Gemengd Nieuws.
Plaatselijk Nieuws.
Burgerlijke Stand.
Groenteveilingen.
Moordaanslag.
Men meldt uit Utrecht
Dinsdagochtend werd door den portier van de Aal-
moezenieVskamer alhier een revolverschot gelost op een
aan dezelfde instelling verbonden bode, die slechts een
schampschot kreeg aan het hoofd. De oorzaak moet
gezocht worden in onaangenaamheden, welke de por
tier met den bode gehad heeft, ten gevolge waarvan
eerstgenoemde zijn ontslag als portier moest nemen.
Een zeldzaam jubilee.
Zeer waarschijnlijk wel de oudste werkman in den
lande is Hendrik Reudink .boekbinder bij de firma
M. J. v. d. Loeff. te Enschede, een nog krasse man
van 82 jaar. die dagelijks zijn werk verricht. Zeven
tig jaren was hij in dezelfde betrekking, waarvan de
eerste 30 bij de Erven Jennes, van wie de firma Van
der Loeff voor 40 jaren de zaak overnam. Gisteren
op zijn 82sten verjaardag en tevens zijn 70-jarig jubilée.
werd hij per rijtuig van zijne woning algehaald en
in de boekbinderij gecomplimenteerd, bij welke gele
genheid de burgemeester der gemeente hem namens
H. M. de Koningin de zilveren draagmedaille der Oranje
Nassau-orde op de borst hechtte. Van de firma en
ook van zijne medearbeiders ontving de jubilaris ver
schillende geschenken.
Desertie van huzaren.
Een Ilaarlemsche berichtgever schrijft:
Maandagmorgen omstreeks half acht zijn uit de ea-
valerie-kazerne aan den Sehotervvcg 33 huzaren gede
serteerd. Na de reveille hebben de landverdedigers als
gewoonlijk onder toezicht van een sergeant de soep
gegeten, waarna de sergeant naar zijn eigen kamer
ging om zich ta klecden.
In dien lijd hebben de huzaren de plaat ge-
110 Wekt 't eerst eenige verwondering, dat 33 huzaren
uit een kazerne kunnen wegloopen zonder gezien le
worden, wanneer men bedenkt, dat t om half acht
's morgens nog schemerachtig is, en bovendien de eigen
aardige ligging van de kazerne in aanmerking neem!,
dan behoeft 't geen wonder te heeten. dat de weg-
loopers de wacht verschalkt hebben. De kazerne ligt
op een groot terrein, is omgeven door kleine gebou
wen en begrensd door een sloot, die langs verschil
lende openbare wegen loopt en enkele dammen heeft,
waarvan de hekken gemakkelijk le overklimmen zijn.
Vermoedelijk hebben de 33 wegloopers zich in com
plotjes, en langs verschillende uitgangen, verwijderd.
De kazerne huisvest ongeveer 240 huzaren, 33 man
dus worden niet zoo spoedig gemist. Om negen uur
werd dan ook eerst de vermissing geconstateerd.
Oogcnblikkelijk werd de commandant gewaar-
schuwd; die de politie met 't gebeurde in kennis stel-
de. zoodat naar alle plaatsen een onderzoek wordt
ingesteld, om de wegloopers op te vangen.
Tot heden met weinig resultaat, want geen der hu
zaren is nog aangehouden. Dit wijst er ook op. dat
de wegloopers zich in vele groepjes verdeeld hebben,
want 33 huzaren bij elkaar hadden reeds de aandacht
moeten hekken.
De commandant moest er van afzien, om met eigen
manschappen de deserteurs op te sporen, omdat over
te weinig geoefende krachten beschikt kan worden.
't Is nog onzeker, waarom de huzaren 't hazenpad
gekozen hebben. Wie vroegen een militaire autoriteit
om inlichtingen en die verzekerde ons, dat geen re
den verondersteld kan worden. Misschien zoo zei
hij zijn de huzaren er over ontsticht, dat hun
tractement. inplaats van om de 5 nu om de 7 dagen
wordt uitbetaald (eeu nieuwe maatregel door den Mi
nister van Oorlog voor alle militairen ingevoerd). De
nieuwe majoor die voor ongeveer 6 weken in Haar
lem gekomen is. heeft niets aan den dienst veran
derd, zoodat daarin geen aanleiding gezocht kan wor-
den.
Van de zijde der huzaren moet evenwel geklaagd
zijn over muider goed voedsel en te zwaren dienst.
Officieele klachten zijn liierover evenwel niet ge
uit.
Nader wordt bericht.
Een twintigtal huzaren zijn Maandagavond in het
Schoterkwartier in een café aangehouden en naar de
kazerne overgebracht. Z.e waren door een koloniaal
getracteerd. Ook zijn Maandag te Amsterdam eenige
huzaren aangehouden. Woensdagmorgen waren er van
de 33 nog een 10-tal weg.
Petroleumtappen met muziek.
De heer G. W. van Kampen, horlogemaker te Leer
dam, heeft volgens „de Leerdammer een practiscih
toestel uitgedacht en vervaardigd, voor den verkoop
van petroleum, waardoor het mogelijk is met een en
kele vingerbeweging het omzetten van den wijzer op
een klokplaat. willekeurig 1, 2 of meerdere liters te
doen aftappen; achter elkaar kan men 12 liters doen
uitstroomen. Op de bus. welke een inhoud heeft van
60 liter, bevindt zich een uurwerk met wijzerplaat en
wijzers, evenals een gewone klok; zet men nu den
grooten wijzer, die op 12 staat, bijvoorbeeld op 1,
dan vloeit automatisch precies een liter petroleum uit
de kraan onder aan de bus. in de daaronder geplaatste
bus of kan; men heeft dus niet meer te meten en zich
vuile handen te maken, door eenvoudig den wijzer
op het cijfer der verlangde liters te plaatsen, ont
vangt men deze precies. De kleine wijzer geeft le
vens aan hoeveel liters nog Ln de bus voorradig zijn,
zoodat men precies weet, zonder iets te noteeren, hoe
vee! liters b.v. per dag worden verkocht.
Op de kraan, waaruit de olie vloeit, zit op een
hei een kleine koperen Chinees; als nu het verlangde
aantal liters zijn uitgeloopen. draait het ventje een
maal rond. de hel gaat en de kraan is vanzelf ge
sloten.
Boven in de bus bevindt zich een muziekdoos, wel
ke automatisch .speelt als de laatste der liters, welke
men heeft besteld, uitloopt.
Boven op de klok, waarmede men de hoeveelheid,
welke men verlangt, aangeeft, slaat een Harlekijn, die
de maat der muziek slaat op 2 bellen. Heeft men
een of meer liters besteld, tijdens het uitloopen kan
men nog bijbestellen door den wijzer te verzetten.
A Ia Koepenick?
Zaterdagavond bevonden zich in de herberg van den
heer K., in de kolonie Schaesherg, bijl Heerlen (L.),
onder de bezoekers een viertal Duitschers. Plotseling
kwam een vijfde Duitscher binnen, die voorgaf een
Duitsch politieambtenaar te zijn. Hij arresteerde de
vier Duitschers, nam hun geld en goed in beslag,
boeide hen en nam hen mee in de richting van Schaes
herg.
De overige bezoekers van de herberg vertrouwden
de zaak niet en gingen de politie te Heerlen waarschu
wen. De inspecteur van politie toog er met een paar
man op uit en het gelukle hun. den politie-beambte
met zijn vier gevangenen te achterhalen. Hij arresteer
de hem. doch nu bleek, dat men te doen had met
een grap, die de vijf Duitschers verzonnen hadden
om de iieerlensehc politie eens beet (e nemen.
Of de inspecteur van politie uit Heerlen boos was!
Zuidscharwoude.
De gemeenteraad heeft, naar aanleiding van een
klacht van het raadslid Bak, door den onderwijzer Z.
G. van der Toom beleedigd te zijn door een ingezon
den stuk in de Nieuwe Langedijker Courant, besloten
te betreuren genoemden onderwijzer te hebben benoemt
en hem in overweging gegeven zijne excuses aan den
beer Bak aan te bieden.
Zuidscharwoude.
In de volgende maand zal de heer Van Det uit Am
sterdam waarschijnlijk te Zuidscharwoude spreken over
Schoolartsen, tot welke bijeenkomst raadsleden zullen
worden uitgenoodigd. De heer Th. M. Ketelaar te Am
sterdam heeft voor de uitnoodiging om voor de afd.
Heerhugowaard en Omstreken van den Bond van Ned.
Ond. op te treden wegens drukke bezigheden moeten
bedanken. Den 23sten Januari zal de heer Lancee uit
Amsterdam voor Volksonderwijs optreden.
Noordscharwoude.
De heer D. de Vries, die ruim 3 weken geleden be
noemd werd tot onderwijzer te Noordscharwoude, heeft
thans zijn benoeming aangenomen.
Hulde aan H. M. de Koningin.
In verband met de blijde verwachting, waarin geheel
ons volk verkeert, zijn door den Nationalen Oranje-
bond te Amsterdam de volgende besluiten genomen:
Een grootsche volkshulde zal Hare Majesteit worden
bereid, door den Bond met zijne afdeelingen en andere
deelnemende vereenigingen, een zangkoor zal liederen
ten gehoore brengen, enz., ook zal door de Kinderafdeelin
Koningin Wilhelmina eene hulde worden gebracht.
Teneinde op de meest grootsche wijze deze hulde,
een volkshulde te doen zijn, worden ,alie vereenigin
gen, welke hieraan wenschen deel te netnen, uitgenoo
digd schriftelijk op te geven, muziek-, zang-, gymnastiek
verenigingen, etc.' etc. zijn allen welkom, het moet
worden een spontane hulde.
Het ligt in de bedoeling uit alle oorden des lands
medewerking te verkrijgen, opdat, zoo mogelijk, alle
kleederdrachten bij deze hulde tegenwoordig zijn, alle
provinciën zullen worden uitgenoodigd.
De corporatiën welken hieraan deelnemen, benoemen
een afgevaardigde en een reserve, welken door den Bond
van alles op de hoogte worden gehouden voor hun
vereeniging. Ieder die met dit streven instemt, geve
zich op, door samenwerking kan deze hulde groot-
scher dan ooit te voren, aan onze Koningin worden
voorbereid. Laat ons eendrachtig samenwerken, opdat
versnippering van kracht worde voorkomen, iedere
deelnemende vereeniging vaardige iemand af, opdat wij
het doel bereiken, de volkshulde aan Hare Majesteit
in den meest grootschen zin te doen uitvoeren. Het Be
stuur ziet de opgave tot deelname liefst spoedig te
gemoet, met het oog op de regeling enz.
Hoewel reeds vele dames en heeren zich opgaven
voor assisteeren etc., vraagt het Bestuur nog eenige
Dames en Heeren welke zich beschikbaar stellen voor
administratie enz. Het is tevens de bedoeling, dat de
namen van alle deelnemers aan Hare Majesteit zullen
worden kenbaar gemaakt.
Komt op broeders en zusters van Noord en Zuid,
van Oost en West, toont uv e Vorstin uw aloude ver
knochtheid en onwankelbare trouw aan Haar en Haar
Doorluchtig Huis, met de leuze: Voor God, Koningin
en 't Vaderland.
Overtuigd zijnde, dat deze volkshulde door Hare
Majesteit op hoogen prijs zal worden gesteld, roepen
wij aller medewerking in.
Opgave met juist adres, aantal leden etc., schrif
telijk te richten aan den Bondsvoorzitter, den heer
Albert van der Horst, Heerengracht 377, Amsterdam.
De ramp te Nax.
Omtrent de instorting van het kerkje te Nax op
Zondag jl., toen het kerkbezoek naar aanleiding van
den St. Gotthardsdag juist, veel drukker was dan ge
woonlijk, deelt het Bert. Tageblatt het verhaal van
een ooggetuige mede, aan hetwelk wij het volgende
ontleenen:
Langzaam sterft het klokgelui weg. De geestelijke
bestijgt den kansel, spreekt een gebed uit en begint
onder aandachtige stilte zijn preek. Hij heeft nog
slechs enkele zinnen uittgesproken, toen van het koor
af een der zangers uitroept: „Pas op, er raakt een
stuk van het plafond los." De geestelijke onderbreekt
zijn preek en roept uit: „Wat is er te doen?", maar
op hetzelfde oogenbiik gaf het onverbiddelijke noodlot
reeds het antwoord op de zoo ongewone vraag. Het
ongeluk was al geschiedin enkele oogenblikken was
r.ameiooze smart over het dorp gekomen, in een oog
wenk was het godshuis veranderd in een huis van
rouwe. Over een lengte van 13 M., van het orgel af
gerekend, viel met een hevig gekraak het uit tufsteen
bestaande gewelf naar beneden. Er ontstond eeu om
zettende paniek. De verwarring was onbeschrijfelijk
en hartroerend het weenen en kermen der .gewonden.
Men begon, zonder een oognblik te verliezen, met net
reddingswerk. Er werden onmiddellijk renboden gezon
den naar alle omliggende dorpen, het eerst naar liet
op 2'/2 uur afstands gelegen Sitten. De gewonden wer-
den op sleden gelegd en naar Vernamiege gebracht.
Uit Sitten, waar men te 12 uur van het ongeluk be-
richt kreeg, brak onmiddellijk een uit geneesheeren
I en andere personen samengestelde reddingsbrigade op.
Deze ontmoette onderweg de eerste gewonden, die
naar het ziekenhuis te Sittn werden vervoerd. De weg
van Sitten naar Nax over den met sneeuw en ijzel
bedekten weg was uiterst moeilijk en gevaarlijk. Toen
de reddingskolonne te Nax was aangekomen, ontstond
er opnieuw een paniek onder de gewonden, die om het
hardst schreeuwden om maar het eerst door de genees
heeren geholpen te worden. De kalmte keerde eerst
terug, toen de „Nationalrat" Kuntschen met de rech-
i terlijlce macht de ongeluksplaats betrad.
I De kerk biedt een ontzettenden aanblik; zij is van
binnen geheel en al vernield, de vloer en de muren
zijn tot hoog bovenaan bespat inet bloedvlekken. Een
zwaar blok ligt juist in het middenpad; ware het eenige
c-M. zijwaarts gevallen, dan zoude alleen dit stuk steen
misschien tien personen hebben gedood. Onder het
puin liggen gebedenboeken, rozekransen, orgelpijpen
in bonte wanorde door elkander. De geestelijke op den
kansel bleef ongedeerd.
Er was reeds sinds geruimen tijd een scheur in
het plafond geweest: herhaaldelijk was deze reeds
dichtgepleisterd en ook nu was weder besloten tot een
reparatie, thans helaas door het noodlot overbodig ge
maakt.
Het aantal dooden bedraagt volgens officieele op
gave 31 personen.
Ontploffing.
BLUEFIELDS (West-Virginia), 12 Jan. Er heeft een
ontploffing plaats gehad in de Lickbranch kolenmijn
waarbij waarschijnlijk een groot aantal personen om
het leven zijn gekomen. Bij de ontploffing in dezelfde
mijn op 28 December Jl. werden 50 personen gedood.
De mijn is het eigendom van de Porohontas Consoli
dated Collieres Company.
De aardbeving.
In de Frankfurter Zeilung komt een interessante op
gave voor van de verliezen aan menschenlevens bij
catastrophen in den loop der eeuwen, waaruit blijkt,
dat de aardbeving in Zuid-Italië het record heeft ge
slagen met haar ongeveer 200.000 dooden. Natuurlijk
is dit cijfer slechts bij benadering opgemaaki, aange
zien het juiste getal onbekend Ls en waarschijnlijk wel
altijd onbekend zal blijven.
Zulk een verlies aan menschenlevens is sinds den
zondvloed, als men historisch wil blijven, niet voor
gekomen. Over de uitbarsting van den Vesuvius in 79
n. Chr. bestaan geen juiste opgaven; aangezien vele
der inwoners van Hereulanum en Pompcji zich kon
den redden, schat men het getal der slachtoffers op
30.000. In 1631 kwamen bij een uitbarsting van den
Vesuvius 20.000 menschen om het leven in 1794 25.000
De groote uitbarsting van de Etna in het jaar 1669
verwoestte twaalf dorpen, waaronder Catania, en dood
de ongeveer 25.000 inwoners. Te Lissabon kwamen
op 1 November 1755 onder de pumhoopen 60.000
menschen om. Bij een aardschok in den Kaukasus in
1667 lieten 80.000 menschen het leven, in 1783 in
Japan 150.000. De ontzettende ramp van Krakatau in
Augustus 1883 kostte 40.000 personen het leven.
De groote cyclonen en stormvloeden in de tropi
sche gewesten, in Indië, China en Japan richtten wel
ontzettende onheilen aan, maar geen enkele overtrof
toch deze ramp.
Ook de door menschenhanden aangerichte verwoes
tingen waren niet zóó vernielend als" deze uitbarsting
van de natuur: in den slag bij Austerlilz stonden
154.000 man tegenover elkander; aan beide zijden be
dekten 38.000 man het slagveld, toen de zon ter kimme
daalde. Over den slag bij Jena bestaan de volgende
opgaven: 110.000 strijders en 31.000 dooden. BijLeip-
zig worstelden 471.000 man om de zege en lieten
107.000 dapperen het leven.
Waterloo 194.000 strijders. 51.000 dooden; Solferino
287.000 strijders, 37.000 dooden; Königgratz 291.000
strijders, 33.000 dooden; Gravelotte 396.000 strijders,
62.000 dooden; Sedan 454.000 strijders. 68.000 doo
den; Liaojang 285.000 strijders. 60.000 dooden.
Eenige cijfers uit den Fransch-Duitschen oorlog:
Frankrijk verloor 136.000 man; van deze werden
80.000 gedood op de slagvelden of stierven aan hun
wonden, 36.000 stierven aan ziekten, terwijl 20.000 sol
daten in Duitsche gevangenschap het leven eindigden.
Aan Duitsche zijde vielen op de slagvelden 17.255
man. in de ambulances stierven 21.023 gewonden; in
het geheel verloor Frankrijk bijna 100.000 man meer
dan Duitschland.
Aardschokken in Amerika.
LONDEN, 12 Jan. Volgens berichten uit New-York
kwamen gisternamiddag en gisteravond aardschokken
voor te Seattle, Bellingham, Tacoma, Vancouver en Vic
toria, die eenige seconden aanhielden. De bevolking ge
raakte in paniek. Schade werd niet veroorzaakt.
(Seattle en Tacoma ligen in Washington, V. S., Van
couver en Victoria in Britsch Columbia.)
Uit officieele berichten blijkt, dat de Noordwestkust
van de V. S. gisteren algemeen geleden heeft van de
aardbeving. Te Port Townseno is eenige schade aan
gericht en werden vensterruiten vernield, en water
pijpen gebroken, zoodat de huizen overstroomden.
De Mount Baker, een voor uitgebrand gehouden vul
kaan, werkt sinds korten tijd weder.
T ragisch.
Te Allenstein, in Duitschland, heeft zich dezer dagen
het volgende ijslijke voorval a{^eapfel^n h t g
n»«r /akte hij het schaatsenrijden op het Sens-
Daar zaïu u „„middelliike nabijheid van het
burgermeer, in de onmiaaenijae u* y
badhuis, zekere heer Kreide door het ijs. 5 lak bij deze
noodlottige plaats stond een soldaat op poist^ en hem
riep de zinkende om hulp. Maar de militair gedach
tig aan zijn instructies; zijn post onder geen voor-
wendsel te verlaten! stak geen hand tot redding
uit. Niettegenstaande bij het badhuis verscheiden stok-
keli stonden, en de soldaat slechts even langs den
oever te loopen had en den drenkeling een stok toe
te steken om dezen te redden, kwam hij niet van zun
plaats.
In zijn doodsangst bood de heer Kreide den soldaat
300 Mark, en toen deze nog onvermurwbaar bleek, zelfs
1000 Mark, als hij hem wilde redden. Alles te vergeefs!
De man bleef onwrikbaar op zijn post en liet den
ongelulckigen drenkeling voor zijn oogen verdrinken.
De zaak wordt thans onderzocht, daar men zelfs in
Duitschland tot de overtuiging is gekomen, dat het
toch niet aangaat, dat in vredestijd menschenlevens
aan de machinale naleving van militaire instructies op
geofferd worden.
TURKIJE EN OOSTENRIJK.
Het groote politieke feit van den dag is de aan
neming door de Porte van het voorstel der Oosten-
rijksch-llongaarsche regeering, om 2Va millioen Turk-
sche ponden schadeloosstelling te geven. Het oorlogs
gevaar schijnt daarmede bezworen te zijn. De genoemde
som schijnt in de oogen der Oostenrijksche regeering
de waarde te zijn van de in Bosnië en Herzegowina ge
legen Turksche staatsdomeinen.
In aanmerking genomen dat Engeland hier Turkije
heeft geholpen is deze uitslag voor Oostenrijk niet
ongunstig. Turkije vroeg tenminste eerst heel wat meer
Dat de kwestie thans eerder dan ,men dacht in
der minne uit den weg is geruimd, is niet onwaar
schijnlijk te danken aan den invloed van andere groote
mogendheden, Frankrijk in de eerste plaats. Men zou
daartoe ook mogen besluiten uit een Havas-telegram,
meldende, dat verscheiden gezanten ter gelegenheid
van een bezoek, hetwelk zij Maandag aan den groot
vizier brachten, dezen hebben aangeraden, het aanbod
van Oostenrijk-Hongarije aan te nemen.
AARDBEVING.
Per Telegraaf.
Uit Rome seint men van heden dat er opnieuw een
hevige aardbeving heeft gewoed, thans door geheel
Toscane.
Ziekenfonds.
Het kwartaaloverzicht van het Schager Ziekenfonds
gaf voor het 4e kwartaal 1908 de volgende cijfers: ont
vangsten 274.40, uitgaven f 297.05, recepten 347, uit-
keeringen 22, tot een bedrag van 40 gld.
Voorgesteld als lid op 1 Jan. 1909: 5 gezinnen en
2 enkele leden.
Inkomsten over 1908, 1141,30 gld., uitgaven 1256,16
gld., nadeelig saldo 114,86 gld.
Euphonia.
In overleg met mejuffrouw Urlus, die dezer dagen
als zangeres in Londen optreedt, is het extra-concert
van Euphonia bepaald op Zondag 28 Februari a.s. Me
juffrouw Urlus zal eenige liederen zingen en de solo's
voordragen uit Mendelssohn's Psalm 42. Den kunst
minnaars wacht dus een zeer schoone avond.
Voor Tocneelliefhebfcers.
Dinsdag 2 Februari a.s.. zal het gezelschap Van Lier
in het Noord-Hollandsch Koffiehuis optreden, met een
van zijn mooiste stukken, waarin Mevr. v. Lier-Cuy-
pers en Louis de Vries dc hoofdrollen zullen vervul
len. Dat belooft een mooien avond.
Gemeente WJERINGERWAARD.
Ingeschreven gedurende de, maand Dec. 1908.
GeborenComelia. d. v. Hendrik Blikker en Ma
ria Catharina Kooij. Jan. z. v. ComeLis Bakker
en Johanna Raven.
Overleden: Aagje Grin, wred. van Cornelis Kaan,oud
82 jaar.
Gemeente ZIJPE.
Ingeschreven van 6-8 Januari 1908.
Geboren: Martina, d. v. Pieter Tamis en Mietje Ca
tharina Janssen.
Broek op Langendgk, 12 Januari 19C9.
Roede kool f 6 50 a f 18.50 r
Ge!o kool f 5 - a f 12.50
Witte kool f 7.— a f 18— L
Uien f 3.70 a f 8.80
Meuw Leven. Station Xoord-Scllar wonde.
12 Januari 1909.
Roede kool f 16 a f 16 50 per 100 stuks.
Rooda kool 2e srt. f 12,50 a f 14,50
Kleinere f 6,50 a f 11,—
Gele kool fll.— a f 11.50
Gele kool 2e srt. f9,— af 10,—
Kleinere f 4.— a f 7.50
Deeii8cho Witte f 15 af 17.50
Kleinere f6— af 14— n
Uien f 3.81 a f 3.85 per baal.
Xoord-Scliarwonde, (Dorp).
13 Januari 1909.
Reuzenbloemkool f 0.— a f 0.— per 100 stuks.
Middelbare f 0.— a f 0.—
Roodo kool f 8.— a f 15
Witte kool f 10.- a f 18
Gele kool f 6.- a f 14
Uien f 3.75 a f 400 per baal.
Jozef was juist van de werkplaats binnengekomen.
„Zij komt," zeide hij tot de moeder en ging aan het
venster staan.
Ieder van hen wist, dat men zich nu moest uitspre
ken, en een elk dwong zich om rustig te zijn en
te doen, alsof er niets buitengewoons was geschied.
Angelika kwam.
Zij deed zacht de deur open, evenals in de dagen
dat haar verschijnen een zonnetje meebracht. Zij groet
te niet. Ook de anderen niet. Het komen was zoo vree-
selijk, dat hen de keel als dichtgesnoerd werd. Angeli
ka zag er uit, alsof zij wilde zeggen: „Blijf bedaard,
wees maar niet bevreesd, dat ik lang zal blijven. Ik
ga dadelijk weer weg."
Zij kwam van de deur en ging tegen den wand staan,
misschien omdat zij d§n steun in haar rug noodig had.
Zij had geen hoed op en heur haar was met zorg op
gemaakt. Het gelaat had nog steeds de zorgelooze,
zoo tot lachen bereide uitdrukking en zij sloeg de
oogen wijd en groot open als een kind dat eenigszins
verwonderd was. Maar er was toch iets vreemds en
kils aan haar. Of dat lag aan de magerheid van haar
gelaat, aan de strakke lijnen om haar mond, was di
rect niet te zeggen. Meer verried haar stem, toen zij
eindelijk wat zeide.
„Ik ben nu hier," zeide zij langzaam. Men zag, dat
zij vanaf dat oogenbiik elk woord overdacht.
„Ik heb tijd te over gehad, om alles met mijzelf
te overleggen. Het is nergens voor noodig nu te zeg
gen: hadt dit maar niet gedaan en dat niet. Wij men
schen zijn het noodlot dezer wereld, maar wij weten hel
niet. Het wordt opgebouwd dat onheil uit onze kleinste
handelingen, voortspruitende uit onze kleinste gedachten
Zoo wordt uit niets een macht die ons neervelt. Ik
heb mijn heele leven eens overdacht. Ik ben lang een
kind geweest. Ik heb zoo hartelijk kunnen lachen, en
alle menschen vond ik aardig, een elk hieid van mij."
Het was op dit oogenbiik of zij op haar moeder
wilde toeloopen en bij haar steun en troost wilde
zoeken. Maar zij herstelde zich, alsof zij zich vergist
had. Dan ging zij voort: „Dus verloor ik het geloof
aan de menschen, en dat verwarde mij. Ik wist niet
wat ik moest. Wijl de geheele wereld mij vol onrecht
vaardigheid scheen, zoo heb ik ook mijzelf verloren."
„Maar jelui bent niet zoo schuldig als ik vroeger
geloofde. Ik weet het nu. Ge hebt het niet zoo boos
geweten en niet gerekend, hoe het eind zou worden
gemeend en jij jij ook niet Jozef. Gij hebt het niet
geweten en niet gerekend, hoe het eind zou worden.
Het ligt ook in het bloed der menschen, dat wantrou
wen en steeds het kwade denken van den evenmensch.
Ziet ge wel, alles is uit het kleine voortgekomen en
groot geworden. En ons allen heeft het meegesleept
in zijn kracht."
„Angelika," zeide Maria. Zij liep met sidderende, uit
gestoken handen op haar dochter toe. Zij had lang
niet alles verstaan en begrepen wat deze had gezegd,
en voelde vaag, dat zooals Jozef reeds had verteld,
dat de geest van Angelika geleden had. Angelika weer
de haar evenwel af. Zij wenkte met de hand als wilde
zij zeggen: Raak mij niet aan. En dan scheen zij te
voelen wat haar moeder van haar dacht en lachte.
„Ik ben wel goed bij mijn zinnen," zeide zij, En dan:
„ik weet ook wat ik doen moet. De zusters van Ma
donna del iago spreken niet, gaan ook nooit meer
bulten haar muren. Ik ik ga naar de nonnen van
Madonna del lago."
Zij zeide dat en trad op haar moeder toe, raakte
zacht haar hand aan, deed bij haar broer die zich nog
niet had omgedraaid evenzoo en liep in dezelfde starre
gelatenheid als zij gekomen was naar buiten.
Maria was niet in staat zich te verroeren. Haar hoofd
was suf. Zij wist geen uitweg. Zij zette zich op een
stoel neder en snikte luid en heftig.
Jozef liep evenwel zijn zuster na; misschien voelde
hij, dat hij niet zonder schuld was, misschien begreep
Lij, voor de eerste en eenige maal, hoe niets betee-
kenend zijn manhaftigheid en kordaatheid was.
Hij was nu klein en bescheiden, bijna angstig. Toen
hij Angelika bereikt had, hield hij haar bij den arm
vast. „Ga niet weg," smeekte hij. Zij was hem toch
zoo lief. „Het het zal wel weer anders worden
mettertijd."
Angelika nam zijn hand van haar arm. Haar vin
gers raakten hem voorzichtig, bijna vluchtig aan.
„Neen, neen, neen," zeide zij met een knikje en
zonder zich op te houden ging zij heen.
De tranen liepen Jozef Lombardi langs de wangen.
Maar het ging hem als zijn moeder, hij wist niet wat
te doen, om Angelika te houden.
Angelika liep naar het dal. Zij wilde den weg naar
het klooster langs het meer te voet afleggen. Een
eind van het dorp af, toen de rust en de eenzaamheid
op haar haar invloed begonnen te doen gelden, begon
het voor haar oogen te draaien en zij viel. Een poos
lag zij bewusteloos aan den weg. De spanning was
voor haar te groot geweest. Toen zij ontwaakte voelde
zij de pijn en ellende, die zij straks in haar starre
strakheid niet gevoeld had, de kwelling over alles wat
gebeurd was, dat zij hen, Mozes, en de moeder en de
anderen niet meer had en het leven vreeseljjk was;
alleen en diep-bedroefd liep zij verder. De nonnen van
Madonna del lago hebben haar in haar klooster opge
nomen.
De tijd verliep. Die maakt het leed dragelijker. Ju
lia Asehwonden. de arme weduwe, had haar leed met
dezelfde taaiheid gedragen als de sterkere vrouw van
den zaagmolen. Het verwonderlijke geschiedde, dal het
afgeleefde lichaam van de moeder van Mozes meer
kon verdragen dan iemand had kunnen denken. Zijl
leefde vele jaren, een gebrekkig mensch, maar in het
dorp met een soort medelijden behandeld, wat zij
dam- vroeger nooit had gekend.
Met de buren aan den anderen kant van den straat
weg werd een zoodanige vriendschapsband gesloten. De
groote Mario Lombardi cn de kleine Julia Asehwon
den stonden vaak bij elkaar. Maria Lombardi had het
eerst het woord lot de andere gericht Zij deden niet.
alsof gemeenschappelijke herinneringen haar nader
brachten, wisten het misscliien zelf niet dat een ze
kere genegenheid langzamerhand lussdien haar otil-
slond. Moeder Asehwonden behield een zekere onder
worpenheid. Maria Lombardi een zekere barschheid,
wanneer zij met elkander omgingen. Maar zij vroegen
naar eikaars leven en ontmoetingen. Maria Lombardi
bewees de andere menige weldaad. Menigmaal voerden
zijl m haar gesprekken namenMozes: Angelika' Zij
verwijlden gaarne daarbij, vertelden elkaar van de goed
heid van de kinderen. Van het ongeluk spraken zij
niet. hen maal zeide Maria Lombardi: ,,Ik heb gehoord
dat Angelika ziek is geweest. Zij is genezen! De abdes
van Madonna del lago roemt haar zachtmoedigheid.
EINDE.
