Marktberichten.
Zondag 31 Mei 1908.
387ste Staatsloterij.
Tweede Kamer.
J'-
zullen houden en wordt vervolgens het voorstel van
B. en W. aangenomen.
Wordt aan de orde gesteld: verbreeding straat Nieuwe
Laagzijde. B. en W. stellen voor de bestaande straat
op te halen en dan 1 Meter te verbreed en en daar
buiten langs een rij boomen te plaatsen.
De heer Roggeveen vraagt naar den waterafvoer en"1
voorzitter zegt, dat dit zal geschieden langs den buiten
kant van de straat De heer Roggeveen mdt de straat
niet te breed en zou gaarne zien, nadat de heer feisser
gezegd had dat nu de straat door elkaar 3Va M. was,
dat die breeder werd dan 31,* -J- 1 is 4Ya M. Spr.
wijst op Regentenstraat en Landbouwstraat. Die zijn
10 M. Dreed, 1',j M. aan elke zijde voor het trottoir,
blijft nog 7 M. over voor rijweg.
De heer Vader wijst op de boomen op de Regenten
straat, die vallen op de Nieuwe Laagzijde buiten de
straat.
De heer Feisser heeft op verschillende plaatsen ge
meten en kwam dan gemiddeld tot een breedte van
3i 2 M. Op de Loet, dat ongeveer eenzelfde weg is,
is de breedte bij den heer Koelemeij mei het trottoir
erbij 5 M. Er zal tusschen loop-en rijstraat een af
scheiding komen, zoodat hel trottoir alleen door rijtui
gen zal worden gebruikt, als zij elkaar passeeren.
Voorzitter merkt op dat het steeds rijden op dezelfde
plaats op een weg niet goed is voor de straat. Reeds
nu hebben B. en W. borden geplaatst, om dat te
voorkomen.
De heer Feisser merkt op, dat heit toch onmogelijk
de bedoeling van den burgemeester kan zijn, de loop
straat voor rijweg te gebruiken.
De heer Asjes meent ook dat het trottoir vrij moet
blijven.
De heer Buis Ücht toe, dat het de bedoeling, is
vanaf de Kath. kerk een stukje geheel te bestraten en
zoo schuin toe te loopen.
De heer Feisser is van oordeel dat deze straat ook
beschouwd moet worden als een hulpweg.
De heer Meurs wil ook hier mooie platte klinkers
voor de loopstraat.
De heer Vader zegt dat het plan was voor de loop-
straat de zelfde steenen te nemen die er nu liggen.
De heer Roggeveen is ook van oordeel dat het een
fatsoenlijke straat moet worden.
De heer Meurs meent dat, nu het geen lapwerk is,
maar er een geheel nieuwe straat zal komen, het werk
ook goed onder handen moet worden genomen. Het
arbeidsloon moet toch worden betaald. De halve steenen
moeten maar eens elders worden gebruikt.
De heer Buis zegt dat er geen plaats meer is voor
halve steenen.
De lieer Meursdus hebben we nu halve steenen
De heer Meurs vraagt of het begrinten van het
schoolplein werkelijk f 45 per jaar kost. Dit wordt
ongeveer het bedrag geacht.
De heer Meurs zegt. dat men met bestraten het water
kwijt raakt, maar ae stof houdt. Op de Laan bijv. is
met eenigen wind een verbazende massa stof. Daar
toch niet in die mate
genoeg?
De lieer Buis merkt nog op, dat hij van meening
is dat de boomen op hel gedeelte van den heer Feisser
tol den heer Rotgans, wel geplaatst kunnen worden.
Verder evenwel zou spr. eerst de straat eens willen
leggen, om dan eens te zien, waar of de boomen zou
den moeten staan. Dit wordt goedgevonden.
De heer Feisser geeft in overweging om dan de
straal le leggen op een minimum-breedte van U/2 M.
en dan voor een loopstraat te zorgen waar twee men
schen naast elkaar kunnen loopen. Niet zulk een smal
straatje als bijv. nu bij den heer Flumans.
De heer Vader merkt op, dat als de loopstraat breed
wordt, er niet genoeg gele steenen zullen zijn, dan
moet men nieuwe steenen koopen.
De lieer Feisser meent dat de oppervlakte die bestraat
moet worden, toch hetzeltde blijft. Men bestraat een
korter afstand met gele steenen.
De heer Buis zegt dat het niet de bedoeling was
zulk een smal straatje te maken. Een trottoir als in
de Regentenstaat, maar hier aan de rijstraat getrokken,
niet verhoogd.
De heer Feisser is met deze toezegging tevreden en
allen verklaren zich voor het voorstel van B. en W.
De heer Roggeveen informeert of het Dag. Best ook
reeds een bedoeling heeft met het verdere terreinbe
planten, beharden, aanleggen? m
Voorzitter zegt, dat daaromtrent nog niets is bepaald.
Vervolgens wordt gelezen een schrijven van de
Plaatselijke Schoolcommissie, Voorzitter de heer C. Nobel
en Secretaresse mevrouw Feisser-Spaan, waarin voor
de zooveelste maal wordt gewezen op den slechton toe
stand van het plein bij onze Openbare Lagere School.
De oommissie zegt in dat schrijven, dat zij door een
verslag in de Schager Courant van 27 Februari op de
hoogte is gekomen van een beweren van onzen burge
meester geuit in de raadsvergadering van 25 Februari
en naar aanleiding van een ingekomen verslag der
commissie waarin geklaagd werd over het schoolplein,
omdat het in regenperiodes een plaag is voor de moe
ders en in den drogen tijd de groote stofwolken een
gevaarlijke bron van besmetting vormen, dat de school
commissie in gebreke is gebleven een middel ter ver
betering voor het schoolplein aan te geven.
Daartegen komt de commissie op. In 1903 heeft de
commissie in haar verslag over het schoolplein gezegd,
dat de toestand van het schoolplein verre van goed kan
worden genoemd, en meer den naam van modderplaats,
dan van speelplaats verdient. Als verbetering wordt
aangegeven een proef met draineering, die ongeveer
f 25 zou kosten. Dit noemt de commissie zeer aan te
bevelen, daar bestrating hooge kosten zou teweeg
brengen.
In het verslag van 1904 zegt de commissie dat door
een drogen zomer van dat jaar, het schoolplein niet
zooveel reden tot klagen heeft gegeven. Het hoofd der
school blijft den toestand onvoldoende noemen.
In het verslag van 1905 zegt de commissie, dat het
hoofd der school nog steeds klaagt over het schoolplein.
Bjj regen ontstaan groote plassen, die maar langzaam
wegzakken, terwijl de modder de kleeren en schoenen
der kinderen vuil maakte. Nogmaals dringt de com
missie op draineeren aan, ook zou moeite kunnen
worden gedaan om de grintbedekking in orde te hou
den. Ook wordt als verbetering opgenoemd het gelijk
matig hellend maken van het terrein. Het meest
afdoend wordt bestrating genoemd, hetzij over de geheele
oppervlakte, of over een strook van 4 a 5 meter langs
de school.
In het verslag van 1906 klaagt de commissie weer
over de speelplaats en het hoofd der school onderschrijft
dit.
De commissie noemt het beweren van den burgemees
ter, dat zij geen afdoende middelen tot verbetering
aangeeft, onjuist en drukt tevens hare bevreemding uit
over dit verwijt, terwijl Burgemeester en Wethouders
tot dusver, duidelijk hebben getoond, aan de adviezen
der commissie niets geen waarde te hechten, door er
niet de minste notitie van te nemen.
De commissie geeft daarna nogmaals in overweging
een proef te nemen met draineeren. Twee rijen
buizen worden gelegd in flinke helling en wel in de
lengte van de speelplaats, met een ombuiging naar de
sloot. De ontstane gleuf worde aangevuld met fijn-
geklopte steen.
De commissie komt daarna nog met een plan voor
geheele bestrating. De oppervlakte van het schoolplein
is, buiten dat deel, 't welk reeds bestraat is, 454 M2.
De kosten van bestrating zijn f 2.60 per M2., maakt inet
verdere kosten ongeveer f 1150. Dat geeft aan jaarlfjk-
sche rente en onderhoud ongeveer f50. De grintbedek
king kost ongeveer f 45 per jaar en zoo concludeert
de commissie dat de bestrating die f 5 per jaar meer,
ten volle waard is.
De commissie zegt dat de Raad door het dempen van
vuile slooten getoond heeft voor de gezondheid der
ingezetenen te willen zorgen, maar zij meent dan ook
te mogen verwachten dat aan de verwijdering van de
veel grootere bron van besmetting, die in een stoffig
schoolplein is gelegen, ook de noodige aandacht zal
worden gewijd.
De commissie besluit haar schrijven met het uiten
van de meening, dat het den Raad wel niet onbekend
zal zijn, dat stof afkomstig van een plaats waar veel
menschen verkeeren en dientengevolge met veel bacteriën
is bezwangerd, een gevaarlijke bron is voor besmetting
en juist jonge kinderen daar zeer vatbaar voor zijn.
B. en W. zijn van oordeel, dat draineeren niet zal
helpen en stellen voor het plein te bestaten wat f1370
zal kasten, het werk en de betaling te verdeelen over
<je drie diensten van 1909, 1910 en 1911.
is het ook bestraat.
De heer leisser zegt
als bij grint.
De lieer Meurs meent, dat het schoolplein met is
een grintweg, waar langs wordt gereden en het grint
door de rijtuigen wordt verpulpt. Spr. geeft vooi een
schoolplein beslist de voorkeur aan grint. Het zal \eel
zuiverder zijn dan een straat en als er nieuw giint
op is ook niet stuiven.
De heer Vader meenl dat een straat gemakkelijker
kan worden geveegd en besproeid.
De heer Bijposl oppert beton?
Voorzitter acht dit te glad en niet aan te bevelen
voor het vallen.
De heer Vader zegt dat draineeren is ontraden, een
deskundige heeft gezegd, dat dit wel gaat in lossen
grond, maar niet hier.
De heer Buis deeit mede, dai B. en Ween kijkje
hebben genomen in een naburige stad en daar waren
van de 6 schoolpleinen er 5 bestraat. En dat beviel
veel beter. Het schoolplein hier zou men goed kunnen
laten afwateren.
De heer Bijpost vraagt of die groote tegels niet ge
schikt voor dit plein zijn?
Dit wordt nogal duur gevonden.
Voorzitter meent dat voor de bestrating van het
schoolplein vrij zachte klinkers kunnen worden ge
bruikt. Het plein slijt niet, maai' het moet goed worden
gelegd.
De heer Bijpost vraagt of steenen als in de Molenstraat
niet geschikt zijn?
Na nog eeuige deliberatie, zegt de lieer Meurs zich
niet te kunnen vereenigen met de verdeeling van hel
werk over 3 jaar. Is de raad het eens met de school
commissie, dan moet het euvel ook in eens verbeterd,
en moet er geen 3 jaar over worden gedaan. Waarvoor
zal men er drie jaar over doen? Ja, met het oog op
de dubbeltjes. Maar dat is hier niet van het meeste
belang. Het is verstandiger, ook goedkooper. Je krijgt
beter arbeid als het werk in eens kan worden afge
daan.
De heer Vader is daar niet voor, met straatwerk is
dat niet het geval.
De heer Roggeveen oordeelt ook, als het bestraten
moet gebeuren, waarom moet er dan 3 jaar overgedaan?
De heel' Feisser meent dat het werk evengoed in
drie jaar kan worden betaald.
De lieer Bijpost: als hel in drie jaar wordl gedaan,
kan het werk dan betaald worden uit de gewone mid
delen? en moet als het in éen jaar geschiedt, er voor
geleend worden? Is het laatste waar, dan is spr. voor
jaar, het blijft geldleening op getdleening.
De heer Meurs: dal blijft toch hetzelfde, het komt
uit éen portemonnaie.
De heer Vader: hel verschilt alleen de rente.
De heer Buis zegt, dat nu de steenen goedkoop zijn
van die gelegenheid te willen profiteeren en daarom
zou hij er wel voor zijn, nog dit jaar hel plein te
bestaten.
De heer Meurs: als men het met de argumenten in
het adres eens is, dat het schoolplein is een poel van
besmetting, dan nxag men het werk niet uitstellen.
De heer Vaderde kindertjes zullen het nog wel
een paar jaar kunnen uithouden. Wij hebben het
vroeger ook wei moeten uithouden. Zoo treurig is het
er nog niet.
De heer Meurs: wat men jioodig oordeelt, moet men
geen twee jaar uitstellen.
De heer Bijpost: vooruit dan maar, anders komt i
er weer een adres van de schoolcommissie.
De heer Meurs maakt een voorstel van zijn Mee,
om het schoolplein nog dit jaar te bestraten. Dit wordt
met algemeene stemmen aangenomen. Eveneens een
geldleening aan te gaan van 1500 tegen P/2 °/o, af
te lossen in 5 jaar. I
Met nagenoeg algemeene stemmen worden de heeren
P. Meurs en W. Roggeveen herbenoemd tot leden der
gascommissie. Zij nemen deze benoeming aan, waarna
voorzitter de hoeren feliciteert.
De heer P. Raat Dz. wordt met algemeene stem
men herkozen tot lid van de commissie tot wering
van schoolverzuim.
Van den heer A. Visser te Wieringerwaard was het
verzoek ingekomen om te koopen voor f 3 per M2.
aan de Landbouwstraat een perceel grond breed 11
M. en diep 28 M. vlak naast de Landbouwschool,
met de bepaling dat de gemeente in plaats van een
gedeelte schut en hek aldaar een ijzeren hek neerzet.
B. en W. stellen voor dit terrein voor f 3 per M2.
te verkoopen, met de verplichting om 5 M. uit de
rooilijn,te houwen, en verder eenige bepalingen over
onderhoud en daarstelling van erfscheidingen. Binnen
2 jaar zal het terrein bebouwd moeten zijn en de be
paling over het aanbrengen van een ijzeren hek in
plaats van een gedeelte schutting en hek aan te nemen.
Allen zijn voor het voorstel van B. en W., maar
op voorstel van den heer Meurs wordt nog besloten
dat bestek en teekening voor het te bouwen huis aan
de goedkeuring van B. en W. zullen worden onder
worpen.
Is nu aan de orde het bekende adres van den heer
P. Henneman en eenige anderen over de woonwagens
met kermis op het Hoog. Adressanten vroegen een
vasten politiepost, om den verbazenden last dien de
bewoners daar van de bewoners der woonwagens onder
vinden tegen te gaan.
B. en W. stellen voorde woonwagens weer op het
Hoog te plaatsen, het terrein af te schutten en steeds
een politiepost daar te plaatsen en voor dit doel aan
B. en W. een crediet te verleenen.
Over dit punt ontspint zich een zeer breede dis
cussie, die tot resultaat heeft, dat de woonwagens weer
op het Hoog zullen worden geplaatst onder voldoend
politietoezicht en zooveel mogelijk het verdienen van
de bewoners der wagens op onze kermis zal worden
bemoeilijkt, opdat er volgend jaar minder van deze
bezoekers zullen komen.
aelegd op het handhaven der andere bepalingen tegen
over Het Witte Kruis, wat het brengen van den grond
naar de spoorstraat betreft en het jaar proef voor den
Het voorstel van B. en W. wordt nu met algemeene
stemmen aangenomen.
De rondvraag levert niets op, zoodat sluiting volgt.
Centrale Vrijzinnige Kieavereeniging.
Hedenmiddag werd ten lokale van den heer J. Vader
besloten tot de oprichting van een centrale vrijzinnige
kiesvereeniging voor hel kiezen van leden der Provin
ciale Staten in het district Schagen. De volgende kies-
vereenigingen sloten zich aan: Schagen, Schoort, Wie
ringerwaard, O. Niedorp, Heer Hu go waard. Barsinger-
horn, Kolhorn, Winkel, Harenkarspel, Warmenhuizen,
Zuidscharwoude, en Noordzijpe.
In ons volgend nr. volgen nog enkele mededeelingen.
Schager Kaasmarkt.
Op de Kaasmarkt van Woensdag werden aangevoerd
13 ïtapels kaas, waarvan 13 «tapels kleine kaas, hoogste
prijs f 27.— stapels commissie f 0 stapel
middelbare f—Aan gewicht 5672 K.G.
Anna Panlnwna
Op de jl. Zondag gehouden wedstrijden van driejarige
paarden, over een afstand van 1600 M. te Woestduin,
behaalde ,,Claravan den heer J. C. Blaauboer, alhier
den derden prijs, bedragende f 100.
Gemeente ANNA PAULOWNA.
Ingeschreven van 23—27 Mei.
Geboren: Maarten, zoon van Jan Aris en van Jacoba
Heiligenberg.
Ondertrouwd en Getrouwd: Geene.
OverledenHendrik Leeger, oud 3 jaren, kind van
Carel Fredrik Leeger en van Berendina de Boer.
f 140.- a 215.-
„180. - a 810.—
„160.- a 250.-
60.- a
8.- a
24.— a
20.- a
6.- a
16.- a
-.36 a
12- a
- .50 a
- .50 a
1.10 a
a
2.60 a
110 -
23.-
27.-
32.-
14.-
20.-
.42
14.-
1.50
1.50
1.20
K20
Schagen, voorm. 10 uur, Ds. Herman.
Anna Paulowna, geen dienst.
Idem, Hemelvaartsdag, voorm. 9.30 uur, Dr. Toxopeüs.
Zuid-Zijpe, voorm. 9 30 uur, Ds. Met, Burgerbrug.
Noord-Zijpe, voorm. 9 30 uur, Ds. Groeneveld, Oudesluis.
Wieringerwaard, geen dienst.
Barsingerhorn, geen dienst.
Callantsoog, voorm. 10 uur, Ds. De Boer.
Kolhorn, voorm. 9.30 uur, Ds. Engelkes.
Winkel, geen dienst.
Veenhuizen, Ds. Kanis.
Valkoog, Ds. Tinholt.
Oosterland, Stroe en Den Oever, op Wieringen, Ds.
Reinders, kapel Den Oever.
DOOPSUKZIADK titlMKKNTK te:
Noord- en Zuid-Züpe, voorm. 10 uur, Ds. Corn. Vis
Jzn., Oudesluis,
Nieuwe Niedorp, Ds. Haars.
Wioringen, Ds. Onnes, Stroe.
Barsingerhorn c.a., Ds. Kooiman, Barsh.
5de KLASSE,
HOOGE
f 1000 8643, 15819.
f 400: 1396, 5396, 9881, 11520, 12369.
f 200: 75, 667, 3365, 12145, 14219.
1 100: 5425, 6140, 1084, 11441, 12091, 12827,
13592. 19689.
lste TREKKING.
PRIJZEN.
13476,
Prijzen
van f 70.
291
3239
6078
8459
11238
13518
15546
19024
351
391
197
557
421
539
824
189
418
402
336
689
459
685
838
382
537.
418
391
866
540
693
844
458
589
480
449
9005
568
760
994
677
703
605
737
7
602
791
16017
830
728
664
746
203
842
797
673
724
755
692
905
342
933
827
867
865
859
958
7166
161
12000
885
17311
883
1006
4205
171
462
152
14117
337
20042
29
341
185
648
292
395
486
63
70
466
209
722
303
402
550
42
234
497
241
763
413
500
797
87
250
738
266
814
427
600
18026
167
391
744
286
870
681
699
171
209
596
930
299
916
806
793
231
342
854
936
478
10297
914
996
326
386
871
989
481
375
13094
15037
348
853
2020
5012
718
160
131
53
369
866
138
332
8126
666
147
247
443
893
180
501
336
789
173
305
524
696
682
358
945
234
341
777
775
6001
111
1156
417
359
784
915
33
437
106
442
427
792
5de
KLA
SSE,
2de TREKK
ING.
HOOGE
PRIJZEN.
f 1000: 15623, 16464.
f 400 3390.
f 200. 7422, 12976, 14226.
f 100 3225, 9608. 11226. 14936. 17103, 18998, 20355.
Prijzen van f 70.
11728 13582
752
wagens, maar voorzitter beweerde, daarvoor niet de
bevoegdheid te hebben. De heer Bijpost achtte de
nieuwe ijsbaan een goed terrein voor plaatsing. Spr.
werd evenwel opgemerkt, dat dan de last verplaatst
werd.
Tot slot het adres van de afdeeling Schagen der
vereeniging „Het Witte Kruis", betreffende de voor
waarden verbonden aan de Gemeentesubsidie voor den
regenbak.
In een ingekomen adres deelde het bestuur van Het
Witte Kruis mee, dat heeren kerkvoogden der Herv.
kerk niet konden treden in de voorwaarden waarop
de gemeente f 450 subsidie voor den bak wilde geven.
Het bestuur vroeg intrekking dier voorwaarden. Hoofd
zakelijk was hier het struikelblok de bepaling van het
gratis geven van water aan de bewoners van gemeente
gebouwen. B. en W. stellen voor dan ook deze be
paling in te trekken, maar die voor het gratis ver
strekken van drinkwater aan de openbare school te
handhaven. Kerkvoogden hadden intusschen geschreven
dit ook wel te willen en bovendien de verklaring af
gegeven het water voor het publiek verkrijgbaar te
stellen tegen 2 cent per 10 L.
De heer Roggeveen is het, "wat die bepaling betreft
van het gratis water voor de bewoners van gemeente
gebouwen, met de kerkvoogden eens. Die menschen
staan wat de watervoorziening betreft de gemeente niet
nader dan gewone burgers. Spr. gaat met het voorstel
van B. en W. mee.
3140
178
198
236
257
276
307
659
976
4061
127
223
442
503
626
669
773
800
811
5244
343
348
408
5594
696
934
985
6095
192
364
378
421
427
683
700
712
873
932
7078
258
363
375
496
733
982
8462
8844
9111
124
141
185
268
534
644
661
704
896
10159
411
489
570
608
760
946
972
11100
192
351
432
758
771
777
829
12079
205
363
563
634
641
704
743
798
869
13178
226
275
310
320
326
455
932
14152
194
348
378
405
470
669
756
801
822
15091
254
262
432
508
944
995
16069
111
200
301
16329
553
699
17071
104
113
145
291
301
375
412
420
501
557
771
932
18153
269
298
316
486
670
701
18738
885
940
19028
181
196
210
339
554
363
974
20179
239
281
285
287
299
131
647
803
Schagen, 27 Mei 1908
140 Gelde Koeien
35 Vette Koeien
160 Kalfkoeien
15 Vaarzen
26 Nuchtere Kalveren
150 Schapen (vette)
300 Overhouders
1440 Lammeren
20 Varkens (magere)
27 Varkens(vettep.K.P.
100 Biggen
25 Konjjnen
25 Kippen
600 Kil gr. Boter
300 Kaas
5000 Kipeieren per 100
Alkmaar. 25 Mei 1908.
1 Koeien en ossen fl20.-a -.-,102 vef.tekalveren
f 40- a 98.-, per Ned. P. f 0.80 a 0.90, 52 nuch
tere idem f 8.— a 20.—, 108 vette schapen f 24. - a
29—, 318 vette varkens f 0.38 a 0.44 per P.. 50
magere idem f 16.— a f 19.—.
Pnrmerend, 26 Mei.
Aangevoerd 712 runderen, waaronder 131 vette, 60 a
73 cent per kilo, prijsh. stug. 591 melke- en gelde- f 150 a
260 per stuk, prijsh. st. 24 stieren, 208 vette kalveren 65
a 85 ct per kilo, handel matig, 426 nuchtere id. f 10.—
a 26.— per stuk, handel vlug, 29 paarden, 2891 scha
pen f 23.- al28.—, prijsh. stug, 1300 lammeren f 6.—
a 14, prijsh, stug, 313 vette varkens 39 a 43 cent
per kilo, handel matig, 78 magere dito f 12.- a 24.-
per stuk handel matig, 325 biggen f 6.— a f 9.— per
stuk, stug— ganzen f 0.— a 0.—, zwanen f0.—a0.—
mand appelen f0. a 0.md. peren f0.aO.
Kaas. Kleine f30.—, middelb. f 26.50, Com
missie f a 0.—, aangev. 178 stapels, handel matig.
22235 K.G. boter f 1.10 a 1.20, kipeieren f2 90 a 3.40
eendeieren f3.80.
Marktbericht der veiling, gehouden op de gemeente
Jjjke Oude Vischmarkt, a. d. Nieuwmarkt te Amster
dam, van 26 Mei 1908.
Kipeieren f 2.85 a 4.10p.l00.
Eendeneieren 3.50 a 0.—
De Kamer heeft besloten a.s. Woensdag met Pink-
stervacantie te gaan en wil nog gaarne eenige urgente
ontwerpen afdoen. Vandaar dat zij heden, Maandag
middag, bijeen kwam en voortging met de motie-Bos
cum suis.
De heer Bos kreeg gelegenheid om te repficeeren
en gebruikte daarvoor den geheelen middag van 2 tot
5 uur; alleen de heer Nolens had bij opening ge
legenheid gehad om een andere motie voor te stellen
van den volgenden inhoud:
„De Kamer, van oordeel dat de vraag of voortzetting
van hel thans gevolgd beleid betreffende spoorwegen
wensehelijk is, dringend overweging verdient, noodigt
de Regeering uit door een in te stellen Staatscommissie
te doen onderzoeken, pf en zoo ja, op welke wijze,
in dat beleid verandering ware aan te brengen"
De heer Nolens kan aan de motie-Bos zijn stem niet
geven, omdat de zaak niet voldoende is voorbereid. Toch
is hij geen tegenstander van Staatsexploitatie beroept
zich zelfs op een geval dat sterk pleit voor Staatsex
ploitatie een spoorwegverbinding naar de Maas
stuitte af alleen op onwil van de S.S. geeft aan dat
„het stelsel van concentratie en concurrentie niet vol
doende heeft voldaan", dat de ontwikkeling van ons
verkeerswezen niet aan de eischen voldoet; dat de
finantieele zijde van het vraagstuk te zéér in duisternis
is gehuld; dat het personeels-vraagstuk piel in den
haak is. Toch, zooals gezegd, de heer Nolens wil
meerdere voorlichting en acht daarom een Staatscom
missie van onderzoek gewenschL
Vandaar zijn motie.
Zooals men ziet schuilen onder de Katholieken wel
voorstanders van Staatsexploitatie, jammer dat de heer
Nolens zich niet vierkant vóór de inotie-Bos verklaarde,
deze motie behelst toch slechts een beginselverklaring.
Wordt zij aangenomen dan moet nog alle mogelijke
voorbereiding en nieuw onderzoek plaats hebben.
Dit constateerde dan ook de heer Bos, die er daar
om niet aan dacht om gehoor te geven aan veler
wensch, de motie in te trekken.
Hij wees er op dat hij en zijn mede-voorstellers
blijven in de tot nu toe gevolgde lijn; immers ook
de heer Dobbelman diende in 1895 zijn motie in om
tol protectie over te gaan.
De concurrentie is vrijwel in dit debat afgemaakt
gaat de heer Bos voort en de bewering van den heer
Pierson dat alles zoo goed gaat, is reeds door den
heer Nolens weerlegd. Er zijn met de maatschappijen
geen liehoorlijke contracten te maken; dit feit en ook.
omdat exploitatie door particuliere maatschappijen on
houdbaar is gebleken, waren oorzaak dat men in zoo
vele andere landen tot Staatsexploitatie moest over
gaan. In Oostenrijk-Hongarije verleende de Staat rente
garantie. Was de Staat daar niet tot naasting overae-
da\fu, de schatkist leeggehaald zijn. In Frankrijk
nam de Staat een bijeengescharreld zoodje van failliete
maatschappijen noodgedrongen over. Geen wonder dat
de resultaten daar met onmiddellijk zoo schitterend
15 ^haaldelijk als afschrikwekkend
oorbeeld genoemd, maar men vergeet dat de Staats-
111 6011 ware weldaad voor die streken
..uw wvivu
is geworden. Hei is de verdienste van den heer Bos
dat hij een helder licht liet vallen op deze zijde van
de kwestie. Immers de indirecte voordeelen als daar
zijn hl tnenassmn
Bailoiiramp.
De New-Yorksche Sun verneemt uit Oakland de
plaats tegenover San Francisco aan 'de Baai dat
daar Zaterdag een afschuwelijk ongeluk is gebeurd. Met
een bestuurbaren luchtballon, den „Great Morell" werd
te Berkeley, vlak in de buurt, een opstijging uitge
voerd. De „Morell", een reusachtig gevaarte, nam in
het schuitje zestien passagiers mee. Op een hoogte
gekomen van ca. 100 M. ongeveer de hoogte van den
kerktoren te Delft) barstte het hulsel van den ballon
kapot. Na eerst een ineler of vijf-en-lwintig met matige
snelheid te zijn gedaald, begon de vernielde ballon
steeds sneller te vallen. Van de zestien menschen in
het schuitje bleven er zeven op de plek doodde
overigen werden zwaar gekwetst.
De correspondent van de NeW-York Herald, die het
zelfde ongeval vermeldt, beweert in tegenspraak met
den berichtgever van de Sun dat geen personen
bij de ramp zijn omgekomen, maar dat allé zestien
zwaar gewond zijn.
De Verkiezingen in België
Het getij verloopt: de regeringspartij heeft van haar
meerderheid van 12 zetels in de Kamer gisteren opnieuw
4 verloren
L)e vernieuwing van de, om de 4 jaren aftredende,
helft der Kamer moest plaats hebben in vier van de
negen provinciën, t. w Oosl-Vlaanderen
zijn in toepassing gebracht in Indië en in de landen
waar de Staat zelf exploiteert, zijn van grooter belang
dan de voordeelen die in directe winstcijfers kunnen
worden neergelegd. In Indië wordt reductie gegeven
aan industrieën in noodlijdende streken, bijv. tijdens
de serehziekte, voor de koffie, voor de inlanders; voor
de bevolking en ter bevordering van de welvaart wor
den nieuwe verkeerswegen geopend, ook al is niet
directe winst te behalen.
Van maatschappijen zijn geen maatregelen in dien
zin te verwachten en dit feit zal len slotte tot naasting
moeten leiden.
Nog wees de heer Bos er op dat de mededeeling
van den heer Plate, als zou men in Japan terugkomen
op Staatsexploitatie onjuist moet zijn. Daar toch is
bepaald op 30 Maart 1906 dat alle lijnen binnen
10 jaar moeten zijn overgenomen en reeds is in 2 jaar
de helft in Staatsexploitatie.
Men vraagt zich af hoe komt dan de heer Plate
mededeeling. Ook wees de heer Rn«
aan
zijn
w. Oosl-Vlaanderen. Vlaanderen.
Luik en Limburg. Van de 166 leden der Kamer traden
i i- - t-Arkvno«den 81 af. nl. 39 katholieken. 22 liberalen. 19 socialisten
De heer Bijpost wil de bedoeling van kerkvoogden oi
verduidelijken. De eisch, dien het gemeentebestuur nu
laat vallen, beteekent eigenlijk niels. Die eisch blijft
eigenlijk. De kerkvoogden, die tot dusverre het water
aan allen gratis gaven, zullen dat blijven doen. Er
is nooit eenig geld voor verkoop van water in de
kerkerekening gebracht. Het is alleen maar twee
cent per emmer dat geheven wordt voor de kosten
van bediening, voor den koster.
De heer Vader: ik wou niet graag, dat ik alles zoo
gratis kreeg.
Op verzoek van den heer Feisser wordt de nadruk
en 1 christen-democraat of „wilde".
De officieele cijfers zijn thans bekend. De nieuwe
Kamer zal beslaan uit 87 roomsch-katholieken, 13 libe
ralen, 35 socialisten, en 1 christen-democraat. De oon-
stemmen
meerderheid is gedaald van 12
servatieve
op 8.
De samenstelling van den Senaat
u 1A -
is als
roomsch-katholieken, 35 liberalen, 12 socialistenT
volgt61
oo ctitriL, iz socialisten.
De conservatieve meerderheid is hier gestegen van
14 op 18 stemmen; maar dat weegt niet op tegen het
verlies der Kamerzetels.
de heer Bos dezen
tuaiuscnen Koopman er op dat hij niet zeer billijk
was geweest in zijn bestrijding betreffende het door
hem medegedeelde van j I
waar de
t>- w v
Rotterdamschen koopman
n best nel uoor
van Zwitserland en Italië. Zwitser
land, waar de Staat uitstekend exploiteert, mag niet
fenoemd worden omdat de naasting te kort geleden
eeft plaats gehad; maai' Italië, dat eerst sedert April
1905 zelf exploiteert, en waar de maatschappijen bizon
der slecht exploiteerden, wordt door den heer Plate
aangehaald. Dat is inderdaad
A~L L -
mjci' onbillijk.
Ook bespreekt de heer Bos het gebruik der spoor
wegen In oorlogstijd. Dan wordt een permanente mili
taire commissie benoemd die de zaken regelt. Dat klopt
niet op het argument dat er geen mensehen zouden te
vinden zijn om de spoorwegzaken tm regelen Dal er
strijd met de grondwet zou zijn, indien de spoorwegen
zouden komen onder Directeuren '«-o' -
heid is leen oDvattino in .i-au
legrafie is een zekere
I ■-mei groote bevoegd
netd is leen opvatting in strijd met de feiten. Den Direc
leur-Generaal bij Posterijen en Telegrafie is een zeken
bevoegdheid toegekend, welke de heer De Savontiu
Lohman in eigen persoon nog wil uitbreiden. Welk
bezwaar is e>r, dit ook bij de spoorwegen te doen?
liet functionalisme in verband met het parlementarisme
de ambtenaarsinvloed op de Kaïner - kan krachtig
worden tegengegaan door het instellen van commissies
die de kleine zaken kegelen. Dan waren we meteen
af van het te berde brengen van zoovele kleine districts-
belangen bij Hoofdstuk IX.
De heer Bos diende den heer De Waal M a 1 e f ij 1
de berisping toe die deze verdiend heeft. Deze anti
revolutionaire afgevaardigde had zich nl. in 1898 on
dubbelzinnig voor Staatsexploitatie verklaard en trachtte
nu zich daarvan los te maken. „Uw instinct was goed,
