een Dagmeisje,
gfpfrst gjaufnilnni
fit ifarujfslrofl,
üieiislbode,
een BOUWKNECHT,
IJ.
Prijsbiljarlen
Bierbottelarij
40 Modellen.
«sr Donderdags besteld*
kan men de kaartjes nog
d ie iize I fden och te n d
inedeiiemen.
Manufacturen.
Tweede Kamer.
Marktberichten.
Predikbeurten.
Zondag 22 December 1907*
ADVERTENTIEN.
Johann Hermann Böltger,
ANTJE,
een Leerling
op het Noord te Schagen.
Speciaal adres voor
Bloemwerken, naar kunst
en smaak.
Aanleggen en Onder
houden van Tuinen en)
Boomgaarden
om Wild,
op den 2en Kerstdag,
te Stolpervlotbrug.
met MINERAALWATERFABRIEK,
Zuid-Srbnrwoude.
De laatste week is hier geen enkel geval van typhus
geconstatoerd. Mon mag dan ook weldra verwachten,
dat bij gunstig bljjvenden toestand, de epidemisch ver-1
klaring spoedig zal worden opgeheven.
Hrncl, op l.angciidijk.
De heer D. Slot is benoemd tot plaatsvervangend lid
der Commissie van aanslag voor de belasting op be-
drijfs- on andere inkomsten.
liehoelte aan werk.
Dat ook ten plattenlande bij de bouwvakken behoefte
aan werk bestaat, bleek Dinsdag bij de aanwijzing van
den bouw van het Raadhuis te Schagerbrug. Daarbij
waren niet minder dan 25 aannemers tegenwoordig.
Aartswoud.
De heer A. Noorden, kaasmaker te Aartswoud, is uit
ruim 20 sollicitanten, als zoodanig benoemd in de in
aanbouw zijnde kaasfabriek te Koegras.
Hoogwoud.
B. er, W. dezer gemeente hebben aan den heer P.
Iïas te Dordrecht vergunning verleend voor den verkoop
van sterken dank in het klein in het lokaal staande in
het Noord-End, thans bewoond door den heer G. Oost-
wouder.
Anna Paulowna.
Wie in 1906 de uitvoering der Turnvereenigingen in
Hollands Noorden, te Anna Paulowna bijwoonde en
daarbij de kranige -houding van de gymnasten uit
den Polder bewonderde, zou aan een langdurig bestaan
dier vereeniging zeker niet getwijfeld hebben. En toen
kort daarop de damesvereeniging „Kenau Hasselaar"
werd opgericht, scheen het dat men eiken aanval op
het Turnbestaan aldaar gerust kon weerstaan. En nu,
nog maar weinige maanden daarna zjjn beide vereeni-
gingen ontbonden. Wy twijfelen evenwel niet, wanneer
straks een bekwaam leider in Anna Paulowna zal zijn,
of beide vereenigingan zullen als eene Phoenix uit hare
assche, verrijzen.
Heer Hugowaard.
Wanneer de Rederijkerskamer „Harmonie" eene open
bare uitvoering geeft, wordt telkens weer belangstelling
getoond.
Ook Zondag en Dinsdag 15 en 17 dezer was de groote
zaal van den heer Pijper weder bezet met publiek dat
opging onder de uitvoering van het Drama „'t Scheepje"
en het Kluchtspel „Do Kilometervreter."
Beide partijen waren met den afloop der uitvoering
tevreden; het publiek voor de verdienstelijke vertolking,
de leden van Harmonie voor de belangrijke aanvulling
der kas.
Ilarenkarspel (Waarland.)
By de jl. Maandag alhier gehouden verkooping van
het bouwbedryfje van M. Paneras, bestaande uit huis,
schuur, erf en bouwland ter gezamenlijke grootte van
0.86.50 H.A., werden eigenaars de heer P. Rozendaal,
van huis enz. voor f 720 en van het bouwland de hee-
ren P Rozendaal, J. Zut Az. en J. Noordstrand, allen
te Waarland. De prijzen liepon van f 28 tot f 49 per
snees. Het geheel bracht op de som van f 2006,75.
Burgerbrug.
De heer W. C. Speets te Burgerbrug komt voor op
de voordracht voor onderwijzer aan de O. L. School te
Oudkarspel.
Winkel.
Tot notabelen van de Nederduitsch Hervormde
Gemeente werden herkozen de heeren D. Brugman Sr.,
W. Melchior en R. Rezelman. De heer T. Beumkes werd
als ouderling gekozen in de vacatures van de heeren
S. Pluister en K. Knecht. In de plaats van den heer
J. Butter Jz. overleden kwam de heer A. Nobel.
Eene nieuwe stemming zal plaats hebben op 29 Dec.
aanstaande, omdat de heer Beumkes de benoeming niet
aanneemt.
Anna Paulowna.
De rederijkerskamer „Vriendenkring" te Breezand
(Anna Paulowna), gaf Zondagavond eene uitvoering in
het lokaal van den heer G. Borst. Opgevoerd werden
de tooneelstukjen: „Een gedwongen huwelijk" en
„Sergeant Kwelgeest". Het bleek, dat de rollen goed
ingestudeerd waren en het publiek had veel genoegen
in het spel der opvoerenden, zoodat de nog jonge ver
eeniging tevreden kan zijn over haar optreden.
40 Jaar beslaan.
Als eene zeldzaamheid mag wel vermeld worden, dat
te Oudesluis eene loterij-club bestaat, welke reeds
40 levensjaren telt. Die club is dus in dit opzicht wél
fortuinig, maar in haar doel is zij dat geenszins. Want
in dat lange tijdsverloop, waarin geregeld in de Staats
loterij werd medegedaan, werd slechts 2 maal een luttel
bedragje verdeeld n.1. één maal f7.50 en 1 maal f2.50,
tezamen flO. Vier der tegenwoordige leden zjjn vanaf
de oprichting steeds lid geweest.
Pellen.
Uitslag^openbare verkooping, gehouden te Petten, 17
Deer. 1907, ten overstaan van notaris Vrijburg te Zjjpe.
1. Het huis en erf te Petten, bewoond geweest door
den heer F. Bakker. Kooper de heer K. Kossen aldaar,
voor f 1400.
2. Het huis en erf aldaar, bewoond door mej. Pouts-
ma. Kooper de heer T. Rampen Tz. te Zjjpe, voor f795.
3. Het huis en erf te Hazepolder, bewoond door den
heer A. Schotvanger. Kooper de bewoner voor I 190.
Het conflict te Krommenie.
Dinsdagavond te zes uur had bij het naar huis bren
gen van Van Osten een groote betooging plaats. Het
kwam daarbij tot een botsing tusschen het publiek en
de politie, die met de sabel klappen uitdeelde. Enkele
personen werden gewond, onder wie één bloedend aan
het hoofd. Dr. De Goeje verbond den gekwetste.
Heer Uugowaard.
Hot Bestuur van het Ambacht van Westfriesland, ge
naamd Geestmer Ambacht, heeft in eene buitengewone
vergadering, den 17den gehouden, opnieuw eene voor
dracht opgemaakt voor de benoeming van Heemraad,
periodiek aftredend de beer P. Baan. No. 1 de heer S.
Brak, no. 2 de heer P. Wit en no. 3 de heer K. Kieft.
In de vergadering van 18 Nov. waren op de voordracht
geplaatst de heeren: P. Baan, P. Wit en S. Brak.
Callantsoog.
In de Zondag j.1. gehouden vergadering van het
kiescollege der Herv. Gemeente is tot Ouderling her
kozen de heer J. Mooij en tot Diaken gekozen de heer
H. de Groot.
Tevens werd door het College van Notabelen tot
Kerkvoogd herkozen de heer W. Govers en gekozen de
heer KI. Hoornsman ter vervulling van de vacature-Buik.
We eindigden de laatste maal ons overzicht, toen de
beslissing nog vallen moest over een amendement-Aal-
berse om 50.000 gulden te schrappen als eerste (uit
gaaf van een post van 4 ton voor den bouw van een
geneeskundige kliniek aan de Utrechtsche hoogeschool.
De Minister bewees de noodzakelijkheid er van en
alweder ging het Aalberse-amendt van de baan. Het
bezweek aan krachteloosheid en werd daarom maar
door den voorsteller weder teruggenomen, dievreesde
voor oen smadelijken dood.
Van het hooger onderwijs gaan we naar het middel
baar, hetwelk omvat het onderwijs aan Hoogere Bur
gerscholen en Ambachtsscholen. De Regeering heeft
voorgesteld de H. B. S. te Hoorn en Veendam, de
welke gemeentescholen zijn, over te nemen en twee
nieuwe H. B. Scholen te stichten en wel te Steenwijk en
Coevordon. Dit valt niet in den smaak der rechter
zijde en het was de heer AALBERSE alweer, diiei met
een amendement kwam om de som daarvoor uitgetrok
ken van de begrooting af te voeren. Hij gaf daartoe
als reden op, dat hij eerst wilde afwachten het voor
stel tot subsidieering van de bijzondere Hoogere Bur
gerscholen. Dit subsidieeringsvoorstel zou beslist on
aannemelijk voor de rechterzijde zijn, indien daarin
was opgenomen de voorwaarde, dat de scholen toegan
kelijk moeten zijn voor meisjes. Terecht wees naar
aanleiding dezer opmerking de heer BOS er op, dat dit
amendement van wantrouwen getuigt in de Regeering,
maar ook daarom bizonder opmerkelijk is en onbegrijpe
lijk, wijl de rechterzijde slechts de toezegging tot voor
bereiding van het subsidie-voorstel heeft gevraagd en
nu de regeering zelf reeds de indiening aankondigt,
zulke vair wantrouwen getuigende bezwaren durft ma
ken. De heer DE SAVORNIN LOHMAN had het be
zwaar des heeren AALBERSE niet; hij meende dat de
linkerzijde geen reden tot wantrouwen heeft gegeven,
maar... hij wilde het rapport der ineenschakelings-
commissie afwachten en daarom vóór het amendement
stemmen. Maar uit de motiveering van den heer v.
ASCH VAN WIJCK, werd het duidelijk, wat eigen
lijk de rechterzijde bedoelde met dit amendt. Komt
er een H. B. S. in plaatsen, waar geen bijzondere
H. B. S. js, dan i shet voor ons te laat, danisde
openbare buit reeds binnen; dan komt voor die plaat
sen de subsidie te laat. Wij kunnen ons dit standpunt
begrijpen, maar waarom zeiden het de heeren Aal-
berse en Lohman dan ook niet royaal. Intusschen de
Kamer oordeelde, met 42 tegen 31 stemmen links te
gen rechts, dat het belang van het onderwijs in de
genoemde plaatsen niet wachten kan op subsidie-voor
stellen, die nog in de lucht hangen en rapporten van
commissies, die jaren op zich laten wachten, en ver
wierp het amendl-Aalberse.
Ook het ambachtsonderwijs behoort tol het middel
baar onderwijs. Het heeft ui de laatste jaren en dit
is een teeken des tijds, een groote vluclit genomen.
Natuurlijk doen zich daarbij verschillende vragen voor
en niet minder moeilijkheden. De regel is dat de scho
len worden opgericht uit particulier initiatief rpet steun
van de gemeente en de provincie, in welke gevallen
het rijk eveneens subsidie verleent. Zonder een be
paalde subsidie van gemeente en provincie, krijgen de
scholen geen subsidie van het Rijk. Op deze wijze
zijn vele scholen opgericht. Een moeilijkheid doet zich
voor: hoe moet het gaan met de onderwijzers. Moeten
zij gemeente-ambtenaren zijii en dus door de gemeente
gepensionneerd worden'? Ol zijn zij in dienst der ver
eeniging, die de school stichtte en is voldoende voor
die pensionneering gezorgd? Dit laatste laat te wenschen
over en daarom drong de heer SCHAPER krachtig
aan op gemeente-ambachtsscholen, waartegen de Mi
nister in beginsel geen bezwaar heeft.
Een som van 1000 gulden wordt alsnog door den
Minister op de begrooting gebracht, nadat gebleken was,
hoeveel sympathie vele leden hadden voor subsidiee
ring van patroons om voor hunne leerlingen schrif
telijke leercontracten af te sluiten.
O vei- het Lager onderwijs wordt weder eens een
ferme boom opgezet. De heer LOHMAN leidde het
debat er over in. Hij was er zeer mede ingenomen,
dat de Minister in zijn memorie van beantwoording had
verzekerd, dat het onderwijs in de Bijbelsche geschie
denis en het bidden bij den aanvang en het einde
der lessen, op de openbare scholen volstrekt niet was
uitgesloten, indien door geen der leerlingen daartegen
bezwaar werd gemaakt. Als dit systeem ingang vindt,
hoopt hij, dat wij tot deze oplossing zullen komen,
dat overal het onderwijs komt in particuliere handen
en zich splitst naar de verschillende behoeften der in-
j woners. Dan wordt het onderwijs eerst waarlijk vrij.
Dit gaf den heer TER LAAN aanleiding tot de vraag,
als op de scholen christelijk onderwijs moet gegeven,
wat verstaat gij dan daaronder? Protestantsche of Ka
tholieke christelijkheid Hij veronderstelt, dat menig pro-
testant liever naar de openbare school zal gaan, dan
naar een secte-school, die niet van zijn richting is.
Voorts oordeelde de heer TER LAAN en daarin ging
hij, gelooven wij, veel te ver, dat de strijd tegen de
openbare school geen ander doel heeft, dan strijd le
gen des oc.-democratie, welke opmerking den heer v.
WIJNBERGEN deed zeggen, dat die opinie van den
heer TER LAAN, die vereenzelviging van openbaar
onderwijs met sociaal-democratie bij de linkerzijde wel
geen laangenamen indruk zal maken. Wij voegen (er
bij, dat het koren is op den molen der Kuyperianen,
die nnmers altijd hebben beweerd, dat van het libe-
ralismet ot de soc.-democratie il Ji'y a qu'un pas behoeft
men (slechts een paar bruggetjes te passeeren.
De discussie over de mogelijkheid van Bijbelsch on
derwijs en de toelating van het gebed beheerschte ver
der het geheele debat en het blijkt meer en meer
dat de krachtigste verdedigers van 't openb. onderw., be
reid zijn alles te doen, wat mogelijk is, om de passifi-
catie op onderwijsgebied van langen duur te doen zijn.
Of dit gelukken zal, mag met reden worden betwij
feld. Het bizonder onderwijs heeft na jaren lange wor
steling zijn rijkssubsidies gekregen. Het recht moet zijn
loop hebben en dit was naar onze vaste overtuiging
een recht, Doch de christelijke partijen zijn daarmede
niet tevreden en kunnen er- niet mede tevreden zijn.
Zij zullen trachten op alle scholen den zuurdesem des
geloofs toe te passen.
In dat verband nu is het wel eigenaardig, dat zelfs
de heeren KETELAAR en LIEFTINCK zich zoo wei
nig tegen de opvattingen van de h.h. LOHMAN,
wat we nog eenigszins begrijpen kunnen en den
heer Schokking verzetten.
De laatste wil geen onderwijzers dulden, die het huis
van Oranje niet eeren; hij is van oordeel, dat door
de passieve houding der soc.-democratische onderwij
zers enorm veel kwaad wordt gesticht; dat het vloe
ken en de verwildering der kinderen er het gevolg
van is.
De heer KETELAAR erkende de mogelijkheid van
het geven van Bijbelsch onderwijs en had geen be
zwaar tegen toelating van het gebed, al was hij dan
ook van oordeel, dat het neutrale gebed, dat gegeven
zou moeten worden, stellig niet veel waarde hebben
kan, het bleek ook, uit des heeren Ketelaars rede, dat
vele leden der linkerzijde zijn standpunt in dit op
zicht niet met hem deelen. De MINISTER kwam he
den nog aan het woord. Morgen zullen we zien, wat
hij over die kwestie in het midden heeft te brengen
en tevens hooren wat hij over andere punten, die heden
op den voorgrond traden te vertellen heeft. Maandag
avond werd de begrooting van financiën afgehandeld
en aangenomen.
Purmereud, 17 December.
Aangevoerd 313 runderen, waaronder 233 vette, 60 a
76 cent per kilo, prijsh. matig, 80 melke-en gelde-f 130 a
260 per stuk, prh. m. 11 stieren, 85 vette kalveren 76
a 80 ct per kilo, handel vlug 193 nuchtere id. f 10—
a 24.— per stuk, handel matig, 32 paarden, 2501 scha
pen f 24.—a33. 1. pry's stug, 750 overhouders f20—
a 26, 1. pry's stug, 467 vette varkens 43 a 47 cent
per kilo, handel matig, 20 magere dito f 14.— a 24—
per stuk handel stug, 295 biggen f4.— a 8.— per
stuk, st. 744 ganzen f 2.75 a 3.10, 90 zwanen f5—a6—
90 mand appelen fl.50 a 2.50,150 md. peren f 1.25 a 1.35.
Kaas. Kleine f30.50, middelb. f 28.—, 0 Goud-
sche f a aangev. 98 stapels, handel vlug,
1515 K.G. boter f 1.15 a 1.25, kipeieren f5.25 a 6.25
8 kalkoenen f5.50.
Alkmaar, 14 December 1907.
4 Koeien en ossen f 170.—a 315.—56 vettekalveren
f 40.— a 104.—, per Ned. P. f 0.90 a 1.—, 21 nuch
tere idem f 8.— a 20.—, 1020 vette schapen f 20. a
35 50, 451 vette varkens f 0.40 a 0.48 per P., 34
magere idem f 16.— a f 17.—.
Hoorn, 14 December 1907.
mud Tarwe f
Gerst
Haver
Groene Erwten
Witte
Grauwe
Vale
Br. Boonen
Witte
Paarde
Mosterdzaad 18.-
Karwyzaad
VEE, BOTER enz.
9 stuks Paarden
Veulens
Koeien
Schapen
Lammeren
Kalveren
Varkens
Geiten
Biggen
Kipeieren
2050 kop Boter
8.50 a 9.— per mud
6.- a 6.25
4.— a 4.50
12.- a 14-
a -.-
18. - a 20—
12— a 14.
10— a 18—
14— a 16—
7.25 a 7.75
a
3
53
110
Handel matig.
80— a 200— p. st
a
180— a 200. -
24— a
a
11— a
a
a
7— a
6— a
0.57J a
28,
19,
13,
6.50p.ï00
0.62 J p.kop
NEDERLANDS! II HERVORMDE GEMEENTE t«
Schagen, v.m. 10 uur, Ds. Herman.
Winkel, 25 Dec., Ds. Verwaal van Alkmaar.
Oude Niedorp, voorm. 9.30 uur, Ds. Kanis.
Anna Paulowna, v.m. 10 uur, Dr. Toxopeiis.
Sint Maarten, Ds. Tinholt.
Barsingerhorn, geen dienst.
Zuid-Zjjpe, voorm. 9.30 uur, Ds. Met, Burgerbrug.
Noord-Zijpe, geen dienst.
Kolhorn, v.m. 9.30 uur, Ds. Engelkes.
Callantsoog, v.m. 10 uur, Ds. De Boer.
Wieringerwaard, v.m. 9.30, Ds. Van Loon.
Harenkarspel, geen dienst.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE te
Barsingerhorn, Ds. Kooiman, Kreil.
Noord- en Zuid-Zjjpe, voorm. 10 uur, Ds. Corn. Vis
Jzn., Burgervlotbrug.
Wieringen, Ds. Onnes, Stroe.
Nieuwe Niedorp, geen dienst.
POLITIE.
Ter secretarie dezer Gemeente worden inlichtingen
verzocht omtrent een op de weekmarkt van 12 Dec. j.1.
vermisten overhouder en omtrent een verloren gelooid
bokkehuidje.
.Heden overleed, na een lang en
smartelijk lijden, onze geliefde Vader en
Behuwdvader
in den ouderdom van ruim 73 jaar.
B. H. BöTTGER.
W. Th. A. BöTTGER-
Ecoma Verstege.
Wi ringerwaard, 16 Dec. 1907.
Heden overleed ons innig geliefd
Dochtertje
Gevraagd:
hg Jb. MOLENAAR Jz., Loet, Schagen.
Te koop:
ir balen van 55 Kilo, bij D. VETHMAN,
WaardpoHer, Kolhorn.
in den aanvalligen leeftijd van ruim
5 maanden.
Haar diepbedroefde Ouders,
P. 8EVENHUIJSEN.
A. SEVENHUIJSEN-Van Essen.
Barsingerhorn, 17 Drc. 1907.
Voor de vele blijken van belangstel
ling, gedurende de ziekte en bij het
overlijden van ons innig lief kind
WILLEM ondervonden, betuigen wij
onzen hartelijken dank.
P. SCHERMERHORN.
M. SCHERMERHORN-Marees.
Oterleek, December 1907.
Mevrouw GOUVERNE te Alk
maar vraagt tegen 1 Februari eeue
liefst R.-C voor keuken en huiswerk
Voor direct of 1 Januari kan
-geplaatst worden bij Cb.H.Th.SCHMALZ,
Schagen., Lagezijde B 66.
Tegen 1 Maart biedt zich aan:
goed met paarden kunnende omgaan en
met alle landbouw-maehines goed bekend.
Brieven onder letter A, hulppostkan
toor Kolhorn.
vanaf
Cenl per
waaraan ook spelers kunnen deelnemen
die niet tot de beste spelers gerekend
kunnen worden en ook de kansen heb
ben te winnen, bij
H.SCHRIEKEN.Café ,De blauwe Koe"
Te koop of te huur: een goed
beklante
bij behoorenden completen INVENTARIS,
WOONHUIS en ERF. Ruim bostaan
verzekerd.
Te bevragen bij L. KOELMAN te
WINKEL.
met inbegrip van 100 Enveloppen
en in net étni. 1
TRAPMAN
Co.,
