Jndkhe flotlirasufn.
LANDB0UWHU1S
Feestartikelen
KACHELS en PLATEN.
i
P. KOLLES,
Turf- en Kolenbakken.
NIGHTCAP.
voor
Salamanders,
KOSTER St,WJGLAMA, SGHAGW.
kaasmarkt, alkmaar,
PASSENDE CADEAUX, als;
ALKMAAR, ZAADMARKT A 79.
Advertentie n.
mooi, 8tilwerkende NAAIMACHINES, met prachtige kasten
SCHAGEN. Wed. H.
NAAST HEN HEER NICO VAN VUURE.
Dorsclimachines voor hand- en paardekracht
uit de fabriek van Ph. Mayfarth.
Meelmolens voor huishoudelijk gebruik. -
Waschmachines van af 10 guldeii
Lage doch vaste prijzen.
IJK IJIB^CTIK,
Vertegenwoordiger J. Wonder P7,
SCHIEDAMMER
de FRIK»,
te Schagen.
VüLEMMERS.
Concurreerende prijzen. Prima qualiteiten.
nen op vijftien ronde steenen Pilaren. Deze
Kerk, die van binnen en buiten wsl onder
houden wordt, is binnen 's werks Honderd-
vierentzestig Voeten lang, Twee-entzeven
tig en een halt Voeten wijd en Zeven-ent
zeventig en een halt Voeten hoog. De
Toren die geheel van Steen is, stak van
ouds Twee-en-twintig en een halve Voeten
boven de Kerk uit, behalven een kleine
houten Spits. In den jaare 1617 begon
men hier een sierlijken Agtkanten spits op
te bonwen, die in den jaare 1619 voltooid
werdt, ter hoogte van ruim vijftig voeten, zoo
dat de Tooren tegenwoordig Vijf- entzeven
tig Voeten boven de Kerk uitsteekt. De
geheele Tooren is ruim Honderdvijftig
Voeten hoog en heeft drie ommegangen,
waarboven een Peer en Gulden-Appel met
sierlijk lofwerk geplaatst is. In den jaare
1660, werdt in deze Kerk en pragtige
Predikstoel gezet, waarvan inzonderheid de
Kap voor een Meesterstuk dier tijd ten
aanzien der Konst gehouden wordt. Men
vindt hier verscheiden aanzienlijke Graf
steden der Heeren en Vrouwen van Scha-
gen, waar onder uitmunt de Graftombe
van Heer Jan van Schagen en zijne Ge-
malinne Anna van Assendelft, geheel van
zuiveren Toetsteen, met derzelver Afbeeld
sels levensgrootte, en zestien Wapens hun
ner Heerlijkheden. Hier is ook een goed
Orgel, ook zijn er zeven Kerkkroonen.
Ten noorden der Kerk aan 't Marktveld
staat het Vischhuis, een klein, doch sterk
steenen Gebouw, met blaauwe, gladde Pan
nen gedekt, en van alle bekwaamheden
voorzien, tot het markten van Zeevisch, die
hier overvloedig aangebragt wordt. Hier is
ook noch een bjjzonder Vertrek tot een
Corps de Guarde voor de Wagt.
Het Weeshuis staat agter aan het einde
van de Hooge Zijde. Het was weleer een
Klooster, doch werd in den jaare 1577 tot
Weeshuis veranderd.
De Waag wordt gehouden op de Hooge
Zjj de, doch heeft geen afzonderlijk Ge
bouw.
De Roomsche Kerk, die door een
Wereldsch Priester bediend wordt, staat
mede op de Hooge Zjjde. Van ouds was
hier noch een Roomsche Kerk op de Laage
Zijde van 't Noord, doch deze is voor
eenige jaaren afgebroken.
De Ingezetenen van Schagen geneeren
zig veel met den Landbouw. Doch men
vindt er ook noch eenige Messenmaakers,
zijnde de Schager Messen van ouds zeer
vermaard geweest. Behalve de gewoone
Burgerneeringen en ambachten, zjjn hier
ook vier looijerjjen en verscheiden Zilver
smeden.
Schagen wordt geregeerd door den
Baljuw, die ook in de civile Rechtbank
schout is, vijftig vroedschappen, drie Bur-
gemeesteren, zeven Schepenen en een
Secretaris. Het Getal der Vroedschappen
kan egter zelden Veertig haaien, wordende
het zelve nooit vol gehouden en bestondt
onlangs maar uit Dertig Persoonen. Jaar
lijks, op Nieuwjaarsdag, komen zij in 't
Koor der Kerke bijeen, en worden de ver
schillende bestuurderen gekozen, (op de
wijze als voor korten tijd geleden, beschre
ven in het laatste opstel van S. J. van
Heijstervelt.)
Het Wapen van Schagen is een Witte
Roos op een Rood Veld met vier Witte
Lelijen omzet, en wordt gehouden door
een geharnast Man.
woners er maar sjofeltjes uit, een groot
verschil toch met de kooplieden op Su-
matra 1
In het wit gekleede Chineezen brengen
katoentjes en inlandsche kleeren ter markt,
terwijl ook deftige Arabieren met kalmen
tred, in het volle beset hunner waardigheid,
komen aanstappen. Die heereD hebben de
eigenaardige gewoonte om op marsch
steeds te prevelen. Of ze dan bidden of te
wel hun winstkansen berekenen, zou ik
heusch niet durven zeggen, doch wèl weet
ik, dat de Inlander hem altijd vreest,
dikwijls eerbiedig maar toch nimmer wer
kelijk genegen is. Als onze „Kromo" het
maar wist, dat alle woekerwinst ten strengste
door den Arabischen Profeet is veroordeeld,
dan zou zeker ook die dwaze eerbied wel
wat minder worden 1 De echte Arabieren
toch, d.w.z. de lui, die hier regelrecht van
Hadramaut aankomen, zijn over 't alge
meen ware bloedzuigers en heel wat ge
vaarlijker voor den dommen Javaan, dan
de Chinees, hoe sluw die ook zjjn moge.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
XXXV.
Meester-Cornelis is vooral bekend om
zijn drukke „passar Kemis" (Donder-
dagsche markt), waarbij de passars van
Batavia haast niet in vergelijking kunnen
komen. Lang voor zonsopgang reeds, gaan
dan de Inlanders van ver uit den omtrek,
met pak en zak beladen, op marsch, daar
bij meestal vergezeld van vrouwlief en de
kleinen. De jongste telg der familie maakt
den tocht ook meê en wel zeer gemakke
lijk, achter op den rug van mama, handig
bevestigd in een slendang (doek), de armp
jes om moeders hals geslagen.
Aan zwiepende „pikolans" (bamboedraag
stokken) torsen de Kromo's hun koopwaar
en het gaat daarbij steeds op een eigen
aardig sukkeldrafje. Drukke gesprekken
worden niet gevoerd, ook loopen zjj niet
naast, maar achter elkaar.
Over 't algemeen zien de kampongbe-
Onmiddellijk bjj na had hij antwoord op zijn
vraag bekomen.
Het was voldoende, dat zjj ervoer dat
hij vrjj was, om het beetje kiemende liefde
in haar hart te verstikken.
En de gewone menschen hoogmoed kwam
bjj haar, en hield hem dadelijk prinsen en
grootvorsten voor, en herinnerde er hem
aan, dat hij een proletariër was.
SiddyOlga beiden hadden ze haar
kaarten in de hand en speelden haar spel,
zooals haar opvoeding haar dat had geleerd.
Waar was het onderscheid Er was er
geen.
En een smartelijke trots vervulde hem....
dat hjj zich geen oogenblik door deze Olga
had laten bedriegen haar geen oogenblik
had geloofdgeen oogenblik
Vooruit maar weerook over deze
ervaring heen. Vooruitzich niet laten
ophouden, tenminste niet door eene vrouw.
Nu, in deze ljjdensure, bekende hjj het
zichzelf, dat zjjn ziel op weg was geweest
naar dit heerljjke, mooie, lachende
schepseltje.
Harten, die nog in smart om een verloren
liefde lijden, zijn fijner, ontvankelijker, ge
voeliger, dan gezonde en gelukkige harten.
Hoe goed had hem dat vroolijke, klank
volle lachen gedaan, hoe had het schitteren
harer oogeD hem, als ware het zonnelicht,
verwarmd en gekoesterd.
Maar hjj had zichzelf bewaakt. Hjj had
het steeds geweten, dat het einde zou zjjn,
zooals nu werkeljjk was gebeurd.
Gelukkig de ongeloovigen. Zjj kunnen
niet door de ruïnes hunner altaren begraven
worden.
En Wigus Hennegall zat den h&lven nacht
Als een staaltje van woeker, vertelt
dokter Tehupeiorij ons van eene Indo-Eu-
ropeesche dame, de weduwe van een assis
tent-resident nog wel, die aan zoo'n Ara
bier een schuld heeft van f 500, en in haar
verregaande onnoozelheid nog o zoo dank
baar is, dat die ellendeling haar toestond,
om als rente geregeld f 25 per maand af
te betalen. Het goede mensch is daar nu
reeds drie-en-een-half jaar meê bezig en
haar schuldbekentenis is nog steeds van
volle kracht 1
Waar zoo'n getulbande woekeraar op
eene dergel jjke wjjze met eene Europeesche
i christenvrouw durft handelen, daar behoef
ik U wel niet te zeggen, hoe of hij tegen
z'n domme geloofsgenooten optreedt.
Toen ik nog luitenant te Batavia was,
heb ik zoo'n sinjeur zijn kunsten eens in
gepeperd. Mijn huisbediende Ali had n.1.
bjj een Arabier een mooie „kain" (gebatikte
doek) gekocht en wel op afbetaling 4 f 5
's maands. De doek was slechts 15 pop
waard, maar de sluwe schacheraar had bij
den koop bepaald, dat hij, als vergoeding
voor zijn lange wachten, gedurende tien
maanden telkens f 5 zou komen innen.
Plotseling werd ik overgeplaatst naar
Atjeh en mijn stomme, doch eerlijke jongen
vroeg nu „poorskot" (voorschot), om de
achterstallige vijf maanden in eens te kun
nen afbetalen.
Onmiddellijk besloot ik, dien woekeraar
eens ferm op zjjn plaats te zetten en ik
zeide Ali, dat hjj den Arabier maar moest
roepen, want dat ik hem gaarne persoonljjk
het nog ontbrekende zou bijpassen. De niets
kwaads vermoedende zoon van Hadramaut
kwam al spoedig opdagen. In bijzjjn van
den jongen liet ik hem de zaak uitleggen
en toen ik hem daarop verweet, dat hij op
die manier de Inlanders uitzoog, begon hij
fijntjes te lachen en zeide, dat het toch
eerlijke handel was. Zijn valsche grjjns
maakte me woedend en ondanks den doods
angst van Ali, greep ik mijn karwats en
betaalde den jankenden Arabier eerljjk het
ontbrekende geld op zeker lichaamsdeel uit.
Den volgenden morgen vertrok de boot
naar Atjeh en Ali stak zijn vrees voor het
noodlottig gevolg, daar ginds op het oor
logsterrein, niet onder stoelen en banken.
Hij ging echter meê en ondervond toen
tot zijn verbazing, dat Allah bljjkbaar
onverschillig bleef voor mijne, in zijne
oogen zoo heiligschennende daad 1
Gelukkig durfde de Arabier geen klacht
indienen, want anders hadden het dure
klappen voor mjj kunnen worden. De
boete van f25 zou nog wel te dragen zijn
geweest, doch de kosten van het geding
loopen in de Oost altjjd ontzettend op.
Tegen 8 uur krioelt het van volk op de
„passar," van kooplui zoowel als van koop
lustigen. De kampong-inlander in zijn ar
moedige plunje maakt een scherp contrast
met de soms zoo bont opgedirkte, sterk
geparfumeerde dametjes van inlandschen
en Indo-Europeeschen bloede. De sarong
en kabaja flatteert die geblankette wezen
tjes anders wel. Al heupwiegend, verliefd
lonkend, bewegen die dochteien Eva's zich
tusschen de massa passargangers.
Hier en daar merken wjj een corpulente,
echt Indische „njonja" (mevrouw) op, die,
in gezelschap van baboe en kokkie [van
kinder- en keukenmeid], hier haar lust tot
uiterlijk vertoon, alsmede de behoeften van
haar „goedang" (keukenkast) komt bevre
digen. Dat Meester Cornelis een vrjj groot
aan zjjn schrjjftafel en werkte
Den volgenden dag, dadelijk nadat hjj
in de gaarkeuken zjjn ontbijt had gebruikt,
ging hjj weer naar huis terug en kleedde
zich aan voor een bezoek bjj prins Bolko.
Voor een paar weken zou dit bezoek, en zjjn
weifelen over allerlei vragen over etiquette
enz., hem zenuwachtig gemaakt hebben.
Nu dacht hjj niet meer aan die neven
zaken, maar slechts hieraan zal ik er beter
van worden, of verlies ljjden Zal mjjn tijd
nuttig besteed zijn, als ik tegenover dezen
jongen man half als opvoeder optreed
Zeker heb ik er winst bij, want als men
anderen leert, leert men ook zelf.
Hjj werd dadelijk toegelaten. Prins Bolko
bewoonde met zijn begeleider, een zekeren
mijnheer Mandock, drie kamers op de tweede
verdieping. De middelste dezer kamers was
i tot salon ingericht en daar moest Wigus
een paar minuten wachten.
Eerst verscheen mijnheer Von Mandock
een slank man, met deftig gezicht en lang
zame bewegingen.
Mjjnheer Von Mandock verontschuldigde
den prins. Zjj waren juist van de ontbjjt-
tafel opgestaan.
De beide mannen wisten niet, wit met
elkaar te praten. Tenslotte vroeg Wigus
naar de plannen van den prins, en of mjjn
heer Von Mandock geloofde, dat de prins
de geheele geschiedenis van Florence wilde
hebben voorgedragen,
Om Godswil neen. Niet te veel. Wel
was de wensch van zjjne hoogheid den
hertog, dat zijn neef, prins Bolko, met nut
en voordeel een reis deed. Professor Durban
had eenige aanduidingen gegeven, hoe dat
kon geschieden. Eenige mooie figuren uit
garnizoen heeft, zien we aan de vele mili
tairen, die bljjkbaar niet mede uitgerukt
zjjn, en ook de u reeds bekende boaja's
van Batavia ontbreken niet op 't appèl.
Daar men in Indië nu eenmaal gewoon
is te tawarren (af te dingen), zoo zijn de
gevraagde prijzen daarop berekend en
meestal 100 te hoog, zoodat dan ook
bjjna iedere koop tot een levendige discussie
aanleiding geeft. Het lawaai en vooral de
eigenaardige onsamenhangende rjjmelarij
van den Hollandschen marktschreeuwer,
ontbreken hier eohter. Wel hoort men
overal den Chineeschen rammelaar, waar
mede de „staarten" de aandacht van koo-
pers en koopsters willen trekken.
Op zoo'n Indische „passar" kan men nu
zoowat van alles en nog wat krjjgen
sarongs, krissen, hoofddoeken, muilen,11 rin
gen, armbanden, pajongs (parasols), horloges,
korans (Mohammedaansche bijbels), groen
ten, bijspjjzen voor de rijsttafel, karbouwen-
vleesch, kippen, geiten, eieren en vooral
i ook niet te vergeten, de zoo onaangenaam
riekende „ikan kering" of te wel gedroogde
visch.
De tram voert ons al pratende dwars
j door het vroolijke „Meester," zooals het
hier in de wandeling genoemd wordt.
Het wemelt op den grooten weg thans
van militairen, meest jonge Javaantjes van
het Depótbataljon.
Bjj zoo'n Depót worden n.1. de recruten
ingedeeld om gedurende 6 4 8 maanden
gedrild te worden en eerst daarna over te
gaan bjj de z.g. Veldbataljons, waar de
soldaat zjjn eigenlijke oorlogsopleiding
krijgt.
Meester Cornelis heeft verder een Kader-
school tot vorming van korporaals en onder
officieren, terwijl er ook een cursus is voor
sergeanten, die naar Kampen willen om
daar voor Intanterie-officier of Kwartier
meester te worden opgeleid.
Vroeger kon men hier aan die z.g. Mi
litaire School den luitenantsrang bereiken,
doch thans moeten de jongelui eerst een
tijdje naar Holland, wat vooral op de hier-
geborenen gunstig werkt.
Ik ga in 't geheel niet meê met hen,
die de oude regeling terug wenschen. In
tegendeel, zoowel voor Inlanders al Indo's,
acht ik een tijdeljjk verbljjf in Europa
meer dan heilzaam.
Meester Cornelis ontleent zjjn naam aan
een militair bouwmeester onder Daendels,
die in 1810 hier een geretrancheerd kamp
aanlegde, dat echter 26 Augustus 1811
reeds door den Engelschman genomen werd,
waarop de Brit tjjdeljjk meester van Java
was.
Daar aan onze rechterhand passeeren
we thans tal van nette officierswoningen en
ook de toegangen tot het militaire kam
pement.
Links zien we het exercitieterrein, waar
juist de jongelui van de dokter-djawaschool
een voetbalmatch houden tegen de club
van „Meester"
Plotseling wordt het snel duister. Sche
meren doen we hier in Indië niet. Zóó is
't nog vol dag, en binnen 't kwartier zitten
we in stikdonker.
Gelukkig hebben we nog net alles van
den weg kunnen zien, want we zjjn thans
bjj ons doel Gang Boenggoer en stappen
uit, om den laatsten avond van ons ver-
bliji op Batavia gezellig te boomen in de
kleine eenvoudige woning van onzen dokter-
djawa.
Lt. Clockener Beodsson b. d.
Batavia 30 Juni 1903.
Voor het aanstaand Wt. HfiOolflflwICCHt ontvangen een groote sorte^
vanaf f 2«.— tot f 40—
Mooie collectie MOFFEN en BOA's van de goedkoopste tot de beste socm
DAMES-BLOUSEN en COS1VÜMROKKEN
complete Costumes vanaf f 1 t 'JtH.
Alle soorten Boezelaars en Handschoenen.
Een nieuwe en groote sorteering Wollen lleeren-Over hemden, Zijden Cachen
Handschoenen (ook glacé), Fronts, Boorden en Dassen.
Alles tegen concurreeronde prijzen.
V e r huu r m a q a z y n van
Magazijn van
voor het a.s. St Nicolaasfeest.
Een groote en fraaie sorteering
8nrprises ontvangen.
Aanbevelend, löfl. P» d0 OfESiUW)
Kanaalweg 96, HELDER.
van
Puike oude
GENKVER,
MERK:
Verkrijgbaar bij
P. S Als bewijs van echtheid is
cachet en kurk steeds voorzien van
den naam der firma P. HOPPE.
de geschiedenis, wat treffende voorvallen,
zoodat men wist meê te praten, als in het
een of ander gezelschap b.v.Florence het punt
van gesprek uitmaakte. De hertog was zoo
goed met alles op de hoogte, dus gaf het
steeds krakeel, als prins Bolko het een met
het ander verwisselde.
Toen trad prins Bolko binnen, een blond,
flink, vriendelijk jongmensch. Met zjjn
blauwe oogen keek hjj Wigus opmerkzaam
aan, reikte hem de hand, en met een glim
lach om zjjn lippen zeide hjj
„U zult het toch niet 41 te ernstig met
mjj opnemen, wel doctor Niet waar, meer
een prettig onderhoud, dan wel een geleerde
voordracht."
„Zooals uwe hoogheid dat verkiest."
De prins noodigde hem uit, te gaan zitten.
Dan verklaarde hjj met levendigheid,
dat zjjn oom, de hertog, het maar niet kon
begrjjpen, dat een man zich in de aller
eerste plaats interesseerde voor den mili
tairen dienst, voor de sport en de jacht.'
Die had zich in het hoofd gezet, hem,
Bolko, het hooge genot der wetenschap te
doen smaken. Daarom deze Italiaansohe
reis, daarom in elke groote stad geleerde
voordrachten over het schoone verleden.
Maar dat liet zich Goddank ook nog wel
een beetje practisch en aangenaam inrich
ten. Hjj had al reeds gedachtwanneer
mjjnheer Hennegall eiken middag, van 3
tot 5 uur, met hem samen eens galerjjen,
paleizen en kerken bezocht en hem daarbjj
kalmpjes-aan al het noodige dat hjj weten
moest, vertelde
Wigus moest lachen. Eigenljjk kon hjj
zich met dezen vorm het best vereenigen.
Hjj zag dan zelf alles, wat er te zien was
Bekroond
op de Tentoonstelling te
Groningen 1903.
Het verbruik aan bruin
kolen-briketten voor het
verwarmen van een ver-
trek van 80 M.8 bedraagt
bij deze kachels pl. m.
10 cent per 24 w.
o
Calorifères,
Ijzerhandel „DE KLEINE WINKEL."
Graan-, Zaad- en Mleeltmnciel,
Veevoeder en Grutterswaren.
DONDERDAGS te SCHAGEN bij den heer W. ROGGEVEEN Cz. -
en wat hjj zich tot dusverre had moeten
ontzeggen.
De prins was bljjkbaar verheugd, geen
pedant geleerde ontmoet te hebben. Hjj
erkende, dat hjj daarvoor wel wat vrees
gekoesterd had, omdat professor Durban
Hennegall had aanbevolen.
„Aan deze aanbeveling van professor
Durban kom ik langs een omweg. Professor
Durban heeft bepaald mjjn leermeester,
professor Wallraven, een dienst willen be-
wjjzen."
„O ja, Wallraven Mevrouw Wall
raven is hier. Zjj woont met de dames
Soniakow Wallraven wordt hier spoedig
verwacht
„Uwe hoogheid is uitstekend ingelicht,"
zeide Wigus, zonder zjjn verwondering te
kunnen verbergen.
Het gelaat van den prins werd met een
donkeren blos gekleurd.
„Ik houd heel veel van mevrouw Sonia
kow," zeide hjj, „wjj schrjjven elkaar zoo
nu en dan eens. Kent u mevrouw
„Nog niet. Ik zal vandaag aan haar wor
den voorgesteld."
„Zeker dat weet ik En mejuffrouw
Soniakow, kent u die ook nog niet?"
„Toch wel. Reeds lang. Heel goed."
iiAhja, zij is zeer intiem met de
Wallravens. Het gaat haar toch goed
„Zoo het schjjnt
Wigus hoorde het heel goedde stem
van den prins beefde een weinig. Hjj was
onvrjj geworden sedert hjj over Olga sprak
Wat beteekende dat?
Nu zeide de prins: „Dus morgen voor
het eerst Ik verwacht u om drie uur. De
practisohe vragen zal mjjnheer Von Mandock
met u bespreken."
Wigus voelde, dat het onderhoud hier
mede was afgeloopen en ging heen. Eers'
had hjj van deze ontmoeting een aange-
namen indruk ontvangen en tot zichzelf
gezegd, dat hjj een onbedorven, eenvoudig
jongmensch had ontmoet, die met 46
waardigheid, die een prins pleegt op t®
houden, nog maar slecht overweg k°n. y
dacht hjj er alleen over na, waarom 46
prins rood en verlegen geworden was, toen
er sprake was van de Soniakow's.
Zjjn verbittering werd er nog gr0,0Hr
door, ofschoon hjj zichzelf steeds voorhiel4!
dat de verhouding tusschen den prins en
de dames Soniakow hem toch niets aanging'
Toen hij op weg naar de villa van 46
dames was, om daar als gewoonlijk te ga8j|
dineeren, dacht hjj er over na, hoe hij z'c„
zou gedragen, om Olga te toonen dat nll
zich van de berekende lonkjes en lachjef
van een vrouw niets aantrok en dat MJ
haar vanaf het eerste oogenblik had doo
zien.
Maar hjj vond Carolyne alleen en ziln
teleurstelling was groot. J
Hij was gewapend gekomen en daar f
nu niemand, tegen wie hjj het zwaard zijn®
bitterheid, van zjjn ongeloof kon richten.
Het was hem in 't geheel niet in
gedachte gekomen, dat de beide da®
haar huishouden wat zouden scheiden,
Olga's moeder gekomen was en ook
geheimraad werd verwacht.
Carolyne wilde nu alles weteD,
zjjn vertrouwen.
WORDT VERVOLGD-
