Plaatselijk Nieuws.
1> eken d m a k i 11 g.
Gemeagd Nieuws.
sehe rijk en het onlstaan der Germaansche staten) was
geleend van zekeren Jaap Nieuweboer. een humaan
Bakker.
liet was vreemde kinderlectuur, maar wij lazen het.
Als een oase in de woestijn kwam daarbij de Enk-
huizer almanak tegen het einde van het oudejaar ge
colporteerd door den veldwachter-bode. die een dik
exemplaar gaf aan onzen buurman, een boer. die
evenmin als zijne vrouw lezen of schrijven kon. maar
een gulden offerde, terwijl wij. kwartjèsklantcn, bet
dunste dat hij bij zich had ontvingen.
Doch wij wisten het dikke exemplaar van buur
man wel machtig te worden voor enkele dagen, zoo
dat de ,siio.ode opzet van den veldwachter om den
boer dom te laten en ons dom te houden, in deze
mislukte.
Uit dien dikken Enkhuizer almanak en eenigszins
later uit het Stuiversmagazijn, waarop onze rijke aival-
phatische buurman welstaanshalve ingeteekend was, het
ik al op jeugdigen leeftijd Heije leeren kennen. Zijne
gedichten troffen mij, omdat ze pasten in de lijst
van dien tijd veronderstel ik en meestal geschreven
waren in een toon, geschikt voor het kind.
Toen ik, als 14-jarige knaap, het voor mij onuitspreke
lijke geluk had, als alt-jongen aangenomen te worden
bij eene zangvereeniging, zong ik, wat ik vroeger van
Heije las en steeg mijne vereering.
In lateren tijd als liefhebher zingende, als directeur
liederen zoekend en bestudeerend, immer ontmoette ik
Heije, en altijd was het dan, of een oud en dierbaar
vriend mij tegemoet trad.
Toen dan ook, ik meen in '82 het Departement N.
Niedorp der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
besloot een zangschool op te richten, waarvan aan
mij de leiding werd opgedragen, kreeg deze jonge
stichting op mijn voorstel den naam: Heije.
Later, toen ik een bezoek bracht aan mijne' zuster
te Abbenes zag ik het monument op Heije's graf, door
de Nederlandsche jeugd gesticht, waarop in gouden
letters staat: Een lied, een lied, uw leven lang, en
daar hoorde ik, hoe hoog Heije stond aangeschreven
bij de bewoners van dat dorpje, niet juist omdat hij
kunstenaar was, maar als mensch wegens den adel
van hart en gemoed.
Nu ik aan u deze persoonlijke herinneringen heb
medegedeeld zult gij begrijpen dat ik toen de zoon
van mijn te Abbenes begraven zuster, de heer J. Vader,
thans onderwijzer te Haarlem en secretaris van het
Nationaal Heije-comite, die met de bevolking van het
dorpje waar hij zijn jeugd doorbracht, de vereering van
den dichter heeft ingezogen, mij verzocht mede te wer
ken tot eene Heije-hulde, ook hier, ik dadelijk bereid
ben gevonden, een bescheiden poging daartoe te doen.
Zoo ontstond dan in het hart van Westfriesland
land waar het materialisme zoo vaak hoogtij viert
het plan, de muzen der dicht- en toonkunst te eeren,
in den man, die beide aanbad en diende.
Ik zou nu over het leven en streven van den te
huldigen kunstenaar kunnen spreken maar de dagbla
den en periodieken hebben reeds zooveel omtrent hem
medegedeeld, dat alles wat hem betreft bekend mag
worden geacht, zoodat ge mij daarvan wel zult willen
ontslaan.
Alleen dit. Zijne gedichten leenden zich bij uitne
mendheid voor volksgezangen. Alle Nederlandsche com
ponisten gevoelden, dit. Een Vondel moge grooter en
breeder zijn geweest in gedachten en versbouw, een
De Genestet gevoeliger, een Ten Kate sierlijker, maar
de rythmus en klankenharmonie in Heije's verzen wa
ren al muziek en begeesterden de grootmeesters in het
rijk der tonen.
Verder valt in het oog zijne veelzijdigheid. Het kind
leert op moeders schoot stamelend zijn: „Zie de maan
schijnt door do boomen" legio is het getal ge
schikte schoolliederen, het volk zong en zingt: „Gij
schitterende kleuren van Nederlands vlag", „Heb je
niet gehoord van de zilvervloot'" „Lief vogelijn op
groenen tak" met graagte en alle mannenkoren en
gemengde zangvereenigingen voeren Heije's liederen uit.
En welk eene groote verscheidenheid van gedachten
vindt men in zijne gedichten! Doorblader slechts ons j
tekstboekje.
Wij zullen dan tlvans den kunstenaar, den volksman,
den karaktervollen doctor Heije huldigen in lied en
beeld.
Uwe komst te dezer plaatse is ons een bewijs, dat
gij die huldiging op prijs stelt.
Welnu, ik hoop dat wij, wanneer wij van hier gaan,
versterkt zullen zijn in onze liefde voor de kunst en
voor haren grooten dienaar Jan Pieter Heije.
'n Daverend applaus beloonde den redenaar.
Nu kregen we een gedeelte van de zangnummers
(dezen avond is de tekst van alle zangnummers van
Dr. Heije) te hooren.
.Lindeboom, Maaierslied", „Van een oud vrijertje",
(alles muziek van Dr. - Pijzei), en „Nederland en de
Zee", (muziek van Brandts Buijs), werden nu frisch
en ferm ten gehoore gebracht. Daarop volgde de rei
voor 9 dames, op den zang van 't Vlaggelied (muziek
van W. Smits), welk lied daarbij gezongen werd door
het zanggezelsehap dat voor 't tooneel had plaatsge
nomen.
Het was een allerliefst geheel, dit nummertje.
Ook het daarop volgende, „de Waalerdans", eveneens
door 9 dames maakte een keurig effect.
Na de pauze werden nog weer eenige liederen ten
beste gegeven en wel: Hopend, Lievend, en „Van twee
Koningskinderen". Ze werden mooi en gloedvol ge
zongen.
Een tweetal damesleden der zangvereeniging gaven
nog een duet „Des heeren Huis", waarna een num
mertje volgde, dat, bepaald leuk werd, namelijk: In de
Haven, voor enkele stemmen met koor, eerst door 't I
zanggezelschap en vervolgens na een korte verklaring j
van den heer D. Kuilman en op diens verzoek door
het publiek meegezongen, toen het met dat doel nog
eens werd gegeven.
Nu volgde de huldiging van Heije door de Muzen. 1
Eerst een koorgezang, dan Clio, de muze der Historie
aan 't woord, vervolgens Polymnia (de muze der wel
sprekendheid), daarna zang van Terpsichore, de muze
der danskunst en Euterpe, die der toonkunst, gevolgd
door 't optreden van de muze van het minnedicht
(Erato), waarna op uitnoodiging van Clio een koor-
gezang „Wilhelmus van Nassauwen" weerklinkt.
Een en ander werd besloten met een slotgroep, voor
stellende „De muzen lauweren den volksdichter Dr. J.
P. Heije".
In de verte klinkt koraalgezang.
't Is een prachtig geheel, deze huldiging.
Het was een prettige, welgeslaagde avond en de
leider van den zang, de heer D. Kuilman, zoowel als
de heer S. Prins, die leider was bij de „Rei" en bij den
Waaierdans en de huldiging van Heije door de Muzen,
zij kunnen met groote voldoening op dezen avond
terugzien, evenals de opvoerenden.
Van de netto opbrengst van dezen avond, die vele
'hoorders en hoorderessen trok, zal worden bestemd:
25 procent voor de Heije-stiohting tot het verzorgen,
opvoeden en onderwijzen van zwakzinnige kinderen, I
25 procent voor de vereeniging Wijkverpleging, afdee-
ling Nieuwe Niedorp, en 50 procent voor het organii-
seeren van een tweeden '„Heije-avond" waarop min-
gegoeden uit de gemeente zullen worden uitgenoodigd
en zoo mogelijk onthaald.
Sluiten we met het vermelden van het zoo prettige
bal na.
Tweede Kamer-verkiezing Alkmaar.
De katholieken in hel district Alkmaar zullen den
candidaat der centr. anti-revolutionnaire kiesvereenl- i
ging. den hr. N. Glinderman te Alkmaar, overnemen.
Professor Fabius.
Men meldt aan de N. C„ dat prof. Fabius verklaard I
hoeft dal hiij zich uit het Centraal Comité van anti-
ïevolutionnaire kiesvereenigingen terugtrekt.
Een ongeluk.
Zondagmiddag had aan het hulpstation Velpernoorl
te Arnhem een noodlottig ongeluk plaats. TremT!
van Zutphen naar den Bosch die 2.30 te Arnhem aan- 1
komt. was reeels van de Velperpoorl vertrokken toen
dc hoofdconducteur J. II. van Hal uit Den Bosch
zijn pet die afgewaaid was wilde grijpen. Bij het zich
vooroverbuigen tril het geopende portier verloor v. li.
het evenwicht en viel uit den trein, ij ij kwam op
zoo noodlottige wijze met het perron ui aaniaking,
dat hij voor dood werd opgenomen. Door twee ge-
neesheeren werd de dood geconstateerd, vermoedelijk
veroorzaakt door hersenschudding.
Lutjewinkel.
Benoemd tol leerö.ör in de Nedcikuidschc cn
letterkunde aan dc Nederlandsche School vooi Nijvci-
heid en Handel Ie Enschedé, de heer H. C. v. Hee-
ï'ikhuizen. te Amsterdam.
Waarom geen afsluitboomen?
Vrijdagavond ongeveer half aclii werd de 75-jarige
A. Ni jon Twilhaar op den overweg in de Mensinksteeg
le Nijverdal (Ov.) door den zandtrein van den aanne
mer der nieuwe spoorlijn Needo—Hellendoorn over
reden cn onmiddellijk gedood. De man was erg doof
en heeft waarschijnlijk het sein van den machinist,
dat voor eiken overweg wordt gegeven, niet gehoord.
Maar in elk geval was liet ongeluk voorkoïien, als er
afsluitboomen waren geweest en is dit droevige feit
reeds voldoende bewijs voor de noodzakelijkheid daar
van althans in de kom van het dorp.
(„Zw. Ct.")
Dr. Bos.
Winschoten. Alle afdcelingen der combinatie van
vrijzinnige en vrijzinnig-democratische kiesvereenigingen
in bet distriet Winschoten hebben den heer dr. D. Bos.
definitief met algcmeene stemmen candidaat gesteld
voor de Tweede Kamer.
Landbouwonderwijs voor meisjes. t
Te Beltrum. bij Groenloo. zat een landbouwzomer-
cursus voor meisjes worden gehouden.
Callantsoog.
Door den heer K. Boekei alhier, werd Zondag een
zalm gevangen van 19 pond. Dit buitenkansje lever
de hem 25 gld. op.
- Nieuwe Niedorp.
De heer W. Kuilman te 's-Gravenhage. vroeger al
hier en klerk bij bet Hoofdbestuur der posterijen en
telegrafie, is bevorderd tot adjunct-commies.
Wieriegen.
Maandagmorgen, na afloop der godsdienstoefening te
Stroe, werd wegens periodieke aftreding van den heer
P. Kreijger (welke niet herkiesbaar was) tot diaken
der Doopsgezinde Gemeente gekozen de heer P. F.
Kuut.
Landbouw-Ongeva II en verzekering.
Het hoofdbestuur van den Nederlandschen Boeren
bond heeft een schrijven aan de provinciale besturen
van dien bond gericht, waarin o. m. wordt gezegd:
„Onze meening is en is steeds geweest dat
het niet meer dan billijk is, dat de vcldarbeider. die
door een ongeval wordt getroffen, daardoor niet aan
de publieke liefdadigheid vervalt. Om dit te voorko
men. is een verzekering tegen ongevallen, welke slechts
gedurende korten tijd werkloosheid met zich bren
gen. ten plattelande voorshands onnoodig. Tegen de
gevolgen daarvan wordt de arbeider door onze werk
gevers reeds voldoende gevrijwaard; anders handelen
zouden dezen in strijd achten met Kun moreel© ver
plichtingen.
JVIaar hij, ernstige gevallen is verzekering geenszins
overbodig.
Iedere grens is natuurlijk altijd eenigszins willekeu
rig. toch meenen wij, dat een verzekering tegen de
geldelijke gevolgen van ongevallen, tengevolge waarvan
de werknemer gedurende 4 weken of meer redelijker
wijze niet verplicht kan worden zijne gewone dagtaak
te verrichten, noodig is om ten dezen misstanden te
voorkomen, terwijl bij dezen termijn van ingang der
verzekering wellicht groot-ere deelneming hij de werk
gevers is te verwachten.
Een onderlinge vereeniging tot verzekering hunner
arbeiders in dezen geest met facultatieve eigen ver
zekering der werkgevers, zouden wij derhalve gaarne
door dè leden van de afdcelingen van den Ned. Boe
renbond zien opgericht, en wij; hebben derhalve de eer
uwe medewerking hiertoe met aandrang in te roepen."
Teneinde de oprichting te vergemakkelijken, heeft
het hoofdbestuur statuten van onderlinge ongevallen-
verzekeringsvereemgingen ontworpen.
Arrondissements-Resshtbank te Alkmaar.
C. Kerseboom, Alkmaar, Jacob Kroon, Alkmaar, bei
den diefstal, elk 2 maanden gevangenisstraf onder af
trek van preventieve hechtenis.
IC. Kroon, J. Arendes, A. Gieling en J. de Vries,
allen te Medemblik, niet op vordering van rechtheb
bende uit diens lokaal zich verwijderen, f 10 of 10 da
gen hechtenis.
P. Rijn, Grootebroek, meineed, 3 maanden gevange
nisstraf.
C. Spek, meineed, 4 maanden gevangenisstraf.
Antonius A. Arends, Den Helder, vernietiging von
nis Kantongerecht en opnieuw recht doende: drankwet-
overtreding, 2 weken hechtenis.
Jacob Beek, Barsingerhorn, bedelarij, 12 dagen hech
tenis.
H. Bourgonge, Uitgeest, niet bewezen, vrijgesproken.
A. Mulder, Akersloot, diefstal door een minderjarige,
f 7.50 boete of 2 weken tuchtschool.
Oudesluis.
Door Gedeputeerde Staten van de provincie is af
wijzend beschikt op een beroepschrift van Grietje
Kater tegen een besluit van B. en W. van Zijpe, waar
hij haar verlof werd geweigerd in het cafe aan de
spoorweghalte alhier, op grond dat zij geacht wordt
de tusschenpersoon te zijn van haar vader, wien het
verlof is ontnomen.
Ongelukken.
Dezer dagen is door do paarde tram Enkhuizen—Hoorn
onder de gemeente Grootebroek een aldaar wonend 4 jarig
meisje overreden en onmiddellijk gedood. De ongeluk
kige werd aan het hoofd deerlijk verminkt.
Bij het afrijden van het kopje te Bloemendaal is d
stuwadoor P. B. van Amsterdam tegen een jongen aan
gereden en gevallen, waarbij hij zijn rechterbeen gebro
ken en andere verwondingen opgedaan heeft.
Men heeft hem een verband aangelegd en naar het
gasthuis te Amsterdam overgebracht.
Toen Vrijdag de conducteur G. van de stoomtram
Alkmaar—Haarlem uit de Cronjéstraat te Haarlem een
jongen op de tram zag toeloopen, boog hij zich om den
knaap te waarschuwen, zoover voorover, dat hij het
evenwicht verloor en viel, tegen een der wagens aan.
Hij had de tegenwoordigheid van geest het sein tot
stoppen te geven, maar had niettemin een ernstige
hoofdwond opgedaan en den aim gekneusd.
Paasch uitvoering en.
In het Noordhollandsch Koffiehuis was als vanouds
op Tweeden Paaschavond een tooneeluitvoerlng. Nu
trad het vaudevillegezelschap van mevrouw E. Poons
van Biene op.
Eerst gingen een paar blijspelen, waarin mevrouw
Van Biene en de heer Stevens de hoofdrollen vervul
den. De beide dingetjes werden vlot gespeeld en men
scheen het nogal aardig te vinden.
Het hoogtepunt van den avond was de volkssohets
Hun Thuis, door mevrouw PoonsVan Biene zelf ge
schreven, en waarin zij achtereenvolgens in verschil
lende karakters optreedt. Zij beeldde de zeven personen
op verdienstelijke wijze uit en wist vele dingen goed
te doen, zij oogstte dan ook een hartelijk applaus. De
heeT Stevens stond haar goed bij.
De opkomst was klein.
In Ceres werd een tooneelvoorstelling gegeven door
het Heldersehe Dilettantengezelschap Excelsior. Het
Jurkje van Rosier Faassen, een tweetal voordrachten
en Het Levend Doode Snijderspaar vormden hier het
programma.
°ver üet opgevoerde was men algemeen zeer tevre-
Sny'dorspaar °werd Stuk IIet '^nd doode
smaak. g°6d gesl>eeU1 en viel zeer in den
Ook hier was het bezoek niet groot.
Schietoefeningen.
De lieer J. .1. Ruigere, 2de luitenant van liel 10e
regiment te Den Helder, gaf Zaterdagavond in hel
Noord-Holl. Koffiehuis een uiteenzetting over de schiet
oefeningen' tot verhooging van 's Bands weerkracht.
Eerst gaf spreker eene schets van den tegenwoonhgen
i militairen toestand in Europa. Hoewel het oogen-
I schijnlijk vrede is, is het gevaar voor een oorlog toch
groot. En wanneer die oorlog mocht uitbreken, is het
moeilijk te voorspellen, wie er in betrokken zullen
worden. Wie zijn zelfstandig volksbestaan lief heeft,
moet zich tot den oorlog voorbereiden. Alleen een
weerbaar volk. kan met vertrouwen de toekomst te
gemoet zien. Een van de voornaamste eisehen van
die weerbaarheidis vertrouwdheid met hel geweer.
Teneinde de gevechlswaarde van den soldaat ie ver-
hoogen, is eene bijzondere geoefendheid noodzakelijk.
Het is daarom, dat personen van 16 tot 35 jaar in
de gelegenheid worden gesteld, zich in het schieten
te oefenen.
Deelnemers kunnen zijn: Miliciens cn landwecrplich-
tigen met groot verlof, kaderreservisten met onbepaald
verlof en verder alle mannelijke ingezetenen van l(i
lot 35 jaar. Voor deze categorie zal zoo noodig eerst
voorbereidend schietonderricht gegeven worden.
De oefeningen worden gehouden van 1 Mei lol 1
September cn wel ten minste 1 lceer per week. Voor
een afdeeling moeten minstens .10 deelnemers zijn.
De toekomstige milicien, die aan dc schietoefenin
gen deel neemt, kan daarvan belangrijk profitceren.
De schoten worden genoteerd in een schietregistcr
en een ischietboekje, dat de schutter in zijn bezit
houdt. Heeft de schutter 60 patronen verschoten, en
daarbij aan de gestelde eisehen voldaan, dan ont
vangt hij een schietbewijs. Dit bewijs verleent vrijstel
ling van het afleggen van bewijzen van schietvaardig
heid op het eerstvolgend examen voor 1 maanders.
Bij de uitreiking van bewijzen voor militaire bekwaam
heid en lichamelijke geoefendheid zal in 't bijzonder
op dé geoefendheid in het schieten worden gelet. Jon
gelui. die aan de schietoefeningen tot verhooging van
's Lands weerkracht liadden kunnen deelnemen doch
zulks nalieten, zal bij; onvoldoende bedrevenheid in
het schieten op het examen voor 4 maanders. liet be
wijs voor militaire bekwaamheid kunnen worden ont
houden.
Na d©2» uiteenzetting gaven zieli 18 personen voor
de schietoefeningen op. Dc gelegenheid tot deelname
staat tot 20 April open. De aangifte kan ten raad-
huize geschieden. De oefeningen zulten in onze ge
meente des Zondags van 11 tot 1 uur in een nader
aan te wijzen lokaal worden gehouden.
Veemarkten.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente SCHA-
GEN brengen ter algemeeme kennis, dat de keuringen
van het ter markt aangevoerd wordende vee bij gelegen
keid der groote voorjaarskoemarkten, te beginnen op
15 April a.s. niet zullen aanvangen voor des morgens
te zes uur.
Schagen, den 13 April 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester
IJ. J. POT.
Dc Secretaris.
ROGGGEVEEN.
Keu kranige dienaar van het Woord.
Ik heb er reeds meermalen op gewezen, dat de sport
en athletiek hier te lande even ijverig door predikanten
als door andere personon wordt beoefend, zoo schrijft de
Londenscho correspondent van de Tel. Zoover is het in
Nederland nog niet. Onze predikanten zijn, over het
algemeen, wel geert volgelingen van Tolstoi en diens
leer van het lijdelijk verzet, gebaseérd op Mattheus 639
en 40. Doch zij worstelen doorgaans beter met het
woord, dan met hun spieren. Hun Engelsche collega's
zijn van beide markten thuis. En hoe goed hun dat in
critieke gevallen te pas komt, bleek uit hot verhaal,
voor het politiogerecht van Mortlake gedaan, door den
reverend Mezedyth Kitson, predikant der Anglicaansche
parochie van Barnes, in het westen van Londen.
Een week geleden kreeg hij 's nachts om 2 uur be
zoek van een paar inbrekers, die hem uit zijn slaap
wekten. Hij sprong terstond uit zijn bed, opende de
deur en werd door een der inbrekers by den hals ge
grepen. Zich houdende aan Jo3ua 1:6: „Weest sterk
en hebt goeden moed", en om niet, gelijk Jeremia „als
een lam of een os ter slachting geleid" te worden, ver
weerde hy zich manhaftig. Waarop de bewuste inbre
ker een breekijzer te voorschijn haalde en hem daar
mede een blag op 't hoofd poogde te geven. Doch de
predikant zag het gevaar, ving den slag op ziin arm op,
kreeg een leelyke wonde, maar overmeesterde niettemin
zyn aanvaller, wierp dien op den grond, ontrukte hem
het breekijzer ou smeet hem de trap af, waarna de
schavuit het hazenpad koos, en jammer genoog, ont
kwam.
Beneden gekomen, vond de predikant in zyn woon
kamer den tweeden inbreker, onder de tafel gekropen,
waarop een aantal zaken van waarde waren neer
gelegd, en die buit zouden zyn gemaakt, indien
Zijn Eerwaarde minder mans ware geweest. Hij
liet ook den tweeden vogel niet vliegen, maar hield hem
net zoolang gevangen, totdat de inmiddels per telefoon
geroepen politie hem gevankelijk kon wegvoeren.
„Wanneer er nog andere inbrekers mochten komen",
zeide roverend Kitson voor het gerecht, „dan zullen ze
geen zaken van waarde meor vinden, maar zeer warm
ontvangen worden. Indien de pers dat bekend maakt,
zal zo mijn personeel eon grooten dienst bewijzen. Want
dat durft sedert dien nacht niet naar bed gaan. Er is
een gerucht uitgestrooid, dat ik f 60.000 in myn huis
heb. Dat is onwaar. Hoeren inbrekers zullen wel mer
ken, dat daar niets dan stevige opstoppers te vinden
zyn. En indien hoofden van gezinnen hun vuisten beter
wisten te gebruiken, dan zouden er minder inbraken
gepleegd worden en zou de politie minder te doon heb
ben. „It is much better to show fight than to givein",
of ook welliever breken dan buigen.
Dat is taal I Ook aan een predikant voegt die. De
magistraat prees reverend Kitson voor zyn moedig
optreden, waarvan gezegd kan worden„Welgedaan, gy
goede en trouwe dienstknecht.
Tuberculose en vrjjhcid.
Een aantal verpieegden uit een sanatorium te Gün
thersberge waren tot politiestraffen veroordeeld, omdat
zy in een café hadden vertoefd in stryd met do politie
verordening, die lijders aan tuberculose verbiedt, gesloten
ruimten van koffie- en drankhuizen te bezoeken. Yier
van de misdadigers kwamen in hooger beroep, op grond
dat de verordering een ongeoorloofde aanranding van
de persoonlijke vryheid zou zyn. Dooh het Landgericht
te Dessau wist het beter: tuberculoselijders zjjn een
een gevaar voor de openbare gezondheid en moeten zich
derhalve in het algemeen belang deze beperking laten
welgevallen.
Een Janboel.
Met de invoering van het nieuwe regimé in Turkye
werden verschillende bezuinigingen ingevoerd en ook de
uitgaven voor de hofhouding des Sultans werden
eenigszins ingekrompen. Erkend moet worden, dat
daarvoor wel aanleiding was, want er werd op schro
melijke wijze huisgohouden en op ergerlijke wijzo met
geld gemorst, zoodat het dringend noodig was, dat aan
dien loestand een einde werd gemaakt.
Een enkel voorbeeld slechts:
In de keuken van het paleis waren 240 koks werk
zaam en 560 keukenjongens. In die keukens, die ver
deeld zyn in drie categorieön, werden,zoowel'smiddags
als 's avonds 3400 „tablas" gereed gemaakt. Elk dezer
„tablas" bevatte 10 velschillende soorten van spijzen.
De „etablas" zyn groote, ronde, houten bladen, die door
uitsluitend daarvoor gebruikt personeel, de „aïvaz",
(300 man) naar de keizerlijke harems, de particuliere
vertrekken van don Sultan on de verschillende dépon-
I dances van Jiidiz Kiosk werden werden gebracht.
Daarbij bleef het echter niet. ©ok naar de fami
lieleden van den. Sultan, naar voorname sjerifs
sjeiks begaven de „aïvaz" zich tweemaal daags m
hun smakelijke vrachtjes. Daar de porties van <]e
leisbeambten veel te rijkelijk waren, zoodat tle^e
onmogelijk alleen kunnen opeten, werd er niet C
overgeschoten eten een drukke en winslgevende haijj
gedreven, voor&l met de bevolking v.ui de voorst
Basjiktasi.
.toiin J
Aan deze-verkwisting is thans ten deelc een ei
gemaakt. Het keukcnpersoncel is aanzienlijk ve,-,,.1
derd cn ten einde heter toezicht te kunnen ho^
zijn er twee eetzalen ingericht,, één voor de luw
ten en één voor de bedienden van den Sultan. Op
paalde tijden worden daar thans maaltijden opgedieM
nu niet meer uit 10. maar uit vijf gerechten bestaan^
Op deze wijze denkt men jaarlijks ongeveer f 600.^
te besparen. m
Onhebbelijkheden.
In Moleschott wordt nog eens dc aandacht gevest^
op eenige onhebbelijkheden waaraan de mensch/.ii)
pleegt over le geven lot schade voor zichzelf en hij)
der voor' zijn omgeving. Het nagelbijlen, a f [rekke
van stukjes huid van de vingertoppen lot bloedens to,
gezichten trekken enz. worden gebrandmerkt, en d%
na siil gestaan bij de zonderlinge gebaren en ver-
richtingen die met andere voorwerpen buiten het
gen lichaam worden uitgevoerd. Daar is b.v. de J
genaardige gewoonte van sqmmigc lieden om spr,
kend met iemand een knoop van diens jas le paf.
ken en daar zoolang aan le draaien en aan le trek
ken pis het gesprek duurt. Volgens liet verhaal z>.
een onzer II. Burgerscholen een directeur gehad I14.
ben. die deze gewoonte zóó sterk had. dat als fe
eindelijk een knoop van een jas getrokken had, oij
middellijk den volgenden knoop begon te bewerker;
tot ongerief zijner leerlingen, die een groot aantal
slachtoffers vormden.
Onaangenaam is dc gewoonie van enkele mcnschen
die hun gesprek kracht trachten bij te zetten door
hem. met wien zij spreken nu en dan een duw op
den arm of tegen de horst te geven. Dit is feitelijk
een groote onhebbelijkheid, vooral als deze gewoon
te tegenover dames wordt doorgevoerd.
Wie kent niet menschen. die steeds een voorwerp
in de hand draaien als ze spreken, voortdurend, met
over elkaar geslagen knieën, een been laten schom
melen. met dc vingers een roffel op de tafel slaan!
Het zijn alle slechts kleine bewegingen, die de om
geving echter ontzettend kunnen hinderen en den i-
druk maken van onwelojigevoed. Terecht; want w'k
als kind door zijn ouders op dergelijke dingen gewe
zen is. begaat als mail tenzij bij uitzondering -
dergelijke fouten niet. Het komt immers tiicl te pa;
ons gezelschap zenuwachtig le maken, ook ai is di:
onze bedoeling niel.
Men oordeele echter ook hier mei zachtheid. Wel
licht hebben wij zelf ook dergelijke eigenaardigheden
Voor eenige maanden had ik het genoegen aan le
zitten bij een feestmaal en daar een toast uit te bren
gen. Bij het desseri werd ik aangesproken door een
jurist uit -het noorden van ons land. „Verklaar mij
dat eens vroeg hij sedert 50 jaar ben ik ad-
vocaal en jsteeds als ik pleit sla ik stil, en spreek
of lees. Komt er echter een lid der Amsterdamse!»
balie hij ons pleiten, dan slaan ze nooit stil. maar
loopen voortdurend heen en weer, zoo dat men er
haast draaierig van wordt. E11 nu viel het mij op, da:
jij. toen je zoo straks het woord voerde, niet op je
plaats bleef staan, maar nu eens drie /Kaatsen (er
linker- dan weer drie plaatsen ter rechterzijde stond.
Het schijnt een Amslerdamsche gewoonte te zijn. Waar
om doen itillie dat?"
Ik was met het antwoord niet verlegen, want it
maakte de bewegingen, die den eerwaardige» man lot
mijn leedwezen gehinderd schenen te hebben, niet on
bewust. Als ik sLil sla. kan: i kniet denken. Als ik
mijn toast voorbereid had of uit liet hoofd had ge
leerd. dan had ik wel kunnen blijven stilstaan, maai
1111 dii niet liet geval was. bevorderde ik mijn ge-
dachtengang door beweging mijner onderste ledema
ten. Het eigenaardige was echter dat hierdoor mjjn
aandacht gevestigd was op mijn gewoonte 0111 in ge
sprek met een mijner kennissen zoo nu en dan eens
op te springen en de kamer op en neer te loopen.
hetgeen ongetwijfeld wel eens den onjuisten indruk ge
maakt moet ihebhen. dat ik een eind aan het gesprek
wilde maken.
Dit feit leert ons, dat wij onbewust dingen kunnen
doem, waarmede wij onze vrienden en kennissen in ge
zelschap hinderen, maar ook dat het verrichten dier
kleine onhebbelijkheden zeer nauw in verband kan staai
met onzen gedachtengang. Een mijner vrienden, een
wiskundige, van wien ik de bedoelde gewoonte vermoe
delijk heb overgenomen, heeft herhaaldelijk waargeno
men, dat hij de oplossing van eenig vraagstuk kan vin
den als hij loopt, wanneer hem dit zittend aan zijn
werktafel niet gelukt.
Dat onder het rooken het spreken zooveel gemakke
lijker gaat, komt dan ook niet van de nicotine of
andere in tabaksrook aanwezige stoffen, maar wordt
verklaard door door Jen arbeid, dien men daarbij
hand, arm en gelaatsspieren doet verrichten.
Hinder uw medemensehen zoo min mogelijk en
erger u niet.
Kerk ingestort.
Te Hohensalza in Duitschlaini is een kerk ingestort
Naar de Germania meedeelt is deze kerk eenige ja
ren geleden ten koste van een half miliioen mark ge
I bouwd. De kerk is ingestort. Het Allerheiligste kno
I gered worden. De kerk was vol volk. maar een on-
1 heilspellend kraken had de mensehen verwittigd, zoo-'
dat allen de kerk konden verlaten. Nauwelijks was
I echter de laatste geloovige buiten het gebouw, of
het muurwerk aan den noordkant stortte in de diep-
te en eene opborrelende watermassa werd zichtbaar. Aan
de n'oordzijde dor kerk had zich naar builen zoo
wei als naar binnen eene gapende diepte van 20j
tot 300 v. m. gevormd, welke tot op 2 meters van d
oppervlakte met water is gevuld. Hierin valt het oeni
stuk na hei andere van de muren naar beneden. Ve
ten wilden met geweld naar binnen dringen om beel
den en andere zaken te redden. Er werd inderdaad
nog al veel naar buiten gehaald. Hohensalza staat bo
ven op een zoutkegel. Er was daar eene zoutmijn
die voor eenige jaren door het water werd overw('
digd. Verleden jaar reeds ontstonden aan eene rij: ftui-
zen in de Bahnhofstrasse breede scheuren, welke M'1
de onderspoeling van de stad werden toegeschreven-
Ingenieurs meenden evenwel de scheuren te kunnen
toeschrijven aan het slecht leggen der grondvesten van
de huizen, maar gevaar voor de gebouwen was er
niet, zeiden zij. Nu ontstonden er voor eenige weke'1
ook aan de noordzijde der O. E. Vrouwckerk. die in
gelijke richting staat als dc Bahnhofstrasse. spietenen
bersten, zoowel in de gewelven als in den muur. i|e
bijgeroepen ingenieurs wilden geen gevaar voor ('e
kerk erkennen en nu is het ongeluk gebeurd.
Papieren hoefijzers.
Papieren hoefijzers woorden nu in Frankrijk bi|«e
renpaarden gebruikt. De stal Vanderbilt beslaat zijn
paarden reeds met dergelijke „ijzers" die slechts
gram zwaar zijn en het uitglijden der paarden verhin
deren moeten. Het eminente 'voordeel is echter daan»
gelegen, dat de paarden zich niet meer raken cn W"
zeereu kunnen. I itvinder van deze hoefijzers is C"W'
een bekend paardenarts, die zich veel moeite geen
inzake rensport en (okkcrij. (Ned. 'Sp.)
Spoorwegkoning.
Vorsten of staatshoofden mogen ook al bekemdliei'
hebben om hun veelvuldig reizen, geen van be
kan op zijn, reizen zulk een weelde ontplooien en zic,
van zoo groote gemakken omringen als de groote A»
rikaansche „spoorwegkoning" Eduard Harriman d'
pleegt te doen.
Als Harriman vermoeid is door zijn ingespann13®
werkzaamheden op zijn bureau-vertrekken in Broadwaj
4e New-York, dan stapt hij met zijn vrouw en zijn doe»
ter in den steeds gereed staanden particulieren tre
Niet altijd wordt dan van te voren bepaald, waarh_e
de reis gaan zal, want niet een eindpunt is het a
van de reis; het is om den tocht zelf te doen, en
bewustzijn om daar op eigen spoorlijnen voort te
zen door heel Amerika, dat is voor den spoorweg
