Griïil LanA- en Têöohw.
Tweede Kamer.
Van dit en van dat.
„_1°
Burgerlijke Stand.
Plaatselijk Nieuws.
Gemeenteraad van Nieuwe Niedorp.
Vergadering gehouden op Woensdag 24 Februari 1909
's avonds 6 uur.
Voorzitter de heer J. v. d. Stok, Burgemeester.
Allen present
Na opening door den voorzitter leest de heer J.
Kuilman, secretaris, de notulen, die onveranderd wor
den goedgekeurd.
Voorzitter brengt ter tafel de oproeping van den
Raad van State in zake het geschil met Hoogwoud
en maakt melding van het voorstel van B. en W. om
niet te voldoen aan deze oproeping, om naar Den
Haag te komen.
Algemeen goedgevonden door den Raad.
Daarna komt in behandeling een verzoek vandenhr.
A. C. Bol uit Barsingerhorn om concessie voor het aanleg
gen en exploiteeren van eene steenkolengasfabrielc m
deze gemeente in overeenstemming met de gemeente
Winkel.
De nogal lijvige concessie-aanvrage wordt door eene
toelichting vergezeld.
Er wordt in aangestipt hoe eene gemeente met een
aantal bewoners, gelijk de gezamenlijke ingezetenen
van N. Niedorp en Winkel, zich wel de weelde eener
gasfabriek kan veroorloven. Samenwerking der beide
gemeenten is het dus, die hier noodig is.
Afstand en ligging leenen zich zeer goed voor gas
fabriek stichting, laat de concessionaris in zijne toelich
ting uitkomen. De concessie wordt voor den tijd van
30 jaren gevraagd.
Voorz. deelt te dezer zake mede, dat op initiatief
van het Dag. Bestuur van N. Niedorp eene conferentie
is gehouden met het Dag. Bestuur van Winkel en dat
besloten is, in overleg met den concessionaris, de
aanvrage te regelen op aannemelijke wijze. Voorzitter
wil uitlokken, dat hier de raad de zaak in handen
van B .en W. stelt en dat die nader van advies zullen
dienen. Er zijn in de aanvrage nu bepalingen, die be
zwaren opleveren en die naar 's voorzitters meening
wijziging dienen te ondergaan.
De heer Visser zou eerst de voorwaarden der aan
vrage hebben willen wijzigen, voor de zaak in den raad
werd gebracht.
Voorzitter daarentegen wil ze juist in den Raad bren
gen, voor de wijziging geschiedl, met de bedoeling,
dat aan B. en W|. de zaak in handen wordt gegeven,
om naderhand prae-advies te geven.
De lieer Walken zou gaarne totstandkoming zien;
het idéé lijkt hem mooi toe, en hij spreekt de hoop
uit, dat men zich niet door kleinigheden zal laten
weerhouden. i i !«fl) HL®
De heer Visser zet uiteen, dat het voorbereidende
plannen zouden zijn, als er nu op 't oogenblik plan
nen in den Raad kwamen.
Hij: zou 't wenschelijk achten, dat de twee betrok
ken Dagelijksclie Besturen elk op eigen gelegenheid
eerst de voorwaarden bestudeerden en daarna gemeen
schappelijk overleg pleegden. - Ook met den concessi
onaris kon worden overlegd. En was dan de zaak er
geheel rijp voor, welnu, dan zou ze in den Raad kun
nen worden- gebracht.
Er wordt blijkens dc verdere besprekingingen geen
groot verschil geacht, tusschen do meening van Voor
zitter en die van den heer Visser.
De heer Kuilman gelooft niet, dat we 't volgende
jaar gas branden.
Voorzitter verklaart, dat zulks ook niet dc bedoeling
is. Binden! 2 jaajr is 't plan, gas te leveren.
Besproken wordt, waar en hoe men de gasleiding-
buizen zal aanleggen, en méér dan één bezwaar wordt
geopperd.
Ten slotte wordt bij acclamatie aangenomen om de
zaak in handen van B. en Wi. te stellen, die later
prae-advies zullen uitbrengen.
Daar de rondvraag niets oplevert, wordt de verga
dering gesloten.
Een verborgen schat.
Men meldt uit Almelo:
Dezer dagen werd alhier een oud huis afgebroken.
De afbraak werd publiek verkocht. Een zekere B. al
hier werd daardoor eigenaar van eenige zware balken.
B. verkocht op zijn beurt een paar dezer balken aan
een ingezetene van een naburig dorp. Laatstgenoemde
vond bij het doorzagen van een balk een looden kistje,
dat in dezen balk verborgen was. Dit kistje moet docu
menten uit de 14de eeuw bevatten, die veel waarde
bezitten. In weerwil der herhaalde verzoeken van den
verkooper, wil de kooper de gewichtige stukken niet
afstaan, aangezien hij de balken „met alle lusten en
lasten, zoowel heerschende als lijdende", heeft gekocht.
Reeds moet advies van een paar rechtskundigen
gevraagd zijn. Een proces zal dus wel niet uitblijven.
Burgemeester en Raad.
Een eigenaardige kwestie heeft zich te Utrecht voor
gedaan tusschen den burgemeester, mr. dr. A. F.
baron van Lynden en den gemeenteraad.
In het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen zou
een diner zijn, door den raad den burgemeester aan
geboden, welk diner plotseling is afbesteld.
Naar de Utr. Ct. mededeelt, heeft de burgemeester,
nadat in de laatst gehouden raadszitting de motie-M en
dels, tot splitsing van een tweetal stemdistricten, door
den raad met groote meerderheid was aangenomen,
in zijn kamer een brief geschreven aan den voorzitter
der diner-commissie, waarvan de inhoud in hoofdzaak
hierop neerkwam dat de burgemeester, gezien de hou
ding van den gemeenteraad, welke de motie-M endels
aannam, die de burgemeester had bestreden, gelet voorts
op de houding van den gemeenteraad tij eene vorige
gelegenheid, in een en ander zag een positie nemen
van den raad tegen zijn persoonlijk optreden. Diens
volgens was het den burgemeester, overigens met eer
biediging van de persoonlijke inzichten van ieder raads
lid, onmogelijk met den raad in een vriendschappe-
lijken maaltijd aan te zitten. Hij trok derhalve zijn
aanvankelijk toegezegd aanvaarden der invitatie terug.
Verschillende pogingen, aangewend om den burge
meester op zijn besluit te doen terugkomen, leden
schipbreuk.
In een geheime spoedvergadering van den raad werd
nu het diner afgelast
Hengstenkeuring.
Uitsla» der hengslenkeuring gehouden 23 Februari
te Haarlem.
Goedgekeurd werdenWladimir, van Mvan
Wieringen te Haarlemmermeer; Excelsior van deVer-
eeniging Spieringweg aldaar; Prins Bismarck van J.
D. G. van Gulpen Spaarndam; Dwina en Farfadet
van de Ned. Harddraveriji en Rcnvereeniging; Wiil-
helmi van J. A. Bakker te Oudesluis; Kasimir van A.
Roodenburg te Haarlemmermeer en .1,. Koperdraat te
Muiderberg; Caesar van de Ver. IJpolders; Kronus
van J. Koperdraat le Muiderberg; Veloce van A. II.
Burger te Pannerden.
Afgekeurd werden: Ernst van B. Biesheuvel le
Haarlemmermeer; Eskimo van de Gebr. v. d. Beek
(e Heemslede, Boeren Welvaren van A. H. v. Wiclce-
voorl Crommelin te Heemstede; Haveaux van H. C.
Reinders Folmer te Amsterdam; Rubico van A. Roo
denburg Jbz. te Haarlemmermeer; Welkom van J. Bree-
baart hz. en Co. te Winkel; Maurits van J. do Geus
te Heerhugowaard,
Wraakneming.
Ten iweede male heeft men in de gemeente Kolln-
merlarnL een slecht stukie uitgehaald. Men heeft inu
bij nacht bij den heer Dc Bruin, wethouder, sloep,
hek en voordeur met teer besmeerd. Voor een naar
dagen deed men hetzelfde bij het Raadslid, den heer
Zomer.
Beide heeren stemden vóór het voorstel de her
bergen en café's des Zondags 's avonJ.iR 7 uur te sluiten,
en waarschijnlijk heeft men hier dus met een lage
wraakneming te doen. Een der logementhouders wordt
er voor aangezien den dader omgekocht te hebben,
die bij den heer De Bruin zijne taak volvoerde
(„si.'")
een honderd voet hooge rots, dicht bij Riobamba. Vijf
en twintig personen werden gedood en veertig gewond.
Succes.
1 Redenaar (in vuur): Een echt patriot, mijne hoor
ders, moet leven voor zijn medeburgers, voor zijn va
derland; moet altijd bereid zijn voor die beide tester-
ven, zelfs at zou 't hem zijn leven kosten!
(Daverend applaus).
Grapjes met Taft.
De nieuw gekozen president van. de Vereenigde Ma-
ten van Noord-Amerika is dezer dagen de gast geweest
van de Knockerelub te Cincixinati. In Amenka^is het
gewoonte, !d'at de eeregast bij; zoo n gelegenheid het
mikpunt van allerlei scherts is.
Toen Taft de zaal binnentrad, werd hij ontvangen
door iemand, die veel op hem gelijkt en zijn best
deed om net zoo 1e spreken en dezelfde eigenaardige
bewegingen te maken als de nieuwe president. Deze
dubbelganger zat aan de tafel tegenover Taft. Van de
dischgenooten waren verscheidene verkleed als verte
genwoordigers van andere landen.
Nadat Taft welkom was gehecten, stond deze op
om dank te zeggen; maar toen ging ook de pseudo-
Taft staan, die eveneens woorden van dank uitte.
Een andere spreker begon lof toe te zwaaien aan
den president, waarbij: de pseudo-Taft een borst op
zette en zelfgenoegzaam glimlachte. De spreker zei
toen evenwel, dat er onder de feestgenooten niet
minder dan 84 presidenten waren, namelijk presiden-
tep van spoorwegmaatschappijen, kuiken, trusts, beef-
steakclubs, brouwerijen en begrafenisvercenigingen.
Daarop stonden deze 84 allemaal op en riepen in
koor: ,,Ja, er zijn nog andére presidenten, minister
Taft!" De borst van den pseudo-Taft begon opeens in
te! krimpen.
Haast alle landen ter wereld hadden boden ge
zonden. Germania zond een groet en een kus. Den
kus gaf de gezant evenwel niet aan den pseudo-
Taft, maar aan miss Columbia, voorgesteld door
een heel knap meisje. Britannia had een Iersche
keukenmeid gezonden, die dadelijk lonkjes gaf aan
den pseudo-Taft; zij1 wou wel dienst doen in het
Witte Huis, maar alleen als men haar toestond pia
no te spelen. De Sjah van Perziö had een toove-
naar gestuurd. Deze zou Tafi's gedachten lezen,
maar moest verklaren, dat Taft geen gedachten had.
Er kwam ook een groote broek de zaai binnen
wandelen, die een lied ten beste gaf, waarin Tafts
audiëntie bij den Tsaar bezongen werd. De nieuwe
president had bij die gelegenheid het ongelukje, dat
zijn een beetje te nauw© broek scheurde.
De pseudo-Taft lachte bij1 al deze grapjes haast
even hartelijk en luid als de nieuwe president zelf.
Wolven in het Westerwoud.
Uit Nieuwied komt het bericht, dat de koude, en
wellicht ook de overstroomingen, roofdieren naar de
bosschen van het Weslerwoud hebben gedreven, die
algemeen voor wolven worden gehouden. Een houtvester
uit Altwied zag ze jagen achter het wild; houthak
kers uit Harder! hebben ze eveneens gezien, en een
molenaar verzekert: dat zijn honden bang werden, zijn
paard er-voor schrikte, en dat hij; ze 's nachts hoorde
huilen. In de bosschen werden overblijfselen van een
dozijn reeën gevonden, die gedood waren; bij sommi
gen was de kop van den romp gegeten. Maai- anderen
'beweren, dat het geen wolven kunnen zijn; noch gang,
noch uiterlijk, noch gewoonten zijn die van wolven.
Het is gebleken, dat de roofdieren op begraafplaatsen
bezig geweest zijn en lijken hebben opgegraven. Te
gen de wolfsnatuur spreekt het schorre blaffen op de
jacht, en het rondloopen op klaarlichten dqg.
Ten einde de bevolking gerust te stellen én het
wild te beschermen is Zaterdag een groote drijfjacht
georganiseerd, waarbij over ruim 1000 H.A. gejaagd
werd. Maar van de wolven was geen spoor te vinden,
en sedert zijn zij er ook niet meer gezien. Wellicht
zijn zij naar andere streken gevlucht.
Oorsprong der Spaarbanken.
De eerste spaarbank werd opgericht in 1819 door
den Hertog Delarochefoucauit. Aanvankelijk vond zijn
Werk weinig bijval; vijf jaren na de oprichting waren
onder de inleggers nog geen zesde gedeelte, dat tot
den werkenden stand behoorde. In 1828 waren er 30
werklieden op de 100 inleggers, in 1830 telde men
er 40.
Na het overlijden van den oprichter bleek bij het
opmaken der balans, dat de werklieden, na storting
en terugvragen der gelden, niet meer dan 5.500.000
francs in de bank te Parijs hadden gestort. In de
departementen ontwaarde men wel 'n stoot ten goede,
maar dat oefende weinig invloed uit.
Thans zijn de kapitalen in de spaarbanken neergelegd
door werklieden, zoowel in Frankrijk en Holland als
over heel de wereld, zelfs niet bij raming te bepalen.
Onbestelbare brieven.
De vindingrijkheid der suffragettes is verbazingwek
kend. Er gaat nu geen dag meer voorbij, of de dames
weten door de een of andere min of meer gelukkige
streek de aandacht op zich te vestigen. In den laatsten
tijd, sedert het parlement bijeenkwam en in de troon
rede geen woord over haar eischen is gezegd, toonen
de dames grooten ijver om het den ministers en voor
namelijk dan wel minister Asquith lastig te maken.
Dezer dagen hielden ze tot vermaak van de straat
jeugd een optocht in geïmproviseerde gevangenwagens
en gevangeniskleedij, een dag later drongen een paar
suffragettes tijdens een receptie van den heer McKen-
na diens woning binnen, maar het nieuwste op het ge
bied der propaganda voor vrouwenkiesrecht is toch
wel gisteren vertoond.
Men kent de bereidwilligheid van het Engelsche post-
hestuur, om pakketten en voorwerpen, van allerlei aard
als brieven te verzenden. Die bereidwilligheid heeft den
dames het nieuwe denkbeeld aan de hand gedaan. Nu
de politie zoo nauwlettend zorg draagt, dat geen suf
fragettes den eersten minister als bezoekster kunnen
naderen, moest iets anders bedacht worden om met
den minister in aanraking te komen. Daarom begaven
gisteren zich eenige dames naar het postkantoor om
te vragen of er gelegenheid was twee „menschelijke
brieven" per expresse bestelling te doen, bezorgen. De
postbeambte antwoordde toestemmend, en nu werden
twee dames voorzien van adreskaarten: To the Right,
Hon. H. H. Asquith, 10 Downingstreet", toevertrouwd
aan de zorg van een brievenbesteller, die met zijn „brie
ven" naar Downingstreet wandelde. De postbode werd
door de politie, die tegenwoordig steeds het huis van
den minister bewaakt, tot de deur toegelaten, maar de
beide „brieven" moesten op eenigen afstand blijven
staan. De bode schelde en deelde mede, toen de deur
geopend werd, dat hij twee brieven aan den eersten
minister had af te geven. De man werd binnengelaten
en de deur gesloten. Hij bleef eenigen tijd binnen,
zoodat een der brieven reeds ongeduldig werd en voor
uit wilde gaan, hetgeen echter door een politie-agent
werd belet. Na verloop van zeven minuten kwam de
postbode weer naar buiten en de portier zeide tegen
hem: „Deze dames moeten worden teruggezonden."
„Maar er is voor ons betaald", riep een der dames.
„Welnu," zeide de portier, „dan moet de post u
maar ergens anders bezorgen, hier wordt u niet aange
nomen, u behoort tot de onbestelbare brieven." En
met eenig tegenstribbelen bracht de postbode zijn beide
„brieven" naar het postkantoor terug.
Of zij daar ook in de hal als onbestelbare brieven
zijn opgehangen, meldt de geschiedenis niet.
Spoorwegongeluk.
Guayaeuil, (Ecuador), 24 Februari. Een over de
hoo dhjn naar het noorden vertrokken passagterslrein
stortte, ten gevolge van de verlegging van rails van
Zitting van Woensdag 24 Februari 1909.
De achterstands-ontwerpen, zijn, ten 2en male bij
de I weed© Kamer ingediend. Gelijk men weet zijn
ze eerst door de Tweede Kamer geaccepteerd, doch
door de Eerste Kamer verworpen, of beter gezegd;
door den minister teruggenomen om ze op nieuw' in
te dienen. Dat is nu geschied; ze zijn in handen gesteld
van een commissie van voorbereiding, beslaande uit
dc heeren: Tydcman, Smidt, Loeff, v. Veen en Jan-
nink.
den'heer® DUHMAFl/v 't'wÏst "ff- "-0"0- van
oud is. v" 1 WIST, die al eenige jaren
De voorsteller spreekt in die motie dc wcn.scheli.jk-
heid uit tot we Mei ijk e regeling der rechtspo
sitie van Indische officieren.
De positie is bij Koninklijk Besluit l f
aanleiding geeft tot veel willekeur een .wilkeur die,
vooral tegenover den man, die steeds zijn leven vooi
het vaderland veil moei hebben, onbillijk werkt. Dc hee
ren BOGAERDT en THOMSON vielen den voorstel
ler bij De laatste wees daarbij op het voorbeeld van
Christoffel, die kapitein werd met voorbijgaan van
vele andere verdienstelijke officieren.
Daarentegen was de heer v. DEVENTER van oor
deel dat, blijkens de toestanden hier te lande, wetje-
lijke regeling volstrekt geen waarborg1 is tegen wille-
keur en dat met wettelijke regeling de ontevredenheid
even groot blijft. Bovendien, als men met de officie
ren begint, moet men met alle andere, ambtenaren
volgen, wat lang geen gemakkelijke taak is.
Morgen voortzetting.
LVIII. De voordeelen der Hoenderteelt op de boer
derij.
Indien er op eene boerderij, hetzij veehouderij of
akkerbouwbedrijf, genoeg arbeidskrachten zijn, oefent
men er naast de hoofdbedrijven zeer dikwijls eenige
bijbedrijven uit zooals varkensmesterij, schapenfokke
rij, ganzen- en zwanenhouderij of hoenderteelt.
In heel veel bedrijven wordt op de kippenhouderij
minachtend neergezien, omdat men de meening is toe
gedaan, dat de hoenders eer verlies dan winst opleverei
en bovendien veel omschrapen en bevuilen.
Het is mijn voornemen in dit artikeltje aan te too
nen, dat de kippenhouderij bij verstandige uitoefening
I zeer goede financieele uitkomsten oplevert zoowel op
I bouwboerderijen als op graslandbedrijven. Beide soor
ten boerderijen hebben voor de hoenderteelt hare na-
tuurlijke voordeelen. Op de bouwbedrijven beeft men
goedkoope granen en ander voeder in den vorm van
uitschoonsel of achterste van zaad, alsmede suikertee
lten en wat kool voor groenvoer in den winter, en op
het weiland kan men de hoenders een groot deel van
het jaar vrij laten uitloopen, vooral als men over eenige
eenvoudige, verplaatsbare hokken kan beschikken. Past
men dit Colony-liouse-systeem toe, dan zoeken de hoen
ders zelf een groot deel van hun kost en zijn dus
goedkoop te houden. Ook zullen zij tal van schade
lijke dieren als groetwormen, slakken, grasrupsen, ko
perwormen enz. verdelgen.
Het is van algemeene bekendheid, dat de prijzen
van de granen in de laatste vijf en twintig jaren sterk
gedaald zijn, terwijl de prijzen der eieren en slacht-
gevogelte zijn gestegen, omdat de vraag naar deze ar
tikelen overal, doch het meest in Engeland en Duitsch-
land, sterk is toegenomen. Deze twee omstandigheden
hebben de kippenhouderij tot een loonend nevenbedrijf
voor den landbouwer gemaakt.
In Denemarken, Ierland, België en Frankrijk, doch
meer nog in Rusland en Amerika, de beide groote
graanproducenten, is de boenderteelt in de laatsLe
j jaren belangrijk uitgebreid en bevindt zich in een bloei-
enden toestand, zooals straks nader zal worden aange-
toond.
Toch is het iedereen af te raden met de kippen-
houderij op eenigszins uitgebreide schaal te beginnen,
indien hijzelf of een der leden van het gezin geen lust
I heeft in de verzorging der hoenders, of de mogelijk-
beid ontbreekt om de hoenders doelmatig te huisvesten
en een vrijen uitloop te geven gedurende een goed
deel van het jaar. In bet buitenland is de. hoender
teelt dikwijls het werk der huisvrouw- of een andere
dame, die deel van het gezin uitmaakt. Velen vinden
daarin een prettigen werkkring en smaken het genoe
gen een aardige verdienste in de huishouding te bren
gen.
De kippenhouderij voor eierproductie is de gemak
kelijkste bedrijfsvorm op de boerderij en daarom zul
len we deze alleen voorloopig nader beschouwen.
Wij willen er echter dadelijk bijvoegen, dat het fok
ken en vetmesten van slachtgevogelte, z.g. piepkuikens,
jooularden (dat zijn vetgemeste jonge hoenders), jonge
hanen en kapoenen (gecastreerde hanen), veel meer
winst oplevert, doch ook veel meer zorgen eischt en
daarom meestal in speciale inrichtingen wordt uitge
oefend.
Het fokken van piepkuikens is in verschillende stre
ken een aardige bijverdienste in de wintermaanden
voor arbeiders en menschen met een klein landbouw-
bedrijfje, o. a. in de omstreken van Hamburg en Bre-
men.
Bij de hieronder volgende beschouwingen wordt ver
ondersteld, dat het aantal te houden kippen niet groo-
ter is dan tweehonderd stuks.
Indien men op een boerderij meer hoenders wil hou
den dan een paar honderd, dan vereischt dit kunst
matige kuikenbroederij met broedmachines, het opfok
ken der kuikens met z.g. kunstmoeders, speciale gebou
wen voor huisvesting der verschillende toornen en be
duidende uitgaven voor arbeiders, die uitsluitend met
de verzorging der hoenders zijn belast. In streken, waar
do landerijen en het voeder zeer goedkoop zijn, zooals
in vele deelen van Amerika en Rusland kunnen groote
pluimvee-houderijen heel goed rendeeren, doch in
Nederland en meer landen van Europa is dit in den
regel niet het geval en veel ineens groot opgezette hoer
derparken zijn jammerlijk mislukt. Groote uitgaven aan
loonen en zware verliezen door sterfte onder de hoen -
ders droegen daarvan meestal de schuld. Wel kunnen
groote bedrijven zich uit kleine ontwikkelen, waar de
uitkomsten van het bedrijf gunstig blijken te zijn, zoo
als in de nabijheid van groote steden of badplaatsen.
Het is zeer gewenscht dat de hoenderhouders in een
of andere streek samenwerken. Bij aankoop van voeder
en gereedschap en bij verkoop van eieren en jonge en
oude kippen kan de samenwerking groote voordeelen
geven. Het oprichten en in stand houden van foksta-
tions ter verkrijging van puike broedeieren, het openen
van centrale broederijen tot aflevering van gezonde
jonge hennen en hanen, en het inrichten van gezamen
lijke mesterijen om voor de jonge hanen en oude hoen
ders de hoogste waarde te bekomen, is in streken,
waar de hoenderteelt van beteekenis is, stellig zeer
nuttig. In deze richting werkt de V. P. N., „de Ver-
eeniging ter bevordering der Pluimveehouderij in Neder
land", die in 1901 te Utrecht is opgericht en in 1907
reeds 217 afdeelingen telde met 10.668 leden, welk ge
tal nu de 12.000 re.eds overschreden heeft.
Deze Vereeniging heeft reeds groote verdiensten op
het gebied van verheffing der pluimveeteelt in Neder
land en in de toekomst mag men er nog veel van ver
wachten.
Het doel der V. P. N. is de nuthoenhouderij te ver
beteren en geheel los te maken van de sport in het
fokken en tentoonstellen van prachtig gevederde kip
pen, die, dikwijls omdat ze in enge familieteelt zijn
gefokt, weinig eieren leggen en daarbij aanleg bezitten
tot vele ziekten.
Het bekronen van de mooiste kippen op landbouw
tentoonstellingen is voor de verbetering der eierpro
ductie. dan ook bepaald nadeelig.
Legwedstrijden, eiertentoonstellingen, uitstallingen van
doelmatige hokken en eierverzendingsmateriaal enz.1, zul
len daarentegen veel nut kunnen stichten. Trouwens
de sporthocnfokkeirs houden al moer en meer hun
eigen expositie's en daar is ook niets tegen, want mooie
vogels hebben voor velen evenveel bekoring als fraaie
bloemen en kunstvoorwerpen. Als men den landbou
wers maar niet de valsche meening tracht op te drin
gen, dal zij, alleen zulke mooie beesten moeten hou
den om winst uit de hoenderteelt te maken, is er
niéts tegen
Na deze uitweiding stap ik over op het terrein in
den titel aangekondigd en wel door eene meer gede
tailleerde opgave van de uitkomsten op een paar boer
derijen verkregen.
De heer R. J. Mansholt, do bekende zaaizaadkwee-
ker te Westpolder in Groningen, heeft op zijne boer
derij van circa 100 II.A., jarenlang oen tamelijk uit
gebreide h oenderhoudcrij gedreven.
In de ,Tanuari-Aflevering van het tijdschrift Cultura,
jaargang 1901, doet hij hierover zeer interessante ine-
dedeelingen, waaruit ik een deel van mijn bewijsma
teriaal geput heb.
Mansholt rekent hij de tegenwoordige graanprijzen
de kosten 3/4 cent per hoen en per dag. Het is dan
noodig van alle voordeelen, welke eene boerderij aan
biedt gebruik te maken. De kippen moeten zooveel
mogelijk losloopen en vooral op de stoppels gerui-
men tijd zoeken. Verplaatsbare hoenderhokken zijn on
misbaar. De Duitscho hoenderwagens op 4 wielen, zijn
het doelmatigst. De ingang hiervan wordt liet best in
den bodem gemaakt en eenige losse schotten tegen
de wielen geplaatst, geven de noodige luwte bij ruw
weder. Loopt op liet land vee, dan zet men tijdelijk
eenige palen met prikkeldraad om den wagen.
Mansholl's Jioeiuterstapel beslaat uit ongeveer 200
kippen, waarvan jaarlijks een derde wordt opgeruimd;
zij worden dus op ruim 3-jarigen leeftijd, of zooge
naamd 11a den derden leg, verkocht voor soepkippen
en door zelf gefokte jonge hennen vervangen.
Uit eigen ervaring, geput uit de boekhouding van
het bedrijf, is Mansholt tot de meening gekomen, dal
20O 5 300 kippen per stuk f 1 lol 1' 1.50 zuivere winst
per jaar opleveren.
Mansholt vermeldt, dat hij thans 120 5 140 eieren
per kip en per jaar raapt. Vóór hij bijzondere
zorg aan zijn hoenderstapel wijdde ongeveer 100 stuks.
Thans krijgt hij: ook veel meer eieren in den duren
lijd, d.i. van -September tot Januari, wat een zaak
van groot gewicht is, die te dikwijls over het hoofd
wordt gezien.
Het gemiddeld gewicht der eieren is 63 gram, zoo
dat er 16 in 1 Kilogram gaan. Dit is een flinke kwa
liteit gelijk aan de le grootte Deensche eieren, waar
van 1140 stuks 921/a K.G. moeten wegen. De 2e
grootte in Denemarken is 811/* K.G. per 1440 stuks
en de 3o grootte 1440 stuks wegende 70yl< K.G.
Mansholt vervoedert per jaar ongeveer 120 H.L.
uitgeschoondc tarwe, haver, gerst en erwten. Uit eigen
ondervinding is hem gebleken, dat uitsluitend graan-
voedering onvoldoende is. Vooral in den wintel", als
de hoenders geen. wormpjes en insecten kunnen zoe
ken, is vieescJuneel onder het weekvoer zeer noodig,
eveneens kooien en suikerbieten.
Inkoop van kippenvoer moet er op een boerderij
overigens weinig gedaan worden.
Uit de gevoerde boekhouding, komt de schrijver tot
het volgende resultaat, (1903).
U i t ga ve 11:
i 62 H.L. tarwe, gerei, haver, erwten en maïs
i 58 H.L. meel van uitgeschoond graan en crw-
j ten
1 100 K.G. vleeschmeel
100 K.G. rijst voor kuikenvoer
800 Liter ontroomde melk
Totaal der voederkosten
f 280
220
15
10
f 535
Voederkosten per kip f 2.67.
Voor onderhoud van de hokken, arbeidsloon,
rente van het bedrijfskapitaal, transportkos
ten der eieren f 100
Totale uitgaven
Inkomsten:
25000 Eieren (125 per kip
65 Jonge hanen a f 0.50
60 Oude hennen en hanen a f 0.45
f #35
f 890.—
32.50
27.-
Totale inkomsten f 949.50
Het balig saldo is dus f 313.50 en per kip
en per jaar f 1.56.
Aan de mest kent Mansholt weinig waarde toe,
waarom ze niet onder de inkomsten is vermeld.
Op eene andere boerderij in Groningen kwam men
lot het volgende resultaat mei 50 kippen.
Uitgaven:
10 H.L. uitgeschoondc tarwe
10 H.L. uitgeschoondc gerst
10 H.L. uitgesclioonde geretemeel
60 Broedeieren
Gort voor de kuikens
5911 Eieren
10 Oude hennen
10 Jonge hanen
Totaal
Inkomsten:
f 40.-
40.-
42.50
L50
2
f 126.—
f 188.40-'
3.50
7.75
Totaal f 199.06''
Het batig saldo is dus f 73.655 en per kip
en per jaar f 1.475.
De voederkosten per kip bedroegen f 2.49
per jaar.
Düringen deelt het volgende mede over de uitkom
sten der eierproductie oj> de Deensche boerderij van
Viggo Ulrik. Deze heer hield ongeveer 600 hoenders
die f 1.56 netto winst per kip en per jaar oplever
den.
Op dit bedrijf werden gehouden Patrijs-Italianen eai
kruislingen van deze met Plymouthrocks en Wvan-
dolles.
Ulriks landerijen zijn doorsneden met eenige haze-
laaishagen. Eén daarvan heeft hij ter weerszijde afge
maakt met gaas om als loopruimte le dienen en op
afstanden van 125 Meters heeft hij vier doelmatige hok
ken gebouwd van 5 bij: 6 Meter grondvlak, vóór 2
M .hoog en achter 1.50 M. Zulk hok herbergt 150
hoenders. Bij eLk hok heeft hij van riet een overdekte
schraapruimte gemaakt van 12 Meter lang, 5 Meter
breed en 1.40 Meter hoog. Deze beschutten mede de
Noord- en Oostzijde van het nachthok en zijn alleen
naar het Zuiden open. Op deze wijze kunnen de hoen
ders hierin ook 's winters verblijven.
Van kleine kippentoomen, die met alle denkbare
zorgen worden opgepast, bekomt men dikwijls een groo-
ter getal eieren en een hooger bedrag aan zuivere
winst, doch in het groot is dat, ten minste bij' uit
sluitend eierproductie, nog niet te bereiken.
Wij; meenen, op grond van de aangevoerde cijfers,
bij kippenhouderij op de boerderij de winst per kip
en per jaar op ©en daalder te mogen stellen.
Als er nog meer eierveilingien worden gesticht en
de groote, gewaarborgde vcrsche eieren duurder wor
den betaald, wat zeker het geval zal zijn, zal het
winstbedrag nog heel wal grooter kunnen worden. Het
streven der pluimveehouders moet daarop nog meer
worden gericht.
Maar ook aan het fokken van uitmuntende legstam-
men door teeltkeus uit de beste rassen moet nog meer
do laan dacht worden gewijd. Dc mooie tentoonstet-
lingskippen, als sporthoen gefokt op de veer, zijn 111
den regel slechte legsters, waarvan men geen broed
eieren voor de boerderij moet aankoopen. Slechts aan
fokstations, waar men dc opbrengsten door valnesten
en legt ijs ten controleert, kunnen prima brocdcieron
verkregen worden.
D. E. LANDMAN.
Gemeente ZIJPE.
Ingeschreven van 19—24 Februari 1909
Geboren. Vronica Anna Catharina, d. v. Jacobus
Gorneus Blaauw en Anna Verdegaai. Volkcrt, r.
n. Jan Coinclis ilotles en Jannetje Krabman
Getrouwd: Cornelis Leek, j.in., broodbakker, 26jr.
en Anna Smit, j.d. zonder beroep, 23 jaar, luiden
te Zijpe.
Afbraak.
De heer T). Kramer is kooper geworden van dc
voormalige Pastorie der Hcrv. (teintc Wieri L-
waard voor afbraak, voor de som van f 780
Vacature onderwijzer.
hTre>°i1'i(r'f. vac^'-ure'' iesen, onderwijzer aan onze open-
school, zijn 3 sollicitaties ingekomen.
