I
1.
HENRIK GEHRTST
Zondag 18 Febr '06.
TWEEDE BLAD.
in Friesland.
Arrondissements Recht
bank te Alkmaar.
FEUILLETON.
XXXI.
Dezer dagen la» Ik In de Spaarnebode een
hoofdartikel, waarin geweten wordt op de
misplaatste verontwaardiging van sommige
Nederlanders en van een zeker- Amsterdamse!;
dagblad ten opzichte van de sinds korten tijd
opgerichte clnbe, waarin aan rijke vreemde
lingen gelegenheid gegeven wordt aan een
hazardspel deel te nemen.
Misplaatst daarom, wjj! ook onder de Neder- kan komeQ
Fatsoenlijk
worden in de Vereeniglrg nstunrljjk beste
z»k«r. gemaekt! We* dr p'jj» der ve-p"cVe
«ortoT.p te [*'l»r 'er minste] eerpr ren
kwa- je tn i< dit al opgetL^et) tot SOcents.
Voor het oog wordt aan den ingang
een oningevulde Introductie kaart afgegeven
Eenmaal binnen, wordt men „bewerkt". De
bookmaker prijst n de meest charmante be
woordltsgect het apelen aan en de directeur, dis
volgens eigen verklaring slecht» lid Is van
„de commissie" en de helft der profjj'en
aan anderen moet afstaan, handelt met ernst
en vroom geloof onder de aanwezigen,
van wie sommigen, ra een kort onderhond
me den „braven" man die ia zijn huls nooit
iets dolden zoa dar aanstoot sou kannen
geven, na een gezellig spelletje berooid
de Warmoesstraat tallen verlaten.
En met verbazing vragen wij ons af, hoe
't mogelijk is, dat, waar de politie zoostrerg
optreedt tegen „soclërelten", waar de eitchen
voo Introductie niet te streng zija. doch de
bezoekers ifch slechts vermaken, rij hier geea
termen vindt om nade- kennis te meken.
Ligt het misschien daaraan, wij, men hier
onder de valtche vlag vaart van een door en
door fatsoenlijk hals, waar elk breaf man
landers gegokt wordt, wijl men schijnt te
vergeten dat aan het gedobbel op de beur*
en bij de courtes evengoed een vuile kent
Is. die afgeeft.
Tusscben speler en sport echjjnt altjjd een
nauwe connectie te moeten bestaan. Men
beweert dat de ooutses, de wedrennen, de
fi»tsh»rdrgderjjen, riet zonden kunnen bestaan,
waneer a.- geea gelegenheid bestond om te
wedder. Er beel fatsoenlijke, heel verstandige
mesicben doen er aan mee, hoewel ieder
weet, dat er trucs bij plaats viuden, dat het
niet strikt eerljjk toe gaat.
Ia de Warmoesstraat worden spel en sport
nu ook vereenlgd.
•r n toe. dat dit d« naaste aanleldiug was
tot het schrijven vaa dit artikel. Want het
onzedelijke gedobbel geschiedt daar niet alleen
frank en vrj] en brutaal, maar de slechte
lading wordt er gedekt en beschermd door
een onschuldige vlag.
Iu de voorzaal van de Vereeniging, een
burger-familiethéatre, waar tot voor eeclge
degen evenals in de achterzaal tegen een
minieme «ntrée voorstellingen warden gegeven,
steen nu eenlge biljarten, waarop eenige
„piofessenrs de biilard," séances geven. Tegea
elkaar maken zjj seriën, carambole,-ren er, om
het eerst het verelschte aantal punten te
behalen.
Wel aardig om aan te zien, voor liefhebbers,
niet waar Maar er steekt een adder onder
en Warmoeestraat, zullen vale
provincialen denken, gaat da-, wel goed te
zamen Zeker, want er bea.'aat thans een
nette Warmoesstraat, waar het des avonds
na twaalven al even stil kan zjjn als in de
andere buurten. Er zijn nu nette burgercafé's,
bars die om 12 of 2 uur sluitenmaar in
vele dier hniren woont de duivel van het
spel. Was de Warmoesstraat eertjjd» 't Mont-
martre van Amsterdam, nu ia het het Monte-
Carlo der Hoofdstad
De politie weet er natuurlijk alles van.
Een paar jaar geleden deed zjj een inval in
een bar dicht bjj deo Vjjgendvra en verjoeg
Eu onmiddellijk voeg ik al de spelers Veel hoorde men er echter niet
van. Later kwamen er andere café'* bü in de
naaste omgeving, waar ook gespeeld wordt,
en thans zijn er mjj minstens vier bekend, waar
I op de grofste wijze wordt gedobbeld. Ik wil
geen reclame voor die inrichtingen maken en
verzwqg das de adressen.
Het spel, dat thans het meest in de mode
is, heetzwikken Het is een dobbelspelletje
met de kaart, waarbij berekening of handig
heid zoo goed als geen gewicht Inde schaal
leggen. Het is louter geluk. Maar 't heeft
voor de dobbelaars die voor, dat 'c slechts
een paar seconden duurt en men in dien tijd
gelegenheid heeft, een aardig sommetje te
winnen of te verllezeo. Zoo sprak Ik dezer
dagen Iemand, die op één avond f 120.had
verloren. Hij zon nooit meer spelen. Maar
het gras. De directie van de Vereeniging den volgenden middag kon men hem in de
Warmoesstraat weer zien zwikken.
Een ander dobbelspel, dat nogal in zwang
is, heet liegen. Hlerbü bestaat feitelijk in
't geheel geea spel, het is alleen gedobbel.
De spelers zetten een zeker bedrag in den pot,
ieder krijgt, een paar kaarten, en meent iemand
dat hij hooger kaarten in de hand heeft dan
een van zjjo medespelers, dan zegt bij: pot.
Leggen de andere spelers zich hierbij neer,
dan roept men zien, en heef r de pot vrager
werkelijk de hoogste oogen, dan It de pot
voor h»m, terwijl, tn het tegenovergestelde
geval, hjj den pot moet verdubbelen. Doch
meestal loopt het niet zoo karig af. Een
andere *p ila: roep:twaa potten, een
derdedrie Dat bateeken t, dat de spelers
dan hun inzet moeten verdubbelen, vertien-
dubbeien. al naarmate er gevraagd wordt en
diegene, die aan 't hoogste bod blijft, dus de
kans heeft den zooveelmaal vergrootan pot op
te strjjken.
Uit den aard der zaak wordt dit spel dus
grover, naarmate 't langer gespeeld wordt.
Dan naam „liegen" ontleent het daaraaD, dat
't volstrekt niet zeker is, dal diegene, die „pot"
of „twee potten", of Iets dergeijjss, vraagt,
een bijzonder goede kaart heeft, doch dat het
dikwijls alleen ten doel heeft de spelers tegen
elksf-r op te jagen, den pot zoodoende vetter
te m ;ken en later zelf eea slag te kannen
slaan.
Er komen in deze gok-café's amateur»,
maar ook professional». Er zjja heele heeren,
meestal piekfijn gekleed, op de vlakte, die er
een bestaan vso mikea, bargerluidjes, winke
liertjes, kantoorbedienden, diamantslijpers etc.
uit te kleedea Ik beweer niet bepaald, dat ze
valsch speler, maar och, ze zijn zoo onderlegd
In a'le m -geljjke troon, dat z'j altijd eea grooten
voorsprong hebben op hun tegenpartij.
E r hebben de wie killers of andere als sotied
bekend slaande persoaeu abes verdobbeld, wat
zij hg zicb hkdden, eu woelt In hen het koorts
achtige ve langen, om terug te verdienen wat
ze verloren hebben, dan zijn er gewoonlijk
wel weer menschen iu de nabijheid, die tegen
accept waarde naar genoegen genoten
voor eeu som, waarbij do rente is inbegrepen,
wel geld wllleu leer.en, waardoor de orgeluk-
kige speler nog een kansje krijgt of
misschien geheel ten onder gaat.
O, al» men eens witt. hoeveel faillissementen,
hoeveel onteerende vonnissen hun oorzaak vin-
in die Warmoesstreat-holen
moet het niet hebben van de kijkers, van hen,
die het biljarten om het biljarten liefhebben,
meer wel van hen. die van hun belangstel
ling blijk geven door bi) den In de zsal
aanwezigen totalizator een riksje of meer te
setten op dezen of genen professional.
Hierbij bestaat dus absoluut geen vaardig
heid, geen bedrevenheid, die bjj den speler
verondersteld moet worden, wanneer hjj niet
tegen de wet wil zondigen Op den loop van
'r gpel kan hij niet öen gerlngsten invloed
uitoefenen. Wel kan hij zien, of meneer A
of meneer B goed staat, maar wie van ceze
goede stooteis de per tg zal winnen, daarvan
weet geen mecsch let» tf
't I» lonter toetal, gelak, het is je reinste
roulette. Falte» vötre jeu, messieurs! Stort
uw blanke Hollacdsche rijksdaalders bjj den
bookmaker
Het is louter geluk, toeval, of gjj ze ver
veelvoudigd terug zult zien, d«n wel dat
ze in de kas der onderneming zullen worden
gestort; louter toeval. ten mlrt-e wanneer
men de bijna bovenmecschelgke eerlijkheid
Banneemt, dat dliecüe, boekmaker en profes-
seurs niet bjj zichzelf zullen denkenwjj zit
ten hier niet om vliegen te vangendat de
professeur, op wien groote bedragen gewed zjjn,
z'ch in rjjn volle kracht zal geven, hoewel
zijn Victoria een Pyrrhus-o ver winning, een
fioancleele zchadepost voor de gemeenschappe
lijke zaak beteekent.
Ik vind dit gedobbel heel wat gevaarlijker
dan de speelhuizen In de Vondeletraat of op de
groote badplaatsen Die d 44' been gaan
ccéken het spel, rjj weten en willen het, en
meerendeels zjjo het lieden, die haandeel nog
wel een stootje verdragen kunnen Doch
wat in de Vereeniging aangetrcffin wordt,
zjjn grooter deels heel kleine manset jes, die er
onschuldig tnloopeu, die het echte hazardspel
met al zijn ellende slechts van heel uk de
verte kennen, wier hertztocht langzamerhand
wordt opgewekt, die beginnen eso kleinig
heid te wagen voor 'c aardigheid, die vaak
door het veilles van een paar honderd galden,
met totalen ondergang worden geslagen.
O, de verleiding Is soo groot 1 Het gaat er
zoo netjes toe In de Warmoesstraat, zoo ge
zellig! Je bent in geen zpeelho), waar
kerels met boevenulterljjk en verdierlijkte
troelen het hoogste wooid voeren. O
neen, men is in goed gezelschap en je
drinkt er prtttlg je b»uertj*s, alsof Knyper
nooit een Drankwet gemaakt heeft, om de
zwakken te beschermen eo de duivels van spel
en alcohol gescheiden te houden. Met dat al
's Middags begsf ik mg, onder begunstiging
van het prachtigste weer dat men zich den
ken kan, per fiats raar Roorduhulzucn, alwaar
ik mg nader op de hoogte wilde stellen van
de inrichting en werking der eenige rundvee-
fokvereenigtng in Friesland.
't Was eea heerljjk tochtje langs den breeden
weg. aan beide zijden met opgaand- en
kreupelhout bezet. Hat keurig onderhouden
wielerpad deel het geheel alle eer aan. De
weg liep door prachti .e welden, slom begraasd
door het zioh In vorm en bouw goed voor
doend e rundvee. Zoo nu en dan passeerde ik
een groote nette bcerderjj en een paar malen
een dorp, waarna Ik de boerderij van den heer
B H Meinteme bereikte Hier hoopte ik den
heer Secretaris der Rund veefokvereeniging te
ontmoeten. Ik werd evenwel teleurgesteld
omdat ZEd. op reis was De vriendelijke oude
heer Melotem» was evenwel bereidwillig
genoeg om mjj alles wat de vereeniging be
trof, te laten zien.
Het reglement der vereeniging komt in
hoofdzaak overeen met de reglementen van
dergtigke vereenlgingen In onze Provincie.
Alleen de bepalingen omtrent de verplich
tingen ten opzich'e v&n de leden der
stieren vereeniging zjja breeder en juister om
schreven, dan dit bjj dezelfde vereenlglngcn
in onze Provincie het geval is.
De vereeniging ia verdeeld in twee afdoe-
iingen, n.1. voor zwi-rebont en voor roodbont
vee, waarvoor afzonderlijke stamboeken zjjn
aangelegd. Tot de toelating in de registers
moeten de dieren zjjn Ingeschreven in het
Friesche Rundveeatamboek, voldoen aan zekere
elschun wat productie betreft en aan de
eischen van eeue in bijzonderheden uitgevoerde
keuring. Bjj deze keuring worden de volgende
deelen beoordeeldkop, hoorus, hals. borst,
schouders, rug. ribben, bulk, lendenen, flanken,
kruis, voorbseneu achterbeenen, staart,
huid e li haar, uier en spenen, meikaderen,
i lengteen hoogte schoft, hoogte kruis, breedte
en lengte kruis, diepte borst, breedte borsten,
breedte sitbees, hetgeen wjjst op cene gron
dige beoordeeling.
De tegenwoordige vereeniging is eigenljjk
•en voortzetting van de stiereD vereeniging te
Idaard-Roordahuizum, waar men door het ter
dekking bezigen van goede stieren zeer goede
resultaten kteegmen wilde evenwel verder
gaanwij! door de fabriek de koelen reeds
gecontroleerd werden, ging men over tot de
oprichting der fokvereeuiging.
Na afloop vsn mijn onderzo ?k stelde de
heer Meintema mjj in de gelegenheid, om zijn
roodbont veeslag, dat hjj reeds meer dan 30
jaar gefokt heeft, te bezlchtlgeu.
Het is voor een Noord-Hollander een
vreemd gezicht, zoo'n groot aantal rood
harige kosten bijeai te zien. Het veeslag ken
merkt zich door goede vormen en bouw,
anders waren de koeien, soc-als injju vriende
lijke zegeman verklaarde, ook niet allen goede
melkgeefsters. Na nog wat gepraat te hebben,
nam ik afscheid en zette ik mijn gedeeltelijk
mislukte reis nog wat voort. Het weer was
zoo gunstig eo de streek was zoo mooi. Als
einddoel mijner reia begaf ik mjj naar
Rauwnrd, alwaar ik even eeu kennis hoopte
te ontmoeten, hetgeen mjj ook gelakte. Het
aangename tochtje door da schoone land
streek, waar onder meer ook zeker genoemd
mag worden het fraaie landgoed Jongerma-
atate en het dorp Ranwerd, dat met zjjn
door plantsoen eo bloemperken omgeveu
dorpskeik fraai is gelegen, maakte de rest
van den dag dnbbel goed. Na een half aartje
praten keerde ik nuar Lsenwarden terng,
alwaar ik dien avond het genoegen had om
met mjja vriend Capern» van Boxum de
plannen voor den volgenden dag te bespreken.
Wederom was e-n dag ve streken en even
als den vorigen dag, kon Ik tevreden zjjn
over alle» wat ik gezieu eo geleerd had.
Den volgenden morgen om negen nor
kwam mjjo vriend Capern» mjj met de
tilbaiy afhalen en na kciten tjjd ging het in
goeden draf den weg Daar Wlrdunt op. Het
was ons plan daar de zuivelfabriek te bezien.
Onder gezellig praten over verschillende
landbouwzaken scheen on» de weg vael
korter dan hjj in werkelijkheid wa», te ineer
omdat wjj ons nogal vermaakten over de
Friesche taal, waarvan ik zoo hier en daar
wat had opgevangen.
Toen wjj in het dorp Wirdnm aangekomen
waren, begaven wjj om naar de Zuivelfabriek,
welke wjj onder gelelde van den assistent,
der. heer Vaa de Mejj, In oogenschouw namen.
De reden, dat ik juist deze fabriek wilde
bezien, was voor een groot deel gelegen in
het feit, dat ze gedurende 1904 het grootste
aantal punten had gekregen voor haar
product op de gehouden boterkeuringen van
den Bond van Coöperatieve Zuivelfabrieken
De fabriek (s een fl-ok gebouw, waar de
bereiding der producten in verschillende af-
deeUngon wordt uitgevoerd. Wjj gingen haar
binnen in het lokaal, waar de melk wordt
ontvangen en gewogsn, om, al naar ze be-
1 stemd is om ontroomd te worden met de
cenrrlfuve of met Zwarische vaten, naar de
verschillen ie lokaliteiten te worden gevoerd.
Ir het flinke lokaal, waar de centrlfngcs,
pasteurisator on melkafkoeler in goede, prak
tische orde zjjn opgesteld, zsgen wjj, hoe de
meik zonder vee! handenarbeid wordt be
werkt. In 't verlengde met dit lokaal was het
zuurlokasl gelegen. Hierin wordt de room,
die zich bevindt in kolossale vaten, geznnrd.
Deze zijn geplaatst in groote bassins, waarin
water vao bepaalde temperatuur, om de room
op eeu goede rjjpingstemperatnnr te brengen,
waardoor de saring der room meer in de
m-icbt van den zulvelfabrlkant komt.
E g-n»ardig mag het heeten, dat aan deze
fabriek geen van buitenaf ingevoerde reln-
kaituur aan de rcooi werd toegevoegd, maar
alleen karnemelk voor de zuring werd gebe
zigd, hetgeen met het beste resultaat bekroond
waid. Is de room genoegzaam aangesnord,
dan wordt het kolossale vat, waarvan de in
houd zg. karcrjjp is, zor.der veel moeite uit
het water geheschen en bevsstigd aan
een z.g. hangend spoor, vervoerd naar een
dar groote Holsteictche karns, waarin haar
inhoud gekarnd wordt.
De niet met de centrifuge out roomde melk
wordt mst Zwartsche vaten ontrooosd, die
in bassins, waardoor slroomsnd nortonwater
vloeit, zjja geplaatst. Alnasrmate men meer
of minder scherp wenscht te outroomeo, blijft
de meik langer of korter In de vaten staan.
Van de ontroomde melk wordt kaas bereid
en zoo kwam het mjj ook hier weer voor,
dat men mee- en meer waardige kaas begiet
te maken, door minder scherp te ontroomen.
Keeren we evenwel terag naar het karn-
lokaai, waar de boter van nic de karn wordt
gekneed door een Holstelnsohen boterkneder,
om, na gezouten te zgu, naar den boterkelder
te worden gebracht. Genoemde kelder werd ook
bezocht,'t geen hg dnbbel verdiende. Bjj het aan
schouwen van die groote hoeveelheid boter,
hetzjj ia groote of kleine vaten, in klsijes of
in nette «takjes van 1 K.G. of KG., zagen
wjj dat alles zoo k:nrig verpakt was en er
zoo aautrekkeljjk zag,dat wjj al'e respect kregen
voor de wgze, waarop onze Frieache bnren
dunne producten op de wereldmarkt brengen.
De waards van het product wordt neven» de
verpakking nog verhoogd, doordat op elke
hoeveelheid, hetzij groot of klein, het rjjks-
botercootiölemeik ia aangebracht.
Hierna namen wij nog even een kjjkje in
de ka&smakei jj, het kazenpskhuls, de machine
kamer en het kantoor. Over het geheel
genomen kreeg ik den iodrnk, dat, al i» de
fabriek niet van nien weten bon w en inrichting,
men zeer goed gebralk weet te maken van
de middelen der techniek.
Wjj namen, na nog wat praten, afscheid
van onzen geleider en reden naar Boxum.
Ie plaats waar mijn hulpvaardige vriend
woonachtig is-
Hier aangekoman, begaf ik mjj, na een
aliervriandeljjkste ontvangst en kennismaking
met de familie Cuperns, aan tafel om den
iuwondigen mensch wat te versterken. Ver
volgens werd ik tn de gelegenheid gesteld,
om dc mooie en flink Ingerichte boerderjj te
gaan bezien. Alles was een bezichtiging ten
volle waarde, sterk ca ïalm, terwijl voor de
nieuwe hulpmiddelen, den landbouw ten
dienste staande, een welverdiende plaats was
ingeruimd Ook het veeslag, dat voortdurend
om de drie weken gecontroleerd wordt, ver
dient gezien te worden. Dit is mjj trouwens
wel opgevallen, dat bjj hen, die ik ontmoette,
de belangstelling voor de rationeele veefok-
kerjj nog al zeer groot is.
Na aldnt de boerderjj te hebben bezien,
begaven wjj ons, na nog wat gezellig praten
in de huiskamer, met de tilbury naar de
boerderjj van den vermaarden landbouwer
K. N. Kuperus te Marsum.
Tosu wjj na een half uurtje rjjdens het erf
van genoemden heer opreden, deed diens
zoon een paar Ameriksansche heeren uitge
leide, een voorteeken, dat wjj wel iets niet-
ailedaagsch zonden te zien komen.
[Wordt vervolgd.] G. NOBEL.
Zitting van Dinsdag 13 Februari 1906.
't Was dan maar lang geen grapje hoor,
die eerste strafzaak IntegendeelHet mis-
dcjjf, dat heden werd berecht, had hoog
ernstige gevolgen kannen hebben, al is het
betrekkeljjk nog goed afgelocpen
Immer», er werd van 1 doode en 2 ster
vende gewonden gesproken. En al was het
nn zóó erg nibt, de snjjpartjj, die in den avond
van 18 Janaar: j.1. te Caatricum plaats vond
en sinds dien heel wat gemoederen in bewe
ging bracht, leverde toch een paar tamelijk
zwaar gewonden op, van wie er één zelfs,
naar men zegt, bediend geworden is, zóózeer
vreesde men voor zjjn leven.
Het waa er dien avond dan ook een heele
herrie. De kastelein Bnrgering te Caatrlcnm
heeft het bljjkbaar min of meer dubieuze
voorrecht, eeu vjjftal metselaar», met uitzon
dering vsn één allen uit Vacht (N.-Brabant)
afsomztig, in den kost te beVen, welke h*eren
bezig zjja met he: me:»elwerk e>a het
krankzinnigengesticht, dat te Czctrlcum zal
verrjjzan. Zr mochten er echter zelf wel in,
zoo bar als ze soms te keer gaan.
Op genoemden Zsterdagsvood konden de
hesren bjj Ba-gering geen drank meer krjjgen,
want die meende terecht, dat ze er al minstens
genoeg, zoo niet te veel van hadden gehad en
toen sochten ze bjj den herbergier Joosten
hnn heil. Het waa daar echter al ganw
schelden en twisten, en een hnnner, zekere
Btx (een 29-jarig gehuwd man met 8 kinde
ren) wou met een «toei zjjne woorden wat
meer doen inslaan, toen Joosten, die öeg
rommel al zoo leeg „loof" was, temeer daar
ook het sluitingsuur reeds was ovsrsohred-m,
de heele bende na r buiten wist ts «toetelen
en de poorten van zjjn kasteel zorgvuldig
sloot en grendelde
Met een overmatig kwantum splritualia iu
je rasp eo na het ondergaan van zóó'n be
handeling, ben Je als Noord-Brabanter matse
laar nn niet bepaald in de stemming om alt
volle borst een: „Vrede op zardecao
te hc-ffsn en erg „In de muts" waren de
brave jongens dan ook niet, toon se bjj vrouw
Bargerfog aanklopten, die hen knapjes inliet
en wel te rusten wenachte. De heeren
wecschten ook de hospita iets derge!gks,
doch voor henzeiven kwam er niet veel in
vaa een verkwikkenden slaap.
Maar laten we toch eerst de heeren eona
voorstellen
Dan beginnen we met Marlnus Bex, dien
we straks al even noemden. Het was deze,
die in het dramt voo beklaagde speelde.
Verder Comells Petrus de Last 28 jaren
oud, de 2 jaren jongere Gerardus Hondricus
Hniskens en Bex' zwager Hendrlcus van den
Besselaar; rij allen komen uit Vacht en
scheppen tjjdeljjk de kalk en den boel op
te Castricum. No 5 is een 19-jarlg metselaars
knecht uitPetten, WillemZwanenburg genaamd.
Allen sliepsn ze op den zolder, waar ook de
18 jarige stalknecht Johanaes Wit nachtver
blijf vond, die met De Laat op het eene
kamerjte sliep, tarwjjl de overige vier com
mensaals het andere eoldervertrekje tot slaap
zaal gebruikten.
Zoo stonden se dan bjj de zoldertrap te
morrelen, tot Zwauenbnrg en Bex het eerst
boven waren en heel ganw bjj elkaar in de
bedstede kropen. Hniskens en Van den Bes-
selasr volgden. De Laat voegde zich daarna
bjj Wit, die al lang sliep. Lang zon echter
de rast van den niets kwaads vermoedenden
stalknecht niet dnren, want Bex, wraakzuch
tig als hjj is, lag geljjk een loerende tjjger
wakker op de bedstede, gereed om bjj de
eerste de beste gelegenheid (in het bezit van
een scherp zakm .s) op zjjne vakgenooten toe
te springen, tegen wie hij door de woorden
wisseling van dien avond ten herberge van
Joosten, nog een wrok koesterde.
Door een paar onschuldige woorden van
Hniskens ontstak hij dan ook aldra zoodanig
in toorn, dat hij ten bedde uitvloog en
Hniskens aanviel, dezen met reuzenkracht
achter het ledikant tegen den grond duwende.
De aangevallene verweerde zich natuurlijk
al zjja best, maar kon het tegen zgu gespier
den aanvaller niet best uithouden, terwjjl
Zwanenburg als een ware held stieknm onder
de dekens bleef en Van den Besselaar, wiens
moed zich ook ongeveer in de bnnrt van zjjn
schoenen bevond, zjjn heil in de vlncht zocht
en spaedig de trap afstoof, veel vlugger
dan hij er bjj opgeklommen was.
Hniskens kreeg eerst van Bex' eenige
tikken met het mes op zjjn kerseplt, en ver
volgens werd zjjn bovenlip door den woeste
ling stukgesneden, en ook in zjjn jss bekwam
de aangevallene een geweldige snede. Huls-
zen» werd echter tjjdig ontzet door De Laat,
die uit 't aangrenzende kamertje op 't lawaai
afkwam. Hnlakens holde ook bjj de trap
neer, maar nu richtte Bex's woede zich tegen
De Laat, die hem in zjjn beulenwerk stoorde
en wien hjj onverhoeds een geweldigen por
in den rng gaf met hetzelfde zakmes. Mach
teloos zeag d» gewonde neer. Wit, door 't
vreeseljjke spektakel gewekt wordende, wist
zich eindelgk in 't bezit van het mes van
Bex te stellen.
Zoo was dan het heele zolderpersoneel
eindelijk zoowat op de been en B«x ontwa
pend, die trouwens voldaan kon zijn over het
bloed, dat hg had doen stroomen. Zijn zwager,
Van den Besteling tenminste had het noodig
geoordeeld, de hnlp van dokter Schoouhoff
direct in te roepen voor de beide getroffenen,
vooral voor De Laat. De dokter hielp de pa
tiënten alle twee soo goed mogeljjk en
merkte, dat de wonden lang niet gering wa
ren. De Laat zal dac ook wel nooit meer heela-
maal de onde worden, volgens het advies van
den arts.
Al de met geroBnnen bloed doortrokken
kleedingstnkken wareD, evenals 't zakmes
van Bex als bewjjsstukken aanwezig, want
toen de zaak, die heel ganw met sorg werd
onderzocht, naar de openbare terechtzitting
werd verwezen, werd alles wat als oorpas
delictl kon worden vertoond, nataarljjk zon
der verwjjl in beslag genomen.
En dat was noodig. Beklasgde toch hs^
Roman
van
FRANS ROSEN.
20. o
„Dat scheen mjj ïgo toe," zeide Bertie.
Ik dank u. Zonden ze den vos reeds weer
hebben pgevaagen?1-
„Zal ik eecti gaan kjjken
„O, ja als 't u blieft.
De bediende kwam terng. Zjj legden
hem bet jjs om den arm, de koude verdoofde
de pjjn wat.
Dan ging Henrik Bertie's werjgch ver
vallen. Voor het hais trof hjj Ruth aan. Zjj
zag er diep-ongelukkig nit.
.Ik heb ons rjjtoig besteld, vader. Ik
dacht, wanneer n hier some nog een poosje
moet bljjven, kannen wjj wel naar huis
gaan. Of wanneer ik soms helpen ksn
„Ik zal het mevrouw Von Behren vragen.
Ik dank je, mijn kind. Ja, het is alles
goed zoo En ik wenach je moeder eerst
nog te spreken voor ze naar huis gaat. Ik
kom later thnis dan jelui
Toen Lisa Behren met haar jongen alleen
was gebleven, trad er bjj Bertie een ge-
heele verandering in. Zjjn gelaat kreeg een
harde uitdrukking, en op zjjn wangen tee
kenden zich roode vlekken.
„Nu is het met Rik algeloopen," zeide
hjj groi.
„Maar Bertie, weet je dan geloof je
dan 44
„Ik heb alles gezien en dat is meer dan
genoeg. Ik heb mjj al zoovéél laten wel
gevallen. Maar dit ia aulk een grove ge
meenheid
„Het was misschien onbezonnenheid,
meende zjj, aarzelend.
„Neen, het was opzet, een welberekende,
laffe, lage dasd Hjj gunt mij niet3 in
de school niet en nergens anders Hjj gunt
mjj ook het pasrd niet. Van heden at
bestaat de jongen niet meer voor mjj."
„Je moet het hem vergeven, Bertie,
Denk aar. oom Henrik."
„Oom Henrik zal mjj begrjjpen, di>t weet
ik. Dat ik van het paard gevallen ben en
dat mjjn arm kapot is. dat hindert niemen
dal- Maar zulk een laffj gemeenheid dat
overwin ik nooit
Lisa sprak hem niet meer tegen bang
als ze was hem op te winden en hem zoo
doende Bcbade te deen. Zjj meest hem ook
eigenljjk geljjk geven.
„Ik moet ook even naar de anderen
kjjken, kont ge niet een poosje alleen bljj
ven vroeg ze.
„Zeker ga maar."
„Ik ben dadeljjk weer terug." En daarna,
reeds aan de deur. draaide zjj zich nog
esnmablom „Zal ik Rik dan niet één enkel
goed woord zeggen, Bertie
„Neen moeder, het doet mji zeer veel
leed, maar ik kan niet
Jesta was Rik in hais gevolgd en hed
hem in de woonkamer ingehaald.
„God, ach God. Rik 1" jammerde zjj,
„wat heb je gedaan I Je kant het misschien
niet helpen voegde ze er angstig
aan toe.
„Ik heb het soo gewild," zeide Rik me^
harteiooze koelheid.
„Rik. hoe ontzettend I En waaróm dan
toch
„Ik verdraag bet niet, dat die knal mjj
ia alles vooruit is. Vooral niet als vader
daarbjj is Heb je dan niet gezien, hoe
diens oogen straalden, wanneer hjj dien
jongen aankeek
„En daarom uit njjd en jjverzucht
zette j jj sjja leven op het spel En
wanneer het nu nog érger was afgeloo-
p3n Zjj sidderde bjj de gedachte
daaraan.
Rik haalde de schouders op.
„Ik heb niet gewild, dat hjj zich be
zeerde Hjj moest alleen van het paard af,
waarop hjj zich wonderwat inbeeld ie.
Wat heelt hjj zich nu kranig gehouden
hé voegde hg er geringschattend aan
toe. „Het ongeluk zal bovendien wel niet
veel te beteekecen hebben."
Ja dat wist Jesta nog niet het
kon nog wel erger zjjn. dan zjj ver
onderstelde En toen juist Els angetig het
hoofd om den hoek van de deur stak,
droeg ze deze op eens te gaan vragen.
Daar verscheen Ruth echter. Zjj had de
laatste woorden gehoord. „Het is een arm
breuk." zeide zjj. Daarna ging zjj verder
de kamer binnen en ging stil in een hoekje
zitten. Rik monsterde haar spottend
„Nu, jjj speelt zeker de rouwdragende
voor do gansche familie hoonde hjj.
Ruth mat hem met enn vernietigenden blik.
„Ik dacht, dat jjj alle reden Imdt om stil
te zjjn," zeide zjj.
„Het was lang niet mooi van je Rik,"
zeide nn ook Els. „Ik zou mjj in jouw
plaats doodschamen van angst geen raad
weten."
„Jjj bent een domme gans," antwoordde
Rik geringschattend.
„Kinderen, wilt ge nn nog kibbelen 1"
riep Jesta, en dan alle zalfbeheersching
verliezend, brak ze in tranen uit „Ach
G d, ik ben zoo verschrikkeljjk bang
voor vader."
Ruth zuchtte. Els keek angstig van den
een naar den ander. Rik echter lachte.
Hjj lachte zjjn moeder nit.
En Jesta, die dat wel begreep, had niets
om zich mede te verweren.
Ruth meende, dat het wel het verstan
digst zou zjjn, om het rjjtuig maar te be
stellen, en ging heen om dat te doen Zjj
kwam terng met de boodschap van Henrik,
die Jesta zwggend in ontvangst nam.
Rik hield het voor het wjjste, om
zich onzichtbaar te maken Nanweljjka
had hjj de kamer veria ten, of Lisa Behren
trad binnen. Zjj liep zoader aarzelen op
Jesta toe, die bjj haar binnenkomen in
hoogste verwarring niets anders wist te
doen, dsn in haar gebogen honding te
bljjven zitten Lisa legde haar vriendschappe-
Ijjk de hand op den schouder.
„Ik wilde u slechts zeggen," begon zjj
ernstig en rustig, „dat het niet erg is met
Bertie. Waarechjjoljjk alleen een onge
vaarlijke armbreuk. Binnen eenige weken
zal die wol weer geheeld zjjn. En vergeet
mjj nu, dat ik u alleen moet laten en u
niet verzoek langer te bljjven, want Bertie
heett me noodig."
Jesta was niet in staat een enkel woord
te antwoorden. Zjj schaamde zich ont
zettend, schaamde zich over haar eigen
kind. Zjj kon voor Rik geen verontschul-
di&isgi geen vraag om vergeving stamelen.
Wanneer Lisa Behren met bittere woorden
en varwjjten gekomen was, dan had
haai dat de positie zeer vergemakkeljjkt.
Maar nu voelde zjj dubbel, hoe ver Lisa
Behren boven haar verheven was.
Lisa bljjf nog eenige seconden staan als
wachtte ze op een woord van Jesta, dat het
mogeljjk zou maken zich wederkeerig uit te
spreken. Dan zeide zjj tot zichzelf, dat
het daarvoor misschien nog te vroeg was
dat het misschien het beste was, dit
voorloopig maar te vermjjden.
Met een zwaar hart wendde zjj zich om,
om heen te gaan.
Daar gleed Ruth uit haar hoekje te
voorschjjn, zacht als een schaduw. Zjj zeide
geen woord, maar greep Lisa Behren's hand
en kuste die hartstochteljjk. Het was een
stomme bede om vergiffenis voor hen allen.
Lisa sloot het meisje in haar armen en
kuste ze, en daarbjj fluisterde z\j„Hoor
eens Ruth, er mag daardoor niets tusschen
ons komen, hoor. Ik wil het niet Terwille
van je vader, Verstaat ge mjj
Ruth knikte hettig. Dankbaar schitterden
kare oogen onder haar tranen. Spoedig
daarop hoorden ze het rjjtuig voorkomen
en in hetzelfde oogenblik ook Henrik's step.
Hjj opende de deur.
„Is moeder hier?" vroeg hjj, in het
eerste oogenblik alleen zjjn dochter ziende.
Jesta sprong van haar stoel op.
Henrik trok de deur achter zich toe tn
stond een paar seconden zwjjgend, als moest
hjj zich geweld aandoen om kalm te
bljjven.
„Jjj gaat dus nu naar huis," zeide bjj
daarna koel „Ik zal hier bljjven totdat
de dokter klaar is, en mergen vroeg je
volgen. Wat ik je alleen nog had te
zeggen, is, dat ik Rik niet meer wenech
