52e Jaargang. No. 4404. Donderdag 15 Oct. HM>8. TWEEDE BLAD. SaïsuKSr1v™ kol<"°- *~^i2SSd'tjaj-a srj" dus- £d eT^srt sirsjKrjufs ar ars? Irlr'hii si bSLérffS Binnenlandscb Nieuws. II van van die Koninklijke goedkeuring zal aanvragen en het be- noodigd kapitaal hoopt te verkrijgen, door het plaat sen van renlelooze aandeelen van t 5,—. Zij siellen zieh ten d»rel, het ulaü gratis te verspreiden en iueenen daarvoor noodig ie hebben f 25tX), zoodat minstens 500 aandeelen dienen genoimen te worden. In het bezit van één persoon mogen met meer dan 10 aandeelen zijn. Deze bepaling is echter niet van toepassing op Kerkelijke lichamen. Aldus wordt be sloten. biaande de vergadering worden reeds door eenige personen 40 aandeelen genomen. L)e heer .Mienes, al gevaardigde van de Keravoogdij te Aariswoud, zegi nog geen manuaal hiertoe te hennen. L)e leden van hei toorloopig Comité zeggen reeds toezegging out tangen le hebben bij het toi stand komen uer zaak. Aan de vergadering van aandeelhouders, die bijeen geroepen zuilen woruen, zoodra het waarborgkapitaal olteekend is, zal overgelaten worden deliniliei te be slissen over de wijze van uitgave, keuze van den uit gever, enz. Aan het slot der vergadering, wekt de Voorzitter de aanwezigen op, krachtig te wnlen medewerken lot hel de vergadering, bijeengeroepen door liet Comité plaatsen vap aandeelen in ieders omgeving, en spreekt voorbereiding lot oprichting van een Vrijzinnig j nij een woord van dank uil voor de gastvrije onl- OFFICIEEL VERSLAG Godsdienstig Weekblad, gehouden in de Ned. Herv. 1 vangst dooi- de Kerkvoogdij van Schagen k r»rL' lh ^i>hhnon rvn Q kni» 1 KiV J.>. I 1* Kerk le Schagen, op Donderdag 8 October 1908, des morgens 11 uur. Namens hel voorloopig comité, bestaande uit de heeren l)s. Herman van Schagen. Ds. Van Imon van Rarsiugerliorn, Ds. Sinninghc Damsté van Dirkshorn. wordt bij monde van Ds. Herman, die welwillend het voorzitterschap op zich neemt, de vergadering geopend met een woord van welkom. Hierna vraagt hij allereerst de aandacht der aanwe zigen voor hetgeen de Scheurkalender heden, 8 Octo ber, le zeggen heeft naar aanleiding van het N. T. woord: ..Betoon u zeil' in alles een voor beeld." „Wees voor allen, die mei u in aanraking komen een voorbeeld van een matig en eerbaar leven. Onderhouden wij door ootmoedig schuldbesef, door krachtig geloofsvertrouwen, door geduldig ons kruis te dragen, in huis en hart de stemming der aanbidding. ,,/oek de grootheid niet in de uiterlijke praal, maar m de innerlijke degelijkheid. Schaam u nooit er over, dat gij een eenvoudig mens oh zijt: want onze waarde wordt niet bepaald door de nederige plaats, die wij innemen, maar door de trouwe plichtsbetrachting, waar mee wij doen wat onze hand vindt om te doen." Vervolgens spreekt hij den wenscli uit, dat door ern stige en eendrachtige samenwerking het doel, waartoe men liier bijeen is gekomen, moge bereikt worden. De secretaris, Ds. Van Loon, constateert de aan wezigheid van 15 Hervormde en Doopsgezinde predi kanten, 15 afgevaardigden van Kerkeraden, 5 afgevaar digden van Kerkvoogdijen en 1 belangstellende. De voorzitter begint met op te merken, dat de jiers niet is toegelaten en dat van ieder der aanwezigen verwacht wordt, dat aan niemand buiten deze verga dering verslag, hoegenaamd dan ook, wordt gedaan, ojxlpt door een officieel verslag van de zijde van het comité, onjuiste voorstellingen zullen worden voor- Jsomen. Thans op de zaak ingaande, zet de voorzitter hel doel van deze bijeenkomst uiteen. Deze bedoeling, zegt spreker, is duidelijk neergelegd in de circulaire, u toe gezonden d.d. 25 September 1908. In dc vergadering van predikanten, Donderdag 2-1 'September in de consistorie der Herv. Kerk le Scha gen gehouden, hebben eenige predikanten besloten een nieuw blad op te richten een weekblad en wel naar aanleiding van de houding der „Schager Cou rant". Welke houding? lé. volgens de schriftelijke 'getuigenis van een der predikanten, reeds meerdere jaren in den dienst der kerk werkzaam, is de houding der Schager Courant niet altijd bevorderlijk geweest voor het kerkelijk gods dienstig leven 2e. het niet opnemen der predikbeurten in het num- -trfc.-r van Woensdag 23 September 1908, waaruit de urtfw-ezige predikanten opmaakten, (hetgeen evenwel latei' niet bleek) dat voortaan de preekbeurten zouden worden geweigerd daar hel wel teekenend leek, dat juist in dezen tijd van actie, de gewone preekbeur ten niet waren opgenomen waar een vergeten of een verschoonbare nalatigheid, o n m o g e I ij k werd geacht, (om welke redenen deze predikbeurten Zater- dac daaropvolgend wel weiden vermeld in liet blad, voren dringen. De Verslaggever, E. K. GROENE VELD Az. Namens het Voorloopig Comité, D. F. J. HERMAN, \oorzilter. J. \V. E. VAN LOON. Secretaris. SINNINGHE DA.MSTé. Opdat het doel dei- vergadering van Donderdag 8 Octoner, zoo spoedig mogenjk worde bereikt, verzoekt net voorloopig Comité dringend, zoowel Kerkera den, Kerkbesturen, als particulieren, het hunne er toe bij te dragen, om een zoo groot mogelijk getal aan deelen te plaatsen. Hel voorloopig Comité stelt zich volgaarne beschikbaar, berichten, dienaangaande, in ont vangst te nemen. .Moge spoedig het aantal 500 zijn volteekend en het kan, als ieder van het groot belang der zaak overtuigd, doel wat in zijn vermogen is. Namens het Voorloopig Comité, D. F. J. HERMAN, Voorzitter. J. W. E. VAN LOON, Secretaris. SINNINGHE DAiMS'l'é. Schagen, 9 October 1908. Bovenstaande circulaire, die ons werd toegezonden, werd door ons met groole belangstelling gelezen en lei-wille onzer lezers geven we aan dat epistel een plaats in ons blad. e willen dadelijk ronduit erkennen, dat we na de lezing van dit othcieel verslag een oogenblik niet wisten, hoe we hel hadden. We waren verbaasd over zooveel naïeve brutaliteit, we vroegen onszelf af, hoe is het Locli ïhogelijk, dal een man als Ds. Herman, die begint met zelf als eisch te stellen: betoon u zeil' in ALLL8 een voorbeeld, er zoo weinig naar slreefl, om die mooie woorden door mooie daden te doen volgen. In deze heele beweging, maai- vooral in het ope ningswoord in dit verslag toont Ds. Herman zoo schreeuwend duidelijk, dat het bij hem is: luister naar mijn woorden, maar let niet op mijn daden. Treedt zoo scherp naar voren dat de predikant i n de kerk een heel ander mensch is, dan de predikant daar buiten, en zoodoende op allerlei wijzen datgene wat tnen ons als heilig en hoog wil doen eeren, zelf lot een aanfluiting en bespotting maakt. Na het lezen van zulk een verslag als dit, is, neen moet men verontwaardigd zijn over de schennis en verkrachting van waarheid en recht, die hier bedreven wordt onder het mom van vroomheid, door een muil, die is aangewezen om de waarheid en niets dan de waarheid te dienen en die nota-bene durft zeggen die waarheid Lief te hebben bovenal en belooft voor nie mand en niets te zullen bukken dan voor het Geweten. Waarachtig, ondanks de indrukwekkende houding, die men zich geeft, ondanks liet zich plaatsen op een ver heven zedelijk voetstuk, wat maakt de man een poover figuur, hoe slecht dient hij de heilige zaak waarvoor hij zegt alles feil te hebben. Laat ons het verslag eens nagaan en vanzelf zullen de bewijzen voor ons beweren hierboven, zicli naar is niet te zeggen); 3e. het publieeeren van verzen (de grofste rijmelarij) op instellingen van gezag, zoowel op godsdienstig als Staatkundig gebied, welke allerminst bedoelen, dat ge zag hoog te houden aldus speculeerend op den wansmaak van het publiek „Wat mij zelf betreft, zoo gaat spreker voort, wensch ik. uitdrukkelijk te verklaren, dat geen persoonlijke veete (welke bij mijn weten niel bestond voor liet publieeeren van het bewuste vers over de kerk) mij tot bepaalde actie drong tegen de houding der Scha ger Courant, maar zuiver het gevoel van le m oe- l e n protesteeren met op zij zetten van mijn persoon, V. hef belang der kerk en de eer der predi kanten. .Met kwam in ij voor, gewetenloos en onfal- soe hl ijk te handelen, indien ik niet deed. wat ik gedaai A heb d. i. bedanken als abonné helpen i cvordi Aren van uitgave van een nieuw blad. waar over ree 'D meermalen gesproken was, door predikanten van den 'i 'tg Zijpe reeds ge ruimen tijd vóór 13 S e p I c m L llJ08 en alreeds een poging in 'I werk was iVsleld. Het staal u vnJ irMne houding goed of af le keuren - doch ik h 'b°p. daf ge mij zult willen gelooven. ais ik openlijk' erken, niet te* hebben gehandeld uit wraakzucht ma U' eenvoudig omdat ik naar mijn ge- door uc Kers m i liet I ijzonder o, godsdienstig en zedelijk en wei in een org *ih. dit vrijheid liefheeft bovenaf, en slechts bukken kaï en *vnl v«°r het Geweten.' De voorzitter vervol;, 3 na deze uiteenzetting, dat in :1e vorige vergadering ri *<ls beginsel is besloten tol oprichting van een Predi kbeurlenblad voor West-Fries land, aanvankelijk gevend de predikbeurten, een hoofd- u tikel en de voornaamst. gebeurtenissen in de ge meenten. Het voorloopig co hiité wenscht thans voor le stellen ei* eene uitbreiding a 'e geven in den vorm van een weekblad en tevens den naam te veranderen in: „Vrijheid en Geweten", wiwekblad voor est-Fries- >n. een hoofdartikel, be- 13 Wlvekblad voor West-Fries land; inhoudende: Preekbeurtc 'O, een hoofdartikel, be- lnnmiike gebeurtenissen in plaat vhjke gemeenten, feuil- De Voorzitter opent hierover i nai» u*. Ds. Haars van Nieuwe Niedorp Ds. Zuithoffvan Aartswoud, zijn vóór de uitbreiding Ds Van Meurs van Oudkampei wenscht eerst uitgemaakt te zien, of men is vóór oprichting van een blad. Ds. De Boer van Callantsoog vraagt of het zat woro'en een Kerkelijk blad. Ds. Van Meurs vindt, dat het alleen moest hee- ten: „Weekblad voor West-Friesland". Ds Bangavan Broek, meent ook het woord „Vrijheid" niet veel zegt Men vindt ook de „Vrije Westfries". Ds. Schernierhorn van Nieuwe Niedorp zegt in de circulaire le betreuren de woorden „naar aanleiding van de houding der Schager Courant, hebben eenige predikanten besloten". Hij wil vooral geen aclie voe ten tegen de „Schager Courant". Ons blad moet door zijn degelijken inhoud voor zichzelf spreken Hij brengt dit in net midden, opdat dit door allen volkomen be grepen wordt. Ook anderen spreken in dezen geest. Nadat de Voorzitter nogmaals verzekerd heeft.dat dil ook de bedoeling is van het Voorloopig Comité, wordt de discussie gesloten. Hel voorstel van Ds. Meurs. tot verandering van naam vindt slechts instermning bij de minderheid, de tiaain „Vrijheid en Geweten", weekblad voor West- Friesland, blijft dus gehandhaafd. Daarna wordt het voorstel tot uitbreiding met algemeene stemmen aan genomen. Het Voorloopig Comité stelt thans aan de orde, om heden op te richten eene Naamlooze Vennootschap, Na een inleiding van Ds. Herman, die we maar verder zullen laten rusten, komt deze dominé tol de mededeeling, dat het Predikbeurtenblad zal worden op gericht naar aanleiding van de houding der Schager Courant. Welke houding? vraagt hij verder. En nu waarde lezers, zal dan de uitleg volgen, zult u met ons eens kunnen hooren wat de redactie der Schager Courant heeft misdreven; nu zullen we dan eens vernemen, waarom aan den redacteur der Scha ger Courant alle achting moet worden ontzegd (be weren van Ds. Van Loon van Barsingerhorn), nu zal dan worden aangetoond waarom dc Schager Courant is geworden een blad dat in geen fatsoenlijk huisgezin meer past; nu zal dan eens worden gezegd, waarom elke lezer die de Schager Courant nu nog leest han delt ourntsoeiilijk en gewetenloos (beweren van Ds. lierman van Schagen). Welnu, leesl le. Volgens de schriftelijke getuigenis van een der predikanten, reeds meerde re jaren in den dienst der kerk werkzaa m, is de houding de r Sch ager Courant niet alt ij d bevorderlijk geweest voor het ker kelijk godsdienstig leven. Dat is de eerste, dus volgens de gewone logica dc hoofdbeschuldiging. Een beschuldiging ingebracht door iemand, wiens uaam niet wordt genoemd, ja nog gekker, de feiten waarop deze beschuldiging rust, laat men zelfs maar achterwege. Voelt men niet het onchristelijke, liet onhoudbare van zulk een opireden? Stel eens de mogelijkheid, dat een rechter tol Ds. Herman zou zeggenje bent schuldig aan diefstal, want ik heb een brief ontvangen, waarin iemand mij schrijft, dat je hebt gestolen en daarom veroordeel ik je tol 10 jaar gevangenisstraf. Zou dan onze predikant niet verontwaardigd uitroepenmaar mijn heer de rechter, wie beschuldigt mij en wat is hel feit, dat men mij maar zoo durft aanwrijven?! En zou dan niet een elk met hem roepen om recht en rechtvaardigheid Welnu zoo is het ook hier. Beschuldigd naam loos; zonder het aangeven van het misdrevene, wordt de redactie der Schager Coürant door de rechtbank der predikanten, onder voorzitterschap van Ds. Her man veroordeeld, op een even absurde manier als de bovengeschetste rechter het zoa hebben gedaan. Ds. Herman heeft zelf gezegd: Betoon u zeil' in Al.l.KS een voorbeeld, en waar hij dus meent gerechtigd te zijn op te treden als rechter over zijn evenmenseh, in dit geval den redacteur der Schager Courant, daar mag toch worden geëischt, dat hij zich betoont een rechter te zijn. die aan den kleinsten eisch van rechtvaardigheid die gesteld mag worden, voldoet. Nergens ter wereld zal men een rechtbank kunnen vinden die op een beschuldiging als deze, een be klaagde zou veroordeelen. Hebben we' dus te veel gezegd, ten opzichte van dit punt, toen we beweerden dat het wasluister naar mijn woorden, maar let niet op mijn daden? De volgende beschuldiging 2e. Het niet opnemen der predikbeur ten in het nummer van Woensdag 23 Sep tember 1908, waaruit de aanwezige pre dikanten opmaakten (heHgeen evenwel later niet bleek) dat voortaan de predik beurten zouden worden geweigerd daar het wel teekenend leek. dat juist in dezen tijd van actie, de gewone preek beurten niet waren opgenomen, waar een vergeten of een verschoonbare nalatig heid, onmogelijk werd geacht, (om welke redenen deze predikbeurten Zaterdag daaropvolgend wel werden vermeld in het blad, is niet te zeggen). Over deze beschuldiging moesten we toch lachen, Mat een gewichtige gebeurtenis! wat een misdaad! wat een slechte handeling! de redacteur der Schager Cou lant laat zoo maar de predikbeurtenlijst weg' Wel foei, dat is hemeltergend, dat moet worden gestraft! Ho even, heer predikant! Ho even! Ds. Herman! Betoon u zelf in alles een voorbeeld! Bezit uw ziel in lijdzaamheid! Overhaast u niet, doe eerst onder zoek, vraag eerst even wat de oorzaak is van dit ver schrikkelijke feit. .Maar neen, dat gebuurt niet, zonder onderzoek aan de 8aig met dien brutalen redacteur. Ja maar, dat laat die redacteur zich zoo maór niet welgevallen. Die is geen voorbeeld van lankmoedigheid, geduld en onderworpenheid. Daarom zullen we even hen loop der zaken aangeven en feiten noemen, ziet u lieer dominé, feiten, waarmee de beschuldiging, zoo hel er nog eene kon worden genoemd, te niet wordt gedaan. Luister dan maar eensDinsdag 22 September, 's inuhkigs half 3 uur, is er raadsvergadering te Nieuwe (Niedorp, waar de heer Koelemeij voor ons blad ver slag opnam. Deze kreeg volgens zijn beweren, dien avond de koorts en was dus niel in staat zijn verslag ie maken. Den volgenden morgen moest dat nog ge schieden en zoodoende kwam op Woensdagmorgefi dat v ei slag zeer laat op de drukkerij. En nu zal elke uit gever Kunnen verklaren, dat een laat-koinend, niet zii.tsk!LWhS.dUSi ,OCV no°dzake1 ijk, dat wat maar eenigs- .iiis lot het volgende nummer kon worden verschoven zouden n?»!", 8f Werd' en behalve advertenties (wé zouden namen kunnen noemen) en verschillende andere bijdragen, moest ook de predikbeurtenlijst wegblijven lijke daad38' rCdeU van dL'ze verschrikkc- Bovendien willen we nog zeggen, dat ons Wui een acht tegen de Schager nog niets bekend was op dat oogenblik. Den volgenden dag, op Donderdag 24 Set>- teiulier hoorden we op de markt loopend, dat de pre dikanten een vergadering hadden over de oprichting v»m een predikbeurtenblad en wel naar aanleiding van de houding der Schager Courant. Dat er dus actie was, is waar, maar niet bekend aan de redactie der m T en kon dat dus 8een ''«icn zijn om Ic pi tdikbeuj ten met te plaatsen. Den volgenden dag is een der heeren predikanten, die niet meedoet aan deze beweging legen ons blad, ons komen vragen naar l -weglatcn deJ" Predikbeurtenlijst, en het J8011 van te veel kopie als de oor- aiuJv daarvan opgegeven. over?^ bÜJft n" QOg vaJ1 deze lweede besehuldiging bedJ^f" ±rrhe;de,n ?\di' alles' VM>r misdaad bedreef onze redactie toch met het eenmaal weglaten dei' lijst, waar deze redactie een groot aantal malen vu.schillende predikanten heeft moeten vragen om de toezending der opgaven voor de predikbeurtenlijst die nota-bene nog gratis wordt geplaatst. Is Ds. Herman iiuiun 6ni hoevele malen hem door ons is gevraagd w-orden om zijn opgaven en dat wij zijn preek- pred kant" z,Vt. 'uk"traak moesten opnemen, omdat deze ticüoostcn ,tn r de mmste moeite scheen te willen geu oosten, dat zijn lidmaten te weten kwamen wan- neer er in onze kerk dienst was? Kwamen w'm nii hf'k .be'??n U iu alles ee11 voorbeeld; zeker, Rouwe e tni a111".8' Ja: d(X'n wal hand vh. om e doen! Moole woorden, maar... de daden Ds. Hermande daden! weerden011 'C VCel ,oen we hierboven be- op mijn dEri? naar m'Jn W0°rdeU' tnaar let niet De volgende beschuldiging is: 3e. Het publieeeren van verzen (de grof ste rijmelarij) op instellingen vangfzaa zoowel op godsdienstig als staatkundig gebied, welke allerminst bedoelen dal gezag hoog te houden - aldus speelt leu rend op den wansmaak van het publiek. (>Je J£nrtU te veel geverg<^ dat we Ds. Herman op 1 eeiLS vragen, voorbeelden te noemen en ijr! wijzen een vers waarin het kerkelijk of laakt en gegispt. nieWe-verdedigeo wijze wordt ge- «em zonde laken en gispen is toch zeker f zonde? Want waar de heer Herman een blad zal oprichten, dat de vrijheid liefheeft boven al u> slechts bukken kun en wil voor het Geweten, daar zal het toch zeker niet veroordeeld daf,U!rn W?rden m,.de redactie der Schager Courant d'e w.'Jf°P dingen, die met de vrijheid en het gtW6i.cn niet zijn overeen te brengen aaS'l'T' tml er 'och ^ar ai,een op aan, dat de waarheid wordt gediend En rif dal nu plaats heeft op een wijze, die niet geheel vol doet aan een gekuischten smaak, dat geeft nog niet het recht te spreken dat de eer der kerk wordt aa uerand e het gezag wordt ondermijnd. g n Het moge dan zijn in de grofste rijmelarij of in zaalf11^^ hjn-gepolijste preek van Ds. Herman,' hoofd- zaak is, dat wat gezegd wordt de waarheid dient. iii.V °'n aau 'ooiien, te bewijzen, dat door oas mets is geschreven, dat onverdedigbaar was hebben w" y"'m UllCnrle »ïigmgen gedaan om tegenover miz^, besehuldager Ds. Herman te worden glplaatst C Bhix^tHRz^h,^ dCr kerkv°ogdij alhier, den heer 1-. Dijpost Rz., hebben we persoonlijk gevraagd toece- Dm hLd dThL^?: T Ve,'gadering va" kerkvoogden, tegenover zijn dominé kuimen verde^gmi I w»d| genoemd „p den J jcschi.ldigmg op beschuldiging, maar de bewiizen Ds beü efc Cn 0pdat het «wde Pad eer worde terechtbrengen van wat verloren was" den die opborrelden uit zijn ziel tn woor- geweest christelijker deze houding zou zijn worden ge„«,„d. ^ld zijn wraakzucht tegenover P. Trapman heeft laten mee- sleepen, blindelings heeft aangegrepen een gelegenheid, die zich aanbood om dien lastigen baas zich van den hals te schuiven. Want Ds. Herman weet, dat het onwaar is, waar hij spreekt, dat hij niet weet, dat er vijandschap be stond tusschen hem en mij. Verschillende malen reeds zijn we staags geweest en hebben wij hem onomwonden gezegd, wat wij van zijn handelingen dachten. En dat ons dit zeer euvel werd geduid, toonde ons zijn hou ding. Moeten we herinneren aan onzen strijd over hel van katholiek protestant worden van den tateren orga nist; moeten we herinneren aan onze beoordeeling van de handeling van Ds. Herman ten opzichte van het niet aannemen zijner catechisanten; moeten we her inneren aan het opstuivend-boosworden van onzen predikant ter gelegenheid van het concert van het koor van Averkamp? Het opnoemen van deze feiten zal voldoende zijn om het geheugen van onzen dominé op te frisschen en duidelijk te maken voor een eik, dat het optreden van Ds. Herman tegenover ons niet zijn oorzaak vindt in een prineipieele kwestie, maar in een zoeken van een persoon. Die persoon, de redacteur der Schager, heeft een loopje met Ds. Herman genomen, door in een vers van Jaap een modernen dominé te laten dansen op de muziek der Polakken. Zeker, daar had Jaap het oog op onzen dominé. Maar waar onze predi kant blijkbaar in het organiseeren van een bal op Zondag geen zonde zag. ja zelf degeen is geweest, die dit bal heeft genoemd het punt van attractie van het feest, gevend de beste zekerheid dat het feest finan- ticel zou slagen, daar is toch zeker het meedeelen van die dans lustigheid geen zonde te noemen. Want éen ding is waar, was het releveeren van deze dans- lustigheid van dominé door onze courant een zonde in het oog van Ds. Herman, hoeveel te meer zal dan hetgeen dominé zelf te dien opzichte deed, een zonde mogen worden genoemd. Dominé was boos, kwaad, niet omdat de kerk werd aangetast, liet gezag werd ondermijnd, maar omdat hij persoonlijk op de teenen werd getrapt. Waarom dat niet ruiterlijk erkend, waarom onder tal van groote woorden en mooie* zinnen dat feit trachten te be graven? De eigen collega's immers van Ds. Herman, die toch wel niet minder zullen voelen voor kerk en staat, treden niet als veroordeelaars op. Ds. ScJiermerhorn heeft, hoe zachtkens het officieel verslag het ook aan geeft, het optreden tegen de Schager Courant veroor deeld, en ook anderen spraken in dien geest. Jammer is, waar de verslaggever van het officiëele verslag het geen door Ds. Herman tegen de Schager werd aan gevoerd breed uitmeet, ook aan het tegen daarvan niet voldoende recht heeft laten wedervaren en een even redige plaatsruimte daaraan heeft afgestaan. Ook dezen verslaggever stellen weniet als voorbeeld voor an deren Men begrijpe ons goed, het is niet tegen de oprich ting van een predikbeurtenblad dat we ;tgeeren, maar wei tegen de wijze waarop men dat doel tracht te bereiken. Aan het verbinden van den naam der Scha ger Courant aan deze beweging en het bezwadderen van dien naam, daartegen protesteeren we met kracht. Ds. Hei-man begon zijn inleiding met een wroord van een scheurkalender (wij dachten dat een dominé een bijbel had) en hij heeft daaraan veel verheffende woorden verbonden, maar ook wij hebben een scheur kalender en op denzelfden 8sten October gaf deze het volgende lezenswaardige VerLichteh zal, die licht in zich draagt, niet die er van spreekt; be schaven zal, die beschaving heeft, nietdiehet woordno emt. Liefdebren- gen zat alleen, wie liefde is. Welnu dit geven wij op onze beurt Ds. Herman ter overdenking en verder: dominé, neem uw bijbet en lees daarin, opdat eens wat duidelijker tot uw ziel moge doordringen wat het ambt, dat u zegt uit roe ping te hebben gekozen, van u eischt: dat is betoon tl in alle» een voorbeeld. P. TRAPMAN, Red. Sch. Grt. Voorzichtig met brongas. Hauwert. Het ongeluk, dat den heer B. alhier dezer dagen ia overkomen, geeft ons aanleiding om ieder, die dagelijka met brongas omgaat, tot eenige voorzichtig heid te manen. Het gebeurt vaak, dat er Iets hapert aan de werking van den gaasproeier en het is dan noodzakelijk, dat het gasketeltje, dat over dien sproeier is geplaatst, moet verwijderd worden. Heeft men den sproeier vervolgens nagezien en het keteltje door uitbranden van het schuim bevrijd, dan wordt dit weder over den sproeier geplaatst. Is dit geschied dan vult zich het keteltje, dat eerst natuurlijk geheel met lucht is gevuld, allengs met een mengsel van lucht en gas. Zulk een mengsel is steeds ontplofbaar, indien het met vuur in aanraking komt. De hevigheid der ontploffing is natuurlijk afhankelijk van de samenstelling. Een mengsel van 1 volume brongas en 10 vol. lucht levert knalgas, dat bij de ontploffing volledig verbrandt en in zijne werking zeer heftig is. Terwijl nu de heer B. nadat het keteltje was ge plaatst, het schuim daar rondom met een lucifer in brand stak, sloeg de vlam naar binnen in den ketel en nu ontplofte het gasmengsel zoo hevig, dat de ketel verscheidene meters omhoog ging en met den rand den heer B. het aangezicht verwondde, zoo dat de neus geheel verbrijzeld werd. Gelukkig was Dr. Van den Berg van Midwoud spoedig ter plaatse om de wonden te zuiveren, naaien en verbinden. Dit alles is met succes geschied, want de heer B. heeft tot dusver van wondkoorts noch pijn geleden. Het ongeval is dus nog boven verwachting goed afge- loopen, want de wond had zeer wet doodelijk kunnen zijn. Moge het echter tot leering strekken I Sommigen meenen, dat brongas lang zoo gevaarlijk niqt is, als steenkoolgas. Dat het evenzeer aanleiding j kan geven tot ontploffingen, willen zij maar niet ge looven. Er zijn er, die de gaskranen zonder vrees open- zetten, om het overvloedige gas te doen ontsnappen. En nu is het wel waar, dat brongas niet vergiftig is, zooats steenkolengas en er dus geen verstikking of [bedwelming door wordt veroorzaakt, toch zou het kunnen gebeuren, dat in een vertrek waar het gas zich met de lucht heeft vermengd een hevige ontploffing zou kunnen ontstaan. Dat dit niet vaker gebeurt, mag men zeker hieruit verklaren, dat bet brongas zoo licht is en dus gemakke lijker ontsnapt, dan steenkolengas. Maar is het vertrek wat klein en goed gesloten, dan moet eene ontploffing volgen, hetgeen trouwens ook al eens is geschied. Ook willen wij er op wijzen, dat honderden gasvlam men sterk de lucht verontreinigen en dus voor de ademhaling ongeschikt maken. Men klaagt er vaak over, dat het gas zoo slecht brandt, omdat men nalaat voor eenige ventilatie te zorgen. Niet slechts de gas vlam, maar ook zij, die in zulk een atmospheer verblij ven, krijgen dan behoefte aan de noodige zuurstof. Nog veel erger wordt het, wanneer men bovendien eene gaskachel in het vertrek brandt, waaraan geen afvoerkanalen zijn verbonden. Zulk eene ruimte wordt voor de ademhaling geheel en al ongeschikt. Men krijgt er eene opeenhooping van koolzuurgassen, waterdamp en gebrek aan zuurstof, zoo dat de ademhaling wordt belemmerd en de bloedzuivering onvoldoende plaats STÜpt Laat ieder toch begrijpen, dat in zuivere lucht alleen een gezond en krachtig leven mogelijk is. (Enkh. CL)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1908 | | pagina 5