Verwaarloost nooit
eene verkoudheid!
Uit en voor de pers.
Binnenlandsch Nieuws.
Gemengd Nieuws.
53e Jaargang. No. 4475.
Zaterdag 72 Maart 1909.
DERDE BLAD.
390ste Staatsloterij.
Buitenlandscü Nieuws.
RECLt
E S.
Bckendmalkint{;en
Gemeente SCItAGKN.
o—
ONDERWIJS.
Toelating nieuwe leerlingen.
Burgemeester en Wethouders van SCHAGEN bren
gen ter kennis van de ingezetenen:
I. dat het toelaten van nieuwe leerlingen op de open
bare lagere school zal geschieden op den eersten Mei
a.s. en alsdan kunnen worden toegelaten de kinderen,
geboren in het jaar 1903;
II. dat de ouders der het volle schoolgeld betalende
scholieren, welke deze wenschen toegelaten te zien,
daarvan aan het Hoofd der School, den heer C. W.
peenik, kennis moeten geven voor den 20sten April
aS ook voor leerlingen, die onderwijn wenschen te
on^vangen in de Fransche, Duitsche en Engelsche talen
BI. dat de verzoeken om kosteloos onderwijs of
om onderwijs tegen betaling van het halve schoolgeld
voor de nieuwe leerlingen alleen moeten worden ge
daan ter Gemeente-Secretarie voor den 20sten April
aanstaande.
pe geboorte- en vaccine-bewijzen der nieuwe leerlin
gen moeten bij de toelating tot de school worden mede
gebracht.
gchagen, den 24 Maart 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd:
H. J. POT.
De Secretaris,
ROGGEVEEN.
3ste KLASSE,
HOOGE
4de TREKKING.
PRIJZEN.
f 400:
f 100:
14502.
17793.
Prijzen
van f
20.
379
3257
5120
7953
11363
13625
16182
19064
1113
293
493
8297
367
14509
188
152
133
407
6264
443
409
625
779
199
143
494
300
921
561
693
17529
260
«38
800
646
583
955
749
15315
571
549
712
992
9142
756
507
610
998
2090
4208
7189
485
12238
677
18033
20058
218
382
389
10021
764
878
35
241
294
519
564
250
13050
901
120
459
478
520
566
848
375
16001
558
631
494
523
645
911
489
39
896
697
745
766
794
11325
551
117
19033
770
3004
795
Tegen het Staatspensioen.
De vragen die door het bestuur van den Bond voor
Staatspensionneering tot de verschillende candidaten
.voor de Tweede Kamer zijn gericht, zijn lang niet naar
den zin van Dr. Kuyper. Dat is een optreden dat niet
|te pas komt, meent hij.
Met ingenomenheid mag geconstateerd, zoo zegt hij,
dat ook van liberale zijde de handelwijze van den Bond
voor Staatspensionneering is gegispt en berispt.
Niet bij de organen van alle liberale partijen viel dit
waar te nemen, maar en de Vrijzinnig-democraten en
de Oud-liberalen teekenden dan toch tegen zulk een
spelen van den verleider protest aan.
Voor onze politieke constellatie is dit een bonum
omen. Het toont, dat men in zijn candidaten nog ka
rakter eeren durft, en bij zijn lezers onderstelt, dat ze,
geroepen om als kiezer te handelen, een candidaat eer
verwerpen zouden indien hij voor de verleiding be
sweek, en dat ze hem te hooger stellen, vati hoemeer
telfstandigheid van karakter hij blijk geeft.
Dat een candidaat zich bindt tegenover zijn eigen
partij, spreekt vanzelf. Waar dit niet plaats greep, heeft
men geen politieke partij, maar een dispuutgezelschap,
waarin ieder zijn eigen meening bepleit. Maar een
partij is dit niet. Een politieke partij bestaat om ge
meenschappelijk en gezamenlijk eenzelfde overtuiging
op politiek gebied voor te staan. Vandaar geen poli
tieke partij zonder een program.
Doch zich te binden aan particuliere inzichten, ten
einde daardoor zekere groep kiezers te lokken, is im
moreel, en brengt de Kamerleden in een afhankelijk
heid van de kiezers, die met hun eere als Kamerlid
en met hun plicht om de zaak van het vaderland te
dienen, ten eenemale onvereenigbaar is.
Toch woelt dit kwaad in het buitenland op zorg
wekkende wijze, met name in Frankrijk.
En met het oog daarop is het te meer te waardeeren,
dat de publieke opinie onder de verschillende partijen
°og tamelijk eenparig dit politieke kwaad veroordeelt.
Blijkbaar is het succes van het oogenblik den heeren
bestuurders van dezen Bond naar het hoofd gestegen,
en droomen ze zich op eenmaal in het bezit van een
nacht, die hen voor geen maatregel van zedelijk geweld
doet terugdeinzen.
Juist hierom is het goed, dat deze heeren met de
sous op den kop thuis komen, en ter dege merken,
dat geen candidaat de knie voor hen buigt, maar dat
Ze zelve den goeden naam van den bond te grabbel
"orpen.
j Laat d«ze heeren maar eens een lijst publlceeren
I van de antwoorden die bij hen inkwamen, en ge zult
don, dat ze op de 2 a 300 candidaten die in aanmer-
I Wng komen, geen tien procent in hun garen kregen.
Ilcl Vrijzinnig-Democratisch orgaan „Land en Volk"
l'iaasl verzamelen voor den strijd om algemeen Kies
recht. Het blad acht dezen strijd veel belangrijker dan
dien voor het Staatspensioen.
Dit vrijz.-dem. orgaan zegt o.a.
i" den politieleen strijd dreigt hel alles-beheerschende
hoofdpunt de finale kiesrechtregeling, te worden ver
dongen door een onvruchtbaar getwist over slaatspen-
honnecring. Onvruchtbaar op dit oogenblik, omdat
"iemand, die de zaken nuchter overweegt en een
"ogenblik vergeel, dat er kiezers op de wereld zijn,
hch in de illusie gevangen geeft, dat Nederland staats-
l^nsiocn zou geven vóór algemeen kiesrecht. En hel
'".i'd waarachtig, alsof men in slaat zou zijn een
bikker strijder voor algemeen kiesrecht beentje te lich-
p indien hij niet beloven wil dat het staatspensioen
■aaibaar zal zijn gesteld in 1913.
Mraks zou incn, zoo op dezen weg werd voortge-
p'').n> ais resultaat kunnen zien, dat door dit ave-
ici i'1 ',e'eid, begunstigd natuurlijk door al diegc-
die noch staatspensioen, noch algemeen kiesrecht
°P een democratisch regeeringsbcleid de kans
die 5r Nvare dan ooil. Glimlachend zou men hen,
over W",n ienjarigen stilstand nog angstig klagen
■•""dicale spoedmethode", op het kussen zien
m nefll®D- Naar algemeen kiesrecht kon men fluJ-
ar ook naar staatspensioen.
Plaats
Jen
TT L»nfledljk.
Len aantal liefhebbers van het damspel hebben zich
fecnigd, om aan den I-angedijk een damclub op te
mten. J£et aantal toegetredenen is reeds voldoende
lol de oprichting over Ie gaan.
Heerhugowaard. i
Door Dijkgraaf en Heemraden is bij aanbesteding de I
levering opgedragen van 125000 straatsteenen aan den
heer C. de Wild te Alkmaar voor f 1.75 de 1000 st.; 1
KOO M.3 grint aan G. Dros te Texel voor f 2.69 de
M.3 en 300 M.3 zand aan den heer J. van Wonderen
te Oudorp voor f 1.50 de M.3
Anna Paulowna.
Door <3 leden, overeenkomstig den eiseh der wel,
was aan het bestuur der afdeeling Anna Paulowna van
den Bond voor Staatspensionneering de bijeenroeping
ecner openbare vergadering aangevraagd en deze werd
gehouden op Donderdag 2;3 Maart, in het lokaal van
den heer .1. .1. van der Goes aldaar. Er waren, trots
het slechte weder, 21 leden aanwezig. Dc voorzitter,
de lieer Toxopeils opende de* bijeenkomst met een
welkomstwoord en las een gedeelte voor uit de rede
van den heer Goeman Borgesius, waarbij hem liet
verslag daarvan, voorkomende in de Schager Cou
rant diende., Na er nog op gewezen Ie hebben, hoe
de aandrang om Staatspensionneering in te voeren,
voortdurend sterker wordt, gaf hij het woord aan den
secretaris, tot lezing der notulen. Deze werden goed
gekeurd. Toen werd de brief voorgelezen, door 3 le
den onderteekend, (eerste onderteekenaar was de heer
11. Visser) en daarin werd de vraag gesteld: „Zullen
met het oog op de a.s. Kamerverkiezing de afdeelingen
vpn den Bond voor Staatspensionneering in het district
Den Helder een eigen candidaat stellen?" Naar aan
leiding van dit verzoek, deelde de voorzitter mede,
dat de lafdeeling als zoodanig geen candidaat mocht
stijlen. Dit was een besluit van de algemeene ver
gadering van den Bond geweest en ten overvloede
was een schrijven van het hoofdbestuur aan de afdee
lingen ingekomen, waarin met nadruk erop werd ge
wezen, zich niet bezig te houden met het stellen van
candidaten voor de Twgflffo Kamer, daar anders op
gevaarlijke wijze van het standpunt van den Bond
zou worden afgeweken. Na ook nog inlichtingen ont
vangen te hebben van den secretaris, erkent de heer
H. Visser zijne dwaling, en troost zich met de aan
haling, dat ook de overige onderteekenaars, evenals
hij, eigenlijk niet hebben geweten, wal zij deden. De
vergadering, waarvoor 150 convocatie-biljetten per post
waren rondgezonden, viel alzoo in hel water. Geluk
kig had liet bestuur nog reglements-herz.icni.ng op het
convocatie-biljet geplaatst, in hoofdzaak om le Voor
komen. dat liet later nogmaals voor zulk eene zaak
zou komen te staan.
De wijzigingen (waren: le. Voortaan zou liet be
stuur niet gebonden zijn aan de heffing van ten hoog
ste ecne enlrêe van 10 ets. hij propaganda-vergaderin-
gen. De entróe-bepaling viel weg. 2e. Eén der huishou
delijke vergaderingen moet voortaan gehouden worden
minstens 14 dagen voor de algemeene vergadering. 3e.
De jaarlijksehe contributie wordt in plaats van 60 ets.,
minstens 30 ets. le. Het vereenigingsjaar Ipopt voortaan
van 1 Januari tot 31 December. i)it met het oog op
contributie-afdracht. 5e. Wel blijven 8 leden het recht
behouden, eene vergadering aan te vragen, maar wat
zij wenschen, moet niet in strijd zijn met een besluit
der algemeene vergadering. In dat geval kan het be
stuur ae vergadering weigeren.
Wegens het bedanken van den heer Toxopeiis, werd
als bejjuurslid gekozen de heer K. F. Ehrmann, 'die
hiervan bericht zou ontvangen.
Sluiting.
Ontvlucht uit het krankzinnigengesticht.
Men schrijft uit Medemblik:
De verpleegde uit het Rijkskrankzinnigengesticht, A.
van der Vliet, die Zondagavond ontvluchtte, is Woens
dagavond te Amsterdam gevat en naar die inrichting
teruggebracht.
Eigenlijk was hier van „ontvluchting uit het ge
slicht geen sprake. Van der Vliet toch was sedert
lang in de gezinsverpleging opgenomen, ten huize van
den heer R. de Vries. Zondagavond is Van der Vliet
eenvoudig per trein uit Medemblik vertrokken. Hij
was een kalm man, een grijsaard; jong en oud kent
hem hier. Hij was niet van gestichlskleeding voorzien
en genoot de grootst moge!i|ke vrijheid. Algemeen
werd dan ook na Zon<lag verwacht, dat hij wel weer
eigener beweging zou terugkeeren, te meer omdat hij
ook liet vorige jaar in Augustus evenzoo handelde,
na een „uitstapje aLs thans.
Voorloopig zal de opneming van den quasi-vluch-
teling in de gezinsverpleging worden opgeheven.
Immigratie naar Argentinië.
Door de directie van het Immigratie-departement,
onder afdeeling van het ministerie van landbouw in
Argentinië, is gepubliceerd een verslag over de land
verhuizersbeweging gedurende het afgeloopen jaar.
255.710 Immigranten kwamen over den Oceaan, tegen
209,103 in 1907. Daaruit blijkt wel, dat de groote rijk
dom van den bodem steeds meerdere krachten blijft
trekken. De meeste nieuw aangekomenen zijn zich dan
ook in Argentinië gaan vestigen, volgens het verslag,
op aandringen van reeds vroeger aangekomen landver
huizers.
Wie, zonder een bepaald doel te hebben gekozen,
in het land aankomen, worden door liet Nationaal Ar
beidsbureau betrekkingen bezorgd; in de meeste beroe-
pen vooral echter in landbouw- en zuivelbedrijf, bouw -
vakken en nijverheidsondernemingen, bestaat steeds vol-
-doende vraag.
De landverhuizers, die gebruik maakten van het
voorrecht, om ,'inet vrijbiljetten vervoerd le worden
naar het binnenland tot een aantal van 116,009
1 werden verdeeld over 1010 'verschillende plaatsen.
Hierop wordt gewezen, om te doen uitkomen, dat er
geen opeenhooping van landbouwers op enkele plaat
sen is, maar dat de nieuw aangekomenen worden
verdeeld over groote streken, waar arbeid in overvloed
is. Dat is voor dc ontwikkeling van dc plaatsen langs
do spoorwegen van groote heteckenis.
Het grootste deel van de landverhuizers waren Span
jaarden en Italianen, resp. 125.497 en 93.179. Verder
9111 Syriërs, 8560 Russen, 3823 Fransehen, 2551 Oosten
rijkers," 2469 Duitschers, 2083 Porlugcczen, 1879 En-
gélschen, 214 Nederlanders, 234 Belgen, 163 Denen,
300 Montenegrijnen, 28 Japanners en C.hineezen.
Van de imigranfen waren 162.557 mannen, :>3.170
vrouwen, 39.983 kinderen. Wat den godsdienst be
treft, waren 237.998 katholieken, 5444 joden en 12.268
andere gezindten. Naar de beroepen gesplitst, waren
er 76.898 landbouwers, 55.398 daglooners, 11.283 dienst
boden, 9144 keukenmeiden, 9993 kooplieden, 5166
eostuumnaaisters, 4921 wasehvrouwen, 2976 metselaars,
4801 kantoorbedienden, 4482 wevers, enz. enz.
Het aantal landverhuizers, door de Hollandschc
I.loyd aangebracht, (bedroeg 5748.
Luchtvaart.
Naar Do Auto verneemt, tracht men te Leur (N.-B.)
Ier gelegenheid van het 50-jarig bestaan der .suiker
fabriek Zwartenberg, oen vliegfeest te organiseeren. Dc
directeur der fabriek heeft een bedrag van f 50.000
voor hel naar hier laten komen van een der vlicgmcn-
schen of iets dergelijks best hik baar gesteld.
IN DEN BALKAN.
Nog steeds heersclit er groote onzekerheid omtrent
hetgeen, de eerstkomende dagen zullen brengen, maar
1 er valt toch te wijzen op een lichtpunt. Rusland nl„
dat tot dusverre een zeer dubbelzinnige rol heeft ge
speeld, heeft thans, naar uit Berlijn aan de Neue
Freie Presse wordt geseind, zijn goedkeuring gehecht
aan de inlijving van Bosnië en Herzegowina en zal zich
aansluiten bij de stappen, die de mogendheden bij Ser
vië zullen ondernemen. Daarmede is een gevaarlijk
struikelblok uit den weg geruimd. Als nu Oostenrijk
maar wat minder barsch zijn eischen handhaaft, dan
bestaat er alle kans, dat de vrede niet verstoord zal
worden, al gelooft men ook te Belgrado, dat de dag,
waarop de oorlog zal uitbreken, nabij is-
Ook in Engelsche diplomatieke kringen acht men de
kansen voor een vreedzame oplossing van de crisis
nog niet verkeken. De onderhandelingen tusschen de
kabinetten van Londen en Weenen worden nog voort
gezet en er bestaat nog hoop, dat de afdoende formule
nog gevonden zal worden. Dit is althans ook de mee
ning van den berichtgever vail de Times te Weenen.
Er bestaat, zegt deze, nog eem kansje, dat alles goed
zal afloopen, maar het is een kleiin kansje. Het is
mogelijk, dat morgen die kans verdwenen is en dan
hangt de kwestie van oorlog of vrede uitsluitend af
van den afloop der directe onderhandelingen tusschen
Weenen en Belgrado.
Dr. Wekerle, de Hongaarsche mihister-president, is
naar Weenen vertrokken om daar te eonfereeren met
zijn Oostenrijksche ambtgenooten. En daarna zal de
gezant te Belgrado, graaf Forgach, zijn nota aan de
Servische regeering ter hand stellen.
Dat die nota het karakter van een ultimatum zal
hebben, gelooft men niet, al zal er wel in worden
medegedeeld, dat de Oostenrijksche regeering binnen
niet te langen, tijd een afdoend antwoord verwacht.
Omtrent het bericht, dat Oostenrijk van Servië een
bindende verklaring ei^eht, dat, voorzoover Servië het
kan beletten, de vrede binnen een bepaald aantal jaren
niet verstoord zal worden, zegt de correspondent: Ter
wijl het eenerzijds moeilijk te begrijpen is, hoe een
staat zulk een waarborg kan geven landers dan door
een algemeene verklaring, dat het geen plan heeft den
vrede te breken, tenzij hij wordt uitgedaagd, is het
anderzijds even moeilijk te vatten, welk practisch voor
deel Oostenrijk zich belooft van zulk een verzekering,
tenzij, dat daaraan zulke voorwaarden zouden worden
verbonden, dat zij de Servische onafhankelijkheid te
niet zouden doen en aan Oostenvijk-Hongarije het recht
verzekeren ten allen tijde aan Servië te beletten niet
verder te gaan met zijn oorlogstoerustingen, als Oos
tenrijk mocht wenschen.
Oostenvijk-Hongarije is misschien van meening, dat
het. dat recht reeds bezit, of het misschien wel zal
krijgen. Is dat werkelijk het geval, dan mochten, de
Oostenrijk-Hongaarsche staatslieden en eveneens de offi
ciëele bladen wel ophouden met voortdurend te bewe
ren, dat zij zoo welwillend ten opzichte van Servië
gezind zijn en dat hunne staatkunde van zoo buiten
gewoon vredelievenden aard is.
CHINA.
Het gaat er fraai toe in de zuidelijke provinciën van
het groote rijk, met name in Kwantoeng en Kiangsi.
In Kwantoeng zijn de roovers in de streek, die door
de Toengkiang of Oostrivier wordt doorsneden, de
baas, terwijl in Kiangsi de Trias-bond eene anti-dynas
tieke beweging op touw had gezet, waartoe de hulp van
het roofgespuis uit Kwantoeng zelfs niet werd ver
smaad.
Geruimen tijd hebben de autoriteiten van Kiangsi
geen al te groote beteekenis gehecht aan die beweging,
totdat deze haar boven het hoofd dreigde te groeien
en toen in allerijl troepen uit de naburige provinciën
te hulp moesten worden geroepen.
Met afwisselend geluk wordt nu de strijd gevoerd
en van beide zijden wordt op de meest wreede wijze
te werk gegaan.. Gevangenen worden niet gespaard. Men
tracht ze eerst uit te hooren en hebben ze, hetzij door
mooie beloften gepaaid, hetzij na de grootste marte-
j lingen te hebben doorstaan, eindelijk verteld wat men
weten wilde, dan is hun lot beslist.
Onder de bondgenooten van de Trias in Kiangsi be-
hooren de „geeststrijders", die meer dan een jaar
geleden in die streek een algemeene Christenvervol
ging op touw trachtten te zetten. Vertrouwende op hun
onkwetsbaarheid werpen deze allerzonderlingst toege
takelde lieden gele sjerpen, van den linkerschouder
afhangende op de rechterheup, twee roode driehoekige
vaantjes rechtop achter aan den halsboord bevestigd,
en twee waaiers in de hand - zich onverschrokken op
den tegenstander, en de Trias dankten aan deze mede
strijders de eerste overwinning.
Nu zijn van alle kanten troepen samengetrokken
en wordt getracht de oproerlingen in te sluiten, die
het echter in het bergachtig terrein nog geruimen tijd
zullen kunnen uithouden. I
'Legen de gewone roovers van Kwantoeng wordt dooi
de autoriteiten minder energiek opgetreden. Integen
deel lijkt het wel, of men de aanwezigheid van dat
gespuis als een noodzakelijk kwaad beschouwt, waaraan
toch niets te verhelpen valt. I
Het is zoo ver gekomen, dat de lieden eenvoudig op
klaarlichten dag bij menschen, die als welgesteld be-
kend staan, het visitekaartje van hun hoofdman aan
bieden, met verzoek om uitkeering van een zeker be
drag. Bij weigering nemen de lieden afscheid, met de
bedreiging, om op een bepaalden dag het geëischte te
komen halen. Is de huisheer afwezig, of ontbreken
op het oogenblik zelf de contanten, dan stellen de
lieden zich tevreden met een wissel, of nemen ze den
zoon des huizes als gijzelaar mede, die dan, wanneer
het geld niet op den bepaalden tijd binnenkomt, met
z'n leven daarvoor moet boeten.
tusschen de mest nabijzijnde vaste sterren en de zon
of eenig punt van ons planetenstelsel tusschen 5 bil-
lioen en meerdere billioenen mijlen. Daar echter een
billioen zich verhoudt tot een millioen als een millioen
tot 1, zijn de afstanden tusschen de sterren van een
planetenstelsel oneindig klein tegenover deze tusschen
een planeet en een vaste ster. De pas genoemde ver
houding kan men zich misschien duidelijker voor oogen
stellen als men bedenkt, dat in pl. m. 12 dagen een
millioen seconden verloopt, doch dat er meer dan 3000
jaren noodig zijn om een billioen seconden te verkrij
gen.
De reden, waarom wij ons bij dergelijke groote ge
tallen zoo gemakkelijk vergissen, ligt hierin, dat wij
ons in handel, industrie en techniek zelden met ge
tallen van meer dan 8 cijfers bezig houden, terwijl de
grootere getallen meer in de mathematische en phy-
sische wetenschappen voorkomen. Waar millioen een
voorstelt met 6 nullen, een billioen een 1 met 12
nullen, heeft men verder volgens de Latijnsehe telwoor
den trillioen, quadrillioen etc. gevormd, die dus respec
tievelijk een 1 met 3 maal 6 resp. 4 maal 6 nullen aan
duiden. Een centesillioen zou dus eem 1 met 600 nul
len, zijn, doch men geeft bij een dergelijke grootheid
er de voorkeur aan dit als macht van 10 te schrij
ven. Dus trillioen 1 maal 10-18; centesillioen 1 maal
10-600. Het gewicht van de aarde is bijvoorbeeld bena
derd tusschen 5 maal 10-24 en 6 maal 10-24 Kilo
gram.
Hdbld.
Het land der naakte menschen.
Bakedi, „het land der naakte menschen", aldus heef,
naar wordt meegedeeld in een door het lvngelsche mi
nisterie uitgegeven van koloniën uitgegeven rapport
van den gouverneur van Oeganda, in Oost-Afrika, een
groote, zeer vruchtbare vlakte bij den Elgonberg. Er
groeien allerlei soorten van graan, en er zijn uitste
kende weilanden. (Het grootste deel van hei land is
dicht bevolkt met eenvoudige krijgshaftige stammen,
die geen politieke organisatie bezitten en voor 'I mee-
rcndeel spiernaakt rondloopen, zonder gevoel van
schaamte.
Mijn reis door het Bagishoe-land zoo schrijft de
gouverneur II. Hesketh Bell, deed mij verbaasd
staan. Vier dagen lang trokken wij door een bekoor
lijk landschap. Tusschen de uitloopers van den Elgon
berg liggen zachtglooiende dolen, waardoor zich kristal
heldere beekjes kronkelen. Al het land is verdeeld in
kleine rechthoekige akkers, die door heggen van reus
achtige distels van elkaar gescheiden worden, t Ge
heel maakt den indruk van rustige veiligheid en stil
len vrede, zoodat men zich moeilijk kan voorstellen,
in 'l hartje van Afrika te zijn.
Bij do Bagishoe bestaat een hijzonder afkeerwekkend
kannibalisme. Zij maken niet om het vleesch jacht
op mensehen, maar achten het begraven van lijken
verkwisting van voedsel. De bevolking telt ongeveer
400.000 zielen.
De noordelijke Bakedi dragen heel veel zorg voor
de ongetrouwde jongemannen'. Zij1 moeten slapen in
op hooge palen gebouwde hutten w en als ze in hun
hutten zijn, worden de ladders" weggenomen. Bij
sommige stammen wordt ook nog wel onder deze
menschentillen fijne asch op den grond gestrooid,
zoodat nachtelijke uitstapjes niet spoorloos zouden
blijven.
Groote getallen.
Aan het vakblad De IJzer- en Staalkroniek, dat zich
aan het fantaseeren heeft gezet op het gebied van cij
fers, ontleenen wij hier eenige indrukwekkende getallen
Aan de meeste onzer lezers is bekend, dat de uit
vinder van het schaakspel, Sessa Ebn Daker, aan den
koning, toen deze hem een belooning toezegde voor
zijn uitvinding, tarwekorrels vroeg en wel 1 korrel op
het eerste veld, twee op het tweede, vier op het der-
de, acht op het vierde en zoo vervolgens. Toen de
koning, die deze bejooning belachelijk gering achtte,
het aantal werkelijk liet berekenen, bleek het dat hij
nooit in staat zou kunnen zijn aan dit verlangen te
j voldoen, al had hij de geheele wereld bezeten en zijn
i leven lang niets dan tarwe verbouwd. De hoeveelheid
die, uit de som van een gewone meetkundige reeks
berekend 2-64—1 bedraagt en in cijfers uitgedrukt:
18446744073709551615 groot is, is zoo enorm, dat, als
men al het vaste land der aarde met deze tarwekorrels
zou bestrooien, een 9 m.m. hooge laag daardoor zou
gevormd worden.
Een ander voorbeeld. Een cent, tegen 4.7 perc. jaar
op jaar rente op rente uitstaande, heeft in 100 jaar
zich tot 1 gulden vermeerderd, na 200 jaar dus tot 100
Auldem enzoovoorts, derhalve zou een cent, die bij
Christus geboorte rente op rente tegen genoemd per
centage zou zijn uitgezet, 100-18 gulden hebben opge
bracht.
Stel dat 's morgens om 9 uur een moord wordt ont
dekt en dat degeen die hem ontdekte, de tijding bin
nen een kwartier aan 3 anderen mededeelt; deze 3
vertellen weer binnen denzelfden tijd het nieuwtje aan
3 anderen, enzoovoorts. Indien deze manier mogelijk
ware om het allen menschen mede te deelen en men
aanneemt dat er 1700 milljoen menschen op de aarde
wonen, zou reeds iedere bewoner denzelfden dag om
2 uur 's middags de tijding hebben. Immers hier dient
de meetkundige reeks te worden toegepast:
1 3 (8 X 3) <3 X 3 X 3) 3-19,
wat meer dan 1743 millioen bedraagt.
Ook zij opgemerkt, dat de rekenkunde ons in staat
stelt met 3 cijfers een getal te schrijven dat grooter
is dan men zoo oppervlakkig zou vermoeden.
Het getal door ons bedoeld wordt uitgedrukt door
9-99, d. w. z. het product van 9-9 aantal factoren 9.
Het menschelijk leven is niet lang genoeg om dit
getal te berekenen, doch is het aantal cijfers ongeveer
te benaderen waarmede het zal worden geschreven. De
j berekening geeft aan, dat dit meer dan 369 millioen
j 690.000 cijfers en minder dan 369 millioen 700.000 cij-
fers bedraagt. Indien men dit getal zou willen schrijven
en 20 cijfers op een decimeter plaatst, zou men circa
1845 Kilometer papier noodig hebben.
Men kan nagaan dat het telwoord millioen eerst in
1362 is gebruikt en pas later is in gebwrgerd. Ten min
ste de bekende Adam Riese, die pl. m. het midden van
de 16e eeuw leefde, kent het woord millioen nog niet
en omschrijft dit als duizend maal duizend. Nog veel
later ontstonden de telwoorden billioen en milliard; dit
laatste kwam paB in de vorige eeuw in zwang en wel
hoofdzakelijk in de geldwereld.
Ook in de astronomie, waar men met duizelingwek
kende getallen rekent, is de waarde van het getal bil
lioen van veel gewicht. Terwijl de afstanden der pla
neten van de zon of van elkander tusschen 6 millioen
en eenige honderden millioenen varieeren, bedragen dez
In waanzin.
De bewoners van 't kleine stadje Santa Maria Capua
Vetere, in de Italiaansche provincie Caserta, zijn de
zer dagen getuige geweest van een ontzettend tooneel.
De koopman Pasquale Abate betrad het balkon van
zijn huis en hield tot zijn medeburgers, die in groo-
ten getale kwamen toestroomen, een redevoering, vol
zonderlinge parlementaire en godsdienstige denkbeel
den. -j«
De menigte bemerkte spoedig dat zij met een krank
zinnige te doen had, maar spoorde den ongelukkige
door luid applaus aan tot meerdere uitingen van zijn
redenaarstalent. Plotseling echter verstomde het ge
juich der menschenmassa, en ging er een luide kreet
van ontzetting opde koopman had zijn jongste zoon
tje bij: de haren gegrepen, en hield het nu over den
rand van het balkon, terwijl hij riep: „Er moet bloed
vloeien voor de herleving van Italië en zijn geestelijk
heid, en ik zal u een goed voorbeeld geven.
Öp dit oogenblik zag ook de moeder van het kind,
door welk vreeselijk lot dit werd bedreigd; zij wilde
haar schreienden lieveling aan de hand van den waan
zinnigen vader ontrukken, maar deze greep zijn re
volver en loste die op zijn vrouw, zonder haar even
wel te treffen. Eindelijk gelukte het de moeder, haar
kind te bevrijden.
Toen richtte dc waanzinnige het wapen op zich
zelf, en zakte hij het derde schot ineen, voor de oogen
van de door ontzetting verlamde menigte.
Arme soldaten.
De brave kapitein van Kopeniek, misschien de po
pulairste man in het ganschc Duitsche rijk, gaf in
het garnizoenstadje Würzlmrg, 'n gastvoorsteiling. Toen
zijn edelgestrenge des middags een wandelingetje deed
door de stad, kwam hem een troepje soldaten legen,
die hem model voorbij paradepasten, eerbiedig en
krijgshaftig aanzagen en de hand aan de muts brach
ten. De brave kapitein, gevoelig voor al deze mili
taire honneurs, groette terug, en de soldaten riepen hem
vroolijk achterna: „Goeden dag, kapitein"' Edoch, de
een of andere volijverige maakte van deze grap rap
port hij den regimentscommandant. Deze liet dq sol
daten hij zich roepen en gaf hun eenige dagen po
litiekamer.
Onder water
Door het plotseling wassen der rivieren is Vrijdag
een groot 'gedeelte van Toulon onder water gezet.
Nu het water langzamerhand gezakt is, heeft men
oen overzicht gekregen van de reusachtige verwoesting,
welke is aangericht.
J>e fondamenten van verschillende pakhuizen, fabrie
ken en huizen hebben zoodanig door het water gele
den, dat de muren op invallen slaan.
Een geheele armenwijk is totaal verwoest. De scha
de wordt geraamd, op minstens tien millioen, men zal
een beroep moeten doen op de algemeene liefdadig
heid om jdfi talrijke, van alles beroofde gezinnen te
kunnen helpen.
Dat is noodig.
Door het lid C.raigh is hij tiet Engelsche Lagerhuis
1 een voorstel ingediend' om te bepalen, dat de kosten
der verwarming van de schoollokalen in Ierland voortaan
zullen komen ten laste' van dc school-autoriteiten en
de plaatselijke overheid. Tot dusver moeten de ouders
der leerlingen in de verwarming voorzien, door aan
hun kinderen dagelijks een armvol turf mee te geven,
waarvan .het gevolg is dal veie armenscholen onver
warmd blijven.
TERING, - LONGONTSTEKING en
AHTIIMA knnnen de gevolgen z|jn.
Wendt ABDIJSIROOP ann en alle gevaar
zal vermeden worden.
De Abdijsiroop, Klooster Sancta Paulo,
is alom verkrijgbaar en kost per Hacon
van 230 Gram f 1.van 550 Gram f' 2,-,
van 1000 Gram f 3,50. Hoe grooter flacon,
hoe voordeeliger dus. Let op den rooden
band met handteekening: L. I. AKKER,
Rotterdam.