D?, zusters Liesegang.
Zaterdag 10 Februari 1912.
No. 5069.
56e Jaargang.
TWEEDE BLAD.
Brupas i Laofl- en Ttunbonw
Nog op een andere manier kunnen de planten schade
lijden van de vorst, namelijk door OPVRIEZEN. Als wa
ter bevdest, zet liet uit. Als natte grond bevriest, rijst
hij omhoog en heft meteen de plinten cp, die erin.
workizn. Als <le grond ontdooit, zakt hij als een dunne
brei omlaag, doch de plant zakt niet mee. Wanneer
dit herhaaldelijk gebeurt, komen de planten los op
den grond liggen en loopen groot gzvaar te verdrogen.
Overmaat van water in den grond werkt de vorsl-
schade in de hand, want op natten grond zijn de plari-
tend.ee len zadliter en waterrijker dan opigoed ontwaterden
bedem.
Wie zijn wintergewassen - vooral tarwe, klaver
en wintergerst behouden w l, moet het land afdoend
draineeren en zorgen, dat het water ;n de slooten
laag is. In de polders in het gelukkige bezit van uil-
stekende stoom- of tnolorbemaling komt dit na eiken
strenge vorst duidelijk uit.
Als de planten diep wortelen, zijn pj hel best ge-
opbergen.
Maar we kunnen vooreerst de voorzichtigheid be
trachten., alle uitersten mijden, en verder de midden
stof duidelijk maken, dat zij het onder een liberaal-
socialistisch bewind vooral niet beter zal krijgen.
En dan moeten, wij met man en macht werken aan
onze eigen organisaties, om die tegen den besllssen-
den strijd van het volgend jaar zomer zoo stevig en
zoo sterk mogelijk te maken.
Daar vooral zit ons behoud.
5 recepten hclpm den landbouwer, maar eigen j *ans >'an verdropn, want z
™mi e. ïirslandig denken op grond Sn fn,p,,;g. Bekend B het tro.
hnn™ terwo (op btetenland b.y. in
*k
Niet de
juiste waarneming
voldoend weten en kunnen.
Bovenstaand motto van don geleerden Breslauer land-
beuwprofessor kiezen wij ditmaal ter inleiding van ccnc
sdhets der beschadiging van gewassen door vorst.
liet heeft buitengewoon streng gevroren Midden in
iet land. aan hel .Meteorologisch Instituut te de Bilt
bij Utrecht, wees de thermometer 36 graden Fahren-
1 heit vorst. Z: lk een lage temperatuur is een groole
1 zeldzaamheid in Nederland.
Wat zijlen er vete aardappelen door deze koude
1 geleden hebben. Heel veel zal men hooron van „zoet'
u geworden aardapp:len. Deze zijn tijdelijk haast pneet-
I baar, zóó staat ons den zoeten .smaak legen.
Aardappelen bevatten veel zetmeel. Dit vernnde-' lang-
h zaam en gercgi'ld in suiker, <lie onder normale om-
I standigheden echter geheel verbniikt wordt voor hot
I leven der knollen. Onder gewone omstandigheden is
er geen overschot van suiker en smaken de aardappe
len' ook niet zoet. Koelen de aard? np den plotseling
af tof nabij Biet vriespunt, dan gaat wel de versuikering
van 'bet zetmeel door, doch het cel leven is zoo verzwakt,
I dat er bijna niets meer van den, suiker wordt verbruikt.
F I Partijen aardappelen, die zoet geworden zijn. Invat
ten suiker, n.1. d.uivensuiker. Als die er uil is. zijn
de aardappelen wederom smakelijk.
ZOETE AARDAPPELEN ZIJN SLECHTS TIJDE-
LIJK ONBRUIKBAAR ZIJ WORDEN NA EENIGEN
TIJD VANZELF WEER GOED.
Als de koude over is. worden d!e knollen \veer war
mer, het cflieven wordt sterker en dc overmaat van
suiker wordt spoedig verteerd. De natuur brengt het
zelf weer terecht.
Wie niet lang wachten kan, legge de aardappelen
I kans van verdrogen, want zonder hl ad is er geen ver-
-ouwens. dat dc laat gezaaide
op bieten land b.v. in de IJpolders), weinig hin
der Van strenge vorst heeft.,
Alles, was'du reilt «rationelle Bodeiibearbeiling, Dön-
zung, Frudhtfclge, Saai und Plege zur Kriifiiging dor
Saaien gesciliehen kann, isl gbichzcüig ein Schutz go
gen die Schaden des Winters."
Alles, wat door ralionecle grondbewerking, bemes
ting. vrudhlopvolging, zaad en verpleging ter verster
king der gewassen geschieden kan. is meteen cene bó-
schennïng tegen dc beschadiging door winterkoude.
ZOO IS HET INDERDAAD! EEN GOEDE VER
PLEGING IS DE HALVE KULTTTR. EVENZEER
AI-S ZIJ DE HALVE BEMESTING EVENAART.
Dat ©enigszins Huilerig land de gewassen beter be
schermt dan te fijn geëgde grond, is algemeen bekend.
Dat rellen, van ongsvroren gewassen nuttig is voor her
nieuwde béwórtèling. weet men ook weleveneens, dat
te kort afmaaien of afweiden van klaver- en lucernc,
la.at in den herfst, altijd gevaarlijk is.
SWOTR \FÏN DF.' PR6VOIR ET DE POUVOIR
D. F.. LANDMAN.
Uit en voor de Pers.
DRIE COALITIESTEMMEN OVER DE VERKIE
ZING TE HILVERSUM.
„De Standaard" spreekt baar tevredenheid over
den, uitslag uit. „De herstemming bracht aan Links
een winste van 1089 stemmen, ons een verlies van
383 stemmen. En nog bleven er 4500 kiezers thuis."
Deze uitslag toont dat de kiezers, die bij eerste
stemming op den heer 's Jacob stemden, volstrekt'
niet allen op mr. Rutgers zijn overgegaan. Stellig is
Binnenlandsch Nieuws.
op ©ene warme plaats. Over eenige weken zijn ze wcér het; niet te sterk genomen, zoo we onderstellen dat
goed en even smakelijk als voorheen. Wie zoele aard- de 3589 stemmen van jl. Woensdag het tot 3600
app Dn heeft, moet lijdelijk niet zoete koopen. Later hebben opgehaald. Waren nu de 1736 stemmen van
kan hij het. te veel van eigen voorraad weer voor goede den heer 's Jacob alle overgegaan op den heer Rut
waar verkoop-en. In Ap-il b.v. zal er -hoegenaamd geen gers ,dap ha,d deze 5336 stemmen moeten balen,
zoeth'id meer aan te proeven zijn. en hij kreeg er slechts 4942. Alzoo zijn ten minste
^VROREN AARDAPPELS, WAARIN LTS GE1- 394 hem niet ten goede gekomen.
VORMD TS, WORDEN NAT BIJ HET ONTDOOIEN Onze kijk op de eerste stemming wordt hierdoor
EN GAAN ROTTEN. Men moet ze spoedig uit de ten volle bevestigd. We meenden toen'te mogen eon-
drogo wegrapen en kan ze koken voor veevoeder.- stateeren, dat bij de 1736 stemmen, die op den heer
Bevroren poters zijn waard- loos, zoet geworden po- 's Jacob uitkwamen, er een 3 a 400 zouden zijn, die
Iers 11 ven geheel bruikbaar. Wie bevroren poters 1us- van liberale herkomst waren, met het oog op het
schen de andere heeft, zoekt ze er zoo goed mogelijk radicaal karakter van den liberalen candidaat.
uit en moet de overige op ©en warme plaats een Die gis blijkt thans juist te zijn geweest. In ver-
beoljc laten spruiten vóór ze omstreeks April gepoot band hiermede hebben de 1336 Christelijk-Histori-
worden. Elke poter, die één of meer goede spruiten schen trouw op den heer Rutgers gestemd, maar zijn
maakt, levert daardoor het bewijs, dat het een gezonde de bijna 400 liberalen op De Jong overgegaan.
pootnaTdappiT is. j Onze voorspelling, dat bet spannen zou, kwam uit.
Wij hopen door het bovenstaand© menige huisvrouw" j De „Nederlander" schrijft o. m.:
en men Den aardapp lbcuwer het poodigi te hebben j Al hebben de Christelijk-Historjschen, geen eigen
j moegededd om niet langer onaangenaamheden te moe- map in de Kamer kunnen brengen, zij hebben toch
j ten 1'jden van den invloed van de vorst op Uetaard- alle reden, om zicih niet te beklagen, over hun deel-
I app-Dn en poters. nemen aan den strijd onder eigen vlag.
Als strenge vorst gehecrsóht heeft, blijkt later op i Immers is uit het stem men tal van den heer 'sJa-
*"^Vers(.billende plaatsen, dat do wintergewassen, vooral oob overduidelijk gebleken, dat zij in het Gooi niet
de tarwe en de klaver, schade ondervonden hebben. Dit de quantité negligeable zijn. als hoedanig hen de
1 geschiedt niet door de lage temperatuur cp zichzelf. Standaard in den aanvang der verkiezingsperiode be-1
want deze ligt voor de granen minstens 20 lot 25° schouwde.
Cflrius onder het vriespunt. Het is alleen mogelijk Men zal voor de toekomst wel doen, wat meer
bij aanhoudende, krb vorst van zulke buitengewone dan tot heden rekening te houden met hunne recht-
strenghrid. A.ls dé velden zooals thans door con sneeuw- matige verlangens.
kleed gedekt ziin, is daar geen gevaar voor. Sneeuw Is 1 Duidelijk toch is uit deze stemming gebleken,, dat
I een slechte •warmtegeleider en al is de lucht temperatuurniet de anii-rcvolutionnairen. maar de Christelijk-His-
i jseor liag, toch is de bodem onder sneeuw nooit zeer torlschen, nè de Roomseh-Katholieken den grootsten
kond. De warmte kan zelfs van beneden opstijgen, invloed oefenen. Hadden zij zich bij de herstemming
het ..broeit'" onder sneeuw, zegt men soms. Het uit-1 van medewerking onthouden Iets wat wij echter
winteren der granen is dus geen stubvriczon der cellen, niet zouden hebben willen aanbevelen. dan ware
zooals men vroeger leerdeook geen sterven van den niet de heer Rutgers, maar de heer De Jong geko-
celinhoud door waterontirékldnT tengevolge van de ijs-zen geworden.
I vorming in en (ussrihen de cellen, zoÓ3ls bij het be- Het (R.-K.)^„Huisgezin" merkt op:
vriezenvan sapp'ge planten, b.v. groenten en kamerplan- I Honderden stern-men, den eersten keer op den
ten nlaafs la^efL christelijk-historischen candidaat, uitgebracht, zijn bij
DE TARWE WINTERT UIT DOOR VERDROGEN, de herstemming op den liberaal overgegaan.
NADAT DE VORST CXVER IS. "Van die honderden moge een enkele van balsturige
De wortels kunnen slechts water opnemen, a's de christelijk-historische kiezers afkomstig zijn. het
temperatuur van den grond niet al te laag is. Daalt «ros is geleverd door de kleurlooze middenstof, door
ds bedemtemneratuur daar onder, dan nemen de plan- kiezers die tusschen de christelijk-historischen en
ten geen vocht op, al staan ze in doornatten grond, de oud-liberalen in staan.
Als cr «een sneeuw ligt zijn bij vriezend weer de boven- En van deze middenstof zal de linkerzijde het ook
lagen van dm grond bevroren en de diepere lagen Ie in, 1913 bij de periodieke verkiezingen moeten faeb-
koi'd voor eenige wortel werkzaamheid. Sdhijnt op het ben.
midden van den dbg de zon, dan verdampt or wel water Indien links liet dan wint. zal het. geen zegepraal
uit d~ I laderen, maar de wortels kunnen niets opnemen, van het; liberalisme, maar de overwinning der mui-
Houdt men zoo ecnigen tijd Overdag dooi en 's nachls denstof zijn.
vorst, dan drogen de planten uit. ze verwelken en Wat wij daartegen vermogen?
gaan dood. Het uitwintcren ia meestal een verdroging- i Natuurlijk kunaeu we. om de middenstof te belie-
prooes ven, onzen, koers niet wijzigen, onze beginselen met
Feuilleton.
36.
Zij waren allen op een feest bij de VoigFs. Tante
Lindemann was wat verouderd, haar slappe wangen
en fletsehe oogen wezen dat het duidelijkst uit. Maar
zij was als steeds statig en „genadig". Ook vader
Liesegang bleef toit het einde en sprak zelfs een
paar spottende woorden met tante Lindemann. De
advocaat-borrel van Mïeke, waarin de lepel „staan"
bleef en Voigt's goede sigaren, hadden den ouden
i&an in zijn, beste humeur gebracht. Slechts wanneer
hij Voigt over zijn toekomstplannen 'begon te spreken
en deze luisterde maar half, dan hinderde hem dit
en het duurde niet lang, of hij liep evenals thuis
met zijn sigaar en glas gewapend als een beer in
zijn hok, op en neer.
Het nieuwe jaar wasniet gelukkig voor de stad.
Er waren heel veel zieken. Dr. Vodgt ging helpend
ran huis tot huis.
Maar het leven van den ouden Rühlemann was
taai en als van leer, net als zijn ziel. Hij dacht er
niet aan, om zich zoo maar zonder m-eer door die
verraderlijke influenza op het ziekbed te laten wer
pen. Zijn dochter Hanna liep verstoord in het huis
rond, sloeg met de deuren en stond als een stand
beeld aan het bed. Zij had een ziekenzuster geno
men, wan# de oude man was onhandelbaar door de
koorts, sprak slechts van geld en papieren en wilde
steeds maar opstaan, om die te halen. De zieken
zuster alléén, had eenige macht over hem, want hij
was schuw voor de zwarte dracht en de milde stem
had een kalmeerénden invloed op hem.
De groote torenklok, met haar doordringenden,
klagenden klank, werd een tijdlang alle weken, met
korte tusschenpoozen, geluid. Het was de doodsklok.
Men keek schuw naar boven en zag den zwarten,
dunnen arm van den klokluider, spookachtig hertklok-
ketouw op-en-neer trekken- Het leek wel alsof vriend
Hein, zelf aan het tou'w trok. WiQ was het ditmaal
Anna Pauiowna,
Woensdag 7 Februari lik li de vereenigmg „Nul en
Genoegen" alhier oene vergadering met dames in hel
Dkaal van den heer G. J. Volder. De zaal was flink
bezet. Na opening door den voorzitter werden de no
tulen gelezen en goedgekeurd, waarna de hoer P. den
Das bet woord verkreeg, en den ernst onderhield en
slijfde met zijne lezing, getiteld: ,,!)e hoogleeraar in
angst' van Dupui. Uil het applaus kon men opmaken,
dal men den spreker dankbaar was voor zijn welwillend
optreden. De bijdrage leverde de heer J. van Kam
pen en er w-ord naar „Zijn vader' zoo luidde de titel,
met til.: aandacht geluisterd. Die schets maakte blijk
baar indruk en het applaus bij het einde getuigde
van de tevredenheid van het publiek. Toen kwam de
ttgofdschoU 1. n.m. „Het spreekuur van den dokter'',
een aardig lljspel in 1 bedrijf. Het is ons plan niet.
cene ©enigszins ingekleed© beoordeeling dér uitvoering
hier te laten volgen. De gebroeders „Adelaar" bewo
gen zich lied gemakkelijk op de planken en hadden
vil? goede ©ogenblikken, welke laatste ook geconstateerd
konden worden bij het spel van Jan Spreeuw. Ieder
decd ziin best eri hel daverend applaus aan het slot
was wi l verdiend. Zoo'n tooneelstnkje blijft altijd een
aantrekkelijk nummer. Het laatste nummer van het
programma was: „afgewisseld door voordrachten", en
wijl die afwisseling reeds had plaats gehad, zou men
zoo gedacht hebben: ..fini!'" Maar dan had men bui
ten den waard, in dit geval, buiten de liccrcn A.
den Hcudijke, H. Schreuder en G. Aukus gerekend. De
©ene voordracht volgde op de andere. Alle waren hoogst
komisch en sommige werden, buiten de pianomuziek
van den heer D. Zon om, nog begeleid door „hoorn en
trom", waarbij de katheder uitstekend diende, en waar
bij mem de vaardigheid van mond, vuisten en duimen
van den lieer A. den Houdijke voortdurend bewon
derde. Wat die heeren gaven bewerkte eené „iés nog
niet da gewesen" hilariteit, en zelden zag rhen eene
vergadering, waar zulk een gepaste maar uitbundige
vrodijlvheid al maar door de hoogste èischen stelde
aan de lachspieren. De voorzitter had wel reden tot
dank aan ellen, die tot fljet welslagen hadden mede
gewerkt, tot hij den hamer liet .vallen. Nog langen
tijd edhter duurde de pret voort.
ANNA PAUTyOWNA.
Woensdagmiddag 2 uur gaf het gezelschap van den
heer J. Swaab van Amsterdam, tijdelijk vertoevende
te Schagen en bestaande uit 4 personen, eene uitvoe
ring voor kinderen in „Veerburg". De opkomst was
zeer groot en de kleinen genoten volop. Hel zegt nogal
wal. om ©en groot aantal kinderen zoo ongeveer 2 uur
alleraardigst bezig te houden. Nu, bovengenoemd ge
zelschap komt de eer toe. dit ten volle te kunnen. Al
wat opgevoerd werd cp het gebied van goochelen, acro
batische loeren, pantomime enz. was gepist en wekte
stoods belangstelling. Met gerustheid kunnen we dit
gezelschap aanbevelen voor kinder-voorstellingen.
(Door te lat© ontvangst eerst heden geplaatst).
- lllai'cnkarNpcl.
Toen de lieer M. de Gr. Woensdag jl. met zijn
rijtuig langs den Oosterdijk reed, schrikte zijn hit
voor een hondenwagen, en maakte daaardoor een
zijsprong van den weg af, waardoor hij zoo onzacht
tegen een telefoonpaal aankwam, dat zijn bak van
het onderstel van den wagen afbrak en op den grond
viel. Persoonlijke ongelukken hadden echter niet
plaats.
RECTIFICATIE.
In het verslag van de vergadering der Tuinbouwver
eeniging te St. Maarten, is eene onjuistheid geslopen
betreffende de bespreking van belangen der tuinbou
wers met zustervereenigingen..
Vtolgens art. 2 der Statuten, werd nl. het Bestuur
der tuinbouwvereenigïng St. Maarten gemachtigd om
als afgevaardigden op te treden in voorkomende ver
gaderingen niet zustervereenigingen.
SUTKERFABRÏ ER.
Het plan bestaat een coöperatieve suikerfabriek
voor Noord-Holland te bouwen aan de Ringvaart van
den Haarlemmermeerpolder.
Door de bietenbouwers van zuidelijk Noord-Hol
land zullen 444 aandeden van f 500 ieder worden
gegeven.
INVLOED DER SCHOOL.
De burgemeester van Haarlem hc-eft aan de hoof
den der openbare en bijzonder© scholen voor lager
ouderwijs een circulaire gezonden over bescherming
van de schooljeugd tegen ijsgevaar, waarin wordt op
gemerkt, dat de roekeloosheid van de jeugd om zich
op zwak ijs te wagen, enkel door politietoezicht niet
voldoende kan worden tegengegaan. Ook op de mede
werking van het publiek kan niet ten allen tijde wor
den gerekend, waarschijnlijk ten gevolge van de wijze,
waarop het hij waarschuwing door de 'waaghalzen
meestal wordt 'bejegend.
Vandaar dat de burgemeester een beroep doet op
de hoofden van scholen- Wordt door hen of door den
klasse-onderwijzer, nevens scherpe inprenting van
eerbied voor ouderen, telkens aan de kinderen, voor
gehouden hoe zij zich buiten de school hebben te
weer? Men wist dat tegenwoordig mot zoo goed als
anders: er lagen er zoovelen ziek. En eenmaal
ja eenmaal gold dit klokgelui toch ook den ouden
Rühlemann.
De kinderen en dienstmeisjes stonden op de mark.,
en keken op naar het open venster op de eerste ver
dieping, waarvan het witte gordijn in den wind heen-
en-weer flapperde. Hoe de oude er nu. wel zou uit
zien? Hij was steeds zoo stoer en zoo flink geweest
en ook steeds onaangenaam in zijn, boosheid, in
taaien, wilden toorn,. Of hij op het kille, koude bed
den mond nu ook nog loerend en valsch open zou
hebben staan, zooals dat in zijn leven steeds het
geval was geweest?
Men had gehoord, dat hem de kin met een doek
was vastgebonden
En, het gelui van de doodsklok ging ernstig en
streng over de stad heen en deed de gefluisterde
woorden wegstervenWees stil wees stil wees
stil
Erich Voigt en oom Zo eek e waren mee naar den
doodenakker geweest ;Erich als dokter en Zoecke
als beredderaar van den boedel. Anders waren slechts
een paar oude mannetjes en de winkelbedienden, de
kist gevolgd, terwijl alle klokken luidden. De vrou
wen waren volgens de gewoonte thuis gebleven. Ook
Wil Hedwig en de oude Spinner waren op het kerk
hof; zij hadden zich huiten de stad als laatsten ach
ter den stoet aangesloten.
Erich Voigt en Zoecke hadden -het eerst gegroet
en referendaris Hedwig had met den zakdoek voor
den mond en de oogen naar den grond gericht, te
ruggeknikt. „Hm. Daaraan had ik moeiten denken!"
zeide hij geërgerd tot Spinner. Maar nu was het te
laat.
De referendaris had niet als rouwdragende behoe
ven te volgen. Maar toen de klokken begonnen te
luiden, was hij in de donkere kaan er achter den win
kel in de Muntsteeg opgestaan en had tot zijn vriend
gezegd: „Kom Spinner, wij verzuimen hier niets. Jij
ook niet, en die begrafenis interesseert mij. 't Is
als met den misdadiger, die steeds aangelokt wordt
naar de plaats van de misdaad."
Oom Zoecke en Voigt traden op den referendaris
a7raat
gedragen en aan welk gevaar z(j hun an
deren en zichzelf bloos «tellen dooi- zond-IR-to-zlcht
of zonder verlof van hunne ouden; of onderwijzers
jong ijs te betreden, dan verwacht de burgemeester
daarvan goede resultaten.
GAS VERS Tl K HING.
In zijn woning aan de Justus van Efrcustraat te
Utrecht is gistermorgen de student iu de tandheel
kunde H. P. dood op zijn bed gevonden, door gas-
verstikking om het léven gekomen. Toen men isem
als naar gewoonte te kwart voor tienen zou wekkeu,
kreeg men op herhaald kloppen geen antwoord.
Daarop heeft ©en der mede-bewoners van het perceel
zich toegang vetBchaft tot de slaapkamer, waar men
den ongelukkige te bed vond, zonder eenige teeke
nen van leven te geven. Een doordringende gaslucht
werd waargenomen. Onmiddellijk werd om hulp ge
zonden naar de Rijksklinieken, doch de pogingen tot
opwekking der levensgeesten bleven, vruchteloos.
Bij het onderzoek is gebleken, dat op dc slaap
kamer geen, gaskraan aanwezig was, doch dat ir*
een daaronder gelegen vertrek, ten gevolge v„ri do
strenge vorst der laatste dagen, een lek in dj gas
leiding was ontstaan. Daaruit is het gas ontsnapt en
door den, vk>er in de bovenkamer gedrongen.
Er bleef niets anders te doen, dan de Amster
dam woonachtig© familie met het droeve voorval in
kennis te stéllen.
Daarheen zal Vrijdag het stoffelijk overschot vau
den overledene vervoerd worden.
I— Dc woning van da alleen wonende weduwe E. v.
d. Zalm te Hei is den bleef Woensdag den gebeden dag
geiblcn. Op vermoeden van ©en ongeluk werd de deur
s avonds geopend en men vond toen de vrouw dood
te bed. Een sterke gaslucht duldde op gasvergiftiging
die dan ook word vastgesteld. De hoofdhuis van do
gasLiding, die op ©enigen afstand loopt van het huis,
waarin geen leiding is, bleek bij onderzoek te zijn ge
sprongen. ITet gas kon door den hard-bevrorcn groric!
niet naar boven en zocht zijn uitweg door de zacht©
aarde naar hol huis, waar het een slachtoffer maakte.
SABOTAGE?
Woensdagnamiddag ontdekte iemand, dat halverwege
halte Zwaagwesteinde en het station Buitenpost tus-
sdhen de wachtposten '41 en 42, oen spoorstaaf opge
broken lag. Hij deelde zijne bevinding mede aan cci*
van de lieden van d© lijn. die onmiddellijk het bureau
van het station waarschuwde.
Zoo kon nog in tijds hel sein van onveilig gegeven
worden ten behoeve van den trein, komende van
Leeuwarden, die te 2.07 te Buitenpost moet arrivceren.
Nadat de rail weder voorloopig in orde gebracht was,
kon dc trein, dc vaart vertragend op het bewuste punt,
passoeren en te Buitenpost aankomen, zij het dan ook
een uur na het bepaalde tijdstip.
MOORD TE STREUKEL.
Donderdag werd voor de aiTondissemenls-rechtbanfc
te Zwt lle d'e afschuwelijke moordzaak behandeld, die
20 Dcc. de omgeving van Hasselt met schrik vervulde
en in heel het land afgrijzen wekte.
Te Streukel, zoo meldt de Telegraaf, een buurtschap
bij Hasselt, woonden vredig op een groote boerenhof
stede de Van der Velde's, oude mensdhon al, twee
broers en een zuster. Reint stond bekend om z'n ver
ken nis en het wckle in 't geheel geen verwondering,
toen in den donkeren avond van 19 December Bi ij
geroepen werd bij den zieke koe te komen.
Maar Ikint kwam niet terug. Den volgenden morgen
vond men hem dood in een sloot, dicht bij zijn wo
ning.
Als verdacht van den moord werd, tot groote ver
bazing der buurtschap, gearresteerd de 56-jange J. Velt
huis, buurman van de Van der Velde's.
En. hoe ongelooflijk het ook velen klonk, reeds 27
December had hij volledig bekend.
Uit de modcdecFngen, Donderdag ter Icreehtziltiiyj
gehoord, detlen wij het volgende mede.
De gedetineerde V. verkeerde in financieel? moei
lijkheden. Reeds meermalen had hij geld geleend van
de familie Van der Velde en ook thans was hij limi
een vrij belangrijk bedrag schuldig. Herhaaldelijk werd
hij door zijn schuldeischers. en voornamelijk door dan
verslagene. tot afdoening dier schuld aangemaand. Door
voorspiegeling van algeheele afbetaling op bepaalden
tijd wist hij van week tot week uitstel te erlangen,-
zonder echter ooit zijn woord gestand te doen.
Inliisschen vormde zich bij hem het vrecsclijk plan
zijn crediteuren allen cude en weinig weerbare men
sehen. van hel I .wen te berooven- en zich dan mees
te maken van de te hunnen huize berustende door hem
getcckende schuldbekentenissen tot een geznménlijk be
drag van ruim duizend gul len.
Langzamerhand neemt dit plan ©en meer vasten
vorm aan en in den avond van 19 Dec. j.1. komt het
tot uitvoering. In stikduister klopt hij aan de woning
van dc Van der Velde's en met een verdraaide stem
verzoekt hij de hulp van den verslagene hij een zie' e
koe van een der bjiren. Hulpvaardig als altijd komt
Reint van der Veld© naar buiten en samen begeven
zij zich, al pralende, in de richting van de woning
van den ge-noemden buur: het. slachtoffer voorop, g>
vtlid door zijn moordenaar.
Men nadrrt een vonder, hetwelk zij moeten overgaa".
en. terwi 1 de oude Van d?r Velde, met he' oo» o
gevaar voor mksfnrpm bij d? fieerschende duisternis
op handen en kmacn kruipend? over de smalle plank
wl gaan, grijpt zijn belager hem verraderlijk van nck-
f' 1 vast en v -vp- ham ia d? met water gevulde sloo'
Fluks begeeft V. zich nu naar dan overkant der sloo
?1 warr bi;, z"n knieïn liggJrtde. het hoofd van
den door dei val versuften ouden man met «ewel 1
cnd°r vu ter houdt.
De doodsstrijd is kort maar vruesclük. Om zich'
te overtuigen, dit zijn riichtoffe werkelijk dood F
toe, om hem de hau,d te drukken. „Het gaat je
zeker niet gced, collega," zeide de Justitieraad be
klemd en zet te een paar groote oogen op achter zijn
brilleglazen.
„Het rede zich wel. dank u, Justitieraad,"' zeide
Hedwig glimlachend. „Ja, ik ben nu weer hier. Vlug
ger dan ik zelf geloofde en gelooven kon. En ook wel
als al de anderen dachten of of gevreesd had
den om 't even. Maar het hin.dert nu niemendal
Er is nu geen belang meer bij."
Hij hoestte en drukte den doek nog vaster tegen
zijn mond aan. „Het beteekent met mli niet veel. Wat
bedoelt u. Justitieraad? Ontzien? Nu ja nu ja
Misschien ga ik wel naar het Zuiden. Ik heb
inderdaad een onstilbaar verlangen naar licht en
warmte. Goeden dag, dokter. Ja u u houdt de
gouden draden van het leven in de hand. Ik zie ze
schitteren en blinken,"
De justitieraad knikte. Wat zou hij op dit alles
zeggen? Goed dat zijn Sophie hem niet zag en hoor
de; hij sprak steeds nog zoo prikkelbaar. „Hm
hm mijn vrouw
„Groet uw vrouw van mij. Zij is een goede vrouw,
een moeder een moeder zonder kinderen. Het is
hier wat winderig en koud en op den duur niet goed
voor mijn slechte keel. Vergeef mij, Justitieraad.
Adieu heeren." Hij groette, gaf de hand en stapte
in, stijve houding, die hem eigen was, weer naar Spin
ner, die eenige passen ter zijde over het kerkhof
heenkeek.
En dan liepen de mannen langzaam weer naar de
stad.
Erichi en Zoecke keken hen na.
„Vreeselijk, dokter vreeselijk!"
„Ik ben ontsteld. Men mag dezen man niet meer
veroordeelen of lastig vallen
De referendaris bleef staan, ajs daartoe gedwon
gen. „Kijk eens, Spinner," zeide hij na ©en poos. „Ik
heb daarboven vandaag toch nog wat geleerd. Ja ge
leerd niet van die twee notabelen. Heere bewaar
mij. Hoor eens, 's nachts als ik zoo hoesten moet,
en niet slapen kan, overvalt mij menigmaal zoo'n ont
zettende angst voor den dood. Een rilling! ik heb
mij voor dat scheidingsuur steeds bang gemaakt, men-
schen met slechte gewetens, ik bedoel levens, vree
zen daarvoor als kinderen voor de duisternis." Hij
bleef weer staan. „Kijk eens. Spinner, het klinkt
banaal als ik het zeg, maar het is wijsheid, als het
gevoeld wordt: slechts het sterven is moc-ilijk. n: t
de dood. En over het eerste komt men wel heen.
Dat heb ik zooeven weer gevoeld als de blanke
waarheid, ervaren, beleefd, m zijn laatste diepte: Ju,
aan den dood, Spinner, kan men rustig en opgewekt
zelfs denken. En over het sterven komt men wel
heen."
Zij liepen weer verder en de adem van den refe
rendaris ging moeilijk en luid. En dan weer na een
poos klonk het: „Het is eigenlijk om te lachen.'Spin
ner, maar men heeft nu nog van die oogenblikken,
die ons iets doen beleven, wat ons ophelderingen
geeft over veel. Wil je het wel gelooven? Ook nog
over het leven man! Van die opwekkende gedach
ten en gevoelens, die nu op het tegenwoordige ïtog
een, licht werpen ©eu, licht. Hoor je het, Spinner:
ik aarzelde gister nog om voor een paar centen
van mijn vorstelijk inkomen een boordenknoop te koo
pen. Ik heb mij beholpen met een koordje, dat mij
een half uur lang heeft beziggehouden, ik zeide tot
mijzelf: waarvoor die knoop, het is luxe. Je hebt
tijd genoeg om je met dat bandje te behelpen. Ik was
bang voor het aankoopen van dien knoop met mecha
niek. alsof ik mij verstolen en onverziens weder
met de toekomst, met het leven verbond, als moest
ik dien knoop, nauwelijks in mijn bezit en in d©
vreugde daarover, weer verliezenBegrijp je dat
alles? Lach er dan niet om. Dat zou dwaas zijn
Gister vroeg ik mijzelf: waarvoor het te doen?
En nu, ik kocht een slot als ik er de millioenen
voor had en zou vanaf het terras, te midden van
de schoonste vrouwen in het zonnige lentedal hebben
gekeken en het leven hebben gegroet met blij ge
jubel. Het oogenblik Is alles en dat behoort alleen
aan arme stervelingen! Of het zich tiendukzendmaa!
herhaalt of tienmaal éénmaal wat hindert dat?
Het Is h ?t mijne. Ik heb het en slurp het vol ver
rukking m tusschen schoone vrouwen!" Hij hief
het hoofd op en sloot de oogen en bleef staan Lang.
Eén beeltenis stond voor zijn ziel. Een beeltenis. Ea
zijn lippen beefden en trilden.
