Grep Dit Lid- en Tuinbon.
Zaterdag 5 Maarr 1910.
54e Jaargang. No 4669.
DERDE BLAD.
Van dit en van dat.
man het geld met schoppen vol inbrengt en de vrouw,
door slordigheid, gebrek aan nadenken en gebrek aan
vooruit-kijken het met karrevrachten weer uitdraagt?
De onderhandelingen daarover staan niet in de krant,
maar ze zijn er niet minder belangrijk om. Uit de
gezinnen groeit de Staat op. Wat moet dat voor 'n
Staat worden, als die gezinnen min of meer 'n bende
j van zachtmoedige Zigeuners vormen, die kalm drie
dagen loopen met gaten in hun kousen, en de an
ders afzakkende kleeren hier en daar met 'n veilig
heidsspeld moeten vastgehouden worden, omdat er
in geen drie maanden tijd en gelegenheid was, een
knoop aan te zetten? Wat moet dat voor 'n Staat
worden, die uit zulke ongecorrigeerde tuchtelingen
wordt saamgesteld? die niet stelen, niet gappen, niet
nienië of 1 urkestan zoowel naar Midden- en Noord-
l.uropa als naar het Zuiden is verbreid.
Wie de groeiwijze der haver kent, weet, dat de kor
rels bij twee- of drietallen, soms alteen, in pakjes zit
ten en tezamen de „pluim" of de „blees'' vormen. Nauw
keurig onderzoek heeft geleerd, dat de onderste kor
rel v»n elk pakje de zwaarste is, daarop volgt de
middelste, terwijl als er drie korrels zijn, deze alle
en vooral de bovenste zeer klein zijn.
De enkel- en onderkorrels zijn dus de zwaarste, daar
om kan men door scherp sorteeren de kwaliteit der
haveren verbeteren.
De dikke witte haver b.v. bestaat nagenoeg alleen
uit enkelkorrelige pakjes.
Door .sterk zeven houdt men vooral de enkelkorrels
wordt daar dus veel grooter.
Onder dichte, welige gewassen verstikt het onkruid.
Deze waarheid moest hier en daar veel beter ge«
kend wórden. Voldoende dik zaaien is dus noodig en
rijkelijk bemesten eveneens. Onder geile gewassen
verstikt het vuil! Wie vuil land heeft zoeke in deze
richting verbetering.
In Groningen zaait men met de rijenzaaimachine
2.252.5 mud per bunder; in Holland 2.53 mud.
In sommige streken zaait men de haver in het
wild, 3 h 4 H.L. per H.A.; krachtig ineggen e«
rollen of sleepen is dan noodig, om het zaad vol
doende te bedekken.
Soms ploegt men de haver ook wel dunnetjes onder.
Men houdt tijdens den groei de haver vrij van al-
4 vv» vav vuinvmv/i x vij v v.v. u WNJ u *xv/ii b tic xxca Ci V 1 ij
inbreken, maar kalm en stil Gods water over Gods en onderkorrels over en daarom past men te Svalöf lerlei onkruid, vooral van krodde en mosterd.
CCXXXVI.
WAT ER GEBEURT EN HOE 'T ZAL AF
LOOPEN.
POLITIEKE EN HUISHOUDELIJKE VRAAG-
TEEKENS.
„A stitch in time, saves nine".
„Een steek bij tijds, voorkomt er negen."
Engelsch Spreekwoord,
't Heeft iets ontmoedigends voor 'n mensch, die
wekelijks 'n artikel in 'n krant schrijft, nooit eens
iets nieuws te kunnen vertellen. Als de debatten,
disputen, oordeelingen over iets, wat in 't begin van
deze of in het laatst der vorige week gebeurd is, al
lang afgeloopen, om niet te zeggen: vergeten zijn, dan
komt hij met zijn nieuws voor den dag, dat geen
„nieuws", en met zijn wijsheid, die geen „wijsheid"
meer is. Als hij zich 's Maandags kwaad loopt te
akker laten loopen, niet bedenkende, dat het dan
„Gods water" niet meer is, en „Gods akker" even
min? Is er 'n grootere huishoudelijke zonde dan wan
deze bewerking op de zaaihaver in sterke mate toe.
Het extra-ziften der zaaihaver heeft nog een andere
nuttige uitwerking, want behalve de kleine korrels wor-
orde? dan altijd te laat te zijn met 't eten, dan nooit den ook de onkruidzaden, vooral krodde- en stekel
zijn kleeren, ik bedoel zijn goed klaar te vin- I zaad, verwijderd, die nog al eens in vreemde zaaihaver
den? „Moe, ik heb 'n gat in mijn kous!" „Ja-
trek nu maar an; ik zal 'm morgen wel stoppen."
Maar morgen wordt de kous niet gestopt. „Moe, nu
is de laatste knoop van mijn broek af!" „Kom,
nou jij weer! Hier heb je 'n speld. Is dat 'n geza
nik hier!" En dan krijgen de kinderen ten slotte
nog de schuld van de achteloosheid der huisvrouw
Haver wordt ongelijk rijp. De zwaarste korrels zit
ten aan den top der pluimen en rijpen het laatst.
Dit zou een reden zijn om de haver volrijp te laten
worden, maar dan zit ze zóo los, dat het gevaar voor
uitwaaien te groot is, om zoo lang met het zichten te
voorkomen. mogen wachten. Men oogst de haver daarom alge-
Prima zaaihaver dient dus zwaar en grof van kor- meen in geelrijpen toestand, laat ze ongebonden nog
rel te zijn. i wat narijpen en daarna goed droog worden aan de
Aan de soortenkeus in verband met de geaardheid hokken of schelfjes. Haver broeit gemakkelijk en.
van den grond is bij de teelt der haver zeer veel ge-' niag dus slechts in goed drogen toestand binnenge-
legen. j haald worden.
Tegenwoordig trekken de ha verrassen van de Zweed- i Haver is een uitmuntend veevoeder; vooral voor
variëteiten.
jJc ZEGE-HAVER VAN SVALöF gaf op de klei
en zavelgrond in de meeste gevallen de beste uitkomst.
LIGOWO-HAVER VAN SVALöF, die wel op
De
diging allerlei woorden zou kunnen zeggen en neer
schrijven, die ook de verontwaardiging van t' groote
publiek zouden kunnen gaande maken, dan leest hij
daarover den anderen dag 'n lang artikel in 't een
of ander blad. Al wat hij zelf had willen zeggen,
staat daar; 't gras is hem als 't ware, voor de voeten
weggemaaid. Hij kan wel thuis blijven. En gaat hij
er toch op in, en wil hij toch zijn hart luchten
over 'n geval, dat nu al bijna vergeten is, dan komt
zijn kokende verontwaardiging en zijn ziedende
toorn neer als lauw water op afgetrokken theeblaren;
geen mensch is er van gediend, en niemand smaakt
ze
Wat is er in den loop der voorbijgegane week al
niet gebeurd, waarover 'n fatsoenlijk en ernstig jour
nalist, had behooren te schrijven? Wat zal er, eer
deze brief de pers verlaat, nog gebeuren? Met welke
verrassingen staan de omstandigheden klaar, als deze
goed en wel gepost is, en er van 't behandelen
van 'n ander onderwerp geen sprake meer kan zijn?
Zal die arme jongen uit Zeist gevonden wezen? Le
vend of dood? Zullen de verloren geraakte schepen
terecht zijn? Welke politieke richting zal men in
Engeland inslaan? Zal „Asquith" of „King Redmond"
bet parool zijn, dat de vaandels doet wapperen? Of
bezit koning Edward genoeg koninklijken invloed en
genoeg koninklijke politieke kracht, om dit Engelsche
water en dit Iersche vuur in éene hand te dragen?
Wie zal er de deur worden uitgezet? Asquith of
Redmond? „If I can 't rule in Dublin, I '11 do it
here." Redmond gesproken. Jawel, maarEn de
„suffragettes" zijn er ook nog. Zullen ze dan Red
mond om den hals vallen? Of gaat de macht van 'n
ongekroonden koning, zoover niet, dat dit iets baten
zou? Wat zullen ze dan verzinnen? Zal het voor
stel van de ongenoemde Canadeesche beproefd wor
den, en zullen er 'n paar lieve-meisjeslippen aan ge
waagd worden, om stemmen te winnen bij de verkie
zing? Als dit mocht geschieden, dan zal ik en
zoo ik hoop zullen nog velen met mij daar den
strijd tegen aanbinden. Gekheid Is gekheid; maar
ernst mag geen gekheid worden. Als daar de ziel van
'n man mee te winnen is, dan mag de slordigste en
de meest spilzieke vrouw, hem ook wel trappen. Dan
verdient hij niet anders. „Quand une femme", zegt
Zola, „vient dans le coeur d'un homme, 1'homme est
perdu." Is dat niet welletjes? Is dat niet mooi ge-
die, toen zij in het huwelijk trad, dacht, dat 't vol- 1 sche zaadleelderij te Svalöf in ons land sterk de aan- Paal"den is ze het krachtvoer bij uitnemendheid. Haar
j dacht hoog vetgehalte en de aanwezigheid eener opwekken-
In verschillende provinciën zijn in 1909 proefvel- dc' stof in bast, „avenine genaamd, dragen
den aangelegd ter vergelijking van verschillende haver- daartoe eel hij.
- Zeer zware haver wordt wel gebruikt als brouw-
haver.
Havermout bereidt men door haver te laten ont
kiemen, en ze daarna te drogen, te pellen en te
pletten. Dit nieuwe product heeft de vroegere haver-
gort verdrongen. d. E. LANDMAN.
UIT DE DAGEN DER OMWENTELING.
In den winter van 1796, bij een koude van 20 gra
den Fahrenheit, kostte het brood in Frankrijk 60 francs,
dat is ongeveer 30 gulden, het pond; en hetzelfde ge
wicht aan vleesch 120 francs. Paardevleesch, slechte
honig en wortelstroop werd betaald met veel geld en
met graagte gegeten. Een kop witte boonen werd be
taald met 25 francs, een pond boter met 10. en 'n
klein rood kooltje met 3 francs.
De rekeningen uit die dagen schijnen uit 'n fabel-
doende was, de „beminde" van haar man te wezen,
en niet begreep, dat zij ook huisvrouw en „bestier
ster" wezen moeet van den kleinen staat, die haar
werd toevertrouwd; en niet begrijpen kon of begrij
pen wilde, dat liefde in den echtelijken zin wil
zeggen: nadenken, voorzien, zorgen; dat „Moeder"
wil zeggen; opvoeden, liefhebben, onderwijzen, om
maken, over, laat me maar zeggen: 'n geval van die- straks de kinderen, toegerust met goede begrippen (k; Jjchtere grondsoorten góéd bleek,"'moést"het op de
renmishandeling, en dan in zijn drift en verontwaar- van liefde en orde, de wereld te laten ingaan en zwaardere afleggen.
krachtig op eigen beenen te doen staan. M I
Hoe zal 't in al die huishoudens afloopen? Zijn
er waarachtig menschen, die bang zijn van orde en
welstand? die geen mooie stoelen willen hebben, en
geen mooie kleeren, omdat zij den last niet dragen
kuunen van die dan te moeten ontzien? en er daar
om maar zoo gauw mogelijk bij ongeluk 'n ketel kof
fie over heen gooien, om van die zorg af te wezen?
Soms zou men 't zeggen. Weten zij niet, dat veel
geld verdienen niet het minste voordeel brengt, als
er geen orde en zuinigheid wordt betracht? Niet wat
we verdienen, maar wat sparen en bezuinigen
maakt ons rijk. 'n Ordelijk, zuinig mensch, die weinig
verdient, kan wel eens royaal zijn; 'n slordig mensch
nooit. Honderd gulden hebben voor iemand, die
niet rekent of nadenkt, dezelfde waarde als een Zegbha zij heeft wn blanken korTel kort maar
kwartje. Als 't geld is uitgegeven, weten ze alleen „7,:„ j TI T
De Zege-haver gaf niet alleen een hoogere opbrengst,
doch ook het Hectolitergewicht was hooger dan bij
Ligowo en vele andere rassen; bovendien was het
stroo heel wat steviger.
De GOUDENREGENHAVER van SVALöF doet voor
de Zegehaver weinig of niets onder. Zij heeft echter
een hoog gele kleur, wat in Noordholland minder ge-
wenscht wordt, maar in Groningen graag gezien wordt,
Deze haver voldeed ook op de lichtere gronden goed.
Mag Svalöf terecht bogen op zijn gcede haversoor-
ten, ook in Nederland zelf hebben we puike rassen,
die er vooreerst nog niet voor onderdoen.
MANSHOLTS HAVER No. II, van den bekwamen
dat 't op is, niet waar 't is gebleven; want de ar
moede van onderkleeren is nog dezelfde; de oude, tan-
denlooze kam, waar oud en jong zich mee behelpen
moet, is nog dezelfde, 't Is 'n huishouden van oor-
looze kopjes en vodden, alias: verwaarloosde klee
ren en meubelen; en als de wagen voor „brokken-
werk" van 't Leger des Heils voorkomt, zou 't heele
rommeltje kunnen worden opgeladen, menschen en
vee; want evenmin als er gezorgd wordt, dat de kachel
blijft branden, evenmin krijgt de kanarie op tijd
eten of wordt de hond gewasschen. Er kon veel beter
in 't geheel geen klok in huis wezen, dan zooals nu
'n klok en 'n wekker, want zoowel de een als de
ander wordt vergeten op te winden; en als er een
van beide toevallig gaat, loopt hij vooit of achter, en is
alleen maar 'n oorzaak van verwarring voor hen, die
naar school of naar hun werk moeten.
Overdrijf ik? God gave, dat ik overdreef! Ik
wenschte wel honderd brieven te ontvangen van man
nen, die mij dit verweten. Ik wil er zelfs den naam
van „leugenaar" voor dragen, al is 'n leugenaar een
der gevaarlijkste menschen, die ik ken.
Hoe zal dit alles afloopen? Zal 't Asquiths of Red-
monds kop kosten? Zal Engeland met vrouwenkies
recht worden opgescheept? Zal de raad der Canadee
sche worden opgevolgd en beproefd, en zullen de
mannen die proef doorstaan, of... als goud in een
kroes smelten? Zou 't dan wel „goud" geweest zijn?
Wat wacht den Dalai Lama te Peking, waarheen 't
zaaizaadkweeker R I. Mansholt te Westpolder in Gro-i boek. Het geld had hoegenaamd geen waarde meer
mngen, staat_ minstens gelijk met de bovengenoemde' Karrevrachten van papieren assignatiën waren in om
loop. Voor 2400 francs aan papier ontving men éénen
gouden Louis, dat is ongeveer 20 gulden. De dag
huur van 'n werkman, indien hij met papieren geld
betaald werd, was 'n lijvig pak assignatiën, waar nie
mand bijna iets voor gaf.
De radijskoopvrouw ontving ongeveer duizend francs
per dag aan papier. In October van 1796 was 'n milliard
van die assignatiën dat is duizend millioen francs
niet voldoende voor 'n enkelen levensdag, 'n Paar
schoenen werden betaald met 230 francs. Op 'n re
kening uit de maand November van datzelfde jaar
1796, komt het volgende voor:
Jas, vest, pantalon en overjas 18.650 livres
Een paar kousen 1.500
Een paar laarzen 3.00
Rijtuig en middagmaal éoo
Een zilveren horloge 12.000
Koffie met likeur 50
Papier, pennen en 'n waskaars 2.800
stevig stroo en een goed H.L.-gewicht.
MANSHOLTS PROBSTEIERHAVER No. I, met
gele korrels concurreert met de Goudenregenhaver, doch
is beter op lichte dan op zware gronden, waar No. II
beter voldoet.
Manshols Haver No. If, is veredeld uit de „Heralet-
zer mittelspater Hafer", in 1901 ontvangen van het
landbouwprocfveld der Universiteit te Breslau. Mans-
holt heeft ze in cultuur-genomen in plaats der voor
heen gekweekte Probsteier haver No. II, die niet zoo
goed voldeed als de verbeterde Heraletzer.
Nog vele andere haverrassen zijn er in gebruik en
bevallen meer of minder goed. De sinds jaren bekende
origineele „Probsteier-haver", thans wel wat op den
achtergrond gedrongen, staat hier en daar nog goed aan
geschreven en zoo zijn er meer. Meer wenschen we
over de diverse rassen niet mede te deelen. Zwarte en
Bonte' haversoorten, in de Veenkoloniën zeer gewild
en veelvuldig verbouwd, zijn in de meeste streken in j
het vooroordeel en worden niet geteeld.
Onze voorliefde voor de havers van Mansholt en i
Svalöf, vindt haren grond niet alleen in de goede uit
komsten, bij genomen proeven, maar ook in de jaar
op jaar gevolgde veredelingsmethode, die bestaat in een
38.600 livres
Tezamen
Acht en dertig duizend, zes honderd livres.
„Livre" is 'n oud woord voor franc.
'n Franc is ongeveer vijftig Hollandsche centen waard.
Woekeraars dreven den 6den Juni op de beurs te
zorgvuldig uitkiezen der beste planten, waarvan wordt Parijs den gouden Louis die zoowat 20 gulden ver-
voortgekweekt. Aldus kunnen deze rassen niet anders tegenwoordigde van onze hedendaagsche munt op
dan steeds in deugdelijkheid vooruitgaan.
j tot 23.000 francs aan papier. Een wijnbouwer uit Cor-
Strube's Schlanstadster-haver en Beseler's Anderbeeker- bigny werd voor 10.000 francs eigenaar van het kasteel
haver geven te veel stroo en te lichte korrels. In 'tvan den Prins Von Zalm, welk kasteel in 1834 van
noeg? Moet hij er ook nog den staat aan wagen? nu heet, dat bij op weg is? Wat zal over zooveel
algemeen hebben ze in Nederland niet voldaan.
Haver wil op alle grondsoerten wassen, als
eigenaar veranderde voor 2.300.000 francs.
Alles werd verkocht en niets had waarde. Ieder was
liUcfc, lYJlUtJl El JJ Cl Gun. UG5 UCii, omuv n XX, lx UUCL, uav, XX IJ l/p X" 'I J rj 1 i i lil
Met tuchthuisstraf moest gestraft worden, ieder, die weken of dagen misschien het lot wezen van Koning maar met te droog zijn. Zware klei- en zavelgronden verkooper en kooper tevens. Een dame van hoogein
om 'n andere dan om 'n logische, 'n verstandelijk- George van Griekenland, die „even in no inch a
"politieke, zeker om 'n reden van persoonlijke voldoe- King" blijkt te zijn voor de Hellenen? Zal het dien
ning, zijn stem uitbracht op iets of iemand anders aüen hun kop kosten, evenals aan al die mannen,
dan 'zijn verstand en wijsheid nuttig en goed oor- die 'n vrouw trouwden, welke bleek „in no inch a
deelt. Of zijn er tegenwoordig geen mannen genoeg, housewife": „in geen enkel opzicht 'n huismoeder"
die, behalve zoenen, ook denken kunnen? Als dit te zijn?
zoo is, vooruit dan maar met de bende. Dan is 't
'tzelfde, of we door idiote mannen, of door vrouwen
geregeerd worden; naar den kelder gaan we dan
toch. Was die brief, dien ik verleden week uit Co-
ventry ontving, ernst? Ik hoop 't. Dan zal ik een
paar regelen van instemming zenden, en als 't moet
Ik weet 't niet. En 't heeft iets ontmoedigends
dit niet te weten'en op geen dezer vragen 'n ant- staat is moeilijk oplosbare stoffen uit den grond
staan evenwel vooraan. Pas ontgonnen veen- en stand kondigde aan, dat bij haar te koop was: koffie,
i. i j suiker, rijst, aardappelen, meel krenten, 'n zijden ja
pon, Venetiaanseho talk, en zes nieuwe zeef ten. - In
'n andere advertentie werd in éénen adem aangebo
den 'n guitaar, 'n banketbakkersoven, 'n tambourijn,
'n fluitje en 'n krib voor zieken. Levensbehoeften wa
ren tegelijk ruilmiddelen. Ieder huis, ieder hutje, ieder
YVO I OIC WIO O TV 1 1 1 1 tl t»ft Alrtf 1 i I n/l Al' 11 m r* tl 1 rt 1— >*t .1 1
broekgronden en omgescheurde, magere graslanden
worden In vele streken het eerste jaar bezaaid met
haver, omdat dit gewas niet heel kieskeurig is op
de structuur van den grond.
Haver heeft een bijzonder sterk ontwikkeld wor
telstelsel met lange wortelharen, waardoor zij in
woord te kunnen geven. Ik kan nooit eens iets
nieuws vertellen, nooit eens iets wat anderen niet
vóór mij weten. Want de gebeurtenissen en het nood
lot en de objecten, die tot „proef" dienen, zijn mij
op te lossen, vooral op kali-verbindingen werkt de
haver krachtig in.
Een goede oogst van 80 H.L. haver en 5000 K.G.
paleis was 'n uitdragerij. Ieder wandelaar had zijn zak-
ken vol met alles en allerlei, met diamanten, dobbel-
steenen, fleschjes odeur, boekjes, prentjes, appelen.
Het was kwanselen om te eten of te bezitten, totdat al
er heen gaan, om in mijn gebroken Engelsch er het jn hun weten altijd eenige graden vooruit. En als
j n x i__x„x:i. J «^1 »v. .x oKl/intnvi"
stroo per bunder haalt uit den grond ruim 90 K.G. eetbare was verteerd en de honger langs de stra-
stikstof, 45 K.G. phosphorzuur en 90 K.G. kali. Is snf>riL't<»
mijne van te zeggen. Laat de vrouwen van
Coventry, Priory-Hill, van geheel Wales, en andere
verstandige Engelsche districten, Koningin Alexan-
dra's stem zien te winnen, dan zijn ze in eens klaar.
Dat zal ik baar n u schrijven; misschien denken ze
er niet aan; en misschien komen er dan te gelijk
met 't verschijnen van dezen brief, gerust-stellende
berichten uit Engeland. (Zeg, Trapman, moet ik tele-
grafeeren
Wat zal er, eer deze brief 't licht ziet 't is
nu pas de derde dag der week, en den zesden ver
schijnt hij wat zal er, eer hij 't licht ziet, bekend
zijn van Zijne gevluchte Heiligheid en Keizerlijke Ma
jesteit Li-Hsi, den Paus-Keizer van Thibet? Wat is
er geworden van zijn „losse, waardige houding? Van
zijn fijn en welbesneden gelaat, met zijn zachten en
innemenden glimlach"? Waren de oortippen van zijn,
hoed losgeschoten en hoorde hij den Keizer van
China spreken, en was diens woord niet het woord
van 'n vriend? Arme Dalai Lama, die nu zijn schar
laken rooden mantel zal moeten ruilen tegen 'n licht
blauwe of roseroode, en wiens schouderweeren voort
aan niet meer van goud en edelgesteente zijn zullen!
Zal deze heerschappij worden weggevaagd van
dit met de laatsten, ik bedoel met de „objecten'
de proefdieren, niet het geval is, dan komt dit,
omdat zij microcephalen zijn, decadenten, idiots that
father idiots, Just as base things base things.
Moet ik dan vergeving vragen voor het schrijven
van 'n brief zoo als deze er een is?
Zie, ik heb geleerd vergiffenis te vragen voor
godslastering; voor liefde nooit.
Ik wil herinneren aan wat ik leerde van Shakes-
peare:
„The means that Haeven yields must be embraced,
And not neglected; else, if Haeven would.
And we will not, Haeven's offer we refuse,
The proffered means of succour and redress."
Richard II: lii:2.
Wat vrij vertaald zeggen wil:
De middelen, ons door den Hemel aangeboden,
moeten met blijdschap worden aangewend, en niet
veronachtzaamd; want anders, indien de Hemel wil en
wij niet, dan weigeren wij des Hemels bijstand en
zijn aangeboden middelen tot herstel.
de grond zeer arm, dan kan de haver dus heel wat
kunstmest gebruiken. In de Veenkoloniën en op de
Zandgronden geeft men 8001000 K.G. kaïniet of
400 K.G. patentkali. 600 K.G. super of 800 K.G. slak-
kenmeel en 300500 K.G. chili, alles gerekend per
ten spookte.
Dit was in 1796, nu ruim honderd jaren geleden,
zoo te Parijs en in meerdere deelen van Frankrijk.
TOCH BETAALD.
Een dokter maakte in 'n boerenwoning 'n visitie bij
kenmeel en 300 500 K.G. chili, alles gereaena per >n 2jekei Toen hij het recept wilde schrijven, bemerkt©
H.A. Naarmate de grond in beteren hemestingstoe- (jat bjj zijn notitie-boekje vergeten had. De boei'
stand verkeert, kan de bemesting lichter genomen ka(j ook geen papier in huis en ten einde raad, schreef
worden of zelfs achterwege blijven. In vele streken geneesheer het recept op de deur. l)e apotheker,
bemest men de haver te weinig en haalt daarom te kaif uur ver gaan loopen, om het recept
geringe oogsten. I over te schrijven, en de boer was gedwongen de schar-
Wie te dikwijls hetzelfde gewas of naverwante ge- njeren van óe deur los te maken, en deze naar den
wassen op hetzelfde land teelt, krijgt eindelijk me ajx>theker te sjouwen, om dezen 't recept te laten lezen
ziekten in die gewassen te kampen. Slechts doelma- Iet5 dergelijks heeft, op heel wat grooter schaal on"
tige vruchtwisseling is het eenige middel om ervan la in oostenrijk plaats gehad
Op de Groninger kleigronden zaait men dikwijls de heei wist weg te komen zonder
haver na gerst, maar daar komt zieke haver ook \f of betaling. Reeds werden want zoon ho-
veelvuldig voor. Een betere vruchtwisseling bv. j ^le k<£hooge rekeningen durft le sohrij-
haver na klaver, boonen, aardappelen, bieten enz.
ven, is niet gauw verlegen ook reeds werden Ier
jpn Er was geen boosheid in mijn hart hij het schrij- daarbij niet te vroeg zaaien en tijdige salpeterbe- aans'aBcn gemaakt, om de politie in de zaak te men-
ven van dezen brief; en vergeving er voor vragen mesting zijn de ware middelen om geen „zieke" ha- ?11', 'oen men ontdekte, dat de verschuldigde som in
x rll X t ntY1n») nqnnrii EU CO Lliig /iJJU, Ub W dl C UllUUClCil ULU tiCcU ,,ZilClkC EL d- T r>
'll.MSiïï«W- .d~ ,n~" «r te krijgen. De Zeeuwse landbouwers, op - "''5 .T"-1 I'®'1
zen? De telegrammen zijn het interessantst en zullen
gretig gelezen worden, zoowel in Britsch-Indië, waar
nu Zijne vervallen verklaarde Heilige Majesteit ver
toeft, als hier. Misschien was 't heel onverstandig
van Li-Hsi, dat hij vluchtte, toen er onverwachts 'n
paar Chineezen voor hem stonden; misschien ook heel
verstandig; want waar politiek of diplomatiek het
rad draaien, daar wordt het beste vlas 'n strop, en
hangen doet er altijd een.
Wat zal er, eer 't Zondag is, besloten worden over
de „Armlastige Nederlanders" in het buitenland? Ko
men de schooiertjes weer terug? En mogen wij dan
al die armlastige Zwitsers ook over de grenzen zet
ten? Mogen we er dan de Duitschers bij doen? Gaat
voor liefde niet.
Hoort ge dit, mijn domme, dwaze lievelingen?!
H. d. H.
bouwland telend, vermijden den verbouw van wit
.zaad na wit zaad, maar haver na tarwe ziet men
er nog al eens juist als in Holland.
sluiten; en nu zullen we maar afwachten wat er d^~en<j :aar «geden algemeen door de oudste
yan groeit. Worden Duitschers en Zwitsers, die hie cujtuurv.0ikerlEgyptenaren, Israëlieten, Grieken en As-
la 'n prachtig huis wonen, met drie en twintig ka- -- w<axjen „éïéeld als voorname landbouwgewassen,
mers, champagne drinken en groote maaJtijden aan- J CI1 ook de rogge eerst veel later bekenii
"chten, vijf maal faiileeren, en dan in 'n mooi huis is de naver cu w*. u
haver, gerst, maar de aaltjes-ziekten kunnen dan op
CIX. DE TEELT DEK HAVER. den duur niet uitblijven.
Na de roee is de haver het meest verbouwde graan Waar men last heeft van „stuifbrand" in de haver
in NederlanaT In 1908 besloeg dit gewas 132.545 H.A., z g „aseharen"), wordt thans aanbevolen het
waarvan 32.082 H.A. in Groningen, 25.648 H.A. in zaad 15 minuten te weeken in een oplossing van
Noordbrabant, 16.667 H.A. in Limburg, 14.288 H.A. formaline ter sterkte van een kwart liter 40 for-
H.A. in Zeeland, 8,087 H.A. j maline in 100 Liter water. Hierna moet de haver
Reeds weken vóór het zaaien kunnen de
zaaihaver en de zakken ontsmet en daarna kunstma-
gedroogd worden. Voor verkoopers van zaaihaver
zijn thans doelmatige machines voor dit ontsmetten
in den handel. Ook voor tarwe en gerst is deze me-
beproefde ze er af te krijgen, maar dit gelukte niet.
De hotelhouder was ten einde raad: op deze manier
;was hij betaald en niet betaald. Ten slotte schoot
De Hollandsche en Groninger landbouwers, voor- 'lenl "iets anders o\er, dan het blad van de tafel los
namelijk in nog vrij jonge polders hun bedrijf uitoefe- i schroeven en er mee naar de Bank te eenen te
nend, laten wit zaad dikwijls zonder schade twee §"dan> *en einde daar te trachten ei klinkende munt voor
zelfs drie maal achter elkaar volgen, b.v. tarwe, 1qntvangem De Bank kon de echtheid van het pa
pier niet ontkennen en betaalde den hotelhouder.
Het papier echter kon nooit meer in omloop wor
den gebracht, en de hotel-eigenaar heeft bij gebrek
aan klandizie zijn boeltje van de hand moeten doen.
Schrijver dezer regelen zou vele bladzijden kunnen
vullen met klachten over dure hotelrekeningen, over
kellners, oberkellners, schoenpoetsers, kamermeisjes,
enz., die allen, boven de veel te hooge rekeningen,
nog aanspraak maken op veel te hooge fooien, welke
met elkander soms 't bedrag van de hotelrekening na
bij komen, of... overschrijden. Maar 't overkwam hem
ook. in 't Noorden van Nederland, waar hij eenige
den Willemsparkweg gaan wonen, met niet meer Romeinen omstreeks twee duizend jaar »e-
leden hunne krijsstochten naar Midden-Europa, thans
dan twaalf kamers, 6ok onder de „armlastige buiten
landers" geteld? Als dat waar is, dan raken we hier
heel zoodje kwijt. Toen ik 'n tijd geleden in 't
bad deii Duitschen dominé ontmoette en er met hem
°Ter sprak, gebruikte hij de woorden: „schauderhaft"
fn »unverschamt". Ja, landgenootën te ontmoeten in
11 vreemd land, is niét altijd even prettig, 't Is mij
wel -gr
kenn
krijffii
Duitschland, Frankrijk en Nederland, ondernamen, von
den ze daar de haver als het belangrijkste en meest
geteelde gewas, terwijl zij zelf de haver niet of nog
ternauwernood kenden.
De Germanen gebruikten de haver algemeen als paar-
aenvoer, maar ook zij zeiven aten haver als brood
of als meelpap. De gerst kenden de Germaansche volk-
en omdat Ik mij In 'n andere taal niet «oo dl als was o«k™
mlS..'eddea kaa. hield ik me maar stom. Ja. een stammen leerden ze daarentegen
"Wnsch kan wat beleven met zijn familie!
gewas voor hen. Tarwe en rogge leerden ze daarentegen
t i&*"t "af i oo pen "tu sec h en T u rlrijë n Bulgarije? ?a7 de Romeinen verbouwen, die ervaren landbou-
^rijk en Marokko? tusschen Rusland wegware..fa he< on_
thode uitstekend. Zij zal wellicht de lastige behan- dagen en nachten in hetzelfde hotel doorbracht, dat
deling met warm water op den duur verdringen. de hotelier ach bij het schrijven der rekening in zijn
„Avoine de février, remplit le grenier" Febru- eigen nadeel vergiste. De t^ v^rtgekomen cor-
ari-haver vult den graanzolder), zeggen de Franschen respondentie do°rden :S(; hiihrl-ilinr tenoe'volee'
en als grond en weer goed zijn, is vroeg zaaien ook naar den wil des ho g aliflg ge ge.
hier gewenscht.
„Late haver komt ook op," leert een geruststellend
Nederlandsch spreekwoord en als we een langen nat
ten winter gehad hebben, kan haver omstreeks half
April gezaaid nog best worden.
Dit nam hij ad notam en geeft het anderen als
zoodanig. Ja zeker, zijn er nog hoteliers, dat geen die
ven zijn; net zoo goed als er burgemeesters zijn, die
geen dikke buik hebben en advocaten, die wel de
gelijk 'n goed begrip hebben van recht. Zoo zijn er
Maïhafer ist Spreuhafer", zegt de Duitscher en blijde, levenslustige, vrome dominees, al is hun
- - Atvkkl kl k\/\»» Unini*Aykt«An /vn rrj\mnmfll»p xi'lkl ttrnl I n Xrol*
ook hij heeft dikwijls gelijk, want wie achterna komt,
en dus den waren zaaitijd heeft laten voorbijgaan,
zal een slecht beschot en licht zaad krijgen.
Op zandgronden verdroogt haver licht. Dank zij den
kunstmeat, vooral als daarbij voldoende chili wordt
gebruikt, kan men daar thans zeer vroeg zaaien en
1QUoemtdwaHlelSe nekerë^Tw^méit'^ars^ijnlijke is, dat ze uit Ar- de kans op m goed gewas, ook in droge zomers,
ambt door kniesooren en zemelaa,rs wel wal in ver
denking gebracht; en.zijn er ook moralisten, die heel
dankbaar 'n feestje we en te waardeeren en net zoo
min bang van mexsjeslippem zij» als 'n uitgever of
'n heereboer.
Heusch, je kunt nooit 'n mensch booordeeleii naar
't bedrijf, dat hem is toegewezen. Nooit!
