Zondag 1 October 1905.
49stfc Jaargang No. 4084.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTKNTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau•CHAOKHf, fLaasi. lï 4.
Uitgever P. TRAPMAN.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ADVERTÈNTIEN van 1 tot 5 regels f 0.26 iedere regel meer 6 ct.
Groote letters wórden naar plaatsruimte berekend.
EERSTE BLAD.
Gemeente Schagen.
BEKENDMAKINGEN.
LOTING voor da MILITIE.
Iets over het aanleggen
van Proefvelden.
Buitenlandscli Nieuws.
Politiek overzicht der week.
INGEZONDEN.
Binnenlandsch Nieuws.
Hit- k Luüiivllal.
Dit nummer bestaal uil drie bladen.
POLITIE.
Ter Secretarie dtier gemeente zijn inlichtingen te
bekomen omtrent een rozenkrans.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Schagen
maken bekend t
1. dat de loting van hen, die vóór den lsten
September Tan dit jaar voor de lichting van het
volgend jaar in deze gemeente vcor de militie rijn
ingeschreven, til geschieden in het lokaal „Ce' 4.", op
Viiidez, den 20 October 1905, des namiddags te
1.46 nren;
2. dat op Zaterdag, den 21 October 1905, des
voormiddaga te 10 nren, ter gemeentesecretarie t ij den
Burgemeester, door of vanwege de lotelingen, die
meenen recht te hebben op vrijstelling wegens broeder-
dienst of wegens vermoedelijke aanwijzing tot den
dienst vau een of meer hnnner in hetzelfde jaar
geboren broeders, net vereischte getuigschrift kan
worden aangevraagd
3. dat de loteliogen, die vrijstelling verlangen
wegens eigen militairen dienst of dreD van een broeder
ot van broeders, de noodige bewijsstukken, zoo deze
niet reeds onder den Burgemeester bei ustcn, bij dezen
ter Gemeentesecietarie kunnen inleveren, ten minste
tien dagen vóór den dag, waarop de zitting van deD
Militieraad wordt geopend, en alzoo vóór den lsten
December 1905.
Voorts worden de belanghebbenden er uitdrukkelijk
op gewezen, dat, om vrijstelling wegens eigen
militairen dienst of dien van broeders te verkrijgen,
moet worden oveigelegd een paspoort cf ander bewjj -
van ontslag, of een uitstreksel nit het stamboek of
een bewjjs van wei kelijken dienstdat, ter bekoming
van vr stelling wegens broederdienst, bovendien moet
worden overgelegd een getuigschrift van den Burgemew-
ter, waai uit het getsl zonen, tot het gezin behooreade,
blykt rn dat de opgave van eene reden van vrijstelling
bjj de loting hem, die vrijgesteld wenscht te worden,
niet ontslaat van de verplichting om bij den Militieraad
de ïedeD van vrijstelling in te brengen, hetgeen in
elk geval bij dit college moet worden gedaan op het
daaivoor bestemde tijdstip, hetwelk bjj openbare
kennisgeving nader zal worden bekend gemaakt.
Gedaan voor de eerste maal te Schagen,den 29 Sept '05.
De Secretaris, De Burgemeester,
ROGGEVEEN. H. J. POT.
N.B. Volgens art. 31 der Militiewet 1901
(Staa'sblad No. 212 van 1901) trekken de inge
schrevenen, in alphr.betisehe orde op te roepen, zeiven
hunne nommers. Voor hem, die niet ia opgekomen,
o', hoezeer opgekomer, bniten staat of onwillig is
zelf zijn nommer te trekken, kan dit geschieden door
zjjn vader, moede-, voogd of curator. Zoo ook deze
niet is opgekrmen, geschiedt het trekken door den
Burgemeester of het Lid van den Raad der Gemeente,
waar de loteling is ingeschreven.
Bezwaren tegen de wijze, waarop de loting is
geschied, kunnen ljj ongezegeld, tegen bewijs van
ontvang bjj den Burgemeester in te leveren en aan
Gedeputeerde Staten gericht verzoektchrift, gedu ende
5 dagen, te rekenen van den dag, waar de loting
heeft plaatsgehad, worden ingebracht door belang
hebbende lotelingen, of door hnn vader,moeder,voogd
cf curator. Pezen kunnen van de uitspraak van dat
college, durende 6 dagen, te rekenen van den dag.
waarop rij ter ktnnis van de belanghebbenden is
gebrach4, bij de Koningin in beroep komen bjj
ongezegeld, onge frankeerd, rechtstreeks aan Hare
Majesteit in te zenden verzockschr.ft.
o—o—
Wanneer wg een tiental jaren terugzien
en den toestand van toen verge'ijken met
dien van thans, dan moet het wel onze aan
dacht trekker, dat het gebruik van kunst
mest in onze provincie allerwege zeer sterk
is toegenomen. De goede resnltater, die da
voorloopers op dit gebied met het gebruik van
deze soort van meststoffen verkregen, prikkel
den anderen, ook eens een bescheiden proefje
met dat door velen gesmade goedje te nemen.
Man stak cija Hchtj op bij den kunstmest-
handelaar of diens agent en wat deze voor
schreef, werd uitgestrooid. Wie niet direct
een zichtbaar resultaat verkreeg, was mis
schien voor langen tijd van zijn neiging voor
deze nieuwigheid genezen, doch vele anderen,
dia wèl resultaat konden waarnemen, Wtag-
den zich een schrede verder op het gevaar
lijke pad en wekten bij weer anderen den
lust om het ook eens te probeeren. In hoe
verre de Rijkeproefvelden tot de uitbrei
ding van het kunst meet gebtuik hebben
Meegewerkt, is natuurlijk niet na te sporen,
dst zjj echter In sommige streken den
•toot er toe hebben gegeven, staat met
Vr9 groote zekerheid vast.
Langen tijd vermoedde men vrij algemeen,
dat kunstmest daar, waar hij goede ul'kom-
aten gaf, den grond uitpatte en dat bijge
volg de grond door het gebruik van kunst
mest in kracht achteruitging.
Hoewel dat vermoeden nu juist niet in
alle gevallen volkomen ongegrond mag
Worden genoemd, is dat gevaar toch laDg
biet zoo groot, als men zich dat wel eens
®«eft voorgesteld. En het Is geheel uitge
goten, wanneer men den kunstmest gebruikt
a's aanvulling van de gewone bemes
CK- 1° dat geval zal de voortbrengende
rJ£? Ke')rQ"t van kunstmest minder snel
terultgaan, dan zg bjj de gewone bemes-
t misschien toch reeds deed, cn was de
vonrixf l>emestlng reeds voldoende om de
in stand"k Geacht van den grond geheel
te houden, dan zal zjj vooruitgaan
als bovendien nog kunstmest wordt at nge-
wend.
Ia stroken waar men reeds jaren lang
kunstmest heeft gebru.kt, en men 't gebruik
van jaar tot jaar nog ziet toenemen, mankt men
zich daarover al niet zoo heel bezorgd meer.
maar men begint zich meer en meer de vraag
te stellenIs de bemesting, die lk toepas,
wel geheel juist Ik cn vele anderen zijn,
toen wij van het Btrooien van superphosphaat
goede resultaten zagen, daarmede doorgegaan
en op 't oogenbltk strooi ik altijd maar weer
superphospheat, zonder nu eigenlek precies
te weten,#cf ik voordeel daarvan heb. Zon
het misschien niet beter zijn, ktïaiet te
strooien, of chilisalpeter, cf kalk
Eu hoer éét moet ik dan van die mest
stoffen strooien, om zooveel mogeiük winst
van mijn geld te trekken
Als men dan den desknndige om raad
vraagt, krijgt men ten antwoord, dat alleen
de grond zelf daarop een antwoord kan geven,
en dat men het daarom aan den grond moet
vragen. Dat wil zeggen Neem proeven en
let op, wat die proeven U leeren.
Geen wonder, dat er in verschillende land-
bouwvergaderingen stemmen opgaar, om e;ns
vanwege de vereeniglrg of afdeellng proeven
te nemen dom over al dfe kwesties meer
zekerheid te verkrijgen en dat het zelfs van
woorden tot daden komt, en men overgaat
tot het aanleggen van proefvelden.
Het doel van d!e proefvelden zal dus ln
den regel zijn, na te gaanwelke kunst
meststof! jn en hoeveel daarvan aan de
gewone bemesting moeten worden toegevoegd
om een zoo voordeelig mogelijke uitkomst te
verkregen.
Nu deze bev; eging aan het opkomen Is,
acht ik, dia op het punt van proefvelden,
aanleg en proeven-nameu heel wat ervaring
heb opgedaan, mij verplicht er de aandacht
op te vestigen, dst het niet mogelijk is,
deze vraag voor een gchcele streek op te lossen
door een proefveld op een enkel stuk land,
want de soort van grond, de voedering van
het vee, de bewaring en de aanwending van
den mest en de ier, de hoeveelheid mes4, de
vrnchtopvolging, de tijd van bemesting, of
althans enkele daarvan loopen op de verschil
lende boerderijen en landeigen zooveel uiteen,
dat een kunstmestbemesting, die op het eene
gewas of stak land goede uitkomsten geeft,
voor het andere minder geschikt zou bigken
te zgn.
Daarom is het noodzakelijk, dst iedere boer,
die kunstmest wil aanwenden en daarvan
zooveel mogelijk voordeel wil trekken, op zijD
eigen landerijen proeven neemt.
De proeven, die de landbcnwvereenlging
neemt, kunnen slechts dienen ala een voor
beeld, om aan te tooaen, hoe Iedere boer
bet in zijne macht heeft om zonder belang
rijke kosten of moeite cont.Aie op zjjne be
mesting te henden. Hoe meer van die proeven
de vereeniging of efdeeÜDg in haren kring
kan nemen, des te beter inzicht verkrggt men
in de behoeften, die in de streek het meest voor-
komer,dcch zekerheid kan de boer alleen ver
krijgen door proeven op zijn eigen land.
Allerlei invloeden zgn voortdurend werk
zaam, om de mestbehoefte van een stuk land
te wijzigeD, droogte, vochtigheid, losheid of
dichtheid van den grond, de gewassen die er
van geoogst worden, het op den grond val
lei, de regenwater, de bemesting, enz., en het
is niet mogelijk door redeneeriDg cf bereke
ning, die veranderingen te bepalen. De behoefte
van een stuk land kan dus niet éénmaal voor
altijd door een proef worden vastgesteld, maar
moet telkens weer opnieuw worden gecoa-
tid'eerd.
Bij het aanleggen van rgksproef velden
heb fk daarom een soort van proeven inge
voerd, waarbij dit doel op tamelgk eenvoudige
wijze bereikt wordt en Ik geef den besturen
van landbonwafdeelingen wel in overweglDg,
dat stelsel ook bij hunDe proeven In te voeren.
Als men die richting uit wil, cf een beteren
weg weet aaa te wyzen, zal men mg steeds
gaarne bereid vinden tot overleg en tot gel-
delijken steun.
De opmerking wordt wel eens gemaakt,
dat de rgktproefvelden dikwijls zoo klein
aangelegd worden, en dat de boeren aan
zulke kleine proefjes geen waarde toekennen,
maar men moet wel bedenken, dat het nemen
van groote proeven in den regel meer geld
en moeite kost, dat twee proefvelden met
perceeltjes van betrekkelijk kleine afmeting
op twee verschillende boerderijen meer leering
verschaffen en moer de aandacht trekken,
dan ééa proef met tweemaal zoo groote
perceelen op een enkel stuk land. Als de
proefvelden maar niet te klein zjjn om er het
doel, dat men beoogt, m< te kunnen bereiken.
Cont. dl» op den bemestingstoestand van
een stuk lend kan met een stel betrekkelijk
kleine veldjes voldoende worden verkregen
en het Is m l. niet aan te bevelen ze grooter
te nemen dan noodlg is, want het einddoel
is, te bewerken, dat Iedere boer zu'ke proeven
zal nemen en dat zal hij slechts kunnen en
willen doen, als die proeven niet te veel
geld kosten.
Om twee redenen alzoo moet men
de proevon niet grooter nemen dan noodig
isIn de eerste plaats om navolging van het
voorbeeld mogelgk te maken, en in de tweede
plaat8, omdat bij kleine proeven met de
beschikbare geldmiddelen veel meer personen
daarbjj betrokken kunnen worden, dus veel
meer leering uit de proeven is te trekken
en de zaak veel meer de algemeene belang
stelling gaande houdt.
De Rjjkslandbouw'eeraar voor Noordholland,
C. NOBEL.
Schagec, 29 September 1905.
Keizer Erans Jczef heeft de leiders der
Hongaareche oppositie bij zich op den Hofburg
gehad en met de heeren over de Hongaarsche
kwestie van gedachten gewisseld. Daar belde
partijen beslist op haar voetstuk bleven staan,
heeft de conferentie evenwel tot niets geleid.
De Keizer wil van geen Hongearsch com
mando bij ds Hongaarsche regimenten weten,
terwjjl de oppositie alleen op die voorwaaide
het feestuur wil aanvaarden. Do verwijdering
tusschen de beide machten is te grooter ge
worden, daar de Keizer, ontstemd door de
Hongaarsche voorstellen, de boeren voor de
verdere besprekingen naar zjjn RykskscBelier
graaf Goluchowski heeft verwezen. In Boeda
pest is dit bescheid als eene nationale be-
ieediging opgevat. Alle bladen trekken in
heftige artikelen tegen Oostenrijk en den
kel2er met zgae raadgevers te velde. Openigk
wordt verklaard, dat de tijd gekomen ip, om
krachtiger op te treden. Eene vredelievende
oplossing wordt bj,na niet meer mogelgk
geacht. Het laLd dient evenwel een
ministerie te hebben en daar de meer
derheid niet genegeu is het bewind te aan
vaarden, heeft de Keizer andermaal baron
Ftjervaty ontboden, doch ook dit onderhoud
moet tot geen resultaten geleid hebben. Men
meldt, dat F.jervaiy alleen op voorwaarde,
dat het algemeen stemrecht in Hongatgezal
worden ingevoerd, opnieuw wil trachten het
bestuur voort te zetten. Deze voorwaarde is
voor de middeleenwsche begrippen van den
Hofburg bijna even bezwarend, als do com
mandotaal. Men vreest vooral, dat, wat aan
Hongarije zei woiden toegestaan, weldra ook
door Oostenrijk geëlscht zal worden. Doch
ook al mocht de Keizer in den eiech berusteD,
dan zal het nog de vraag zijn, of het middel
thans nog krachtig genoeg zal wezen om
eene scheuring in da oppositie te veroorzaken.
Wat voor veertien degen mieechk-n ge
lukt was, kan thans wei te laat zijn. Terwijl
deze kwestie dus al ingewikkelder wordt,
begint het oor ti.rt vau ongeveer gelijken
aard op het Scandinavische Schiereiland af
te loopen.
De conferentie tneschen de gemachtigden
van Zweden en Noorwegen is het over de
voorwaarden tot ontbinding van da Unie
eens gewordeD. De Noten hebben ten slotte
in de bezwarende voorwaarde, om de nieuw
gebouwde grensforten te slechten, berust Daar
entegen hatft Zweden met het voorgestelde ar-
bitragetr&ctaat genoegen genomen, zoodat alle
geschillen, die er tusschen beide landen
mogen ontstaan, door een scheidsrechterlijke
uitspraak zullen worden opgelost. Zulk eene
overeenkomst is wel eenige Bterkten waard.
Over den regeeringsvoim zijn de Noren het
nog niet eens. Door den tegenstand van
koning Oscar is een Zweedscbe prins onmo
gelijk geworden. De kans dat ten Deecscha
prins te Chrlstiania zal zetelen, begint met
den dag minder te worden. Het idéé van
een Noorsche republiek wint meer en meer
veld. Wellicht zal eene volksstemming over
de inrichting <an het hoogste gezag beslissen.
Met de ontbinding der Noorsche Unie ver
valt ook het tractaat, met Engeland in 1856
gesloten. Bij dit tractaat waarborgde Engeland
de onschendbaarheid van Zweden en Noor
wegen, bij een mogeiijken overval van Rus
land. Ia Engeland gaan reeds stemmen op,
om thans met de beide rijken afzonderlijk
zulk eene overeenkomst te sluiten. Er is
Engeland aan de onschendbaarheid van
Noorwegen zeer veel gelegen. Rusland is
door Noorwegen van de Noordzee gescheiden.
Een haven aan die open zee zou voor Rusland
groote waarde hebben. Maar zoo dte haven
ln een sterke oorlogshaven veranderde, zon
deze eene doorloopende bedreiging voor
Engeland zjjn. Zoo Iets als Port-Arthar voor
Jepan wasDaarcm moet Noorwegen zich
verplichten, om nooit of te nimmer een van
zijn prachtige fjorden, bjjna allen natuurlijke
havens, die met weinig moeite te verdedigen
zjjn, aan Rusland af te staan, waartegenover
dan Engeland op zich neemt om het Nco-.sche
gebied tegen Russisch geweld te becchermen.
't Is er Engeland om te doet), om overal den
gevreesden beer achter de tralies te honden.
Het pas afgesloten t-aktaat tusschen
Engeland en Jspsn wordt ock ln dien zin
opgevat en uitgelegd. Wel bevat de over
eenkomst de nadrukkelijke bepaling, dat
beide mogendheden elkaar in de verdediging
harer Aziatische bezittingen zullen bjjstaan,
doch er ls genoeg rnimte turechen de regels
gelaten, om er tevens iu te kunnen lezeD, dat
een voortdringen van Rusland in de richting
van Perzië en Afghanistan met gezamenljjke
krachten zal worden tegengegaan. Art. 4
van.'t verdrag toch zegt, dat Japan, Enge-
land's, rechten erkent, om in de nabjjheid der
Indische grens al die maatregelen te t.effen,
die tot bescherming van Iadië noodig zijn.
Als dus Engeland het noodig vindt om ter
bescherming zjjner rechton den Rus op zeke
ren afstand te honden, of dat Engeland meent,
dat eeDe bezetting van in Afghanistan gele
gen strategische punten noodzakelijk ls, dan
zal Japan gedwongen zijn, om bg verzet van
derden, Engeland bjj te staan. Eigenlgk
worden de bezittingen van F.aakrijk, Ameri
ka, Daltschland en Nederland door dsze veel
zeggends bepaling bedreigd.
Feitelijk treden Japan en Eogeland als de
beheerschers van half Azië op Waar zoodanig
tet evenwicht wordt verplaatst, ligt het voor
de hand, dat andere rjjken zullen trachten,
dat verbroken evenwicht te herstellen. In
Rusland wordt de vorming van een tegen-
coalitie van verschillende zjjdtn overwogen.
Men meent dst Rusland, Duitschland en
Frankrjjk gezamenlijk geroepen zjjn, om het
Eugelsoh—Japansch verdrag te neutrallseeren.
Dat eene toenadering tusschen Rusland en
Duit o'iland reeds verkregen is, valt uit
veieohiilende verschijnselen waar te nemer.
De gehelmzinnip-e bijeex komst van de beide
Keizers in de Fmsche Golf, het bezoek van
Witte aan Von Ltt'ow en Keizer Wilhelm, de
opmerkelijke verklaringen, door Witte over
Rusland's verhouding totDuitschland afgelegd,
wijzen op eene „entente cordiale" in die
richting. Ock de plotselinge inschikkelijk
heid van Duitschland in de Marokkaansche
kwestie, waardoor Frankrijk en Duitschland
het over de conferentie eens zijn geworden,
wordt als een uitvloeisel van het verbond der
Europeesche en Aziatische Eilandenrijken be
schouwd. En dat alles tar wille van den vrede,
zooals de betrokken staatslieden verklaren.
Wat moet dia vrede dan ernstig bedreigd zijn,
als zooveel tractaten noodig zijn, om ham te
bswiran.
Mijnheer de Redacteur!
Een plaatsje iu Uw blad naar aanleiding
van hst ingezonden stak geteekend
„Een der vele voorstanders van de tram,"
j en voorkomende in Uw courant van heden,
zal mij door U, als warm voorstander der
j tram bekend, zeker niet worden geweigerd.
Voor da tram is, zooals bekend, geld tekort
en de schrijver van genoemd stak zegt o.m.
„Weet U, M. de R.. of weet één der lezers
misschien ook een eerlijk middel om aan geld
I te komen Ik wil trachten die vraag te
beantwoorden. Een afdoend antwoord op die
vraag is zeker uiterst mceiljjk te geven en
toch ben ik verzekerd dat 10 tallen Uwer
lezers direct, zonder eenige hersensinsp&nning
zallen antwoordenDat is gemakkeljjk
genoeg, 't ia eea tram voor de Wiering8r-
waard, laat da Wteringerwaarders hem ook bs-
talen. Zeker, dit is een eenvoudige oplossing
j en zsker ook nlst geheel onwaar, doch dat
i brengt de zaak nist verder. De bewoners
j van Wieringer waard bereiken door dezs tram
wei zeer voel en velen hunner hebben ock
groot belang bij da lija naar Ewijcksluis.
Waren dan ock de Ini één van zlr, de zaak
was vlug beslist. Doch niet alle Wiericger-
waarders en zij die er bezittingen hebben, sijt)
even scheutig en 't is Cakr als elders: men
crittsaert 't bestaande, men wil verbetering,
maar't moet betaald nit busrmau's
portemonnaie.
Van andere betrokken Gemeente- of Pol
derbesturen is waarschijnlijk geen hoogere
subsidie te verwachten en het WieriDger-
waarder polderbestuur is misschien nog wel
de eenige instelling, die in deze neg Iets zon
kunnen doen, en om te knnnen treffan ds
„behoudende" landeigenaren, èo om 't groote
belEDg dat 't bij do zaak hseft, neg iets
behoort te doen. 2o. Zonden de welwillende
landeigenaren in Wieringer waard en Anna
PanlowDS, die hun belangstelling reeds in
klinkende munt hebben cmg6zet, aan hun
bijdragen nog een milderen vorm kunnen
geven. Waarlijk, wat een groote gift lijk4,
ls het nog niet altijd, m. e. w. geldvoor-
schieten om eea goede zaak tot stand te
brergen.is zeer zeker te loveD, doch wanneer
dat k'eld waarschijnlijk bewaard bi ij ft en een
hoogere waarde van het eigendom 't gevolg
zal zijn, dan nog biijft die dasd lofwaardig,
maar op 't woord geven cf gift mag
dan niet te veel nadruk worden gelegd. Die
aldus van hun goede daad want dat blijft
het zullen prtfi eeren, kannen dan ook
gemst hun inschrijving iets verhoogen. 8o.
Was misschien mede in 't tekort to voorzien,
door een zeker bedrag bijeen te brengen
door belangstellenden e. a.
Het is nu ni6t meer de tijd om af te geven
op 't tram plan. Het plan staat vast, is een
feit. Hceveel teleurstelling 4t ook gebaard
heeft, hos 't bejammerd is. Dat ook wij
niet konden bogen op een nobels persoonlijk
heid, toegerust met redenaarstalenten als de
heer Groneman. Dan hadden we gehad
onsen Ingetieur, dan ware een der lijnen
W. WaardWaardpolderKolhorn misschien
nog ernstiger overwogen en de t chnische en
flnancleele bezwaren zouden ock wellicht niet
zéé overwegend geweest zijo.
Doch dat is voorbij 1 Het is nn tjjd om
lichtpunten te zoeken en met goeden wil zjjn
ze te vinden en konden wij, Inwone s van Bsr-
singerhorn, als zoodanig noemen kortere af
stand van 't te stichten station W. Waard, dan
van 't station L tek voor onkelen enzer. en da
hoofdzaak opheffiag van Kieil en Poolland
uit hun isolement.
Ik geef ganrne toe, dat de llchtpunteu voor
onze gemeente klein zjjn te noemen. Grooter
belangrijker zjjn ze voor Wierfngerwar rd,
Anna Paulowna, Schagen, en om nu die lickt-
punton om te zetten ln gangbaro munt zou
Ik in overweging willen geven, aacdeelen
uit te geven van f 103.— en de belang
hebbenden, vocia: uit Wier.nger waard en
Anna Paulowne, die er misschien tegenopziea
hun f 100 te offeren op de bestaande
lijst, waar er kele inschr^vers met duizenden
prijkerkunnen dan op de nieawe Ijjst rea
goed figuur msken met één of maer aandee-
len. 60 a 100 belanghebbenden en belang-
sttllenden zijn ln de vier betrokken gemeenten
toch nog wel te vinden en een ff nk bedrag
komt aldu* de tram ten goede.
Ziedaar, ééa der vele voorstanders van de
tram 8 manieren cm aan geld te komen.
No. 3 ligt trr uitvoering misschien 't meeat
in Uw boreik, en besluit ge er gevolg aan
te geven, uw Ijjst zal dan zskar niet geheel
blank blijven. K
Hoogachtend,
P. DE ZEEUW.
Kolhorn, 28 Sept. 1906.
- Domei» Nleuwenhuls.
De Nieuwe Courant schrijft
Wat reeds eer gebeurd had moeten zijn, is,
naar Reuter meldde, geschiedde vol
komen onschadelijke Nederlandsohe anarchist
Domsla Nleuwenhuls, die den llden dezer
te Keulen aan hst station was gevangen ge
nomen, is op vrije voeten gesteld.
Geljjk behoorde, he«ft da Nederlandsche Re
giering zich al spoedig met hst geval be
moeid, wat ten gevolge schijnt gehad te
hebben, dst den politteken gevangene een
betere behandeling ln zijn hechtenis te beuit
viel, dat hij mocht schrijven en dat de Neder
landsche consul te Keulen hem mocht be
zoeken.
De inhechtenisneming blikt volkomen wettig
geweest te zjjn. Domela NIeuwenhuis was in
1890 nitgezet en maakte zich volgens da be
palingen van de Dultache wet aan een straf
baar feit schuldig door het Duitsche grond
gebied zonder verlof opnieuw te betreden.
Dat hg dit vroeger, zonder schadelgk ga-
volg voor hem, ook al deed, doet daaraso
niets af, het recht tot strafvervolging gaat
dientengevolge niet verloren en het spreekt
vanzelf dat da politie al wat maar naar Iets
anarchistisch rvitmt alt de nakgkeid des
Keizers teu strengste weert. Er zijn door
anarchisten te vcrschrikkeigks misdaden ge
pleegd, dsn dat Diet een allsmauwgezetst toe
zicht cp alle personen, die mnt deze beweging
In verband staan en zich [ejj het toevallig]
In de buurt vau gekroonde of ongekroonds
staatshoofden bevinden, volkomen te biligkeu
zou zgn, ja tot de eerste plichten d6r politie
zou moeten gerefeend worden.
De schepenrechtback te Kcnltn, ven de
parsoonlijks onschadsigkheid van onzeu N-der-
landschen anarchist bigkbaar overtuigd, heeft
Domela geheal vo'gscs de wet tot 6 degen
hechtenis veroordeeld. Daar hg van 11—27
September hsd gevangen gezeten, besliste zg
terecht, dat hg zgn straf door de preventieve
hechtenis reeds had geboet en stelde htm op
vi ijs voeten.
Domela Nieuweuhuts heeft lot hiertoe, naar
ons voorkomt, geen raden cm te klagen, dat
hem onrecht is geschied
Maar wat leest man nu? De Kö'a- Ztg.
meldt, dat Domela naar het schijnt op een
bevel uit Beriga, opnieuw in hechtenis is
ger.omen.
Waarom, blijkt niet. Misschien sen qaaestle
van hcoger beroep, aan welks behandeling
mc-n het dan noodig geacht zou hsbben op
nieuw preventieve hechtenis te doen vooraf
gaan, op denzelfden grond wasrop de eerste
preventieve werd gehandhaafd, n 1. dat nist
aannemelgk fs, dat Domela Nieuwechnis vrg-
willig gevolg zou geven aan dagvaarding
voor het gerecht of zich zju aarmeiden tot
het oudergaan van o»n straf. Misschien -
hoewel minder wsarschgdgk een gevolg
van een nieuw feit, b.v. dat hij tish eist
aanstonds na ziju invrijheidsta lin j uit
Duitschland heeft verwyderd.
Het igkt er evenwel voor den buitenstaan
der thuns op, alsof er door da Duitsche
autoriteiten wat mat dezen Nederlaodschen
ondeidean wordt gerold, hetgeen zoo vlek ra
het geval Catz ven Aalten (overigens met
dit slechts nit de verte te vergeigken) onaan
genaam is. Het zon ons dan ook gewenscht
voorkomen, dat onze regeericg de Dnitsche
autorireiten van 's mans onschadelgkheid zoo
spoedig mogelijk wist te overtuigen en hen
te beduiden, dat er geen reden bestaat om den
ouden, half vergetea demagoog, die zgn leven
voornamelgk in studie doorbrengt, de vrgheid
te benemen, nadat hg reeds een aan z'jn
mtsdrgf geëvenredigde straf van een paar
weken heeft uitgezeten.
- De invrijheidstelling van
Wlebren Hoogerhuls.
Men meldt nit LEEUWARDEN
Donde/dngmorgen ts 6 nur werd Wlebren
Hoogerhuis uit de gevangenis ontslagen. Hjj
weid aan de poort van het gebouw door
ecu 80-tal personen opgewacht en tcegejuicht.
In da woning zguer mos-der, echter de Hoven,
waarheen hg zich oomiddehgk daarop begaf,
kwamen velen hem gelukwenschen.
Wiebren ztet er vrg goed uithg hevft geen
klagen over zgn verbigf in de gevangenis. Hg
houdt steende dat hg onschuldig veroordeeld
is, maar laat z'ch overigens weinig nit.
Eike trein brengt nieuwe belangstellenden.
Ongeveer 1030 msunsn ea vrouwen, maast
socialisten van elders, bewegen zich door de
stad, velen in groepen, enkele zingende, maar
alles gaat zaer ordeigk toe.
Om twee uur had een groote meeting plaats
in de Concertzaal van Visser. De zaal mat
vhsgger, vascdela en groen versierd,was stamp-
vol j ©r waren ruina 800 paisonGu a^nwez)^,
voor oenige honderden was geen plaats. 74
Socialistische vertenlglrgen In het land wateu
door afgevaardigden vertegenwoordigd lo de
vergadering wareu meds aanwwlg Wiebreu
Hoogerhuls, zgn moeder, zgn zuster su belde
brcers en nog enkele andere fsmllieledeB. ZH
warden by het binnenkomen met
K> juich begroet.
De vergadering werd gepresideerd door F.
Kamstra uit 8neek, die Hoogerhuls en de
aanwezigen w.lkorn heette en wees op hot
gewicht dezer vergadering. Vervolgens voer
den het woord EL Kolthek uit Daventer,
G. Li. van der Zwaag, lid van de Twee-da
Kamer nit Gorredjjfe B. LaEgsing uit E-scheéó
en T. Luitjes nit Blarlcum,
- Op hst verzoek van eenige
leden derHvrvormdeKark ttSINT MAARTEN
om de landeigen niet meor te verbu.en aan
leden van andere kei kgenootschappcn, werd
door Kerkvoogden en Notabelen met alge
meene «temmen «.fwgzcnd beschikt.