DE SACHEM.
Zaterdag 25 Mei 19 i 2.
">(ie .Jaargang. No. 5119.
TWEEDE BLAD.
Het voorspel.
Om tot een juiste beoordeeling te komen van bet
feit der landing van de Engleschen en Russen bier
te lande, is 't noodig eens nader te beschouwen, wat
er aj zoo plaats greep voor en aleer de eerste vijand
den voet aan wal zette en de strijd een aanvang nam.
Vooral daarom is zulks wenschelijk, omdat men zoo
licht geneigd is deze gebeurtenis op te vatten als
eene, die, als geheel op zich zelf staande, in geener
lei verbinding stond met de overige voorvallen op
het vasteland van Europa.
Niets is minder waar dan dat. Na het zonderlinge
en mislukte Congres van Raptadt, hetwelk tot niets
anders gediend had, dan om door uitputting van we-
derzijdsche diplomatieke arsen.alen den, noodigen, tijd
te winnen, om zich tot voortzetting van den oorlog
voor te bereiden, beleefde de beschaafde wereld de
vorming van een tweede coalitie tegen Frankrijk.
Hoewel uitgesloten van liet. Congres van RaMadt
was Engeland de voornaamste bewerker van liet tot
standkomen van dit verbond en de vijandelijkheden
tusschen Engeland, Rusland, Oostenrijk «enerzijds en
Franjnijk, Spanje en de Bataafsche Republiek ander
zijds stonden in het laatst van de maand Februari
1799 op het punt met kracht hervat te worden.
In het licht van deze coalitie moeten wij dan ook
den inval in, Noord-Holland beschouwen: slechts éen
slagveld was aanstaande en wel een van zoodanige
uitgestrektheid en bezet door zulk een reusachtige
troepenmacht, als waarvan de geschiedenis tot dus-
.verre niet gewaagde. Driemaal honderd éen en dertig
(duizend soldaten waren gereed, om onderling ten
fetrijde, op t© trekken, in evenwijdig tegen elkander
overstaande stellingen, zich uitstrekkende van de
[Noordzee bij den Helder, tot aan de Middellandsche
Zee en liggende langs den Rijn tot in de Kerkelijke j
Staten en, het koninkrijk Napels,
Welke waren de drijfveer»® welke Engeland bewö- 1
sren aldus op te treden en, de ziel t,e worden van eiken i
tegenstand tegen, Frankrijk en de met dat, lajid vei"- j
bonden volkeren? Die btwoggtetienen walen dezelfde
als die welke haar optreden verklaren) tegen ons land
Afc dé bekende Engelsch-Hollandsche zeeoorlogen, nl.
de verovering van de heerschappij ter zee en de vol-
komen vel'hietigiug van de resten der Fransche, Ba-
taafsche en. Spoansche vloten. De Engelsche burgerij,
eigenaresse van een. pas opkomende industrie en we-
reldihandel moest hare opkomende mededingster, de
revolutionnaire Fransche burgerij, tegen den grond
slaan en machteloos maken,, zooals zij dat gedaan had
indertijd met de Hollandsche Republiek en zooals zij
thans in, onze dagen, op het toppunt van haar macht,
gekomen, zoo gaarne zou willen doen met Duitsch-1
land, wann,eer ze maar kans zag.
Geen beter middel daartoe dan de vernietiging van
'de maritieme krachten des vijands. En hierin is zij,
tenminste, wat Holland in zijn geheel en de andere
staten voor een, gedeelte, maar al te zeer geslaagd.
Bovendien golden voor de Bataafsche Republiek nog
bizondere omstandigheden, welke een optreden tegen
baar zeer vergemakkelijkte. Zooals bekend, bevond
zich de uitgeweken stadhouder Willem V benevens
zijn familie, onder Engelands hoede en 't is een, mees
terlijke zet geweest van het kabinet van Simt James
om bij hare operaties tegen Hol land de herstelling
van het stadhouderschap voorop te schuiven.
Mocht deze herstelling haai' gelukken, zoo bereikte
zij hiermede een tweeledig doel, nl. de berooving van
bet Fransche Gouvernement van, die laatste hulpmid
delen, welke zijne, reeds zoozeer uitgeputte, eerste
en oudste Bondgenoot nog opleverde, en ten tweede
de zekere gelegenheid om met de Engelsch-Russische
en Stadhouderlijke armee in de voormalige Belgische
Nederlanden den veldtocht tegen, Frankrijk te her
openen
Onder het mom van te willen de herstelling van
de stadhouderlijke macht, zou het haai* derhalve mo
gelijk zijn hare eigen baatzuchtige en imperialisti
sche plannen te dienen. Ziedaar in korte trekken de
politiek van, het kabinet van St. James en ware het
haar mogen gelukken haar oogmerk geslaagd te zien,
zoo zouden de gevolgen voor het toenmalig Europa
van zeer veel gewicht, zijn geweest, ja, de geschiede
nis zelve van het Europa der 19de eeuw zou heel
anders zijn geloope®.
Door den stau ouder uit te spelen tegen de Fran
sche Republiek beoogde men verder het tot stand
komen in de Bataafsche Republiek van een Contra-
Revolutie, waartoe, gezien de ajanhankelijkheid van
nog zoo velen aan het Huis van Oranje en de stij
gende ontevredenheid met de behandeling, die men
van den Franschen bondgenoot ondervond, wel reden
bestond zulks te veronderstellen en welke Contra-
Revolutie tot taak zou hebben de actie der inval-
Door H. SIENKIEWICZ.
lende armee aan te vullen er, te vergemakkelijken, u wedcrkeerig eenig schot te wachten :e hebber.. Er
Inderdaad is 't dan ook hier en daar gekomen tot bestonden geen batterijen; men bad vroeger wel bc-
opstootjes van oranje-gezin den, voornamelijk ln. de proofd, die daar ter plaatse aan te leggen, maar de
door den vijand verontruste streken, maar zij waren duin verstuivingen hadden onmiddellijk allen aroeid
van zoo weinig beteekemls, dat ze geen invloed uit-doen verdwijnen; evenmin was het punt van den Hei-
oefenden op den alge meen en gang van zaken. Van der zelve toentertijd door goede vestingwerken ver
een krachtdadige Contra-Revolutie, beginnende in do sterkt; deze werden eerst aangelegd onder Napoleon,
groote steden Amsterdam, Den Haag, en Rotterdam met behulp van duizenden Spaansche krijgsgevang.-
en voortkomende uit den boezem des volks, is ten nen. Men zou er slechts weinige kust batterijen auu-
eenenmale geen sprake geweest en zeer zeker zal bier- treffen, achterwaarts alleen door palissade er In g ge-
toe bijgedragen hebben, de rustige kalmte, welke de sloten, tegen het inloopen van schepen en tot het
regeering gedurende deze hachelijke periode bewaarde bestrijken van, de toegangen, tot het Marsdiep be
en welke haar aJle bestaande krachten deed concen- stemd, en voor niet de minste verdediging aan de
treeren op de veijdedjging des lands. De aanwezig- landzijde geschikt. Indien dus deze zeer zwakke stel-
heid verder van zoovele Fransche troepen deed het l:ng genomen zou zijn. zoo zou men reeds dadelijk
overig» om de orde te bewaren, en waar de aanban- van alle toegangen tot de reede meester zijn. en de
gers van Oranje zich voor het meerendeel bevonden, aldaar in slagorde liggende vloot onder den Schout
onder de lagere volksklasse,, ouder welke eik spoor bij-Nacht Story, kunnen, aanvallen en vernielen,
van organisatie nog ontbrak en de meer gegoede bur- Voor den verderen opmarsch naar Amsterdam lag
gerklasse pas aan 't roer van den Staat was geko- de goheele Noordhollandscbe vlakte open. tot aan
men, zoo is 't niet te yerwonderen dat van de ge- dc- Noordzijde van, het IJ en voor geen enkele vesting
hoopte Contra-Revolutie eenvoudig niets is terecht of versterkt punt zou men het hoofd behoeven te
gekomen. stooten. Alleen zou men te strijden hebben tegen
Het behoorde uiteraard tot de taktiek van het En- het Fransch-Bataafsche. leger, hetwelk men na de
gelsche kabinet om hare vijanden onwetend te laten aanjvomst'der Russen in sterkte verre overtreffen zou.
van haar plannen en tot kort voor de landing bij "t Was dan ook tot het doen van een landing
Callantsoog wist niemand nog te vertellen, wat En- op de kusten van Noord-Holland, waartoe werd be-
gela,nd eigenlijk in zijn schild voerde. Men kon wel sloten, terwijl tevens beproefd zou worden eenig»
veronderstellen dat een landing in de Bataafsche Re- troepen aan de landzijde, der Republiek een inval te
publiek op het programma stond, maar waar? Boven- laten doen,, waarbij gerekend werd op bet oogluikend
dien was dit slechts een veronderstellingeven zoo toelaten van den in naam onzijdigen koning van Brui-
goed kon Engeland het gemunt hebben op Frankrijk sc-n.
zelf, of op Spanje, en de bewoners der s:ran,den van Welke waren de maatregelen, dïë in deze oms.an-
Texel af tot Brest verkeerden in do grootste angst ciigheden door de bedreigde gouvernementen geno-
en vreeze men werden?
Was het van de zijde der Bataafsch-Fransche bond- Zooals bekend, waren wij bij overeenkomst gedwon-
genootefi volstrekt onbekend waar en op welk gedeelte gen behalve tot de betaling van honderd millioen aan,
der uitgestrekte Hollandsche kust de aanval zou ge- Frankrijk voor onze bevrijding, genoodzaakt etui zeer
echteden, geen geringer verdeeldheid heerschte hier- «root Franseh leger in dienst te nemen en uit te
omtrent in het kamp der aanvallende partij zelve. rusten en nu waren Juist in het voorjaar van 1799
Aanvankelijk viel de aandacht op Zeeland; eene meer dan 2/3 van, die troepen afwezig en elders in
landing op de stranden van Walcheren was zeer goed octie, hetwelk bij de onzen' de grootste zorg en
uilvoerbaar en hierdoor zou men terstond in het bezit; vrees verweekte.
komen van twee havens, die van Vlissrngen en Veer»; Eén van de eerste daden van onze Hollandsche re
de eilanden Schouwen en Zuid-Beveland moesten daar- geering was dan, ook zich te beklagen bij het Fran-
na als vanzelf iu hadden vallen, de Fransche macht sche gouvernemenjt, dat die dure troepen, nu 't er
was niet zeer groot en. de maritieme middelen tot te- aankwam ze voor 's lands verdediging te gebrui-
genstand, evenals de vestingwerken, onbeduidend. keu, er niet waren, waarop door het Fransche Uit-
Waren de eilan,den achtereenvolgens genomen, zoo voerend Bewind werd geantwoord, met alle mogelijke
zou men de gemaakte vorderingen kunnen voortzet- verzekering van vriendschap, dat men zich hier niet
ten en zich op het vasteland kunnen vestigen. behoefde ongerust te maken, aangezien Frankrijk,
Aldus dachten sommigen van, het Engelsche mini- er gebeuren moge, zijn bondgenoot nimmer
sterie; maar anderen, ofschoon de mogelijkheid van, zou verlaten. Tevens werd besloten tot het instellen
het ontwerp tot dusverre toegevende, opperden tegen van een militaire commissie, welk lichaam na rijp
het vervolg daarvan groote bezwaren, nl. zou de beraad als haar meening te kennen gaf, dat de
Fransoh-Ba;t,a5fsche ajrme© niet onmiddellijk van, ter Republiek slechts van drie kanten kon worden aap-
zijde toésclli^thh oni telt ffliosté Bergen op Zoom engtvallen, nl. aan den IJsel, de Eems en in Zeeland-
Breda te bezetten en deze vestingen in een geduchten Vastgesteld werd tevens welke maatregelen zouden
staat van tegenweer te brengen en zou het wel .''genomen moeten worden, wanneer de aanval op éen
raadzaam zijn zonder belegering dezer belde aanzien-dc,r genoemde punten, zóu geschieden, Merkwaardig,
lijke sterkten voorwaarts te gaan? En gesteld de der mjytaire specialiteiten er ook maar
beide vestingen werden overwonnen, had men dan nat: gedacht heeft de mogelijkheid eener landing op
nog niet de groote stroomen, en rivieren voor zich, de Noordhollandsche kusten ter sprake te brengen,
(Blaas, de Wa.a,l en die Lek? 'vooral vaat 'men kon veronderstellen, dat het op ;t
Weer an,deren overwogen êèn lan,ding aan den fVesta#fc öhzer vloot gemunt was.
mond der Oude Maas: het voordeel daarvan, kon hier- p>e bijstand, door Frankrijk beloofd, was, toen 't
in bestaan, dajt meh in het land van Voorne en aan op aankwam, aan allerlei zwarigheden onderhevig,
den zoogenaainden Hoek van Holland zeer wel kon ;VOoraJ omdat op den voorgrond stond, dat het voor
lauden en zich dan meester maken, van de vestingen lan<i een levenskwestie was eigen legers op het
Brielle en Hellevoetsluis; dit doende, vermeed men groote oorlogsterrein langs den Rijn te versterken,
de straks gemelde groote rivieren, doch daar ston- Hierdoor kwam 't dat in deze kritieke momenten de
den weer zoovele andere krijgskundige bezwaren te- Bataafsche Republiek wijwei aan haar zelve moest
genover, dat het plan onuitvoerbaar was. w orden overgelaten, welk feit de oorzaak werd dat in
Een landing in Groningen, aan den Dollard bene- tallooze plaatsen korpsen vrijwilligers werden opge-
den Delfzijl was eveneens mogelijk e,n had het voor- ric]lt) Waarvan de deelnemers vrij-korpisten werden ge
deel van slechts geringe® tegenstand te verwachten n0cmd en onder welke vooral de Rotterdammers zich
te hebben. Delfzijl was van geen belang ten aan- ua,derhand zeer verdienstelijk hebben gemaakt,
zien van de middelen ter verdediging, maar integen- Onder deze omstandigheden was 't, dat de Bataaf-
deel van zeer veel gewicht als steunpunt voor de sche Republiek kloekmoedig den schok bleef afw&ch-
aanvallende* partij en bovenal was de zeeboezem van teiJ Qp etgen krac-ht aangewezen, bleef er voor haar
den Dollard een zeer geschikte reede voor transport- Ejetis ,over dan zich op een hardnekkige verdediging,
schepen. Maar een,maal geland zijnde, zou het En- zy -t ,00ic weinig middelen, voor te bereiden. Een
gelsche leger een tè groeten afstand moeten afleg- teruggaan was haar eveneens onmogelijk, de roede
gen om tot den IJsel te kunnen voortrukken, waar rter pransche broederschap ter beteugeling sneed al-
het gewis door de legers der verbondenen zou wor- ]es af
den opgewacht, welke het overtrekken dezer rivier De regeering beijverde zich om in de aanwezige
zeer bezwaarlijk, zoo niet onmogelijk kouden maken, magazijnen en arsenalen allerlei krijgsbehoeften te
Een landing te beproeven, aan de kusten dei Zui- verzamelen en verder de frontieren, van de Eems,
derzee, hoe aanlokkelijk ook met het oog op het bc- den ijsei cn Zeeland te versterken, ja zelfs men kon
machtigen van Amsterdam, bezat eveneens on.overko- >t niet weten, de stelling van den Helder werd te-
melijke bezwaren; want ofschoon, de Friesche Wad- Vtóns esilige aandacht geschonken,, hoewel zij i geen
den en, de doorgangen, tusschen de eilanden .Vlieland, verdere versterking van eenig belang genoot dan bet
Terschelling en Ameland de toegang tot de Zuider- aanleggen van een hoornwerk op den Vijfsprong en
zee mogelijk maakten, zelfs voer zeer groote sche- Jiet afrasteren van de kustbatterijen de Rëvolutie en
pen, zou men. echter tè veel moeten wagen om zich de unie.
meester te maken van, de Zuiderzee, zoolang de Ba- Waar 't zoo slecht stond met de doode weermid-
taafsche vloot nog op de reede van Texel lag en delen, in welken staat bevonden zich de levende?
Amsterdam nog middelen bezat om dezen aanslag te Fransch-Bataafsche leger onder opperbevel van
beletten. En gesteld, men slaagde te landen, stootte Generaal Brune bestond uit nog geen 30.000 man,
Naardon en de vele sterkten langs de vecht? waarvan het Bataafsche uit twee hoofdafdeelingen, na
men dan, nog niet liet hoofd voor de vesting genoeg van gelijke serkfce, elk van 10.500 man; de
Neen, dan konden zij beter bun voorstel verdedigen, e£.r9te afdeeling onder bevel van Daendels, was be-
welke een landing wilden beproeven rechtstreeks op stfemc} voor <je verdëdiging der Hollandsche kusten
de Noordhollandsche kusten en wel in de onmiddel- en tweede onder Dumonceau ter bescherming der
lijke nabijheid van den Helder. Hier zou men voor- jcusten van Groningen en Friesland. Door de Fran-
zeker een zeer ruime en gemakkelijke landingsplaats £Jc.jien werd Zeeland bezet, terwijl nog een 3000 man
aantreffen, welke door de vloot zou kunnen beschermd iu reserve werd gehouden.
worden; het vlakke strand, bizonder tusschen de dor- ln bezeil, staat moest de vijandelijke aanslag wor
pen Huisduinen en Callantsoog kon overal door het den afgewacht.
kanon van kleine vaartuigen, bestreken worden, zonder utrecht, Mei 1912. C. P. BREED.
11) lift UitHKMihof,
I vvt}p<ie Kamer.
Van-ochtend ging de mare ricör de Kamer, dat 'le
heer Du ijs; die van-ochtend zijn rt:d cortz-1 e. niet
slechts heden Donderdag, maar ook n gansihen lie
ven Vrijdag zou volpraten. Verbazing wekte üal ge
rucht nietwel droeg 't ertoe hij <xm het getal der
in de zaal toevende bona fide- of kwüsl-lxetaiigtttellen-
deu te doen slinken.
In tusschen, 't heeft zoo'n vaart niet geloopen.
De heer Duijs was aselfs vroeg genoeg klaar om dc
heeren De Kanter en Van idsinga nog gelegenheid te
lateD. een duit in het parlementaire zakje te doen.
De heer Duijs heeft ln eene knappe, niet al
felle of woeete rede zijne vele grieven tegen de wijze,
waarop de minister Talma zijn stola?! van verplicht*
verzekering. waarmee overigens, gelijk men weet,
«li soc.-democraten accoord gaan. heeft ungewerkv.
Hij vergeleek het ©ntwerp-Kuyper niet doze lex. deze
proeve van wetgevend inzicht, en kwam zooals
won zal willen inzien, tot voor Exc. Talma bedroe
vende resultaten. De heer Duijs heeft al de grieven
en bezwaren, aan soc.-democratische zijde togen dit
ontwerp bestaande, nog eens opgesomd, aangedikt, toe
gelicht En Rechts v6or oogen gehouden, hoe nu hij,
Duijs, zijne naaste vrienden, mitsgaders de verdere
I.inksehe collega's „hunne zomer vacant! e moeten opof
feren", teneinde mogelijk te maken, dat, iu 1913,
Rechts 't kiezersvolk toeroept: Vrienden, aanschouwt
den oogst, door ons binnengehaald! Wij hebben iets
voor den, arbeider bereikt!"
Eu inderdaad, de hulp der soc.-democraten zal
ook hier onmisbaar zijn voor den minister, wil hij
kans hebben, dat dit zijn, vlagschip niet hopeloos en
reddeloos strandt, wanneer 't straks op stemmen
aankomt!
Zooals ik reeds opmerkte, de rede van den
heer Duijs was over het algemeen een kaap staaltje
van talentvol-gecomprimeerd (althans zeker voor den
heer Duijs mooi-saamgevat) relaas van al wat een
soc.-democratisch redenaar naar aanleiding van het
Ziekte-ontwerp in den loop van enkele uren kan bij
eenbrengen.
Zooeven sprak ik van het ten-offer brengen der
zomer-vaeantie. Inderdaad wordt 't tot eind Juli poot-
aan-spelen,!... De militaire rechtspleging is, zeker tot
vreugde van mr. Van Veen, aan de agenda toege
voegd en óok de auteurswet. Deze kleinigheden zui
len wij genoegelijk afkeuvelen op zwoele zomeravon
den, te beginnen met 11 Juni a»s.. Overdag savou-
reeren, wij dan van de Ziekte-wet-ar,tike]en... Heer
lijk vooruitzicht! En de pracht-slultingsrede. dewel
ke Exc. Heemskerk op zekeren Se ptem be r-Z a ter dag,
te 3 ure, in den jare 1912 zal kunnen houden. Die
lange, lange lijst van wat de hoeren van het Bin
nenhof alzoo „tot stand hebben gebracht"!... Och
hemeltje, wordt er door sommigen gezucht, w&re 't
reeds zóo ver!
In d» stad Anjt,ilopa, gelegen aan de rivier van
dienzelfden naam, in den staat Texas, liep alles wat
adem had paai- de voorstelling in het circus. De be
langstelling der inwoners was nog te grooter, omdat
nu voor de eerste maal een gezelschap van kunst
rijders, acrobaten en koorddansers hunne stad een
bezoek waardig keurde.
De stad was niet o,ud. Vóór ongeveer vijftien jaar
stond hier nog geen. huis en was er ®,og geen enkele
blanke. Maar aan, de rivier lag een, Indiaansch dorp,
Chinvalta geheeten, de residentie^ der „Zwarte Slan
gen", die het destijds den, omwonenden kolonisten
zóo lastig maakten, dat dezen het niet langer kon
den uithouden. De Indianen verdedigden wel is waar
hunnen geboortegrond en het land hunner vaderen;
imaar wat kon dit den blanken schelen?Eens
op een nacht sloegen al de kolonisten uit den om
trek de handen ineen en overvielen de in diepen
slaap verzonken Roodhuiden, De triomf der goede
zaak liet niets te wenschen. Chinvalta werd met de
aarde gelijk gemaakt ,en al de bewoners, zonder on
derscheid van geslacht of leeftijd, werden verdelgd.
Geen enkele Indiaan was er aan bet bloedbadont
komen. En daar de plek den, overwinnaars zeer goed
beviel, zoo Heten eenigen hunner zich daar metter
woon neder. Anderen volgdep en, zóo verrees het
geciviliseerde Antilopa, Na verloop' va®, vijf jaren
telde de stad tweeduizend inwoners.
Een jaar later werden er in de buuri, kwikzilver
mijnen ontdekt, welker ontginning het inwonerstal
deed yerdubbelen. Vervolgens werden op zekeren dag
de laatste negentien krijgslieden uit den stam der
Zwarte Slangen, die men in het naburige woud_ over
rompeld had, krachtens de lynchwet op het markt
plein opgeknoopt. En van nu af stond aan de ontwik
keling van, het jonge Antilopa niets meer in den weg.
In de stad verschenen twee dagbladen en een
weekblad. Een spoorweg verschafte verbinding met
Rio del Norte en San Antonio; en aan de Opuncia-
straat verrezen drie scholen, waarvan er éene eene
„Loogere" was. Op de plek waar de laatste Rood-
tuiden aan de-galg gebengeld hadden, bouwde men
Nn liefdadigheidsgesticht; in de kerken werden naas-
;AJiefde, ontzag van andermans eigendom en alle
gelijke andere christen deugden gepreekt; ja, een
- SB
doorreizende geleerde hield eenmaal zelfs een voor
dracht over het volkenrecht. De rijke burgers spra
ken over de noodzakelijkheid van het grondvesten
eener universiteit. De handel bloeide. De inwoners
waren braaf, bezadigd, omzichtig, vlijtig, vredelievend
©li weldoorvoed. Wie later het volkrijke Antilopa
bezocht ,zou achter die vette kooplui nooit de mee-
cloogenlooze landvreters gezocht hebbèn, die vijftien
jaar geleden Chinvalta hadden verbrand. Maar- in de
stad zelf was men die gebeurtenis al lang vergeten,
en niemand dacht zelfs meer aan al die oude histo
ries.
Zoo ijlde dan op den bewuste® avond de burgerij
naar het circus, om zich na het zwoegen des daags
eene kleine verstrooiing te gunnen. De toeloop was
geweldig. Want de inwoners waren trotsch op dit
circus. Circustroepen, plegen geen klein» steden te
bezoeken. Bij gevolg stempelde de kunst van 's heer en
Dear's troep in zekeren, zin Antilopa tot een groote
stad.. Daarbij kwam nog eene omstandigheid, d;ie bij
zondere aantrekkingskracht oefende. Nummer twee
\i' het programma beloofde namelijk bet volgende:
„Wandeling over een vijftien, voet boog gespannen
koord, Uitgevoerd door den beroemden gymnast Roode
Gier, zijnde de Sachem of Voret der Zwarte Slangen,
de laatste spruit uit de koninklijke familie en de
laatste ook van, geheel den stam. lo. Wandeling op
het koord. 2o. Antilopensprongen.3o. Dans en doo-
denlied-"
Zoo ergens nu, dan moest wel te Antilopa deze
Sachem de hoogste belangstelling'gaande maken. De
directeur Dea® strooide rond, dat hij, vijftien jaar
geleden, in de Planos de Tornado een ouden, ster
venden, Indiaan, vond. nnant wien 'n tienjarig knaapje
nederhurkte. De oude stierf aan de ontvangen won
den; maar vóór zijnen dood vertelde hij nog dat deze
k-papp de zoon van den opgeknoopte® Sachem en de
erfgenaam van diens recht»® was.
De troep nam het jeugdige Indiaantje tot zich
en maakte daaruit mettertijd haren eersten acrobaat.
Overigens verzuimde de direkteur niet, van, de be
doelde omstandigheid, dat de Sachem zijne kunst
stukken produceeren zou op de graven zijner va
deren. zeer behoorlijk partij te trekken als een
middel tot reclame. Hij zag daarin voor Antilopa een
groote attractie. En blijkbaar had hij niet misgere-
kend, want de kijkgragen stroomden bij gansche scha
ren toe. ln de gansche stad sprak men ook slechts
van den Sachem, den laatste® nakomeling uit den
fieren stam der Zwart,» Slangen, dien men straks op
het koord zou zien, danser.
1 Het is acht uur een prachtige, heldere avond.
Het circus is door middel van groote pekfakkels, die
voor den ingang branden, schitterend verlicht. Het
i gebouw indien men, het zoo noemen mag be-
i staat uit een,e planken loods met spits toeloopend
dak. waarop de Amerikaan,sche vlag wappert. Voor
de deur staat een hoop volk te gapen naar een reus-
i ach tig gordijn, waarop een vreeselijk gevecht tusschen
blanken en Roodhuiden geschilderd is. Straks wordt
dit gordijn weggeschoven, en de menigte stroomt naar
j binnen. In weinige minuten is het gansche lokaal met
eene woelige menschenmassa opgevuld.
Daar binnen is het helder verlicht; want hoewel
men zoo isnel geen gasleiding aanbrengen kon, ver-
j spreidt eene reusachtige kroon met meer dan vijftig
petroleum lampen, een glans, zoo helder haast als de
middagzon. 0,nderdit licht ziet men de dikke koppen
i der welgedane burgerheeren, ook jonge vrouwege -
zichten, en aardige kinderhoofdjes, die met nieuws-
1 gierige oogen rondkijken. A1 die gezichten hebben
eene tevredene, hoewel ietwat domme uitdrukking.
Allen verwachten vol spanning de merkwaardige din-
1 gen die daar komen zullen.
1 Eindelijk luidt de schel, ten teeken dat de voor
stelling beginnen zal. Zes pikeurs verschijnen en stel
len zich in twee rijen op. Tusschen hen door vliegt
een wild snuivend paard te voorsphijn. ongetoomd en
ongezadeld en op den rug daarvan ziet men Iets
als een wolkje mousseline, tulle en veelkleurige lin
ten. Het is de danseres Lina. Zij begint hare phantas-
tische sprongen bij de tonen, der muziek. Lina ig
zóo mooi, dat miss Mathilde, de dochter van den
bierbrouwer in de OpunciarStraat, zich tegen haren
verloofde vlijit en hem de vraag "in het oor fluistert,
of hij haar nog lief heeft Het paard galoppeert, de
zweepen knallen, de clowns halen, hunne grappen uit,
het meisje schijnt door de lucht te vliegen, en een
storm van applaus doet het getimmerte daveren.
Nu volgt nummer twee, en het geroep van „Sachem,
Sachem!" gaat van mond tot monf Op de fratsen
der clowns let niemand meer. Er wordt midden in
de arena ©ene stellage opgeslagen: twee hooge rek
ken. verbonden door een stalen draad. De muziek
speelt nu niet meer Yankee Doodle. maar beft de
sombere kommandeurs-aria uit Don Juan aan. Eens
klaps vlamt een groote pot bengaalsch vuur op en
overgiet de gansche ruimte met een bloedig licht. In
dien roeden gloed zal de Sachem verschijnen de
laaiste der Zwarte Slangen!
Maar wat nu? In plaats van den Sachem, ver
schijnt de directeur van den troep, de beer Dean, in
De heer Van Idsinga is vierkant, gloeiend 'tegen
het ontwerp-Talma. Vertolkt deze ckr.-historische
gramschap over de „verkapte bedeeling", over het
gemis aan vertrouwen in de zedelijke kracht van ons
volk; over de bevoorrechting van éene bepaalde klas
se de meening der groep-Lohman?
Morgen, Vrijdag-ochtend, is de betman der cbr.-
historischen zelf aan, het woord. Dan hopen we er
Iets van te kunnen opvangen. De verhouding der chib-
Lohma® tot de broederelub-Kuvper wordt aj-koeler
en koeler, zou men zeggen. Zal al het wurmen en,
wroeten en eloven voor den, oogst, die Z. M. den.
kiezer in 1913 moet verlokken, bij machte wezen om
den teeren band, den zeer-brooze, tegen verbroken-
worden te bewaren? Ook deze vraag blijft zwevend.,
zwemmend
Mr. ANTONIO.
Het kind en de school.
BESNOEIEN VAN' LEERSTOF IN DE LAGERE.
SCHOOL.
XVIII.
Op dc stille dorre heide, verwijderd van ïici groene
1 levenswond, slaat eenzaam een reusachtige boom. met
ongeveer een tiental forsche takken, vol liladeren cn
bloesems maar die weinig vruchten geren. De meeste
er van. rellen bovendien af, nog eer ze rjjp zijn ca
zijn dan volkomen waardeloos. Die boom wordt voort
durend door bekwame tuinlieden met groote zorg ge
kweekt en bewaaktangstvallig wordt hij beschut tegen
nachtvorst, storm en zonnebrand. Hij wordt begoten,
aan den voel en zijn wortels voortdurend bemest. Zijn
broede kruin neemt steeds in omvang toe en telkens
schieten er nieuwe loten uit zijn takken walerlo-
ten. zoo dicht en zoo welig, zoo bladrijk en vol bloem
trossen meest, dat men den moedertak niel kan onder
scheiden. en de boom van op een afstand' "den indruk.
maakt van geheel een woud.
Wie er inklimmen, oirr de takken te zuiveren va.c
mos. parasieten en het hout bedervende insecten ut
larven, weten.er nauwelijks den weg in. Door de recl-
l heid der loten en in het gewirwar van twijgen, weléii
j de reinigers niet. "op welken tak ze 'zich bevinden. Zoó
I verrichten ze menigmaal monnikenwerk, omdat ze den
verkeerden tak in behandeling nemen.
Toch is het reinigings- en zuiveringswerk zoo hoo-
I eigen persoon. Hij maakt eene diepe buiging en heeft
de eer, „de hooggeachte dames en heeren alleronder-
j danigst te verzoekën, zich heel kalm te houden, geen
applaus te maken en liefst eene diepe svilte te be-
waren, aangezien de „vorst" uiterst prikkelbaar err
wilder dan gewoonlijk is". Deze mededeeling maakt
een diepen en, niet juist aangenomen indruk. Zfo
zelfs, dat die personeii, die reeds blijde waren zoo
goede plaatsen heel vooraan bij de barrière vermec:-
terd te hebben, nu ietwat bezorgd omkijken en lie
ver wat, meer achteraan zouden hebben gezeten. Men
kon toch maar niet weten, of zoo'n wildeman niet
gevaarlijk worden kon. Zou hjj zich nog herinneren
dat éénmaal op deze zelfde *plek de woonsteden zij
ner vaderen hadden gestaan dat deze zelfde bur
gers van Antilopa eenmaal Chinvalta te vuur en te
zwaard verwoest hadden?
Eensklaps doorsnijdt een schel gefluit de lucht
en daar is hij, de „vorst", die op de graven van
zijn voorgeslacht zal optreden als acrobaat. Alles
staart zich de oogen uit. Inderdaad, eene vorste
lijke verschijning! Fier als een koning staat hij
daar. Een mantel van wit hermelijn omgolft zijn»
rijzige figuur, die in. har? wildheid aan een slecht
ge temden jaguar doet denken. Het gelaat is als uit
erts gegoten; de kop is als die eens adelaars; en
daarin fonkelen met koude® glans een paar echte Iu-
dianen-oogen, schijnbaar onverschillig, maar toch on
heilspellend. Zijne blikken dwalen heen over het pu
bliek; als wilde hij een offer zoeken. Hij is gewapend
van top tot teen. Op zy'n hoofd golft de vedérpluim;
in den, gordel steekt de bijl met het scalpeermes; al
leen beeft hij in de handen, in plaats van, den boog,.
een langen balanceerstok.
j Midden in de arena doet hij een wilden oorlogs
kreet hooren. Hemel! de oorlogskreet der Zwarte
Slangen, dien de bewoners van Antilopa maar al te
goed kennen, en die hen nu sidderen doet. Maar te-
gelijkertijd springt de Sachem op het stalen koord
j en beweegt zich daarop voorwaarts. Langzaam voor-
waarts, stap bij stap, steeds de oogen op de kroon-
I lichten gevestigd houdend. Hij schijnt te zweven. Zijn
j uitgestrekte armen, die de mantel bedekt, lijken wei
een paar geweldige vleugels. Daar wankelt hij
'hij valt!... Neen!... Een kort gemompel van bijval
breekt als een rukwind ios, en verstomt.
Het gezicht van den vorst neemt nu eene vreese-
lijke uitdrukking aan. In zijne oogen, op de lampen
gevestigd, gloeit een demonisch vuur. En straks, al?
hij het uiteinde reu het koord bereikt heeft, leunt
hij tegen den paal en heft 'n krijgszang aan. Niet ln
