Donderdag 4 Juni 1908.
52ste Jaargang. No. 4366
Bureau SCHAGESI, Laan O 4.
Interc. Telephoon No. 20.
Uitgevers: TBAPüft&H &0oi
EERSTE BLAD.
Bekendmakingen
Binnenlandsch Nieuws.
Gemengd Nieuws.
SCHAKER
AlltlCIl NiEHÏS-
C0ÜRA1T.
■n
11 li
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIËN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels f 0.25 iedere regel meer 5 Ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
WBMBWIWWinmOTnrww
Dit nummer beitaai uit twee bladen
GEMEENTE SCHAGEN.
(0>—
Nationale Militie.
Oproeping verlofganger in werkelijken dienst.
De Burgemeester der gemeente SCHADEN maakt
bekend, dat (de in deze gemeente gevestigde verlof
ganger Dirk Steen der lichting 1903, behoorende tot
het le Regiment Veld-Artillerie op den 22 Juni a.s.
des namiddags vóór 4 uur bij zijn korps te Utrecht
aanwezig moet zijn ten einde voor herhalingsoefenin
gen in werkelijken dienst te worden gesteld.
Schagen, den 3 Juni 1908.
De Burgemeester voornoemd
H. J. POT.
o—
Nationale Militie.
Onderzoek van Verlofgangers.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente SCHA
GEN maken bekend, dat het onderzoek van de in
deze Gemeente gevestigde verlofgangers der Militie te
land za! worden gehouden in het lokaal „Ceres" aldaar
op Vrijdag, den 12 Juni aanstaande, des voormiddags
te half tien uren.
Aan het onderzoek behoeft niet te worden deelge
nomen door hen, die in het genot zijn van tijdelijk
verlof en voorts niet door:
a. de verlofgangers, aan wie vergunning is verleend
tot uitoefening van de zeevaart of de zeevisscherij
buitenslands of toestemming tot verblijf in het buiten
land, en aan wie hetzij gelijktijdig met die vergun
ning of toestemming, hetzij in verband daarmede later
afzonderlijk, vrijstelling van het onderzode is verleend,
dan wel is toegestaan dat onderzoek in de maand
November of December van het loopende jaar te on
dergaan
b. de verlofgangers, aan wie ter zake van de uit
oefening van hun beroep of bedrijf dan wel wegens
andere bijzondere omstandigheden vergunning is ver
leend het onderzoek in pen der- hiervoren onder a
genoemde maanden te ondergaan;
e. de verlofgangers, die in het loopende jaar, vóór
den dag hierboven als dag van onderzoek aangegeven,
uit anderen hoofde dan voor straf onder de wapenen
zijn geweest;
d. de verlofgangers, die bestemd zijn om in het
loopende jaar voor herhalingsoefeningen onder de wa
penen te komen
e. de verlofgangers, die bestemd zijn om met 1
Augustus van het loopende jaar eenen verlengden militie-
dienst bij de Landweer te volbrengen;
f. de verlofgangers, die in het genot zijn van ont-,
heffing van den werkelijken dienst of van uitstel van
eers te-oefening;
g. de adspirant-militie-officierenen
h. de verlofgangers van de Exploitatie-Compagnie
der Spoorwegafdeeling van het Regiment Genietroepen.
Voorts wordt de aandacht gevestigd op de volgende
wetsbepalingen
dat de verlofganger bij dit onderzoek moet verschij
nen in uniform gekleed, en voorzien van de Weeding
en uitrustingstukken, hem bij zijn vertrek met verlof
medegegeven, van zijn zakboekje en van zijn verlofpas;
dat een arrest van twee tot zes dagen, te ondergaan
in de naastbij gelegen provoost of het naastbij zijnde
huis van bewaring, door den Militiecommissaris kan
worden opgelegd aan den verlofganger:
lo. die zonder geldige reden niet bij het onderzoek
verschijnt
2o. die, daarbij verschenen zijnde, zonder geldige
reden niet voorzien is van de hiervoren vermelde voor
werpen;
3o. wiens kleeding- of uitrustingstukken bij het on
derzoek niet in voldoenden staat worden bevonden;
4o. die kleeding- of uitrustingstukken, aan een ander
behoorende, als de zijne vertoont;
dat, onverminderd de hiervoren genoemde straf van
twee tot zes dageii arrest, de verlofganger, die zich
schuldig maakt aan een dier feiten daarbij onder lo.
tot 4o. genoemd, wordt opgeroepen om op een nader
te bepalen tijd en plaats voor den Militie commissaris
te verschijnen tot het ondergaan van een nader onder
zoek;
dat de manschappen der militie te land worden ge
acht onder de wapenen te zijn niet alleen gedurende
den tijd, dien het onderzoek duurt, maai" in het alge
meen, wanneer zij in uniform zijn gekleed, zoodat zij,
die ongeregeldheden plegen of zich aan strafbare fei
ten schuldig maken, hetzij bij het gaan naar de plaats
voor het onderzoek bestemd, hetzij gedurende het on
derzoek of bij het naar huis keeren, te dier zake zullen
worden gestraft volgens liet Crimineel Wetboek en liet
Reglement van Krijgstucht voor liet krijgsvolk te lande.
De verlofganger, die bij herhaling kleeding- of uit-
rustingstukken, aan ©en ander behoorende, als de zijne
vertoont wordt in werkelijken dienst geroepen en
daarin gedurende ten hoogste drie maanden gehouden.
De duur van dezen dienst wordt door den Minister
van Oorlog bepaald.
De verlofganger, dlic niet voldoet aan eene opioe-
-1:„4 II na .laarim ver-
redenen omkleed verzoek worden vergund, het onder
zoek in eene andere Gemeente des Rijks te ondergaan.
Maakt een verlofganger aan wien eene zoodanige ver
enorm zijn en dat het voor de kleine zangers werkelijk Ongewilde gasten in Limburg.
een droevig lot moet zijn voor zoon pleegKind het noo- l Te Schin op Geul, is tijdens de afwezigheid van den
dige ©ten aan te halen. Voor een paar jaar werd ons j pastoor diefstal met inbraak gepleegd in de pastorie.
gunning is verleend, daarvan geen gebruik, dan wordt 'aa' in den zomer een jonge koekoek ter hand gesteld ^*r W0I'd duizend gulden ontvreemd. Daders onbe-
11 en hetzelfde merkten wij op als de bovengenoemde kend.
verzorgster. Alles wat de hui^genooten en zelfs buren Te Susteren is aangehouden een bende dieven, die
H 'zich heeft schuldig gemaakt aan diefstal van een kar
on paard. De aangehoudenen hebben reeds verschillende
veroordeelingen in Duitschland en Belgiö ondergaan.
Zij werden in een woonwagen aangetroffen en bekenden
de verschillende diefstallen in den afgeloopen winter Jn
Limburg gepleegd te hebben.
deze geacht niet te ?ijn verleend.
Schagen, den 1 Juni 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
De Secretaris, De Burgemeester,
ROGGEVEEN. H. J. POT.
„Brand" iu het vlas.
In Hunsinga (Gr.) woedt op tal van vlasakkers weer
de zoo zeer gevreesde „brand'. Tal van landbouwers
zien zich dientengevolge genoodzaakt het vlasgewas
onder te ploegen.
Moordaanslag.
Zondagavond te ongeveer 10 uur is te Borgerooster-
veen, dicht bij de Pruisische grens een moordaanslag
gepleegd. Ruurd de Vries, oud 21 jaar, is door Jan
Bloemberg, oud 20 jaar, met een mes in den buik
gestoken. Hij werd h'iertoe dooi' minnenijd gedreven.
De steek kwam zoo ernstig aan, dat de ingewanden
naar buiten traden. Die Vries is per tram naar het
ziekenhuis te Zwolle vervoerd, doch er bestaat geen
machtig konden worden als vliegen, rupsen, vlinders,
alles verdween in den immer gapenden bek. Of het
aan ons opvoedingssysteem lag, d. w. z. of het aan
gevoerde £ii toegediende voedsel te machtig was, wij
weten het niet, maar zeker is het, dat de vogel, dien
wij kerngezond in handen hadden gekregen, na eenigen
tijd bezweek, evenals zoovele honderden andere vogels,
die uit hun „doen" gebracht, zoo spoedig met bun
pootjes in do hoogte liggen. Ongetwijfeld moet deze
vogel gerekend worden tot die, weike van groot nut
zijn voor landbouw en veeteelt. HdblcL
Uit het Buitenland.
Het begint in de bloembollenstreek tot rust te komen;
de laatste 'fulpen zijn afgeplukt en hoewel verschil
lende andere gewassen, zooals Ranontiels, Anemonen,
iris en Pioenrozen staan of gaan bloeien, zij geven,
niet die .vele werkzaamheden, als dit bij do groot-
culturen het geval ds.
De bollenstreek heeft geen gunstig jaar; de handel
in het buitenland is ongunstig geweest, terwijl ver
schillende gewassen nogat geleden hebben door het
hoop, dat hij in het leven zal blijven. Bloemberg vluchtte ongunstige weer. Een lichtpunt is het dat de Tulpen
over de grens, doch keerde nog des nachts terug en op de veilingen veel geld opbrachten. Voor sommige
werd in hechtenis genomen. j verscheidenheden werden prijzen besteed, welke aan
De Vereeniging vau Ned. Werkgevers vroegere tijden herinnerden. Zoo betaalde men voor
eu de „Nieuwe Courant". „Mr. Van der Hoeven,", een zuiver geLe „Murillo", on-
Men verzoekt aan het volgende openbaarheid te geven
Het bestuur der Vereeniging van Nederlandsche Werk
gevers kennis genomen hebbende van de door inr.
i'reub in de Tweede Kamer op 26 Mei geuite bewering
dat de Nieuwe Courant, door het aanvaarden van
geldelijken steun van de Vereeniging, haar „oordeel"
geveer f 25 en meer voor den regel. Niettegenstaande
ue Darwin-tulpen elk jaar in meerdere mate aangeplant
worden, brachten ook deze goede prijzen op, in het
bijzonder was dit het geval met „Psychi", „Zulu" en
„La tnlipe noire", de z.g. zwarte tulp. De hoogera
tulpenpnjzen worden toegeschreven aan de uitbreiding
aan de belangen (der groote werkgevers) „heeft verpand van deze cultuur in Noord-Holland. Daar worden jaar
zoo n'iet verkocht"; lijks groote stukken wei- en bouwland voor de bloem-
verklaart zonder eenig voorbehoudI hollen ingestoken en men vraagt zich af waar moet
dat de Vereeniging in hare vergadering van 28 No-dat alles heen. Men kan wel produceeren, maar men
vember 1907 vernomen hebbende het besluit der heeft consumenten noodig eu wanneer de markt over
voerd wordt, dalen de prijzen.
Arroudisseiueuts Ueclitbank te Alkmaar.
Uitspraken van heden.
Willem de B., Klaas B., Gerrit van
Gerrit W.
D.
en Connaliü B., visschers te Den Helder, toeeigenen
van paimpitten, allen 1 maand gevangenisstraf.
Aiuonius van D., Castricum, mishandeling f 7 boete
of 7 dagen hechtenis.
Theouorus M., Grootebroek, mishandeling, f 7 boete
of 7 dagen hechtenis.
Jan L., Zijpe, binnengedrongen in een woning, f 14
boete of 14 dagen hechtenis.
Cornelis de G., Hoorn, overtreding ijkwet, f 4 boete
of 4 (dagen hechtenis.
Hendrikns v. d. B. en Ailrianus Hubert V., Castricum,
rustverstoring, beiden f 6 boete of 6 dagen hechtenis.
Pieter S., Broek op Langendijk, mishandeling, f 1 boete
of 4 dagen hechtenis.
vvl luwlllgv»» VW
ping tot werkelijken dienst, wordt, na daartoe ver-
e is elite lastgeving van den Minister van Oorlog, als
deserteur afgevoerd en behandeld
Nog worden de verlofjfmgers opmerkzaam gemaakt,
dat het nkt-ontvangen eener bijzoiidere kennisgeving
hen niet ontheft van hunne verplichting tot deelneming
aan het onderzoek, maar dat deze openbare kennis
geving eenig en alleen als bewijs geldt, dat de veilot-
ganger behoorlijk is opgeroepen.
Ingeval ziekte of gebreken de opkomst mochten ver
hinderen, moet daarvan blijken door overlegging van
eene gezegelde en gelegaliseerde geneeskundige verkla
ring. Geldt het verlofgangers, aan wie wegens onver
mogen eene ongeregelde verklaring is afgegeven, dan
kan deze aldus, ter verzending aan wien behoort, ter
Gemeente-secretarie worden ingeleverd. Betreft net
verlofgangers, aan wie. in verband niet een vorig onder
zoek als hier bedoeld, door denzelfden geneeskundige
reeds eene verklaring is uitgereikt, dan kan ook voor
lüe t-onverinogenden met eeoe ongeregelde en met-ge
legaliseerde verklaring worden volstaan
Aan den verlofganger kan op zijn daartoe aan Oen
.'omnijwiris mi mi ihstrit* te rtehtau «n w*
Texel.
Op de Maandag gehouden markt werden 7300 lam
meren aangevoerd. De prijzen van de vorige week kon
den over het algemeen maar moeilijk bedongen worden,
eu varieerden vau 8 tot 12 guklen. Gemiddeld was de
prijs pi. in_ f9 k f 9.50. Handel matig.
Hoogwoud.
In deze gemeente begint het regenwater zoo schaarsch
te worden, dat de ingezetenen die gebruik maken van
Kerkebak of schoolbak, dagelijks niet meer dan twee
emmers water kunnen toeloopen.
Het is te hopen, dat een regendag hierin eens spoedig
verandering brengt.
Burgerbrug.
De heer J. P. van der Ploeg, hoofd der school, vierde
Donderdag j.1. zijn 25-jarig jubileum als onderwijzer te
Züpe. Van verschillende zijden ontving de jubilaris
blijken van belangstelling, waaronder zeer fraaie
cadeaux.
Burgerbrug.
Voor de vacante betrekking van onderwijzer hebben
zich slechts twee sollicitanten aangemeld.
Oude Niedorp.
Door Burgemeester en Wethouders dezer gemeente
zijn voor een lid van de Gezondheidscommissie, gezeteld
te Hoorn, vacature-J. Hartog, aanbevolenJ. Oostwoud
Wijdeues te Abbekerk en R. Visser te Berkhout.
W inkel.
De op 26 Mei jj. ingedeelde lotelingen, bestemd voor
korte oefeningen, zijn ingelijfd als volgt: G. C. W.
Groot, bij het 4e Regiment Vesting Artillerie te Helder;
D. Brugman by de Grenadiers en Jagers.
Winkel.
Aan den milicien-verlofganger der lichting 1905,
J. Smak, is vergunning verleend, om 10 Augustus a.s.
op te komen voor deelneming aan herhalingsoefeningen.
Anna Paulowna.
Aan het postkantoor en de daaronder ressorteereude
hulppostkantoren te Anna Paulowna, werd gedurende
de maand Mei 1908 ingelegd f6605.32 en terugbetaald
f 10785.89. Het laatste, door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt het nommer 705.
De nieuwe tram
Met het mooie weer van de laatste dagen werd het
gemis van de tramverbinding van Helder naar Huis
duinen terdege gevoeld
Gelukkig zal dat gemis niet lang duren, wanneer het
plan van „Helder's Belang" naar wensch mocht slagen.
Op haar initiatiof zal men alhier een zoogenaamden
Dondclijk ongeluk.
Zaterdagvoormiddag, even vóór twaalf uur, had aan
de spoorweghalto Marienweerd een droevig ongeval
plaats. De wachtores, vrouw Peters, had de afsluitboo-
men gesloten voor den goederentrein dia van Meerssen
naderae. Daar de vrouw belast is met het bedienen
van twee overwegen, lyn Aken—Maastricht en Venlo—
Maastricht, haastte zij zich om de afsluitboomen op de
lyn Vonlo—Maastricht, gelegen tegenover die van het
traject MaastrichtAken te sluiten, aangezien de snel
trein, die te 11.55 uur in Maastricht aankomt, naderde.
Bij 't oversteken van de lyn weid zij door de machine
van den goederentrein gegrepen, en als het ware ver
morzeld. Een vijftiental meters werd de vrouw, die
op slag gedood word, nog medegesleurd.
(»L. K.")
Controleurs Cokvcrecnigingon.
De cursus iu m9lkondarzook ter opleiding van con
troleurs voor fokvoreenigingen en kaasfabrieken, weike
van Octobar 1907 tot April 1908 door het Zuivelconsu-
lentschap voor Noord-Holland te ilooru is gegeven,
werd gevolgd door 24 personen, waarvan er 21 deelna
men aan het examen ter verkrijging van het diploma
van bekwaamheid. Hiervan moesten 3 worden afge
wezen, terwijl 18 leerlingen slaagden, n.1.
1. K. Bouwer, Bovenkarspel. 2. J. Bijman, Span
broek. 3. J. van Dam, Wogmeer. 4. C. Donker, Hoog
woud. 5. C. Hoebe, Spanbroek. 6. H. J. E. v. Hoorn,
iloorn. 7. H. Uooijoerg, Venhuizen. 8. J. Kieftenburg,
Hauwert. 9. K. Leegwater, Hem. 10. Jb. Lewis,
Oudoudyk. 11. P. Leyen, Aartswoud. 12. K. Otter,
Scheliinkhout. 13. C. Rentenaar, Sfj becarspel. 14. G.
Reijndors, Avenhorn. 15. N. Smal, Wogmeer. 16. G.
Vet, Ursom, 17. R. Zilver, Binnen wij zend. 18. A.
Zijp, Lambertschaag.
Een bruinvisch.
In Doniawerstal (Er.) ia uit het Tjeukemeer een bruin
visch aangespoeld, die zeker door de sluizen te Lemmer
uit de Zuiderzee in het Friesche boezemwater is geko
men. Zijn gewicht werd getchat op 35 K.G.
Nieuwe Courant om zich in verhoogde mate toe te
leggen op de behandeling van onderwerpen, rakende
de belangen van nijverheid, handel en landbouw, en
uit ondervinding wetende dat het economisch standpunt
der Nieuwe Courant geheel overeenkomt met dat der
Vereeniging, aan die courant heeft toegezegd een bij
drage tot dekking van een eventueel tekort op (te
exploitatie tol een maximum van f 8000 per jaar ge
durende (hoogstens drie jaar;
dat bij deze toezegging van de zijde der Vereeniging
geenerlei voorwaarde is verlangd of gesteld;
en dat deze bijdrage door de Nieuwe Courant zonder
een enkele voorwaarde is aanvaard, daardoor geener
lei band tussehen de Vereeniging en de Nieuwe Courant
is ontstaan noch de vrijheid van oordeel harer ver
antwoordelijke redactie op eenigje wijze is beperkt.
Onweer en braud.
Te Ambt-Almelo zijn Dinsdagmorgen 4 huizon door
brand ten gevolge van het inslaan van den bliksem |.;eII jan^r rcjs
vernield. "Verzekering dekt de schade. Een Zwolsche jongen liet aan de Zw. Ct. een prent-
Dinsdagmorgen sloeg de bliksem te Zeddam in de briefkaart zien die, voor zijn verjaardag 9 Mei 1902
woning van vonnema, die daardoor afbrandde. Het bestemd, den dag te voren daar aan het station in
vee werd gered. Allos verzekerd. de bus gedaan en zes jaar later 19 Mei '08 daar afge-
Dinsdagmorgen te vjjf uur is de bliksem geslagen stenipetd en bezorgd werd. Ze heeft in dien tijd enkel
in de boordery van den heer B. Hoogteyling aan den een uitstapje gemaakt naar Deventer, want ze draagt
Hoogen Ryndyk onder Zoeterwoude. De schuur met ook het jvostiuerk van die plaats,
rijtuig, landbouwgereedschappen enz. is geheel afge
brand. Ook een hond kwam in do vlammen om. Een
belendende loods met oude materialen van den heer
F. van der Waals kreeg ook nog veel schade, evenals
een inrichting van nieuwe materialen van den heer
H. de Jong. Te half elf was men de vlammen geheel
meester. Alles was verzekerd behalve de Inrichting van
den heer H. de Jong.
Zware onweersbuien, brengende overvloodigen regen
ontlastten zich in den nacht van Maandag op Dinsdag
boven Den Bosch en omtrek. Zonder noomonswaardige
schade te veroorzaken trof de bliksem o.m. het tram
station te Vlijmen.
Een djjk ingevallen.
Te Scherpenisse is men bezig met het verhoogen en j
verzwaren van den zeedijk; Zaterdagnamiddag is na de
hevige onweersbui gepaard met hevige stortregens, een
gedeelte van het verzwaarde dijksgedeelte met een
massa aarde van het oude dijkslichaam weggeschoven
van het buitenbeloop, de kruin en het binnenbeloop
van ongeveer 55 M. lengte. Het buitenbeloop is nog
aanwezig tot 3 M. boven hoog water, terwijl de oude
hoogte 3.64 M. beliep, De inzinking had loodrecht plaats,
zoodat een scherpe kant ontstond; zoo is de grootste
diepte tot 0.65 M. H.W. Men is direct met het her
stel der schade aangevangen.
Ue Koekoek.
Van alle zijden verneemt men dat do koekoek is
gehoord; hetzij eenige dagen vroeger of later dan een
vorig jaar; de belangstelling die voor dezen trekvogel
elk jaar getoond wordt, bewijst dat hij niet de eerste
de beste is onder de vogels. Tal van „on dits" zijn
dan ook omtrent hem Jn omloop, waaronder speciaal
tot de onware behoort de nog veelvuldig voorkomende
mouning onder niet-deskundigen, dat hij in de winter
maanden in een sperwer verandert. Meer waar is:
ln de maand Mei
Legt elke vogel een ei,
Behulve de koekoek en de spriet,
Die leggen in de .Meimaand niet!
Er is verschil in gevoelen over de wijze waarop
de koekoek zijn eieren in het nest van andere vogels
brengt. Een vogelkenner deelt mode, dat de koekoek
het ei op den grond legt en vervolgens in den snavel
neemt om het in het nest te dragen; en als bewijs daar
van deelde hij mede, dat eenige arbeiders bij het snij
den van riet in een vijver het nest van een rietmuscti
vonden, waarin niets anders zat dan een jonge koekoek.
Het nest werd afgesneden op de rietstengels en een
meisje zou den vogel groot brengen. Bij de opkweeking
bleek het een zeer vraatzuchtig dier, dat niet te ver
zadigen was, zoodat op een goeden dag het dier ver
ongelukte.
Uit de aanwezigheid in het nest van de rietmusch
bleek, dat het beslist onmogelijk is, dat het wijfje haar
ei niet gedragen zou hebben, omdat de rietstengel^
haar onmogelijk zouden hebben kunnen dragen.
Meerdere waarnemingen zijn daaromtrent medege
deeld, maar wij waren nimmer zelf in de gelegenheid gehouden, en indien hy slaagt, zal" de "dienst" den* voï toogen, dat hoTde plTch^^er'rrjMrTn^
ino1 arenden das worden annt/fluantmn uw LxJ11»
Renardtrein bestaande uit een automobiel-rijtuig en 1
twee Tolgrytuigen, laten loopen vanaf het Havenploin gaat. Vooreerst zal de bestrijding afaezien v-m
langs den kanaalweg en verder langs den Huisduinen waarschijnlijke toevalligheden nee jaren in besl'aè
W6^! I man Mnn nrnnl *-» i A+ r Ji
Een gevaarijjke aardappelziekte.
Ongeveer drie jaren geleden vertoonde zich in West-
Duitschland en Denemarken een nieuwe aardappelziekte
die op sommige plaatsen verschrikkelijke verwoestin
gen aanrichtte en met den naam „krulziekte" bestem
peld werd, terwjjl zy nu ringziekte wordt genoemd.
Deze ziekte veroorzaakt een geelbruinkleuring van de
ringvormige vaatbundels, die het eerst aan het navelein
de verschijnt.
Gelijktijdig verscheen, hoewel slechts hier en daar,
een tweede overeenkomstige ziekte, de z.g. platrol
ziekte, die in den laatsten tyd zich als de gevaarlijkste
vyanüin voordoet, omdat zy het meeat voorkomt. Op
de gevaren, die van de zyde dezer ziekte niet alleen in
Duitschland maar in geheel Europa den aardappeloogst
bedreigen, wijst graaf Arnim Schiagenthin in „Fühling's
Landwirthschaftlicho Zeitung" met grooten nadruk.
Deze twee ziekten worden veroorzaakt door microsco
pisch kleine organismen, die met zekerheid van den
moederknol door do oogen overgaan op de dochterknol
len en niet door uitwendige middelen te bestrijden zyn.
Het is zeer moeilijk, zoo niet onmogelijk, op het veld
de zieke van de gezonde planten te onderscheiden.
Toch kan men mot zekerheid verwachten dat aan een
plant, waarvan een knol ziek is, de andere knollen ook
door de ziekte zijn aangetast en ook kan de teelt uit
zieke knollen nooit gezonde planten geven, hoe ook
tegenstrijdige waarnemingen, die onjuist moeten zyn,
her tegendeel schijnen aan te toonen.
De ziekten, die in het begin slechts plaatselijk optra
den, hebben nu alle soorten in Duitschland aangegrepen,
misschien met uitzondering van eenige nieuwe teelten,
die echter niet het duizendste deel van de behoeften
dekken kunnen.
Graaf Arnim heeft uit alle deelen des ryks ongeveer
400 soorten zaaiaardappois laten komen, die zonder uit
zondering zwaar besmet bloken te zyn. Hieruit volgt,
dat reeds spoedig gebrek aan goed voedsel moet komen.
Bruikbare pootaardappelen zyn bijna niet voorhanden.
Dientengevolge moet men m het voorjaar zieke aard
appelen poten, waardoor de toekomstige oogst ver
beneden het slechtste misgewas zal blyven.
Een schatting van het resultaat is moeilijk, doch
men moet er op rekenen, dat by het zaaien van weinig
aangetaste aardappelen ongeveer 30 procent niet kiemen
en dat de rest slechts 60 procent van een normalen
oogst, en dan nog uitsluitend van kleine en zieke aard
appelen, geven zal.
By vertrouwbare berichten, volgens welke reeds in
1905 en 1906 plaatselijk een afval van 90 procent op
trad, zal eon schatting van het verloren gaau van onge
veer twee derden van den oogst niet overdreven zyn.
In het kort schat graaf Arnim het verlies voor 1908 op
30 millioen ton aardappelen, vertegenwoordigende oen
waarde van 600 millioen mark, eon veel grooter bedrag
dan do ryksstatistiek over 1907 wettigt, hetgeen hij
daaruit verklaart, dat de ziekte moeilyk waar teLeuien
is en byna onbekend was.
De onbekendheid met de ziekte maakt de bestrijding
zeer moeilijk. Appol hoeft by zyn werk aan den Bio-
logischen Keichsanslalt aangetoond, dat de ziekte ver-
oorzaakt wordt door oen Fusarium paddestoel, van
wiens ontwikkeling men weinig weet.
Graaf Arnim meent, dat het gelukken zal, geheel of
grootensueels onvatbare soorten te telen, wanneer men
°.L,gr0^.„S"h.aal_ ?n "tro?S wetenschappelijk te werk
van on-
ne-
De wagens bieden ruimte tot het vervoeren van bereikt heeft.
men. Men weet niet eens, of,de ziekte haar hoogtepunt
«MMÉ. M «MM. ÏSÏÏf Het - -fSÏÏSSSJ
dit te controleeren; wel deden wij mede
appelooget er mede gemoeid is.