Grepen mi Land- bb Mouw.
Voor Dammers.
Zaterdag 16 September 1911.
55e Jaargang. No. 4986.
DERDE BLAD.
Alles wat deze rubriek betreft te zenden aan de
Redactie der Schager Courant, onder het opschrift:
„Oamrubriek".
"De Oplossing Tan de Problemen,
▼oorkomende in de rubriek van 2 September jl.t
plaatsen wij in de rubriek van 23 September aan
staande.
Vervolg Partij No. 3.
(Zie rubriek van 9 Sept. 1911.)
Stand na den 35sten zet van wit: zwart 11 schij
ven op: 3, 6. 8. 9. 12, 13, 15, 18, 20, 24 en 25.
Wit 11 sahijven op: 28, 29, 33, 34, 35, 38, 39,
42, 43, 45 en 48.
gg. Zwart: 611?
De stand van zwart ware zeer goed geweest, in
dien hij slechts met 1217 of 1822 vervolgd had.
gii voert, hoewel fijn verborgen, tot schijfverlies.
36. Wit: 28—23!
2822, 3430, 3329, 4339, 38 16 geeft wit
geen voordeel.
36. Zwart: 1319.
Meent aldus zich te kunnen verweren.
37. Wit: 23 14. Zwart: 9—13.
38. 34—30!
Hierop had zwart blijkbaar niet gerekend.
38. Zwart: 25 23.
39. Wit: 14 25. 2328.
Het eenige om schijfverlies nog wat uit te stellen.
40. Wit: 33 22. Zwart: 18 27.
41. 3933!
Uitmuntend. Thans is de schijf veroverd.
41. Zwart: 1218.
Moet nog wel spelen op do vrijwel uitgesloten
vaDS dat Wit 2520 nog zou uitstellen. Dan zou ranten en raadsverslagen goed hebben begiepen,
-i..on Viio-anHom niftt rM>l AVAfKplllpt^n.
DE UITBREIDING VAN DEN DAM.
„O! Burger Vaderen
Gebied ent aen het V,
Dat dit tot vreugd' van U
En stad en stoet gedy.
Soa komt God anvoorsiens
't Vernederde verhoogen,"
Inscriptie boven de vroegere Burge
meesterskamer in het Paleis op den
Dam.
,,Het Damrack voert den Dam de vrachten toe met
schepen,
Gemackelijckor dan veel duijzent sleden sleepen,
Veel wagens konnen laên. Tien wegen, nimmer moe,
Van woelen, loopen drock, naer 't vrije mercktvelt toe,
En kruissen 't heen en weêr, met menschen en met
rossen,
Van burghwal, straete, en graft."
„Loftnytinge van den Holiantsen Po-
eet Joost van den Vondel op 't Stad-
liuys on des selfs inweydinge, en den
dacraen gelegen Dam."
't Begint nu in. den omtrek van den Dam ernst
te worden. Zonder gevaar kunt ge 't laatste eindje
van de Nes, dat 't dichtst bij de Warmoesstraat ligt.
niet meer passeeren: alles staat op instorten. Van
het perceel af, aan welks zuidzijde de firma Roos
haar groot verkoop- en tentoonstellingsgebouw liet
bouwen, tot aan den Vijgendam toe, is in de Nes
alles gesteund, gestut, geschraagd, geschoord, en
eerlijk gezegd, verwondert 't ons, dat de politie het
nog toelaat, dat er menschen passeeren. De heele om
geving van den Dam, is, omtrent den tijd, dat deze
brief verschijnt, een puinhoop, en zal 't weken daar
na nóg zijn, want 't aantal gebouwen, dat zal worden
afgebroken, is aanzienlijk. En boe 't er dan uit zal
zien, kan ons de aanschouwing leeren van de plaats,
waar nog kort geleden het ,,Bible-hotel" stond, en
waar nu 'n beurs en 'n sociëteit voor den effecten
handel zal verrijzen.
Als wij de mededeelingen in de verschillende cou-
zai
elkaar niet meer dood behoeven te dringen. En dat
13 'n groot voordeel. Want er zijn menschen. wier
sympathie en antipathie beheerscht wordt door de
omstandigheden. Dit is dan, wel is waar, geen sym
pathie of antipathie van groote innerlijke kracht, maar
dat is niet anders; de menschen zijn nu eenmaal
niet volmaakt. En als 't waar is wat 'n Engelsch
dichter beweerde, dat „use almost can change the
stamp of nature" wat wel 'n beetje in tegen
spraak is met honderd andere gezegden van dien
zelfden dichter dan is 't onze overtuiging, dat
men de menschen, waar zich 'n gelegenheid aan
biedt om te getuigen van hun aanhankelijkheid aan
't Koninklijk Huis tegemoet moet komen. En dit
wordt nu hier gedaan. O, niet met opzet! Maar zon
der opzet en als 't ware vanzelf, waardoor 't geval
bekeken van hooger standpunt 'n ernstiger
beteefkenis krijgt. Dit alleen zou 'n reden zijn. om
de Koningin Haar Paleis op den Dam te laten.
Over dit laatste hoort men hier zoo goed als niet
meer spreken, wat misschien goed is; want 't is
merkwaardig, hoevele moeilijkheden en bezwaren in
het leven der menschen onderling, zich ten goede
oplossen, als men er over zwijgt en doet alsof ze
nooit bestaan hadden.
H. d. H.
er van den Vijgendam niet veel overschieten. Het
„Poortje" gaat natuurlijk naar de een of andere op
slagplaats voor oudheden, en zal in dit geval wel
'n plaatsje vinden in den aanvankelijk ruimen tuin
achter het Rijks-museum, waar al wel meer eigen
aardigs en ouds en speciaal Amsterdamsch of HoP-
landsch werd opgeborgen. Ma,ar als 't zoo voort moet
£aan, als 't nu al tien jaren en langer gaat, dan
imag men er nog wel 'n tweede Rijks-Museum bij
j bouwen, wan,t anders moeten we over 'n kort poosje
met ladders over het eene heen klauteren, om het
'andere te zien. Daarop begint het nu in de beneden-
ruimten van dit groote gebouw waar de gipsen
altaren, kerkbogen. portieken, preekstoelen, doopvon-
aan te sturen, verzorgt wit met 4842 de verde- Ien enz. zijn opgesteld -Jil n beetje te
diging, ten einde na eventuëel 3641 van zwart En de huizen van den Vijgendam, van den Big -
met 42—37 te kunnen terugdrijven. I winkel van Bessem en Hoogenkamp af, die op den
in Zwart- 812 boek van 't Rokin staat, tot op t huis, wa<»r de
48* Wit: 4540. 1217. I Nes begint toe, zal alles worden, afgebroken en met
3328*. 1 óen grond gelijk gemaakt. Daarmee
1823 nog reddend hebben kunnen volgen.
42. Wit: 2520.
Natuurlijk.
42. Zwart: 2731.
Streeft naar stelling, die nog een kans geeft op
doorbreken naar dam.
43. Wit: 20 29. Zwart: 3136.
44. 42—37.
Om schijf 36 verder doorloopen te beletten.
44. Zwart: 39.
45. Wit: 35—30. 1117.
46. 3024. 1721.
47. 4842.
Nu zwart met 1721 blijk geeft op doorbraak
Biedt een vrij zekere remise aan, maar ook geen
enkele andere voortzetting leidt o.i. tot winst. Voor
het geval toch een winstgang mocht ontdekt worden,
houden wij ons aanbevolen.
Stand na den 4 9sten zet van wit.
Wit
49. Zwart: T8
2127 diende gespeeld, met na:
3731, 31 22, 4237,
-21, 18
17-
27, 2126,
2923
2631 en 3641.
2126 en 2731.
37—32;
2731, 3641.
_28—23 of 38—33 of 43—39
2732, enz.
4034 of 35.
51.
52.
53.
54.
-31 en 36
Wit:
-41.
23.
23 12.
29—23.
4035.
35—30.
Zwart: 1318.
17 8.
2126.
812.
914.
Het afgeven van schijf 26 en doorloopen met 36
heeft in dezen stand geen doel, zelfs ook indien
«chijf 22 op 27 staat. Wit antwoordt met 4237
en 2621! Om dezen laatsten zet nu te beletten en
dus de eenige remise-kans te verkrijgen, dient nood
zakelijk 12 naar 17 op te komen. Deze zet en 22-27
dienden dus vóór eiken anderen te geschieden,.
55. Wit: 24—19. Zwart: 2228?
Nu zwart nog een stuk offert is het pleit be
slecht.
56. Wit: 19 10. Zwart: 15 4.
57. 23 32. Zwart: 26 31.
Thans een noodschot, dat geen baat meer brengt.
58. Wit: 37 26. Zwart: 3641.
59. 42—37!!
Voert afdoende tot snelle win6t.
verdwijnen
alles °wat daar tot aan 't water van 't Rokin toe
achter ligt: de sluisverhooging, waar geen enkele
oningewijde iets van begrijpt, plus de paar huizen, die
op deze verhooging zijn verrezen, plus het merkwaar-
dige ijzeren rooster, waardoor wel menige wandel
stok zal verdwenen zijn, plus de hooge steenen muur,
die ingeborene en vreemdeling aan de overblijfselen
van, 'n vroeger fort doen denken. En aan den over
kant daarvan, aan de Oostzijde, de „Continental Bo
dega" en het kleine drukkerijtje, het huis van Fro-
gei, de oude hoedenwinkel, eh alles wat daar achter
ligt tot aan de grens van de Nes: Schunnige appel
winkeltjes, waar de leat zoozeer huisgenoot is, dat
■zij op de aanwezige fruit ligt tie slapen, of haar
naar hartigheid verlangende maag te goed doet aan
gepelde garnalen of Haarlemsche scharren, schun
nige boekwinkeltjes met titels van boeken en prent
briefkaarten, die men maar 't best doet, niet te begrij
pen; en aan den kant, aan den Vijgendam, de nu
reeds ontruimdo „Roode Leeuw", de koekwinkel van
Mevrouw de Jong, de nog maar kort geleden geves
tigde barbierszaak en de wijdvermaarde, althans
overal bekende tabak- en sigarenwinkel van Lub,
I bij wien men ook nog snuif kon koopeu. Dit alles
verdwijnt en de winkel van Hajenius krijgt aan Noord
en Oostzijde 'n pleinuitzicht. Want ook 't Oomman-
dantshuis verdwijnt, al is 't voor ieder stadgenoot
n.og niet duidelijk of dit open terrein zal blijven, of
dat men dit deel weer bebouwen zal. Maar de hui
zen achter *'t Commandantshuis zijn mede ten onder
gang opgeschreven. Het mooie huis, dat de nu ver
dwenen Firma de Weduwe Van Eijlc 'n jaar of wat
geleden liet bouwen, zal worden afgebroken, evenals
de twee, drie restauraties en bierhallen, die zich
daarnevens bevinden. De opticiën, die jaren en jaren
op den hoek van de Vischsteeg woonde, heeft bij'tijds
elders 'n heenkomen gezocht. Nu is daar tijdelijk
'n kunsthandel gevestigd. Maar dit alles gaat weg,
ook het kleerenmagazijn aan den Vijgendam en de
rijwielhandel en de Bar, die staat op den hoek van
Vijgendam en Warmoesstraat; en verder in de War
moesstraat 'n kroeg en 'n verkooplokaal waar
ook wel eens natuurwonderen te zien waren en
'n sigarenwinkel en „the English-bar". En in de
Vischtseeg zelf 'n sigarenwinkel en 'n kapperszaak.
En aan den overkant; van dit laatste 'n bierhuis en
'n fruitwinkel, waar nu nog „dagelijks versche mos
selen" genuttigd kunnen worden, en 't huis op den
hoek, waar 't laatst 'n schoenenwinkel in was, die
door brand werd verjaagd.
Dit alles verdwijnt binnen zooveel weken, zoodat
de open te komen ruimte aan de Noordzijde dat
lb de zijde van het Damrak begrensd zal worden
door 'n gebouw, waarvan verteld wordt, dat het
benedendeel 'n winkelgalerij zal worden in den geest
van de Rue de Rivoli te Parijs, en boven tot hotel
zal worden ingericht. Of die geruchten waar zijn,
zullen we dienen af te wachten. De laatste mede
deelingen weken er wel weer eenigszins van af. Maar
welk gebouw er dan ook mag verrijzen, door de-ge
meente, of door particulieren geëxploiteerd, 't zal
in dezelfde rooilijn moeten liggen als die, waarin de
„Franciscaner" nu ligt, welk restaurant bij deze ver-
59. Zwart: 4147.
4146 had al evenmin kunnen dienen. Wit wint andering van begrenzing en geburen, niet anders dan
dan: winnen kan.
3024 (om schijf 4 tegen te houden), 3833, d6 Vischsteeg verdwijnt, zoodat de Oostzijde van
1218 (dan nog de beste). 1822, - -
(op 1823 wint 33-
en, wint.
60. Wit:
63.
64.
3025.
4338.
36 27.
3228.
-28), 22
Zwart: 47
43—3:
33 31,
26 37
2520. Opgegeven.
24.
24 31.
12—18.
4—9.
11, 13, 14,
UIT DE PARTIJ.
Zwart: de heer J. H. T. D.
Wit: de heer S. Kan.
Stand zwart 11 schijven op: 5, 6,
16, 19, 20, 23 en 24.
Stand wit 11 schijven op: 25, 26, 27, 31, 33, 35,
36, 38, 39, 43 en 44.
Wit speelde 26 op 21, dreigende schijf 23 te win
nen. De tegenstander dacht dat te voorkomen met
1318 en verloor daardoor direct de partij.
Wit: 2621. Zwart: 1318.
3329. 24 42.
4338. 42 33.
39 28. 23
27 38. 16
31 15.
5 2.
27.
den uit-te-breiden Dam zal gevormd worden door het
deel der Warmoesstraat, waar de Pijlsteeg haar in
gang heeft, de Damstraat en zes, zeven huizen van
de Nes.
De Zuidzijde van den Dam zal dan begrensd zijn
door het verkooplokaal van de firma Roos, het Ro
kin, met het water waarvan niemand raad weet, het
huis van Hajenius, „the Hors-shoe'", het loterij-kan
toor en „Zeemanshoop". De teveel uitgebouwde „Groo
te Club" zal zóóveel worden terug gedrongen, dat
hare begrenzing éene lijn vormt met „Zeemanshoop",
waardoor 'n leelijke en moeilijke hoek vervalt en de
Paleisstraat 'n behoorlijker toegang krijgt.
En als dit nu alles achter den rug is, 'n zeventig,
tachtig huizen uit het hart van de stad zijn wegge
ruimd, en 'n paar grootere daarvoor in de plaats ge
komen, het oude gesloopt, het nieuwe opgebouwd, dan
zal de Dam klaar zijn. Dan zullen de rails van de
tiams daar geen schokkende bochten meer behoeven
te maken, en kan het getal der vluchtheuvels voor
het steeds drukker wordend verkeer van rijtui
gen, auto's, fietsen enz. worden uitgebreid. Als dan
de Koningin in de stad ls, zal Zij 'n mooier en rui
mer uitzicht hebben dan nu het geval is, en de
menschen, die Haar hulde willen bewijzen door het
roepen van „hoera!" en „leve de Koningin!" zullen
CXC. DE INVLOED DER DROOGTE OP DEN
LANDBOUW IN liET BUITENLAND.
Waar men in ons eigen land in de laatste weken
geweest mag zijn, overal zal men gezien hebben, dat
de ongekend langdurige droogte van dezen buiten
gewoon warmen zomer den landbouw veel schade be
rokkend heeft. Het sterkst is dit te zien aan het
grasland, dat op vele plaatsen zoo dor en dood is,
dat er werkelijk niets meer voor de dieren te grazen
valt. Verder leden de late voedergewassen en de
groenten tamelijk sterk door gebrek aan vocht.
In het buitenland is het in vele streken nog treu
riger gesteld dan hier, wat blijken mag uit onder
staande mededeelingen, geput uit de verslagen van
Nederlandsche Gezanten en Consuls in andere lan
den.
FRANKRIJK. In het Noordwesten van Frankrijk
is de hooioogst der eerste snede overal zeer goed
geweest, zoowel wat opbrengst als wat hoedanigheid
betreft. Tengevolge van de droogte is er echter van
de tweede snede van de natuurweiden niets terecht
gekomen, zoodat men op vele plaatsen het vee reeds
beeft moeten stallen.
Daarentegen hebben klaver en lucerne in vele stre
ken nog een vrij goed gewas geleverd. Thans is de
beschikbare hoeveelheid groenvoeder nog voldoende
voor de oogenblikkelijke behoefte, maar aan droog-
voeder is een groot tekort. Dientengevolge zijn de
prijzen hoog. Te Renpes was de prijs van geperst
hooi omstreeks half Augustus 5255 francs
2627% gulden) per 500 KG. en die van geperst
haverstroo 47 francs 23% gulden) per 1000
KG. In Bretagne schat men den oogst op van de
benoodigde hoeveelheid. Te Parijs kost geperst hooi
89 francs per 100 KG. De prijzen stijgen.
De bietenoogst zal gering uitvallen. Tengevolge
van de droogte zijn de wortels klein gebleven en
do tijd is te ver gevorderd dan dat regens daarin
nog veel verbetering kunnen brengen. De aardappel
oogst is over het geheel bevredigend. Niettemin zijn
de prijzen hoog, nl. 1014 francs 57 gulden)
per 100 KG.
PRUISEN. Volgens het officiëele oogstrapport van
1 September ziet het aldaar met het veevoeder
slecht uit. Klaver en lucerne leveren in 't geheel
geen tweede snede. De stoppelklaver is grootendeels
verschroeid en wat overgebleven is, hebben de mui-
Zen vernield, zoodat zelfs reeds voor 't volgende jaar
oen geringe klaveroogst te verwachten is. De gras
landen staan er slecht bij, alleen vloeivelden, geven
nog' wat voedsel. Veelal wordt het vee bijgevoederd
in de weide of is het reeds opgestald. De aardap
pelen hebben in Pruisen door de aanhoudende droog
te sterk geleden; de knollen blijven klein van stuk.
ENGELAND. Het officiëele bericht omtrent den
stand der gewassen van 1 Augustus jl.F meldt o.a.
het volgende:
Evenals elders in West-Europa kenmerkt zich de
zomer in Engeland door buitengewone droogte. Al
leen in Schotland viel in de laatste week van Juli
regen van beteekenis. Berichten uit alle deelen des
lands bevatten dan ook klachten over de droogte-
Tarwe is het eenige gewas, dat een meer dan ge
middelden oogst levert. Gerst en haver zijn dun en
i te vroeg gerijpt. Vooral de strooopbrengst zal klein
zijn. Ook boonen en erwten zijn in Juli achteruitge
gaan. Aardappelen vertoonen nog een gezond ge
was, terwijl ziekte zeer weinig voorkomt. In Wales
ea Schotland zal de oogst boven het gemiddelde, in
Engeland daar beneden uitvallen, zoodat over het
geheele land ongeveer op een gemiddelden oogst ge
rekend mag worden.
Voederknollen en, bieten, die in Groot-Brittannië
voor de veevoeding van overwegend belang zijn, heb
ben veel van de droogte geleden. Mangelwortelen
hebben minder geleden dan knollen. Intusschen zul
len ook mangelwortelen in Engeland en Wales een
oogst beneden het gemiddelde geven, terwijl de knol
len veelal zeer schraal staan. In Schotland is de
toestand beter, vooral die van de vroeggezaaide vel-
i den.
I Het hooi is in zeer goeden toestand gewonnen,
terwijl de oogst in korten tijd binnen was. De op
brengst is echter aanzienlijk beneden het gemiddelde
gebleven.
De weiden zijn zoodanig door de hitte afgestorven,
dat men op vele plaatsen tot het bijvoeren van koe
ken en andere voedermïddelen is overgegaan. Ook
lijdt het vee dikwijls onder de slechte hoedanigheid
van het drinkwater. Waar men echter over voldoende
hoeveelheden goed drinkwater beschikt, heeft het
vee zich boven verwachting goed gehouden. Intus
schen is de hoeveelheid melk op vele plaatsen sterk
verminderd.
BELGIë. De provinciën "Luik, Namen en Luxem
burg hebben zeer veel van de droogte geleden. Hooi,
(lucerne en roode klaver hebben bij de eerste snede
eene flinke opbrengst gegeven, maar daar bleef het
bij; geen nagras noch een tweede snede werd ver
kregen. De voederbieten beloven slechts een halven
toogst. Het stroo is algemeen van goede kwaliteit
en zal noodzakelijk uitsluitend voor veevoeder moe
ten worden gebruikt.
In de provinciën Antwerpen en Limburg waren de
vooruitzienk® van den aardappeloogst aanvankelijk zeer
gunstig. Da opbrengst der vroege aardapp ?lc-n was zeer
bevredigend n.1. 20.000 K.G. per II.A. De late soor
ten zijn door hel aanhouden der droogte te vroeg
gestorven. Zij zullen klein van s ak zijn. De opbrengst
wordt geschat op ruim de helft der oorspronkelijke
verwachting. De hoedanigheid der aardappelen laat niets
te wenschen over.
De berichten omtrent den oogst der vecvocdcrgc-
wassen luiden weinig bevredigend. Over 't algemeen is
er schaarschto aan groenvoeder en moeten <le boeren
reeds met de mogelijkheid rekening houden eerlang
het vee met aardappelen te voeren, hetgeen mét één
I prijsstijging wan dit gewas zou gepaard gaan.
De hooioogst is zeer voldoende geweest. Nagras is
1 er echter zeer weinig. Hetzelfde geldt van klaver en
lucerne. De eerste snede was goed, doch daarna hield
de ontwikkeling op. Algemeen luiden de berichten on
gunstig over de voederbieten en knollen. De bieten zijn
door de droogte grootendeels mislukt en knollen heeft
men zelfs niet kunnen planten. De opbrengst zal dus
zeer gering zijn.
De prijzen der aardappelen zijn sterk gestegen, vooral
ook omdat Duitschland veel koopt. De Eigenheimers
kosten 6,507 francs 3.253,50 gulden) p~r 100
K.G. Ook het hooi is z duur. Grashooi eed: 810
francs per 100 K.G.klaverhooi 8 a 9 fis. j v 100
Kilogram.
In do provinciën Brabant en Henegouwen is hel
al niets beter gesteld. De wasdom der voederbieten is
sterk vertraagd en incn kan slechts op een vierde van
een normalen oogst rekenen. Hooi en klaver gaven oen
eocde eerste snode, doch het tweede gewas Ls mislukt.
Reeds geruime» tijd wordt het vee met hooi gevoederd.
Men verwacht dat dit voel in prijs za! stijgen. De tuin
g-oentcn zijn bijna alle verdroog:!. De granen en hot
vlas gaven goede opbrengsten.
Tarwo gaf 3000 tot 3300 KG. per HA., ter waaxdo
van pl.m. 850 francs. Gerst gaf 3300 tot 3500 KG.
per HA. ter waarde van pl.m. 750 francs. Havor
gaf 2500 tot 3000 KG. per HA. van uitstekende kwa
liteit. Vlas gaf 5500 tot 6000 KG. per HA. ter waSy-
d« van 9501150 francs. Van suikerbieten zal do
oogst niet meer den do helft bedragen.
In Vlaanderen valt de aardappeloogst sterk tegen
en is slechts do helft van dio van 1910.
Van hooi en klaver was de eerste snede overvloe
dig en best, doch van een tweede snede is niets ge
komen.
Het veevoeder raakt overal op. De knollen zijn slecht
of met opgekomen. De vooruitzichten voor den herfst
en den winter zijn weinig bemoedigend. De mclkop-
brengst is klein en daardoor zijn de zuivelprijzen zeer
hoog.
OOSTENRIJK. Volgens het oogptbcricht van 15 Au
gustus zijn de graslanden over een groot deel des landj»
totaal verschroeid. In de meeste streken is men tol
net voederen van droog voer moeien overgaan. Do
bieten heb ben groot gebrek aan regen. Zelfs de aard-
apj>el.s g(*\tai in vele streken een misgewas.
ZWIISERLAND. In dit land hebben vele cultures
sterk geleden van de langdurige droogte, vooral liet
gras is sterk verdord; vele weiden zijn rood verbrand;
zoodat men het vee reeds nu met hooi moet voederen
De fouragc-prijzen zijn in den laatsten tijd aanmerk*--
kelijk gestegen. Ook de vruchtboomen hebben van
droogte tc lijden.
ZwEDEN. Ook hier is de zomer zeer droi
warm geweest. De grasgroei hoeft sterk geleden, zoodot
de hooioogst beneden het gemiddelde was. Het kla
verhooi is over bijna geheel Zweden slecht en de kla
ver is zoo goed als verschroeid.
NOORWEGEN*. De langdurige droogte in het zuiden
en oosten hoeft de ontwikkeling van de graslanden
tegengehouden. De hooioogst is overal beneden het ge
middelde gebleven. De voederknoUen hebben in ho£v
mate van de droogte geleden.
Uit bovenstaand overzicht blijkt duidelijk, hoe treu-
n* het in het buitenland met de veehouderij is ge
steld. In de meeste streken is het nog erger dan in
Noordholland. Vooral daar, waar men fs winters maar
weinig hooi heeft, en daarom veel bieten en knollen
moet voederen,is het vooruitzicht hachelijker want
deze gewassen zijn er grootendeels mislukt.
In de geschiedenis der veehouderij zal den zomer
van 1911 met een zwarten kool worden opgeteekend.
Het is (e hopen, dat nu eenige voordeelige jaren
pillen volgen, waarin de zware verliezen van than-ï
kunnen worden ingehaald.
D. E. LANDMAN.
Van dit en van dat.
BEGRIJPELIJK.
Man: (zich scherend): Dat vervloekte scheermes:
Vrouw: Wat is er toch? Je bent vandaag al bizon-
der slecht gehumeurd.
Man: Dat mes is ook zoo verbazend bol!
Vrouw; Dat mes bot?! Je bent niet wijs. Ik heb
er gisteren m'n hcele japon mee uit elkaar getornd
en 't was prachtig scherp. Bot?' Hoe kom ie der
aan?!
PAPIER.
De enorme stijging van het pppierverbruik sedev?
1875 zoo zegt hel „AJg. Ncd. Exportblad" --
vindt baar oorzaak in de toenemende algemeene ont
wikkeling en welgesteldheid en verder in het stijgende
bevolkingscijfer. De papierproductie in de belangrijk
ste productielanden, Duitschland, Groot-Britannië
Frankrijk. Oostenrijk-Hongarije, Italic, Rusland met Fin
land, Holland^ België, Zweden en Noorwegen, is. vol
gens Frans Krauany, de schrijver van een onlangs
verschenen, zeer belangrijk werk over de papierindustrie
in de jaren 1875—1908. van 7.4 tot 42.4 millioen q
gestegen.
Wat den uitvoerhandel vau papier betreft, betoonen
de Europeesehe landen zich zeer actief en de niet-
Europeesche landen zich buitengewoon passief. De ui
voer der Europeesehe landen bedroes rond 2.5 mil
lioen en de uitvoer 318.5 millioen gulden, terwijl ri
jnvoer der niet-Europcesche stalen op 118 en de uitvo
op slechts 38 millioen gulden wordt geschat. Bij den l >-
talen internationalen buitenlandschen handel zijn do
drie aan zacht hout zoo rijke Scandinavische landen.
Zweden. Noorwegen en Finland met meer dan cc:
derde gedeelte •betrokken. Op DuiLsche rekening komen
*16.23 pCt. en op die van Holland niet minder dan
22.24 pCt.
Eenige der belangrijkste pagina's van dit wetenschap
pelijke boek zijn gewijd aan Holland, het land. waar
van de hoogst belangrijke plaats welke hel onder de
papierindustrielanden inneemt, volgens den schrijver,
niet genoegzaam bekend is. Wel weet men, dat Hol
land in de geschiedenis der papierindustrie en bij de
vervolmaking der papiertechniek c«n eerste rol heef!
gespeeld en dat een der voornaamste machines van <!•.-.
papierindustrie met den naam ..Hollander' wordt aan
geduid. doch niet aan elkeen zal het bekend zijn, dat
de Hollandsche papierindustrie in het jaar 19Ó8 aan
verschillende papiersoorten 812.500 q. en aan bord
papier 1,131,000 q. fabriceerde.
De verklaring voor deze enorme productie en uit
voer 'een waarde vertegenwoordig ode van rond 71
millioen gulden, waarvan 50 millioen aan bordpapieri
meent de schrijver daarin tc vinden, dit het aan hos-
sehen arme Ilclland' als vrijhandelslaat alle grond
stoffen en machines goedkooper kan betrekken
andere landen en aldus met g r.;-d g •volg zelfs met dio
landen kan concurreeren welke 'uitgestrekte, wouden
binnen de eigen grenzen bezitten.
re F O sï ea" "i"3
Hebt gij een nieraandoening?
Nierkwalen doen verschillende personen op ver
schillende wijzen aan, want de schadelijke stoffer,
die niet door de verzwakte of zieke nieren aan liet
bloed onttrokken worden, tasten eerst het zwakstu
punt van uw gestel aan en dit zwakke punt is zel
den hetzelfde bij verschillende menschen. is uw rug
zwak en pijnlijk? Hebt gij zwellingen onder de oogan.
in de enkels of handen? Hebt gij last van rheumali-
sche pijnen, stijfheid der gewrichten, pijn in de len
denen of heupen? Vertoont zich neerslag in de uri
ne, is het water van ongewone kleur, hebt gij moeite
met de loozing, branderigheid of pijn? Voelt ge u
altijd lusteloos, terneergeslagen en uitgeput? Dan
kunt gij er zeker van zijn, dat uw nieren niet goed
werken.
Onmiddellijke hulp is dan noodzakelijk, want zieke
of zwakke nieren herkrijgen niet uit zichzelf hun
oude kracht en gezondheid. Verwaarloozïng der
eerste verschijnselen doet uw kwaal toenemen en
tot gevaarlijke ziekten als niersteen, waterzucht, ver
zwakte hartswerking. enz.
Het geneesmiddel bij uitnemendheid vindt ge in
Foster's Rugpijn Nieren Pillen, die de niergiften af
voeren esi aan de nieren en blaas hun kracht terug
geven om hun gewichtig werk weer behoorlijk te doen
En zonder dal deze organen weder volkomen normaal
werken kunt gij uw gezondheid niet herkrijgen.
Alleen de echte Foster's Rugpijn Nieren Pillen
zijn betrouwbaar. Let er daarom op of de handteekening
van James F «ter c, ïiet etiket voorkomt. De echte
zijn te Schagm verk ar bij den heer J. Rotgans.
Toezending geschiedt -ntvanr t van postwissel
a 1.75 voor ée:i, ot i lü et zen. 43.
