granltuicl-arlie.
I u i s 11 r s.
Zondag 22 November 1903.
47ste Jaargang No. 3891.
TWEEDE BLAD.
FEUILLETON.
34.
Arrondissements- Recht
bank te Alkmaar.
Zitting van Dinsdag 17 Nov. 1903.
OIIRAIVT.
00000
Zaterdag 14 Novemlnr sprak in het lokaal van
den heer Kist te Zuid-Scharwoude de heer F. U.
S c h m i d t van Amsterdam, met bet onderwerp
„De plicht van het oogenblik." Spreker
was daartoe nitgenoodigd door de afdeeling Langedyk
van den A Igemeenen Nederlatidfchfn Geheel- Onthouders
Bond. Het niet talrijke pnbliek bestond bijna geheel
uit leden van bovengenoemde afdeeling, zoodat de
vergadering meer het karakter droeg van cursus
vergadering.
Spreker begon met te conatateeren, dat zich de
Geheel-Onthoudersbeweging op dit oogenblik in een
gelukkig stadium bevindt. Elke propaganda, elke
beweging toch gaat te niet of verflauwt Bterk, wanneer
ze blijft bij theorieën, wanneer zich niet nu en dan
in de praetijk de gelegenheid voordoet, om te trachten
die theorieën te verwezenlijken, om een stapje vooruit
te doen naar het ideaal. De strijd om het algemeen
kiesrecht, haalde spreker o.a. aan, die reeds zoolang
bestaat, flikkert hel op, nu door de indiening van de
wetsontwerpen van sociaal-democraten en vrijzinnig-
democraten, die strijd wordt werkelijk een strijd om
het algemeen kiesrecht, 't Is noodig voor elke
beweging, dat zooiets gebeurt.
In deze gelukkige omstandigheid bevindt zich nu
de Geheel- Onthouders-beweging door de indiening
van het Wetsontwerp tot herziening van de Drankwet.
Spreker stelt zich voor, hedenavond dit wetsontwerp
in zijn voornaamste bepalingen en de waarde eivan
voor de Geheel-Oothoudersbeweging nader toe te
lichten.
Behalve de gewone vergunning voor Blerke dranken
is er nu ook een vetlof noodig voor bierhuizen,
wijnhuizen, melkinrichtingen, Geheel-Onthouders
koffiehuizen, enz. Dit heeft natuurlijk groote voor
deden.
1. Het vetlof k-n geweigerd worden. Hoeveel
bierhuishouders(sters) zijn er niet, wien het recht
eigenlijk ontnomen moest worden, door de vele
bijbaantjes, niet noodig in deze vergadering nader te
qnalificeeren
2. Er worden groote eisohen gesteld aan de
inrichting der lokalen, straks nader te bespreken.
3. Een gegeven verlof kan ook ingetrokken worden.
Deze bepalingen zijn zoo mooi, omdat hierdoor
aan den claadestienen verkoop, nog gevaarlijker dan de
vergunning, een gevoelige klap wordt gegeven.
Duizenden heeten bierhuishouders, maar zyn
tegelyk heimelijke tappers, zóó, dat zelfs Mr. W. A.
Paap, de advocaat der tappers, verklaarde Clandestiene
drankverkoop bij bierhuishouders is algemeen.
Op overtredingen zullen zware straffen staan wordt
een hierhnishouder in 5 jaar tijds 2 maal wegens
overtreding gestraft, dan wordt zyn verlof terugge
nomen eene gunstige tegenstelling dus met den
huidigen toestand, waarbij de winsten van clandestienen
verkoop ruimschoots de zeer geringe boeten dekken.
Aan de gelegenheden van vergunning en verlof
worden vele eischen gesteld
1. Het lokaal moet liggen gelijkvloers. Bovenzalen
zullen geen plaatsen van vergunning meer zijn.
2. Het lokaal moet liggen aan den openbaren weg.
3. Het uitzicht (inzicht) van den openbaren weg
moet geheel onbelemmerd zijn, dus geen gordijnen,
horren, jalonzieën, matglas, gekleurd glas en dergelijke.
Dit laatste juichte spreker vooral hartelijk toe
wegens de vele ongerechtigheden achter al die ge-
zichtbelemmerende zaken, behalve borrel of potje
bier.
Spreker constateerde het verblijdende feit hier, id-
stemming te vinden bij alle groote bladen. Het
Nieuwsblad v. Nederland maakt hierop een trenrige
uitzondering, maar, zegt spreker, op de vierde pagina
vindt men de verklaring van die jammerklachten over
kroegongezelligheid op de eerste pagina en wel in de
talrijke drankadvertenties kroegmuziekinstrumenten,
aanvragen van knappe kellnerinnen boven 23 jaar, etc.
Voor het toezicht op de inrichtingen dient een
afzonderlijke drankwetinspectie en een commissie van
mannelijke meerderjarige ingezetenen. Spreker be
jammerde, dat de vrouwen, toch zoo na 'in de drank-
quaestie betrokken, hiervan geheel buitengesloten waren.
Na dit alles is het geen wonder, dat de kroeg
houders protesteerengeen wonder, dat, wat in jaren
niet geschiedde, op de vergaderingen voor de drankwet
actie de toppers in hefiig debat komen. Voor de
de Geheel-Onthouders is dit zeer ve,blydend, want
het is een teeken, dat de tappers bang worden, al is
dit wetsontwerp, wat één van hen beweerde, slechts
een handvol lucht.
Zeer juichte spreker toe het verbod, looneD uit-te
betalen in kroegen, wat werkelijk een zegen voor den
arbeider zal worden. Wel verbiedt dit wetsontwerp
ook, dat sommige personen in het schippersbedrijf
tegelijkertijd vergunninghouder ziju, maar doelmatiger
ware het geweest, paal en perk te stellen aan den
schandelijken toestand, waorby kroeghouders de tus-
schenpersonen zijn tusschen werkman en scheepsbe
vrachter, een toestand die alle eigenschappen heeft van
drinkdwang.
Roman van
IDA BOY-ED.
00000
Dat hij óók by dit gezelschap zou zijn
geweest, als hij zelf Carolyne niet had af
gezegd, dat viel Wigus zelfs niet in.
Met groote, brandende oogen keek hy
Nooit, zoo scheen het hem toe, hadden
Olga en Carolyne zoo onbevangen met hèm
gelachen en gebabbeld, als zy nü deden.
Het scheen, als behoorden die vijf daar
onafscheidelijk bij elkaar. Hij was daarvan
uitgesloten.
Nu trad een oude vrouw op het tafeltje
toe en bood rozen te koop aan.
Een ongelukkig toeval wilde, dat die
gebogen, beenige gestalte en het rim
pelige gelaat van deze vrouw hem aan
zyne moeder herinnerden.
Mevrouw Soniakow zond 't arme oudje
met een gebaar van ongeduld weg.
Wigus sidderde. Dat was voor hem een
waarschuwing.
Hy stelde zich zijn oude moeder voor, die
eenvoudige, nederige vrouw, ia dezen schit
terenden kring.
Dat was onmogelyk. Dat was belachelyk
of een marteling voor allen maar
het meest voor zijne moeder.
Er bestaan dingen, die men nooit ver
binden kan twee werelden
„Ik behoor tot de uwe, moeder 1" dacht
iijj trotsch.
Gelukkig brengt dit wetsontwerp ook nog iets meer
beschermende bepalingen voor onze kinderen. Personen
beneden 16 jaar zullen niet dan onder geleide van
ouderen een drinkgelegenheid mogen binnengaan.
Zij 't al geen groote, spreker noemde het toch een
vooruitgang. Gaarne zag spreker deze bepalingen uit
gestrekt tot de bierhuizen en de leeftijdsgrens ver
schoven tot 18 jaar. Ieder weet toch, dat tusschen
16 en 18 jaar een dor gewichtigste levensperioden ligt:
de overgang van grooten jongen tot jongen man. De
Nederlandsche Onderwijzers Propaganda-Clnb [voor
drankbestrijding] trachtte reeds vroeger met een adres,
waarop 5000 onderwijzershandteekeningen en 10000
handteekeningen van andere personen, de regeering te
bewegen, te verbieden om personen beaeden 18 jaar
alcoholhoudende dranken te verstrekken. Dit
lijkt in Holland, met zijo ingekankerde drinkgewoonten,
wel wat kras, doch in sommige Amerikaansche staten,
en in Europa in het op drankbestrydingsgebied zeer
geavanceerde Finland, gelden dezelfde bepalingen voor
mannen van 21 jaar.
Spreker herinnerde even aan het bekende feit, dat
er op dit oogenblik 8000 vergunningen zijn boven
het wettelijk maximum. In ronde cyfers mochten er
zijn 16000 en we hebben er 24000. In het ciitieke
jaar 1901 heeft de regeering niet doorgetast.
In groote trekken deelde spreker na mede het stelsel,
volgens 't welk minister Borgesins het aantal ver
gunningen wilde terugbrengen tot het wettelijk
maximum.
Minister Borgesins huldigde daarbij het z. g. n.
ufmakingssysteem, door in eens tot het maximum
terng te gaan. Wie in 1881 zjjn vergunning had,
zon dit levenslang behoaden, doch die na 1881 het
vergunningsrecht ontvingen, kwamen in den over
gangstijd en hun kon dat recht in 1901 ontnomen
worden. In 1901 zou dan natuurlijk het aantal ver
gunninghouders, die het recht reeds in 1881 hadden,
minder zijn dan het maximum. Den overigen zou dan
lydeljjk het reeht worden ontnomen, en uit hen, die
zich dan weer aanmeldden het getal aangevuld
worden tot het maximum. De vergunningen zouden
by opbod worden verkocht en uit de opbrengst de
overschietenden sehadeloos worden gesteld. Bij de
lappers vond dit voorstel natuurlijk een heftig verzet.
„De regeering wilde 8000 tappersgezinnen broodeloos
maken 1° Ook den Geheel-Onthouders was dit middel
wel wat al te kras.
Deze regeering wil hetzelfde doel bereiken, doch
langs den geleidelijken weg en wel door het z. g.
uitstervingssysteem. Er mogen geen nieuwe vergun
ningen worden gegeven, terwijl door den dood vao den
vergunninghouder de vergunning vervalt, toidat het
maximum bereikt is. Eene zeer billijke regeling dus,
temeer daar tot 1910 de wednwe bij den dood van
den man-vergnnninghonder, de vergunning mag over
nemen en eveneens levenslang behoudenDesniettemin
komen uit tapperskringen de heftigste protesten onder
de lenzede regeering wil duizenden tappers bfoodeloos
maken. De Geheel-Onthouders daarentegen jirchen dii
stelsel, al is het ook van langen adem, zeer toe.
Het wetsontwerp maakt ook tnogeljjk de invoering
van het Gotheuburger stelsel. Wel past dit niet in
het Geheel Onthouders-beginsel, daar het is een stelsel
van drank verkoop, maar spreker wilde- toelichten,
waardoor dit stelsel voordeelen kan hebben boven
het tegenwoordige.
Het Gothenburger stelsel geeft het vergunnings
recht aan eene vereeniging, die onder strenge
bepalingen staat. Hierdoor verdwijnt de particuliere
tapper met zijn eigenbelang, dat hem dringt, zooveel
mogelijk drank Ie verkoopen. De vereeniging mag
hoogstens 5 van de winst genieten, waardoor
evenwel het euvelhoe meer drankverkoop, hoe meer
winst, blijft bestaan. De vereetiigingsgebouwen zijD
onderworpen aan zeer strenge wettelijke bspaliugen
er mag niet alleen drank, maar er moeten ook
spijzen verkocht wordenniet meer dan een zekere
hoeveelheid drank tegelijk mag aan een persoon
geleverd wordende consumptie mag alleen staande
gebruikt wordenstelselmatig is alle verleidende
gezelligheid geweerd.
Dergelijke inrichtingen bestaan in Zweden en
Noorwegen.
Toch kleven dit stelsel groote nadeelen aanvoor
de gemeente blijft de toestand Tan belanghebbende
dezelfde, en daar de baten in de Rijks-schatkist
vloeien, geniet het Rijk dus alle voordeelen, evenals
nn de 27 millioen uit dun drankaccijns. Spreker vond
beter: de vergunningsgelden komen in de Rijks-
schatkist, terwijl de gemeente krijgt eene vaste
uitkeering naar het aantal inwoners, waardoor het
gemeentebelang niet 'zou afhangen van den meer of
minder grooten drankverkoop.
De gelden, die de gemeente ontvangt moeten volgens
het Gothenburger stelsel gebrnikt worden ten bate
van het algemeen. Doch wat doen nn de gemeenten?
Uit die gelden bekostigen zij vele gemeentezaken.
Onderwijs bijv., dat door de wet verplichtend is
gesteld, bekostigen zij nit dit fonds, zoodat de
belastingbetalende bnrgers dit weldra als
vermindering op hnn hoofdelyken omslag terugvinden
en wel des te meer, naarmate de bslastingsom
grooter is. Veronderstellende, dat Geheel-Onthouders
meer of minder democratisch gezinde personen zijn,
kan spreker niet anders meenen, of de Geheel.
Onthouders zullen zich, als bevoorrechting der
bezittende klassen, daartegen kanten
De oude bloemenverkoopster kwam ook
langs Lèm. Hy schonk haar een geldstuk.
Met vijandschap jegens prins Bolko in
het hart, ging Wigus den volgenden namid
dag naar het Grand Hotel. Maar de prins
was zoo vriendelijk en eenvoudig, dat elke
wrok bij Wigus verdween.
Zij beiden, onder geleide van mijnheer
Von Mandock, maakten een toer door
Florence, om het merkwaardigste te zien,
en Wigus vertelde het leerzame, dat hij
er van wist.
De prins luisterde belangstellend toe. Hij
wilde uit beleefdheid tegenover doctor
Hennegall zooveel belangstelling toonon,
als hom mogelijk was. Maar toen er van
verre een dame met een grooten, witten
hoed op aankwam, vroeg hij levendig
„Mandock is dat juffrouw Olga
„Jammer genoeg niet."
Nu sprak de prins slechts over Olga.
Hoe men gisteravond eenige charmante
uurtjes had doorgebracht, en hoe hij er zich
over verheugde, dat Olga's moeder vanavond
haar salon weder opende.
Wigus veroorloofde zich, den prins er
aan te herinneren, dRt er nog een half uur
aan den tijd, voor de les aangegeven, ont
brak, en verzocht of hy zijn voordracht
mocht voortzetten.
„Mijn beste Hennegall, ik kijk op geen
minuut", zeide prins Bolko lachend, „wij
zullen het maar niet zoo nauw nemen.
Olga Soniakow is veel interessanter, dan
die ridders van Florence, Maar zweer mij
deze vergelijking niet aan juff.-ouw Olga
over te brengen. Zy heeft jammer genoeg
een zelfden smaak voor dien ouden rommel
als mijn oom, zijne hoogheid den Hertog."
En hy zuchtteallermeêwarigst. Wigug
Iu de practjjk heeft het Gothenburger stelsel
gefaald, 't Is een melkkoetje geworden In Gothenburg,
waar dit stelsel voor 40 jaar voor het eerst werd
ingevoerd, werd eene commissie benoemd om te
onderzoeken, hoe het kwam, dat het drankgebruik
daar hand over hand toenam. Toen dan ook in 51
gemeenten van Noorwegen stemming werd gebonden
Gothenburger stelsel, of absoluut verbod, verklaarden
zioh 33 gemeenten voor absoluut verbod, eu dus tegen
de zegeningen van het Gothenburger stelsel, 't Is de
taak van de drankbestrijders, drong apreker aan, n u
die bekende fonten te vermijden, doch een stelsel
aan te bevelen, dat kan dienen als overgangstoestand
naar steeds grootere beperkende bepalingen aangaande
den drankhandel. En als overgang daartoe kan het
stelsel, mits gewijzigd, zesr goed dienen, omdat het
aantal belanghebbenden bij den drankhandel tot een
minimam teruggebracht wordt.
Geheel in den geest der drankbestrijders past een
stelsel van mr. Anth. van Gij'n, lid van den Volksbond,
die, evenals zyn mede-bondsleden, de heeren Snijder
van Wissekerke en v. d. Voort, naar Noorwegen
ging om de werking van het Gothenburger stelsel te
bestudeeren. Het stelsel, dat mr. Van Gyn aanbeveelt,
en dat de Geheel-Onthouders geheel onderschrijven,
heeft met het Gothenbnrgsche slechts den naam
gemeen en het feit, dat ook vereenigingen de ver
gunningen exploiteeren, maar met het doel: totale
afschaffing langs geleidelijken weg. De baten
toch zullen geheel worden besteed tot bestrijding van
drank en drankellende, waardoor dus gemeentebelang
geheel wordt buitengesloten. Uit die baten toch
zullen opgericht worden sanatoria en asyls voor
dronkaards, zullen draukbestrijdeisvereenigingen groote
subsidies krijsen voor de propaganda van hunne
beginselen in woord en geschrift, zullen ontwikkelings
avonden, voordrachtavonden worden gehouden, om
dus de publieke opinie geheel om te werken en alzoo
te komen tot het verbod. Ook de Volksbond zal dat
„Van Gynsche stelsel" accepteeren en de regeering
er nota van nemen.
In de Memorie van Toelichting wordt niet gespro
ken over de inrichting van het Gothenburger stelsel,
't Zal geregeld worden bij algemeenen maatregel van
bestuur (Koninklijk Besluit.) Nu wordt die inrichting
alleen in hoofdlynen aangegeven en 'i wordt derhalve
eene zaak der Kamerafdeelingeo, te beslissen, hoe het
b 'st dit stelsel dient in practijk gebracht De drank
bestrijders moeten er zich öf heftig tegen verzetten,
öf bet hartelijk toejuichen, mits nog tegelijkertijd
het recht van loeal option wordt gegeven.
Wat is dit local option? Men vertaalt het gewoon
lijk door plaatselijk verbod, een recht, dat in Noor
wegen bestaat. Het local option kan op twee
manieren worden toegepast. Men kan ten eerste door
den gemeenteraad en ten tweede door de manne
lijke en vrouwelijke meerderjaiige ingezetenen
van eene gemeente bij stemming laten uit
maken, of in die gemeente drankproductie
eu drankhandel geoorloofd zal zyn, hoeveel drink-
gelegenheden er zullen zijn, hoe de sluitingstijd zal
geregeld zijn, enz. De eerste wijze van toepassing is
alleen dan practiscb, als men weet, dat de gemeente
raad er voor te vinden is, waarby men evenwel op
het bezwaar stnit, dat de gemeenteraadsverkiezingen
geheel zullen beheerscht worden door het alcoholvraag
stuk, wat natuurlijk niet wenachelijk is.
De tweede wijze is" beter. Wanneer een bepaald
aantal ingezetenen, in Noorwegen 1 op de 100, het
verlangen te kennen geven, een stemming te houden,
hierboven aangegeven, dan moet die stemming ge
schieden. Valt de stemming uit in het voordeel der
drankbestrijders, dan blijft de behaalde toestand min
stens 5 jaar van kracht, om de gelegenheid te hebben,
de gevolgen jnist te beoordeelen5 jiar na de invoe
ring van verbod moet eene nieuwe stemming gehouden
worden. By tegenovergestelden uitslag der stemmiog,
moet eveneens na 5 jaar eene nieuwe stemmiDg wor
den gehonden. Beslissing geschiedt bij meerderheid
van stemmen.
Het local option behoort bij het Gothenburger
stelsel. Ook dit. wetsontwerp spreekt over local option
in de Memorie van Toelichting: Dit nova op staats
rechterlijk gebied blij ft in overweging om later opnieuw
geregeld te worden.
Spreker wijst er op, hoe sympathiek en tegemoet,
komend die toon is. In de geheele Memorie van Toe
lichting ziet men de welbekende pen van Dr. Kuyper,
en die tusschen de regels leest, ziet daar wel staan
Als er een flinke stem uit de Kamer komt tot in
voering van local option, dan is de regeering niet
ongeneigd mede te gaanEene aanmoediging dus voor
de Kamerleden, die wel weten, nu geen blauwe scheen
te zullen halen.
Zaken genoeg dus, zegt spreker, voor de drank
bestrijders om de propaganda te baat te nemeir.
Gewerkt en gestreden moet er worden. N n, want
't staat te voorzien, dat we in de eerste 10 jaar geen
drankwetsherziening znllen krijgen. N u, waar zich
reeds de gelegenheid aanbiedt, het local option in
toepassing te brengen, door in gemeenten, waar het
aantal vergunningen beueden het maximum is, de
vermeerdering vap dit aantal te beletten. Nu, op
het oogenblik dat de groote pers het ontwerp zoo
sympathiek ontvangt en den drankbestrijders en het
drankwetcomité op de meest voorkomende wijze de
behulpzame hand biedt. Nu is het tijd, om bij ver
schijning van de petitielijsten van het drankwetcomita,
dat in Amsterdam in één week reeds lijst bij lijst
ingevuld terugkreeg en nog telkens aanviagen krijgt
cm nieuwe, allen nwe handteekening te zetten.
Nu voor de zaak gepropageerd, gestreden I Dat is de
plicht van het oogenblik.
Het debat, dat een zeer hniaeiyk karakter droeg
de meeaten der aanwezigen waren Geheel-Onthouders
bestond voornamelijk uit het vragen van inlichtingen
en nadere verklaringen, die welwillend werden verstrekt.
UITSPRAKEN:
Gr. Snoek, Den Helder, [thans gedetineerd],
't driemaal opmaken van valsche stukken en
het evenzooveel malen gebruik maken daar
van, 12 maanden gevangenisstraf, voor 't
verdere hem bij dagvaarding ten laste ge
legde is hij ontslagen van alle rechtsvervol
ging. [Nu, hij kan 't hier vooreerst wel meê
doen],
Corn. Spaans, N.-Scharwoude, diefstal, 2
maanden gevang.
K. A. Hoogschagen, Koegras, mish., f 20
boete, of 10 dagen hechtenis.
Jan Nijman Ez., Egmond a. d. Hoef, ver
nieling, 3 weken gevang.
N. J. Masseus, Den Helder, eenv. beleed.,
4 maal gepleegd, f 8 boete, of 8 dag. hecht.
C. Langedijk en P. Jes, beiden te N.-Schar-
woude, straatschenderij, de le. f 12 boete of
3 dagen hecht., de 2e 2 boeten elk van f 8,
of 2 maal 2 dag. hecht.
Jan Hopman, Oudkarspel, dierenmishandel.
en straatschenderij, 5 dag. gev.
Jac. Groot, Alkmaar, diefstal, 10 dagen
gevangenisstraf.
Hoewel er op de zitting van heden maar
vijf zaakjes werden behandeld, konden we
onze werkzaamheden toch niet ten einde
brengen bij 't daglicht.
Te vier ure in den namiddag ongeveer
werd dan ook het heldere kunstlicht ontsto
ken, ook in de nabijheid der „persmuskieten",
hetwelk dezen op hoogen prijs stelden, daar
ze nn hunne potloodkrassen zoo duidelijk
konden maken als zij zelf maar wilden.
De eerste belangrijke voorgevel, dien we
heden te zien kregen (en die, ondanks 't
winterseizoen, nog volstrekt geen behoefte
aan een neusdoek had) behoorde aan den
welbekenden 28-jarigen jongenheer Daniël
Meier, die in 't laatst van 't vorige jaar nog
zoo vrij was, even een rijwiel van den jon
genheer I. Rhür te Alkmaar weg te kapen.
Sinjeur zag er wel naar uit, of hij, evenals
zijD naamgenoot, een poosje in den „leeuwen
kuil" had vertoefd. Daniël is dan ook danig
„in den achtermiddag". Hij is nog zoo'n beetje
timmerman van beroep geweest, doch ver
klaarde, dit vak niet machtig te zijn. 't Boe
renwerk schijnt hij eigenlijk nog beter te
kunnen verrichten, maar in den boerenarbeid
heeft hij heelemaal geen zin.
Meier is den laatsten tijd er dan ook al
aan gewend, eeu zwervend leven te leiden cn
hoewel eigenlijk in Hoer Hngowaard thnis-
behoorende, is sinjeur thans zonder vaste
woonplaats. Hij werd op 14 Oct. door den
Alkmaarschon agent van politio J. de Boer,
die op surveillance was, zwervende en zonder
middel van bestaan aangetroffen, zoodat deze
aan onzen Daniël bij de Kooltuin vriendelijk
zijn geleide aanbood. Daniël marcheerde meê
en in de Langestraat kwam de agent van
politie P. Fellinga hen tegen. Meier stak nu
naar Fellinga de hand nit voor een aalmoes,
zoodat hij heden zoowel voor bedelarij als
voor 't zonder middel van bestaan rondzwer
ven [alzoo laudlooperij], terecht stond. De
O. v. J. eischte wegens bedelarij 1 dag hecht,
en wegens landlooperij 5 dagen hecht, met
last tot opzending van den beklaagde naar
eene Rijkswerkinrichting voor den tijd van
1 jaar en 4 maanden.
Ons vreedzaam eilaDd Wielingen was op
28 Sept. j.1. 't tooneel van een vreeselijk
duël dat zeker nog jaren in herinnering
zal blijven bij de eenvoudige eilandbewoners,
't Bloedige drama dat wij hier moeten schet
sen, werd afgespeeld tusschen de heeren Izak
Hokke, [die vandaag als bekl. schitterde door
afwezigheid] en Jan Krommendam, die de
„mishandelde" was en alzoo de lijdende partij.
De beide heeren hadden al een beetje quaestie
was ontwapend. De prins kwam hem voor,
een goedhartige jongen te zyn. Hij mocht
Olga aanbidden Waarom niet
Hoe kon men een mannelijk wezen dat
kwalijk nemen
'sAvoqds vond Wigus Carolyne wat
onrustig. Zy had bepaald geen telegram van
haar man gekregen met nauwkeuriger op
gaven van zijn komst. Zy wilde hem tot
Boulogue tegemoet gaan. Dat was haar
plan. Maar hoe kon zij dat uitvoeren, als
haar niet uur en dag van zyn komst pre
cies bekend waren? Wigus zocht haar wat
te veistrooien. Daar humor niet een der
schatten van zijne ziel was, gelukte het
hem maar matig.
Na den eten, om negen uur, gingen zij
naar boven, naar de dames Soniakow.
Mevrouw Soniakow ontving tweemaal in
de week, of ze in Petersburg was of in
Florence.
Toen.. Wigus achter Carolyne de mooie
pronkzalen binnentrad, kreeg hij hartklop
pingen. Hy vond dat zeer belachelijk van
zichzelf. Waarom Waarom maakte hij
zich nu eigenlyk zenuwachtig Wat gingen
hem deze wereld en de menschen hier
aan Terwille van Carolyne liet hy zich
medesleepen, maar zyn innerlijke eenzaam
heid midden in al dit mooie wilde hy
toonen, en bewaren.
Ia de eerste salon waren slechts Olga en
mynheer Von Mandock.
Het was de eerste maal na dien kwel
lenden Zondagavond, dat Olga Wigus
terugzag.
Alle kleur week uit haar gelaat. Zeer
trotsch richtte zy zich op.
Zy herinnerde zich heel goed, dat ze
hem iets tóónen wilde.
gehad, totdat 't op gemelden datum tot eene
geweldige uitbarsting kwam, zóó hevig, dat
een uitbarsting van een vnnrspnweuden berg
in vergelijking hiermee nog niets is. De
weled. heer Izak Hokke was met zekeren
Jan Lont aan 't metselen van een In aan
bouw zijnd hnia aan den Oeverweg. Krom-
mendam passeerde 't in wording zijnde ge
bouwtje en riep tegen Jan Lont„zoo Jan,
zei je d'r weer 's ientje overend zette
En tegen Hokke schreeuwde hy „als je me
nou wilt hebben, dan kan ie me krijgen,
hoor(Dit naar aanleiding van een uitda
ging, vroeger door Hokke aan Krommendam
gedaan). Hokke liet nu geen wind door de
hekken waaien, maar stapte pardoes op
Krommendam aan en sloeg hem „om kop
en ooren". Ook heeft bekl. zijn slachtoffer
nog met een kalkemmer geslagen.
De O. v. J. achtte de feiten wel bewezen,
maar vond dat Krommendam ook wel wat
aanleidiDg hfid gegeven door zijne uitdaging.
Dit wenschte Z.E.G. bij 't opleggen van straf
aan den overigens gunstig bekend staanden
beklaagde dan ook wel in aanmerking geno
men te zien. De eisch luidde wegens mis
handeling, naar aanleiding van art. 300 van
't Wetb. van Strafr., f8 boete, subs. 8 dagen
hechtenis.
't Toeval wilde, dat we, (op Wieringen
„uitgepraat" zijnde,) een geweldige „salto
mortale" maakten, die ons heel in de uitge
strekte gemeente Hoorn deed te land komen,
't Was op 17 Oct. aldaar „markt" en na
afloop der bezigheden reed zekere mijnheer
Luitje Smit, een Wijdenesser veehouder,
uit den stal van 't echtpaar Pieter Singe en
Grietje Roos, die in Hoorn een „gnap her-
bergie" hebben. Met hem meê zouden rijden
den heeren C. Velt (herkomst onbekend), en
Cornelis Wever, en 27-jarig bewoner van
de Weere, gem. Hoogwoud, 't Drietal reed
dan „goed en wel" bij Singe den stal nit,
[dat is te zeggen uitgenomen Wever, waren
ze wel een beetje „kachel",] maar ze waren
nog geen 10 minuten buiten de stad, of,
[o, groote Goden, wat ramp daar bemerkte
mijnheer Luit dat zijn zweep ontbrak. Of
die nn op dit kleine traject was verloren
geraakt, dan wel of ze nog in den stal van
Singe was, wist Smit niet zeker, maar men
keerde naar den kastelein terng. Wellicht
hadden ze er een ontzaglijk lui paardje voor,
of misschien ook was de zweep van Smit
een erfstuk van diens schoonpapa, [waaraan
hij ais zoodanig even gehecht was als Waler,
te N.-Scharwoude aan den boonenstok van
z'n schoonvader zooveel is echter zeker, dat
da kastelein verklaarde, de zweep in de kar
van Smit te hebben gezet, [zoodat ze haar
dan onderweg moesten hebben verloren Ze
gingen naar 't verlorene zoeken echter zonder
gunstig resultaat en ten slotte werd Wever
[door Velt| 't verwijt gedaan dat hij, Wever, de
zweep wel wist. 't Drietal ging weer de gelag
kamer binnen [niet in de meest vredelievende
stemming]. Volgens Cornelis Wever nu gaf
Smit hem [W.] onverhoeds een geduchten
klap in 't aangezicht; ze raakten over don
grond en Wever werd door Smit in z'n keel
gegrepen, zoodat hij 't op dat moment onder
Smit's „behandeling" nogal benauwd had,
totdat Velt, als vredesengel tusschenbeide
komende, goedvond, de vechtenden te schei
don. Smit verklaarde echter, dat hij door
Wever 't eerst is aangepakt. Zekere Geer-
truida Johanna Koutsma, echtgenoote van
C. Homan, was voor hare woning vlak
naast de herberg waar de herrie plaats vond,
aan 't straatschrobben en vertelde als
getuige hiertoe uitgenoodigd dat ze had
gezien, dat by de worsteling Smit bovon
was en aanvankelijk de winnende partij,
totdat naderhand Wever „revanche" nam en,
door Velt verlost zijnde, Smit op schoppen
en trappen tracteerde. De O. v. J. vond
dat er juist niet op groote gelijkluidendheid in
de getuigenverklaringen viel te roemen, in
tegendeel Als Velt, (die absent was), ware
overgekomen, dan, zoo vermoedde Z.E.G.,
zonden we misschien nog een derde
lezing van 't geval te hooren hebben gekre
gen.
In Dec. '98 is Wever nogal eens veroor
deeld, zoodat er nog geen 5 jaren sinds zijne
laatste veroordeeling zijn verloopen, ['t geen
niet in beki's. voordeel zal blijken te zijn.]
De Heer Off. eischte wegens mish., gepleegd
nadat de laatste veroordeeling nog niet
verjaard was, naar aanleiding van art. 822
v. v. W. v. Str., 8 dagen gevang.
Afweren afweren
Maar Wigus boog als een vreemde, kort
en zwijgend.
Hij volgde Carolyne. Zij moest hem aan
de meesteres dezer salons voorstellen.
En Olga ging met hen mede, achter hen
aan. Zij kón niet anders. Zy moest zien,
hoe haar moeder dezen man ontving. Elke
zenuw in haar was gespannen in sidde
rende verwachting.
In de tweede kamer waren een dozijn men
schen vereenigd rondom mevrouw Soniakow,
die op een kleine roode sota troonde. Daar
zij door haar rheumathiek niet steeds mees
ter was van hare bewegingen, gaf ze er de
voorkeur aan, in trotsche houding te zitten,
of, niet minder trotsch en rechtop, met een
stok in haar hand te staan. Zy vermeed
het heen en weer loopen, met critivche
oogen op haar gevestigd, als ze pyn had.
Want ze wiet, dat haar vorstelijke houding
er onder leed, als ze niet waardig en trotsch
als een pauw kon stappeD.
Prins Bolko stonds rechts naast haar,
met de handen op de leuning der sofa
gevouwen.
Carolyne Wallraven voerde haar joDgen
vriend tot vlak voor mevrouw Soniakow en
stelde hem voor.
HennegallHennegall? Mevrouw Sonia
kow had hem reeds weer vergeten ach
ja, dat is de beschermeling van den char-
manten geheimraad en zijne verstandige
vrouw
En met een kalm lachje gunde zij Wigus
een vluchtigen blik en zeide in het Fransch
„ik ben verrukt..."
Dadelyk daarop wendde zij zich weer
tot prins Bolko, niet zonder dadelijk Caro
lyne in het gesprek te betrekken, dat zy
voerde.
Het was alles zoo ongeveer binnen een
halve minuut geschied en met de haar
eigen zijnde manieren had ze dezen Henne
gall aigemaakt en zich in een afgesloten
groepje, waarmede ze een gesprek voerde,
afgescheiden.
Olga kende dit kunstje. Zy kon het
zelf ook heel goed, als haar ergens een
niemand werd voorgesteld. Dat had ze vsn
haar moeder en andere vrouwen van haren
kring geleerd,
Nu beefde haar hart evenwel van toorn.
„Beste Hennegall," zeide zei, „ik zal u
voorstellen. Kom."
Zij voegde aan zyn naam geen verklarin
gen, geen smukkende woorden toe. Maar
de gansche manier, waarmede ze hem mot
de andere gasten bekend maakte, scheen
dezen te verstaan te geven, dat ze met een
man van 'oeteekenis te doen hadden.
Wat zou haar moeder dénken Hennegall
was een min. Niemand, ook haar moeder
niet, mocht hem afmeten naar de positie, die
hy op het oogenblik bekleedde.
En een menigte namen gonsden er aan
Wigus' oor voorbij. Gravin Beroldini,
Professor Kast Manning„Wy kennen
elkaar reeds." Miss Webster, Graaf Berol
dini, Mevrouw Lobonow, Baron en Barones
Treysing
Mevrouw Soniakow keek haar doch f er
zesr verwonderd aan.
Na eenige minuten zag Wigus vich in
een kringetje, waarvan de vl -Jlo d.
professoi Man it mevrnu" L Og
en hij zeif de personen w r A idpM
aan een tafel, met een marmeren biad op
vergulden voet.
Juist bood een bediende marsala, confi-
