„Het geheim der Joodsdie loeders."
Zondag 23 October 1904.
48ste .jaargang No. 3986
pit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
e r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
"JIvbrTKNTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
GEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Uitgever s P. TRAPMAN.
MedewerkerJ. M R E L.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 8.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ADVERTENTIEN van 1 tot 6 regels f 0.25 iedere r
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
meer 5 c t
EERSTE blad.
Najaars veemarkt
Donderdag 3 Nov. 1904.
Buitenlandsch Nieuws.
Politiek overzicht der week.
Rusland en Japan.
SCH
1
AimtMiit- k UillioiD
üurean liaan. D 4.
DU
tiutnnief bestaat uit drie bladen.
()eTneetitel Schagen.
BEKENDMAKINGEN.
t «n r bereid end Militair
Onderricht.
,ere aanmelding voor den aanstaanden
wintercursus.
n. Burgemeester van Schagen brengt in herinnering:
Vgor deelneming aan den aanstaanden winteicursui
^eMich alsnog aanmelden
de LotelingcD, die reeds in het vong jaar heb-
J «loot, en in verband met het door hen getrok-
„„umér in aanmerking komen, om in het volgend
wbö de te worden ingelijfden
'b de jongelieden, die op 1 Juli van het loopende
'nog niet militierliehtig waren, of, op dien datnm
[(i müitieplichtig jijnda, zich ter zake van nitoefe-
rm, of opleiding tot landbouw, handel of nyTer»
ri enz.', op vermelden tijd buitensland, ophielden,
foor de loteliugen, hietvoren onder a genoemd,
,„1 de aanmelding geachieden bij den O.ficier, met
j* onderricht belaat, en wel bij den aanvang van het
éaie oefening8nnr van den aanstaanden wictercnraos.
Voor de jongelieden, hiervoren onder b genoemd,
loboort de aanmelding te geachieden zoo apoedig
uieljjk en rechtstreeks bij den Inspecteur derlnfan-
m te 's-Gravenhage, onder opgaaf van het jniale
liti van den belanghebbende en van de Gemeente,
mr hij het onderricht wenscht bij te wonen, en onder
overlegging van de bescheiden, waarnit blijkt, dat hij
tot het doen zijner aangifte vóór 1 Juli ji. niet was
Jongelieden deier categorie, die reeds in dit jaar
loeten loten en van wie alzoo te voorzien u, dat zij
vellicht slechts gedurende één wintertijd perk het
«kucht zullen kunnen volgen, zullen, zoo zij in
«se gimizoensplaata wonen, of zich daartoe naar eene
«harige garnizoensplaats wenachen te begeven, in de
gelegenheid gesteld worden ia te halen, hetgeen zij
»r het niet-bjjwonen van het onderricht in het
wig wintertijilperk hebben verzuimd.
Vestigt voorts de aandacht op het navolgende
Het onietncht heeft plaats ten minste 4 uren per
\hei Vjvnt 1 November of zoo spoedig mogeljjk
daarna, en duurt tot einde Februari.
In de eerste helft van Januari a.a. zal voor hen,
die in aanmerking komen cm in het volgend jaar by
de militie te worden ingelgfd, gelegenheid worden
gegeven tot het verwerven van een bewijs van voor-
De bewijzen van voorgeoefendheid zyn drieërlei
m bewijs van militaire bekwaamheid;
ten bewjjs van lichamelijke geoefendheid, en
«en bewjjs van militaire bekwaamheid èn lichamelijke
geoefendheid.
De lotelingen, die een deier bewijzen verwerven,
worden, op hunne aanvrage, ingelijfd by het korps
es geplaatst in het garnizoen hunner keuze, voor zoo
ver sg daartoe geschikt zijn en dit met de belangen
un den dienst is overeen te brengen. Bezitters van
liet is de laatste plaats genoemde bewijs hebben echter
ia dese den voorrang boven bezitters van een der
keide eerstgenoemde bewijzen.
De honders van een bewys van militaire bekwaam*
bid èo lichamelijke geoefendheid hebben bovendien
«isprsak om vóór anderen in aanmerking te komen
'hialgving voor korte oefening (vier maanden).
Om by de indeeling in het volgend jaar op de
utrvoren vermelde voorrechten aanspraak te kunnen
J"ken, moet het b e w y s van voorgeoefend-
l«id wo:d«n verworven in Januari a.a. Alle vroeger
'•tworven bewijzen zgn alsdan van onwaarde,
«hagen, den 18 Ootober 1904.
De Burgemeester voornoemd,
H. J. POT.
oo
LANDWEER.
JaarUjksch Onderzoek.
""gemsester en Wethouders der Gemeente SCHA-
maken, ingevolge artikel 80, tweede lid, der
sslweerwet, bekend, dat het onderzoek van de in
'se gemeente gevestigde verlofgangers van de Land
heer ssl worden gehouden in de Raadzaal ten
Sïeentehuize aldaar, op Vrijdag, den 4 November
'oormiddags te half 10 aren.
w dat onderzoek behoeft niet te worden deel
genomen dooi
die in het loopende jaar overeen-
lin»«o»? S e' van voornoemde wet voor herha-
eningen oader de wapenen syn geweest;
den 'w«.li" bet genot van ontheffing van
'««noemde t) ^eDat fartike' 15> eer,te
hö'te ^''"^Mgers, die het onderzoek niet behoeven
hii srtik °n e' *'8 behoorende tot de categorieën, bedoeld
16, tweede en derde lid, van voornoemde wet
hsitanau'j d'8 bij de toestemming tot verbljjf
'«nlirkt? "ystelling hebben verkregen van de
(artikel oo® bet bijwonen van het onderzoek
voornoemde wet);
Utéun dangeri, die by de toestemming tot het
■*'isrt ?aü eene verbintenis voor de bnitenlandsche
'ijg tnt'I hebben verkregen van de verplich
te »<v„ bywonen van het onderzoek (artikel 10
Roemde wet.)
Wordt de aan
tode
soek
aandacht gevestigd op de volgende
gaan naar de plaats voor het ocde-zoek bestemd, hetzjj
gedurende het onderzoek of bij het naar huis keeren,
te dier zake rallen onder de toepassing van het Cri
mineel Wetboek en het Reglement van krygetncht
voor het krygsvolk te lande.
De verlofganger, die bij herhaling kleeding- of
uitrustingstukken, aan een ander behoorende, als de
zijne vertoont, wordt in werkelijken dienst geroepen
en daarin gedurende ten hoogste driemaanden gehou
den. De duur van dezen dienst wordt door den M inister
van Oorlog bepaald, die tevens het korps van het
leger aaDwyst, waarby de werkelyke dienst moet
worden vervuld.
De verlofganger, die niet voldoet aan eene oproeping
voor den werkelijken dienst, wordt als deserteur
behandeld.
Nog wordt den verlofgangers uitdrukkelyk herin
nerd, dat het niet-ontvangen eener hoofdelijke kennis
geving hen niet ontheft van hunne verplichting tot
deelneming aan het onderzoek, maar dat deze openbare
kennisgeving eenig en alleen als bewijs geldt, dat de
verlofganger behoorlyk is opgero9penterwyl, ingeval
ziekte de opkomst mocht verhinderen, dsarvan moet
blyken door overlegging van eene gezegelde en gele
galiseerde geneeskundige verklaring. Geldt het
verlofgangers, aan wie wegeos onvermogen eene onge
zegelde verklaring is afgegeven, dan kan deze aldus,
ter verzending aan wien behoort, ter Gemeente-secretarie
worden ingeleverd Betreft het verlofgangers, aan wie,
in verband met een vorig onderzoek als hier bedoeld,
door denzelfden geneeskandige reeds eene verklaring
is uitgereikt, dan kan ook voor niet-onvermogenden
met eene ongezegelde en niet-gelegaliseerde verklaring
worden volstaan.
Schagen. den 21 October 1904.
Burgemeester en Wethonders voornoemd,
De Burgemeester,
H. J. POT.
De Secretaris,
ROGGEVEEN.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Schagen brengen ter kennis van
belanghebbenden, dat de gewone groote
aldaar zal worden gehouden op
Schagen, den 20 October 1904.
Burgemeester en Wethouders,
De Burgemeester,
H. J. POT.
De Secretaris,
ROGGEVEEN.
Openbare vergadering van den RAAD
der Gemeente Schagen, op Dinsdag den
25 October 1904, des voormiddags te
10 uur.
Punten van behandeling zyn:
1. Ingekomen stukken.
2. Vaststelling Begrooting dienst 1905.
Schagen, den 19 October 1904.
De Burgemeester,
H. J. POT.
- Bost van de Landweer by dit onder
in '"schijnen in nniform gekleed, en voorzien
ea ,em "'tgereikte kleeding- en uitrustingstukken
4tee,'jn aa'lbo8'[je met daarin gehechten verlofpaa
m' a"8,t van twee tot zes dagen, te ondergaan
iaii -""Mi gpl«gen provooat of het naastbyzynde
/^waring, door den Landweerdistrictscom-
lo an "orden opgelegd aan den verlofganger
'(rseb^t 10 8ehBge reden niet by het onderzoek
refsj J-e; Waarby verschenen zijnde, zonder geldige
W.' voorzien is van de hierboven vermelde
3o
Afzoek6118 of uitrustingstukken bij het
4o. Dl®* 1D voldoenden staat worden bevouden
lader Kt.-6 of uitrustingstukken, aan een
d«t Lat°°ren^e' de rjjne vertoont;
ouder (j6 Per80ü®el van de Landweer wordt geacht
lijd, dien .WaPene® te zyn niet alleen gedurende den
Vaaneer h ?n^erz°ck duurt, maar in het algemeen,
Taa 6 uniform is gekleed, zoodat degenen
atxafU^' ODgerel?oi(iheden plegen of eich
feiten schuldig maken, hetzjj bij het
Ia geen tijden heb ik iets gelezen, zoo
schrijft de Hoofdredacteur van het Handels
blad, dat mij zooveel belang Inboezemde als
het verslag van dr. William Hall, genees
kundig Inspecteur te Leeds der armenwijken.
Het bevat een warme hnlde aan de moe
ders der armste Jodenkinderen van Engeland's
grootste steden, en ik ben er van overtuigd,
dat ook van de Joodsche moeders in Neder
land betzelfde geldt.
„Waarom zijn de Joodsche kinderen der
armenwijken zooveel gezonder dan die der
Christenen aldaar vraagt de inspecteur.
Want wat leert hem de ervaring
Hij schrijftHet is mijn taak de kinderen
der armenscholen te wegen en te meten en
dit doende, trof mij een groot verschil.
Ik heb met 2700 kinderen de proef genomen.
Acht jaar oud is het Joodsche kind drie
pond zwaarder en twee inch grooter.
Tien jaar oud is het 61/, pond zwaarder
en 2'/i inch greoter en op 12-jarigen leeftijd
is het verschil 7 pond in gewicht en 2Vz
inch in grootte. Vijftig pCt. der Christen
kinderen hadden rickets [Engelsche ziekte],
tegen zeven pCt. onder de Joodsche kinderen.
En de reden van dat verschil is „het geheim
der Joodsche moeders !u
Wat voor my het treffendste bewijs van
ontaarding is bij kinderen, zegt dr. Hall, is
de gewoonte, om adem te halen door half
geopenden mond, wanneer dat een gevolg is
van gebrekkige ontwikkeling van het been-
dergestel van het verhemelte.
Na heeft het Joodsche kind een breed,
plat verhemelte, een flink beenig dak voor
zijn mond, dat de luchtkamers daarboven
beschermt en een ruimen doorgang geeft
aan de lucht, die nog verder beschermd
wordt door de vooruitstekende kromming
van den neas.
Geloof mij, die neas is den jood niet voor
niet gegeven 1
Maar het arme Christenkind heeft vask
een hoog gewelfd verhemelte, in elkander
gefrommeld door gebrek aan krachtig beer dar
gestel, waardoor het ademen bezwaard wordt,
de onderkaak valt en het kind een mond-
ademhaler wordt.
Ea wat is na het geheim der Joodsche
moeder vragen wij.
Ea de dokter autwoordt: dj veel grooter
en verstandiger zorg, welke zelfs de armste
Joodsche moeder aan het voedsel van haar
kinderen wijdt.
Al dit verschil in zwaarte en groei is een
gevolg van verschil in do hoeveelheid van
been-vormend voedsel, dat dezen kinderen
gegeven wordt.
De Joodsche moeder voedt zelve haar
znïgeling. Dit geschiedt bijna zonder uitzon
dering. Geen voeding met de fljsch de
arme Joodsche moeder blijft thnis en werkt
aan de nsaimachine wanneer ze kan. Maar
haar eerste taak Is: zorg voor haar kinderen
en hun voedsel.
In de armste wijken gaat de Christenmoe
der in Eagsland's groote steden ait werken
of naar een fabriek. De vaste gewoonte is,
dat ze elk kind een stuiver geeft om zelf
wat te koopea voor het eten. En het ondoel
matigste voedsel wordt das gekozen. Dr. Hall
en andere inspecteurs hebben daarom inrich
tingen gevormd, waar een kind, dat slechts
een stuiver besteden kan, werkelijk goed voed
sel ontvangt.
Ea in die armenwijken ziet men, hoe het
kind, dat zelf wat verdient door het verkoo-
pen van kranten of lucifers, een extra-stuiver
besteed. aan een cig&rette.
Maar intn3schea eten vader en moeder
aan de toonbank van een kroeg, bier ofjene-
ver drinkend, met een paar droge beschuiten
en wat kaas of een snede kondvleesch.
Geheel anders gaat het toe bij de Joden.
Ea let wel, dat er nu sprake is van de aller
armste wijken.
Het Mozaïsch ritueel schrijft verstandige
voeding voor. De kinderen worden in het
gezin altijd het eerst gevoed. „Ik heb vaak
gezien", zegt de inspecteur, „hoe Joodeche
moeders naar de speelplaatsen der armen
scholen gaan, om midden in den morgen (10
h 11 uur) aan hun kinderen wat warm voed
sel te brengen.
Ik vroeg, waarom ze het deden. En het
antwoord was: „Afraid my child get'aemic"
[tk ben bang dat mijn kind anders bloedar
moede krijgt].
Die uitdiukking schijnt mij zoo mooi als
het mooiste gedicht
„Het geheim der Joodsche moeders"
die woorden klinken mij toe als de titel van
een lied der liefde!
En hoa weet de arme vrouw goed voedsel
te bekostigen
Ja, dat is een geheim der moeders, dat niet
zoo gemakkelijk onthuld wordt Ze vermogen
het, omdat-ze zuinig zijn.... omdat ze weten
waar ze, al afdingende en naar plaatsen
gaande waar eten bederven zou, als het niet
spoedig van de hand werd gedaan, zeer goed
koop iets kannen krijgen omdat geen moeite
haar te veel, geen afstand te groot is.
De Joodsche moeder weet, dat er geen
beter voedsel voor kinderen is dan eieren. Eo
den Joodschen vader ziet men over de markt
gaan met een bakje of schotel, en hij koopt
alle gekraakte, alle gebarsten eieren. Ik heb
hen in hun zolderkamers of onder een trap
kippen zien honden. Ze weten ook, welk goed
voedsel visch is. En na moet men do Joodsche
moeder zien, bij het dingen en dingen voor
goedkoope visch, overblijfselen van gezonde
visch, die ze koopt voor de kinderen. Men
lache vrij over het misbaar, dat ze er bij maakt.
Ze heeft weinig geld en angst, dat ze niet
wat krijgen zal voor het gezin, drijft haar.
Z8 zorgt in de eerst plaats voor haar kin
deren. Die goedkoopa visch wordt gereinigd
en gereinigd en eerlijk verdeeld. Want men
ziet soms een aantal Joodsche vronwen te
zamen, al wat er van gezonde visch over is
In één koop koopen. Ea elke moeder gaat
met haar deel naar huls en daar weet ze te
koken gelijk geen arme Christenvrouw dit
vermag.
Ze hebben een diepe pan vol olie. Want
olie willen ze hebben, olie moet er zijn. Ea
ze hebbjodie; katoenolie, palmolie zijn goed
genoeg als ze geen olijfolie bekostigen kannen.
De stukken visch worden gedoopt In een be
slag van eieren en meel en geplompt in
kokende olie tot ze juist gaar zijn. De aard
appelen worden gesneden in lange reepen en
gaan er bij. Dan wordt de olie uitgegoteD, 1
vermengd met wat er van het meel over is
en dus worden oliekoeken gebakken. Het
kind leeft van visch, eieren, olie, fruit en
suiker. Zno goedkoop als ze frnit weten te
krijgen 1 En dan geven ze mannakoeken.
Deze herinneren het kind aan het voedsel, dat
de voorvaderen in de woestijn hebben gegeten
en het Is voortreffe'ijk voedsel. Het is voedsel
voor de beenderen.
Tot dusver dit verslag, dat mij bnitenge-
woon belangwekkend voorkwam en mij ge
sticht en opgewekt heeft als ware het een
gedicht.
Laat ieder, die kinderen liefheeft en moeders
eert als een der heilige beweegkrachten op
aarde, „het geheim det Joodsche moeders"
verhalen aan allen, die het tot navolging kan
opwekken.
De heeren diplomaten verstaan in 't bijzon
der de kunst, om elkander het leven onaan
genaam te maken. Wanneer dan ook de een
of andere mogendheid op het schaakbord der
wereldpolitiek een mooien zet heeft gedaan,
dan kan zy bijna Z3ker verwachten, dat hare
tegenstanders met alle vernnft. dat hnn ten
dienste staat, zallen beproeven om dien zet
door een tegenzet van zijDe beteekenis te
berooven. Dat ondervindt thans weer Enge
land. Het meende met de Thibet-zaak geheel
klaar te zijn, en daar komt China, aangestookt
door de mogendheden, en dat brengt me
den heelen boel weer in de war. Wat is het
geval Naar het oordeel der mogendheden,
worden bij het verdrag tasschen Engeland en
Thibet de snzereiniteltsrechten van China
geschonden. Deze schending bestaat in de
bezettiDg van grondgebied en in de bepaling,
dat Thibet geen verdragen met andere mogend
heden mag aangaan zonder Engeland's toe
stemming. Nu hebben de groote rijken plech
tig verklaard, dat China een ondeelbaar
geheel ls, waaraan niemand de hand mag
slaan. Dat wil eigenlijk zeggen, dat de een
den ander niet zal toestaan, dat hij met een
stak aan den loop gaat, terwijl hy zichzelf
in stilte heeft beloofd, zoolang te zullen j
wachten, tot de omstandigheden gunstig zyn
om zijn slag te slaan. Met betrekking tot
Thibet dacht Engeland, dat die tijd daar was.
Doch nn komen Rusland, Dnltschlsnd en
Japan tot het Hemelsche Rijk en verklaren,
dat, zoo Thibet aan de sazereine rechten van
China wordt ontlrokkeD, zij van hunnen kant
daarop voor huDce pachtprovinciën ook aan
spraak maken. China heeft na aan Engeland
te kennen gegeven, dat het aan de gesloten
overeenkomst zijn zegel niet kan hechten.
De Chineesche vertegenwoordiger te Lassa
werd teruggeroepen en vervangen door den
Taotai van Tientstn, die den naam heeft van
bijzonder geslepen tc zijn.Ia Engeland wordt
het verzet van China aan Dultschland geweten
En in scherpe artikelen storten de Engelsche
dagbladen, met de Times natanrlijk voorop,
hun woede uit over het hoofd van Dnitsch-
land. Heel onschuldig beweert da Dnltsche
pars, dat, wanneer Dultschland in Sjantoeng,
Frankrijk in Yoenan en Japan in Tokien
dezelfde rechten verlangen nis Engeland in
Thibet, dit eene zeer natuurlijke zaak is. Hoe
het ook zij, de Thibet-kwestie is eene periode
ingetreden, die in de naaste toekomst niet
afgesloten zal worden.
Het vermoeden, dat Engeland zijn invloed
in andere deelen van Azië zal trachten te
versterken, wordt bewaarheid. Nn de groote
tegenstander in den Mantsjoarije-klem vastzit,
krijgt na Thibet, Perzië eene benrt. Een
1 a idelscommissie zal, onder bescherming
der Britsche wapenen, een rondreis door
Perzië maken. Zij zal de behoeften van het
land bestudeereD, overeenkomsten trachten
af te sluiten, nieuwe markten stichten en zoo
den band op handelsgebied tnsschen Enge
land, Indië en Perzië aanhalen en sterker
bevestigen.
Ongeveer hetzelfde dus als met Thibet.
De Thibetanen wenschtea van de handels
overeenkomsten met Eageland verschoond te
blijven. Toen werd het nieuwe afzetgebied
met snelvuurkanonnen genomen de econo
mische en politieke controle verkreeg men over
ie lijken heen van duizenden bijcia weerlooz»
slachtoffers. Zal het in Perzië anders gaan
Of znlien de Perzen, met Thibet tot voorbeeld,
zich maar gewillig naar de Engelsche wen-
schen schikken Opmerkelijk is het, dat de
veroveringspolitiek in Azië nauwelijks in het
Parlement ter sprake is gebracht. Geen enkel
liberaal, hoe breed zyn opvattingen over recht
en humaniteit ook mogen zijn, heeft protest
tegen deze moord- en veroverirgs xpedltie
aangeteekend. Wanneer het kabinet-Balfour
voor een liberaal ministerie plaats moest maken,
dan zon ln Azië wel dezelfde politiek wor
den voortgezet. Z ;ker znlien de Aziatische
kwesties nimmer een strijdlens bij de Engelsche
verkiezingen worden.
Van verkiezingen gesprok ;n, daarvan zul
len de Italianen in de eerste helft van No
vember weer pleizler hebben. Men weet, dat
de beer Giolittl den heeren afgevaardigden
heeft aangezegd, dat hij hnnne zetels ter
beschikking van de kiezers heeft gesteld,
't Is den heer Giolitti met deze verkiezing
te doen, om een deel van de lastige linkerzijde
kwijt te raken. Zjker heeft hij kans, dat zijn
plan zal gelukken. De jongste algemeece
werkstaking heeft bij de burgerklassen groote
ontevredenheid tegen de socialistische afge
vaardigden verwekt. Evenals in andere lan
den, hebben de ontevreden elementen in den
middenstand bij vorige verkiezingen vele
stemmen aan de linkerzijde bezorgd. De
minister verwacht nu, dat de verstoorde
middenklasse als één man de ministerië jle
candidaten zal steunen. In den stryd tegen
zrjne heftige aanvallers, kan de minister nog
den onverwachten steun van de Pausgezinde
kiezers verwachten. Pias IX on Ljo XIII
hebben zich staeds tegen de deelname aan de
verkiezingen door de katholieke kiezers verzet.
Thans komt het bericht, dat het Vaticaan
in de districten, waar de socialistische
candidaten kans van slagen hebben,
dit verbod denkt op te k>. ff-n. Vooral
in de provincies Lombarüje, Piémont
en Venetië kan dit beslnit van grooten invloed
zyn. Velen willen in dit besluit ten gunste
der Regeering esne voorbode zien van een
toenadering tnsschen het Vaticaan en het
koninkryk Italië. Zon de scherp gespannen
verhouding tnsschen het Vaticaan en de
Fransche Repnbiiek met deze zwenking niet
in verband staan De vriendschap van
een groote katholieke mogendheid is het
Vaticaan veel waard. Waar het de esn ver
liest, kan de sympathie van een ander
gewonnen worden.
Hoe het in Frankrijk zal ifloopnD, is nog
een groote vraag van den dag. Een drietal
belangrijke vraagstukken znlien waarschijn-
lyk in da Kamer aan de orde komen, nl. de
scheiding vzn Kerk en Staat, de inkomsten
belasting, en de ouderdoms-pensioenregeling.
Na wil een d-el der minister ëil* p\r-ij e-rst
de beide laatste punten behandelen en dan
bij de scheidtngskwestie het ministerie eene
nederlaag bezorgen. Dat weten de voorstan
ders en daarom wenschen zij eerst de kerke-
lyke kwestie af te doen. Dt-n zallen de
weifelachtige en halve tegenstanders Combes
moeten stennen, daar zy anders hunne sociale
wetgeving er bij zien inschieten. De groote
vraag is nn, of het bloc behonden zal blijven,
want daarmee hangt het ministeriëele leven
van Combes en de oplossing van vele belang
rijke kwesties samen.
De verwachting was, dat er na den grooten
slag. die achter den rug is, reeds dadelyk
een tweede zou volgen, maar het blykt nu,
dat Koeropatkine's laatste optreden alleen is
geschied, om de Japanners te verschalken
en zijn eigen terugtocht te dekken.
Koeropatkine heeft zyn tegenstanders en
de heele wereld dan kranig by den neus
gehad I Men meldde uit het Japansche
Hoofdkwartier zelf, dat de Russen zich
concentreerden, men maakte zich aan
Japansche zyde gereed om de nieuwe aan
vallen der Russen te weerstaan. Men zag
reeds met zorg de aanvankelijke successen,
die de Russen in den nieuwen slag aan de
Sha-ho behaalden, onder de oogen En
daar verneemt men, dat men niet het ge-
heele Russische leger tegenover zich zou
hebben, maar een deel der Russische reser-
ven, die slechts in opdracht hadden, de
aandacht af te leiden van het hoofdleger,
dat op zijn sterke stellingen ten noorden
van Moekden terugtrekt.
Het Russische linkerleger, dat tegen
Koeroki streed en waarvan men de laatste
dagen maar niets hoorde, is reeds bezig
op de noordelijke stellingen terug te trek
ken slechts kleine atdeelingen zetten den
stryd voort, blykbaar achterhoede-gevechten
leverende. En ook uit Okoe's leger wordt
gemeld, dat op gevonden Russische kaarten
de eventuëel te nemen terugtochtsweg stond
aangegeven, met aanduiding der plaatsen,
waar de vijandelijke opm&rsch zou moeten
worden tegengehouden.
Koeropatkine doet zich aldus weer kennen
als een strateeg van hooge waarde, want
al is het beter te overwinnen dan terug
te trekken, toch heelt hy in dezen veld
tocht den Japanners nog niet één over
winning doen behalen van wezenlijk belang.
Als de volgende operaties loopen zooals
men mag veronderstellen, dan zal evenals
by Liaojang, het Russische leger ongemoeid
kunnen aftrekken. En voor de zooveelste
maal zullen de Japanners een ongeslagen,
niet gedemoraliseerd, krachtig leger tegen
over zich hebben, dat in het gevaarlijke,
geducht-versterkte bergland om TieliDg
gereed staat om weer slag te leveren.
Er is dan nu stilstand in de krijgsver
richtingen. Dat wil nog niet zeggen, dat
het vechten daar voorloopig gedaan is
sommigen beschouwen 't als een stilte, die
den storm voorafgaat maar de redenen,
dat de stryd die de geheele vorige week
geduurd heett, thans niet voortgezet wordt,
liggen voor de hand. Behalve met de
onvermijdelijke uitputting van de beide
legers, die ten slotte toch een natuurlyk
beletsel moet vormen voor verdere omvang
rijke krijgsverrichtingen, heeft men nog
rekening te houden met gebrek aan munitie,
dat zich tu zeker wel moet doen gevoelen.
En na den hevigen regen zal het moeilijk
zijn, den schietvoorraad aangevuld te
krijgen.
De poging van generaal Yamada, om ten
noorden van de Sja-ho door te dringen, is
met een leelyken klap voor de Japanners
geëindigd. Vermoedelijk houdt Koeropatkin
zoo taai vast aan zyn stellingen ten Zuiden
van Moekden, omdat hy versterkingen
verwacht, uit het slechts ten deele in ge
vecht geweest zynde 6e Siberische leger
corps en uit het 8a legercorps. Dit laatste
is sedert 15 September onderweg. Komt het
spoedig op het oorlogsterrein aan, dan zal
dit voor de Rus3en een reden kunnen zijn,
om opnieuw aan te vallen, zoo zegt men.
Maar wordt daarbjj niet uit het oog ver
loren, dat de slag aan de Sja-ho den Russen
op zooveel zwaarder verliezen aan geschut
ea manschappen te staan gekomen is, dan
den Japanners Men kan toch veilig rekenen,
dat tusschen de 80 en 40.000 Russen in
de afgeloopen week buiten gevecht gesteld
zyn.
De Japanners durven nog geen schat
tingen te geven van de verliezen, in den
grootec slag geleden. In den beginne waren
zy, tegen hun gewoonte in, zeer vrymoedig
met hun schattingen, wat de verliezen van
hun tegenstanders betreft. Doch reeds nu
wyst men er uit Petersburg op, dat de
verliezen, in het tweede gedeelte van den
slag, aan de Sja-ho-oevera, door de Japan
ners geleden, zoo aanzienlijk geweest zyn,
dat „alle mogelykheid van een ramp ver-
nietigd is" de bedoeling van dezen zin
kan slechts zijn, dat tegenover de hevige
Russische verliezen aan manschappen en de
verloren kanonnen, niet minder hevige
verliezen voor de Japanners staan, zoowel
aan manschappen als aan kanonnen. Zelfs
wordt nog een toespeling gemaakt op een
verpletterende nederlaag van twee Japanse]»
diyiaüo.
