m
Voor Dammers.
Iers over gezondheidsleer in betrekking
tot de schooi.
willen verklaren,: „da,t zij, om de groote en velo be- lichaam in óie houding tc doen blijven en door slcu-
7. waren, had besloten van het bewonen van het, ge- nen van do borst en van den linkerarm op den les
bon w af te zien, en dat zij liet aanbod, om een senaar zoekt het kind zeer spoodig de vermoeid gewor-
paleis elders te bouwen, graoelijk aanvaardde," Door den spieren te ontspannen. Daarbij komt dan eene
Zaterdag 17 Februari 1912.
56e Jaargang. No. 5073.
DERDE BLAD.
PARTIJ No. 7,
gespeeld te Schevenlngen, in den wedstrijd tusschen,
de vereenigingen „Constant" van Rotterdam en de
„Zijper Damclub" van 't Zan,d.
Wit: de heer Jb. Jimmink.
zulk eene verklaring, Sire, uit uw mond, zou U.
aan alle harten voldoen."
Maar Koning Lodewijk bedankte er voor die ver
klaring af te leggen, betrok het raadhuis als paleis
en heeft er, evenals later Willem I, Willem II en
Willem III, in loopen vloeken, dat 't er zoo kil en
■zoo donker was.
Eerlijk moet dan ook erikend worden, dat het acht-
verplaatslng van enkele zwaartepunten van de boven
ste lichaamsdeelen, hetgeen ten gevolge heeft de ver
kromming van de wervelkolom.
2o. De bijziendheid.
Het is bewezen, dat de bijziendheid met den duur
van het schoolbezoek toeneemt. Te groote bijziendheid
kan later eene vermindering van de gezichtsscherpte
geven. Bijziendheid kan ontstaan door gebrekkige»
stc wonder, als traaidjhuis dienst doende, indertijd te lichting van het schoollokaal en door do pas beschra-
(prijzen was, maar als paleis te bewonen, tegen ls ge- ven slechte (houding van hel lichaam bij lezen en vooral
vallen. bij schrijven. Zoneter twijfel kunnen evenwel ook thuis
En daarom stelden de drie genoemde gemeente- slechte verlichting, ondoelmatig zitten, fijne handwerk-
raadsleden niet, denkend aan de toegenomen uit- jc-s, enz., aanleiding wezen tot het ontslaan of ver
breiding van stad en bevolking voor, het paleis meerderen van den graad der bijziendheid,
weer tot raadhuis in te richten, en voor de Neder- Maar de school mag in geen enkel opzicht mede-
lan,dsche .Majesteit van onze dagen, elders, in de werken tot het aanbrengen van deze gezichtsstoornis,
buurt achter 't Rijks-Museum of zoo, voor naastenbij De ouders, die voor hunne kinderen op al deze d4n-
d r i e millioen 'n paleis te bouwen, dat zoo on- gen thuis letten, mogen geen gevaar behoeven te
Zwartp de heer P. M.
Wit:
33—28.
31—27.
34—30.
3933.
44—39.
Zwart:
18—23.
2024.
1721.
12—18.
712.
Soudij n.
Wit:
9.
10.
Zwart:
3025. 1420.
25 14. 9 20.
3731.
39—34.
34'i
geveer nooit bewoond zal worden.
Begrijpen nu die simpele provinciaajtjes, die boeren-
menschen, die allen in 'n even klein wereldje leven
en, nadenken als de suiker 'n cent opslaat, en na
denken als 't gas 'n kwartier lang voor niemendal
staat te branden,begrijpen nu die tobbers en
vreezen van de school.
3o. Neusbloedingen en kropgezwellen. Bij
kinderen worden deze ook wel genoemd als gevolg
van de slechte houding bij het schrijven in school.
4o. Ziekten door koude vatten.
Deze treden vaak op. Dikwijls zijn in scholen de
2025.
Op 4 944 zou zwart minstens 3 schijven gewon
nen hebben met den valzet 2430 en 19 39. Slaat
wit 43 34, dan, zwart 2126 en 26 30. Neemt wit
eerst schijf 23, dan zwart 39:26. De valzet is reeds
onder de slagzetten behandeld.
10. 25 34.
11. 40 20. 15 24.
12. 3126. ll-r-17.
begeeft zich in een gevaarlijke opsluiting. 17 op
brengen met afruilen is heter.
13. 4137. 1014. 16. 4439. 1420.
14. 3731. 510. I 17. 5044. 914.
15. 4944. 1015. I 18. 4237. 2025.
Op 17 ging wit naar dam door 3530, 33—29,
39 30, 2822, 26 17, 32 1.
19. 4742. 1420.
20. 2722.
breekt zelf de gunstige schakelstelling op, ir\plaats
-40, 3934, enz. t,a hand-
24. 3127'. 1116.
25. 46—41. 7—12.
26. 4.136. 1218.
27. 4440. 27?
Ongunstig, 17, later op 12, verdient de voorkeur.
8. 39—34.
Stand na den 28en zet van wit.
Zwart
van deze liever door 44-
haven.
20. 18 27.
21. 31 11. 16 7.
22. 26 17. 12 21.
23.. 36—31. 6—11.
li
'0
r/:
0
m
W
181
1
rw
iü
JS
3Sf
1 iin
pup
lü
stumpers naar den geest, wat. er in, onze vaderlands- kachels zoo geplaatst, dat enjtele leerlingen voortdu-
lievende, koningsgezinde, groote, onverschillig met rend in veel te groote hitte moeten zitten, om mo-
;geld omspringende Amsterda,mschc harten omgaat, als gelijk te maken, dat het gebeele lokaal voldoende
er over 't paleis op den Dam gesproken wordt? Be- verwarmd worden,
grijpen ze dat nu eindelijk? We hopen van ja- Dan 5o. Voedingsstoornissen en zenuw-
is 't allicht mogelijk, dat er e n onder hen is, die achtige overspanning.
er kijk op heeft en ook op ons. Want wijzelf begrij- Deze komen vaak bij schoolkinderen voor, wan-
pen 't niet, zoomin onze harten als onze finantiëele neer de scholieren gedwongen worden tot voortdu-
wijsdoenerij. We doen wel „alsof"Maar 't is ,rei\d zitten; tot het zich ophouden in een slechte,
niet zoo! Ons begrijpen is negatief, wat als bé- de ademhaling belemmerende lucht en tot een naar
grijpen „grijpen" wil zeggen. vasthouden", zoo- verhouding tot hun aanleg bovenmatige, geestelijke
veel beduidit als: laat maar waaien! inspanning. Van zulke gevallen is maar al te dikwijls
Waarom is toch het voorstel van „De Amsterdam- bloedarmoede met; haar gesukkel het gevolg. De eet-
mer" indertijd niet ter harte en, ter overweging ge- lust wordt geringer; de voeding wordt onvoldoende;
nomen? Dit voorstel was: voor den Burgemeester 'n groote prikkelbaarheid verkoopt zich bij het jonge
zóo; ruim hu ie te bouwen, dat hij er de Koningin, volkje, en£.
voor de zee, zeven dagen, die Zij hier jaarlijks door- 6o. - Besmettelijke ziekten, en wel de
brengt als zijn, gast dat wil zeggen: als onze koortsige acute huiduitslagen, diphtherie, enz.
gast - in zou kunnen ontvangen? Deze worden vaak en dit is niet tegen te spre-
Is dit voorstel zelfs het overwegen piet waard? ken in school opgedaan,. Dit is zeer gemakkelijk
'n Burgemeester van Amsterdam, die in aanzien toch te begrijpen, wanneer men bedenkt, dat de kinderen
wel de gelijke geacht mag worden van 'n Commis- dikwijls, nadat zij de ziekte al onder de leden heb-
saris der Koningin, zou toch ook, evenals deze, del ben, nog een, korten, tijd de school bezoeken, en dat
Konjingin wel kunnen ontvangen?! Of niet? Waarom: zij verder nog vaker, nadat zij van een besmettelijke
dan niet? Van fipanciëele zijde bezien, zou er heel ziekte hersteld zijn, met In het geheel niet of
wat voor te zeggen zijn. De uitgave van f 3.000.000| onvoldoend ontsmette kleederen in de school te-
voor 'n nieuw paleis wordt gevolgd door 'n repte-, rugkomen. De besmetting volgt bij de kinderen des
verlies van nog iets meer dan hopderd vijftig duizend' te gemakkelijker, als zij voortdurend met elkaar in
gulden 's jaars; de rente zeer matig berekend, 'n, aanraking zijn.
Huis met tien, twaalf, veertien, zeg twintig kamers Om nu die talrijke gezondheidsstoornissen van de
meer, voor 't eventueel verblijf der Koningin, zou de. schoolkinderen zooveel mogelijk tegen te gaan, zijn
huur, die pu voor de burgemeestertijlte woning wordt, er een reeks van hygiënische maatregelen poodig
uitgetrokken, wel niet met tienduizend guldep per geoordeeld. Die maatregelen hebben het oog op:
jaar verlhoogen; al zou dit zoo erg niet zijn. Als' liet bouwen van een school, dus ook van de lo
er drie millioep en de rente daarvan op 't spel staan,' kalen.
komt 't er op 'n lapje of wat van duizend niet aan.-, dc meubileering en de leermiddelen en den gang
Wat is dap toch de reden, dat dit voorstel dadelijk, van, zaken in de school.
doodgezwegen is? Heeft men iets tegen Roëll? Dit Aan de overheidspersonen de gewichtige en mooie
is niet denkbaar, want 't ontbreekt hem zoomin aan' taak. om ten zegen van het kind en dus ook in
titels als aan bekwaamheid en goede mapieren. Gunt! het belang en tot vreugde der ouders de wenken
men bem dap de eer niet zulke deftige gasten te' en voorschriften van alleszins deskundigen, man-.
Wit.
28. 39??
Allerongunstigst. Voltooit voor de tegenpartij een
stelling tot den kaatsingzet en geeft daardoor twee
schijven prijs. 2126 of 2429 was het spel.
(Is reeds uitvoerig in 'de rubriek van 30 April
1910 behandeld.)
29. 2722!
Maakt van de afdwpling onmiddellijk gebruik door
dep voornoemden slag uit te voeren.
9.
30. 3430.
31. 40 18.
28 26.
32 23.
37—32.
35 24.
32.
33.
34
35.
27.
25 34.
13 22.
9—13.
1G 27.
2430.
19 30.
36. 32 21.
37. 3832!
40.
41.
3228.
3934.
3429!
30—34.
2024.
34 43.
1520.
2025.
1319.
19—23.
De eenige kans voor zwart lag aan diens linker
zijde; 7—11 spelen cn zoo mip mogelijk afruilen
zou dus wel iets beter geweest zijn,
25 23.
7—11.
812.
1117.
1—7.
1218.
49. 3832.
50. 4034.
51. 3228!
.52. 26 S.
53, 8—3.
18—23.
geeft op.
43. 28 30.
44. 3631.
45. 4238.
46. 4540.
47. 3127.
4S. 2116.
GROOTE D AMD AG TE MIDDEN-BEEMSTER.
Da Commissie tot voorbereiding van den te hou
den damwedstrijd op 25 Februari verzoekt ons nog
het volgende te willen mededeelep:
le. De Besturen van de deelnemende vereenigingen
ontvangen bericht aan welke horden hunne leden moe
ten spelen; dit met het oog op een gemakkelijke en
geregelde regeling op den dag van den wedstrijd.
2e Mocht een speler verhinderd zijn dan gelieve
men daarvoor een plaatsvervanger te stellen. Men
wordt verzocht in dit geval den heer De Haas hier
van mededeeling te doen.
3e. De Amsterdainsche Dambond stelt voor dezen
•wedstrijd een medaille beschikbaar.
4e. Elke deelnemende vereeniging ontvangt een her-
innerings-diploma. Deze worden beschikbaar gesteld
door den Ned. Dambond.
5e. Aanvang 10 uur precies.
nen, die op de hoogte zijn van de moderne gezond
heidsleer bij het bouwen eeper school in a.cht te
nemen ep op te volgen.
Wieripgerwaard, 15 'Februari 1912.
Dr. D. BAX.
ontvangen? Of vreest, men, dat dan oolc fatsoenshalve
de burgemeesterlijke „tafelgelden," moeten, verhoogd
worden,? Nu, dit laatste zou nog a,l billijk wezen. Als
Prins Hendrik bij mij zijn kaartje maar zou afgeven,
dan was ik 'u geruïneerd man, laat staap wat er zou
gebeuren, als hij de boodschap stuurde vap bij mij
te komen koffiedrinken. Vorsten hospfteeren kost al
tijd geld. dat wasclit het water van de zee niet af;
en gewoonlijk meer dan 'n burgerman kan bijboeten.
Maar in elk geval zouden sta,d en land als men
't zoo voor den Burgemeester kon inrichten er
voordeel vap hebben, al kostte bet 'n, top 's jaars. ^JH—JBL-,
Is 't dan misschien, omdat 'n Koningin ip Ha,arj pei. opvoedi.ng'betreedt. zijpe*schoenen uit moet trek-
eigen, land, niet onder 'n vreemd dak kan slapen, ofj ken, omdat de plaats, waarop hij staat heilig is. Vóoi
niet m haar eigen land in 'n huis kan verwijlen, waarj alles zij dan ook erkend ,dat het begin en het einde
n ander dan Zij de Gebieder of Gebiedster zou we-, van de verantwoordelijkheid des onderwijzers tot God
Dit is niet wel aan te nemen. Want ten eerste. 7Pir ic <r»rir>ht. lift beginsel des levens is. Deze
Het kind en de school.
IV.
I)E VERANTWOORDELIJKHEID VAX DEN
ONDERWIJZER.
Dr. Gunning heeft eens gezegd, dat wie het erf
mep uit moettrek-
Vóór
1 nemen. Want ten eerste zejf xs gericht, die het
is n Koningin, of u Koping dit heeft de traditie* verantwoordelijkheid is een inwonend beginsel, het-
ons geleerd a 11 ij d en overal de eerste, en ten: we]-K zicjx uaar buiten op verschillende wijzen uit.
andere zou waar dit reeds in eiken beschaafden' maar over alle geloofsverschillen, heen met te groo-
ltring tegenover bezoekers en gasten, betracht wordt ter zekerheid werkt,, als maar het leven in. 't licht
aan n zoo hooge bezoekster als de Koningin, het per eeuwigheid wordt aanschouwd. Aan haar zijn alle
programma van alle doen en laten gelaten worden.» overige vormen van veraptwoordelijkheid ontleend.
Heft „when you are ip Rome, you have to do as; pxe er verder nog in den mensch bestaan en waar-
a Roman „Als ge in Rome zijt, behoort gij u tet door ook de onderwijzer geleid wordt bij tweede en
gedragen als 'n Romein", wordt in Engeland wel dert}e instantie.
gezegd, maar piet geëischt. Daar zijn de Engelschen j Ell pan is de onderwijzer in de allereerste plaats
te beleefd ep te gastvrij voor. En de vreemdelingen, verantwoordelijkheid schuldig aaphetkind zelf.
die dapr logeeren en zulke deugden als beleefdheid immers men buigt zich voor God, omdat Hij zoo
en gastvrijheid weten te waardeeren, maken er geen groot is, en voor het kind, omdat het zoo klein is,
misbruik van. Wederzijdsdhe bescheidenheid voorkomtmaar welk kind volwassen geworden, ons oproepen
met alleen, verschil, maar werkt wederzijdsehe wpar-kan ter directe verantwoording. Wat hebt ge met
deering. J gepaan? zai ^et dan vragen. Hebt ge mijne ver
zou dit dan 'n onmogelijkheid wezen tusschen de j mogeus geëerbiedigd, of hebt ge mij tot uwen last-
Kopmgip en 'p Burgemeester van Amsterdam? Prager gemaakt; hebt ge mij als doel of als middel
Hoe t zij, de debattep over het Paleis-Raadhuis j beschouwd, en hebt gij u zeiven verloochend om mij
hebben we verleden week hier in den gemeenteraad nentwil? Ben, ik nooit het slachtoffer van uwe onte-
voor korten tijd uitgesteld, ep eer deze krant 24 j vredenheid, van uwe gemajtzucht en van uwe voor-
uren oud is, zullen we weten, wat er te dien op- j oordeelen geweest? Wanneer de onderwijzer zich
zichte zal gebeuren, j maar voor ^eze vragen stelt, zal hij vap zelf het ou
we wachten nu inapr af; wat we in het leven perwijp vereenvoudigen tot aan de grens, die door
wel meer moeten doen, ep dikwijls het beste is. „Beid de natuur zelf aangegeven wordt, en als straks zijn
uw tijd en „Duur uw uur" is heel vaak 'p heilzamer i leerling volwassen geworden is, zal hij vrij kunnen
medicament, dap menigeen kan gelooven. uitgaan, want dan heeft hij met wijsheid gearbeid
H. d. H. eu zjcjj gespaard, toep het jeugdige kind
tot hooger leven moest worden gewekt.
Doch alleen wijsheid is niet voldoende, er is ook
kracht noodig, en de onderwijzer is daarom tevens
verantwoording schuldig aan de natie, waartoe
hij behoort. Wat hebt gij met het kind der Neder-
i lrndsche natie gedaan? Hebt gij mogelijk u zeiven
geëerd in theorieën, die van elders geborgd waren
Omdat (te Slaat de ouders dwingt, hunne kinderen ën onderwijl het kind daarbij vergeten? Of hebt gij
naar schooi tc zenden, mag men. veronderstellen, dat volbracht wat een Potgieter van u verwacht heeft
de kinderen op schooi niet worden bedreigd door om- teen hij wilde, dat ge een man van daden en niet
slandigheden, die huiuie gezondheid in gevaar kannen van woorden zoudt wezen,?*Hebt ge Jan Salie in
brengenBic ouders mogen dan ook eischen, dat dc het hofje gelaten, hebt ge u afgewepd van Jan Praat
schoollokalen zóó zijn gemaakt, clai zij aan ieder kind en Jan Hen, en aan Jan Krakeel de deur gewezen,
geven: voldoende licht, normale temperatuur en rij- zcoals behoort? Zeker, de onderwijzer is ook ver-
kelijk friss cjhe lucht (zonder tocht)verder dient ge- antwoording schuldig aap de natie, ep niet maar
zorgd te wo.xlen, dat de sdhoolmeubclen en de leer- aan eep bepaald deel der natie dat zijn speciale, voor-
mkidelen 1e gebruiken zijn zander nadeel voor de ge- liefde heeft, doch aan de natie als zoodanig met naar
zondheid.dat het volgen van de lessen geen le sterke eigen karakter, da.t een levend organisme is, hetwelk
lichamelijke en geestelijke inspanning van de Jeerlin- in verschillenden vorm een constante wezenlijkheid
gen vercis oht en dat de leerlingen niet bloolstaan aan bezit, dat nooit straffeloos kan worden verwaarloosd,
hel opdoen van besmettelijke ziekten. wati ook uit den vreemde geleend is of door per-
Niet altijd evenwel zijn de scholen ingericht, dat soonlijke ijverzucht ontstond, het zal weer te niet
zo voldoen aan die eisehen. Talrijke stoornissen van gaan, als het niet wezenlijk samen kan smelten met
de gezondheid zijn dan ook bij leerlingen waargeno- het nationale karakter, daar telkens als de vallei der
men, die door het schoolbezoek óf veroorzaakt óf toe- paedagogiek vap dorre beenderen vol is, elk been
genomen zijn. weer naderen zal t.ot zijn been, ep de kracht in hou
Van die stooa*nissen willen wij de volgende 6 even zal komen, terwijl .ze weder levend zullen, worden,
nader bespraken: eer ganscli groot heir.
lo. De Labitu'ëele skoliose, d.i. de lol ge- En dan naast kraclu en wijsheid ook nog de liefde,
woonte geworden sdheeve rug. In het algemeen koml In een geestige opmerking is eens gezegd, dat het
deze stoornis niet zoo menigvuldig voor, als men in Latijnsche werkwoord handelen tot de derde, leeren
vroeger dagen wel heeft aangenomen. Ook ontwikkelt tos de tweede en liefhebben tot de eerste vervoeging
zioh de afwijking slechts bij kinderen met een bepaald behoort, en dat kracht en wijsheid dus wel liee! goed
gestel en wordt zo, voorai bij meisjes, dtaor arbeid; zijp, maar da.t liefde toch de meeste, is voor de ont-
builen do schooluren in dlo liand gewerkt. In-- wikkeling des levens. Daarom is de onderwijzer ook
vloed van die school is echter dikwijls niet te ont- verantwoording schuldig aan d ouders des
kennen. k i n d s, die voor hem de beelddragers der liefde zijn,
Bijna altijd vertoont zioh bij zulk eene scheeflo eene cn die elk oogepblik recht hebben, om te vragen, wat
kromming van de wervelkolom naar rechts, als gevolg tij toch met hun kind gedaan heefL Ofschoon niet
j van verkeerde lichaamshouding door niet-practisch ge- alle ouders verstandig zijn tegenover hun kinderen,
maakte banken. Bij grooten afstand tusschen zitbank en wcont in hen niettemin het beginsel der liefde, dat
lessenaar, bij te hooge zitbank en te laag lessen aarsblad geëerbiedigd moet worden in hoogsten vorm, en in
is schrijven in rechte houding van het lichaam zc-o welks licht al het werlc der onderwijzers moet wor-
goe-d als onmogelijk, vooral wanneer schuinschrift wordt den volbracht. Hij vergete pooit, da;t hij maar de
onderwezen. Het bovenlichaam moet zich dan maar plaatsvervanger der ouders is, die, als het. mogelijk
i-r links buigen, de rechter schouder gaat ware geweest, hem gaarne hadden gemist. Hun beeld
do linker maar benccten en naar vorenis dan ook voor den onderwijzer wat als hóógste
schoonheid het beeld der Syxtijnscbe- Madopna voor
CCCXXXVII.
DE PALEIS-RAADHUISKWESTIE.
„Gelijk Heer Gijsbrechts stadt van vïsschers is be
gonnen,
Door haer gelegentheit, en na heeft aangewonnen.
Zoo wert haer Itaethuis oock tot driewerf weer ver
zet."
loost, vap de Vondlel.
Aap de orde: de kwestie van het paleis op den
Dam. Of dit gebouw „paleis" zal blijven, dan wel, of
het terug zal gebracht worden tot zijn oorspronke
lijke bestemming en weer tot Raadhuis zal worden
ingericht, waarvoor het in den loop der jaren we
kunnen nu wel „eeuwen" zeggen -door de vermeer
dering der bevolking, te lein is geworden,, Zo opis
liet postkantoor, pa 'p maand of wat te kleiP bleek.
'Zooalsj Arhis te klein blijkt.
Maar de heeren Amsterdamschei gemeenteraadsleden
Scheltema, Lambrechtsen cn Zwart schijnen dit. voor
de hand liggend „te k 1 e i n" niet te tellen, niet in
te zien, niet te begrijpen, of te gelooven, en stelden
toch voor vap het paleis %veer 'n raadhuis te maken
en dan voor de Koningin 'n nieuw paleis te gaan
bouwen, hier of daar in de buitepwijken, zoopls in
1.808 Yalckenaer voorstelde pan Lodewijk, die bij toe
lating Gods en bij de gratie van Keizer Napoleon,
toentertijd koning van Holland was. „Welk een innige
dankbaarheid, Sire, zou er niet opwellen ip de harten
van al de bewopers uwer hoofdstad, als U. M. zou
voren en na:
naar boven,
de spieren moeten meer ingespannen
den schilder geweest bet vru- btdrag d begin
sel eene.- eeuwige liefde, die met groot-.-rnstlgen
blik ip de wereld ziet, cn met de wereld éen is, en
dlr door het woreldstreven verheerlijkt word;..
Ten slotte la er nog eene verantwoordelijkheid ia
derde instantie, die de onderwijzer nooit mag verge
ten, omdat ze mede aan de hoogste verantwoordelijk
heid is ontleend. Dat is zijne 'verantwoordelijkheid
aan dep Staat, die immers wetten uitgevaardigd
en, ambtenaren aangesteld heeft, oni het onderwijs tc o
regelen, zooals door den. geest des tijde is bepaald,
't Is mogelijk dat men 't niet altijd met deze wetten
eenp is, toch zoolang ze bestaan moeten ze gehoor
zaamd worden, gelijk In de oudheid Athene's wet
moest worden gehoorzaamd door allen, die Athene
niet hadden verlaten. Maar aan den anderen kant mag
hierbij niet worden vergeten, wat eens zoo duidelijk
door dr. Gunning 'gezegd is. dat we in laatste in
stantie bij de opvoeding altijd mot den burger in 't
rijk der geesten, dat nu eenmaal niet zonder reet in
het rijk der wetmatigheid opgaat, terwijl het heit
van 't geestelijk leven de opperste wet is.
Waar dit maar bedacht, wordt, waar het kind dus
als eene levende persoonlijkheid wordt erkend, die
alleen doorleven tot hooger kracht kan worden ont
wikkeld, daar mag soms worden gefaald, inaar daar
is het vallen geen zonde, indien het slechts door
opstaan gevolgd wordt, omdat dan aan de wezenlijke
opvoeding gearbeid is, wier „glorie het zijn zal. om
met de Voorzienigheid mede te werken tot leven,
maar die zich dan ook aappassem, moet bij alle ver
schillen, welke de Voorzienigheid geschonken heeft,
en voor wie dus niets nadeeliger is dan bekrom
pen inzichten ep uniforme maatregelen, naast on
buigzame middelen, die een gedwongen arbeid fercee-
ren. Met dat ruime woord herinnert ons ten slotte
de bisschop-paedagoog Dupouloup dat het leven ia
zijne wezenlijkheid steeds de ouders en opvoeders
beheerschen moet, en dat het God zelf is, tot wien
altijd het begin en het einde van de verantwoorde
lijkheid der onderwijzers moet zijn gerioht.
J. KLOOTSEMA.
Alkmaar, Februari 1912.
Van dit en van dat.
Vroomheid uit de Middeleeuwen:
WAT KRISTUS WELGEVALLIG IS.
Een goet mensche begeerde te weten van onsen
Heer, wair mede dat hi hem oefenen mocht, dat hem
alre l>ehagheiicste waer? Doe werd hem geantwoenl
van den Heiligen Geest: Ghif een penninc om Good»
wille ende om minen wille in die tijt dattuut selveai
oorbaren moges, (dat gij 't zelf gebruiken kunt;. Dat
is mi bever ende is tli nutter aan oftu gaves eneri
heep roots gouls vander eerden lottcn hemel na dijnre
doot. Dat- ander is: schreie enen droepel om dirra
sondon of om mine passie. Dat is mi liever ende dé
'.nutter dan oftu weneste een heel zee om vergane]icko
dingen. Dat derde is: verdrach een herd woird vor-
duldelike (geduldig) óm minen wille. Dat Ls mi lie
ver ende cli nutter dan oftu al so vele roeden ovor
dinen lichaem ontween sloeghes als op een breel veil
mochten leggen. Dat vierde is: bree dincn plaep cm
minen wille. Dat is mi liever ende di nutter dmv
oftu XII ridderen na dijnre doot sendesle over zee nut
dinen goede teghens die Cerracjncn te vechlen om
minen wille. Dal vijfte is. herberge don ellendig,:»
mensuhe ende doe goet den armen. Dat is nu
1 liever ende di nutter dan oftu Gjair vastedes ende m
j eiker weke drie dage, in water ende in brode. D.
.sesle is mit aftereprake (vermijd achterklap: en lette
niemand noch cn seade niemanl. Dat is mi liever ende
di beter dan oftu aLso vele barvoet ginges, also dat
men dine voetstapp -n met bloede mochte sien ende d
om minen wille. Dat se-vende is: brengt alle dine !o
besten. Dat is mi liever ende di boter, dan oftu al
goet wacrs, also dattu dagelix wordes gevoert in dn
derden hemel. Dat achte is: so watstu bepc-rslc o
lijf, om siele. om goed, om ere, of om enige dingen,
des bidde mi solver. Dal i> mi liever ende di nutic v
dan ofte Maria, mijn moedor, ende alle mine heiligen,
ende alle mine engelen voir di baden, noch tan es mi
liever dattu mi selver biddes. Dat ncghende is: minrc
mi en hebbe mi lief. Dat is mi liever ende di nutte
dan of een calumme ('n zuil} ging- van der eerden
lot anden hemel, die Ie belden sidon snede als een
scaor, ende du die dagelics opghinges ende neder, nocfr
liever is mi dattu mi minnes ende lief hebbes; j.»
boven alle dingen!
NIET ONJUIST.
Onlangs stond er 'n advertentie in de krant:
.Biedt zich aan 'n fatsoenlijk meisje van buiten".
Si Dame merkte op: Ik zou ze ook graag fatsoenlijk
van binnen hebben.
LANGS DE STRAAT. ATAX-GENIETING.
Leo schrijft in de Tel.
De zon lacht schampertjes, met dun. schriel voo
jaarslicht, nog wat wantrouwig na dagen van felle vorrt.
over dc in bres geschoten veste, de stad nü een oar.:
beving, die, blijkens de naambordjes aan de straa'-
hoeken. Dam heet.
Langs 't havelooze Damrak liggen, op een stille rij.,
de atnxon en taxis als rare vparfuigies langs den trot
toirband gemeerd. De chauffeurs drentelen er lang;
heen cn weer.
Komen van 't Centraalstation, waarvan t mistig sd-
houet veyvaagf in de verte, twee mensahen aangestapt,
de een jong. in een fijn pakie. d* ander oud. in ecu
gitzwart, dcfglimmend gekleed pak. waarvan de broek
te kort en de jas te lang Ls. Dc jonge trippelt m< t
de zekerheid, die kennis der groote steden geeft, de
oude schoffelbeent traag, als een die meestentijds schrijdt
over de bolle, logge 'ruggen van dorpskazeien. De jong i
kijkt (te tstad, die on 'm lijkt tor le komen, aan a'-.
'n flinke vrijer z'n 'lief mciske, de oude beloert har
met het stugge wantrouwen van een bejaarde naai. d'
zijn huishoudster bij de open sec -et tire be'rapt.
..Oom. we zullen eens 'een Aiax nemen. L moet
maar dadelijk goed meedoen.!"
„Aatnks. mie'n jung? Je meenen 'n hoavenbootje?'
..Weineen. oom die beslaan al lang niet meer.
Zoo'n karretje als u daar ztet umm I lekker, oom!
Gaat gauwT'
,.Toa monr - wn kost '1?"
,.'n Bagatel, oom!"
,.Wn kóst 't. vraag ik?"
..Dat is niet van te-voren te zeggen, oom. 't Hangt
van den afstand .af. Toe. laten we nu niet zoo lang
delibereeren. 't Zit er immers bij u aan u zrri
waf gemaakt hebben voor „Ruimzicht' - nou!"
..11; dillebreer niet, jung! Mién zei je niet henrot
(lil leb roe ren. Allo, loa we dan moar in zoo'n roar mc-
rien sin pp-ui maar voor „Ruimzicht" bé 'k inoar
'n bednmfd betje lc-iegl, jung. -bedruufd be'ie." Oom
te-ommelt nog wat na, met cte vagr achterdocht vair
eten- beer die zijn bezit niet wil erkennen, cn dan
stapt hij. veel te diep bukkend, in 't mnlsch-meevec-
rend wagentje.
D> chauffeur klimt op z'n bok. schakelt in. Met 'n
hupsch sprongetje schiet de wagen in beweging, zeilt dei
nend over de keien, luiigl <le Kalverstraat in. (Mei
gespannen aandacht volgt oom don taxameter naast
den bok, waarvan neef hem het gebruik heeft trachten
uil Ie leggen. Van de winkels ziet hir n.tels, van dc
Unnl niets, van Rembrand! niets, van 't Frcderikspleii*
ni'-'s...
Hij ziet niets dan den laxjuneter en den schokkend
w wringenden wijzer.. Hij wrijft ongedurig over zin-
mollige zitplaats heen en Weer. dc oogen sla gericht
op de wijzerplaat, verbaasd, verbluft, onthutst."
Als d wagen aanlegt bij 't trottoir voor Americain
,.lk heb expres een eind laten omrijden, oom -
vond u '1 mooi?"
„Och joa. jung, och ioa maar il; hét nog
niet bwriepen woarum zit 'r op dien klok moar ka»
wiezcr?"
