VERSLAG
Landbouwproefvelden
Zondag 6 Oct. 1907.
51e Jaargang. No. 4297.
VIERDE BLAD.
in Üoord-Holland,
gedurende 1906.
s
8
Uit en voor de pers.
Gemengd Nieuws.
W71T*7 ¥7 ¥7< ¥71
over de vanwege het Rijk gesubsidieerde
Blijkens bovenstaande uitkomst is de bemesting met kunstmest veel
voordeeliger geweest dan die met stalmest.
Toevoeging van kunstmest aan (lezen laatste gaf, blijkens de uitkom
sten der controle-veldjes op perceel 1, overal gunstige resultaten; vooral
de kali jiceh gunstig gewerkt. De zware kunstmestbemestiug op de
controle-veldjes van perceel 2 toegepast, was voordeeliger dan de enkele
bemesting op het overige deel van dit perceel. Wellicht was de dub
bele hoeveelheid patent kali te groot, wijt K. de beste uitkomst gaf.
De proef wordt in 1907 op dezelfde wijze voortgezet.
Dit proefveld stond onder toezicht van den heer A. Kooiman, hoofd
van den landbouww intercursus te Andijk.
Proefvelden, aangelegd met het doel aan te
toonen, dat bemesting met uitsluitend kunst
mest den grond niet uitput, als slechts alle
stoffen, waaraan de grond behoefte heeft, in
voldoende hoeveelheid worden aangevoerd.
10. K. Schoütik, Wervershoof.
Matig zware kleigrond. Vroege aardappelen. Vorig jaar
blauwe aardappelen.
Dit proefveld is aangelegd in 1906. Tegelijk is op elk der beide per-
ceelen een stel contröleveldjes aangelegd, waarvan de uitkomsten hier
mede worden vermeld.
Het proefveld bestaat uit 2 perceelen.
Perceel 1, groot 4,83 Are, is thans bemest met 10 boeiers stalmest per
H.A. Perceel 2, groot 5,25 Are, is bemest met kunstmest, per H.A. 600
K.G. supei, 300 K.G. patent kali, 200 K.G. chili en 200 K.G. zwa
velzure ammoniak.
Op elk perceel is bovendien een stel contröleveldjes, elk groot 25 vierk.
M., aangelegd; boven de opgegeven bemesting werd hier nog gegeven
per H.A.600 K.G. super, 300 K.G. patent kali, 200 K.G. zwavelzure
ammoniak en 200 K.G. chili.
De stalmest is op 3 April 1906 ondergespit. De kunstmest is op den
zelfden dag uitgestrooid en ingeharkt, de chili echter eerst op 17 April
en 1 Mei, telkens de helft.
Op 4 Aprii werden de vroege aardappelen, Duitsche muizen, met de
graaf geplant. Kort na het opkomen hebben ze een weinig geleden door
nachtvorsten. Door het minder warme weer in het begin van den zomer,
groeiden de aardappelen aanvankelijk niet vlug; later kwam dit goed bij.
Eerst leken de aardappelen op het met stalmest bemeste perceel iets
voor te zijn, doch later verdween dit verschil geheel en muntte het
kunstmestperceel uit door zijn frissche kleur. De contröie-veldjes, welke
eerst minder uitkwamen, kwamen later goed uit.
Over het lalgemeen was de stand Van het gewas goed, beter dan
die op de omliggende aardappelvelden.
De aardappelen hebben zeer weinig van ziekte geleden, zoodat maar
enkele zieke knollen bij het pooien gevonden zijn. Het proefveld is
bij gedeelten gerooid. Perceel 1 op 2325 Juli en 2 op 1820 Juli.
De aardappelen waren op beide perceelen mooi van vorm en goed van
kwaliteit.
De prijs der groote was f 1.50 per H.L en die der kleine en kriel
f 0.36 per H.L.
Per H.A. berekend was de opbrengst als volgt:
Proefvelden aangelegd ter vergel ij king van
verschillende meststoffen.
12. P. Groot Klz., Andijk.
Zavelgrond. Blauwe aardappelen. Vorig jaar dito.
In 1904 en 1905 werden door de vereeniging van oud-leerlingen van
den landbouwwintercursus te Andijk respectievelijk 15 en 6 proefvel
den aangelegd (om eene bemesting met kunstmest te vergelijken met
eene even dure bemesting met stadsoompost. (Zie verslag 1905, bladz.
21). Deze proefvelden bestonden uit 2 perceelen, elk groot 1 Are. Op
leen, dezer proefvelden werd de nawerking der bemestingen van 1905
onderzocht. De bemesting in 1905 was per H.A.
Perceel 1 70.000 K.G. compost, kostende f 252 (4 schuiten per 100
roeden, kostende f 36).
i Perceel 2. 1000 K.G. chili, 1000 K.G. super, 200 K.G. zwavelzure
ammoniak en 1100 K.G. patent kali, kostende eveneens f 252.
In 1906 bleven beide perceelen onbemest.
De aardappelen zijn gepoot op 13 April op 39 centimeter in het
vierkant. Hoewel ze niet besproeid zijn met Bordeauxsche pap, hebben
zij niet noemenswaard van de ziekte geleden. Zij zijn gerooid in het
i laatst van September.
De opbrengst was, per H.A. berekend, als volgt
Bij No 13 is het veld in den hierfsl 2 steken diep gespit. Alle
meststoffen, uitgezonderd de chili, zijn 4 April uitgestrooid en inge
harkt; de chili is 11 April gestrooid, op welken datum ook de aard
appelen gepoot zijn op 40 centimeter in hel vierkant De aardappelen
zijn tweemaal besproeid met Bordeauxsche pap n.1. op 13 Juni en 4
Juli. Ziekte in de knollen kwam niet voor. Het rooien geschiedde op
3 October 1906.
Bij No. 14 is het land jn den herfst geploegd en in het yporjaar
gespit. De kunstmest is begin April gestrooid, behalve de chili, die on
geveer half Mei is aangewend. De aardappelen zijn in het begin van
April gepoot op een onderlingen afstand van 31 centimeter. De aard
appelen zijn ongeveer half Juni besproeid met pap van 2 pCt. ko
pervitriool en 2 pCt. kalk. In de knollen zijn geen zieke gevonden. Het
rooien geschiedde op 22 en 23 October. Bij No. 15 zijn geen nadere
cultuuraanwijzingen in hel verslag opgegeven.
Bij alle drie proefvelden is de bemesting met kunstmest het voor-
j deeligsl gebleken, terwijl vervanging van een gedeelte der guano door
1 patc-nt kali op alle drie ongunstig bleek. Het is dus waarschijnlijk, dat
de meeropbrengst op het kunstmestperceel ontstaan is door de groolere
I hoeveelheid stikstofmest.
Opbrengst in
1906.
Opbrengst in
1905.
Groote
in H.L.
Kleine.
Groote.
Kleine.
Perceel 1, compost in 1905
176
66
450
102
2, kunstmest in 1905
186
21
448
81
Het vorig jaar was het resultaat van beide bemlestingen op dit proef
veld ongeveer gelijk. Thans is het voordeel zeer duidelijk aan de zijde
van den kunstmest.
Blijkens de ervaringen met deze rubriek proefvelden van 1904 tot 1906
opgedaan, schijnt bemesting met kunstmest minstens even voordeelig te
zijn als die met compost.
1315. Dit jaar zijn door bovengenoemde vereeniging drie proefvel
den te Andijk aangelegd ter vergelijking van guano met kunstmest voor
gelijke geldswaarde.
Ieder proefveld bestond uit drie perceelen, elk groot 1 Are. Perceel
1 ontving ,per H.A.700 K.G. guano met bovendien 300 K.G. patent
kali, kostende f 120 per H.A. Perceel 2 ontving per H.A. 1000 K.G
guano, kostende f 120 per H.A. Perceel 3 ontving per H.A. 500 K.G.
super, 450 K.G. patent kali, 100 K.G. zwavelzure ammoniak en
500 K.G. chili, kostende f 120 per H.A. Het gehalte der guano onder
zocht aan het Rijkslandbouwproefstation te Hoorn was
Stikstof totaal 6.87 procent.
Hiervan Stikstof in den vorm van ammoniak 6.57
salpeterzuur 0.10
Phosphorzuur oplosbaar in mineraalzuur 11.1
Hiervan Phosphorzuur oplosbaar in water 10.-
Kali 1.9
De uitkomsten op deze proefvelden waren, per H.A. gerekend, als
volgt in H.L.
Perceel
1.
Controle-veldje A
P
K
S
Controle-veldje A
P
K
S
Toegepaste bemestingen
per H.A.
11 „boeiers" stalmest
bovendien 600 K.G. su
per, 800 K.G. patent
kali, 200 K.G. chili en
200 K.G. zwavelzure
ammoniak
Als A, doch zonder
super
Als A, doch zonder
patent-kali
Als A, doch zonder chili
en zwavelz. ammoniak
600 K.G. super, 300
K.G. patent-kali, 200
K.G. chili, 200 K.G.
zwavelzure ammoniak
bovendien 600 K.G. su
per, 300 K.G. patent
kali, 200 K G. chili en
200 K.G. zwavelz. amm.
Als A, doch zonder
super bovendien
Als A, doch zonder
patent-kali bovendien
Als a, doch zonder chili
en zwavelzure ammo
niak bovendien
Aardappelen
in H.L.
Op
brengst
Benxes-
tings-
kosten.
Netto
op
brengst
in
gul
dens
Groote
Kleine
xn
gul
dens
328
57
f512
f122
f390
449
91
-716
-211
-505
467
100
-746
-195
-551
406
86
-640
-193
-447
446
74
-695
•155
-540
363
146
-597
- 89
-508
480
86
-751
-178
-573
455
83
-712
162
-550
497
71
-771
-160
-611
423
74
-662
-122
-540
M
g
es N g
3 2 o
N £7
5 5
pr
Ort-
SS 2
►o
®g
O £- B
B§0
£p
H- -i
O
Q
B p
85"
§3
99 s
et- P
cv»®
f
Proefvelden, z. g. contröl e-v el dj es, aangelegd
met het doel te onderzoeken aan welke stof
fen de grootste behoefte bestaat en te laten
zien, dat bemesting met kunstmest weinig of
niets uitwerkt, als men verkeerde stoffen ge
bruikt, terwijl op dezelfde plaats met andere
meststoffen dikwijls eene zeer groote uitwer
king wordt verkregen.
1
In 1906 zijn deze veldjes weer in verschillende streken aangelegd om
dat de afdeelingen, door welke de proefvelden worden beheerd en
ook gedeeltelijk bekostigd, deze proeven voor hare omgeving bijzonder
geschikt jachtten.
Deze proefvelden bestonden alle uit vier veldjes, die naast elkaar
werden aangelegd, zoodanig Üat ze door een strook van minstens 1
Meter breedte van elkaar gescheiden waren.
Een dezer veldjes (A) werd bemest met alle drie voedings
stoffen in groote hoeveelheid; een tweede (S) werd evenals A bemest,
doch zonder stikstofmest; een derde (K) evenals A, doch zon
der kalimest; een (vierde (P) evenals A, doch zonder phos-
phorzuurmest. Waar de grond niet rijk voorzien was van kool
zure kalk. werd de helft van alle perceelen bovendien bemest met per
H.A. 2000 K.G. kalk.
De juiste hoeveelheid der gebruikte meststoffen vindt men hieronder
bij de afzonderlijke beschrijving aangegeven.
Daar op veldje A alle soorten van mest zijn gestrooid, moet het
gewas daar best groeien. Doet het zulks niet, dan is er reden om
aan te nemen, <lat pr gebreken jn den grond zijn, die een weligen
groei beiemmeren.
Groeit het gewas op veldje P evengoed als op A, dan is dat een
bewijs, dat er aan phosphorzuurmest geen behoefte is; groeit het er
veel slechter dan op A, dan bewijst zulks, dat er aan phosphorzuurmest
groote behoefte is.
Zoo kunnen wij bij vergelijking van veldje S met A zien, hoe groot
de behoefte is aan stikstofmest en door vergelijking van K met A de
behoefte aan kalimest beoordeelen.
Hoe grooter liet verschil in groei is tusschen veldje A en de onbemeste
strooken rondom de veldjes, des te grooter is de behoefte aan mest.
16. A. C o l ij n Je., Nieuwer Amstel, Middenpolder.
Kleigrond/ Eckendorffer gele mangelwortelen.
Bij dit proefveld hadden de perceelen elk een oppervlakte van 2 Are.
De bemesting was per H.A. 300 K.G. chili, 600 K.G. super en 400
K.G. patent kali, terwijl de helft van alle veldjes per H.A. 2000 K.G.
kalk ontvangen heeft.
De kalk is gestrooid op 23 December 1905, alle overige meststoffen,
ook de chili, op 16 Maart 1906; voor laatstgenoemde meststof was dit
wellicht te vroeg.
De mangelwortelen zijn op 30 April gezaaid op 33 centimeter afstand;
zij zijn gerooid op 15 October. Van elk perceel is een monster onder
zocht aan het Rijkslandbouwproefstation te Hoorn, waarvan de uitslag in
onderstaande tabel is aangegeven.
De opbrengsten waren per H.A. berekend als volgt:
A
P
K
Mangelwortelen
bruto in KG
91350
92100
97000
77500
Gehalte droge sto
12 pCt.
10.8
11.4
9-9
Gehalte suiker
7
6
6.3
4.7
pCt.
j De proefnemer schat de tarra voor aanhangenden grond op 10 pCt.
Hel verdient de aandacht, dat de mangelwortelen op het veldje S
het laagste gehalte hadden pan droge stof en suiker, terwijl ook de
opbrengst in K.G. -daar het laagst was. De bemesting met chili heeft
naar het schijnt gunstig gewerkt, niet alleen op het gjewicht der bieten,
doch ook op het gehalte.
Aan de andere voedingsstoffen scheen geen behoefte te bestaan.
De Rijkslandbouwieeraar voor Noord-Holland
(Wordt vervolgd.)
C. NOBEL.
F ra nek er. Bij de verkiezing te Franeker, waar
zooals vermeld staat, de socialist in herstemming komt
met den anti-revolutionnair, is vooral opmerkelijK ae
achteruitgang van den laatste.
De anti-rev. Van der Molen heeft nu 2o3o stemmen
tegen de Friesch-Christ.-Hisl. ds. Ankerman bij vonge
stemming 2880.
Nog maar enkele dagen geleden beeft De Standaard
vermoedelijk niet geheel buiten verband met wat
zich op het oogenblik te Schiedam afspeelt gevraagd
waar toch de christeLijk historischen bleven met een
aanbeveling van den heer Van der Molen in Frane
ker- men kon, aldus het blad, tot nu toe wel vermoe
den' dat deze ook hun candidaat was, maar geble
ken'was daarvan dog niets. Binnen den kortst mogehj-
ken termijn, 24 uur, kwam daarop De Nederlander
met de verlangde aanbeveling voor den dag. Nog den
volgenden avond „constateerde De Std. dit met ge
noegen; ook De Banier kreeg een prijsje We hopen
nu maar, voegde het blad er echter dadelijk aan toe
dat het ook helpen zal en de chi.-hist. als één man
aan de roepstem hunner organen gehoor zullen ge
ven De cijfers zullen het uitwijzen Men ziet, dat de
cijfers niet veel goeds zeggen, ds. Ankerman had des
tijds 300 stemmen meer dan de heer Van der Molen nu.
Het is te voorzien, dat Franeker bij de herstemming
fwelke op 15 October plaats heeft) aan de sociaal
democraten zal blijven en de heer Helsdingen de plaats
van Tak in de Kamer zal komen innemen. De meeste
Stemmen toch, thans op den vrijzinnig-democraat Van
Raalte uitgebracht, zullen wel op den sociaal-democraat
overgaan, zoodat zelfs indien de tweede ban der chris-
telijk-historischen bij de herstemming opkomt, zij den
heer Van der Molen toch niet de overwinning zal
kunnen bezorgen.
Voor de antir. broeders in Schiedam is er weinig
noodig of zij laten den Christ.-Hist. in den steek.
De Rotterdammer meldt ten minste: Woensdagavond
had de vergadering plaats van de kiesvereeniging „Ne
derland en Oranje" alhier, om hare houding vast te
stellen voor de verkiezing in het district Schiedam.
Met algemeene stemmen werd de volgende motie aange
nomen
De antirev. Kiesver. N. en O. te Vlaardingen, be
treurende de houding der Chr. Hist. partij in zake
het aanbieden van een zetel in de Tweede Kamer aan
dr. A. Kuyper.
zich te diep gegriefd gevoelende door den smaad
den eminenten leider onzer partij daardoor aangedaan,
om het besluit der Centrale kiesver. in het district
Schiedam tot steun van den Chris.-Hist. candidaat uit
te voeren.
acht het in de gegeven omstandigheden gewensqht,
zich van allen officieelen steun te onthouden en de
leden der vereeniging in het uitbrengen van hun stem
geheel vrij te laten.
Over het passeeren van Dr. Kuyper en wat daar
over in de Pers is medegedeeld, geeft de Standaard
de volgende inlichting:
„Hiertegenover staat vast, dat dr. Kuyper verklaard
heeft, alleen ingeval de drie partijen Rechts zich
op zijn cadidatuu rvereenigden, haar in ernstige over
weging te zullen nemen, en zulks onder bijvoeging
dat ook dan zelis zijn onderhanden studiën de aan
neming ervan zeer zouden bemoeilijken."
Het Handelsblad voegt hieraan toe
Nu weet men het van De Standaard, dat is zoo goed
als van dr. Kuyper zelf. Er is werkelijk sprake geweest
van een candidatuui-Kuyper. De candidatuur is hem
zelfs aangeboden, anders had hij immers niet te „ver
klaren.' Zeer begrijpelijk is ook zijn voorwaarde van
„ernstige overweging;" hij moest de eenige candidaat
der coalitie van Rechts wezen; mocht zich niet aan
een anders niet-onmogelijk echec blootstellen.
Maaren dit is de hoofdzaakmen wilde van
Rechts niet algemeen van deze candidatuur weten
Zelfs voo reen candidaat als dr. Kuyper, „den eminen
ten leider", was geen samenwerking te verkrijgen. Dit
teekent de verhouding tusschen de „broeders."
Of hebben de spelbrekers de Chr. historische lei-
j ders gewenschl m het belang der wetenschap en van
dr. Kuyper's gezondheid aldus te handelen? Wilden
zij hem niet te zeer „bemoeilijken" en liefst aan „zijn
onderhanden studiën" laten?
Treinongeluk.
Woensdagmorgen is by Duisburg een sneltrein van
Keulen naar Hamburg uit het spoor gevlogen. Gedood
zyn twee personen, gekwetst één.
Het ongeluk bljjkt te zyn veroorzaakt door het te
vroeg omwerpen van een wissel; daardoor ontspoorden
twee wagens.
Inkoopen van sociaal werk.
Vele vrouwen wijden zich thans aan zoogenaamden
„socialen arbeid", om het lot van misdeelden te ver-
zachten. In de „Frankf. Ztg." wordt er op gewezen dat
een ontzaglijk groot aantal vrouwen, en ook mannen
j zonder groote moeite of inspanning, een heilzaam sociaal
werk konden verrichten en wel bij het doen van
mkoopen. Vooral waar het kleedingstukken betreft'
hoopen de bestellingen zich op in weinige weken van
voor of najaar. Dientengevolge worden duizenden arbei
ders, met name vrouwen en meisjes dan overladen met
werk, soms tot laat in den nacht, terwijl het haar in
den stillen tyd aan werk ontbreekt. Geheel is deze
bedenkelijke toestand wel niet te veranderen, airhans
zoolang de „mode nog blijft heerschenmaar als allen
by wie het sociaal gevoel meespreekt, by het doen van
bestellingen of van ir.koopen aan de beteekenis daarvan
voor anderen denken, kan ook in dit opzicht voel ver
beterd worden.
Sneeuw w egruiming te Berljjn.
Het wegruimen van sneeuw is in sneeuwryke winters
een belangryke schadepost op iedere begrooting van een
groole stad, maar zooveel kosten als te Berlijn in 1906
daarvoor gemaakt zyn, zullen niet veel steden te betalen
hebben gehad. Daar bedroegen nl. de kosten voor het
wegruimen van de sneeuw in den winter van dat iaar
niet minder dan 1.231.000 Mk. benevens 263 000 Mk als
oon aan losse arbeiders, samen dus in een rond getal
lè millioen Mk. Voor de opruiming van straatvuil werd
over het geheele jaar slechts 1.054.00 Mk. besteed.
-o—
