H evolutie
Zondag 5 November 1905.
49ste Jaargang No. 4094
"oe het kwam, dat zij
hem ontrouw werd.
EERSTE BLAD.
Politiek overzicht der week.
in Rusland.
SCHA
1
Dit blad verschijnt tweemaal per week Woensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
AI) VERTEN TIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
SSureaiü 8CHAG3KW, ILsian, i> 4.
UitgeverP. TRAPMAN.
Prijs per j ar f 3,Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25 iedere regel meer 5 ct
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dit nummer bestaai uil drie bladen.
Gemeente ü^chagea.
BEKENDMAKINGEN.
POLITIE.
Ter Secretarie dezer gemeente eijn inlichtingen te
bekomen omtrent twee op de markt van Donderdag
den 2 November j.1. tchtergebleven kalveren en een
koe, terwijl inlichtingen worden verzocht omtrent een
gouden broche.
—O——O
Keuveltjfesavonden.
De Burgemeester a.i. der Gemeente Schagen,
Verzoekt bjj deze den ingezetenen der gemeente om
bnnne medewerking tot het voorkomen van het aan
leggen van vuurtjes en het afsteken van vuurwerk op
St. Maarten of de zoogenaamde keuveltjesavonden
op 11 en 12 November a.a opdat deze avonden uit
sluitend feestavonden big ven voor de kinderen.
Schagen, den 8 November 1905.
De Burgemeester a. i.,
(get) P. BUIS Jz.
N AT10N ALE~MILITIE.
I -titer onder zoeli van
V er lof g angers.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Schagen
maken bekend, dat het onderzoek van de in deze
gemeente gevestigde verlofgangers der Militie te land,
aan wie, hetzij bij de hun verleende toestemming tot
uitoefening van dé buitenlandsche zeevaart or lot
verblijf buitenslands, hetzij ter zake van de uitoefening
van hun beroep of bedrjjf, dan wel wegens andere
bijzondere omstandigheden, is toegestaan dat oude zoek
in de maand November of DcC6mber aanstaande te
ondergaan, zal worden gehondsn ten Raadhnize te
Alkmaar (vestibule), op Donde-dag, den 7 Dtcember
1905. des voor middags te elf Hren.
Aan dit onderzoek behoeft niet te worden deelge
nomen door
a. de verlofgangers, die in het loopende jaar vóó:
vermelden dag uit anderen hoofde dan krachtens art.
124 of art. 131 der Militiewet 1901 (Staatsblad no.
212 van 1901)* d. i. voor straf onder de
wapenen zjjn geweest; en
b. de verlofgangers, die krachtens het hun ver
leende uitstel van herhalingsoefeningen alsnog in het
loopende jaar voor die oefeningen onder de wapenen
moeten komen.
Voorts wordt de aandacht gevestigd op de volgende
wetsbepalingen
dat de verlofganger lij dit onderzoek moet ver
schijnen in uniform gekleed, en voorzien van de
kleeding- en uitrustingstukken, hem bjj zijn vertrek
met verlof medegegeven, van zijn zakboekje en van
zijn verlofpas;
dat een arrest van twee tot zes dagen, te ondergaan
in de naastbjj gelegen provoost of het naastbij zijnde
hnis van bewaring, door den Militie-Commissaris kan
worden opgelegd aan den verlo fgaager
lo. die zonder geldige reden niet bij het onderzoek
verschijnt
2o. die, daarbij verschenen zijnde, zonder geldige
reden niet voorzien is van de hiervoren vermelde voor
werpen;
3o. wiens kleeding- of uitrustingstukken bij het
onderzoek niet in voldoenden staat worden bevonden;
4o. die kleeding- of nitrustingstukkeD, aan een
ander behoorende- als de zijne vertoont;
dat de manschappen der militie te land worden
geacht onder de wapenen te zijn niet alleen gedurende
den tjjd, dien het onderzoek duurt, maar in het alge
neen wanneer zij in uniform zijn gekleed, zoodat zjj,
die ongeregeldheden plegen of z:ch aan strafbare
feiten schuldig maken, hetzij bjj het gaan naar de
plaats voor het onderzoek bestemd, hetzij gedurende
het onderzoek of bjj het naar hnis keeren, te dier
zake zullen worden gestraft volgens hel Crimineel
Wetboek en het Reglement van Krijgstucht voor het
k'ijgsvolk te lande.
De verlofganger, die bij herhaling kleeding- of
uitrustingstukken, aan een ander behoorende, als de
zijne vertoont, wordt in werkelijker) dienst geroepen
en daarin gednrende ten hoogste drie maanden ge
houden. De duur van dezen dienst wordt door den
Minister van Oorlog bepaald.
De verlofganger, die niet voldoet aan eene oproeping
werkelijken dienst, wordt, na daartoe vereiachte
lastgeving van den Miniater van Oorlog, als deserteur
afgevoerd en behandeld,
Nog worden de verlofgangers opmerkzaam gemaakt,
dat het niet-ontvangen eener bijzondere kennisgeving
hen niet ontheft van hnnne verplichting tot deelne
ming aan het onderzoek, maar dat deze openbare ken
nisgeving eenig en alleen als bewijs geldt, dat de
verlofganger behoorlijk is opgeroepen terwijl, ingeval
ziekte of gebreken de opkomst mochten verhinderen,
daarvan moet blijken door overlegging van eene
gezegelde en gelegaliseerde geneeskundige verklaring.
Geldt het verlofgangers, aan wie wegens onvermogen
eene ongezegelde verklaring is afgegeven, dan kan
aldus, ter verzending aan wien behoort, ter
e®».ntesecretarie worden ingeleverd. Betreft het
eDofgange,8i aan wie, in verband met een vorig
onderzoek als hier bedoeld, door den zelfden geneeskun
de reeds eene verklaring is nitgereikt, dan kan ook
o°r hiet-onvermogenden met eene ongezegelde en
''•gelegaliseerde verklaring worden volstaan.
Schagen- den 8 November 1905.
Burgemeester en Wethonderi voornoem i,
De Secretaris, De Burgemeester a.i.,
ROGGEVEEN. P. BUIS Jz.
Doob
AIjFRED hedenstjerna.
ZooVer i
z(j vari - *ii terugdenken konden, waren
Het100ld Reweest.
r8tc' dat tig zich duidelijk herinnerde,
*o«n ^'nderlge dag in de maand Mei,
tjr_ °®t riitnlo. J- n---.
legetftm JtQ'« voof de stoep van Groot-
0Qde's na W8rr« *ekomen en hjj met zjjne
?eteden nl j D8Br oom en tante was
r°0DD«n fr-t ksd hjj naar de berke-
2? «IzofVs bonden dat het net
tffïïï'0 en met hnDne
Toen zjj op Tüaa waren gekomen, had papa
tegen hem gezegd„Stil zijn, hoor Emlle 1"
Ea het eerste wat mama aan de meld ge
vraagd had, wag„Hoe gaat het met
mevronw En toen waren ze op da teen en
naar de slaapkamer gegaan en daar had
tante, die in bed lag, hen vriendelijk toege
lachen. Hij herinnerde zich, dat er in een
hoek zoo'n aardig bedje stond, veel kleiner
dan het zijne, en dat eene onde vrouw het al
maar heen en weer schommelde.
Mama was tante om den hals gevallen en
had gesnikt„Goddank, Goddank 1" En oom
had zoo vergenoegd gelachen. Toen was papa
naar het bedje gegaan, had het spreitje opge
slagen en gezegd: „Kijk Emile, dat fs je
bruidje
Ea Emile had, naar hij meende, eene pop
gezien met een erg rood gezichtje; hij wist
niet hoe het kwam, maar toen hg onder
werd, was dat roode gezichtje en die dag op
Tü>a het eerste dat hij zich nit zjjne kinds
heid duidelijk herinnerde.
De bruidegom was vier jaar oud 6n de
brnid vler-en-twintig nren. Emile had niet,
zooalg de meeste jongens, dien met ongema
nierdheid gepaard gaanden afkeer van kleine
meisjes, die tegen den leeftijd der bevestiging
in stille aanbidding pleegt te veranderen, cm
ten laatste uit te loopen op zoenen en om
helzen achter boscbjes en schattingen. Neen,
zijn nichtje was zijne onafscheidelijke metge
zellin geweest, waar hij ook heenging, of
hij wandelde of reed, of hij bergen beklom
of roeide, en het scheen wel, alsof er voor
hem geen ander meisje op de heeie wereld
bestond, terwijl voor de kleine Elvlra haar
neef Emile het begrip was van alle goed
heid, vrooljjkheid en pret.
Toen Emile student werd en Elvlra de
catechUatie bezocht, waren zij al vijfden
jaar verloofd gaweest.
Het roode gezichtje was in den loop der
jaren aanmerkelijk mooier geworden. Er
waren kleine kuiltjes in de wangen gekomen,
en het blanke voorhoofd verdween schier
onder het blonde kroezende haar. Elvira
begon de aandacht der jongelieden te trekken,
maar zoodra er één blijk gaf zich meer dan
de anderen met haar te willen bezighouden,
waarschuwden de vrinden, die op Hageriim
bekend waren„Geef je maar geen moeite
voor Elvira, die denkt aan niemand anders
dan aan haren neef."
Elvira's ouders stierven; Türa werd ver
kocht en het in rouw gekleede weesje schreide
bittere tranen. Maar het scheen wel, dat de
trnnenregen den liefelijken rozeknep nog tot
schooner ontluiking bracht, en Emile, die
anders bij zgne thuiskomst zgne kleine Vira
altijd omhelsde en op het roode mondje kuste,
keek ditmaal onthutst toen hg voor het eerst
die in het zwart gekleede jonge dame zag
hij waagde het slechts even met zgne lippen
haar blonde haar aan te raken.
Het kleine bruidje was geen kind meer,
de vronw was in haar ontwaakt. Thans
schenen zij elkander niet zoo veel meer te
vertellen te hebben, ook gingen zij niet langer
samen gearmd uit wandelen, maar Emile's
oogen straalden zoodra Elvira de kamer bin
nentrad, en Vira bloosde zoo vaak Emile's
naam genoemd werd.
„Hunne oogen schjjnen open te gaan", zei
de moeder. „Ja ja, dat wordt iets", bevestigde
de vader.
Op een zekeren avond kwam Elvira de
huiskamer binnen, waar hare tante alleen
zat. Zjj sloeg hare armen om den hals der
onde dame en verborg het gelaat aan hare
borst.
„God zegene je, mijn lief, mijn dierbaar
kind I"
„Wat U weet h6t al tante
„Ik heb het al jarenlang geweten."
„Maar dat is onmogelijk, tante I Emile heeft
het mg vaDavond pas gezegd."
„Ach, kindlief, ik ben immers zgne moeder,
en het moederoog ziet scherp."
Eu nu gingen zij samen weer roeien zooals
vroeger, en wederom zig de lijster in den
berkeboom hen arm in arm den hen vel be
stijgen.
Zoodra Emile zijn examen gedaan had, zon,
de geheele wereld hun gelnk ervaren. Alsof
de geheele wereld het niet al lang wist 1
Mama was maar pas met het naaien van
den uitzet begonnen, en papa vond dat hij
nog minstens een jaar tjjd had alvorens hij over
het geld voor de inrichting van het jonge
huishonden behoefde te denkenmaar Emlle
en Elvira richtten in gedachten hun toekom
stig hnis al in en meubelden reeds hnn salon
en hunne eetkamer.
Eens op een morgen vond Emlle zgn bruid
je bedrukt en treurig in het priëel.
„Mijn hemel, Vira, wat soheelt er aan
„Niets, lieveling."
„Maar het ljjtt toch, alsof je verdriet hadt."
„Dat geloof ik graag."
„Vira, je hebt mg toch lief? Ik kan het
niet verdragen je zoo te zier."
„Ach, Emile, 't is als wij mama's roco-
cotafeltje in mijn boudoirtje zetten, wat heb
ben wij dan voor pendant tegenover de éta
gère in het salon
Andere zorgen kende zei niet.
En zoo bouwden zij samen lnohtkasteelen
en waren zoo gelnkkig als vogels, die met
een takje in den bek in de lentezon naar het
krenpelboscbjo vliegen, waar hun nest ver
borgen is.
Gedurende de maanden van Emile's afwe
zigheid leefde Elvira van hoop en herinne
ring, van gedachten en brieven, on zoo kwam
de tgd van het extmen en het oogenblik,
waarop zg aan de geheele wereld hnn geluk
zonden mededeclen, langzamerhand nader.
Het was ca het voorlaatste semester. Emlle
had het ontzaglijk druk. Hg werkte dagen
nacht. Hoe veel hg te doen had, zag men
het best aan zgne brieven aan Vira, die steeds
korter werden. Tgd voor meubileeren en de
coreeren had hij nu niet meer, dat moest zij
alleen doen. Eu dat deed zij ook. De eene
kamer na de andere was in dat blonde krnlle-
kopje gemeubeld en in orde gebracht, totdat
ze alle gereed waren. Toen begon zg zich
in haar toekomstig zonnig leven in te droomen.
Natuurljjk moesten zij in het begin niet te
veeleischend zgn. Eene kleine betrekking in
do hoofdstad zou voldoende wezen, daar zg,
Elvira, toch ook niet zonder vermogen was.
Maar Emlle wou volstrekt advocaat worden.
Waarom toch eigenlijk Ja, hij wilde zich
niet door zgne vrouw laten onderhouden.
Dwaze, trotsche, eigenzinnige, lieve Emile
Nu, aanvankelijk zou zijne praktjjk hem gelnk
kig nog niet nitslnitend in beslag nemen,
dan zou hij nog wel eerra een uurtje voor
zijne vrouw over hebben. Maar dat zou niot
heel lang duren, hij zon spoedig naam maken
t- dat was niet anders te danken. Dan zou
er voor haar niet veel tgd op overschieten,
maar dan zon zij tooneD, dat zij niet kinder
achtig en onveistandig was. Het beste zou
zijn, dat hij eene burgemeestersplaats aannam
Burgemeesters worden dikwijls tot rijksdag-
afgevaardigde gekozen. Is er het vorige jaar
zelfs niet een tot gouverneur van de provincie
benoemd? Maar foei! Waartoe zoo eerzuch-
tig Elkander liefhebben en altijd samen
zgn, dat is het ware, heerlijke leven al het
overige is nietig-
Toen bij thuiskwam, was hij mager en
ernstig geworden en hij scheen haar wonder
lijk teruggetrokken. Was hij ziek geweest
Het scheelde niet veel. Hij hsd zich
overwerkt' Ia het volgende semester zon hg
klaar zgn.
„Klaar". Wat zei hij dat kalm en op zoo'a
vermoeiden "toon 1 „Maar jubel dan toch,
Emile! Ben je vergeten, wat dat woord voor
ons zeggen wil Ach, hij was zoo mcê en
overspannen
Hij nam er da heeie Kerstvacantie zijn rast
van, maar hij werd niot weer de onde. Nooit
meer kwam hij nu.met plannen, ontwerpen
en voorslagen, a!a er van het toekomstige
huishouden sprake wag. „Jazeker, lieve Vira
Ja, dat zal aardig worden 1 Wat heb
je toch veel smaak dat waren de stroohal-
men, die hg voor het nest, waaraan zij met
jubelende vreugde bouwde, aanbracht.
„Ecfl-J, Mj schijnt er veel tgd toe noodig
te hebben om zich de txunengedachten nit
het hoofd te zetten, maar ten slotte zal het
hem toch wel lukken," zoo dacht Elvira. En
een liedje neuriënd, liep zij de breede trapop
naar hare kamer.
Stil 1 Wat was dat op Emile's kamar Het
was, alsof zg hoorde snikken. De deur stond
half open en zg kon naar binnen zien. Daar
lag Emlle op de sofa en schreide. Sohreide
Zij zon hem al om den hals gevallen zijn,
indien niet verbazing haar schier verlamd had
Emile had dus verdriet, en hg had het haar
niet toevertrouwd Wbs de post gekomen
Neen, tien minuten geleden was hij kalm en
vergenoegd naar boven gegaan. Vergenoegd
Nn ja, zoo vergenoegd ais hij tegenwoordig
nog wezen kon, sedert hg zoo veranderd was.
Een treurige tijding kon hij dus niet gekre
gen hebben.
De sofa stond niet ver van de deur, en de
namiddagzon scheen helder in de kamer. Wat
hie'd hij daar in de hand Een photograpbie,
het portret van een dame hij schreide das
om een andere vronw
Hoe zg naar haar eigen kamer kwam, wist
zij nauwelijks. Zon na haar heeie geluk
vernietigd zgn Bestond er vcor haar geen
toekomst meer,hsd zij ca zco goed als met baar
leven afgedaan Neen, neen, dat wou, dat
kon zg nietMet al de kracht hi.rer liefde
zon zg hem trachten vast te hoadec, zg zon
hem wjjzen op zijnen plicht, op zgne heilige
belofte van tronw, mt ar bovenal op de ontel
bare gemeenschappelijke herinneringen nit
hnnne jeugd. Neen, zij kon hem zija woord
niet teruggeven Die vernedering zou 41 te
groot zijn. Haar geluk lag in puin want
nooit meer kon het tnsschen hen worden
zooals het vroeger geweest was maar
hare plaats inruimen voor eene andere
neen, dat deed zij nietHet moest een zins
begoocheling, een voorbijgaande hartstocht
zijn, die hem gevangen hield. Hij zelf zon de
boeien afschudden want wie kon voor
hem zgn Vira vervangen, het bruidje van
zgn jongste kindsheid af?
Maar helaas, de nieuwe bAnden schenen
sterker te zgn dan zg gemeend had. Het
halijaar verliep, Emile deed examen, maar
thuiskomende, was hg dezelfde gebleven.
Dezelfde Nood, de groef in zgn voorhoofd
was dieper geworden, zgn blik had allen
glans verloren, en de kus, waarmede hg
zgne bruid begroette, was nog iets koeler
dan te voren.
Toen vernielde Elvira het nest, waaraan
zg twee-en-twintig jaar gebouwd had halm
voor halm strooide zg het in alle vier wind
streken; en aan iederen stroohalm hing een
stukje van haar bloedend hart.
Vrouwen doen zelden iets halfzg geven
den geliefde steeds met volle banden, doch
moet het tot eene breuk komen, dan
willen zg ook daartoe zelve den eersten
step deen.
Én weder gingen zg op een avond arm
in arm en oog in oog het bergpad met de
berken op Maar zgn blik was versluierd
en poogde te liegen.
„Wg zgn aan bet doel, Emile
„Ja, Vira, daar is de oude berk."
„Dat meende ik niet. Wg zgn aan het
doel van onze wenschea, van onze ver
wachtingen, van de droomen onzer kinds
heid."
„Ja, Vira, en als je wilt, mag do wereld
ons geluk
„Ach, Emile, het valt mg zwaar, te zeg
gen wat ik te zeggen heb. Ik schaam mg
zoo voor je. Je zult boos zgn en mg ver
wijten doen, misschien zelfs zal je mg
niet meer willen aanzien ik
„Om 's hemels wil, wat is er?"
„Denk van mg wat je wilt, Emile
neen, denk niet al te slecht van mg
beoordeel mg niet al te hard ik ik
kan ik ban je vrouw niet worden."
„Vira 1"
Het kwam te plotseling, te onverwacht,
dan dat hg er zich aanstonds over kad
kunnen verheHgen. Zgn eerste gevoel was
schrik geweest, want bg hare inleidende
woorden had hij gemeend, dat zg hem door
zien had. Toen echter oordeelde hg het
onmogeljjk, dat zg zgn geheim zou kennen.
Hg voelde zich gekrenkt, omdat zg een
anderen man liefhadwant welke andere
raden tot dit besluit kon er bestaan
Zoo zijn wg mannente weten dat een
hart, dat wg van ons gestooten hebben,
nog altoos voor óas alleen klopt, geeft ons
een zekere smartelijke aandoening.
„Ben je krankzinnig, of heeft iemand
mg je hart ontstolen?"
„Neen, Emile, ik heb niemand zóó lief als
jou, maar ik heb van den aanvang af onze
oprechte genegenheid verward met de liefde,
zocals zg wezen moet tussehen man en
vrouw, wanneer zg elkander voor het leven
willen toebehooren, en nu zie ik in, dat ik
mij vergist heb. Dat is alles. --- Vergeef
mij en geef mg je woord terug 1 Misschien
misschien, als jy je hart onderzoekt, zal
je zien dat je in dezelfde dwaling ver
keerd hebt."
Zjj zag naar hom op, Haar gelaat was
doodsbleek en hare blauwe ocgen hadden
eene strakke uitdrukking. In de zijne tracht
te de wil vergeefs de innerlgke vreugde te
bemantelen.
„Wat er in myn hart omgaat, zal je nu
wel onverschillig wezen, Vira. Uit hetgeen
je rny daar bekend hebt, moet ik dat wel
afleiden. Wees niet bang dat ik je er
hard over zal vallen, dat je je belofte van
trouw jegens mg verbreken hebt. Maar
ach. Vira, het komt mg al te plotseling, al
te onverwacht overvallen Ik moet ik
moet alleen zgn om mgn gedachten te ver
zamelen. Vaarwel
Zjj wankelde en hield zich aan den stam
van de overhangende berk vast. Het offer
was te zwaar voor haar geweest. Zjj wilde
zich snikkend in zijne armen werpen, hem
alles bekennen, htm smeeken haar weder
aan te nomen.
Daar trad de maan van achter de wol
ken te voorschjjn, en zjj zag, dat de bleeke
wangen van den vriend harer jeugd met
een vreugdeblos waren overdekt en dat
zjjne oogen hoopvol glansden. De leugen
achtige woorden konden haar niet langer
bedriegen, toen hare oogen zjjne vreugde
zagen, eene vreugde, die zich vergeljjken
laat met die van den terdoodveroordeelde,
welken men aan den voet van het schavot
genade schenkt.
Toen kwam de vrouweljjke trots de
offervaardige lielda ter hulp, en de wil
dwong de aschkleurige lippen tot het uit
spreken van dat ééne woord; „Vaarwel!"
N. R. Crt,
In Oost-Enropa worden thans gonden
bergen beloofd. Wjj hebben van het manifest
van den Tsaar reeds een en ander medegedeeld,
waarin onze lezers hebben kannen lezen, hos
het autocratische, middeleenwscho Rusland
eensklaps in een grond wettelijken, modernen
Staat is veranderd, Wij znllen zien, In hoeverre
deze papleren beloften znllen worden nage
komen. Als het gevaar geweken is, wordt
zoo vaak de onde weg weer Ingeslagen. Eu
die vrees bestaat vooral voor Rusland, waar
aone machtige partij wel al haar bast zul
doen, om den Tsaar weder tot andere gedachten
te brengen. Ia wankelmoedigheid heeft de
beheersoher aller Rassen een groote overeen
komst met den Franschen koning Lodewijk
XVI Diens zwakheid v»n karakter leidde tot
den ondergang van het Frunsche koningschap.
Zon het groote Slavische Keizerrijk eenzelfde
lot beschoren zijn Gonden bergen in Rus
land, en gonden bergen in Hongarije, en dat
bij beiden met het mes op de keel-
Teneinde de coalitie te breken, die het
Hongaarsche leger tot oen rolver nationale
Instelling wil maken, tracht F j ar var y nit de
verschillende nationaliteiten eu het volk een
partij te vormen, die tegen-de onafhankelijk-
heldsgroepen opgewassen is. Om het volk
voor deze politiek te winnen, is een program
in elkander gezet, dat voor velen wel aan
trekkelijk zal zgn. De ministor-preeldent heeft
in eene bijeenkomst van kiezers te Boedapest
verteld, wat hjj zooal denkt nit te voeren.
Als eerste en voornaamste punt wordt de
invoering van het algemeene geheime kies
recht beloofd. Dit is natuurljjk koren op den
moleD der volkspartij en der sociaal-democra
ten. De burgerpartijen zien met vreeze en
beving, de toekomst tegemoet. Graaf Tlsza, de
leider der liberalen, heeft zgn getrouwen
medegedeeld, dat hij beslist tegen de invoering
der volkssoevereiniteit is. Krachtig spoort hij
de liberalen aan, om hnn steun aan dit booze
plan te onthouden.
De tasschcnkomst van den man, aan wlen
grootendeels de gespannen toestand is te
wjj ten, heeft in de liberale partjj eene scheu
ring teweeg gebracht. Het conservatieve
deel dier groep slnit zich bij de Inzichten
van Tisza aan, het andere deel heeft aan
Fejervary zijn steun toegezegd. Teneinde
de tegenstand bij de gematigden onder de
oppositie te breken, heeft da minister-presi
dent verklaard, dat voor de officiersopleiding
het grootste deel dar vakken in de Hon
gaarsche taal gegeven zal worden en dat ook
in die taal de examens zullen worden afge
nomen. Verder zullen de Hongaarsche offi
cieren zooveel mogaljjk bij de Hongaarsche
regimenten worden geplaatst, met welke over
plaatsingen reeds een begin is gemaakt.
Dan steelt de regeering een mooi stel soci
ale wetten In het vooruitzicht. Staatszorg
voor den gezondheidsdienst, verzekering tegen
ongevallen en ouderdom, algemeen kosteloos
openbaar volksonderwijs, verhooging der trak
tementen van ambtenaren en onderwijzers,
ziedaar een toekomst, waarvoor men in Hon
garije zou willen wonen!
Doch daarmee Is het groote plan van Fejer-
vary nog niet voleindigd. Da boerenstand,
grootendeels van de groot-grondbezitters af-
hankeljjk,krijgt ook zgn deel nit den regecrings-
zak, gevuld met surprises. De regeer irg wil
op groote schaal domeinen in kleine stukken
verdoelen en die op langen tgd verpachten,
om zoo een vrijen boerenstand ta 'krijgen.
Ook in ds fiaanciëele politisk zr.1 een groote
ommekeer plaats hebben. Naast de invoering
van eene progressieve rjjksinkomstenbeles-
tlcg en de hervorming der bestaande ver
teringsbelasting, zal een ored'.etinstelling
worden opgericht, waaraan de conversie der
schulden van den 6taat, van de gemeenten en
van de spoorwegen zal worden opgedragen.
Naast deze gouden bergen, kaD Kossuth
slechts den grenietxofs van het HoDgaarsch
legercommando plaatsen. Wij znllen zien,
welk gevaarte het liefst door de kiezers zal
woi den beklommen.
Dooh als die granietklcmp het beeld van
de onverzettelijkheid des volks Is, als het
trcts alle gulden voorspiegelingen, andermaal
met groote meerderheid zich tegen de mili
taire opvattingen des Keizere uitspreekt, dan is
het een recht der Hongaren, dat aan de efechen
van zijn patriottisme wordt voidasn. —De geest
van vooruitgang, die zich plotseling in da
Hongaarsche regeeringekringen heeft geopen
baard, heeft zgnen invloed ook reeds ln
Oostenrijk deen gevoelen- Zooiets lag voor
de hand. Twee deelen, door politieke, econo
mische, militaire, fiaanciëele en monarchale
banden bi in verbonden, oefenen een te ster
ken invloed op elkander uit, dan dat het eene
deel niet den invloed dor gewichtige veran
deringen zon gevoelen, die het andere deel
ondergaat. De eisch van uitbreiding van het
kiesrecht wordt in alle Oostenrjjkeche Erf
landen gehoord. Het zijn niet alleen de
sociaal-democraten, die op uitbreiding aan
dringen, ook do arbeiders in de groote steden
nitendeze gevoelens Doch even als InHongarije,
zijn bet ook hier de meer of minder liberale
psrtijeD, die zich tegen deze beweging ver
zetten. Dit is echter geen nieuws onder de
zon. Ook in West-Europa wordt deze in
consequentie van het beginsel opgemerkt.
Als donderkoppen stapelen de wolken van on
tevredenheid in de beide Donaustaten zich op.
Wanneer de bliksem daar mocht uitslaan, zal
hg ook het Eurcpeesch statenverbend tref-
I fan. Eene verzwakking van Oostenrjjk-Hon-
garijs ontneemt aan het Drievoudig Verbond
een deel van zijne krachten, ja, kan tot de
ontbinding van dat verbond lelden. Dan zal
Duitschland geheel geïsoleerd tegenover
Engeland en Frankrijk staan. Dat dit voor-
uitzicht donker is, daarvan getuigt de rede,
die Keizer Wilhelm bg de onthulling van het
standbeeld van Von Moltke heeft gehouden,
Daar klonk het„het krn'.t droog gebonden, het
zwaard gescherpt en dan alle zwarigheden ver-
banner!" Deze woorden zijn in de Fracsche en
Eogelsche pers druk besproken. Vooral in
F.ankrjjk komt men tot de conclusie, dat
ook dasr de volksgeest moet worden opgo-
wekt, dat ook daar een-ieder van de Dulteche
lenze: „het krnlt droog, het zwaard gescheept"
doordrongen moet worden. Nog een paar
vredesbonden, besloten met een vredescongres,
en het droge kruit met het scherpe zwaard
zul.en dienst doen. Leve de vrede die tot
den oorlog leidt!
Eerst leek het, of het manifest van den
Ozaar h6t geheele onweer zon doen bedaren
maar in het Russische rjjk is men te veel
met papieren hervormingen gepaald, dan dat
de oproerige gemoederen deze uiting v n den
Keizerlijken wil direct dat vertrouwen zonden
schenken, als wel gewenscht mag heeten.
Uit aile streken van het groote rjjk komen
berichten over moord en doodslag.
We znllen de verschillende berichten hier
onder laten volgen
Het Hbld. laat zich nit Londen seinen:
M. i! correspondent is zeer peesimis-
A ui rj hem ï8ald« hot manifest ver
deeldheid in de massa des volks en behoort
