52e Jaargang. No. 4404.
Donderdag 15 Oct. HM>8.
TWEEDE BLAD.
SaïsuKSr1v™ kol<"°-
*~^i2SSd'tjaj-a srj" dus-
£d eT^srt sirsjKrjufs
ar ars?
Irlr'hii si bSLérffS
Binnenlandscb Nieuws.
II
van
van
die Koninklijke goedkeuring zal aanvragen en het be-
noodigd kapitaal hoopt te verkrijgen, door het plaat
sen van renlelooze aandeelen van t 5,—. Zij siellen
zieh ten d»rel, het ulaü gratis te verspreiden en
iueenen daarvoor noodig ie hebben f 25tX), zoodat
minstens 500 aandeelen dienen genoimen te worden.
In het bezit van één persoon mogen met meer dan
10 aandeelen zijn. Deze bepaling is echter niet van
toepassing op Kerkelijke lichamen. Aldus wordt be
sloten.
biaande de vergadering worden reeds door eenige
personen 40 aandeelen genomen. L)e heer .Mienes, al
gevaardigde van de Keravoogdij te Aariswoud, zegi nog
geen manuaal hiertoe te hennen. L)e leden van hei
toorloopig Comité zeggen reeds toezegging out tangen
le hebben bij het toi stand komen uer zaak.
Aan de vergadering van aandeelhouders, die bijeen
geroepen zuilen woruen, zoodra het waarborgkapitaal
olteekend is, zal overgelaten worden deliniliei te be
slissen over de wijze van uitgave, keuze van den uit
gever, enz.
Aan het slot der vergadering, wekt de Voorzitter de
aanwezigen op, krachtig te wnlen medewerken lot hel
de vergadering, bijeengeroepen door liet Comité plaatsen vap aandeelen in ieders omgeving, en spreekt
voorbereiding lot oprichting van een Vrijzinnig j nij een woord van dank uil voor de gastvrije onl-
OFFICIEEL VERSLAG
Godsdienstig Weekblad, gehouden in de Ned. Herv. 1 vangst dooi- de Kerkvoogdij van Schagen
k r»rL' lh ^i>hhnon rvn Q kni» 1 KiV J.>. I 1*
Kerk le Schagen, op Donderdag 8 October 1908, des
morgens 11 uur.
Namens hel voorloopig comité, bestaande uit de
heeren l)s. Herman van Schagen. Ds. Van Imon van
Rarsiugerliorn, Ds. Sinninghc Damsté van Dirkshorn.
wordt bij monde van Ds. Herman, die welwillend het
voorzitterschap op zich neemt, de vergadering geopend
met een woord van welkom.
Hierna vraagt hij allereerst de aandacht der aanwe
zigen voor hetgeen de Scheurkalender heden, 8 Octo
ber, le zeggen heeft naar aanleiding van het N. T.
woord: ..Betoon u zeil' in alles een voor
beeld."
„Wees voor allen, die mei u in aanraking komen
een voorbeeld van een matig en eerbaar leven.
Onderhouden wij door ootmoedig schuldbesef, door
krachtig geloofsvertrouwen, door geduldig ons kruis te
dragen, in huis en hart de stemming der aanbidding.
,,/oek de grootheid niet in de uiterlijke praal, maar
m de innerlijke degelijkheid. Schaam u nooit er over,
dat gij een eenvoudig mens oh zijt: want onze waarde
wordt niet bepaald door de nederige plaats, die wij
innemen, maar door de trouwe plichtsbetrachting, waar
mee wij doen wat onze hand vindt om te doen."
Vervolgens spreekt hij den wenscli uit, dat door ern
stige en eendrachtige samenwerking het doel, waartoe
men liier bijeen is gekomen, moge bereikt worden.
De secretaris, Ds. Van Loon, constateert de aan
wezigheid van 15 Hervormde en Doopsgezinde predi
kanten, 15 afgevaardigden van Kerkeraden, 5 afgevaar
digden van Kerkvoogdijen en 1 belangstellende.
De voorzitter begint met op te merken, dat de jiers
niet is toegelaten en dat van ieder der aanwezigen
verwacht wordt, dat aan niemand buiten deze verga
dering verslag, hoegenaamd dan ook, wordt gedaan,
ojxlpt door een officieel verslag van de zijde van het
comité, onjuiste voorstellingen zullen worden voor-
Jsomen.
Thans op de zaak ingaande, zet de voorzitter hel
doel van deze bijeenkomst uiteen. Deze bedoeling, zegt
spreker, is duidelijk neergelegd in de circulaire, u toe
gezonden d.d. 25 September 1908.
In dc vergadering van predikanten, Donderdag 2-1
'September in de consistorie der Herv. Kerk le Scha
gen gehouden, hebben eenige predikanten besloten een
nieuw blad op te richten een weekblad en wel
naar aanleiding van de houding der „Schager Cou
rant".
Welke houding?
lé. volgens de schriftelijke 'getuigenis van een der
predikanten, reeds meerdere jaren in den dienst der
kerk werkzaam, is de houding der Schager Courant
niet altijd bevorderlijk geweest voor het kerkelijk gods
dienstig leven
2e. het niet opnemen der predikbeurten in het num-
-trfc.-r van Woensdag 23 September 1908, waaruit de
urtfw-ezige predikanten opmaakten, (hetgeen evenwel
latei' niet bleek) dat voortaan de preekbeurten zouden
worden geweigerd daar hel wel teekenend leek, dat
juist in dezen tijd van actie, de gewone preekbeur
ten niet waren opgenomen waar een vergeten of
een verschoonbare nalatigheid, o n m o g e I ij k werd
geacht, (om welke redenen deze predikbeurten Zater-
dac daaropvolgend wel weiden vermeld in liet blad, voren dringen.
De Verslaggever,
E. K. GROENE VELD Az.
Namens het Voorloopig Comité,
D. F. J. HERMAN, \oorzilter.
J. \V. E. VAN LOON. Secretaris.
SINNINGHE DA.MSTé.
Opdat het doel dei- vergadering van Donderdag 8
Octoner, zoo spoedig mogenjk worde bereikt, verzoekt
net voorloopig Comité dringend, zoowel Kerkera
den, Kerkbesturen, als particulieren, het hunne er toe
bij te dragen, om een zoo groot mogelijk getal aan
deelen te plaatsen. Hel voorloopig Comité stelt zich
volgaarne beschikbaar, berichten, dienaangaande, in ont
vangst te nemen.
.Moge spoedig het aantal 500 zijn volteekend en
het kan, als ieder van het groot belang der zaak
overtuigd, doel wat in zijn vermogen is.
Namens het Voorloopig Comité,
D. F. J. HERMAN, Voorzitter.
J. W. E. VAN LOON, Secretaris.
SINNINGHE DAiMS'l'é.
Schagen, 9 October 1908.
Bovenstaande circulaire, die ons werd toegezonden,
werd door ons met groole belangstelling gelezen en
lei-wille onzer lezers geven we aan dat epistel een
plaats in ons blad.
e willen dadelijk ronduit erkennen, dat we na
de lezing van dit othcieel verslag een oogenblik niet
wisten, hoe we hel hadden. We waren verbaasd over
zooveel naïeve brutaliteit, we vroegen onszelf af, hoe
is het Locli ïhogelijk, dal een man als Ds. Herman,
die begint met zelf als eisch te stellen: betoon u
zeil' in ALLL8 een voorbeeld, er zoo weinig
naar slreefl, om die mooie woorden door mooie daden
te doen volgen.
In deze heele beweging, maai- vooral in het ope
ningswoord in dit verslag toont Ds. Herman zoo
schreeuwend duidelijk, dat het bij hem is: luister naar
mijn woorden, maar let niet op mijn daden. Treedt
zoo scherp naar voren dat de predikant i n de kerk
een heel ander mensch is, dan de predikant daar
buiten, en zoodoende op allerlei wijzen datgene
wat tnen ons als heilig en hoog wil doen eeren, zelf
lot een aanfluiting en bespotting maakt.
Na het lezen van zulk een verslag als dit, is, neen
moet men verontwaardigd zijn over de schennis en
verkrachting van waarheid en recht, die hier bedreven
wordt onder het mom van vroomheid, door een muil,
die is aangewezen om de waarheid en niets dan de
waarheid te dienen en die nota-bene durft zeggen die
waarheid Lief te hebben bovenal en belooft voor nie
mand en niets te zullen bukken dan voor het Geweten.
Waarachtig, ondanks de indrukwekkende houding, die
men zich geeft, ondanks liet zich plaatsen op een ver
heven zedelijk voetstuk, wat maakt de man een poover
figuur, hoe slecht dient hij de heilige zaak waarvoor
hij zegt alles feil te hebben.
Laat ons het verslag eens nagaan en vanzelf zullen
de bewijzen voor ons beweren hierboven, zicli naar
is niet te zeggen);
3e. het publieeeren van verzen (de grofste rijmelarij)
op instellingen van gezag, zoowel op godsdienstig als
Staatkundig gebied, welke allerminst bedoelen, dat ge
zag hoog te houden aldus speculeerend op den
wansmaak van het publiek
„Wat mij zelf betreft, zoo gaat spreker voort, wensch
ik. uitdrukkelijk te verklaren, dat geen persoonlijke
veete (welke bij mijn weten niel bestond voor liet
publieeeren van het bewuste vers over de kerk) mij
tot bepaalde actie drong tegen de houding der Scha
ger Courant, maar zuiver het gevoel van le m oe-
l e n protesteeren met op zij zetten van mijn persoon,
V. hef belang der kerk en de eer der predi
kanten.
.Met kwam in ij voor, gewetenloos en onfal-
soe hl ijk te handelen, indien ik niet deed. wat ik
gedaai A heb d. i. bedanken als abonné helpen
i cvordi Aren van uitgave van een nieuw blad. waar
over ree 'D meermalen gesproken was, door predikanten
van den 'i 'tg Zijpe reeds ge ruimen tijd vóór 13
S e p I c m L llJ08 en alreeds een poging in 'I
werk was iVsleld.
Het staal u vnJ irMne houding goed of af le keuren
- doch ik h 'b°p. daf ge mij zult willen gelooven.
ais ik openlijk' erken, niet te* hebben gehandeld uit
wraakzucht ma U' eenvoudig omdat ik naar mijn ge-
door uc Kers m i
liet I ijzonder o, godsdienstig en zedelijk
en wei in een org *ih. dit vrijheid liefheeft bovenaf,
en slechts bukken kaï en *vnl v«°r het Geweten.'
De voorzitter vervol;, 3 na deze uiteenzetting, dat in
:1e vorige vergadering ri *<ls beginsel is besloten tol
oprichting van een Predi kbeurlenblad voor West-Fries
land, aanvankelijk gevend de predikbeurten, een hoofd-
u tikel en de voornaamst. gebeurtenissen in de ge
meenten. Het voorloopig co hiité wenscht thans voor le
stellen ei* eene uitbreiding a 'e geven in den vorm
van een weekblad en tevens den naam te veranderen
in: „Vrijheid en Geweten", wiwekblad voor est-Fries-
>n. een hoofdartikel, be-
13
Wlvekblad voor West-Fries
land; inhoudende: Preekbeurtc 'O, een hoofdartikel, be-
lnnmiike gebeurtenissen in plaat vhjke gemeenten, feuil-
De Voorzitter opent hierover i nai» u*.
Ds. Haars van Nieuwe Niedorp Ds. Zuithoffvan
Aartswoud, zijn vóór de uitbreiding Ds Van Meurs van
Oudkampei wenscht eerst uitgemaakt te zien, of men
is vóór oprichting van een blad. Ds. De Boer van
Callantsoog vraagt of het zat woro'en een Kerkelijk
blad. Ds. Van Meurs vindt, dat het alleen moest hee-
ten: „Weekblad voor West-Friesland". Ds Bangavan
Broek, meent ook het woord „Vrijheid" niet veel zegt
Men vindt ook de „Vrije Westfries".
Ds. Schernierhorn van Nieuwe Niedorp zegt in de
circulaire le betreuren de woorden „naar aanleiding
van de houding der Schager Courant, hebben eenige
predikanten besloten". Hij wil vooral geen aclie voe
ten tegen de „Schager Courant". Ons blad moet door
zijn degelijken inhoud voor zichzelf spreken Hij brengt
dit in net midden, opdat dit door allen volkomen be
grepen wordt. Ook anderen spreken in dezen geest.
Nadat de Voorzitter nogmaals verzekerd heeft.dat
dil ook de bedoeling is van het Voorloopig Comité,
wordt de discussie gesloten.
Hel voorstel van Ds. Meurs. tot verandering van
naam vindt slechts instermning bij de minderheid, de
tiaain „Vrijheid en Geweten", weekblad voor West-
Friesland, blijft dus gehandhaafd. Daarna wordt het
voorstel tot uitbreiding met algemeene stemmen aan
genomen.
Het Voorloopig Comité stelt thans aan de orde, om
heden op te richten eene Naamlooze Vennootschap,
Na een inleiding van Ds. Herman, die we maar
verder zullen laten rusten, komt deze dominé tol de
mededeeling, dat het Predikbeurtenblad zal worden op
gericht naar aanleiding van de houding der Schager
Courant.
Welke houding? vraagt hij verder.
En nu waarde lezers, zal dan de uitleg volgen, zult
u met ons eens kunnen hooren wat de redactie der
Schager Courant heeft misdreven; nu zullen we dan
eens vernemen, waarom aan den redacteur der Scha
ger Courant alle achting moet worden ontzegd (be
weren van Ds. Van Loon van Barsingerhorn), nu zal
dan worden aangetoond waarom dc Schager Courant
is geworden een blad dat in geen fatsoenlijk huisgezin
meer past; nu zal dan eens worden gezegd, waarom
elke lezer die de Schager Courant nu nog leest han
delt ourntsoeiilijk en gewetenloos (beweren
van Ds. lierman van Schagen).
Welnu, leesl
le. Volgens de schriftelijke getuigenis
van een der predikanten, reeds meerde
re jaren in den dienst der kerk werkzaa m,
is de houding de r Sch ager Courant niet
alt ij d bevorderlijk geweest voor het ker
kelijk godsdienstig leven.
Dat is de eerste, dus volgens de gewone logica dc
hoofdbeschuldiging.
Een beschuldiging ingebracht door iemand, wiens
uaam niet wordt genoemd, ja nog gekker, de feiten
waarop deze beschuldiging rust, laat men zelfs maar
achterwege. Voelt men niet het onchristelijke, liet
onhoudbare van zulk een opireden?
Stel eens de mogelijkheid, dat een rechter tol Ds.
Herman zou zeggenje bent schuldig aan diefstal,
want ik heb een brief ontvangen, waarin iemand mij
schrijft, dat je hebt gestolen en daarom veroordeel
ik je tol 10 jaar gevangenisstraf. Zou dan onze
predikant niet verontwaardigd uitroepenmaar mijn
heer de rechter, wie beschuldigt mij en wat is hel
feit, dat men mij maar zoo durft aanwrijven?! En
zou dan niet een elk met hem roepen om recht en
rechtvaardigheid
Welnu zoo is het ook hier. Beschuldigd naam
loos; zonder het aangeven van het misdrevene, wordt
de redactie der Schager Coürant door de rechtbank
der predikanten, onder voorzitterschap van Ds. Her
man veroordeeld, op een even absurde manier als de
bovengeschetste rechter het zoa hebben gedaan.
Ds. Herman heeft zelf gezegd: Betoon u zeil'
in Al.l.KS een voorbeeld, en waar hij dus meent
gerechtigd te zijn op te treden als rechter over zijn
evenmenseh, in dit geval den redacteur der Schager
Courant, daar mag toch worden geëischt, dat hij zich
betoont een rechter te zijn. die aan den kleinsten
eisch van rechtvaardigheid die gesteld mag worden,
voldoet.
Nergens ter wereld zal men een rechtbank kunnen
vinden die op een beschuldiging als deze, een be
klaagde zou veroordeelen.
Hebben we' dus te veel gezegd, ten opzichte van
dit punt, toen we beweerden dat het wasluister naar
mijn woorden, maar let niet op mijn daden?
De volgende beschuldiging
2e. Het niet opnemen der predikbeur
ten in het nummer van Woensdag 23 Sep
tember 1908, waaruit de aanwezige pre
dikanten opmaakten (heHgeen evenwel
later niet bleek) dat voortaan de predik
beurten zouden worden geweigerd
daar het wel teekenend leek. dat juist in
dezen tijd van actie, de gewone preek
beurten niet waren opgenomen, waar een
vergeten of een verschoonbare nalatig
heid, onmogelijk werd geacht, (om welke
redenen deze predikbeurten Zaterdag
daaropvolgend wel werden vermeld in
het blad, is niet te zeggen).
Over deze beschuldiging moesten we toch lachen,
Mat een gewichtige gebeurtenis! wat een misdaad! wat
een slechte handeling! de redacteur der Schager Cou
lant laat zoo maar de predikbeurtenlijst weg' Wel foei,
dat is hemeltergend, dat moet worden gestraft!
Ho even, heer predikant! Ho even! Ds. Herman!
Betoon u zelf in alles een voorbeeld! Bezit uw ziel
in lijdzaamheid! Overhaast u niet, doe eerst onder
zoek, vraag eerst even wat de oorzaak is van dit ver
schrikkelijke feit.
.Maar neen, dat gebuurt niet, zonder onderzoek aan
de 8aig met dien brutalen redacteur.
Ja maar, dat laat die redacteur zich zoo maór niet
welgevallen. Die is geen voorbeeld van lankmoedigheid,
geduld en onderworpenheid. Daarom zullen we even
hen loop der zaken aangeven en feiten noemen, ziet
u lieer dominé, feiten, waarmee de beschuldiging, zoo
hel er nog eene kon worden genoemd, te niet wordt
gedaan.
Luister dan maar eensDinsdag 22 September, 's
inuhkigs half 3 uur, is er raadsvergadering te Nieuwe
(Niedorp, waar de heer Koelemeij voor ons blad ver
slag opnam. Deze kreeg volgens zijn beweren, dien
avond de koorts en was dus niel in staat zijn verslag
ie maken. Den volgenden morgen moest dat nog ge
schieden en zoodoende kwam op Woensdagmorgefi dat
v ei slag zeer laat op de drukkerij. En nu zal elke uit
gever Kunnen verklaren, dat een laat-koinend, niet
zii.tsk!LWhS.dUSi ,OCV no°dzake1 ijk, dat wat maar eenigs-
.iiis lot het volgende nummer kon worden verschoven
zouden n?»!", 8f Werd' en behalve advertenties (wé
zouden namen kunnen noemen) en verschillende andere
bijdragen, moest ook de predikbeurtenlijst wegblijven
lijke daad38' rCdeU van dL'ze verschrikkc-
Bovendien willen we nog zeggen, dat ons Wui een
acht tegen de Schager nog niets bekend was op dat
oogenblik. Den volgenden dag, op Donderdag 24 Set>-
teiulier hoorden we op de markt loopend, dat de pre
dikanten een vergadering hadden over de oprichting
v»m een predikbeurtenblad en wel naar aanleiding van
de houding der Schager Courant. Dat er dus actie
was, is waar, maar niet bekend aan de redactie der
m T en kon dat dus 8een ''«icn zijn om
Ic pi tdikbeuj ten met te plaatsen. Den volgenden dag
is een der heeren predikanten, die niet meedoet aan
deze beweging legen ons blad, ons komen vragen naar
l -weglatcn deJ" Predikbeurtenlijst, en
het J8011 van te veel kopie als de oor-
aiuJv daarvan opgegeven.
over?^ bÜJft n" QOg vaJ1 deze lweede besehuldiging
bedJ^f" ±rrhe;de,n ?\di' alles' VM>r misdaad
bedreef onze redactie toch met het eenmaal weglaten
dei' lijst, waar deze redactie een groot aantal malen
vu.schillende predikanten heeft moeten vragen om de
toezending der opgaven voor de predikbeurtenlijst die
nota-bene nog gratis wordt geplaatst. Is Ds. Herman
iiuiun 6ni hoevele malen hem door ons is gevraagd
w-orden om zijn opgaven en dat wij zijn preek-
pred kant" z,Vt. 'uk"traak moesten opnemen, omdat deze
ticüoostcn ,tn r de mmste moeite scheen te willen
geu oosten, dat zijn lidmaten te weten kwamen wan-
neer er in onze kerk dienst was? Kwamen w'm
nii hf'k .be'??n U iu alles ee11 voorbeeld; zeker, Rouwe
e tni a111".8' Ja: d(X'n wal hand vh. om
e doen! Moole woorden, maar... de daden
Ds. Hermande daden!
weerden011 'C VCel ,oen we hierboven be-
op mijn dEri? naar m'Jn W0°rdeU' tnaar let niet
De volgende beschuldiging is:
3e. Het publieeeren van verzen (de grof
ste rijmelarij) op instellingen vangfzaa
zoowel op godsdienstig als staatkundig
gebied, welke allerminst bedoelen dal
gezag hoog te houden - aldus speelt leu
rend op den wansmaak van het publiek.
(>Je J£nrtU te veel geverg<^ dat we Ds. Herman op
1 eeiLS vragen, voorbeelden te noemen en
ijr! wijzen een vers waarin het kerkelijk of
laakt en gegispt. nieWe-verdedigeo wijze wordt ge-
«em zonde laken en gispen is toch zeker
f zonde? Want waar de heer Herman een blad
zal oprichten, dat de vrijheid liefheeft boven
al u> slechts bukken kun en wil voor het
Geweten, daar zal het toch zeker niet veroordeeld
daf,U!rn W?rden m,.de redactie der Schager Courant
d'e w.'Jf°P dingen, die met de vrijheid en het
gtW6i.cn niet zijn overeen te brengen
aaS'l'T' tml er 'och ^ar ai,een op
aan, dat de waarheid wordt gediend En rif
dal nu plaats heeft op een wijze, die niet geheel vol
doet aan een gekuischten smaak, dat geeft nog niet het
recht te spreken dat de eer der kerk wordt aa uerand e
het gezag wordt ondermijnd. g n
Het moge dan zijn in de grofste rijmelarij of in
zaalf11^^ hjn-gepolijste preek van Ds. Herman,' hoofd-
zaak is, dat wat gezegd wordt de waarheid dient.
iii.V °'n aau 'ooiien, te bewijzen, dat door oas
mets is geschreven, dat onverdedigbaar was hebben
w" y"'m UllCnrle ȕigmgen gedaan om tegenover miz^,
besehuldager Ds. Herman te worden glplaatst
C Bhix^tHRz^h,^ dCr kerkv°ogdij alhier, den heer
1-. Dijpost Rz., hebben we persoonlijk gevraagd toece-
Dm hLd dThL^?: T Ve,'gadering va" kerkvoogden,
tegenover zijn dominé kuimen verde^gmi
I
w»d| genoemd „p den J
jcschi.ldigmg op beschuldiging, maar de bewiizen Ds
beü efc Cn 0pdat het «wde Pad eer worde
terechtbrengen van wat verloren was"
den die opborrelden uit zijn ziel tn woor-
geweest christelijker deze houding zou zijn
worden ge„«,„d. ^ld
zijn wraakzucht tegenover P. Trapman heeft laten mee-
sleepen, blindelings heeft aangegrepen een gelegenheid,
die zich aanbood om dien lastigen baas zich van den
hals te schuiven.
Want Ds. Herman weet, dat het onwaar is, waar
hij spreekt, dat hij niet weet, dat er vijandschap be
stond tusschen hem en mij. Verschillende malen reeds
zijn we staags geweest en hebben wij hem onomwonden
gezegd, wat wij van zijn handelingen dachten. En dat
ons dit zeer euvel werd geduid, toonde ons zijn hou
ding.
Moeten we herinneren aan onzen strijd over hel
van katholiek protestant worden van den tateren orga
nist; moeten we herinneren aan onze beoordeeling van
de handeling van Ds. Herman ten opzichte van het
niet aannemen zijner catechisanten; moeten we her
inneren aan het opstuivend-boosworden van onzen
predikant ter gelegenheid van het concert van het koor
van Averkamp?
Het opnoemen van deze feiten zal voldoende zijn
om het geheugen van onzen dominé op te frisschen en
duidelijk te maken voor een eik, dat het optreden
van Ds. Herman tegenover ons niet zijn oorzaak vindt
in een prineipieele kwestie, maar in een zoeken van
een persoon.
Die persoon, de redacteur der Schager, heeft een
loopje met Ds. Herman genomen, door in een vers
van Jaap een modernen dominé te laten dansen op
de muziek der Polakken. Zeker, daar had Jaap het
oog op onzen dominé. Maar waar onze predi
kant blijkbaar in het organiseeren van een bal op
Zondag geen zonde zag. ja zelf degeen is geweest,
die dit bal heeft genoemd het punt van attractie van
het feest, gevend de beste zekerheid dat het feest finan-
ticel zou slagen, daar is toch zeker het meedeelen
van die dans lustigheid geen zonde te noemen. Want
éen ding is waar, was het releveeren van deze dans-
lustigheid van dominé door onze courant een zonde
in het oog van Ds. Herman, hoeveel te meer zal
dan hetgeen dominé zelf te dien opzichte deed, een
zonde mogen worden genoemd.
Dominé was boos, kwaad, niet omdat de kerk werd
aangetast, liet gezag werd ondermijnd, maar omdat hij
persoonlijk op de teenen werd getrapt. Waarom dat
niet ruiterlijk erkend, waarom onder tal van groote
woorden en mooie* zinnen dat feit trachten te be
graven?
De eigen collega's immers van Ds. Herman, die toch
wel niet minder zullen voelen voor kerk en staat,
treden niet als veroordeelaars op. Ds. ScJiermerhorn
heeft, hoe zachtkens het officieel verslag het ook aan
geeft, het optreden tegen de Schager Courant veroor
deeld, en ook anderen spraken in dien geest. Jammer
is, waar de verslaggever van het officiëele verslag het
geen door Ds. Herman tegen de Schager werd aan
gevoerd breed uitmeet, ook aan het tegen daarvan niet
voldoende recht heeft laten wedervaren en een even
redige plaatsruimte daaraan heeft afgestaan. Ook dezen
verslaggever stellen weniet als voorbeeld voor an
deren
Men begrijpe ons goed, het is niet tegen de oprich
ting van een predikbeurtenblad dat we ;tgeeren, maar
wei tegen de wijze waarop men dat doel tracht te
bereiken. Aan het verbinden van den naam der Scha
ger Courant aan deze beweging en het bezwadderen
van dien naam, daartegen protesteeren we met kracht.
Ds. Hei-man begon zijn inleiding met een wroord
van een scheurkalender (wij dachten dat een dominé
een bijbel had) en hij heeft daaraan veel verheffende
woorden verbonden, maar ook wij hebben een scheur
kalender en op denzelfden 8sten October gaf deze het
volgende lezenswaardige
VerLichteh zal, die licht in zich
draagt, niet die er van spreekt; be
schaven zal, die beschaving heeft,
nietdiehet woordno emt. Liefdebren-
gen zat alleen, wie liefde is.
Welnu dit geven wij op onze beurt Ds. Herman ter
overdenking en verder: dominé, neem uw bijbet en
lees daarin, opdat eens wat duidelijker tot uw ziel
moge doordringen wat het ambt, dat u zegt uit roe
ping te hebben gekozen, van u eischt: dat is betoon
tl in alle» een voorbeeld.
P. TRAPMAN,
Red. Sch. Grt.
Voorzichtig met brongas.
Hauwert. Het ongeluk, dat den heer B. alhier dezer
dagen ia overkomen, geeft ons aanleiding om ieder, die
dagelijka met brongas omgaat, tot eenige voorzichtig
heid te manen.
Het gebeurt vaak, dat er Iets hapert aan de werking
van den gaasproeier en het is dan noodzakelijk, dat het
gasketeltje, dat over dien sproeier is geplaatst, moet
verwijderd worden. Heeft men den sproeier vervolgens
nagezien en het keteltje door uitbranden van het schuim
bevrijd, dan wordt dit weder over den sproeier geplaatst.
Is dit geschied dan vult zich het keteltje, dat eerst
natuurlijk geheel met lucht is gevuld, allengs met een
mengsel van lucht en gas. Zulk een mengsel is steeds
ontplofbaar, indien het met vuur in aanraking komt.
De hevigheid der ontploffing is natuurlijk afhankelijk
van de samenstelling.
Een mengsel van 1 volume brongas en 10 vol. lucht
levert knalgas, dat bij de ontploffing volledig verbrandt
en in zijne werking zeer heftig is.
Terwijl nu de heer B. nadat het keteltje was ge
plaatst, het schuim daar rondom met een lucifer in
brand stak, sloeg de vlam naar binnen in den ketel en
nu ontplofte het gasmengsel zoo hevig, dat de ketel
verscheidene meters omhoog ging en met den rand den
heer B. het aangezicht verwondde, zoo dat de neus
geheel verbrijzeld werd. Gelukkig was Dr. Van den
Berg van Midwoud spoedig ter plaatse om de wonden
te zuiveren, naaien en verbinden.
Dit alles is met succes geschied, want de heer B.
heeft tot dusver van wondkoorts noch pijn geleden.
Het ongeval is dus nog boven verwachting goed afge-
loopen, want de wond had zeer wet doodelijk kunnen
zijn.
Moge het echter tot leering strekken I
Sommigen meenen, dat brongas lang zoo gevaarlijk
niqt is, als steenkoolgas. Dat het evenzeer aanleiding
j kan geven tot ontploffingen, willen zij maar niet ge
looven. Er zijn er, die de gaskranen zonder vrees open-
zetten, om het overvloedige gas te doen ontsnappen.
En nu is het wel waar, dat brongas niet vergiftig is,
zooats steenkolengas en er dus geen verstikking of
[bedwelming door wordt veroorzaakt, toch zou het
kunnen gebeuren, dat in een vertrek waar het gas zich
met de lucht heeft vermengd een hevige ontploffing zou
kunnen ontstaan.
Dat dit niet vaker gebeurt, mag men zeker hieruit
verklaren, dat bet brongas zoo licht is en dus gemakke
lijker ontsnapt, dan steenkolengas. Maar is het vertrek
wat klein en goed gesloten, dan moet eene ontploffing
volgen, hetgeen trouwens ook al eens is geschied.
Ook willen wij er op wijzen, dat honderden gasvlam
men sterk de lucht verontreinigen en dus voor de
ademhaling ongeschikt maken. Men klaagt er vaak
over, dat het gas zoo slecht brandt, omdat men nalaat
voor eenige ventilatie te zorgen. Niet slechts de gas
vlam, maar ook zij, die in zulk een atmospheer verblij
ven, krijgen dan behoefte aan de noodige zuurstof.
Nog veel erger wordt het, wanneer men bovendien
eene gaskachel in het vertrek brandt, waaraan geen
afvoerkanalen zijn verbonden. Zulk eene ruimte wordt
voor de ademhaling geheel en al ongeschikt. Men krijgt
er eene opeenhooping van koolzuurgassen, waterdamp
en gebrek aan zuurstof, zoo dat de ademhaling wordt
belemmerd en de bloedzuivering onvoldoende plaats
STÜpt
Laat ieder toch begrijpen, dat in zuivere lucht alleen
een gezond en krachtig leven mogelijk is.
(Enkh. CL)