I
r,
AFWEZIG.
Tot I SEPT. worden aiie voorradige
Gostuums, Demi-Saisons
en Kinderpakjes
in e t 10 p t. korting
ÜPGEIiUMID.
Incourante Goederen ?er üenetleü' Mooösprijs.
Ch. II. Th. SCHMALZ,
Betonijzerfabriek,
systeem J. BAAR.
v Firma BAAR SCHUURMAN.
Wilt gij zachte en geurige
Pijptabak rooken?
P. RAAG Antz. te Hoorn.
KWARTJES TABAK a 12' cent w M pad.
C. BAKKER te Schagen, Molenstraat 3.
hij W. Imhulsen, Schagen.
advertentien.
rookt dan Tabak uit de Stoomtabakskervery „De Gekroonde Jaagsehuii" van
Alie werkzaamheden worden uitsluitend door Vaklieden ferrieht.
I
388ste Staatsloterij.
hervat de praktijk
Maandag 17 Augustus.
tot 24 Augustus
Dr.J. PIETERS ANEMA,
Schagen, Laagzijde B 66.
Eerste Fabriek in Nederland van Bruggen, Ge
bouwen, Gierkelders, Balken enz.
Prijsopgaaf en feekening gratis door geheel Nederland.
Fabrieken te Hoorn en te Anna Paulowna.
Donderdags in de Beurs te Schagen.
Alle Soorten zijn verkrijgbaar bij
Hoofden van gezinnen, verzekert l w dienstboden en knechts
voor het risico, vervat in het Arbeidscontract, bij de Levensver
zekering-Mij, „DeStandaar d", te Amsterdam. Premie 15.75
per Jaar en per hoofd. Verdere inlichtingen geeft de Inspecteur
B. H E. Feidmann, te Alkmaar. Actieve Agenten en Agentessen
gevraagd,
bestaande, betoonde zich zeer opgewonden. Op ver- dapperheid en door velen werden, gevreesd. Hun ons toegebracht wordt. Wij weten, dat dit niet het het werk der beschaving in zijne parochie ter hand
schillende' plaatsen werden tal van glasruiten vernield, roem leeft nog voort in de mondelinge overlevering geval is. Het gevoel zetelt in dé hersenen en de een genomen. Om het drankgebruik te beteugelen, heeft
De marechaussees trokken ten laatste de ahhel en voer- dij het tegenwoordige geslacht. En al zijn thans deze of andere prikkel moet eerst naar' dit ontvangkantoor hij een muziekgezelschap onder zijn egeineentenarcn
den een charge uit Drie peisonen werden gewond, kloppartijen en onlu*en nog niet geheel verdwenen,
doch de verwondingen welke zjj opliepen, zijn niet vcei hoort men er tóch gelukkig niet meer van De
ernstig Woensdag te 12 uur werd door den bui gemees- tijden veranderen ook in dit opzicht en wij met hen.
ter afgekondigd, dat samenscholingen van meer dan 3 Toch is, in Friesland met name, nog altijd het zgn.
person n verboden zijn. De politie, daarin bijgestaan dorpisme zeer sterk ontwikkeld bij niei weinigen. Ge-
door de marechaussees, handhaaft streng de orde. Vooral hjk ^elen J liezen als zoodanig het „Iryslan hoppe
ten opzichte van de werkplaatsen en fabrieken in den »Qg altijd voor in den mond ligt, zoo zijn er met
omtrek wordt deze maatregel streng toegepast. weinig dorpelingen ook die een zeer bijzondere voor-
Naar verluidt is de infanterie uit Breda voer eenige hefde koesteren voor de plaats hunner inwoning, ge-
dagen reeds geconsigneerd. paaM met een zekere mate van genngsahatting en
Vader meldt men achteruitstelling van omliggende dorpen.
nfi ralieties welke Dinsdagavond hier voorvielen k un- ooral bij het opkomend geslacht, de spes patriae,
ren eekeel od zichzelf staand worden beschouwd. Nie- züu deze trekken doorgaans nog heel goed merkbarn
mand verwacht dan ook zelfs een zwakke herhaling, soms zelfs zeer sterk ontwikkeld, al komt het dan ook
Degenen die een slag met de sabel kregen, nadat 3 zelden of nooit meer tot een vroeger vaak bloedig
maal door den commissaris was gesommeerd om uiteen gevecht.
te gaan liepen geeu ernstige verwondingen op en be- -^aar wat van zij onveranderd bewaard zij" g -
JL ir. fiün'rQCTui har oavai is nipt bleven tot op dezen dag toe de veie plaatselijke schunp-
hoorer zooals zulks in den regel het geval is, niet bjj - -,- -
do belhamels, maar tot de nieuwsgierigen. Eon der drie namen in ons gewest, die voor een gi oot deel a ha
is een meisje. De maatregel van orde nopens h6t ver ontstaan zijn uit de vele binnenlandse ie on us
bod van samenscholingen van meer dan 3 personen, welke in vroegeren tijd deze pio c
strekt zich slechts uit tot de Zwjjnsenstraat en omlig- geteisterd nebben,
gende buurten. Daar bevindt zich n.1. de smederjj van
de firma M. Bogaerts. Op dit oogenblik is alles rustig.
Reeds Dinsdagmorgen is het zeer rumoerig toegegaan.
Uit Turnhout werd n.1. een Belg verwacht, die bjj de
firma Bogaérts aan den arbeid zou gaan. De stakers
Niet alleen zeer vele dorpen, maar ook de steden
en zelfs enkele bepaalde streken der provincie zijn
met zulke scheldnamen bestempeld.
De Friesche schrijver Waling Dijkstra geeft er in
een zijner vele geschriften een typische opsomming
hadden nu besloten den onderkruiper van den trein te van> wi^iera^hwten ^lakmuers de Harlim-ers
halen. Een groot aantal lobWtaïïTÏde sSE»
op het statwnsplem opge^e D duimpjesvreters, de Bolswaidcrs oliekoeken, de W or-
de agenten van politiemet den Bjg» «kwen -gggggg VSte
an Siemand die ook aan het er 8 ftaknn yh^ia vóreners ribbek luivers, de Ulsters kiepmannetjes, dt
wonen weg niet durfden nemen. Daa Dokkumers garnalen, de inwoners van Sint Jaeobiparo-
rails over en ontglipten per fiets aan de betoogers door rammev^terSj
van Sint Annaparochie raapkoppen,
langs het hek van de spoorbaan de Willemi II-straat m Vrouwenbuurt worlelkopj>en en van Oude Bildtzijl
te rijden. De stakers waren toen ™ds zóo verwoed vJashalen (stengeis). De Stiensers heeten ratten, de
dat zij de onderkruipers met steenen wierpen. De Belg Lekkumersv mc|uwen de Wirdumers torenvreters, 11e
—u zelfs aan den bovenarm geraak zyn. Hallumers koekvreters, de .Marrumers gjbben (loren-
Natnurlijk had de pohtie, hoorreen en kerngeleerd, duiven), de Blijers bellefleuren, de Holwerders roeke-
zou zelfs aan den bovenarm geraakt zijn
i vreters, de Ternaarders varkenvilders,
dan ook Dinsdagavond in de buurt van de fabriek der L. t.pt p«, hnn.ii.-s «te Hanti
s avonds haar maatregelen genomen en toen men_zicu yreters;' de Teflwarders varkenvitders, de Wierumers
firma Bogaerts verzameld had en de menigte van ruim
1000 menschen na herhaalde sommatie niet uiteen wilde
gaan, ja men zelfs met steenen begon te werpen, was
spoedig een 15-tal agenten ontboden. In verband met
het voorgevallene in den morgen zal dan ook waai';
schjjnljjk de infanterie uit Breda geconsigneerd zijn
katjes, de Peasensers hondjes, de Hantuiners mergeters.
de Birdaarders schaapskoppen, de Tietjerksters biezen-
snijders, de Eerncwouders luizenknippers, de Garijpers
klitsevreters, de Suameerders Samaritanen, de Bergu-
mers koestaarten, de Oos ter meerders broekophouders,
overgeseind worden, alvorens de prikkel ons bewust
wordt
Dit overseinen kost tijd en hieruit vloeit onmiddeL-
lijk voort, dat een wond aan een lichaamsdeel toege
bracht, dal ver van de hersenen ligt. later gevoeld zal
worden, dan een aangebracht op een lichaamsdeel, dat
dichter bij de hersenen ligt Nu is het begrijpelijk, dat
een beleediging van het lichaam van dien aard kan
zijn. dat de gevoelszenuwen ongeschikt worden den
prikkel over tè brengen en indien zulks gebeurt, hoe
heftig de aandoening dan ook moge zijn, zij zal ons
niet bewust worden. Ook is het mogelijk dat lang voor
den tijd. dien de hersenen noodig hebben voor het
bewust doen worden van den prikkel, zij hun macht
daartoe geheel verloren hebben. In zulk een geval,
al is de Wond doodelijk, zal er geen sprake van pijn
kunnen zijn. De dood treedt dan in, zonder dat er
eenig lijden gevoeld wordt. Ongetw'ijfeld zijn er ver
schillende wijzen, waarop zoo plotseling de levensdraad
afgesneden wordt. Het volk zegl het zoo kernachtig
juist: „Men is dood, voor men liet weet"
De tijd. dien een geweerkogel noodig heeft, om den
korten weg door onze hersenen af te leggen, kunnen
wij stellen op een duizendste van een seoonde. Den
kende aan den tijd noodig voor het bewust worden
van den prikkel, mogcti we nu wel zeggen, dat zulk
een dood pijnloos Ls. De rustige, kalme gelaatsuitdruk
king van zulk een doode. pleit ook voor de gevolgtrek
king. Er zijn snelheden, waarbij die van een kogel
in het niet verzinkt.
Een bliksemstraal doorklieft het luchtruim in min
der dan een honderdduizendste deel van een seconde.
Dal wij den bliksemstraal langer meenen te zien, wordt
veroorzaakt door de eigenschap van het netvlies, dat
een lichtindruk eenigen tijd vasthoudt. De tijd, gedu
rende welken oeai bliksemstraal zijn hel licht werpt,
is zoo kort, dal daarin door geen levend wezen ook
maar de kleinste beweging kan verricht worden. Kooiden
we b.v. een woelig kermisterrein slechts zien bij het
licht van een bliksemstraal, dan zou de woelige massa
op ons den indruk maken van plotseling versteend te
zijn.
indien een geweerkogel een mensch kan dooden zon
der eenig gevoel van pijn, hoeveel te meer moeten wij
dit aannemen van den bliksem. In overeenstemming
hiermede zijn er gevallen bekend van menschen, die
opgericht met eigen gebouw, waar voor gepaste ont
spanning wordt zorg gedragen. Vinkei, dal jarenlang
eene treurige vermaardheid bezat door vele daar voor
komende snijpartijen, krijgt door den beschavenden in
vloed van dezen geestelijke langzamerhand in den om
trek een goeden naam.
2de KLASSE, 3de TREKKING.
HOOGE PRIJZEN
f 1500: 5990.
f 1000 992, 14697.
f 200 6335, 15372.
f 100 7916, 13574, 17625, 20446.
Prijzen van f 30.
Naar wjj vernemen, zijn de werkgevers vast besloten
niet van hun eenmaal ingenomen standpunt af te wij
ken. Z;j hebben dan ook weifagenton naar Belgiö ge
zonden, om daar voor ben metaalbewerkers te werven.
De werklieden-organisaties hiervan kennis gekregen
hebbende, besloten een rondschrijven te zenden tot de
Belgische zusterorganisaties, met het verzoek alle moge
lijke pogingen aan te wenden om de komst van Belgi
sche werklieden te verhoeden
Van verschillende zijden, vooral ook in de kringen het stof der kleiwegen en bouwlanden), de Makkumeis
.'er georganiseerde arbeiders, worden de relletjes sterk strandjutten (strandroovers) de Sparnmmers erwtepeu-
afgekeurd De leiders der beweging in de eerste plaats jen, de Winsumers spinzakken de BaaiumerS erwtpot-
spraken hunne afkeuring in heftige bewoordingen uit ten, de Oostertittensers roepeenden de Baarders katten,
in de vergadering welke Woensdagmorgen gehouden de Jorwerders dweüstukken, de Wetdumers windhon-
w 6 den, de Hijlaarders pruimen, de Moikwerumers tjoen-
tiet is gebleken dat de steen welke den werkwillige stem (heksen) de Warnsers sehapedrollen, de Woud
lui Turnhout aar. den arm trof, niet afkomstig was senders dnjfpollen, de Idzeg-ahuisters bonnenvrelers de
van een staker of uitgestotene, doch van een persoon, Gaastra eenders oltervrotera De Gaasterlanders prijken
die volkomen buiten het conflict staat. met den naam heideb.kkers, de bewoners van het
Alles bleef verder rustig. De stakers vergaderden Waterland worden watenvulpen genoemd, die van de
hertfkaldelnk in het R.-Kath Gildehuis. Het doel is in Woudstreken mondschapen van den Greidhoek sap-
v ij— boeren en van de bouwstreken kluitsehoppers, terwijl
I de Amelanders balkendieven nog altijd gescholden wor
den, waarbij het dan toch meer dan bewaarheid wordt,
dat de zonden der vaderen aan de kinderen bezocht
de Eestrumers ossen, de Veenwouders gloenkoppcn, de door den bliksem bewusteloos geslagen werden en
Buitenposters bremsters, de Rinsumageesters honden- later hersteld geen herinnering hadden van hetgeen
wippers, de Kollumers kattenvreters, de Kollumerzwa- met heil gebeurd was.
gers paardenvillers, de Rotteyalsters glasdragers, de
Akkrumers schij.tstoelen, de Okleboornsteis torenmeters,
de Ureterpers aangebreide kousen, de Drachlsters kalver-
staarten, de Grouwsters kaasverdansers, die Irnsuniers
kaltenknuppelaars, de Beelgumers schierroeken (bonte
kraaien), de Dronrijpers sleepsloffen, de Minnertsgasters
kalverbonten, de Tzummers lijntjesnijders, de Lollu-
mers stippers. de Pingjumers boonschiïlen, de Arumers
muikruipers (mul of molde, in het Friesch monde, is
hoofdzaak om de menschen van de straat te houden
(Hdbld.)
Plaatselgke schimpnamen in Friesland.
Men schrijft uit Friesland: worden tot in liet derde en vierde geslacht. Tot zoo-
Wel ligt de tijd al lang achter ons, dat hier in dit ver Waling Dijkstra. Deze Friesche bijnamen zijn
gewest de Scliieringers en Yetkoopers, evenals gelijk- nationaal en karakteristiek. Vele ervan komen, gelijk
tijdig de Heeckerens en Rronknorsten in Gelderland jk m weergaf, niet goed tot hun recht, omdat ze
en de Hoekschen en Kabel ja uwschen in Holland de vertaald zijn. In het Friesch zijn. ze oorspronkelijk en
rust der burgers en den vrede des lands verstoorden meerzeggend vaak. Sommige zijn min of meer triviaal
door een nutteloozen strijd, met tegen een buitenland- ell vereischen de bijvoeging: Sit venia verbode meeste
schen vijand, maar tegen elkander, niet om een eerlijke zjj.n typisch en teekenena en hebben hun oorsprong
zaak, maar om gelijk te hebben, om zich te wreken jn jallg vervlogen dagen, nu eenige eeuwen geleden,
over vermeende beleedigingen en nederlagen en ,,om gejeden toen de menschen hier onderling Verdeeld
J r» n rlo <10 '/OrtHnPQQ MPr QTIri PFP i
met vernedering van de eene de zegepraal dei' andere
partij te bevechten".
Maar lang nog heeft die door alle weidenkenden* te
recht zoozeer gehate partijgeest nagewerkt op de inwo
ners van onze provincie, zich telkens opnieuw open
barend in naijver en grieven van de inwoners van
waren veel meer nog dan nu in groepen en partijen,
dorp tegen dorp en stad tegen stad in vaak hopenloozen
strijd.
Zou de dood door den bliksem pijnljjk zijn?
Deze vraag wordt onder de oogen gezien in „Natuur
het eene doip tegein het andere en van stad tegen en Kunst",
stad. Tot nog geen vijftig jaar geleden werden die Een grappenmaker zou zich van de zaak afmaken
grieven dan gemeenlijk uitgevochten op een dorpskermis met het antwoord: „Nog nooit ondervonden, waarde
of ander volksfeest 'door de jeugd en jongelingschap, heer".
die dan doorgaans een geduchte kloppartij hield, zorg- De redactie is echter van oordeel, dal er gegevens
viildig verdeeld en gegroepeerd, dorp legen dorp. genoeg zijn om een oordeel Ie vellen over het al of
Ook liet ijsvermaak bood daartoe des winters niet niet pijnUjke van zulk een dood.
zelden een gunstige gelegenheid aan. Overal waren De meeste menschen denken dat een slag of een
befaamd evechtersbazen, die snoefden op hun kracht prik gevoeld wordt op hetzelfde oogenblik, waarop hij
Tindal verhaalt van een soldaat, die door een regenbui
overvallen, een schuilplaats zocht onder een Doom,
waaronder reeds een vrouw beschutting had gezocht.
Hij keek omhoog omte zien of l^et gebladerte dicht
genoeg was om den regen tegen te houden en op
dit oogenblik werd hij door den bliksem getroffen, die
hem bewusteloos ter aarde wierp. De vrouw voelde
een schok in haai' voet, doch werd niet neergeslagen.
Eenig euren later kwam de man bij, doch herinnerde
zich niets dan het feit, dat hij omhoog gekeken had.
Hij Was dus buiten bewustzijn geraakt zonder pijn. t
Tindal vertelt nog van een geval, dat hem zelf over-*1
komen is. Eens hield hij een lezing voor een talrijk
gehoor. Door een onachtzaamheid raakte hij een draad
aan, voerende naar een batterij van vijftien Leidsche
flesschep en de ontlading ging door zijn lichaam. Zon
der eenige pijn verloor hij het bewustzijn, dat echter
onmiddellijk terugkeerde. Hij zag zichzelf weer voor
zijn gehoor .en begreep zeer snel, wat hem overkomen
was. mO te voorkomen, dat de hoorders zich al te
Ongerust zouden maken, merkte hij op, dat hij dik
wijls verlangd had toevallig eens zulk een schok te
krijgen en dat nu eindelijk zijn wensch vervuld was.
Têrwijl hij deze opmerking maakte, vertelt hij, dat
de gezichtszenuwen niet dadelijk goed werkten, want
onder het spreken scheen het, of zijn lichaam uit ver
schillende stukken bestond en de armen b.v. schenen
losgerukt van den romp in de lucht te hangen. Maar
wat hij wilde laten uitkomen met deze gebeurtenis is
bet feit, dat de schok hem absoluut pijnloos, al was
het dan maar even, het bewustzijn ontnam.
Daar kan dan ook geen twijfel aan zijn, dat iemand,
die door den bliksem gedood wordt, zonder eenig be- j
sef zelfs van het leven in den dood overgaat. De levens
draad wordt zonder eenigen schok gevoelloos afge-
sneden.
Nieuwe smokkelmethode.
Nu de vliegertijd weer is aangebroken is men aan
de Geldersehe grenzen op een aardig idee gekomen. Is
de wind gunstig dan laat men groote vliegers op,
waarvan de staarten uit sigaren bestaan, en men toekt
zoo de grenzen over. Loopt men gevaar, zoo heeft
men slechts het touw door te snijden en de vlieger
keert weer op Hollandsch gebied terug, waar hij per
fiets wordt gevolgd, tot op de plaats waar hij geval
len is.
Een beste pastoor.
Uit Oss meldt men aan de N. R. CL
De pastoor van het naburige Vinkei heeft krachtig
16
2789
5201
7855 10169 12886 15392 18284
47
794
'207
866
201
946
668
297
51
883
263
869
205 13016
691
552
76
920
383
975
238
36
699
554
101
935
472
8015
302
39
726
654
250
947
498
58
363
44
771
678
271
957
499
208
401
98
787
712
294
3038
618
333
407
169
809
810
329
63
678
396
418
188
816
811
446
193
707
448
437
241
859
825
481
237
725
480
556
242
845
952
528
244
778
492
603
267
903
974
561
263
852
500
674
314
922 19065
585
289
907
588
678
461
948
168
671
359
6119
682
682
474
990
203
724
370
152
770
731
496
991
243
750
393
190
780
888
527
991
279
777
395
245
806
895
677
16014
288
797
431
255
872
970
694
254
335
815
443
282
925
996
719
255
362
816
448
342
952
11132
768
295
395
885
452
433
997
179
775
319
399
954
462
466
9009
208
815
375
428
988
480
477
49
529
826
424
592
1122
492
482
55
595
839
453
629
172
1 518
500
126
597
867
541
631
322
540
520
182
632
915
547
642
335
553
552
220
644
14034
624
704
348
578
603
230
672
50
684
762
404
759
620
234
681
160
698
795
425
766
641
279
686
164
798
825
442
- 817
663
293
690
166
803
839
510
830
668
306
692 i
233
832
918
558
879
686
317
785
239
864
924
612
943
lil
331
807
242
906
20037
650
946
746
367
843
255
962
54
673
4041
775
390
848
272
17023
120
748
58
808
401
924
389
69
204
759
130
904
415
946
464
95
274
806
185
967
425
961
3fc0
132
328
822
312
7021
433
976
552
144
332
834
315
131
511
985
638
196
418
844
385
141
573
12024
641
362
466
996
399
149
610
153
702
386
541
2005
435
195
613
165
743
431
547
12
499
204
719
205
847
506
566
15
517
232
752
252
874
542
580
92
589
279
763
267
875
568
659
246
668
332
803
294
15023
590
699
381
681
366
809
295
50
606
710
411
695
409
826
303
57
621
803
463
780
431
830
354
99
687
821
488
787
465
905
402
113
746
822
501
810
469
906
413
228
796
868
560
812
531
918
450
259
818
924
'*565
911
534
927
452
350
819
941
572
913
546
10069
516
393
936
957
578
950
632
76
536
410
942
610
5004
672
98
662
460
958
615
89
689
146
711
491
18094
621
163
720
155
750
526
152
773
189
837
168
853
533
222
2de
KLASSE.
4de TREKKING
HOOGE
PRIJZEN.
f 1000: 11150.
f 200 8169.
f 100: 918.
Prijzen
van f 30.
4
4175
5731
8735
10575
13463
15937
19253
282
239
6275
815
727
787
16030
375
515
347
362
950
761
793
131
524
1150
371
981
9336
11215
14353
744
540
680
898
7329
198
217
537
17185
620
859
949
449
342
818
553
186
706
3017
974
698
477
12188
570
564
821
109
5063
701
531
792
15175
982
20520
676
219
827
533
851
312
18346
595
784
420
8271
10209
974
450
353
723
991
621
472
337
13078
531
475
838
1002
636
691
512
206
548
935
964
21
Terstond gevraagd:
tegen hoog loon. Adres Maj. KIK-
BERT, Hoeve Volharding", Koegras,
Helder.
- Zij die te vorderen hebben
van, verschuldigd zijn aan, of
borgtochten onder zjoh hebben, geteekend
door den Heer PIETER KLAVER,
laatst gewoond hebbende aan 't ZAND,
in de Zijpe, en aldaar den 30 Juni j.1.
overleden, worden namens de Erven ver-
zocht hunne nota's in te leveren ot
opgaat te doen vóór of op den 1
September 1908 aan den Heer P.
KLAVER Pz., Oudendijk, 8CHAOEN.
Tam Arail,
Speciaal voor Syphilis en ander geheime
ziekten. Dageljjks te consnlteeren.
Aanbevelend,
U TV
ROOF