn poorterrecht? 1 dL™"''" /e,b,efu Zeker muzikaal
t Is natuurlijk niet uit trnte te. n:_- 1 P.' zlJn de liefhebbers en eigenaar.,
ter voor zijn uitstekend beheer.
Het bestuursvoorstel, om aan de leden 25
cte. te restitneeren voor elk door de leden in
1902 verzekerd rund, wordt aangenomen
Door de heeren Zijp en Geertsema worden
eigenaars
eluk
aanklacht, tegen hem HnLT r T' ^et .heugelijk nieuws,7a"t
- te TOn hBl
van
begrijpt, dat
maar
