ZOMER-SEIZOEN 1907. m\ Giit Colledie tier nii A. Tuin. U. IMHU L S EN h. mm A. ihmMii;. LandzijdeSchagen. ONTVANGEN: een fijne Collectie Kunstvoorwerpen. Zaaimachines Diep- en Stoploep, Kuikenfokkers Kuikens Heilgymnastiek r Firma Wed. J. HEDDES, Schagen. D AMESHOEDEN Attentie s. r. Concurreerende Prijzen. voor Aannemen en Trouwen. M. M. de nieuwste Stalencollectie voor Heeren-Cos- tuums, Demie s en Pantalons H. W. F. Hetterschij, Zondag 17 Maart'07. 5Ie Jaargang. No. 4239. VIERDE BLAD. Advertentië h. gegarneerde Dameshoeden, zoomede de Nieuwe Nouveauté's, als Bloemen, Veeren, Linten, enz. Depót van de Stoouiververij en Chemische Wasscherij van 91. STAM te Hoorn. Schagen, Hoogzijde C 133. nieuwste Mantels voor Dames en Kinderen, ook Mantelcostuums. van genoemde Firma uit Amsterdam. het leveren van Uitzetten, Veeren en Kapokken Bedden en Naaimachines. Vraaq Prijsopqaaf. Weststraat 103, Helder. Bijzondere keuze Schemerlampen Jardinières Koperen Vazen Klokjes H. H. VISSER's Landbouw kantoor, Damrak 36, i n Nikkel waren Familielijsten Albums W and versieringen AMSTERDAM. SACK's SACK's A. SLOT, Kolhorn. HOORN, Onder de Boompjes 19 te UITGEEST. Ontvangen: de mooiste Collectie Schagen. Beleefd aanbevelend, Firma Wed. J. HEDDES, Des Zondags niet gesloten. LXXX. De wereld gaat vooruit. Alles moge al niet wezen, zooals we 't graag hebben wil len, er mogen klachten geuit worden eiken dag en ieder uur over onaangename, laat ons zeggen onhoudbare toestandener is 'n duidelijk merkbaar streven in de maatschap pij, om aan het niet betamelijke, het weer zinwekkende, het wreede en terugstootende een einde te maken. De taal, die deze naar opvoeding strevende kracht aanvankelijk genoodzaakt was te bezigen, heeft milder termen mogen vinden, om haar doel te bereiken. Heette het vroe ger van overheidswege, dat „en ygelick, die en paart stelet of 'n scope verururget oen dene buel sal werden overghegevenklonk later de bedreiging, dat hfl „die hout caapt of bosca- gi'èn vernieltmet tuchthuisstraf gestraft zal wordennu worden boomen en bloemen in de „hoede en de bescherming van het publiek aanbevolenEen solidair willen van orde en maatschappelijke veiligheid treedt meer en meer op den voorgrond, en hem, die dit woord van vertrouwen te schande maakt, treft in de eerste plaats het vonnis van het betere publiek. De wereld gaat vooruit, en de mensch- heid met haar. Ergerlijke straatfiguren verdwijnen meer en meer, en het geslacht, dat in hun voetstappen zou willen gaan, is minder talrijk dan voorheen. De publieke dronkaards zijn te tellen, zoowel hier te lande als elders. In 't Leicestersquare in Londen, waar 'n standbeeld van Shakespeare staat, zijn borden, waarop reglementen zijn aangeplakt, waaraan het publiek zich te houden heeft. Ik las daarop „Being disorderly and using indecent language 20 Sh. or 14 days imprison- ment." „Being drunk and disorderly 5 Sh. or 7 days imprisonment". vertaald„Voor het veroorzaken van wan orde en het bezigen van vuile taal20 shilling of 14 dagen gevangenisstraf." „Voor dronkenschap en het veroorzaken van wanorde5 shilling of 7 dagen gevangeni sstraf Krasse bedreiging, ongetwijfeld. Maar 't is de geest van het volk zelf, die er zich in uitspreekt. Want wij zijn onderworpen aan'n wonderlijke evolutie die schoon zeer natuurlijk toch boven de ons omgevende natuur schijnt te staan. De mensch schijnt toch nog wel iets anders te zijn dan 'n gewoon dier, daar niet alleen hij als individu groeit en tracht te rijpen, maar dat dit ook zijn soort doet. De bever bouwt zijn huis nu nog op dezelfde wijze als duizenden jaren her; de mier vervolgt nu nog op dezelfde wijze haar vlijtigen weg als in Salomo's dagen en als in nog vroeger tijden; de holen van leeuwen en beren zjjn onveranderd gebleven van vorm, en voor zoover is na te speuren, heeft hun grammatica zich niet gewijzigd maar al wat den mensch betreft, verandert en ontwikkelt, evolutionneert. Taal en zeden gaan vooruit, komen tot meer volkomen heid, en onze levensvoorwaarden zijn anders en beter dan die der „Oorspronkelijken"Dit laatste woord is de Hollandsohe titel van een Fransch werkje van Elie Reclus: „Les Primitifs". De Hollandsche vertaling, die slecht is en moeilijk te lezen, verscheen in 1898 bij Sterringa te Amsterdam. Evenwel is het boekje, dat ongeveer twee gulden kost, zijn prijs meer dan waard. Onze zedelijkheidsbegrippen gaan steeds vooruit. Wanneer het wezen kon, dat een der ouden tot het menschenleven terug kon keeren Salomo b.v., David b.v., koning Achab b.v., om maar 'n paar bekende namen te noemen dan zouden ze bijna niet kunnen gelooven op dezelfde wereld en onder dezelfde wezens, waartoe zij behoord hebben, te zijn aangeland. Zij hadden hun ne hoogere aspiratiën, ontegenzeggelijk, getuige de waarschijnlijke geschriften uit hunne dagen al valt daarover voor de geleerden heel wat te disputeeren maar hun zeden waren ruw, hun straffen erger dan onmenschelijk, hun zedelijkheidsbegrip pen zonder schaamte of zedelijkheid. De historieschrijvers uit die dagen mogen niet in alle opzichten betrouwbaar geacht worden evenmin als de tegenwoordige Engelsche betrouwbaar zeker zijn hun dichters en profeten, die 't geweten van het betere deel des volks vertegenwoordigden. Waar 'n arme als slaaf verkocht kon wor den voor de schuld van 'n paar schoenen; waar 'n koning zonder publiek verzet zich de vrouw van 'n ander kon toeëigenen; waar krijgsge vangenen bij honderdtallen op den grond konden worden uitgestrekt, om ze met zeisen te laten door midden maaien op 't bevel van 'n koning, daar kan moeilijk van „hooge zeden" gesproken worden. De „stoel des ge- richtswas ,,'n stoel des geivelds", van willekeur, van onbeschaamdheid, van 't recht van den sterkste (zie Amos 6:3), en het optreden van 'n Nathan met zijn beschuldiging tegen den koning: „Gij zijt die man" kon misschien 'n oogenblikkelyke verslagenheid teweeg brengen, 't was nooit van langen duur; de elpenbeenen bedsteden bleven, het weelderig rondwoelen bleef, de lammeren der kudde bleef men wegnemen, de luiten bleven kwin- keleeren, en koning David bleef zijn dronke mansliedjes zingen, al dronk hjj ook wijn uit gouden schalen en al zalfde hjj zich met de voortreffelijkste olieom de verbreking van Jozef bekommerde hij zich niet. Wat er aan schoons uit die levens tot ons kwam, hebben phantasie en begeerte naar goede voorbeelden ons in handen gespeeld, en daar mogen wij legende en fabol, die gewoonlijk boven de waarheid der historie staan, dank baar voor wezen. Maar het menschelijk ge slacht ook het geslacht der koningen is sedert dien vooruitgegaan. Der alte Fritz mocht het ondervinden, dat er rechters te Berlijn waren, die ook 'n koning in 't onge lijk durfden stellen, en waar 'n Duitsch Keizer zijn mond voorbijpraat, daar is 'n Bebel om hem in de rede te vallen en hem tot de orde te roepen. Ons doen en laten is aan critiek onder worpen, ook het doen en laten der grootsten onder ons. Wijsheid en geleerdheid worden door hoogere wijsheid en geleerdheid op haar nummer gezet; geautoriseerde machten door meer zedelijke machten tot de orde geroepen; verschil van geboorte en stand vallen meer en meer weg. De man, die 'n goeie ton bezit en „Ze bon Ionmist, staat niet zoo heel hoog aangeschreven, al geeft hij den kellner 'n kwartje fooi, waar 'n ander 't met 'n stuiver of'n dubbeltje tracht klaar te spelen. Beschaving en goede manie ren naderen meer en meer de plaats der eere, zoo lang, veel te lang, door geld en macht ingenomen. Er heeft 'n schudden van den schepel plaats, om de menschelijke graankorrels tot gelijkheid te doen komen. En wie er zich tegen verzet, komt in bot sing met de publieke opinie en loopt gevaar schrammen en builen op te loopen. Of er met deze verbetering dan geen ge vaar van andere zijde kan binnensluipen?? Vraagt ge dat aan mij Ik neem uw vraag aan, maar met de bewustheid, dat mijn antwoord u bekend is. Behoef ik te herhalen wat ik in een mijner vorige brieven schreef? Over den storm, die sedert tachtig over ons is heengegaan Over de omwente ling, die wij hebben meegemaakt op elk ge bied? Over de opkomst en den bloei der al den aankleve van socialistische idee en dien Moet ik nog eens herhalen wat ik j begaan, zeer zouden afnemen, van over 't paard gebeurde persoonlijke I dwingt tot sympathie. de honderd voerlieden negentig er 'n verkeerd gebruik van maken. Zij slaan met de zweep zonder te zien waar en hoe, spelen er meo en lal en haar voort durend klappen en knetteren boven de hoofden der paarden, die niet weten wat er gaande is en in voortdurende vrees verkeeren. Waren het menschen, zij zouden nerveus worden; nu worden zij schuw, onrustig en dom. „Een paard, dat zelden een tik krijgt, spant alle krachten in, om de zweep te ontgaanterwijl 'n paard, dat altyddoor met de zweep geplaagd wordt, steeds onverschilliger wordt. „Menig duur paard is als gevolg van spelen met de zweep en onverstandig slaan blind en kwaadwillig geworden." Neemt het ter harte, vrienden, en zegt het voort. Als ik er iets aan doen kon, dan zou ik voorstellen, dat in elk huisgezin dieren moesten zijn, om kinderen al vroeg aan hunnen omgang te gewennen. Ik geloof, dat de baldadigheden en plagerijen tegen hen Want 'n dier zei zelfstandigheid? Van topzwaar geworden vrijheid, die terecht kwam in ongebonden heid en niet geteugeld wenschte te worden, als zijnde dit in strijd met de eenmaal als zaligmakend aangenomen idee der gouden vrijheid 11Moet ik dat Moet ik er nog eens op wijzen, hoe ergerlijk het was, dat de grootste plebejer, de meest geraffi neerde klaplooper, de onbeduidendste niets- nutter 'n toon aansloeg van gelijkheid voor allen, waartoe beschaving en geleerdheid het zwijgen deden „Zeven mooie, witte schapen stonden rustig te drinken uit 'n drinkbak. Op eens kwam daar 'n varken aan, morsig en knorrend. Verschrikt namen de scha pen de vlucht, en het varken merkte opMen moet maar weten te impo- neeren." Is de fabel duidelijk genoeg? Ik hoop 't. Ik heb haar dadelijk en volkomen begrepen. Maar de varkens zijn in de gaten geloopen en de schrik over het „imponeeren" is voor bij. De maskers zijn herkend en om te imponeeren is nu iets anders noodig dan ongewasschen handen en 'n groote mond. Wat wij gezien hebben, was 'n socialisme, dat op zijn kop stond 1 Maar geheel hersteld is de aangerichte schade niet. De geslagen bloesems zullen heel den duur van het hun nog wachtend leven de litteekens van ruwheid blijven ver- toonen. De „Eeuw van het Kind" beging bij haar aanvang de groote fout, de heiligheid van het Kind over het hoofd te zien. „Het beste is voor ons kind nog maar nauwelijks goed genoeg." Accoord! Maar moet daarom het kind ook de eerste plaats hebben aan tafel en het grootste woord Moeten daarom ouders en bezoek zich regelen naar de gril len en luimen van het kind? Behoort bij dat „beste" ook, dat 'n kind zich brutaal heden veroorlooft tegenover ouderen en be zoekers, die ter wille van den vrede alles voor „zoete koek" aannemen, en er straks onder elkander het hunne van zeggen Ressorteert ook tot „vrijheid" en dat „beste", .dat 'n jongen van veertien jaren den sleutel meekrijgt, als hij naar zijn „club" gaat, waarvan hij penningmeester of voorzitter is, dat hij zijn potje bier bestelt en op onwaar dige wijze spreekt over zjjn „ouë heer", met welk woord hjj dan zijn „vader" bedoelt? Behoort tot dat „beste" en die vrijheidook, dat meisjes van even zestien of zeventien 'n glas cognac bestellun en ruwe woorden bezigen, om niet te zeggen vloeken Men moet al 'n heel wonderlijk idee van opvoeding hebben, om in zulke omwente lende begrippen evolutie en vooruitgang te speuren. Ik voor mij heb ze er nooit in kunnen ontdekken. Maar gelukkig, 't gaat over. We komen dit alles van lieverlede wel weer te boven. Onze kindskinderen zullen hun grootouders en grootmoeders met wonderlijke oogen aan kijken, als zij hooren, dat deze uit louter individualisme en vrijheidszin ja ja, de woorden en grondbegrippen zijn mooi ge noeg van hun „vader" spraken als van hun ouë heer", van hun „moeder" als van hun „ouë vrouw", van hun „kamer" als van 'n „kast"dat ze hun „wandelstok„ ,,'n end hout" noemden, 'n „gulden" 'n „pop" en hun huisgenooten als „ploerten" betitelden. En dat allemaal ter oorzake van vrijheid en individualiteit, die vrijheid van persoonlijke ontwikkeling verlangde en geen gesnoei of beperking duldde. „Gesnoei en beperking zullen dan weer „opvoeding" heeten. Dan, want voorloopig is de ergernis niet weg te nemen, omdat de ziekte te algemeen is uitgebrokente algemeen is uitgebroken geweest. Maar in één opzicht zjjn de zeden beslist vooruit gegaann.1.: onze houding tegenover de dieren. Hoe zulk een zachtere, hoog menschelijke neiging zich tegelijk met al die andere ver wilderde begrippen baan heeft kunnen bre ken, verklaar ik eerlijk, niet te kunnen be grijpen. Terwijl de overheerschende toon van I ons maatschappelijk leven aan kazernetaal j deed denken, terwijl men bijna excuus moest vragen voor 't uitspreken van beschaafde 1 woorden, en nadenken als iets bepaald over tolligs werd beschouwd, kwam het mede- j lijden voor het te lang gemartelde dier meer en meer op den voorgrond. Yereenigingen „ter Bescherming van Dieren" werden in het leven geroepen, pennen wijdden er haar kracht aan, vergaderingen werden er voor uitge schreven, op de scholen kwam het op de j agenda, invloedrijke woordvoerders hielden er lezingen over en het woord werd gevleu- geld, dat 'n dierenbeul geen goed mensch kan zijn. En de klacht der stemmeloozen is gehoord en ter harte genomen. De mensch gaat meer en meer inzien en gevoelen, dat dieren ook schepselen zijn met verstand en hart, vatbaar voor goedheid en vriendelijk heid, gevoelig voor ruwheid en willekeur. „De Paardenvriend" van 7 Maart bevat 'n mooi en zeer levenswaard hoofdartikel over „Het opvoeden van Dieren", waaruit ik 'n enkelen regel citeeren wil „Om zich tegenover den mensch op zijn gemak te gevoelen, verlangt het dier slechts de zekerheid, dat hem geen leed zal geschieden, derhalve plaag of mishandel het niet, breng zijn denkver mogen niet in de war en gij zult weldra zijn vertrouwen hebben. Is eenmaal de betrekking tusschen mensch en dier op dien grondslag tot stand gekomen, dan zal spoedig, zeer spoedig zelfs, het dier de vriendschap zijns meesters zoeken. Wees dan toenaderend, zonder in over drijving te vervallen, en eisch nooit vriendschapsbewijzen op commando." In 'n ander artikel in datzelfde blad, waarin gesproken wordt over de zweep, zegt de schrijver, „dat 'n zweep in de hand van 'n rustig man niet te verwerpen is, maar dat van Als ge in 'n huisgezin hoort, dat de kat gekrabd heeft of de hond gebeten, wees ervan overtuigd, dat 't dier dit gedaan heeft ten einde raad, dat 't niet meer wist, hoe het 'n eind aan de kwellingen moest maken. Ik heb 'n lief klein katje van misschien vier maanden oud, dol van angst tegen den muur zien opvliegen, om te ontkomen aan de mar telingen van 'n sterken jongen van vier jaar. De moeder, die er bjj stond, gilde 't uit van plezier. Toen ik 't dier in bescherming wilde nemen, werd my toegevoegd, dat 't „maar 'n kat" was, en bovendien toch niet van mij. Drie weken later hoorde ik, dat „dat valsche kreng" „dien lieven Herman" gebe ten en gekrabd had en dat ze 'm nu „ver zopen hadden", dat wil zeggen: 't katje. Maar als die moeder evonveel verstand had gehad als malle liefde, dan zou dit alles niet gebeurd zijn. Is 'n klein, jong dier niet even als 'n kind, dat ontzien moet worden? Is't zoo erg als iets wat leeft, beschermd wordt tegen mishandeling? Is 't zoo erg als 'n moeder haar kind onderwijst in liefde en goedheid? Wat kan 'n moeder haar kind beters leeren Is besoheimen en behouden niet beter dan kwellen en martelen Toen Adja voor 't eerst in mijn huis kwam, was hij zoo angstig en schuw, dat hy overal onder wegkroop. Maar toen hij zag, dat ik geen nota van 'm nam, toen hij bemerkte, dat hij veilig was in mijn nabijheid, toen waren wij binnen drie dagen goeie maatjes en binnen drie weken dikke vrinden. Maar opzitten voor zijn eten behoeft hij niet; hij behoeft alleen maar 'n lieve, verstandige hond te wezen, en dat is ié. Door omstan digheden van huiselyken aard is hy nu al 'n week of wat uit logeeren, maar als wij- elkaar een bezoek brengen, dan wijkt hij niet van mijn voeten, en 't is alsof hij, evenals ik, zich toch bewust blijft, dat wy by elkan der hooren. Wat wy goeds doen kunnen voor elkander, laat ons het niet verzuimenons leven, zoo ry'k aan moeilijkheden en teleurstellingen, heeft behoefte aan zonneschijn, dien wij elkander soms geven kunnen. Wat wy goeds doen kunnen voor dieren, laat ons het niet verzuimenhun leven van afhankelijkheid en onderworpenheid heeft behoefte aan welwillendheid en goedheid. Wat wy goeds doen kunnen voor mensch en dier, laat ons het niet verzuimen te doen, wetende, dat wy onszelven ry'ker maken door zulk geven, dat wy onszelven blyder maken door blijdschap uit te deelen, dat geven en aannemen in deze sfeer twee woorden zijn voor 'nzelfde begrip. H. d. H. OITVAWGENoen prachtige, uitgebreide collectie Steeds voorradig mooi bewerkte Ca pothoeden, Prijzen f2.25, f2.50, f 2.7 5 en hooger. OUTV AIOE1, van een soliede groote Firma, waarbij ook mooie Japonstoffen in prijzen vans60 en 70 Cts. de el, flink breed altijd voorradig. Mij minzaam aanbevelend, bericht aan zijn Cliëntèle van Schagen en Omstreken de ontvangst der Van de Firma A. KREIJMBORG Co. uit Amsterdam is eiken Donderdag een Coupeur ten mijnen huize voor maatnemen en passen. Steeds voorhanden: ONDERGETEEKENDE beleefd aan tot beveelt zich M. H.I voor hand- en paardekracht, benevens VervangTdeeïen voor deze Zaaimachines en Ploegen. Gebruikt dit jaar voor 't opkweeken van j Uwe ons gebakken Ziekte-Kiemvrije opfokvoer Het Bestuur van den Overscheenschen Polder verklaart hiermee gaarne, ook namens de vele aanwezige Ingelanden, dat de heden gehouden beproeving van de bemalingsinstallatie, geleverd door VISSER's LANDBOUWKANTOOR-Amsterdam, ten zeerste heeft voldaan. De Motor zelf munt uit door grooten eenvoud en ster ken bouw, is zeer gemakkelijk aan te zetten door het omdraaien van een kraan en vrijwel zonder brandgevaar, aangezien gedurende het werken geen lamp noo dig is. De overbrenging der kracht vanaf den Motor op het scheprad trekt de aan dacht door de hoogst eenvoudige wijze, waarop de benoodigde groote vermindering in aantal slagen verkregen is en waarbij alles bijzonder rustig en gelijkmatig loopt. Het resultaat, waarover Bestuur en Ingelanden het best kunnen oordeelen, is zeer naar hun genoegen, aangezien zij nu bjj gewonen wind den molen gewoon laten maleD, terwijl bij windstilte de Motor het scheprad in beweging brengt en wel zoodanig, dat dan evenveel water wordt uitgeslagen als anders slechts moge lijk is bij een uiterst krachtigen en gelijkmatigen wind. (w.g.) J. H. MAAS, Voorzitter. E. VAN DER VEER, Bestuurslid. Behandeling van Ruggegraat sverkromm ingen, Gewrichtsver- stuiking Spierzwakte en andere lichaams misvormingen. en voor uitnemende eierenprodnetie van Uwe hoenders van «lc llollaiidsclic Melksnikerfabriek Te Schagen verkrijgbaar bij J. BIJ- POST. irirochure op aanvrage.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1907 | | pagina 13