ie» vitte Bok zonder horens,
Tien leste Lanövarkens Eei uurtje Wonderdokter
een B AK Uit.
VERLOTING
AiTIIHJyEHScIap.
P. VAN DEN BRUL
8akwagen.
EERLOOS",
Deventer Machinefabriek,
knpstrast 9?, Alkmaar.
Laagzijde B 66, Schagen,
Uitvoering
te St. Maartensbrug,
Groote Najaarsmarkt
bericht de ontvangst der nieuwste stalen voor
INGEZONDEN.
Binnenlandse!) Nieuws.
RECLAMES.
Schagen is dankbaar.
ADVERTENTIEN.
op Maandag 5 Oct. a.s.,
Voor
Poldergemalen.
van VEE.]
te Vonden.
Trekking 2 October.
Prijs 50 Cent.
van kwaad tot erger.
Na afloop Kermis.
Boekhouden en
W inkel-Administratie.
v.h. J. L. NERING BöGEL Co.,
vervaardigt
Zuiggasmotoren.
Stoommachines.
Stoomketels.
Centrifngaalpompen.
Zuiggas- en dasmotoren.
Stoommachines. Voor
Stoomketels. I groot- en klein- bedrijf.
DrUfwerken.
Stofcnïgmachines.
Hydraulische Persen.
Alle gietwerken.
,/Hartguss" roosterstaven1
Wilton-vuren, geschikt voor eiken ketel (25'/« besparing.)
in Boekhouden eu Winkel-Aduiiuisiratie.
van G. Snoek te Alkmaar,
Geestersingel 30f
Demi-Saisons, Regenjas
sen, Ulsters, Winterjas
sen en Costuums naar
maat,
Ch. H. Th. SCHMALZ.
Phllanthropen.
Andrew Carnegie is een van de merkwaardigste
philanthropen inden loop dor eeuwen, omdat hjj al zfc'n
voorgangers overtroffen heeft in het bedrag van zjjn
giften ten bate van het algemeen.
Is nu 70 jaar, werd te Dunfermline (Fife) Schotland
geboren, stak als jongen van tien al naar Amerika over
begon te werken in Pittsburg, eerst bij den katoenbouw
daarna in de telegrafie, als telegramjongen, telegrafist,
en telkens hooger or. Zijn eerste maatschappij was
er een voor slaapwagenbedrijf. Na den burgeroorlog,
toen hü bjj den telegraafdienst werd ingedeeld, ging hjj
in het ijzervak over te Pittsburg. Daarin verdiende hij
zijn millioenen, die ontelbaar zijn.
Woont sedert eenigen tijd weer in het geboorteland,
op zijn kasteel „Skibo Castle" in Schotland en gebruikt
zijn geld om de wereld telkens opnieuw te verbazen
met schenkingen, die zich nooit tot één bepaalde rubriek
bepalen.
Hier is een lijstje van eenige zijner voornaamste
giften
Bovenaan zijn drie en een half millioen voor het
Haagsche Vredespaleis.
De Pittsburg Carnegie-Stichting, een openbare boekerij
50,000,000 gld., benevens 17 millioen voor onderhouds
kosten.
Aan Schotsche Hoogescholen 25 miliioen.
Pensioen van oude onderwijzers in de Ver. Staten en
Canada 25 millioen.
Amerikaanscn Helden Fonds 12 millioen.
Hoogeschool van Chicago 7 millioen.
Fonds van Amerikaansche werktuigkundigen 4 milli
oen.
Voor Amerikaansche kunstverzamelingen 2,5 millioen.
Hoogeschool van Princeton 2.5 millioen.
Aan een veertien honderdtal bibliotheken 100 millioen.
Aan een vijftigtalhoogescbolen 20 millioen.
Aan Kochs tuberculosen-fonds 3 millioen.
Zijn nieuwste gift is nu een „Engelsch Helden Fonds".
De naam op zich zelf is al zoo goed en zijn twee en
een half millioen gulden doen de rest 1
Uit de rente hiervan lot 120000 gulden 'sjaars zullen
giften goschonken worden aan wat Carnegie noemt „de
helden der beschaving", dat zijn mannen of vrouwen,
die verminkt worden of hun nabestaanden, indien
zij komen te overlijden bij pogingen om het leven
van anderen te redden in Engeland of Engelsche
wateren.
De woorden van Carnegie zelf, uit den brief, waarin
hij de bestemming van zijn gift aankondigt, zijn pak
kend van eenvoud.
Wij leven in een heldhaftigen tijd. Niet zelden worden
wij getroffen dooi' daden van heldenmoed, waarbij man
nen of vrouwen gewond worden of hun leven laten, bij
de pogingen hun medemenschen te redden; dezen zijn
de helden der beschaving. De valsche helden der bar-
baarschheid verminkten of doodden de hunnen.
En
„Ik heb reeds lang gevoeld, dat zulke ware heidenen
zij. die van hen afhankelijk zijn, bevrijd moesten wezen
van geldelijk zorgen als gevolg van hun heldhaftig
heid."
Is déze eenvoudige millioenen goochelaar niet de
ideale-geldschieter, die onze maatschappelijke tekorten
aanzuivert
Eigenlijk is de aanvang een soort pleidooi, voor de
nuttigheid en de voortreffelijkheid van de „Standard
Oil Company'" en voor de noodzakelijkheid van trusten
en syndikaten in het algemeen.
M ie derhalve belang stelt in de belangrijke petrolie-
np verheid zij met een gerust geweten de lezing van
Hockefellers memoires aanbevolen. Hij zal er dan onge
twijfeld ook wel andere wetenswaardigheden in vinden;
zoo de methoden om den handel in een artikel zóóver
uit te breiden als zijn onderneming deed, en over de
wjjze, waarop men bijvoorbeeld tot zelfs de Chineezen
petroleum leerde branden.
De voorop gestelde opdracht van Rockefeller's onder
neming was„Vier kan petroleum verkoopen, waar tot
dusver slechts één verkocht werd".
Welnu, afgaande op 'sheeren Rockefeller's millioenen
is hij daarbij niet onfortuinlijk gevaren.
Doch rechtvaardigt dit Memoires te gaan schrijven
(Hdbld.)
Verontschuldiging
Mijn zoon kan vandaag niet school komen, want
hij heeft zich voor het eerst geschoren.
Broedplaatsen der witte pest.
De prefekt van Parijs, Lépine, heeft aan de gezond
heidskommissie aldaar indertijd een onderzoek opge
dragen naar de huizen, die als in *t bijzonder door
tuberkulose kunnen geacht worden te zijn aangetast.
In het begin van 1907 is de kommissie met dien
arbeid begonnen en onderzocht in het afgeloopen jaar
336 huizen, over geheel Parijs verspreid en waar de
groote sterfte der bewoners de aandacht had getrokken.
Deze huizen werden in 18.472 woningen, bevattende
37.550 vertrekken, door 43.070 personen bewoond en
wel 12.596 woningen met 1 of 2 vertrekken, te zamen
17.661 vertrekken, bewoond door 23.959 personen d. L
gemiddeld 1.36 persoon per vertrek en 5876 woningen
j met 3 vertrekken en meer, te zamen 19.939 vertrekken.
liewoond door 19.111 personen, gemiddeld minder dan
1 persoon fier vertrek. Men kon niet zeggen dat de
I huizen overbevolkt waren en toch was de jaarlijksche
sterfte van 1 Januari 1894 af het dubbele van de ge
middelde sterfte en kwamen daaronder vele gevallen
van tuberkulose voor.
Het onderzoek bracht voorts aan het licht dat108
ijewoonde kamers van alle licht en luchlverversching
versloken waren en onbewoonbaar moesten worden
vèrklaard;
1514 bewoonde kamers zonder licht en luchtverver-
sching waren, die door verandering bewoonbaar kunnen
worden gemaakt;
5 portiersloges onbewoonbaar moesten worden ver-
67 kamers, waar het licht en de luehtverversching
onvoldoende zijn, onbewoonbaar moeten warden ver
klaard;
10 kamers, die dezelfde gebreken hebben; door ver
andering voor bewoning geschikt kunnen worden ge
maakt
29 kamers, wegens hun verval en slechten bouw
onbewoonbaar moesten verklaard worden;
21 huizen waar de binnenplaatsen te klein waren
om licht en lucht aan te voeren, onbewoonbaar moes
ten worden verklaard.
In 35 huizen werd daarenboven de lucht nog be-
Rockefeller's naam wordt bijna altijd gelijk genoemd dorven door 39 bedrijven alsopslagplaats van oude
lorren, wasseherij, strijkerij, ververij, stalling, bontwer-
kerij, konijnevellenbereiding enz.
Kortom de witte pest vindt in de huizen der arbei
dende bevolking een vruchtbaren voedingsbodem.
Zulk een resultaat was te verwachten, doch 't kan
moeilijk té dikwijls onder de algemeene aandacht wor
den gebracht dat verbetering der woningtoestanden voor
vele arbeiders een verlengen van het leven beteeként.
M. de R.!
Sta mij toe. eenige kantteekeningen en aanmerkingen
te maken op het ingezonden stuk van den heer G.
nFRijkes te Noordscharwoude, opgenomen in uw blad
liad Tn deze "„memoires" levensherinneringen te zullen van Zondag jl. en waarin deze zoo handig pastoor
vinden van iemand, die de kunst verstond, om, met Willenborg ter hulpe komt.
niets beginnend, zijn leven te eindigen als de rijkste Vooreerst dan wil ik zeggen, dat ik meende, dat het
man van de wereld, bedrogen uitkomt. ging tusschen dezen pastoor en mij; wat heeft de heer
mot dien van Carnegie. Het heeft wel eens wat van
een wedstrijd tusschen die twee, wie de wereld het
sterkst verbazen zal met zijn nullen-cijfers. Scherp ge
rekend bezit Rockefeller het grootste vermogen, doch
geeft Carnegie het meeste uit.
Juist nu er weer sprake is van een nieuwe uitgave
van den een, komt ook de ander met de zijne. Rocke- j
feller echter ditmaal niet met millioenen, doch met
memoires. Eigenlijk dus ook millioenen, want al worden I
ze niet genoemd, het is dan toch het wezenlijke onder
werp.
Gisteren is het boek, reeds eenigen tijd met belang-1
stelling tegemoet gezien, verschenen in vijf talen tegelijk.
Wij hebben het werk nog niet gelezen, doch vonden
er wel reeds een bespreking van, welke echter gewaag
de van een groote teleurstelling, omdat wie verwacht
Rijkes zich nu van onze polemiek aan te trekken
alles toch wat in de instellingen van de R.-K. Parochie
te N.-Sch. gebeurt, is toch wel bij den pastoor bekend'
Of ging hel soms op verzoek van hooger hand?
Dan vind ik heL een vreemde wijze van doen, een
redactie van een andere courant (in dit geval de Nieuwe
Langedijker uitgave J. H. Keizer) te verzoeken, mede
de ingezonden stukken op te nemen, die handelen over
een zaak, heelemaal buiten haar omgaande. Het vol
doen aan dit verzoek door de redactie van genoemd
blad is dunkt mij. een te ver gedreven neutraliteit.
De redactie van dit blad weet toch anders ook wel
mee te spreken over het optreden van pastoor Willen
borg (zie o. a een der brieven van Krelis, waarin van
den Xoordscharw ouder toren gesproken wordt, die de
rust kwam verstoren. Ik citeer uit het hoofd Ber.)
Ook moet ik opkomen tegen het gezegde van den
heer Rijkes. dat er m mijn vorig ingezonden stuk „op een
meer of minder sportenden en haatdragenden toon werd
rondgesprongen" (rondspringen op een toon. sic!) Voor
haatdragendheid is niet de minste reden, ik zou waar
lijk niet weten, waarom ik tegenover de Katholieken
haatdragend zou moeten zijn. In eerbiediging voor ieders
geloof, wensch ik voor niemand onder te doen. Dat
kunnen de Katholieken ons helaas niet nazeggen. Zij
zijn de uitverkorenen! De heer Rijkes herinnert zich
den tijd nog wel, waarin het Nedcrlandsche volk ge
splitst werd in paganisten en christenen. En al schijnt
die scherpe tegenstelling op 't oogenblik wat te ver
flauwen. in werkelijkheid beschouwen mensohen als de
heer Rijkes zich nog als de besten.
Wat dat spottende betreft, dal zal verschil van smaak
wezen. Wanneer men zich wat losser uitdrukt dan
anderen, die stijf-deftig doen, och, dan is dat nog geen
spot en wanneer het als zoodanig moest worden aan
gemerkt. dan zou het niet zijn met het heilige in uw
geloof, maar met de daden van hen, die dat geloof
belijden en het door hun daden tot een aanfluiting
maken!
Laten we nu de eigenlijke zaak wat nader bekijken.
Eerst schrijft de heer R., dat wat ik zei omtrent de
St. Jozefsvereeniging beslist onwaar is. Enkele
regels verder deelt hij ons mede. dat twee Zondagen
voor den bewusten boycot een onderafdeeling der St.
Jozefsvereeniging (de heer R. wil toch zeker wel toe
geven. dat een onderafd. van de St. Jozefsvereen. ook
tot die vereen, gerekend majr worden?) vergadering
hield, waarin door een der leden over de aan te nemen
houding gesproken werd; tusschen twee haakjes geeft
de heer R. toe dat er iets broeide, en ten slotte komt
hij met den dooddoener dat onmiddellijk geantwoord
werd: dat van vereenigingswege geen besluit kon wor
den genomen, dat dit ieder voor zich maar moest weten,
en zóó antwoordde de geestelijke adviseur, een bewijs
derhalve, dat hij zich hierin niet wilde mengen."
Hierbij wil ik tevens vastnagelen de bekentenis van
den heer R. dat de geestelijke adviseur volkomen op
de hoogte was van wat er broeide over den boycot,
terwijl pastoor Willenborg met klem van redenen heeft
verkondigd van den boycot niets te hebben geweten,
ja, er zelfs niet aan te hebben gedacht. Ik vraag alleen
maaris de verhouding tusschen den geestelijken adviseur
der St. Jozefsvereen. en pastoor Willenborg van dien
aard, dat de een raad geeft in dezen boycot, terwijl de
ander zelfs het bestaan niet kon vermoeden? Bij de
bewonderenswaardige organisatie in de Katholieke kerk
lijkt mij ditja ik zal maar zeggen zeer onwaar
schijnlijk.
Afgezien nog van den ongelukkigen stijl, waarin zijn
verdediging is gesteld, moet ik den heer Rijkes de
illusie ontnemen, als zou hij nu ieder lezer hebben
overtuigd en den haatdragenden berichtgever aan den
laslerpaal hebben vastgenageld. Neen, heer R., gij hadt
uwe verdediging aan waardiger pen moeten toevertrou
wen, of steviger argumenten hebben moeten gebruiken.
Zoo loopt de voosheid van uw redeneerinkje te veel in
de gaten! „Van vereenigingswege kan geen besluit wor
den genomen!" En toch slaagt de boycot zoo uitste
kend! Of nu ook iedere partij zegt: „de enkeling ver
mag niets, en in vereeniging ligt uwe kracht!" dat is
voor de Langedijker Katholieken niet geschreven. Daar
vermag de enkeling alles. O, heer Rijkes, voelt ge de
zwakheid van uw betoog niet? voelt ge niet, dat niemand
dat kan gelooven?!
En dan die verdediging van dat posten. De heer
Rijkes verstaat er uithet voortdurend op en neerloopen
door de gemeente. We gaan niet twisten over de vraag,
wat verstaat ge er onder. Maar ik verzoek den heer
R. en alle lezers zich een oogenblikje terug te denken
op de Noordscharwouder kennis op Zondag 6 Sept.
Daar drentelen ze door de straat, a 1 die Katholieken,
niet wetende waarheen hun schreden te wenden. Ja.
daar gaan ze, aarzelend, nadenkend of ze op straat
zullen blijven of naar huis gaan! O, ongelukkigen, zij
w-eten niet waaraan zich te houden (ingez. st van R.).
Tot plots, daar trekt er éen de stoute schoenen aan.
overschrijdt den drempel van den heer Stam en de
boycot is een voldongen feit. Er is éen schaap over
den dam! Ziet. ziet, vanaf het zuideind van Oudkarspel
komen ze aangesprongen, de andere schaapjes, blijde
een rustplaats en toevluchtsoord voor hun danslustige
zielen te hebben gevonden. Wat moet die heer R.
toch een geringen dunk hebben van de lezers van
zijn ingezonden stuk. Waarlijk, hij was niet de be
kwame pleitbezorger, evenmin als het de vorige maal
pastoor Willenborg was. Maar praat een kromme zaak
nu ook eens recht! Maar wat mij het meeste in deze
heele kwestie ergert, is het feit dat noch pastoor
Willenborg, noch de heer Rijkes éen enkel woord van
afkeuring hebben laten hooren tegen de lage handel
wijze van allen, die den boycot hebben toegepast. Ful-
mineeren tegen den correspondent die hunne laffe daad
wat meer wereldkundig heeft gemaakt dit doen ze.
Bij mij staat vast dat zij in hun binnenste goedkeuren,
wat door ons werd gebrandmerkt. Zoo lang ge niet
openlijk de gepleegde daad veroordeelt, zoolang blijf
ik bij die overtuiging en zoolang hebt gij u allen te
schamen, diep te schamen! Foei'.
De Berichtgever.
Oudeslnis.
Daartoe pier convocatiebiljet uitgenoodigd werd jl.
Maandagavond in het lokaal van den heer Joch. Kreij-
ger alhier, een vergadering gehouden, ter bespreking
van de mogelijkheid het dorp, alsmede den weg naar
de spoorweghalte, het bruggetje bij de Flap en den
draai bij den molen van den heer Van der Steen door
lantaarns .te verlichten. Bij donkere avonden is dit voor
het verkeer op die plaatsen zeer noodig. Het scheen,
dat er voor deze zaak nog al eenige belangstelling was,
tenminste 24 personen waren aanwezig. In beginsel
werd besloten om voor dit doel een renteloos voor
schot te verkrijgen, bestaande in aandeelen van 12.50
en zoo mogelijk hiervan ieder jaar eenige te laten
uitloten. Voor dit bedrag moet dan een en ander, zooals
lantaarns, palen en la mpen worden aangekocht. Door
de aanwezigen op de vergadering werd reeds toezegging
gedaan van 50 aandeelen, en 22 piersonen traden reeds
als lid der vereeniging toe. Ter bestrijding der onkosten
voor den aankoop van pietroleum, het aansteken en
schoonhouden der lampen, zal van ieder lid een maan-
delijksc.he contributie worden geheven. Wenschelijk is
het dus dat velen lid zullen worden, om zoodoende
de contributie zoo laag mogelijk te doen zijn. De
verdere regeling is opgedragen aan de heeren P. E. C.
Melchior, Joch. Kreijger, J. Fransz en C. Slikker Jnz.,
die allen als bestuursleden zijn gekozen.
Ondesluis.
Dinsdag 29 September was het vijfentwintig iaar ge
leden, dat de schoolbibliotheek alhier geopend werd.
Voor een bedrag van tien gulden, door de schoolkinderen
bijeengebracht, werd gebruik gemaakt van eene goed-
koope aanbieding van geschikte lectuur van Bolle,
daarbij werden door het onderwijzend personeel eenige
geschikte werkjes gevoegd uit eigen bibliotheek en zoo
werden op Zaterdag 29 September 1883 aan de leerlingen
der beide hoogste klassen voor het eerst boekjes ter
lezing verstrekt. Voor het lezen van elk boekje moest
een cent betaald worden en dit, vermeerderd met enkele
vrijwillige bijdragen van eenige belangstellenden, stelde
het hoofd der school in staat de bibliotheek te onder
houden en langzaam uit te breiden. Later stelde de
gemeente jaarlijks een bedrag daarvoor beschikbaar en
zoo is in die vijfentwintig jaren de verzameling aange
groeid van veertig tot ruim driehonderd en vijftig
deeltjes.
Hoe kunnen wij anders dan dankbaar
zijn voor de openhartige verklaring gelijk
de onderstaande, door personen uit onze
omgeving gegeTen voor ons welzijn?
Want dit woord uit Urk zal een hulp
zjjn voor velen onzer te Schagen.
De heer R Ooat, Scheepstimmerman
te Urk, meldt onsSedert geruimen tijd
heb ik geleden aan een vlijmende pgn
in de lendenen, gepaard met een ver
moeid gevoel, dat zich vooral 's morgens
bij het opstaan in hevige mate openbaarde.
Het scheen mij toe, dat mijn beenen
hun dieDst zouden weigeren. Ik had
veel last van benauwdheden en zweetin-
gen, die zonder aanleiding plotseling
opkwamen en daar ik veel hinder had
van hot zuur, had ik sedert laDg mijn
eetlust verloren. Wegens zwakte had ik
mijn werk geheel moeten neerleggen en
ik begon mij ernstig ongerust te maken
over mijne ziekte toen men mij aanraadde
Foster's Rugpijn Nieren Pillen eens to
probecren. Hoe groot waren mijn vreugde
en verwondering, toen ik reeds na vier
dagen een groote verlichting waar kon
nemen. Met den dag nam mijn beter chap
toe en thans weet ik niet, hoe ik het
heb, want ik kan niets meer van de
vroegere pijn bemerken. Ik gevoel mij
veel sterker en opgeruimder en zou wel
ieder nierlgder dit heilzame geneesmid
del willen aanbevelen
Ik ondergeteekende verklaar, dat het
bovenstaande waar is en machtig I bot
publiek te maken op elke wijze, die U
goeddunkt
Hebt gij ooit getwijfeld, dat Uw nieren
de oorzaak Uwer ziekte waren P Hebt
ge pgn in den rug, in het hoofd o in
de leden? Lijdt gij aan rheumatiek.
zwakte van het hart of waterzucht?
Is uw urine-loozing te weinig of te
veelvuldig, eu is uw water vermengd
met steen of bezinksel? Gevoelt gij U
immer vermoeid, terneergeslagen en
prikkelbaar? Denk er eens over na.
Verzeker U dat men U de echte
Foster's Rugpijn Nieren Pillen geeft, de
zelfde die de heer Oost gehad heeft.
Wij waarschuwen tegen namaak en ma-
hen koopers er op attent, dat op iedere doos
de handteekening van James Foeter voor
komt Ze zijn te Schagen verkrijgbaar bg
den heer J. Rotgans. Toezending ge
schiedt franco na ontvangst van post
wissel f 1-75 voor éen, of f 10.- voor
6 doozen.
Ter dokking beschikbaar
bij Jb. KEPPEL, Achterweg, Anna
Paulowna
Te koop:
Een zoo goed als nieuwe
Te bevragen onder lett D aan het
bureau van dit blad
door de
Rederijkerskamer .ONDERNEMING"
in het lokaal van den heer W. 8WART-
HOF.
Op te voeren;
5?
drama in drie bedrijven
door W. G. VAN NOUHUIJS.
II.
te koop, bij J HOOGVOR8T
Kolk, bij Anrtswoud Ook bij een of
twee tegelijk te koop
-
Er biedt zich aan:
Adres: A. ARI8-Koning, Stoom weg,
Anna Paulowna.
HET
ot
Oorspronkelijk blijspel in één bedrijf
door J. BROEKHOFF Bzn.
Entrée 50 cent. Aanvang 7 uur.
Plaatsbespreking 10 Gents extra aan
het lokaal, bij de bepreking te voldoen.
0
AANGIFTEN tot deelneming aan
een vanwege de Schager Winkeliers-
Vereeniging in de a s Wintermaanden
te houden
worden ingewacht bij het Bestuur tot
10 October as, terwijl inlichtingen
daaromtrent gaarne verstrekt worden.
Het Bestuur der 8 W. V
P, RAkT Dz., Voorz.
C. ROGGEVEEN Cz le Secr
belast zich met het bezorgen van Hy
potheken en Credieten, verstrekt Voor
schotten op billijke conditiën. Beveelt
zich aan tot het sluiten van alle moge
lijke verzekeringen op ieder gebied.
Plaatsing gezocht voor eenig KAPI
TAAL, op le Hypotheek, tegen zeer
aannemelijke voorwaarden.
Gegadigden schrijven onder No. 17,
Bureau van dit Blad.
Ch. H. Th. Schmalz,
uit de bekende magazijnen der Firma
Prima afwerking en elegante coupe
- in alle optiohten gegarandeerd. -
Prijzen in verhouding tot de kwa-
- liteit beslist BILLIJK. -
Aanbevelend,
