li. Breebaart Jz.
Jb. ZUp Hz
K. Breebaart Jz.
Jb. Zijp
J.socialist
K.liberaal,
Verkiezing Provinciale Staten.
EERSTE BLAD.
Gemeente Schagen.
Buitenlandsck Nieuws.
Politiek overzicht der week.
INGEZONDEN.
Rusland en Japan.
Zoüdag 12 Juni 1904.
SGHAGER
AlitisGS liesïs-,
48sle Jaaigaiig No. 3948
COURAIilT.
AOertcitie- k Luiiimllai.
njt blad verschijnt tweemaal per week Woensdag- en
t 0 r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
nVERTKNTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau ftCH ACJKW, liaan, D 4.
UitgeverP. TRAPMAN.
MedewerkerJ. W I X K E L.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels 10.25 iedere regel meer 5 et.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
ooo
W is het gevolg voor ons Vaderland, ala het tegenwoordig Christelijk Ministerie
1 &de baas wordt indien de nog Liberale Eerste Kamer bij deze Statenverkiezingen
^*e ast naar rechts en das geen halt meer zal kannen roepen, waer de handelingen van
^^folutionnairen en Katholieken te ver gaan
Ie Aanneming der Hooger-onderwijswet door eene nieuwe
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
BEKENDMAKINGEN.
o—
Bepaling stemlijd arlt. 57 en 58
der Kieswet.
Ie.
rergte Kamer.
Dat is: begunstiging van de steil-gereformeerde propaganda, het aanfokken van gods"
dienstbaat én dompergeest.
2e. Pokkenvrjjheid, wat onze volksgezondheid bedreigt.
39. Aanneming der Tariefwet, die een belasting oplegt van
lllióen. Het gevolg is: dure klompen, dure schoenen, dure klee:en, dure petroleum,
m >eo vleesch, spelden en naalden, garen, band en wol, havermout, meel, eenvoudige
erof aardewerk, glas, verf, behangselpapier, kramerijen, enz. enz.
meUDo i on t>a«1 1 tnnn Hot-alnn D?a wnrdt. nncfthrno.ht donr dft
dat zijn jais'
artikeler, artikelen zijn
iwsarst, te zwaar
gaan on<
g
ErTwie moet die 20 millioen betalen? Die wordt opgebracht door de gebruikers, maai
de burgerman, vooral ook de kleine luider, voor wie zoo vele der belaste
van dagelijksch gebruik. Juist drukt deze belasting het
ii„ -- °P burgarmaa en weikman, wier draagkracht het geringst is, die
ïêbokt'gaan onder den strijd om het bestaan.
Eiken dag verscheidene centen meer voorduurdere artikelen!
Hoeveel beloopt dat in een week?
En nog méér zal dit Christelijk Ministerie ons brengen, als de grendel van de denr ia.
Wie weet, wat ons nog wacht van dit kabinet, als het, geenerlei breidel meer gevoelende,
de vleugels breed kan uitslaaD, de plannen geheel kan ontwikkelen.
Kiezers! onze tegenstanders, de Kerkelijken, waarschuwen steeds voor de sociaal-democrater,
het zoogenaamde „roode spook," en schilderen u de meest dwaze dingen af. De sociaal
democraten echter kunnen bij deze verkiezing niet gevaarlijk zijn. Nog zoo goed als geen
enkel socialist is lid der Provinciale Staten. Laat n dus niet van de wijs
brengen, alsof wij, liberaler, met de sociaal-democraten een verbond hadden gesloten.
Nietwaar, de sociaal-democraten hebben zelf hun candidaten gesteld, om de Vrijzinnigen te
bestrijden: dat is een bewijs, hoe hemelsbreed het verschil is tnsschen Liberalen en
Socialisten. -
Nogmaals, laat u niets wijsmaken, maar weest gewaarschuwd voor de gevaren, die
de regeering der Kerkelijken voor u meebrengt, denkt om het zwarte gevaar, het
kerkelijk gevaar, dat dreigt.
Kiezersallen te stemmen en beschermt nw vrijen handel, vrije wetenschap,
de vrijheid van geweten, hoedt uzelf tegen hot pokkengevaar, tegen alle
clericalismr, tegen alle reactlo 1
Vraagt das het groote landsbelang van desa verkiezing al nw warmte, al uw toewijding,
k/ezers! met hoeveel te meer opgewektheid zult ge een gang naar de stembus doen, om uw
item uit te brengen op de aftedende leden
De Burgemeester der Gemeente Schagen herinnert
personen, bjj wie, en bestuurders van bijzondere on
dernemingen en instellingen, waarbij m runen, die den
leeftijd van vijf en twintig jaren hebben bereikt, in
dienstbetrekking rijn:
dat zij volgens art. 57 der Kieswet verplicht tjjn
te zorgen, voor zoover niet bjj algemeeDen maatregel
van bestuur vrijstelling ia verleend, dat ieder van
dezen, die bevoegd ia tot eene te bonden stemming of
herstemming mede te werken, gedurende ten minste
twee achtereenvolgen ie uren. tnsschen acht nren des
voormiddags en vijf uren dei namiddags, daartoe ge.
legen heid vinde;
dat zij, volgens art. 58 van genoemde wet, voor
zoover arbeid wordt verricht in fabrieken of werk
plaatsen, verplicht sijn te zorgen, dat in het arbeids-
lokaal en zoo er meerdere lokalen zijn, in het grootste
of wel in meer dan één arbeidslokaal, gedurende twee
werkdsgen vóór, en op den tot stemming bepaalden
tjjd op eene zich:ba'e vijze is opgehangen eene dror
ben of van hunnentwege onterteekende lijst, de twee
achtereenvolgende nren brveobodoeid vermeldende,
Do sociaal- Yoar e"£ afzonderlijk of groepsgewijze of voor allen
gezamenlijk
dat vo'gens art. 154 der Kieawe', overtreding van
bovenstaande voorschriften wordt gestraft met hechtenis
van ten hoogste veertien dagen of geldboete van ten
hoovs'.e vijf-en zeventig golden.
De algemeene maatregel van bestuur, bovengenoemd
is gegeven bij Kon. besluit van 24 Mei 1901 (St.
bl. No. 109) en lnidt als volgt:
Artikel 1. Vrijstelling wordt verleend aan de in
art. 57 der Kieswet bedoelde personen en beatnnrdera
van hjjzondece instellingen en ondernemingen ten aan-
aien van lij hen in dienstbetrekking zijnde personen
welke nit hoo'de van die dienstbetrekking op den dag zotten
der stemming tusachen de in verin ld artikel genoemde
tijdstippen niet gedn-ende twee achtereenvolgende
ureu vertoeven in ds gpineente, op welker kiezerslijst
zjj voorkomen.
Artikel 2. V ijs'.elling als omschreven in het
voo gaand artikel wordt voorts verleend aan genees
kundigen en apothekers ten aanzien van bij hen in
dienstbetrekking zij.ide personen, alsmede aan personen
ea bestuurders van bjjz'ndere instellingen en onder
nemingen ten aanzien van bjj hen in dienstbetrekking
zijnde ziekenverplegers.
Schagen, den 10 Juni 1904.
De Burgemeester voornoemd,
H. J. POT.
De oplichting van een Amerikaansch
burger door Marokkaacsche roovers heeft
de Unie aanleiding gegeven, een eskader
naar Tanger te zenden. Deze oorlogs
schepen kunnen daar evenwel weinig uit
voeren. De Sultan van Marokko is
onmachtig, de roovers tot uitlevering van
den gevangene te dwingenzelfs eene
expeditie naar de ontoegankelijke berg
kloven zenden, zou al evenmin geven. Nu
heeft minister Hay, steunende op de over
eenkomst tusschen Engeland en Frankrijk,
de Fransche Republiek om hulp verzocht,
doch ook hierbij vindt president Roosevelt
weinig baat. Frankrijk heeft wel lust, om
zijne theoretische rechten in een werkelijk
protectoraat om te zetten, doch het zou
zulks liever niet door een langdurigen en
kostbaren oorlog verkrijgen.
Da overval van den rooverhoofdman
Raisuli heeft de Marokkaansche kwestie
weer algemeen aan de orde gebracht. In
Spanje heeft minister Maura over de
Marokkaansche aangelegenheden heel wat
bittere woorden moeten hooren. Van Car-
listische en liberale zijde werd den minister
verweten, dat hjj de Spaansche belangen
geheel had verwaarloosd. De minister
president wist daar weinig meer op te zeg
gen, dan dat Frankrjjk rekening zal houden
met de moreele en materieele belangen van
Spanje, Daarmede zal men in Spanje wel
genoegen moeten nemen, want Spanje is te
arm en te machteloos, om zich met geweld
tegen het opdringen van Frankrijk te ver-
•f
nu het mannen zijr, die getoond hebben, door daden, niet alleen pal te staan voor de liberale
beginselen, maar ook een open oog en ruimen blik te hebben voor ons aller belangen.
Welk een krachtige mannen bleken deze beide afgevaardigden te zijn in de oogenblikkor,
dat in de Staten de belangen van ons district moesten worden behartigd. L vat mon slechts
denken aan hun optreden voor de Noorderstoomtram, met welk een belangstelling hebben zij
die goede zaak bevorderd. Ook voor de tram Schagen—Wieriogen wordt door hen geijverd.
Verder hebben wij hen leeren kennen alspractlsche landbouwers, die, warin voor
hnn rsk, steeds in vereenigingen als Hollands Noorderkwartier en elders aan de spits hebben
gestaan, om den boerenstand vooruit te helpen. In polderbeheer en gemeente-adunlnistratie
zijn de heeren volstrekt niet vreemd en dienen zooveel zij vermogen, alle goede zaken
in het pablieke leven.
Dat hun werken en streven gewaardeerd wordt, daarvan is wel een duidelijk bewijs te
leveren- in alle hoeken van het district wordt thans voor hnn candidatnnr geijverd, allen
- »St
Mijnheer do Redacteur 1
Vermoedelijk is het bij Vondel eeD jaren- Duitecbland heeft in Marokko uitsluitend
lang procés in zijn binnenste geweest, voor handelsbelangen te behartigen. Met waar-
hg tot een opsniijke daad overgiüg, en borgen voor orde en veiligheid is Duitsch-
besloot de Hervormde Kerk te veriaten ]and voikomen tevreden.
Duitschland's welwillendheid is dus voor
Engeland van groote beteekenis. 't Is op
merkelijk, hoe Engeland zjjn best doet, om,
als de diplomatie aan het woord komt,
zekere aanspraken t9 kunnen laten gelden.
Uit dat oogpunt moet ook de inval ia
Thibet beschouwd worden. De wandeltocht
naar Lassa, de hoofdstad van Thibet, valt
evenwel niet meê. De parademarsch stuit
op zooveel moeiljjkheden, dat het Engeland
nu reeds groote inspanning kost, om zijn
weg te vervolgen. Het expeditie-corps is
langzamerhand tot een leger aangegroeid,
waar bjj alle takken van dienst tegenwoor
dig zijn. Men vreest, dat, wanneer Engeland
zjjn tocht naar „de heilige stad" voortzet,
een algemeene Mongoolsche oorlog er het
gevolg van zal zijn. Mon bedenke, dat, wat
Rome is voor de Katholieken, Mekka voor
de Mohammedanen, dat is Lassa voor de
aanhangers van de leer van Boeddha.
Wanneer de DakiLama, het geestelijk opper
hoofd der Boeddhisten, die in Lassa zetelt,
de Mongolen-stammen oproept tot don
heiligen krijg tegen Engeland, dan zullen
duizenden en nog ééns duizenden strijd
lustige ruiters uit Mongolië juichend aan
dien oproep gehoor geven.
Waarljjk, de Engelsche positie in Thibet
is verre van benijdenswaardig. Terwijl
Engeland bezig is, de Russen in Thibet
voor gedane zaken (die volgens het spreek
woord geen keer nemen), te plaatsen, wijdt
het tevens zijn bijzondere aandacht aan
Afghanistan. Engelsche berichten meldden,
dat de Emir bezig is, zich aan het Engelsche
toezicht te onttrekken, wat zeker zooveel
beteekenen moet, als dat de Emir zich
nieuwe, bezwarende eischen niet wil laten
opleggen. Wanneer nu de Emir zijn koppig
verzet volhoudt, dan zal de Engelsch-
Indische Regeering wel genoodzaakt zijn,
haar plannen met geweld door te zetten.
Eu wanneer het dan eenmaal zoover komt,
moet zoo'n halsstarrig vorst voorbeeldeloos
gestraft worden. Een Engelsch protectoraat
over deze grenslanden zou zeker het ver
diende loon zijn. Zoo tracht Engeland
munt uit Rusland's moeilijkheden te slaan.
Wie de Engelsche diplomatie der laatste
jaren heeft gevolgd en zijn tijd niet beter
wist te besteden, heeft stof genoeg kunnen
verzamelen voor een handleiding, waarin
uiteen wordt gezet, hoe een groot rijk bet
moet aanleggen om psr jaar eenige dnizen-
Hoe de eindregeling dezer zaak zal zijn,
en welke bijzondere rechten don mogend
heden zullen worden toegekend, dat alles
ligt nog in het duister. Hier en daar
wordt wol eens een balletje opgegooid,
om achter de waarheid te komen, doch
heel veel verder komt men daar niet meê
i Zoo wist voor eenigen tijd een Zwitsersch
blad te vertellen, dat Duitschland een haven
aan de Noordkust van Marokko verlangt als
prijs voor zjjne goedkeuring van de Fransch-
Engelsche overeenkomst. De Fransche
Regeering heeft dit bericht belangrijk ge
noeg geacht, om bet door een officieuze
mededeeling tegen te Fpreken. Daarin - -, -
wordt gezegd, dat Duitschland er nooit aan den Vierkante mijlen gronds te bemachtigen.
gedacht heeft, om een haven te vragen.
om tot het Katholicisme over te gaan.
Dat veranderde gevoelens niet dadelijk
en vaak nooit een daad worden, ziet men de Fransche pers
immers in ons Kerkgenootschap in bijna %00 weiwil!end als
iedere gemeente, waar lidmaten worden
Het lot van Port Arthur heeft natuurlek
gewerkt op de verbeeldingskracht van de
pers jegens Duitschland is, zoo bitter is
gevonden die èa hun Kerk, én hare Besturen sedert eeniga dagen weer de Engelsche pers.
bespotten en tegenwerken, om niet te zeggen gelts organen, waarvan het bekend is, dat
uitvloeken, terwijl zij vaak dadelijk ep- zy mej de Regeering in betrekking staan,
stuiven en op hun teenlje zjjn getrapt, verbloemen hunne vijandige stemming niet.
zoodra zij ook maar bjj geruchte vernemen, De altaarde reis van Koning Iidward
dat er aan^hunno rechten eenigszits zal! naar Kiel heeft alle oude
worden tekort gedaan
weest, de door den heer Kui'man gewraakte
uitdrukking aldus te laten luiden„mis
zijn do* van oordeel dat do aftredende heeren de belangen van ona district in de Staten goed
hebben behartigd. Daarom allerwege steun voor hen, maar tevens ook, omdat samenwerking
noodzakelijk is en men weet, dat eendracht maakt macht
Waar dus bij de liberalen blijkt te bestaan een haast nooit gekende eensgezind
heid in de keus der candidaten, blijkt daaruit wel, hoe groot het gevaar is, dat dreigtbijjkt
het wel, hoe men algemeen Inziet het groote leed, dat ons vaderland staat te worden aan
gedaan. Waer nw leiders goed voorgaar, klezeis daar is het nu aan n, goed te volgen.
Weet, dat nw tegenstanders, de Kerkelijken, niet stil zitten. Kijkt rondom n en ge znlt bun
sctie bemerken, zian, hoe in stilte wordt gewroet. Ge kont hun ijver van vroegerBereidt I 8Chien verklaart Vondel's overgang tot do
n alvast voor op een portie verzinsels en verkiezingsleuzenniet zwart genoeg is de kleur, j Katholieke Kerk iQ 1640 eenigszins zijne
waarmede men de liberalen zal uitschilderen. Laat evenwel dit allee voor hetgeen het u d wel,nidende voor de Sy-
en blijft n er helder van bewust, J
waar deze strijd om gaat!! nodale heeren zgner dagen, in 1629 ineen'
Niet uw stem uitgebracht op de candidaten Mendels en J. Breebaart Jz., als zijnde gedicht uitgedrukt, edoch, deze tuaschen-
sociaal-democraten, wien wij liberalen onzen steun en stem niet mogen geven, daar hun ruimte van elf jaren is zóó groot, dat
politiek streven door ons ten sterkste wordt veroordeeld. daardoor niets ontnomen kan worden aan
Niet uw stem uitgebracht op de candidaten P. Verlnrg en C. Trompetter, daar de de kracht der tiiade van den heer Kui'man,
één is antl-revolutionnalr, de ander katholiek de beide vertegenwoordigers van het monster- waarbij hij B ij n e gevoelens jegens de Ker-
verbond, de volgelingen van Rome en Dordt, de steunpilaren van het tegenwoordig minis- - - 6
terie. Ook deze mannen, totaal onbekend in onze omgeving, kunnen onze vertegenwoordigers
niet zijn.
Wjj trekken ter stembos onder de lens
tegen het ministerle-Kny per
en dan ook gestemd als één man op onze bekwame, aftredende leden
naar JAiei neen aiie ouae grieven weer
volkomen opgewekt. De Dai;y Telegreph,
Ik erken echter, dat het beter was ge- de spreekbuis van het ministerie, zegt, dat
en
Niemand
stembos.
mag thuis blijvenBoren en vrienden opgewekt en medegenomen naar de
De stemming is Donderdag a. s.
herhalen dringend onze waarschuwing om geen vergissing te maken mot de twee
•tomen Breebaart, die op hot stembiljet voorkomen. Die twee namen lijken zooveel op
kaar, dat sommigen misschien wel tot de conclusie zonden kannen komen, dat het brcêrs
zlDi «aar dat is niet zoo. Opletten ia hier de boodschap.
BREEBAART Jz.
BREEBAART Jz.
ZUP*
en
de aftredendr.
moet dus zwart maken hot tweede vakje van bovenaf op het stembiljet, en voor
ket allerlaatste.
Voor zijne tegemoetkomende houding journalisten. Allerlei mogelijkheden, wat er
ontvangt de Rijkskanselier Von Btilow in j zou gebeuren als Port Arthur werd
menig complimentje. ingenomen, hebben we reeds gehoord,
de olfitieuze Fransche De bezetting van Port Arthur zou capi-
tuleeren, op voorwaarde van vrijen aftocht
met vliegende vaandels en slaande trom.
en dan Koeropatkin's leger gaan versterken
de bezetting van Port Arthur is Diet van
zins, zich ooit over te geven. De Russische
vloot is op het*strand gezet en onttakeld;
de Russische vloot zal in een uiterste
poging een uitval wagen, om Wladiwostok
te bereiken. Er is proviand, steenkool enz.
voor twee jarenheel de bevolking leeft
op halve rantsoenen, zal spoedig dorst ljjden
en er is geen steenkool meer voor de vloot.
Port Arthur zal ontzet worden van het
Noorden uitPort Arthur zal aan zjjn lot
overgelaten worden en werken als een
mosterdpleister, die de Japanners tot zich
trekt, enz. enz. Maar het rechte weet
niemand. De Japanners kunnen hun plannen
uitstekend geheim hcuden. Dat komt, omdat
er in Japan maar vier menschen zijn, die
alles weten omtrent het verloop van den
oorlog. Niet alleen van de bewegingen der
Japanners, maar ook van de geringste bewe
gingen der Russen. Die vier menschen zijn:
de Keizer, markies Ojama (chef van den
grooten staf), baron Kodama (onderchef
daarvan) en markies Jamagata, die, naar
men verwacht, binnenkort het opperbevel
over de troepen te velde op zich zal nemen.
Deze vier, met de voornaamste aanvoerders
op het oorlogsterrein, leiden den oorlog, en
iedere bizonderheid is huD bekend. Maar
behalve wat zij wenschen los te laten, lekt
er niets van hetgeen zij te weten komen,
uit. Van dag tot dag kennen zij de juiste
plaatsing van ieder regiment bijna van
elke compagnie en van elk schip, tot de
kleinste kanonneerboot toe.
o—-r Met wiskundige juistheid worden alle
lievelingen onzer grootvaders, reeds plaats den steun van Duitschland willen rekenen, plannen gevormd. Elke beweging wordt
hadden moeten maken voor jongere dichters, - Schaart Duitschland zich aan de Russische zorgvuldig overwogen, iedere gebeurlijkheid
o.m. de bovengenoemde. En nu, M. de R.zjjde en daarmeê ook de beide andere le- voorzien en niets hoegenaamd aan het toeval
nogmaals dank voor Uwe welwillendheid, den van het Drievoudig Verbond, dan is overge'aten. De geheele
waarvan ik, zooals ik reeds vroeger schreef, er voor Engeland, dat in dit geval ook niet
voor de Kerkelijke q iatstie in 't geheel op Frankrijk kan rekenen, weinig succes te
niet en voor die, mgn persoon betreffende, behalen. Er zijn ia Azië verschillende
Oogstens (en dat is dit keer) nog éénmaal punten te regelen, waarin Engeland's be-
gebruik zou maken. Gaarne, langen betrokken zgn. Men kan verwachten,
Uw dw. dat de moeste daarvan in een mogelijk
BOER, pred. toekomstig congres ter sprake gebracht
zullen worden.
kelijke Besturen onzer dagen wist uit te
drukken."
Ikzelf, M. d. R.weet van Vondel's ge
dichten niets at, laat staan dat ik zijne
levensgeschiedenis ken. Mijn zoon, een
knaap die ook al niets met de betrekking
van predikant cpheelt en oneindig liever
Keikvoogd wil worden, „want" zegt hij --
„dan behoef ik Zondags niet naar de Kerk,"
maakte mij op het feit van die geloofsver
andering attent en wist zelf die jaaitallen
niet zoo precies, roodat ik er maar wat
leelijk ben iDgeloopen. Ja, die De Géaestet,
die kon het zeggen, bv. ook „fèlf moet
gij 't zotken én zelf moet gjj 't vilden,"
enz. Geloof niet anderen dadelijk cp ge
zag, bedoelt hg. Ook moge het eet igszins
tot mijn excuus dieren, dat in de dagen,
dat ik rederjjkte, Vondel, (Lts, enz., de
m-°n in Duitschland vooral het bezoek aan
Kiel niet moet overschatten. De Koning
van E-rgeland komt in Kiel slechts zijn
neef Wi.halm bezoeken en niet den Duitschen
Keizer. De Duitsche pers moet het bjj
hare Engelsche zuster bjjzonder ontgelden.
„Zjj beeft onze diepb.Hrourde Koningin
gesmaad, onze soldaten belasterd en onze
Staatslieden geschandvlekt", zegt het
Engelsche Regeeringsblad. Alsof de Fransche
dit gedurende den Boeren-oorlog niet had
gedaan! Maar de herinnering daaraan is
sedert de tcenadering minder wenschelijk
en dus daar maar zand over.
Onwillekeurig rijst de vraag op, of er
geen bjjzondeie aanleiding bestaat, om al
deze oude koeien uit de sloot te halen. Qet
bezoek van den Koning, al is het dan ook
aan de Duitsche familie, kan tochonmoge-
ljjk den wrevol van het ministerie hebben
opgewekt. Zoekende komt men dan tot de
ontdekking. d*t het kwaad schuilt in
Dnitschiand's houding jegens Rusland.
Graaf Von Btilow is er op uit, den Gzaar
duidelijk te maken, dat Duitschland's sym
pathie meer waard is, dan de Fransche
Wanneer straks de eindregeling van de in
liquidatie verkeerende firma, (hetzij dat
Rusland óf Japan is, doet in deze weinig
ter zake), dan zou Engeland heel graag op
Dirkshorn, 10 Juni 1904,
cp'.et werkt als
een greote machine en elk dezer mannen
maar niemand anders in heel Japan
zou precies kunnen zeggen wat op een
gegevea dag zal gebeuren.
De datum voor don be3Üasecden aanval
op Port Arthur is sedert lang vastgesteld,
en men zal waarschjjnljjk zien, als de
ambteljjke telegrammen de inneming der
