Grepen ml Land- as TmnDonw.
'och onschuldig.
Zaterdag 5 Februari 1910.
54e Jaargaug. No 4653.
TWEEDE BLAD.
Eerste Ivilllier. Dat k?mt van al die Borgesiaansche fraaiighedens!
fcVan dit en van dat.
Roman van Rocker.
r
Voortdurende oplettendheid, direcie afzondering van
.•erdachte dieren, zindelijkheid en doelmatige ontsmet
ing der hokken en uitloopruimten kunnen nochtans
van1 veeT^vinT'iprf' ai "''daarin reinigen de vogels zich r i den hun schedel met beide handen vast; vragen zich
m°n i Ltf !f! an liet Haagsclie Binnenhot.i angstig af: „Waak of droom ik?"... En eindigen hun
1 levensdagen in een sanatorium voor geesteszwakken.
Den heer Van der Biesen zij ter vervroolijking
van zijn door zulke sombere beelden triestig-gemaakt
humeur -een bezoek aan zijn ras-verschijnenden
„pays", Z. H. prins Amadeo, dringend aanbevolen!...
Behalve deze ..groote quaestiën" zal minister Heems
kerk ,nog te beantwoorden hebben: mr. Van der
Feltz' protest tegen de vernietiging van het bekejide
Raadsbesluit, betieffende de Baronielaan te Breda en
idr. Vermeulen's opmerkingen over het wenschelijke om
spoed te maken met maatregelen tot bgjerking ,-an
de vivisectie en het behoud van monumenten, waar
van het voortbestaan uit artistiek of historisch oogpunt
begeerd wordt door hen, die zich voor zulke dingen
interesseeren. Met begrijpelijke spanning wordt door
allen, wien deze zaak ter harte gaat, uitgezien naar
het rapport der commissie, wier ziel jhr. De Stuers
is. Want gemakkelijk te bewerken is deze materie al
lerminst!
Het antwoord van minister Nelissen lokte geen re
plieken uil. Trouwens, de taak der „verdediging"
van zijne Justitie-begrooting was niet zwaar. De quacstHe
der moeielijkheden, die kunnen voortvloeien uit de
verplichting der Posterijen om aangeteekende stukken
•ad. aan minderjarigen af te geven, wil de minister
ondervangen door eene bepaling als welke art. 99
Faillissemenlswet bevat, en waarbij de curator bevoegd
is om alle stukken van den gefailleerde tot zich te
nemen. Het gevaar schuilt hier in de mogelijkheid,
dat een van zijn voogdij ontzette vader in ongewenschte
briefwisseling treedt met het onder ander toezicht ge
stelde kind. De regeling lijkt even praetisch als nuttig
en eenvoudig.
Overlading met zaakjes van den Centralen Raad
van Beroep iets, dat met den dag dreigender wordt)
wil minister Nelissen gedachtig aan het „Qouverner
c'est prévoir", tegengaan door den Raad in drie, in
plaats van twee Kamers te verdeelen.
j men mel droog turfshooiseL, zand en kalkpuin. Zulke
nalle ruimten zijn dikwijls de oorzaak van bevroren
voeten bij de hoenders, die war droge koude weinig
gevoelig zijn.
Ter voorkoming van het bevriezen van kam en lel
len bij Minorca's en Leghorns, smeert men deze kop-
\ersierselen in met vaseline. Wie hokken heeft, waar
men gemakkelijk in staan en loopen kan, kan zulke
werkjes liet gemakkelijkst uitvoeren. Doelmatige hok
ken en vooral ook ruime uitloopen zijn van het groot
ste belang om de kippen gezond en vrij van parasieten
te houden. -
Evengoed als onder allerlei andere huisdieren kun
nen ook onder de hoenders besmettelijke ziekten,
door bacteriën veroorzaakt, vernielend optreden en
CV. DE VOORNAAMSTE ZIEKTEN DER HOEN- llet.komt meermalen voor, dat geheele hoenderstapels
DEKS MET DE VOORKOMING EN BESTRIJDING ier „ln korten W door uitsterven
BRVAN. k een gevreesde besmettelijke ziekte is de tu-
Een der slimste zaken hij de kippenhouderij is het ^erculose ol hoendertering. Zij is ongeneeslijk, zeer
jroote aantal ziekten, dat deze dieren kan treffen ^esmettelijk en tast kippen, duiven, fazanten, parel-
hoenders, kalkoenen en pauwen aan, doch zelden een
den, ganzen en zwanen.
De aangetaste dieren eten veel en worden toch
teel goed Verhoeden, dat het pluimvee aan allerlei ^1,8tUjT
cwalcn te m-onrlf- oait pooten en bleeke kam en lellen. Na den dood vindt
.i'i, a "ju i --1 men bij inwendig onderzoek etterachtige knobbels
Een groote plaag der hoender zim de hoendermij- aan darmelt enz. Ileeft men de zi%kte al8 tu.
en (Dermanyssus avmm) Zij zijn bloedrood of rood- bercuiose vastgesteld of tot meerdere zekerheid door
tnnn van kleur Overdag houden ze zich m de reten en een deSkundig onderzoek (b.v. aan het Rijksserum-
van het kippenhok cp, terwijl ze s nachiS instituut te Rotterdam, waar dit kosteloos geschiedt)
lare slachtoffers aantasten en zeer veel last veroorzaken, doen vaststellen, dan doode en verbrande men on-
Geduchte vijanden der kippen zijn ook de kalkpoo- middellijk alle zieke dieren, die toch voor het gebruik
enmijten (Dermatoryktes mutans). ongeschikt lijn en ga onverwijld over tot een krach-
Deze ziekte tast meestal uilsluitend het loopbeen tjge ontsmetting der hokken en loopruimten, waar
»an, doch kan ook op kam en lellen overgaan. Zij zieke dieren in verkeerd hebben. Men boent daartoe
*aat gemakkelijk jvan het eene hoen op het andere aues af met een heete oplossing van 2% K.G. soda
over. Kippen, die door deze parasieten geplaagd wor- en 5 k.G. groene zeep in water, waarna alles wordt
den. krijgen korstige pooten, die er uitzien, of ze met ingesmeerd met een oplossing van sublimaat ter houdbaar. Maar indien gij „selectie" wilt van de on
droge klei of metselkalk bestreken zijn. sterkte van 1 op 1000, dus 1 sublimaat-pastille op derwijskrachten, welnu, werp dan de elementen
Lastig voor de hoenders zijn verder de echte kip- 1000 deelen of 1 Liter water. Sublimaat is een uit, die uwe openbare school dreigen te vermoorden. Gelijk men wwt "bracht 'mr' Van ^Leeuw-en de cri-
3 Februari.
't Was te voorzien, dat het „ziekteproces" (zooals
generaal Staal 't heden noemde), waaraan de open
bare staatsschool lijdende is, hoofdschotel zou vor
men van het senatoriaal debat over Hoofdstuk V.
Aldus is geschied. En ook hier geldt de oude waar
heid, dat welmeenende, doch in hun angstigheid on
handige vrienden soms nog erger zijn dan de meest-
verbitterde vijanden! Zoo de heer Van der Feltz, aan
wiens eerlijke liefde voor de openbare school niemand
behoeft te twijfelen, doch die verklaart; moest hij
nu nog z'n kinderen aan de o. s. toevertrouwen; ver
moedelijk zou weifelen in groote vreeze... Hij zoekt
naar middelen om de school, die hij door sommige
onderwijzers ziet vermoorden, te redden. En daar
toe wil de heer Van der Feltz tebaat-nemen een
allerzonderlingst middel... Een commissie van toe
zicht uit de ouders zal over benoeming en ontslag
der onderwijzers waken, zij 't dan ook onder de
auspiciën der schoolautoriteiten, etc. En voorts: tij
delijk karakter aan de benoeming der onderwijzers!...
Bij dit staaltje van legislatief talent past toch wel
een: „Ernst of kortswijl?" En ware men niet zoo
overtuigd van 's heeren Van der Feltz' trouwhartige
bedoelingen, men werd geneigd te gelooven, dat
hij een vastenavond-spel ervan maakt. Men kan 't
zich dan ook levendig voorstellen, dat zulk een pogen
om fel-verbitterden strijd te brengen in de gelede
ren der ouders van schoolgaande jeugd (om slechts
éen der onmogelijkheden van 't denkbeeld-Van der
Feltz aan te stippen) dr. Vermeulen deed uitroepen:
„Erger dan de kwaal zou 't wezen!" Neen zegt
generaal Staal ik geef toe: de toestand is on-
soiius in de legnesten zoo hinderlijk zijn. alles na 8 uren in te smeren met zwavelwaterstof- met kracht paal en perk wordt gesteld aan het drij- mer genoemd 't exorbitante én schrikwékké'nde"cijfer
Door het iastrooien van insectenpoeder en tabaks- water, dat bij de apothekers verkrijgbaar is. Deze ven van sommige elementen in het onderwijzers-korps van -/xX) misdrijven per jaar die te Amsterdam zou-
\.t in As\ nfvofrfvn rfvn -fiicc.plijvn Af* vPMvn kan m^n v. nnenlnehnnj< O A nron Ho fronarioctoolr Hor nnonbaro enh nnl in "MoHorlanH .1i1 i___ 1 1 i a
stof in de nesten en tusschen de yeeren kan men stof maakt het kwik geheel onoplosbaar. 24 uren de genadesteek der openbare school in Nederland fi«n gepleegd worden, zonder'dat men de daders weet
deze laatste twee kwelgeesten verdrijven. hierna is de stal weer bruikbaar voor de hoenders, niet door haar „officieele vijanden", als een Th. je ontdekken. Burgemeester Van Leeuwen ontsteld
Heeft men de hoenderhokken doelmatig samengesteld. De«e wijze van ontsmetting is de meest zekere, Heemskerk of een Woltjer, zal worden toegebracht!... over zulk een cijfer en geen wonder waarlijkwas
1nll A /IIAn /WVTVI no T-O Cl O 1 OTl OV iA Ta Uit A a iH ™t ri-t A.: A. AA *1 AA Da d l'fl/illCClA Kil TJ /VA F d of 11 1t V T Ir A TA ri Af* T*r a1 Tir O rm -1 i - d
dan kan men alle bovengenoemde parasieten zeer goed maar het gevaar voor sublimaatvergiftiging en den De discussie bij Hoofdstuk V kan nog wel warm gaan onderzoeken èn had heel-andere oegevens vóór
bekampen. Heeft men houten hokken, dan dienen ze onaangenamen reuk van het zwavelwaterstofwater worden. Hoe heb ik riep de heer Staal den pre- oogen gekregen. De oud-Procureur-Generaal mr Kist
van geschaafde planken en ft ijlen opgetrokken te wor- zijn oorzaak, dat men gewoonlijk de reeds boven mier toe van u krachtig ingrijpen tot het „ziekte- hield. van zijn kant voL dat mr Loeff niet overdreven!
den en reeds bij het opbouwen moeten alle naden omschreven ontsmettingen met creoline, enz. toepast, proces" te wachten; van u, die gisteren verkondigdet ,]lad fk heb ze toch niet uit mijn duim gezogen!"
goed met carbolineum worden ingesmeerd. Het ge- die minder gevaarlijk en toch ook zeer werkzaam dat de openbare school fiasco heeft geleden... De riep inr Van Leeuwen heden-ochtend uit
heel wordt later in- en uitwendig met deze stof een zijn. Woltjer's staan gereed om zich voor te bereiden op Dat je(xj de oud-burgervader van Amsterdam ook
paarmalen bestreken en er geregeld mee onderhouden, i Ter voorkoming of uitroeiing dezer ziekte vooral het oogenblik, dat hun school de triumfeerende zal n;ct> jfaar de zaak is deze gelijk minister Nelis-
Als een hok inwendig gecarbolineumd is. moet iren is het sterk aan te bevelen hoenderstapels van 100 zijn. De anti-revolutionnaire professor wilde in sen verduidelijkte dat de crimineele statistiek zoo
een dag of acht wachten eer de hoenders er zonder of meer stuks te verdeelen in 2 of meer kolonie's, zijn rede van heden-ochtend welwillend erkennen, ajs die thans is, ei oen lijk niets beduidt voor hem die
«•vaar in slapen kunnen. die als er ruimte voor is, b.v. op boerderijen, dat de openbare school niet ganschelijk kan gemist de criminaliteit wil leeren kennen. Zoo worden er'bijv
Tei inwendige ontsmetting van houten hokken is met verplaatsbare hokken op verschillende terreinen worden. Doch men haaste zich om zoodra het rap- jn de orootste steden; waar men toch al met wérk
c-en insmeren met eene oplossing van lysol, 5 pCt.. tijdelijk worden gehuisvest. 'De aan de zuidzijde port der Ineenschakelings-commissie (welke hij lie- overkropt is; door de' Officieren van Justitie hoop
bacillol 5 p.Ct. of creoline, 5p.Ct., te verkiezen. Car- alleen door gaas afgesloten diepe hokken, z.g. Tol- ver reorganisatie-comité zou noemen) er is de zaakjes" (processen-verbaal der politie) gedeponeercl^
bol is veel giftiger dan deze toch nog meer werkzame man-hokken, zijn vooral in den strijd tegen tubercu- „groote lijnen" te trekken. Geen partiele herzie- van de baan geschoven ook vaak wifl hetgeen men
praeparaten en verdient daarom geen aanbeveling. lose onder de kippen zeer doelmatig gebleken. Bij ning, adviseert prof. Woltjer met aandrang misdrijf achtte bleek géén delict te zijn En ook
In de laatste jaren heeft lysoform veel opgang ge- strenge koude kan men tijdelijk losse schotten voor opdat we nu eindelijk tot „gezonder toestand" raken. om a'ndere redenen nog Men heeft dus"ëen betere
maakt. Dit is een formatdehyd-praeparaat, dat in 5 de opening plaatsen. Kippen hebben noodig een tocht- Een, die de jaren zal trotseeren, weet-ge!... Niet statistiek noodig, en deze zal worden voorbereid
p.Ct. waterige oplossing wordt aangewend en allerlei vrij hok, dat bij vriezend weer niet warmer behoeft te een M. U. L. O., dat voor den middenstand is wat De inusie dat de Senaat morgen met het bi
ongedierte en bacteriën doodt. Daarbij is het reuke- 1 zijn dan even boven het vriespunt. het Lager is voor den „kleineren man"; als fiksch werk klaar zou komen is al vervlogen Morgen wie-
os niet bijtend en weinig giftig. Het is gebleken, dat de hoendertuberculose met verbindingsstuk tusschen Middelbaar en M. U. L. O. ken we tijdig - --
Bestrijkt men de legnesten met carbolineum, dan dezelfde is als die van den mensch en de zoogdieren Van modelscholen, door den Staat op te richten, wil halftwee terug.
Mr. ANTONIO.
ALCHIMIE.
Het was moeilijk voor menschen, die uitsluitend zich'
p.Ct. waterige oplossing wordt aangewend en allerlei vrij hok, dat bij vriezend weer niet warmer behoeft te een M. U. L. O., dat voor den middenstand is wat De niusie- dat de Senaat morgen met het budget-
ongedierte en bacteriën doodt. Daarbij is het reuke- 1 zijn dan even boven het vriespunt. het Lager is voor den „kleineren man": als fiksch werk klaar zou komen is al vervlogen Morgen zoe
loes. niet bijtend en weinig giftig. 1 Het is gebleken, dat de hoendertuberculose niet verbindingsstuk tusschen Middelbaar en M. U. L. O. ken we tjjdig onze pen'aten pp.. En komen Maandag
Bestrijkt men de legnesten met carbolineum, dan dezelfde is als die van den mensch en de zoogdieren Van modelscholen, door den Staat op te richten, wil halftwee tema
smaken de eieren er naar en dit kan ook met lysol zoo als rund mi varken. Voor den pluimveehouder professor slechts hooren voorzoover het zuivere vak-
het geval zijn. Kalk is hier daarom beter. kan zij een geducht verlies opleveren. scholen zijn. Doch zoodra de „geestelijke zin" erbij
Vooral tegen de hoendermijten blijft uitzwavelen der Zeer snel kunnen vele kippen sterven aan hoender- tepas komt met vreugde citeerde professor W.,
hokken een krachtig verdelgingsmiddel. Men stopt alle cholera, soms zijn zij binnen enkele uren of weinige dr. Bos' woord: „niet op de vraag of er een uurtje
•peilingen en kieren goed dicht of beplakt ze tijdelijk dagen gezond en dood. godsdienst-onderricht wordt gegeven, doch op „den
met papier waarna men op eenige steenen in het Deze meest gevaarlijke vogelziekte komt in Italië geest" komt het aan! heeft de Staat zich op den
hok een vlakke ijzeren schaal met gloeiende kolen zet nogal voor en daarom is het zoo gevaarlijk achtergrond te houden. En hij besloot met eene gloei- a_
en daarop stukken zwavel legt ter verbranding. 20 buitenlandsche kippen van importeurs aan te koopen. ende peroratie op de bijzondere, christelijke school, met metalen bezig hielden en met onverdroten ijver
Gram zwavei per kubieke metor hokruimte is voldoen-, Hoenders, die op tentoonstellingen zijn geweest, die ons volk in de ware richting zal opvoeden!... 'n reeks van jaren met groote kosten hunnen arbeid
de Dit uitzwavelen doet men 's morgens vroeg. Na sf die men elders gekocht Leeft, moet men een paar Voorzoover noodig, kunnen allen, in wier hart nog verrichtten, ten laatste de dwaling der alchimie te ver-
on ge veer 8 uren zet men het hok voor uitluohting weken van de andere afgezonderd houden om te nefde woont voor het openbaar onderwijs, uit deze mijden. De Arabieren hadden het denkbeeld ingang
zooveel mogelijk open en zoodra men weer zolder zien of ziJ &een ziekten hebben meegebracht. Eerst en veie dergelijke ontboezemingen leeren, boe-drin- doen vinden, dat het werk der natuur binnen in de
hinder in den hoenderstal verblijven kan, kan nfeh na dien tijd kan men ze weer bij de overige plaat- geDd UOodig 't is dat men onze openbare school bergen en iin de mijnen enkel was: goud voort te
verder ontsmetten met lvsoform, 'enz., als dit noodig. sen- tijdig bescherme tegen gevaren, waarvan de beteeke- brengen; en dat de voortbrenging van andere me-
is teoen besmettelijke ziekten. Snot is gekenmerkt door kleverig neusvocht en ge- n;s door niemand mag onderschat wordentalen alleen was toe te schrijven aan onoverkome-
Da" ook de zilstokken, legkasten, enz., duchtig schoon- zwollen oogranden en kaken. Deze ziekte is hoogst lijke hindernissen in de gesteldheid of de ligging van
gemaakt moeten worden, spreekt vanzelf. besmettelijk. De zie^e dieren moeten atgezondeid wor- De heer Van der Biesen heeft 't natuurlijk weer den grond. Zij verbeeldden zich, dat men het werk,
sirenen hoenderhokken moeien inwendig glad se- den en de hokken terdege ontsmet. gehad over de ellende, de jammeren, het wee, de door de natuur opgegeven, zou kunnen voltooien en
streken zijn en worden nu en dan giwit. Het is zeer ^V^skampm'' en de^.Kampinzalf^ van^^Vlas- schade, de ruïne, die de Woningwet over den lande deeer van zulks te volbrengen, hun taak was. Zij
goed w;
is
aaÜ te bevelen om de fwsdkoop'.e gebruikt men hier- ilkken
den oolijken Brabander op zeker moment te verzoe- te zijn geweest. IJzer en koper in goud te veranderen
besmettelijk. Men wondert de zieke dieren a.£, voedert ken, „zich in zijn illustraties wat te beperken." Dat was meer dan het bezit van 'n gewoon fortuin
ic mut riiat on kannsl e-p.eft iizersullaat. in liet drink--j... - I
ruim1 eehniik win"kalk in en om den hoen- ze met rijst en kaneel> geeft ijzersulfaat in het drink- gebeurde toen hij uitriep, dat als men op den chef Fortuin immers is wisselvallig, terwijl het geheim der
do-stal verdient" altijd warme aanbeveling. Behalve wit- Y;ater. en;_°"„t.sin®t„Kt®^lou aUe y l' waar zleke in het krot van nauw-bochtige gangen, waar geen alchimie, eenmaal verworven, een voortdurende bron
nichainü" vanT'on«dierlc'<' Men^smh'1 van deze stof ge- Tegen het yeeren pikken worden Fransen s snavel- z(,p'de looper ligt, die Thorb'ecke er liet leggen, was, het middel daartoe te ontdekken. Hoe moest men
C^AvAlVva^ri^AdezoklM^B en ringen, verlrrijgbaar aan het hoenderpark „A jam''te dik van stof... De heer Van der Biesen bedoelde het het aanleggen? - Welken weg volgen? - Eenigen
dieren vertoefd hebben.
daglicht doordringt en waar „blijkbaar nog altijd de- van rijkdom zou zijn. Maar de allergrootste kunst
olgen
Eenigen
de^wa^nthTn6 v^n^hcMioÏ^De*' rodïng van den mest Haarlem, h 50 cents per 10 stuks, tegenwoordig aan- |luis, genaamd departement van Binnenlandsche Za- maakten dé' metalen, die zij jn goud wilden veranderen,
wAirttt er nnl Hmr tenenf»e<Jaan zoodat men geen on- bev°len. ken. Toen deze senator mr. Heemskerk toeriep: gloeiend heet; anderen vermengden die met het een
r^aename UichUn tet few i Opbooping van veel kippen m kleine ruimten is de >>Had men daar> geljjk elders de Woningwet toege. ander zuiverin^middel; derden losten die op in
Tegen kalkpooten is „petroleum7, een uitstekend mid- '°°rnaa™ste „^.ztehülhlid bij aénvo^r^vau^aaTige- past' -ge waart er al lang uitgejJaagd!" mt was den sterk water denkende daardoor de warmte te verkrij-
rtel TTiermee wordt het looobeen der kippen inoe- Groote voorzicüugbeid bij aanvoer van aange voorzitter toch te kras... En ditmaal overdreef mr. gen, zooals de natuur dae bezat en weet aan te wenden
smèerd ook met de zhs^okken het S is L kochte hoenders o£ terugkomst van dieren die op Van der B nu eeng niet, j tot het bereiken van haar doel, en meenden dan uit
korstioè pooten worden vooraf met groene zeep in- tentoonstellingen geweest zijn, is noodzakelijk om Overigens vertelde de senator uit het Zuiden gru- de overblijfselen 'n kwik te trekken, dat goud zou
gesmeerd en 24 uren later met warm water en een be®™e"lDiJimattee^hutevMün^'en goede verzorging WeIjjke dingen Van braaf-eerzame landbouwers, die worden Anderen zochten de kiem van het goud, de
harden borstel schoongemaakt, waarna een insmering ^imveéllaïel ïfgt het beste voLrbeh£d-g oorspronkehjke stof met aUeen in de mineralen, maar
""vaStó hoenders verontreinigen den zoogenaam- ^rstaS^bloedverversching dient men ein- 2S' waarvaa hij volhoudt'dat ze met Grond- en Ont-
en Vinppnlnon zeer tmetlio' Deze moet daarom ge- veistauaige Dioeaververstmng aieni men em eigeningswet in flagranten strijd zqn... Plattelanders,
en kippenloop zeer poecu ueze moei aadroin ge- deljjk te ZOrgen steeds een sterk kippenras te be- die stukken erond niet motren bebouwen wiil ze
o? ènd mei "'"VrÏÏSDMAN. -»«• »,ke
Feuilleton.
48.
,Wat hebt ge mij nu nog verder mee te deelen?"
rroeg de gravin na een lange pauze.
„Veel en weinig, mevrouw," antwoordde Frans op
len toon van een man, die zeker van de overwin-
aing is en die zich nauwelijks meer eenige moeite
eeeft om zijn oude rol verder te spelen. „Voor alles
ferzoek ik u ech er, tegenover mij een vriendelijker
in minder verachtelijken toon te willen aanslaan,
rant wanneer ik u nu onder vier oogen zeg, dat u
^venmin het recht hebt den naam van gravin of
lajoraatsvrouw te voeren van het slot Wolfenstein,
i de eenvoudigste boerin, dan kunt u dat geloo-
.n."
„Wat?" Met wijd geopende oogen staarde gravin
lotilde den onbeschaamde aan. Altijd had zij wel
evreesd, dat deze man in het bezit zou kunnen zijn
van een geheim omtrent een harer naastbestaanden,
aar nooit was het haar nog in de gedachten geko-
en, dat misschien de positie, die zijzelve tot nu
|oe voor de wereld had ingenomen, bevochten zou
unnen worden. „Ik geloof dat je krankzinnig bent,"
ntweordde zij met onverholen afschuw, terwijl zij
ieh onwillekeurig naar de deur begaf.
„Wees maar niet bang," antwoordde Frans, „dat
it zoo is. Ik ben volkomen in het bezit van mijn
ijf zinnen en zal mij ook wel wachten dingen tegen
te zeggen, die ik niet in staat zal zijn te bewij-
■n. Wat ik met u heb teverhandelen, kan nu een-
aal niet in het openbaar geschieden, wel te ver-
laan, niet in mijn oelaug, maar in het uwe. Wat
van u verlang voor mijzelf, dat zult u mij vrijwil-
c moeten geven. Doch daarover later," zoo viel
ij zichzelf in de rede. oorlcopig heb ik u alleen
aar mee te deelen, da. uw /oou Wolf evenmin de
'ekomstige majoraatserigenaam is wm het slot \\°1-
nstein, als dat uw man tegenwoordig rechtens fun
geert voor den eigenaar van die heerlijkheid."
„En hoe wil je dat bewijzen?"
„Niets gemakselijker dan dat," antwoordde Frans
spottend, terwijl hij weder op de gravin toetrad. „On-
dei vraag uw man zelf, spreek met hem onder vier
oogen, en laat u hem op Zijn eer verzekeren, of mijne
mededeelingen waar zijn, ja of neen. Ik ben ove
rigens in het bezit van zoovele bewijzen, dat zelfs
een mogelijke ontkenning van den graaf, waaraan ik
evenwel niet geloof, mijne verklaringen kunnen on
dersteunen. Het is gelijk ik u zeg," zoo ging hij
kalm voort, terwijl hij heel goed opmerkte, hoe bleek
de gravin werd. „De majoraacsheer van Wolfenstein
is in werkelijkheid niets anders, dan een gemeene
bedrieger. U zult nu misschien wel willen antwoorden,
dat ik zijn handlanger ben, en dan hebt u het bij
het rechte eind, maar wat beteekent de heler, die
door nood gedwongen wordt ter wille van het
lieve brood te zwijgen, tegenover den ander, den
stuier, die ten spot van het recht van een ander,
en schijnbaar zegevierend over recht en wet, over
het nog stuiptrekkende lichaam van den wettigen
eigenaar heenstapt, om de stelende hand uit te strek
ken naar het goed van hem die door zijn moordende
hand zooeven is gevallen."
„Ik moet steeds meer en meer twijfelen aan je
gezond verstand," zeide Clotilde huiverend, toen zij
het door haat verwrongen gelaat van Frans aan
schouwde. „Uit jou spreekt de duivel... o God, mijn
arme man, nu kan ik eerst ten volle begrijpen, hoe
hij onder jouw bijzijn en invloed en het leed over
eigen zonden moet hebben geleden."
Frans lachte spottend en haalde de schouders op.
„Ik zal u nog eens iets zeggen, mevrouw, geheel
in vertrouwen, er niet aan twijfelend, of u zult het
wel voor uzelf houden. Uw man is niets meer of min
der dan een erbarmelijke, zwakke bloed. Wanneer
ik in zijn plaats was geweest, en hij Frans de ka
merdienaar mevrouw, ik geef u de verzekering,
dan rustte de laatste reeds lang onder da groene
zoden zóo kunnende nadenken over de onsterieujK-
heid 'Maar het is beter voor mij, dat uw man is,
zooais hu nu eenmaal is," voegde hu er vertrouwe
lijk aan toe. „Maar nu zonder omwegen, u.. man is
een bedrieger, en heeft zich de heerschappij over
het majoraat toegeëigend dat wil cigeiuuk dit
zeggen, uw man is de bedrogen bedrieger, want het
eigenlijke bedrog heeft zijn min uitgeoefend, die ten
bate van haar eigen, tegelijkertijd geboren zoon, een
ongehoord bedrog heeft geplëegd en haar eigen ge
zond kind, verwisselde voor den steeds sukkelenden
gravenzoon. Uw man is dus de eenvoudige zoon,
van de eenvoudige houtvestersvrouw eu zijn eigen
schuld aau dit bedrog is begonnen op het oogenblik,
toen hij vele jaren geleden, naar het sterfbed dier
vrouw geroepen, door deze op de hoogte werd ge
bracht van het gepleegde bedrog. Toevallig was ik,
zonder dat men het wist, getuige van dit tooneel
en instede dat uw man toen zijn waardigheid van
zich wierp en zich met zijn jonge vrouw aau de ar
moede prijsgaf, lachte het hem meer toe de rol van
den bedrogen bedrieger verder te spelen en hij bleef
de majoraatsheer van Wolfenstein."
De uitwerking zijner woorden was zeer merkbaar.
„Wat heeft u toch bewogen na een zwijgen van
zooveel jaren, mij een dergelijk sprookje te vertel
len?" vroeg de gravin met moeite.
„Werkelijk mevrouw, het is geen sprookje, maar
de naakte waarheid. Gebrek aap tijd en het is daar
voor toch hier ook waarachtig niet de gelegenheid,
belet mij u bijzonderheden mee te deelen. Gij moet mij
nu maar eens op mijn woord gelooven. Voor het
overige verlang ik niets van u, voor ge eerst alles
terdege zult onderzoeken. Maar hebt ge dat ge
daan," en Frans keek de gravin hierbij dreigend
aan, „en hebt dan ontdekt, dat al wat ik u heb ge
zegd, de waarachtige waarheid is, dan verlang ik
ook van u, dat ge aan mijne voorstellen en voorwaar
den niet zult tornen, maar u aan mijn wil zult on
derwerpen."
De gravin gaf hem geen antwoord, zij staarde met
doffen blik voor zich uit, zacht het hoofd buigend,
als gere d om aan te hooren, wat haar verder als
voorwaaiden zouden worden gesteld. Zij voelde dat
die man, hoe gemeen en laag hij ook mocht zijn,
op dat oogenblik de waarheid sprak. Zij gelooide
hem, 'ook zonder bewijs.
O, nu was het op eens helder voor haar als de dag,
en nu kon zij eensklaps zoo goed begrijpen, waar
om baar man zoo droefgeestig en wrevelig was ge
worden. Een geueime schuld knaagde er aan zijn
hart en iijn handlanger, die man daar met dat uit
ook in planten en dieren.
De geleerden, -de natuur- en scheikundigen, waren
het niét eens over het vraagstuk van het groote werk
of de daarstelling van het goud uit andere me'aten;
eenigen hielden het voor onmogelijk, anderen bepaalden)
zich tot twijfel. Zij ontkenden niet, maar bevestigden
dagende brutale gelaat, die daar voor haar stond, haar
reeds beleedigend met den gloed die uit zijn oogen
straalde, die ellendeling had hem niet meer tot rust
lateu komen, zijn geheele leven lang niet.
Hoe zij hem haatte, dezen ellendeling, die haar
geluk zoo wreed had verwoest, terwijl er in haar
hart nu een diep medelijden voor haar man ontstond.
„Goed dan mevrouw," zeide Frans en zijn stem
klonk ruw, „het is geen kleinigheid wat ik van u
verlang. Niet voor niets of terwille van een lief be
dankje heb ik een half menschenleven lang gezwe
gen en mij er mede tevreden gesteld in dit kasteel
de dienende ondergeschikte te zijn, waar ik trotsch
en gebiedend had kunnen optreden. Ik heb daarbij
mijn plan, mijn doel gehad mevrouw de gravin, kort
om, ik heb den man, dien ik diende, het geluk be
nijd, dat hij dagelijks aan het harte droeg zonder er
de waaide van te begrijpen."
„Wat wilt ge daarmee zeggen?" stamelde de gra
vin.
„Zoudt u dat niet hebben begrepen, mevrouw?"
fluisterde hij op heeschen toon, terwijl hij de ver
metelheid had, vlak voor haar te gaan staan, zoodat
zij zijn heeten adem langs haar wangen voelde. „Ik
had een vrouw lief, die mij vanaf den beginne, sedert
ik haar de eerste maal zag, een homelsch schoone
vrouw is toegeschenen. En die vrouw was zoo tot
lieide geschapen en ik had moeten vertwijfelen door
haar in het bezit van een ander te zien, wanneer mij
niet het buitenkansje te beurt was gevallen, dat die
ander een dwaas was, die de waarde niet kende van
het kleinood, hetwelk hij zijn eigendom noemde. Ik
zag die vrouw lijden en dat vervulde mijn hart met
innig medelijden en ook met een gretige wellust. Het
leek mij een tweede natuur geworden, mij te kun-
neD verheugen in het leed dezer door mij aangebe
den vrouw.
„Maar aan dat onnatuurlijke moet_ nu een einde
komen, daar ik bovendien zie, dat ik met den ouden
stumper en diens zoon spoedig aan het einde zal
zijn. Nu is het oogenblik gekomen alleen aan mij
zelf te denken... bovendien mevrouw," voegde hij
er met een beleedigend lachje aan toe, „worden wij
beiden oud en de dag zou- kuunen aanbreken, op wal
ken de vrucht het plukken niet meer waard zou zijn."
De gravin staarde hem wezenloos aan en eindelijk
