Uit de Oude Doos. D0DI. Zondag 2(> Nov. '05. TWEEDE BLAD- MFriesM's «tawrpiii. (M) Binneniandsch Nieuws. xt rr f den Hollanders in den loop der „SL zoo langzamerhand da delijk gewor- rilo dit een duurzame onderwerping der West-F liezen nooh over land, noch over 'c ii« kon geschiedsU) en daarom zoch„ graai F or'a V naar een anderen, meer doelmatigen weg dien hij weldra meende gevonden te hebben. Als hij in Torenbnrg een genoag- mam aantal soldaten legde, zonden de W est- Friezen daar niet llobt kannen doorbreken en kon hg met volle geraïtheli den tocht over de Zolderzee aanvangen, om, in Dreoh- terland geland, dit „onghetemde vo k aan te tasten. Zoo zatte hij dan ook n 128- zija leger nabij SabeUInkhont aan wal, alwaar de ha wonera van aarde een soort versterking hadden opgeworpen. H^wel metd8°tmi?!!Ï dor vertwijfeling vechtende, mocht t hun niet baten, 'c Hollandsche leger tegen te honden, dat daarop, natuurlijk brandend en moordend, het land introk, tot het bij Hoog woud op nieuwe troepen West F lezen s nltte. Eao nog feller strijd werd gestreden, want onze voorvaderen begrepen, dat met dezen ,lag hun vrijheid stond of viel- M iar geen m ,ed geen dapperheid, geen doodsverachting kon hier ba! e1meer dan 1200 hunner vielen on 't slagveld, de Hollander had gezegevierd. Dat Hoog wond afgebrand werd nn „de bodem wijdt en zijdt met dooden bsapreid lag, behoef iv 'f U nog te zeggen De Graaf, zoo luidt oude verhaal, ving opdien rooftocht een ouden boer, die, onder voorwaarde van lgts- behoad- den graaf aanbood, c hn:s te wijzen, waar zgcs vaders lijk begraven was. t Aan bod aangenomen zijnde, heeft „Floris hei hnis van den Vries, daar het lichaam van den Koning Willem dus lang begraven had ge legen, tfgebrokenen hij heeft ter zelve plaatse in het Dorp Hoogwoud, een Kapel gebouwd ter eere van de H. Maagd Maria. Daarenboven heeft hij er zoo veele renten aan gemaakt, als er voor de plaats en t eerlijk onderhoud van een Priester, noodzakelijk W&8.W Do graaf begreep echter heel goed, dat mat deze twee overwinningen zijn taak ten opzichte vaa West-Friesland's onderwerping ia geanen deele voleindigd was* Daarom werd met bekwamen spoed aangevangen met dan bouw van 't kasteel Wrjdenes, en hoeveel inalan de omwonenden, dia 't sterka slot alechts nooda in hunne veldan zagen, ook beproefden de voltooiïig te verhinderen, hunne pogingen waren vergeefzoh en weldra herbergden da zware maren bij een fins aantal krijgers eon grooten mond voorraad. Dat da graaf da rebellie der Wijdeneasers en hunne 'omen niet onmiddellijk strafte, kwam loor de onderhandelingen, die hij voeren fljoeat met Eigelaud. Zoo naderde steeds meer en meer 't oogen- blik, waarop 't met de onda vrijheid ia deza streken gedaan zon zijn en alsof dit nog niet genoeg was, kwam in Dacamber IJb^en Februari van 't volgende jaar een schrikke lijks overstrooming 'c ganscbe gewest onder water zotten, 'c Was of de natuur den Graaf een handie won helpan on daze liet n.et na, er partij van te trekken: toen alles nagenoeg blank lag, kwam Dirk van Brederoda mat zijn koggen aanzetten en ondervond, vooral doordat de bewoners elkander niet honden bestaan en men syn schepen niet bg de hand had, nagenoeg geen tegenstand. Gebroken was het taais verzet, en toen de wateren waren weggetrokken, werd het werk voltooid vlsr sterke burchten zonden worden gebouwd, om da bevolking ln bedwang ta boaden. 't Allereerst werd aangevangen mst het Huis te Msdemblik, dat mat 't kasteel te Wijdenes den toegang van Dreohterland afsloot en indien ergens In dit gewest oprcer mocht ontstaan, dan was msn dadelijk bij de haiia om dit in de geboorte te smoren. Geleerd door 't geval te Wgdenes, was de graaf zoo vooiziohtlg „een helr te leggen op Meloerde v?) ter tijt toe dattet huijs vol- m&eet was." Daarop volgde de bouw der kasieeion Nisnwburg en Middelburg, die met Toiea- bnrg den toegang bij Alkmaar zouden moeten afsluiten, terwijl aan den oost rand der Zgpe, een half uur ten Noordwesten van Warmen- hulzen, 't slot Eenigenburg werd gesticht, waardoor de weg langs Schagen ook wes afgesloten. Ten slotte maakte Graaf Floris nn nog 't hu's te Njjondosru of Nloudoru, waarvan de ligging ons onbekend is, maar waarvan wordt verhaald, dit de F lozen 'c koxt diarna weer „omwierpen." (Of zon Niendorn e«n schrgfTjut zlja en moeten lalden Nlendorp „Reen raaf koe mesr ovsr da groene velden, geen meeuw over de granwo meren vliegen, zoadsr van een der torens dier zeven kss'ee- len te worden gezien in zgn vlucht." Zjo „temde ha dat wrede volck haer ongehoor- saemheijt, want wat anders zat er op, dan c licofi te buigen en de voorwaarden, door don overwinnaar gesteld, aan te nemen? t Was thans zoover gekomen Dat si mosben, an hnen dano Singhen enen niewen sano. ioqcP Jorea^ari? kwamon ze dan 28an Januari 1288 bijeen, de afgevaardigden van de jre- me9!ischjppen en dorpenM-idanblic, Hoocnhontwont, Winkel, Nysndorp, Veen- nnzan, Bsrsinghorhorn, Wermenhujen, Ont- karspel, Noortskerwont, Zaskerwont, Broeo, Ooterieke, Vronen eu Oatdorp, en zwooreo i 3 a „eawanHjcks ondardanioh te weesen a!a hoeren rechten Haar; ende gaven over gameenlic, dat hij in holr Lint dgoken (of weege) mocht e maecksn, groet of cieijn, k.?8, bam dat genoechds ende d vertos ga ven zij hem die tillende van den Coern, die vroon- scoawe ende heervaert te gebieden." Van toen af was van opstand geen sprake 9a gewillig volgden ze dan ook kort daarna den Graaf naar Vlaanderealand, waar zij hnn nart nog eens konden ophalen san hnn oud maar nog niet vergaten handwerk' want ze „stichten daer brant ende hielden deer veel roefs. Fioris V werd een zegen voor West- r riealand, vooral met het oog op d8n water staat, een onderwerp, waard er 'afzonderlijk bg te blgvan stil staan, doch waarovar we ioocaai niet willen nitweiden, en toen hg in door de Edelen verraderlijk werd ver moord, was de tosstand des lands aanmerke lijk verbeterd. Van den dood des Graven werd onmiddellijk bericht gedaan aan de bloedverwanten en dadelijk kwam zijn neei Jan van Avennes met een leger, f'g Graven zoon, Jan, was in E egeland] Was 't wonder, dat onze West-Friezen, opgehitst door Bisschop Willem van Hache len, t nog eens wilden beproeven, hun vrij heid te herwinnen? Zoo „kaerien de aotte Vriesen wederom als den hont tot sijn uflt- spoeghsel, liever willende door onrnste Jjn swarigheden vervallen, dan 't gemuck ende voorepoet ia vrede genieten. Sao keerdense dan wederom tot haer oude dolliahsndt, ende ghelijok alsse in voortijden sich tegen de Voor-onders van den G aaf ghekant nadden, soo dedense nu oock tegen hem van geajeken, ssggendedat hij niet en was de reente soon van Floris, maar een ander, die vooi smeken eenen maer opgeworpen was bij da voornaemste Hoeren vaa 'c Lmd om haer lieden te q lellen." De kasteolen, die reeds zoo lang hnn een doorn in t oog waren geweest, moesten het t allereerst ontgelden; niet die bij Alkmaar, bna driten ea den steun der Aik- m!** s! doa vÖ»nds trotseerden, maar die ts Wijdenes ea te Eenigenbu-g werden met den grond gelijk gemaakt. Toen lag de bturt aan 't hals te Medembllk, dat dapper verdedigd werd door Fioris van higmond. Da stad zeif werd ras in do asoh gelegd, maar c kasteel spottemet hnn woede, tro.g da twea bigden dis de Utrechtsobe kerkvorst hnn had geloond. Dan maar door aoDger de Z3^a trachten te var wervenNiets kon t kasteel meer uit of in, en de nood was we.dra zoo hoog, dat de belegerden paardo- n tkl iTSt6n ®te? f!|' CD lndleu geen uitkomst kwam, zouden ze zich binnen kor ten tijd moeten overgeven. Doch da hnlp kwam. Jan van Avenues landde met zijn krggera te Eakhnizon en tiok Drechterland binnen, ziju weg met vlammen afteeksnende waaruit de belegerden opmaakten, dat de' redding nabij was en mst varnienwden moed 1711 '4 ?tehU* naderde e.ndelgk het benarde slot, versloeg den vijand, die 85 doodeu achterliet en 't Ksitael was benouden. Door den ongewoon vroeg invallenden winter was Avenues bijna niet in staat zya vloot in veiliga haven te krijgen en toen hem dit met veel inspanning gefokt was oa Jar, graaf Floris' zoon, ia 't land was aangekomen, liet hij 'c Ran dazsn over 't begonnen werk te voltooien. Deze zocht de •f riezen „eerst met Vaderlgcke vermaninge in alle sachtmoadigheijdt. ende met seer vriende lijke gebeden van sjja Edoilnijden, te ender- rechten ende tot redelijckheijdc ende tot haer plicht te bewegen. Maar sij stoppende hare ooren als een Adder, verachteden alle beden ende vermaninghen, met een obstinaten hooghmoedt en hoogmodige obstinatie, in somma sij wonden aen den oorlogh Weer moest dos bloed vloeien en weer werd de slag geleverd In do nabijheid van Vronen ten jare 1297 Het kiggsgelnk had tt n8rj West-Friezin verlaten. De Hollandeis hadden een deel hnocer man- scaappen in koggen gelegd en doze de Waard noordwaarts laten opvaren. Daar aan wal gestapt, vielen zij 't vijandelijke leger in dan rng aan en zoo van twee zijden bestookt weiden de opstandelingen met een verlies van 3000 man geslagen, 't Ouge'nkklge Vronen werd natna lgk vorwoe t. No» probesrda Bisschop Willem 't een maal, met da Ooat-F.iesen tegen den Hol- landschen grasf op ta hitsen, msar ook dit baatte niet en da West-F.iezaa, ziende dat van deze zgie geen hulp mier te verwach ten was, „begonsten fcf.erwaerts te denken, dat zij q iaat gedaan hadden en deden [den graaf] versosckea om gecado ende wouden hem bsteringe doen tot sijnen wille." Ia 't jcar 1299 zonden zij hsm 't vo'gende schrijven „Wij Riet, Bespanen ende alle die gemeente van Westvrleslant, mseckon condt alle laden. Dat groter misdaet die wy misdaen hebben tegens eenen boegen Pctnoe ende eenen mogenden ocsen rechten Hier Jan, Grave van Hollaut, Zielant eide Haer vaa Vries- lant, als van den strgde dia wij tegen hem vochten te Vronen, enda van dat wij zijn Hcyren, Castelen ea Sterckten braken, ende van andere misdaden die wij tegens hem misdaan hebben, ia wat manieren dattet was, optan dach dat dage lettaran gegeven worden, geoomen sijo ende compromittaeren mlt onsen Haeren voirsz bij onsen vrijen wille ende mlt gemioa rade in eenen hoegen Prinoe, Heerea Jan vaa Avenues, Grave van Henegouwen. Aizoe dat hij mach ordonneeren zijn wille, ends taxeerendlo emeyden (boeten) ende beteringen van diar voirsz misdaet ende op ons setten pijna euds penningen, in goeds, in dienste, in onderd inicheede, ende in ailen anderen manieren nae zijnen wille. Ende wg Vriesen voiraoemt beloven volr ons ende voir ocse Naocomelingen, op alle oase goet dat wij hsbben ende hiernae winnen zuilen, dat wij des voirsz. Heer Jan van Avecnes seggen vast en gestaede honden zdlen, zonder weeder seggen, mit mesr woorden. E ide des te oiroonde hebban die van Hooehtwonder Ambocht, Nijdorper Am- bocht, Dreohtlger Ambcoht ende Gatstman Ambocht, dezen biief bezegelt, mitten zcegel daer sij hoir g meen saecken mede plegen te bezegelen. Gegeven in den Jaer ons Heeren voirsz. des Saterdaeohs nae alre Heiligen dach" (2 Nov. 1299). De graaf nam het voorstel aan, m lar zwaar was de boete, dit arme volk opgelegd. We duwen o.a., die haar man in den strijd had den verloren, moesten van haar bezittingen hem da helf; afstaan. Nn verstomt 't oorlogsgarncht voor goed, de Hollander was Heer van West Friesland. „Dit was 't eijnde van de aaloude Vrghsidt der West Vriezc-n, dia van doezen tijdt het begin hunner welvaart en opkomst konnon rekenen. Want de ongestoorde bezittingen groeiden seedert ttffics met het getal der I rwoonderen ook door toevloedt van nyt- heemschen door een aanhoudende Vreide. De Dorpen dijden uit en wlerdan tot steeden en de onderworpelingen volgdtn van doen af vrgwilliglgk de Gravelgke Heertogten en belangen." Maar die varmsarderde welvaart verslapte niet de oaveraaagde heldhaftigheid, de oude stoutmoedigheid, want toen eenlge honderden jiren daarna de reuzanstrijd tegen Spanje aanving, toen waren de West-Friezen da i oersten en tneost getrouwen, dia hat zwaard aangcrdJan, toen waren zij het, die ouver- j moeid streden, zoowel ta water als to land, j in dan zoovee! zwaardaren strijd, den strijd 1 voor een vrijhaid, edeler dan die waarvoor j haane va-deren kampten, da vrijheid van den manschelgken geest. d. V. nr X X Roman van PAUL OSKAR HÖCKER. o 83. lutusschen had dr. Mangelsdorö een paar reRiltjes naar den justitieraad Dröse (fflschreven, waarin hjj hem den nieuwen stand van zaken meêdeelde en hem verzocht zgn hulp en bijstand. Dröse volgde het meisje, dat hem dit Jjdefje bracht, op den voet, ofschoon het bljna tien uur was, het uur waarop hjj ge- w°onlgk reeds naar bed ging. Nadat hg met de Mangelsdorff's rugge- ®[r&&k gehouden had, kwam hg bg Dodi 'anen. Hg was hartelgk, vaderigk, meer ,&Q anders, klopte haar vertrouwelijk op j8? 8chouder en sprak haar zeer gemoe- toe. «Je kunt daaruit lezen, Dodi, welk 11 lijden ja arme mama heeft door- »8lnaakt, zonder dat haar dochtertje daar- li ?,een'g denkbeeld heeft gehad. Dat was dat was zelfopoffering. Want tee,86er zij haar leed voor jou verborgen j°n .^8k°u.^eni dan geschiedde dat om te 1 aar lieveling, te sparen, niet om je ati\) ?n een °et van leugens ®*li8ahli'i. 1 00m A.lwin en tante 'ogeQ u verweten, dat zjj hadden ge- »Ën dat hébben zjj ook 1" riep Dodi vol vertwijfeling uit. „Belogen en bedrogen hebben ze me De justitieraad schudde het hoofd. „Steeds logisch bljjven, kindje. Je moeder heeft ook geen anderen uitweg nit dit dilemma geweten, zjj moest het tenslotte billijken, dat we jou zeiden dat je vader dood was Dodi sprong driftig op. Aan hot venster bleef zjj weer besluiteloos staan, „Ziet ge, kindje, vandaag ontmoet je dingen, die werkeljjk boven je jaren gaan. Maar stol je eens voor, wat een indruk dat alles op je zou hebben gemaakt, toen je nog geheel een kind was als men toen eec8 tot je gezegd hadje vader heeft zich van je moeder losgemaakt en heeft haar trouweloos en wederrechtelijk verlaten, omdat zjjn dolle lust naar avonturen hem de wjjde wereld indreef 1" Daar zjj, als door lichameljjke smart geteisterd, de handen smeekend in elkaar sloeg, ging de oude heer met nadruk voort „Ja, kindje, er moet nu eens ronduit gesproken wordon, nu zjjn we eenmaal zoo ver. En te spreken zooals ik nu doen moet, dat zal je bepaald pjjnljjk zjjn in tiooge mate." „Maar ik heb vadertje liet," zeide zjj zacht. „Ja, ik heb hem aitjjd liefgehad. Ea moedertje heelt hem ook liefgehad," „Je mama? Ach, Otti, wat wil je mjj daar nu wjjsmakenl'1 „Ik zou het u niet zeggen, als het niet waar was, oom, bjj God." „Hm." De justitieraad giog zitten en liet zjjn gevouwen handen tusschen de knieën afhangen. rZjj was een goede, trouwe ziel, je arme mama. Er zjj was zacht en teerhartig. Daarom heeft zjj ook In de afge'ioopen week werd te Amsterdam in „Eensgezindheid" weer eens een nachtver gadering gehouden van de vereeniging van Hotel-, Csfé Restaurant- en Sociëteit» geëm- pl yaerden, kort en duidelijk wag kellners genosten. Blijkans de verslagen werd er een motie aangenomen, waarin aangedrongen werd op een wettelijken rustdag, ongevallen verzekering, etc. Ik heb reeds het genoegen gehad, die kelinersbeweging eenlge jaren te volgen en eerlijk gezegd heb ik er een hard hoofd in, of er ooit wat van groeien zal. Is er dan iets, wat da organisatie der kellners, verbetering van hnn maatschappelijk leven in den weg staat Z?kerde wijze waarop hij zgo loon ontvangt, het afschu welijke fooienetelael. Terwijl b.v- een bediende in een sigaren winkel beleefd door de klanten behandeld wordt, meent vrijwel ieder het recht te hebben den kofflehuisbediende te tntoyseren en aller lei minder veredelende baantjes op te dragen. Ue roden hiervan Is, dat de kellner niet door dan pa'roon, maar door de bezoekers bataalJ moet worden. De uitdrukking fooi of drinkga.d is felteljjk geheel onjuist, 't is hier goeo kleinigheid, die men toageefc voor be- paalde dianstsn of welwillendheden, zooals ov. het geval is wanneer mjn een schippers- knech. een dubbeltje geefc, omdat hij uw hoed uit het water heeft gjhaald, maar wel degelgk een gedeelte van het salaris, dat men bstaait. Da toestand is dan zoodanig, dat het publiek rechtstreeks betaalt en nog wel in onrecht vaardige proportlëj - het loon dat de patroon •ohuldlg was Dat een bediende uit een koinihais voorkomend is, mag men evengoed eischan als van eon bediende uit een boeken winkel. Voor al de drie partijen is de tegenwoordige regeling slecht, namelijk èi voor dan kastelein en voor dan badiende, voor het pabllek. Da patroon nit een cifé heeft nit denaard der zaak minder prestige over zijn personeel dia eoa andar pjtrooa, oan kraidenier b.v. daar zgn ondergeschikten van hem geen loon ontvangen, tenminste niet in baar geld. In werkelijkheid kost d3 bediende hem wel geld daar fcij ten opzichte van zija prijzen wel degelijk rekening met hem moet honden. Nog veel erger is het voor den tapper; hoe druk hij hat sotns ook hebban moge, 't zoa voor zgn zaak toch veel te schadelik zijn, zoo hij eon kellner aannam, daar het pabllek in dit geval niet veel lust zon hebben, bij een consumptie van vijf cent honderd per cent Keiinersbalesting te betalen. Voor den kastelein zoa het daarom zeer wanscheliik zgn, zoo man het fooienstelsel kon afaoheff-n zonder dat hij daarbij fiaanciëoie schade leed. De kellner, die eenlg eergevoel heeft, gruwt van de wijze, waarop hij voor zijn verdiend loon moet bedelen. De bozooksr vraagt b.v., hoeveel hij schnldig ie en geeft een galden. Nemen we eens aan, dat het antwoord !s tien cents. Bij het teruggeven zgn de eerste tachtig cent spoedig gevonden, doch nn wordt het een zoeken van belang, i wee coaten, een cent, nog eens twee contan, en daarna wordt de hand mst wiaeel- geid eens goed geroerd. De bezoeker steekt de vij»-en-taahtig cect op en door een blik mat de oogsn moet de kellner begrgpea, dat bg een g.'fc krggt of betaald wordt, naar men het noemen wil. Dit tooneeltja moet vele malen per dag herhaald worden. Erg prettig voor zoo b fl nken man, die meestal van negen nar s morgens tot half drie nachts hard moet werken Zon het daarom ook voor den kellner niet zeer wensahelijk z(jn, zoo men het fooienstelsel kon afechaffm, zonder dat hg fiaancléele schade lesd Nu kom ea sye Ran (Jerda categorie: he* publiek. De fegeningenomenheid tegen het fooiengeven is algemeen bekend. Het is dan ook esn belasting, die allesbehalve p oportjoneel wordt toegepast. Drink: men 2'"® bier a tien cent, dan geeft men vijf cent fooi, dus 50 Ein gelijk drinkgeld geeft men echter ook met twee glazen, das bij twintig cents, zoodat de fooi dan bii meerdere moeite voor den bediende, tot vnf- en-twintig percent wordt gereduceerd. Bij dertig cant blijft het drinkgeld gewoonlijk ook nog hatz9;fia, zoodat men dan slechts zeventien percent te veel behoeft te betalon.Eon teveel b e t a 1 a n blijft het tooh altijd Iemand dia durft, gs»ft bij veertig cent ook eoa stuiver toe of 12'/,%. doch bij die om de eene ot andere raden meer zijn fatsoen moet honden, geeft daarbij een dub bel,ja of 25 Deze wijze van betaling is velen™ehaat mogelijk en terecht door h«?8tfwat fp,nbifek het zon toejuichen, zoo s Werd af*e0ch8ft «ouder Maar is dit dan zoo verbazend moeilijk Wat denken belanghebbenden b v. van hat volgende middel In een zeker kolfiabnis betaalt men het bier met 10 cents per glas da murea nn bek and gemaakt', „dat het aannemen van fooien door de kellners ten strengste verboden is". Daartegenover is do prgs van een glas bier verhoogd tot 12 cents zoodat de g,st, die een glas bier gedronken ba taait In^ cent «chnldig is en 12 cents Staalt, ia tegecs.eHmg van bij zijn concur rent, waar hg 10 cents schnldig is, doch 15 cents moet betalen. Da kastelein heeft zijn bediende penningen gegeven, die hij hai later slechts a 10 cants berekent. Deze ontvangt dus zija lo0a ™jMn patroon zoo goed als de provlsia- 2"; Da kastelein wordt dn» In een reëeler poïitle tegenover zgn bedienden geplaatst, de tapper zra zich da weelde kannen veroor- loven een kellner te houden, al zij 't dan ook on m k?' zÜn VÜ toon ts consumptie «oh ssi-boven^aangegeven wijze met 1 cent te verhoogea. Da keliner zon veel beleefder ln°hemet P' ky?0Ti*rx ^kandeld, daar men ^f.en zon zien. .-,f^an»iS8ljZ0n 0ck Reea «ohada hebben zooals uit onderstaande vergelgking bigken zal. Bij Met fooienstelsel. 1 glas bier verdient hg 6 oent. 2 11 11 6 3 w n 4 11 n 6 11 w 10 3 10 7 tt 11 „10 a 11 11 „10 9 „10 10% H w „10 voor maerdaraa betaalt. Zonder fooienstelsel. Bg 1 glas bier vardient hij 1 maal 2 is 2 ct. 2 3 4 6 8 1 8 9 10 2 8 4 5 6 7 8 9 10 2 6 2 8 2 „10 2 „12 2 „W n 2 „16 2 „18 - 2 „20 bepaald medelgden met haar gescheiden man gehad, innig medaigden, ja, dat geloot ik wel. Maar bamind hebben kén zg hsm niet meer. Want hg heeft haar toch ombarmhartig, ja, met koel overleg in het ongeluk gestootea." „Oom Dröse I" smeekte zg. „Ik kan 't niet helpen, hartje, vóó is het. De iunerlgke woadao, waaraan zg is dood gebloed, daar was haar huwelijk de schuld van, dat heeft je vader gedaan." Eik woord was een dolksteek voor Dodi. Maar de zekere rust, de vaderlijke har telijkheid, waarmede oom Dröje sprak, maakten het Dodi onmoge'gk om zich in verweer te stellen. „En tegenover jou, Otti," giog hg voort, „tegenover jou heeft hg ook schandelijk gehandeld S.il, stil, hartje, dat moet gezegd wordon. Hjj heeft jou in het boste bedrogen, vrat man een kleine wereldburger maar in de wieg kan leggen het recht op een gelukkige jeugd. En hg heeft jou van je mieder beroofd, Ja, 0;ti, hg heeft je moeder langzaam in den dood gedreven." „Ach, mjn God mijn God I" steunde Dodi, met haar handen de oogen bedekkend De justitieraad knikte. „Nu banjereed3 een jonge vrouw geworden en nü nog verplettert het je. Je, en denk daér nu eens over nahoe hadden we dat eon kind aan het verstand moeten brengen Merkt ge het nu, Otti, welk een b.ttar onrecht jij je verwanten hebt aangedaan Ze hebben je in liefde en zorgzaamheid voor alle leelijks behoed, terwjjl je vader buiten I in de wereld zorgeloos rondtrok." De deur van de naaste kamer was niet gesloten geworden, zoodit de Mangelsdord's allos woord voor woord verstonden. Nog Dat hst publiek dezen mwtregel toe zon juichen, weat ieder, die dan tegeazln kent, wsrrmeê het publiek ie tegenwoordige fooien o£f trt- Hg die de energie van ons Hollanders kant, west reed» vooraft, dat menig kofflshalshoa- der er wei wat voor voelen zoa, na lezing vaa bovenstaande het in praktijk te brengen, mits.... een ander het ook deed. Daarom is hst noodlg, eeT beroep te doen op den mis schien nog sluimerenden last tot handelen. Naemt eens de proef, sohade kant gij er niet bij hebben, ea zoo gij er de noodige bekend heid san geeft, znlt gij er zelfs een groot sncces mee hebben. Ba'ten het gemak, dat gij er zelf van hebt, bulten hst feit dat het gehalte der be dienden er door verbeterd zal worden, znlt gij handelen in dan geest van het publiek. Daarom, plaats boven nw daar de variatie op het leekadichtja vaa De Géaestet „Verlos ons vaa de fooien, Heer, Geef hnn het loon naar werken weer en het publiek zat adhesie betuigen aan nw optreden. Aan den anderen kant moet echter erkend worden, dat nog lang niet alle kellners vóór deze „afaohafflag" zullen zgn. Want in som mige Amaterdarnsohe koiflshuizen verdienen zij salarissen, waar menig boekhouder van een groot handelskantoor vooi op zg moet gaan. Ea des wege zeggen zijalle verande ring is geen verbetering. Ook in andere vakken breidt het fooien stelsel zich nit. Vooral hatelijk is het op de Gemeentetram, Er zgn conducteurs dia onder alle omstandigheden dezelfde blgven, maar meer nog, wier overdreven beleefdheid plot seling in stnghsid verandert, alleen reeds wanneer men een couponboekje voor den dag haalt. Vele passagiers durven al geen 7'/i cent voor een eokelcn rit of 12'/i cent voor een „pssja" te betalen. Of het f ooi «nstelsel ook degenereert Vergadering van den Raad den gemeente HOOGWOUD, gehouden op Woensdag22 November, voormiddags lO'/j nar. Voorzitter do heer C. Pxjp9r, Bargomo jster. Allen tegenwoordig. Na opening volgt voorlezing en goedkeu ring d9r notulen. Wordt m-i'iedeeling gedaan, dat verschil lende menschen zijn geholpen met het goed van de naai- en breischool te Aartswond, waar voor ze volgens den heer Koorn recht dank baar waren. Verder blijkt het suppletoir kohier van den Hoofdei. Omslag te zija vastgesteld op f 90.85'. De gemeentereksning en de Burgerlijk Armbestnurs rekening [belde dienstjaar 1904] zijn goedgekeurd terugontvangen. Daarmede staat in verband, dat de heer Breebaart van zijns borgstellingen onder 1 ypot'necair vcband als waarnemend Ontvanger der gemepnte en als waarnemend Secretaris-Boekhouder van het Burgerlijk Armbestuur, kan worden ontheven. De dssbetrtff mde raadsbesluiten, om machtiging tot bedoelde ontlasting en ophtffi.ig dier borgtochten aan Bnrgemecster en Wethouders te verleecen, worden voor gelezen en goedgekeurd. Ingekomen iseen reqnest vBn de sfdee- ling Hoogwoud van het Naderl Oaderw. Genootschap,waarvan de heeren H. v. Ree te Aartswond Voorzitter en 8. Hoekstra van S.jb-carspel Secretaris zijn, hetwelk de mededaeling beva'-, dat de onderwijzer» bij toe treding tot de rijktverzekerng van een wedu wen- en weezee pensioen 5% van hnn salaris mesr moeten offiren dsn v oeger. Deze kor ting kunnen zij niet lijden. Daarom wordt hst verzoek gedaan, de onderwijzers in deza wel te willen steunen, komende de positie van den onöerwgzer toch het onderwijs ten goede. Voorz. steit voor. de behandeling van dit adres uit te stellen, belangrijk als het is voor deza gemeente. De heer Haitog vindt zulks goed, te meer daar het niet op de convocatie staat. terwijl oom Dröre sprak, was Elisabeth reeds binnengekomen. Haar ganscbe wezen was nu veel milder, veel rustiger. Zij ge bruikte zoowaar, om haar nicht wat te doen bedaren, een paar maal teedsre woorden, die in haar mond erg vreemd klonken. „En hoe denk je nu over de toekomst, Ottilie? J9 wilt naar je vader. Zoo 1 Kunt ge dat werkelgk het aandenken van je arme moeder aandoen Hootd- zakelgk om jou voor hem te beschermen, beeft zg indertgd het proces met hem aangegaan. Overleg dat maar eens, Oitilie I" „Maar zakelijk zou hot reeds een oodiog zijn, afgescheiden nu nog van andero ge voelens," viel Dr. Mangelsdorff in. „Zie eens, je vader heeft in dia zeven jaar, zoolang hg gezond was, niet eens regel matig het geld voor ja opvoeding kunnen verdienenhg was er toe veroordeeld cm dat te bstalan. Wat zal bg dan ru, nu hg ziek is, aanvangen Wat zal er van jou worden, O-tilie? want je opvoeding is nog lang niet voltooid. Je hebt plannen, denk ik, wilt eximen doen voor onderwijzeres misschien nog verder stuieeren. Ja, en dat alles kost geld. Vanwaar zal je d at halen? Hier oom Dröse kent de financiëi van je vader beel nauwkeurig, Die zal je daarover opheldering geven." Eerst aarzelend, dan weer mfêgesloept door allerlei illusies voor de toekomst, gat Dodi verslag over de plannen van haar vader. De naam van de kleine scheepshelling, die zij noemde, had nog nooit iemand van hen gehoord. Het moost dan wel een klein, armolgk bedrgfje zgn. De stemming van de heeren verloor spoedig alle bitterheid en zg behandelden dit nieuwe plan van Olfera, alsof het niet ernstig te nemen was. „Geloot me, Ottilie," zeide oom Alwin, „het valt mg niet zwaar, je ook nog deze laatste illusie te ontrooven. Je tader spiegelt dat alles heel mooi voor. Maar denk er aan, dit het hier handelt over de toekomst van je gansche loven. Volhardingsvermogen en energie, die tot het gewen6chte doel leiden, die heeft je vader tot dusverre nog nooit, nog nergens op éóa enkel gebied, getoond." Zoowei tante Elisabeth als de justitie raad vielen hem bg. „Hg had als jonge man do meest schit terende carrière als zee-officier kunnen maken, zijn eeuwige onrust en zucht tot verandering, een waangedaebte, een idéa fixo, deden hem die carrière opgeven. Hg gaat studeeron op de technischs hooge- school in C'aarlotteaburgmaar brengt niets klaar Hg gaat in een betrekking ia Holland nauwelijks een jaar houdt hg het er uit, dan neemt hij zgn bundel weer op en trekt verder. Daarop komt zgn ongehoorde inval, met pak en zak, met vrouw en kind naar Afrika te gaan- Geen goed woord hielp. Wat deerde hem vrouw 1 wat doerde hem kind 1 hg rukt zich van alles los en gaat zgn noodlot tegemoet. Nog een keer en hg Jgdt sohipbreuk op de levenszee. Ziek, bijna zonder middel van bestaan, kierde hjj terug, om wederom op ander terrein te beginnen. En dan zullen wg ja niet, uit eerljike zorg voor je toekomst, een dergeigken strp als je nu dreigt to doen, mogen afraden Dodi was geheel uitgeput. Er wss geen toorn ot boosheid meer te bemerken in haar woorden, het kloek m»er als eoa ameeken, als een kinderlijk b.ddon dat men haar het laatste, waaraan zjj zich vastklemde,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1905 | | pagina 5